مطالعات اجتماعی چهارم ابتدایی درس 14 سفری به شهر باستانی کرمانشاه
درس 14 سفری به شهر باستانی کرمانشاه
بچه ها و پویا و توماس هنگام غروب به همدان رسیدند. پدر و مادر علیرضا و محسن ازپویا و توماس تشکر کردند که بچه ها را همراه خود برده بودند. پویا گفت: ما فردا صبح به تهران برمی گردیم. آقای امیری گفت: فردا پنج شنبه است و بهتر است دو روز آخر هفته را همگی به کرمانشاه برویم. حالا که تا اینجا آمده اید، خوب است کرمانشاه را هم ببینید. از کرمانشاه تاهمدان حدود سه ساعت راه است.همه از این پیشنهاد عمو استقبال کردند.
آقای امیری در راه درباره ی کرمانشاه به مهمانانش توضیحاتی داد: شهر کرمانشاه در غرب ایران و مرکز استان کرمانشاه است و در میان رشته کوه های زاگرس قرار دارد. در کرمانشاه بارندگی نسبتاً خوب است و این شهر چشمه ها و رودهای پرآب و مناظر زیبایی دارد. این شهر از شهرهای باستانی ایران است و آثاری از دوره های هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان در آن مشاهده می شود. به نظر میرسد که کرمانشاه مورد توجه پادشاهان همه ی این حکومت ها بوده است. آقای امیری در ادامه یتوضیحاتش گفت: اول میرویم طاق بستان و بعدازظهر هم از بیستون دیدن می کنیم.
طاق بستان
در طاق بستان آقای امیری گفت: طاق بستان، هم آثار تاریخی مهمی دارد و هم در مکانی زیبا و خوش منظره واقع شده است. به همین دلیل، گردشگران زیادی را به خود جلب می کند. مجموعه ای از سنگ نبشته ها و سنگ نگاره های دوره ی ساسانیان در این مکان قرار دارد؛ مثلاً سنگ نگاره ی تاج گذاری خسروپرویز، اردشیر دوم، شاهپور دوم و سوم، که همه از پادشاهان ساسانی بوده اند. ساسانیان پس از اشکانیان به قدرت رسیدند. وقتی حکومت اشکانی ضعیف شد، جنگ میان فرمانروایان محلّی، برای به دست گرفتن حکومت، شدت گرفت. یکی از این فرمانروایان، اردشیر، نوه ی ساسان بود.
اردشیر در جنگ با اشکانیان پیروز شد و خود را شاه خواند. او حکومتی را به وجود آورد که به نام جدش ساسانیان نامیده شد.در زمان ساسانیان، معماری و سنگ تراشی پیشرفت زیادی کرد. در این دوره نیز چون گذشته،هنرمندان رویدادهای مهم مانند پیروزی ها را به یادگار روی سنگهای بزرگ کوه ها می کندند.یکی از شاهان قدرتمند ساسانی، شاپور اول نام داشت. او توانست بر رومی ها پیروز شود وامپراتور روم را اسیر کند. بعد از این پیروزی، شاپور دستور داد صحنه ی تسلیم شدن امپراتور روم را بر بدنه ی کوهی در فارس حک (کنده کاری) کنند. یکی دیگر از شاهان معروف ساسانی، خسرو انوشیروان بود که در زمان او شهرهای بزرگی در ایران ساخته شد.
خسرو انوشیروان همچنین کاخ های باشکوهی برای خود ساخت. به دستور او دانشگاه بزرگ هم در جندی شاپور (در استان خوزستان) ساخته شد. به این ترتیب، دانش پزشکی در آن شهر رونق یافت و پزشکانی از ایران و دیگر کشورهای جهان در آنجا گرد آمدند.خانم امیری گفت: تا آنجا که من می دانم، بقایای چند آتشکده ی ایران باستان هم در استان کرمانشاه است. بچه ها، در ایران باستان بیشتر مردم پیرو دین زرتشت بودند.
زرتشتیان آتش را مقدس می شمردند و در آتشکده ها اهورامزدا (خدای دانا) را نیایش می کردند.کتاب مقدس زرتشتیان اوستا نام دارد. سه پایه ی اصلی دین زرتشت پندار نیک، گفتار نیک و کردارنیک است.
وقتی بازدید از طاق بستان به پایان رسید، آقای امیری گفت: به مهمان سرا برویم، نماز بخوانیم،ناهار بخوریم و کمی هم استراحت کنیم. عصر به بیستون می رویم. در بیستون سنگ نگاره ای وجود دارد که پیروزی داریوش بزرگ را بر مخالفانش نشان میدهد.وقتی سوار اتومبیل شدند، علیرضا پرسید: ساسانیان چگونه از بین رفتند؟ مادر محسن پاسخ داد: وقتی پیامبر بزرگ ما، حضرت محمد (ص،) به پیامبری مبعوث شد، به خسروپرویز نامه نوشت و او را به اسلام دعوت کرد اما خسروپرویز این دعوت را نپذیرفت. در اواخرحکومت ساسانی، مردم روز به روز ناراضی تر می شدند؛ زیرا مجبور بودند مالیات زیادی بپردازند تا هزینه های جنگ با رومی ها تامین شود. آنها همچنین از بعضی امتیازاتی که بزرگان داشتند، مانندآموزش و سواد، محروم بودند. از سوی دیگر، پادشاهان به فکر خوشگذرانی بودند و به مردم توجهی نداشتند. سپاهیان نیز به دلیل جنگهای متعدد ضعیف شده بودند.
در مهمان سرا مادر علیرضا گفت: ما دوست داریم غذای محلّی کرمانشاه را بخوریم. آقای امیری گفت: پیشنهاد خوبی است. پس آش عباسعلی و خورش خلال سفارش می دهیم. توماس گفت: من می خواهم صنایع دستی کرمانشاه را ببینم. خوب است عصر سری هم به مغازه ها بزنیم. بچه ها گفتند: ما هم می خواهیم برای دوستانمان سوغاتی بخریم. مادر محسن گفت: از همدان ظروف سفالی و کشمش خریدید. امروز هم به بازار سنتی کرمانشاه می رویم. نان برنجی، کاک (یکنوع شیرینی) و گیوه ی کرمانشاهی سوغاتی های معروف کرمانشاه هستند.
تهیه و پخت نان برنجی
کلاش
صنایع چرم
گلیم