نکات آموزشی، روش تدریس و طرح درس
کتاب: ریاضی
پایـه: پنجم دبستان
فصل3 : نسبت، تناسب و درصد
درس4 : آموزش درصد
مباحث و عناوین این فصل: نسبت و مفهوم آن، نسبت های مساوی و کاربردهای آن، تناسب، درصد و کاربرد آن
مقدمه فصل3
این فصل شامل چهار درس(نسبت، نسبت های مساوی، تناسب، درصد) می باشد. در ادامه توضیحات مختصری در مورد هر یک از این درس ها بیان شده است. قابل ذکر است: در تمام دروس این فصل، از عددهای اعشاری و همچنین از عددهای مخلوط استفاده نشده است. زیرا دانش آموزان تقسیم کردن این عددها را تاکنون نیاموخته اند.
درس1(نسبت): در این درس پس از ارائه یک پیش سازمان دهنده کلی در قالب تصویر و متن، مفهوم نسبت بین دو مقدار، با استفاده از پیش سازمان دهنده تطبیقی کسر ارائه گردیده، سپس فعالیت هایی برای آموزش و کار در کلاس هایی برای تثبیت، تعمیق و تعمیم نسبت ارائه گردیده است.
درس2(نسبت های مساوی): در این درس مفهوم نسبت های مساوی و نسبت هایی که مساوی نیستند، ارائه گردیده، سپس تعیین یک یا چند نسبت با ویژگی های خاص که مساوی یک نسبت داده شده باشند، با روش های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و همچنین به کاربردهایی از نسبت های مساوی در درون ریاضی و برون ریاضی پرداخته شده است.
درس3(تناسب): در این درس پس از ارائه یک پیش سازمانده برای ایجاد انگیزه، کمیت های متناسب و سپس تناسب معرفی گردیده است. همچنین به کمیت های متناسب و کمیت هایی که متناسب نیستند در کنار هم و در قالب فعالیت ها و کار در کلاس هایی پرداخته شده است. در این درس تعیین جزء چهارم تناسب به کمک نسبت های مساوی نیز آمده است. ویژگی های مهم تناسب در سال ششم ابتدایی خواهد آمد.
درس4(درصد): در این درس پس از ارائه یک پیش سازمان دهنده کلی، با ارائه فعالیت هایی درصد معرفی گردیده، سپس با ارائه کار در کلاس هایی به تثبیت، تعمیق و کاربردهای درصد پرداخته شده است.
در ادامه نکات آموزشی، روش تدریس و طرح درس برای تدریس درس درصد آورده شده است.
نکات آموزشی و روش تدریس
* شروع کار
در ابتدای این درس پیش سازمان دهنده ای برای ایجاد انگیزه یادگیری مفهوم درصد آورده شده است. خواندن کلمه درصد در روزنامه ها و کتاب ها، شنیدن نام درصد در اخبار رادیو و تلویزیون. درصد در زمینه های بسیاری از زندگی ما مطرح است. از جمله در مسائل مربوط به محیط زیست، آبیاری و کشاورزی، صنعت، بازرگانی و…
یکی از مواردی که با درصد سر و کار دارد حراج هایی است که فروشگاه ها و مغازه دارها انجام می دهند و میزان تخفیف در فروش کالا یا درصد (مانند %٣٠ تخفیف) روی ویترین مغازه خود اعلام می کنند شما می توانید از این پیش سازمان دهنده هم برای ایجاد انگیزه در یادگیری مفهوم نسبت استفاده کنید.
تصویر داده شده در کتاب تابلویی است که میزان آلاینده ها و درصد آنها در حالت های مختلف را نشان می دهد. با استفاده از این تابلو، می توان دید که میزان هر آلاینده چند درصد حد مجاز است و کدام آلاینده در حد مجاز برای سلامتی انسان هاست.
