عنوان:
مفاهیم ریسک و بازده
سرمایه گذاری
سرمایه گذاری عبارت است از تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارائی که برای مدتی در زمان آتی نگهداری خواهد شد
سرمایه گذاری به دو قسمت تقسیم می شود:
1- تجزیه و تحلیل اوراق بهادار :شامل ارزشیابی دارائیهای مالی (اوراق بهادار )است و ارزش تابعی است از ریسک و بازده
2- مدیریت پرتفلیو : شامل مدیریت مجموعه سرمایه گذاری یک سرمایه گذار است.
تمامی تصمیمات سرمایه گذاری بر اساس روابط بین ریسک و بازده صورت میگیرد.
3
4
بازده سرمایه گذاری
بازده یک سرمایه گذاری عبارت است از جریان نقدی قابل تحققی که توسط سرمایه گذاران در طول یک دوره زمانی معین تحصیل می شود . بازده نوعا به صورت درصدی از ارزش سرمایه گذاری انجام شده در آغاز دوره بیان می شود.
بازده در فرآیند سرمایه گذاری نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می کند و پاداشی برای سرمایه گذاران محسوب می شود .
بازده تحقق یافته ، بازده ای است که واقع شده است ، یا بازده ای است که کسب شده است . به بیان ساده تر بازده تحقق یافته بازده ای است که ، به وقوع پیوسته و واقع شده است .
بازده مورد انتظار ، عبارت است از بازده تخمینی یک دارایی که سرمایه گذاران انتظار دارند در یک دوره آینده بدست آورند.
بازده شامل دو قسمت است :
بازده معمولا از دو بخش تشکیل می شود:
1) بازده ناشی از سود دریافتی
2) بازده ناشی از سود (زیان)سرمایه
5
سود دریافتی ، سودی است که به صورت جریانات نقدی دوره ای سرمایه گذاری بوده و می تواند به شکل بهره یا سود تقسیمی باشد .
سود ( زیان ) سرمایه که مخصوص سهام عادی است ولی در مورد اوراق قرضه بلند مدت و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت نیز مصداق دارد ما به التفاوت قیمت خرید و قیمت فروش توسط دارنده اوراق بهادار را سود ( زیان ) سرمایه می گوئیم .
6
بازده کل هر اوراق بهادار :
افزایش قیمت +
یا سود دریافتی = بازده کل هر اوراق بهادار
کاهش قیمت –
نکته : سود دریافتی و تغییرات قیمت می توانند صفر باشند و یا تغییرات قیمت می تواند منفی باشد ولی سود دریافتی نمی تواند منفی باشد.
7
ریسک و منابع آن
به میزان اختلاف میان بازده واقعی سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار را ریسک می نامیم.
ریسک کلی دارایی های مالی تابعی است از موارد زیر:
ریسک نوسان نرخ بهره
ریسک بازار
ریسک تجاری
ریسک تورمی
ریسک نقدینگی
ریسک نرخ ارز
ریسک کشور
8
ریسک نوسان نرخ بهره :
ریسکی است که یک سرمایه گذار به هنگام خرید اوراق قرضه با قبول بهره ثابت آن را می پذیرد . قیمت اوراق بهادار رابطه معکوسی با نرخ بهره دارد،با افزایش نرخ بهره ، قیمت اوراق بهادار کاهش و با کاهش نرخ بهره، قیمت اوراق بهادار افزایش می یابد.
ریسک بازار :
ریسک بازار ، عبارت است از تغییر در بازده که ناشی از نوسانات کلی بازار است .همه اوراق بهادار در معرض ریسک بازار قرار دارند .اگر چه سهام عادی بیشتر تحت تاثیر این نوع ریسک است .
ریسک بازار می تواند ناشی از رکود ، جنگ ، تغییرات ساختاری در اقتصاد و تغییر در ترجیحات مشتریان باشد .
9
ریسک تورمی :
عبارت است از ریسک قدرت خرید ، یا کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه گذاری شده . این نوع ریسک با ریسک نوسان نرخ بهره مرتبط است . برای اینکه نرخ بهره معمولا در اثر افزایش تورم ، افزایش می یابد .
این نوع ریسک تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار می دهد.
ریسک تجاری :
ریسک ناشی از انجام تجارت و کسب و کار در یک صنعت خاص یا یک محیط خاص را ریسک تجاری می گویند .
مثلا شرکت جنرال موتورز تحت تاثیر تغییرات قیمتی نفت در سطح جهان می باشد .
10
ریسک مالی :
ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت را ریسک مالی می گویند .شرکتی که میزان بدهی آن بیشتر باشد،ریسک مالی آن افزایش می یابد.
ریسک نقدینگی :
ریسک نقدینگی ، ریسک مرتبط با بازار ثانویه ای است که اوراق بهادار در آن معامله می شود .هر چه عدم اطمینان در خصوص عامل زمان و ابهام قیمتی بالا باشد میزان ریسک نقدینگی نیز افزایش می یابد.
