آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی
درس پنجم :
عوامل موثّر در کشاورزی
عوامل موثّر در کشاورزی
ما بخش عمده ای از غذای خود را از راه کشاورزی به دست می آوریم . کشاورزی سه مرحله ی عمده دارد : کاشت ، داشت و برداشت . آیا می توانید بگویید منظور از هر مرحله چیست ؟
چه عواملی در کشاورزی موثّرند ؟ 1- عوامل طبیعی 2- عوامل انسانی
عوامل طبیعی
خاک
همه ی زمین ها قابل کشت نیستند . بخشی از کشور ما را کوه های بلند و مرتفع پوشانده است . زمین های پرشیب و سنگلاخ برای کشاورزی مناسب نیستند . خاک های آهکی یا نمکی در نواحی خشک ، استعداد کشاورزی ندارند .
امّا از دشت های هموار یا جلگه ها که خاک آبرفتی و حاصلخیز دارند ، می توان محصول فراوان به دست آورد .
هر محصول با یک نوع شرایط آب و هوایی سازگاری دارد . درخت خرما در مناطق گرمسیری رشد می کند و نمی تواند سردی هوا را تحمّل کند . سیب زمینی گیاهی سردسیری است . برنج به آب و هوای معتدل و مرطوب نیاز دارد . آب و هوا در کشور ما متنوّع است و به همین دلیل محصولات مختلفی در کشور به دست می آید .
آب و هوا
آب مورد نیاز کشاورزان از آب باران و رودها تامین می شود . در بعضی نواحی هم آب های زیرزمینی را از راه کندن چاه یا قنات به مزرعه کشاورزی هدایت می کنند .
بخش وسیعی از کشور ما در منطقه ی خشک و نیمه خشک قرار دارد . کشور ما جزءِ کشورهای کم باران جهان است ( متوسّط بارندگی سالانه ی ایران حدود 260 میلی متر و متوسّط بارندگی جهان حدود 800 میلی متر است ).
آب
نقشه میانگین بارش های مراکز استان
به افرادی نیاز داریم که مهارت دارند و می توانند کارهای مربوط به کشاورزی را انجام بدهند ؛ مانند کشاورز ، آبیار ، علف چین ، مهندس کشاورزی و …..
عوامل انسانی
نیروی کار
به ابزار و وسایل مخصوص کشاورزی برای شخم زدن ، آبیاری ، درو کردن ، کندن علف های هرز و ….. نیاز داریم .
ابزار و وسایل
باید پول داشته باشیم تا مواد و ابزار مورد نیازمان را بخریم . البته اگر سرمایه ی ما کم بود ، می توانیم با دیگران شریک شویم یا وام بگیریم .
سرمایه
به بذر ، کود و سم نیاز داریم .
مواد
به راستی میوه های کشور ما خوش طعم هستند . ما ترجیح می دهیم میوه های ایرانی بخریم و بخوریم .
با این کار از کشاورزان خوب کشورمان هم حمایت می کنیم .
* نکته : چون ایران کشوری آفتابی است ، میوه ها و سبزیجات آن نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر ، خوش عطرتر و خوشمزه تر است .
سئوالات متن درس پنجم : عوامل موثّر در کشاورزی
1. انسان ها بخش عمده ی غذای خود را از چه راهی به دست می آورند ؟ کشاورزی
2. مراحل عمده ی کشاورزی را نام ببرید. 1) کاشت 2) داشت 3) برداشت
3.عوامل موثر در کشاورزی را نام ببرید. 1) عوامل طبیعی 2) عوامل انسانی
4. عوامل طبیعی موثر در کشاورزی را نام ببرید. 1) خاک 2) آب 3) آب و هوا
5. در چه زمین هایی کشاورزی امکان پذیر نیست ؟ کوه های بلند و مرتفع کشور ما ، زمین های پرشیب و سنگلاخ ، خاک های آهکی یا نمکی در نواحی خشک
6. در چه زمین هایی می توان محصول فراوان به دست آورد؟ دشت های هموار یا جلگه ها که خاک آبرفتی و حاصل خیزدارند
7.درخت خرما درچه مناطق آب و هوایی رشد می کند ؟ در مناطق گرمسیری رشد می کند و نمی تواند سردی هوا را تحمل کند.
8.یک محصول منطقه سردسیر و یک محصول ناحیه معتدل و مرطوب را نام ببرید. منطقه ی سردسیر : سیب زمینی منطقه معتدل و مرطوب : برنج
9. آب مورد نیاز کشاورزی چگونه تامین می شود ؟ از آب باران ، رودها و در بعضی نواحی از آب های زیرزمینی که از راه کندن چاه یا قنات به مزرعه ی کشاورزی هدایت می شود.
10. قسمت وسیع کشور ایران از نظر میزان بارندگی در چه منطقه ای قرار گرفته است ؟ خشک و نیمه خشک
11.متوسط بارندگی سالیانه ایران را با میانگین جهانی مقایسه کنید. متوسط بارندگی سالیانه ایران 260 میلی متر و میانگین بارندگی جهان 800 میلی متر است.
12. عوامل انسانی موثّر در کشاورزی را نام ببرید. نیروی کار ، سرمایه ، ابزار و وسایل ، مواد (نهاده ها)
13. در کشاورزی به چه نیروهای کاری نیازمندیم ؟ افرادی ماهر که بتوانند کارهای کشاورزی را انجام بدهند مانند کشاورز ، آبیار ، علف چین ، مهندس کشاورزی
14. سرمایه چه تاثیری در کشاورزی دارد ؟ باید پول داشته باشیم تا مواد و ابزار مورد نیازمان را بخریم اگر سرمایه ی ما کم باشد می توانیم با دیگران شریک شویم یا وام بگیریم.
15. از ابزار کشاورزی در چه کارهایی استفاده می شود ؟ شخم زدن ، آبیاری ، درو کردن ، کندن علف های هرز
16.مواد (نهاده ها) مورد نیاز کشاورزی چیست ؟ بذر ، کود ، سمّ
17. چگونه می توانیم از کشاورزی خوب کشورمان حمایت کنیم ؟ با خرید و مصرف محصولات کشاورزی ایرانی
18. سه مرحله عمده ی کشاورزی عبارتند از …. کاشت …. و داشت و …. برداشت …..
19. کشور ایران از نظر بارندگی جزء کشورهای …. کم باران …. جهان است.
20.چون ایران کشوری آفتابی است ، میوه ها و سبزیجات آن … خوش عطرتر…. و … خوشمزه تر…. از بسیاری کشورهای دیگران است.
21. وسایل مخصوص کشاورزی را برای …شخم زدن… و … آبیاری… و … دروکردن … و … کندن علف های هرز…. بکار می بریم.
22. وجود محصولات کشاورزی مختلف در کشور ایران به دلیل … تنوع آب و هوایی … است.
موفق باشید