آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی
درس چهارم : من عضو گروه هستم
گروه
به تصویرهای بالا دقّت کنید؛ در هر تصویر، گروهی از دانش آموزان را می بینید.
همان طور که می دانید ، « گروه » از تعدادی افراد تشکیل می شود که فعّالیت های مشترکی دارند و برای رسیدن به هدفی مشترک با هم ارتباط برقرار می کنند.
کلاس شما نیز یک گروه است و همه ی شما عضو این گروه هستید.
دانش آموزان مدرسه هم یک گروه بزرگ تر را تشکیل می دهند.
اعضای یک خانواده نیز گروه به حساب می آیند و همه برای زندگی کردن با آرامش و آسایش در کنار یکدیگر، تلاش و همکاری می کنند. پس هر یک از ما عضو گرو ه های مختلف هستیم.
عضو موثّر بودن
برای اینکه در گروه عضو موثّری باشم، چه کارهایی باید انجام دهم؟
* اوّلین نکته ای که اعضای هر گروه باید به آن توجّه کنند این است که بر حسب استعدادها و توانایی هایشان، نقشی را به عهده بگیرند و وظایف خود را بشناسند و انجام دهند. اگر در گروه فقط بعضی از افراد فعّالیت کنند و بقیه هیچ فعّالیتی نداشته باشند، زحمت ها به دوش عدّه ای گذاشته می شود و کارها به خوبی پیش نمی رود.
* اعضای یک گروه باید روابط خوبی با هم داشته باشند؛ یعنی مهربان و همدل باشند و به یکدیگر کمک کنند.
یکی از نکته های مهمّی که در هر گروه باید رعایت شود، نظم و مقرّرات است. فرض کنید در یک بازی گروهی، بعضی از اعضا مقرّرات و قوانین بازی را رعایت نکنند؛ چه اتّفاقی می افتد؟ اگر قرار باشد که همه ی اعضای گروه در زمان معیّنی کاری را انجام دهند ولی هیچ کس سِر وقت آن کار را انجام نداده باشد، چه می شود؟
اعضای یک گروه باید به نظر یکدیگر احترام بگذارند و در تصمیم گیر ی ها و انجام کارها مشورت و همفکری کنند.
گفتیم که یکی از ویژگی های مهمّی که اعضای هر گروه باید داشته باشند، اعتقاد به همفکری و مشورت درکارهاست. اعضای گروه در تصمیم گیری ها، وضع مقرّرات و قوانین برای فعّالیت ها و یا تقسیم کارها بین خودشان با هم مشورت می کنند.
مشورت و همفکری
همفکری و مشورت باعث می شود که ما بتوانیم از افکار و نظرات دیگران استفاده کنیم.
در دین اسلام، به مشورت کردن در کارها سفارش شده است و حتّیٰ نام یکی از سوره های قرآن کریم است.
و در کارهایشان با یکدیگر مشورت می کنند .
سوره شوریٰ آیه ی 38
شورا
در مدرسه، محلّه، کارخانه، شهر و روستا گروه های بزرگ تری هستند که برای حلّ مشکلات و انجام دادن بهتر کارها افرادی را به عنوان نماینده ی خود انتخاب می کنند. این نمایندگان شورایی تشکیل می دهند.
در شورا همه ی افراد می توانند نظر خود را بیان کنند. به این ترتیب، برای حلّ مشکلات جامعه و تصمیم گیری، از فکر و تجربه ی همه استفاده می شود و در نتیجه، آن جامعه را می توان بهتر اداره کرد.
« شورا » یعنی گروهی از افراد که برای انجام دادن کاری با یکدیگر مشورت می کنند.
به تصویرهای زیر توجّه کنید.
مشورت اعضای خانوداه برای خرید
شورای دانش آموزی
اعضای شورایاری یک محلّه در مورد مسائل محلّه با هم مشورت می کنند.
آیا می دانید که در هر مدرسه باید شورای دانش آموزی وجود داشته باشد؟
شورای دانش آموزی
هدف از تشکیل شورای دانش آموزی این است که مسئولان مدرسه از نظرات و نیازهای دانش آموزان درباره ی مسائل درسی و امور مربوط به مدرسه آگاه شوند و در کارهای مدرسه از مشارکت آنان استفاده کنند.
در نیمه ی اوّل آبان ماه هر سال در مدارس ایران انتخابات شوراهای دانش آموزی برگزار می شود. اعضای این شوراها نمایندگان دانش آموزان هستند.