* فعالیت١ صفحه 60
این فعالیت برای آموزش مفهوم درصد می باشد. این فعالیتی ملموس است و در هر مدرسه ای قابل تعریف است. تنها باید توجه کنیم که نسبت مورد محاسبه قابل تبدیل به نسبتی با مخرج 100 باشد زیرا درصد برای عددهای اعشاری در سال پنجم مورد نظر نیست.
از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را مرحله به مرحله انجام دهند. پس از انجام هر مرحله با بحث کلاسی پاسخ درست را تبیین کنید و اشتباه های احتمالی را برطرف سازید.
* فعالیت٢ صفحه 61
این فعالیت برای محاسبه درصدی از یک کمیت می باشد. از دانش آموزان بخواهید که مرحله به مرحله این فعالیت را انجام دهند. پس از پایان هر مرحله کار انجام شده را با بحث کلاسی مورد بررسی قرار دهید و اشتباه های احتمالی را برطرف سازید. (مشابه این فعالیت را در صورت لزوم می توانید با تعداد بیشتری پرنده طراحی کنید. )
* کار در کلاس١ صفحه ٦١
این کار در کلاس برای تثبیت مفهوم درصد و مهارت شمارش ارائه شده است. از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده توسط دانش آموزان را کنترل و اشتباه های احتمالی را رفع کنید.
* کار در کلاس٢ صفحه ٦٢
این دو کار در کلاس برای تثبیت و تعمیق مفهوم درصد است.
* کار در کلاس٣صفحه ٦٢
10% تخفیف یعنی: از هر ١٠٠ تومان، ١٠ تومان گرفته نمی شود و ٩٠ تومان گرفته می شود.
پس برای ٢٠٠ تومان ٢٠ تومان گرفته نمی شود و ١٨٠ تومان گرفته می شود.
برای 100000 تومان ١٠٠٠٠ تومان گرفته نمی شود و 90000 تومان گرفته می شود.
* فعالیت١ صفحه ٦٢
در این فعالیت، کل کمیت داده شده و درصد نیز مشخص است، می خواهیم جزیی از آن کمیت را پیدا کنیم. با نگاهی دیگر، این فعالیت، کاربردی از مفهوم درصد است. از دانش آموزان بخواهید که فعالیت را مرحله به مرحله انجام دهند. کار انجام شده را با بحث کلاسی بررسی کنید و بد فهمی های احتمالی را برطرف سازید.
در بحث کلاسی درباره اهمیت جنگل و زمین های قابل کشاورزی برای انسان ها و روش های حفظ و حراست از این نعمت های خدادادی تاکید گردد.
* فعالیت٢ صفحه ٦٢
این فعالیت کاربردی مربوط به دروس ریاضی از درصد است که به تثبیت و تعمیق مفهوم درصد نیز کمک می کند ضمن آنکه مشوق انجام کارهای خیر و صفاتی نیکو مانند پس انداز کردن است که ضمن انجام مراحل فعالیت، باید نگرش فکری و توجه دانش آموزان را برای انجام این کارها تقویت کند.
از دانش آموزان بخواهید که مراحل فعالیت را مرحله به مرحله انجام دهند. پس از انجام هر مرحله کار انجام شده توسط دانش آموزان را با بحث کلاسی بررسی کنید و بد فهمی های احتمالی را رفع کنید. در صورتی که راه خلاقانه ای هم وجود داشته باشد، ارائه شود.
* فعالیت٣ صفحه ٦٢
این فعالیت کاربردی برای تعیین درصدی، از یک کمیت است. درضمن جلب توجه دانش آموزان به اهمیت وجود کتابخانه در مدرسه و خرید کتاب است.
از دانش آموزان بخواهید که مراحل فعالیت را به ترتیب انجام دهند. پس از پایان انجام هر مرحله از فعالیت کار آنها را کنترل کنید و اشتباه های احتمالی را رفع کنید. همان طوری که گفته شد با بحث کلاسی اهمیت کتاب و کتابخوانی و داشتن کتابخانه در مدرسه مورد تاکید قرار گیرد.
