آموزش کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم
درس شانزدهم : لباس از تولید تا مصرف
لباس از تولید تا مصرف
تولید لباس در گذشته و حال
در گذشته ی نه چندان دور ، بیشتر مردم برای تهیه ی لباس به خیّاط مراجعه می کردند و خیّاط نیز اندازه ی آنها را می گرفت و با پارچه ای که مشتری ها به او می دادند و به سلیقه ی آنها ، لباسی برایشان می دوخت . اگر چه امروزه نیز در هر شهری ، خیّاط هایی هستند که به سفارش افراد لباس می دوزند و مزدی دریافت می کنند ، بیشتر مردم ، پوشاک مورد نیاز خود را به صورت آماده از فروشگاه های مختلف می خرند .
با گذشت زمان و افزایش جمعیت ، چون دیگر یک یا چند خیّاط نمی توانستند نیازهای تعداد زیادی از مردم را برآورده کنند ، کم کم کارگاه های تولید لباس به وجود آمد . در این کارگاه ها انواع لباس به تعداد زیاد تولید می شود .
به تولید یک کالا به یک شکل و به تعداد زیاد ، « تولید انبوه » می گویند . امروزه کارگاه های تولید لباس ، تولید انبوه دارند .
کیف و کفش
شیر و لبنیات
تخم مرغ
مرغ
تولید انبوه
یک کارگاه تولیدی برای دوختن لباس به پارچه نیاز دارد . پارچه از نخ درست می شود . نخ ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشد . پس از تولید نخ در کارخانه های نخ ریسی ، نخ ها به کارخانه پارچه بافی ( نسّاجی ) فرستاده می شود .
در ایران ، تعداد زیادی کارخانه نسّاجی وجود دارد . بخش دیگری از پارچه های مورد نیاز از خارج از کشور وارد می شود .
صاحبان کارگاه های تولید لباس ، پارچه را از « عمده فروشان » خریداری می کنند .
در هر کارگاه تولیدی لباس ، تعدادی افراد مشغول به کار هستند . تعداد کارکنان کارگاه های کوچک کمتر است امّا کارگاه های بزرگ ممکن است ده ها نفر نیروی کار داشته باشند . در این کارگاه ها هر یک افراد مهارت خاصّی دارند و بخشی از کار تولید را انجام می دهند .
«برش کار» از روی الگوهایی که دارد ، پارچه ها را می برد . الگو در اندازه های مختلف تهیّه می شود . اندازه ها معمولاً با شمار مشخّص شده است . اندازه های کوچک ، بزرگ و متوسّط برای افراد با قد و اندازه های مختلف به کار می رود .
سپس هر یک از خیّاط هایی که در کارگاه هستند ، یک بخش از لباس را می دوزند ؛ برای مثال یک نفر فقط آستین می دوزد و لباس ها را به دیگری می دهد . نفر بعدی یقه ها را متصّل میکند . فرد دیگری دگمه و زیپ به لباس می دوزد .
در پایان ، یک نفر درزهای لباس و جای دوخت ها را اتو می کند .
همه کسانی که در کارگاه مشغول به کار هستند ، بخشی از کار تولید را انجام می دهند تا کالا به صورت نهایی آماده شود . به این همکاری ، « خطّ تولید » گفته می شود .
بدین ترتیب در یک کارگاه تولیدی ممکن است روزانه ده ها دست لباس دوخته شود .
سپس صاحب کارگاه لباس های دوخته شده را به فروشگاه ها و مغازه ها می فروشد و صاحبان فروشگاه ها نیز دوباره به کارگاه تولیدی سفارش دوخت می دهند .
این سود برای تامین هزینه هایی نظیر اجاره مغازه ، حقوق کارکنان ، پرداخت قبوض آب و برق و گاز و اداره ی زندگی فرد مغازه دار است.
خرید لباس
لباسی که انتخاب می کنیم ، باید با باورهای دینی ما تناسب داشته باشد .
همان طور که ما در موقعیت های مختلف مانند منزل ، مدرسه ، محل کار ، ورزش و مراسم گوناگون ، لباس های مختلف می پوشیم ، موقع حضور افراد نامحرم نیز باید لباس مناسب به تن داشته باشیم . لباس باید پوشش مناسب را برای زن یا مرد مسلمان فراهم کند . رعایت حجاب و عفاف ، موجب وقار و متانت شخص می شود .
لباسی را که انتخاب می کنیم ، باید کیفیت خوب و قیمت مناسب داشته باشد .
هنگام خرید باید لباسی را انتخاب کنیم که هم جنس آن خوب باشد و هم از نظر قیمت مناسب باشد ؛ یعنی با بودجه ی ما تناسب داشته باشد . همان طور که در سال چهارم خواندید بودجه یعنی درآمد و هزینه .