11
ریسک نرخ ارز ( ریسک ارزهای خارجی ):
تمامی سرمایه گذارانی که امروزه به صورت جهانی و بین المللی سرمایه گذاری می کنند ، در تبدیل سود ناشی از تجارت جهانی و بین المللی به پول رایج کشور خود با ریسک نرخ ارز مواجه هستند.
ریسک کشور :
سرمایه گذارانی که در کشور های دیگر سرمایه گذاری می کنند . با یک ریسک دیگر به نام ریسک کشور یا ریسک سیاسی روبرو هستند . فلذا افراد سرمایه گذار بایستی به ثبات آن کشور از ابعاد سیاسی و اقتصادی توجه داشته باشند .
12
انواع ریسک
ریسک از نظر حدود و دامنه تاثیر گذاری بر یک یا چند سهم یا کل بازار اوراق بهادار به دو گروه عمده طبقه بندی می شود :
1- ریسک سیستماتیک
2- ریسک غیر سیستماتیک
13
ریسک غیرسیستماتیک :
آن قسمت از تغییر پذیری در بازده کلی اوراق بهادار را که به تغییر پذیری کلی بازار بستگی ندارد ریسک غیرسیستماتیک می گویند.این نوع ریسک منحصر به اوراق بهادار خاصی است و به عواملی هم چون ریسک تجاری ، مالی و ریسک نقدینگی بستگی دارد. سرمایه گذاران می توانند با تشکیل پرتفلیو این نوع ریسک را کاهش دهند.
ریسک سیستماتیک :
ریسک سیستماتیک ریسکی است که غیر قابل اجتناب بوده و در صورت وقوع قابل کنترل نمی باشد . ریسک سیستماتیک بر کل اوراق بهادار تاثیر می گذارد که به آن ریسک بازار نیز گفته می شود منابع ریسک سیستماتیک شامل ریسک تورم ،بازار ونرخ بهره می باشد.
14
روشهای اندازه گیری بازده
بازده کل (Total return ): محاسبه درست بازده شامل دو جزء بازده یعنی سود دریافتی و تغییرات قیمت است از طریق مفهوم بازده کل میتوان بازده در طول زمان یا بازده اوراق بهادار را بدست آورد
فرمول بازده کل :
15
جریانات نقدی در طول دوره
قیمت فروش یا قیمت پایان دوره
قیمت خرید دارائی یا قیمت در اول دوره
بازده نسبی
برای محاسبه بازده نسبی می توان از فرمول بازده که قبلا بیان گردیداستفاده کرد با این تفاوت که در صورت کسر به جای تغییردر قیمت دارایی ، ارزش دارایی در پایان دوره را بکاربرد
بازده نسبی=
جریانات نقدی در طول دوره
قیمت در پایان دوره
قیمت خرید دارائی
16
شاخص ارزش
برای نشان دادن اثر تجمیعی بازده از شاخص ارزش تجمیعی استفاده می کنیم در واقع این شاخص ارزش یک دلار سرمایه گذاری شده در پایان سال n ام را نشان می دهد وبا نشان می دهند
مقدار شاخص اولیه مقدار آن برابر 1 است.
17
میانگین حسابی
یکی از شناخته شده ترین فرمول های آماری بوده و معیار خوبی از متوسط عملکرد در یک دوره خاص است و از طریق تقسیم مجموع مقادیر مورد بررسی بر تعداد کل مقادیر محاسبه می شود.
18
میانگین هندسی
وقتی که در طول زمان تغییرات درصدی در مقادیر رخ می دهد میانگین حسابی این تغییرات می تواند گمراه کننده باشد. بنا براین نیاز به میانگین دیگری با عنوان میانگین هندسی است که بتواند به درستی میزان واقعی میانگین را در طول چند دوره بیان کند.
در محاسبه بازده میانگین هندسی از بازده نسبی استفاده می شود برای اینکه بازده منفی در فرمول میانگین هندسی قابل استفاده نیست
19
میانگین هندسی
میانگین هندسی نشان دهنده بازده تجمیعی و ترکیبی در طول بیش از یک دوره است
میانگین هندسی بجزء در مواردی که مقادیر مورد بررسی کاملا یکسان باشند در سایر موارد همیشه از میانگین حسابی کمتر است
پراکندگی و تفاوت میان این دو میانگین به پراکندگی توزیع بستگی دارد هرچه میزان پراکندگی بیشتر باشد تفاوت میان دو میانگین بیشتر خواهد بود
میانگین هندسی معیاری برای نشان دادن تغییر در ثروت ( دارائی) در طول زمان (چندین دوره ) است.
20
مساله عدم اطمینان
آینده همیشه با عدم اطمینان همراه است و همین باعث می شود بازده مورد انتظار اوراق بهادار با ریسک همراه باشد. بازده مربوط به زمان آتی ناشناخته است و باید برآورد شود. به عبارت دیگر بازده آتی یک بازده مورد انتظار است و امکان دارد محقق شود و یا آن که تحقق نیابد. تمامی تصمیمات سرمایه گذاران همراه با ریسک است که به آن بازده مورد انتظار گفته می شود.
