فصل دوازدهم چارچوب مدیریت دانش
اهداف فصل
مفهوم چارچوب
علت نیاز به چارچوب
اصول حاکم بر چارچوب
قالب چارچوب مدیریت دانش
انواع چارچوب
چارچوب ساخت یافته یا فوری؟
چارچوب مدیریت چیست؟
تمامی اصول مدیریتی از چارچوب پیاده سازی برخوردارند و مدیریت دانش هم از این قاعده مستثنی نیست.
منظور از چارچوب، مجموعه ای یکپارچه و مرتبط از نقش ها، فرآیندها، فناوری ها و حاکمیت است که مدیریت صحیح یک دارایی را تضمین می نماید. عناصری که برای اجرای پاسخگویانه و پایدار مدیریت دانش، باید در جای خود قرار داشته باشند.
به عنوان مثال در چارچوب مدیریت مالی، اگرچه دانش و پول باهم یکسان نیستند، اما هر دو مستلزم یک چارچوب مدیریت یکپارچه در سطح کل سازمان هستند تا در سازمان به شکلی سیستماتیک و اثربخش جریان پیدا کنند.
عناصر متداول چارچوب مدیریت مالی
نقش های مدیریت مالی
فرآیندهای مدیریت مالی
فناوری مدیریت مالی
حاکمیت مدیریت مالی
نقش های مدیریت مالی
نگهدارنده های بودجه- افرادی که مسئول بودجه پروژه ها و عملیات هستند.
حسابداران و مهندسان هزینه – افرادی که کارهای اساسی مربوط به ردیابی بودجه را انجام می دهند.
تیم مالی مرکزی– افرادی که بودجه را میان پروژه ها و عملیات تقسیم می کنند.
معاون و روسای بخش مالی – افرادی که مسئولیت مدیریت مالی سیستم را بر عهده دارند.
فرآیندهای مدیریت مالی
برنامه ریزی و پیش بینی مالی
بودجه ریزی
صدور صورتحساب
کنترل هزینه
ردیابی هزینه
گزارش دهی مالی
فناوری مدیریت مالی
فناوری ثبت و ردیابی تراکنش ها مانند SAP
فناوری گزارش دهی نظیر EXCEL
فناوری سامانه فروش نظیر نقطه فروش، کارت خوان ها و ثبت وجوه نقد
حاکمیت مدیریت مالی
خط مشی های مالی
استانداردهای حسابداری
الزامات قانونی
ممیزی و نظارت
آموزش و پشتیبانی
دلیل نیاز به چارچوب در مدیریت دانش چیست؟
چارچوب مدیریت دانش شبیه به چارچوب مدیریت مالی، مجموعه ای از نقش ها، فرآیندها، فناوری ها و حاکمیت است که در کنار هم امکان اکتساب، اشتراک، نگهداری و استفاده مجدد از دانش را فراهم می کنند.
همانند مدیریت مالی، مدیریت دانش هم نیازمند حداقل عناصر در چارچوب است و در صورت وجود خلل در آن، مدیریت دانش غیر قابل انجام خواهد شد.
برخی از ریسک های پیش رو
اگر در پروژه ها و عملیات، افرادی مسئولیت مدیریت دانش را بر عهده نداشته باشند، هیچ گونه توجهی به مدیریت دانش نخواهد شد، چراکه شغل کسی نیست که آن را انجام دهد.
اگر فرآیند تعریف شده ای جهت اکتساب دانش وجود نداشته باشد، سازمان نخواهد دانست که چه چیزی را در چه زمانی بدست آورد و هر یک از واحدها دانش را به روش خود و نه با استفاده از یک استاندارد مشترک اکتساب می کند.
اگر فناوری سازگار با مدیریت دانش وجود نداشته باشد، هیچ راهی جهت گردآوری، مقایسه و تبادل دانش در سازمان وجود نخواهد داشت.
اگر حاکمیت مدیریت دانش وجود نداشته باشد، راهی برای نظارت بر انجام صحیح کارها در مدیریت دانش وجود نخواهد داشت و به زودی رویکرد باثبات مدیریت دانش از بین خواهد رفت و هرکسی به هر شکلی دوست دارد کار خواهد کرد.
قالبی برای چارچوب مدیریت دانش
در فصل اول چهار توانمندساز دانش شامل نقش ها، فرآیندها، فناوری ها و حاکمیت معرفی شدند و نیز چهار نوع تبادل دانش شامل گفتگو، مستندسازی، ترکیب و جستجو/بررسی مورد بررسی قرار گرفتند. ترکیب این عناصر و اجزا می تواند جدولی با 16 خانه ایجاد نماید که به عنوان قالبی برای ایجاد چارچوب مدیریت دانش مورد استفاده قرار می گیرد. دلیل استفاده از این اجزا و عناصر در جدول دوبعدی عبارت اند از:
ارائه یک قالب کلی که در هر سازمانی، با هراندازه و در هر صنعتی قابل استفاده باشد.
حصول اطمینان از اینکه قالب تا حد ممکن کامل بوده و تمامی توانمند سازها و تبادلات مورد توجه قرارگرفته اند.
نمونه ای از قالب چارچوب
نمونه ای از چارچوب تکمیل شده مدیریت دانش در یک شرکت نفتی
نمونه ای از چارچوب تکمیل شده مدیریت دانش در موسسه حقوقی
خلاصه فصل
چارچوب مدیریت دانش یک چارچوب مدیریتی کامل برای مدیریت دانش است.
در طول برنامه پیاده سازی شما اقدام به طراحی، آزمایش، پایلوت و اجرای کامل چارچوب می کنید.
پیشنهاد می شود از قالبی برای چارچوب استفاده گردد که هر چهار توانمندساز مدیریت دانش را در کنار چهار عامل تبادل دانش به کار گرفته باشد.
چارچوب مدیریت دانش کامل، به منظور حصول اطمینان از نادیده نگرفتن همه عوامل مهم در زنجیره تامین، در هر یک از خانه های خود گزینه مناسبی دارد.