بنابراین باید ببینیم مقدار پولی که می توانیم برای انجام یک کار یا خرید بپردازیم چقدر است ؟ هنگام خرید باید هم پرس و جو و قیمت ها را با هم مقایسه کنیم و هم ببینیم خانواده چقدر می تواند برای لباس مورد نظر ما پول بپردازد ؟
اکنون به نظر بچّه ها درباره ی خرید لباس توجّه ، و در کلاس گفت و گو کنید . نظر شما چیست ؟
برای خرید لباس دلخواه هم مانند چیزهای دیگر می توانیم پول توجیبی مان را پس انداز کنیم .
بعضی وقت ها هیچ ضرورتی ندارد که لباس نو بخریم . اگر لباس های قدیمی هنوزقابل استفاده است چه اشکالی دارد که آنها را بپوشیم ؟ ما می توانیم حتی لباس های قدیمی را تعمیر کنیم . من امسال روپوش سال گذشته ام را پوشیدم و فقط دگمه هایش را عوض کردم .
من فکر می کنم آراستگی و تمیز بودن لباس مهم است نه پیروی از مد .
ضمناً ما باید در پاکیزگی و شستن لباس هایمان با خانواده همکاری کنیم . من هر شب جوراب هایم را می شویم .
من ترجیح می دهم لباس های ایرانی بپوشم ؛ یعنی پوشاکی که تولیدکنندگان کشور ما آن را تهیه کرده اند .
سئوالات متن درس شانزدهم : لباس از تولید تا مصرف
1- امروزه بیش تر مردم پوشاک مورد نیاز خود را از کجا می خرند ؟
به صورت آماده از فروشگاه های مختلف می خرند.
2- کارگاه های تولید لباس برای چه به وجود آمدند ؟
با گذشت زمان و افزایش جمعیت ، چون دیگر یک با چند خیاط نمی توانستند نیازهای تعداد زیادی از مردم را برآورده کنند ، کم کم این کارگاه ها برای تولید لباس به تعداد زیاد به وجود آمدند.
3- « تولید انبوه » را تعریف کنید و یک مثال بزنید.
به تولید یک کالا به یک شکل و به تعداد زیاد « تولید انبوه » می گویند. امروزه کارگاه های تولید لباس ، تولید انبوه دارند.
4- پارچه ی مورد نیاز کارگاه های تولید لباس چگونه تولید می شود ؟
پارچه از نخ درست می شود. نخ ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشد. پس از تولید نخ در کارخانه های نخ ریسی ، نخ ها به کارخانه ی پارچه بافی (نسّاجی ) فرستاده می شود.
5- در کارگاه تولیدی لباس وظیفه ی « برش کار » چیست ؟
« برش کار » از روی الگوهایی که دارد ، پارچه ها را می برد ، الگوها که با شماره مشخص می شوند در اندازه های مختلف و برای افراد با قد و وزن مختلف تهیه می گردند.
6- در کارگاه تولیدی لباس وظیفه ی خیّاط های مخلتف چیست ؟
هر یک از آنها یک بخش از لباس را می دوزند . برای مثال یک نفر فقط آستین می دوزد و لباس ها را به دیگری می دهد. نفر بعدی یقه ها را متّصل می کند و فرد دیگری دکمه و زیپ به لباس می دوزد.
7- خطّ تولید چیست ؟
همه ی کسانی که در کارگاه مشغول به کار هستند ، بخشی از کار تولید را انجام می دهند تا کالا به صورت نهایی آماده شود. به این همکاری « خط ّ تولید » گفته می شود.
8- لباسی که انتخاب می کنیم چگونه می تواند با باورهای دینی ما تناسب داشته باشد ؟
لباس باید پوشش مناسب را برای یک زن یا مرد مسلمان در موقع حضور افراد نا محرم فراهم کند. رعایت حجاب و عفاف موجب وقار و متانت شخص می شود.
9- در هنگام خرید لباس چگونه لباسی را باید انتخاب کنیم ؟
لباسی که هم جنس آن خوب باشد و هم از نظر قیمت مناسب باشد ، یعنی با بودجه ی ما تناسب داشته باشد.
10- بودجه یعنی چه ؟
بودجه یعنی مقدار پولی که می توانیم برای انجام یک کار یا خرید یک چیز بپردازیم.
11- بهتر است به چه نکاتی ، قبل و در هنگام تهیه و خرید لباس توجّه کنیم ؟
برای خرید آن پول توجیبی مان را پس انداز کنیم.
در شست و شوی لبا هایمان با خانواده همکاری کنیم.
در هنگامی که ضرورت ندارد لباس جدید نخریم و با تعمیر لباس های قدیمی از آن استفاده کنیم.
لباس های ایرانی بخریم و بپوشیم و آن را متناسب با باورهای دینی انتخاب کنیم.
در هنگام خرید لباس پرس و جو کرده و قیمت ها را مقایسه کنیم و متناسب با بودجه ی خود خرید کنیم.
12- در گذشته های نه چندان دور بیش تر مردم برای تهیّه لباس به … خیاط … مراجعه می کردند.
13- صاحبان کارگاه ها ی تولید لباس ، پارچه را از … عمده فروشان … خریداری می کنند.
موفق باشید