21
توزیع احتمالات
به دلیل وجود عدم اطمینان در بازده سرمایه گذاران باید به وضوح در مورد توزیع احتمال بازده کل اوراق بهادار بررسی هایی را انجام دهند . به عبارت دیگر اگر چه ممکن است انتظار داشته باشند که بازده اوراق بهادار آن ها مثلا 10 درصد باشد ولی باید توجه داشته باشند که این برآورد فقط یک تخمین از کل احتمالاتی است که ممکن است به وقوع بپیوندد.
توزیع احتمال می تواند به صورت گسسته و یا پیوسته باشد. در توزیع احتمال گسسته به هر یک از پیامد های ممکن یک احتمال تخصیص داده می شود.
22
در توزیع احتمال پیوسته تعداد نا محدودی از پیامدهای ممکن وجود دارد چون در این حال احتمالات به عنوان محدوده ای در زیر منحنی زنگوله ای شکل اندازه گیری می شود. بنا براین تاکید بر احتمال وقوع پیامد خاصی است که در محدوده ای از مقادیر قرار گرفته است.
23
متداول ترین توزیع پیوسته توزیع نرمال است که بصورت زنگوله ای شکل است و یک توزیع دو متغییره است و میانگین و واریانس بیان کننده وی‍ژگیهای این توزیع هستند
در مورد اوراق خزانه که نرخ ثابتی را می پردازد فقط یک پیامد برای پرداخت بهره آتی وجود دارد و احتمال وقوع برابر یک است چون پیامد دیگری ندارد
در مورد سهام عادی احتمال وقوع دو یا چند پیامد وجود دارد که هرکدام باید بررسی شده و احتمال وقوع آن ارزیابی شود
24
محاسبه نرخ بازده مورد انتظار
سرمایه گذار تعیین می کند که نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاری با توجه به تجزیه و تحلیل بر آورد های مربوط به بازده های مورد انتظار تا چه اندازه مسلم و حتمی است به این منظور سرمایه گذار مقادیر احتمالی را به همه بازده های محتمل نسبت می دهد . این مقادیر بین صفر و یک خواهند بود که یک نشان دهنده قطعیت کامل در پیش بینی و صفر بیان کننده عدم قطعیت کامل می باشد . این احتمالات برآورد های منطقی وابسته به عملکرد تاریخی سرمایه گذاری یا سرمایه گذاری های مشابهی می باشند که توسط انتظارات سرمایه گذار از آینده تعیین شده اند
25
تخمین ریسک
برای تخمین ریسک کل بازده مورد انتظار ، از انحراف معیار استفاده می شود .
برای محاسبه انحراف معیار از طریق توزیع احتمالات از فرمول زیر استفاده می شود
26
اساس و پایه تصمیمات سرمایه گذاری ، رابطه میان ریسک و بازده است. ریسک دارایی با بازده مورد انتظار سرمایه گذار ، رابطه مستقیم دارد. یعنی هر چه ریسک یک طرح یا دارایی افزایش یابد بازده مورد انتظار سرمایه گذار نیز افزایش خواهد یافت.
رابطه بین ریسک و بازده
27
SML خط بازار سرمایه است که بیانگر رابطه ریسک و بازده مورد انتظار یک سهم است.
ریسک
بازده
𝝱
29
بتا شیب خط رگرسیون است که بازده اوراق بهادار را با بازده اوراق بهادار موجود در بازار مرتبط می سازد. ضریب بتا نشان دهنده ی حساسیت بازده یک دسته اوراق بهادار یا مجموعه ی آنها نسبت به تغییر در بازده پرتفوی بازار است
اگر شیب خط کمتر از 45 درجه باشددر آنصورت مقدار بتا کمتر از یک است
بتا معیار اندازه گیری ریسک سیستماتیک اوراق بهادار است که به عنوان قسمتی از ریسک کل نمیتوان آن را از طریق ایجاد تنوع کاهش داد برای محاسبه بتا از رابطه زیر استفاده می شود
بازده دارایی
بازده بدون ریسک .
با زده بازار
مثال:اگر بازده سهمی 8% بازده بدون ریسک 5% و بازده بازار 7%باشد ضریب بتای سهم چقدر است ؟
اگر باشد تغییرات پراکندگی بازده آن سهم نسبت به تغییرات بازده بازار بیشتر است .در نتیجه ریسک سیستماتیک این سهم از ریسک بازار بیشتر است.
اگر باشد تغییرات بازده سهم همانند تغییرات بازده بازار است و ریسک سیستماتیک سهم همانند ریسک بازار است .
اگر باشد تغییرات بازده سهم کمتر از تغییرات بازده بازار است و ریسک سهم کمتر از ریسک بازار است .
با تشکر از توجه شما
32