آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی
درس پنجم : جمعیت ایران
حتماً تاکنون کلمه ی « جمعیت » را شنید هاید. این کلمه چه چیزی را به ذهن شما می آورد؟
به مجموعه ی افرادی که در یک جا زندگی می کنند، جمعیت می گویند.
اگر تعداد افرادی که متولّد می شوند از تعداد افرادی که می میرند بیشتر باشد، جمعیت افزایش می یابد.
جمعیت چگونه افزایش می یابد ؟
افزایش جمعیت در کشور ما چه خوبی هایی دارد؟
ما دوست نداریم در یک خانواده ی کم جمعیت زندگی کنیم.
دلمان می خواهد با برادرها و خواهرهایمان بازی کنیم، به هم کمک کنیم و تنها نباشیم.
به نظر من وقتی تعداد جوانان یک کشور زیاد باشد، نیروی بیشتری برای کار فراهم می شود. علاوه بر این، جوانان با تحصیل و تلاش به پیشرفت کشور کمک می کنند.
من فکر می کنم، اگر جمعیت زیاد باشد، نیروی زیادی برای دفاع از کشورمان داریم.
در حال حاضر، جمعیت کشور ما بیش از 80 میلیون نفر است. به نمودار جمعیت ایران توجّه کنید و جمعیت کنونی ایران را با جمعیت سا ل های گذشته مقایسه کنید. از این مقایسه چه نتیجه ای می گیرید؟
به نقشه صفحه ی بعد توجّه کنید.
همان طور که می بینید، جمعیت ایران در همه جای آن به طور یکسان پراکنده نشده است. بعضی نواحی جمعیت بیشتر و بعضی، جمعیت کمتری دارند؛ چرا؟
پراکندگی جمعیت در ایران
1 – ناحیه ی تهران و اطراف آن پرجمعیت ترین جای کشور است. تهران به دلیل پایتخت بودن و وجود ادار ه ها، دانشگا ه ها و کارخانه ها، جمعیت زیادی را به خود جذب کرده است.
2 – ناحیه ی کناره ی دریای خزر وسعت کمی دارد امّا جمعیت زیادی را در خود جای داده است. در این ناحیه، آب وهوای مساعد، بارانِ کافی و خاکِ حاصلخیز موجب رونق کشاورزی شده است.
3 – در نواحی کوهپایه ایِ رشته کو ه های البرز و زاگرس و کو ه های آذربایجان و خراسان، به دلیل آب وهوای معتدل، خاکِ آبرفتی و وجود معدن های مختلف، تعداد زیادی شهر و روستای پرجمعیت به وجود آمده است.
4 – نواحی داخلی ایران به دلیل بارندگی کم، زمین های شور و خاک نامناسب، بسیارکم جمعیت یا خالی از جمعیت هستند.
یکی از دلایل افزایش جمعیت در یک ناحیه، مهاجرت مردم از نواحی دیگر به آنجاست. مهاجرت یعنی اینکه مردم برای زندگی یا کار از جایی به جای دیگر بروند.
مهاجرت
بعضی از نواحی به دلیل آب وهوای مساعد و خاک حاصلخیز یا وجود کارخانه ها و معدن ها، جمعیت زیادی را به خود جذب کرد ه اند.