آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم ابتدایی
درس شانزدهم : مدینه ، شهر پیامبر (ص)
بعد از شام، همه دور هم نشسته بودند و چای می نوشیدند. سارا به تابلوی نقش برجسته ی زیبایی که سوغاتی پدر و مادرش بود، اشاره کرد و پرسید: « اینجا کجاست؟»
پدر پاسخ داد: « این تصویر دومین مسجد مهم مسلمانان یعنی مسجدالنّبی است. مسجدالنّبی در شهر مدینه قرار دارد. بچّه ها، می دانید که ما چند روزی هم در مدینه بودیم . »
پدر ادامه داد: « نام قدیم این شهر یثرب است امّا زمانی که پیامبر اکرم (ص) از مکّه به مدینه هجرت کردند، نام این شهر به مدینه النّبی یا شهر پیامبر تغییر یافت.»
برادر سارا پرسید: «هجرت یعنی چه؟»
مادر جواب داد: « برایتان گفتم که آزار و اذیت کافران زیاد شد و گروهی از آنها تصمیم گرفتند پیامبر را شبانه در خانه شان به قتل برسانند.
حضرت محمّد (ص) به اراده ی خداوند از تصمیم آنها باخبر شد و ماجرا را با حضرت علی (ع) در میان گذاشت. حضرت علی (ع) داوطلب شد تا برای حفظ جان پیامبر، شب در بستر ایشان بخوابد و ایشان از مکه بیرون برود و به مدینه سفر کند.
به سفر پیامبر از مکّه به مدینه « هجرت» می گویند. با ورود پیامبر به مدینه، مسلمانان آن شهر به گرمی از ایشان
استقبال کردند.
هجرت پیامبر اکرم از مکّه به مدینه، رویداد مهمی در تاریخ اسلام است؛ به همین دلیل، مسلمانان آن را مبدا تاریخ خود قرار داده ند.
وقتی می گوییم سال 1390 هجری شمسی(خورشیدی ) یعنی 1390 سال شمسی از هجرت پیامبر از مکّه به مدینه گذشته است.
مبدا تاریخ
1 ــ شما در چه سالی به دنیا آمده اید؟ ( …….13هجری شمسی) در زمان تولّد شما چند سال شمسی از هجرت پیامبر از مکه به مدینه می گذشته است؟
2 ــ اکنون چه سالی است؟ (…….13هجری شمسی) چند سال شمسی از هجرت پیامبر از مکه به مدینه گذشته
است؟
3ــ یک قرن، 100 سال است . آیا می توانید بگویید حدود چند قرن از هجرت پیامبر گذشته است؟
نخستین کار پیامبر در شهر مدینه، ساختن مسجد و سپس تشکیل حکومت اسلامی بود. مسجد علاوه بر محل عبادت و نماز، مکانی برای آموزش و تربیت، داوری و حل اختلافات، مشورت و تصمیم گیری درباره ی مسائل مهم بود.
مسجد النّبی ، نمای بیرونی
مسجد النّبی ، نمای داخلی
مادر ادامه داد: «پیامبر جنگ و خونریزی را دوست نداشت، امّا چون می دید که دشمنان از مخالفت با مسلمانان و اذیت و آزار آنها دست برنمی دارند، به فرمان خدا برای حفظ دین و دفاع از مسلمانان بارها با دشمنان جنگید. به این نوع جنگ «جهاد در راه خدا» می گویند. مهم ترین جنگ هایی که پیامبر در آنها شرکت داشت عبارت اند از: بدر، اُحد و خندق یا احزاب.
پدر گفت: «دعوت به اسلام هر روز با استقبال بیشتری رو به رو می شد؛ با وجود این، کافران از مخالفت و جنگ با مسلمانان دست برنمی داشتند. سرانجام، پیامبر با سپاهی عظیم به طرف مکّه حرکت کرد.
ابوسفیان که سردسته ی مخالفان پیامبر در مکّه بود، با دیدن لشکر نیرومند اسلام فهمید که مقاومت بی نتیجه است و اعلام کرد که مسلمان شده است. به دنبال او، مخالفان دیگر نیز تسلیم شدند و به این ترتیب، مسلمانان بدون جنگ و خونریزی، شهر مکّه را فتح کردند.
پس از فتح مکّه، حضرت محمّد (ص) وارد خانه ی کعبه شد؛ بت ها را شکست و از آنجا بیرون ریخت و دستور داد که بر بام کعبه اذان بگویند.
پیامبر اسلام در 63 سالگی در شهر مدینه، رحلت فرمود. آرامگاه ایشان در مسجد النّبی است.
پیامبر اکرم (ص) با رفتار و کردار نیکوی خود به مردم درس می داد. ایشان مانند مردم عادی زندگی می کرد. خانه، غذا و لباسش ساده بود. هرگز خود را از دیگران برتر نمی دانست . نسبت به دوستان و مومنان، مهربان و نسبت به کافران و دشمنان، سرسخت بود و کودکان را بسیار دوست داشت. پیامبر همواره با چهره ی خندان و اخلاق خوش با مردم رو به رو می شد. رفتار و کردار ایشان بهترین سرمشق و الگو برای ماست.
زمان زیادی از شب گذشته بود امّا بچّه ها همچنان با اشتیاق به حرف های پدر و مادرشان گوش می دادند.
مادر به آنها گفت: « بچّه ها، خیلی از وقت خوابتان گذشته است.»
سارا گفت: «مادر! پدر! خوش به حالتان! چه سفر خوبی داشته اید! کاش روزی ما هم خانه ی خدا را زیارت کنیم.