* فعالیت4 صفحه ٦٢
این فعالیت یک کاربرد مهم از درصد است. در این کاربرد جزیی از یک کمیت و درصد مربوط به آن داده شده است و می خواهیم کل کمیت را به دست آوریم. در این فعالیت جلب توجه دانش آموزان به چگونگی تولید بنزین و لزوم بهینه سازی مصرف سوخت، نیز مورد نظر می باشد.
از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل و با بحث کلاسی اشتباه های احتمالی را رفع کنید و راه حل های خلاقانه را مطرح کنید. در ضمن به این نکته توجه دانش آموزان را جلب کنید که با بهینه سازی مصرف سوخت و کم کردن آن می توان به ذخایر نفتی کشورمان کمک کرد. این سوال را نیز می توانید طرح کنید که اگر % ٢٠ در مصرف سوخت صرفه جویی شود چه میزان نفت کمتر باید تصفیه شود.
* کار در کلاس١ صفحه 63
این کار در کلاس برای تعیین کل یک کمیت با داشتن جزیی از آن کمیت و درصد مربوط به این جزء است. از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل کنید و بدفهمی های احتمالی را رفع کنید. راه حل جدیدی هم اگر وجود داشت توسط دانش آموزان ارائه گردد. در این فعالیت رابطه بین درصد و نسبت نیز مورد نظر بوده است.
* کار در کلاس٢ صفحه ٦3
هدف این فعالیت تعیین درصدی از یک کمیّت است امّا در ضمن می خواهد توجه دانش آموزان را به ارتباط بین درصد و نسبت جلب کند. بنابراین نخست باید نسبت فضای سبز به مساحت، محاسبه و سپس درصد مربوط به آن را تعیین کنند.
از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل و با بحث کلاسی مورد بررسی قرار دهید و بدفهمی های احتمالی را رفع نمایید. می توانید این سوال را نیز مطرح کنید که چند درصد مساحت این شهر فضای سبز نیست؟
* کار در کلاس3 صفحه ٦3
این کار در کلاس یک کار در کلاس باز پاسخ است که هدف آن انجام مراحل مختلف ساخت مفهوم نسبت و سپس مفهوم درصد توسط خود دانش آموزان است. هدف دیگر برانگیختن خلاقیت آنها در چگونگی رنگ آمیزی خانه های جدول است. در ضمن برای آنکه درصد محاسبه شده توسط هریک از دانش آموزان عددی اعشاری یا مخلوط نباشد، مربع داده شده به ١٠٠ مربع کوچک تقسیم شده است. پس اگر دانش آموزی ٢٣ مربّع را رنگ آمیزی کرده باشد % ٢٣ مربّع را رنگ آمیزی کرده است.
همان طوری که در متن فعالیت گفته شد دانش آموزان می توانند برای رنگ آمیزی هر شکلی مثلاً یک گل، یک گلدان، یک پرنده، یک شکل هندسی، یک کلمه دلخواه، نام خودشان و یا هر چیز دیگری را انتخاب کنند. از دانش آموزان بخواهید که فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل و بدفهمی های احتمالی را برطرف سازید. کار انجام شده توسط هر گروه را توسط خودشان در کلاس مطرح کنید. و تفاوت درصدهای به دست آمده را توجیه کنید.
* توصیه های آموزشی
1- در کارکردن با درصد، از عددهای اعشاری و عددهای مخلوط در این مقطع استفاده نکنید.
2- در این مقطع درصدهایی مطرح می شوند که از % ١٠٠ کمتر و یا حداکثر مساوی % ١٠٠ می باشند، پس از مطرح کردن درصدهای بیشتر از % ١٠٠ خودداری کنید. توجه داشته باشید که درصدهایی نظیر نسبت های کمتر از ١، مساوی ١ و بزرگ تر از ١ به ترتیب کمتر از % ١٠٠، مساوی ١٠٠ و بیشتر از % ١٠٠ هستند.
3- توجه دانش آموزان را به کاربردهای مختلف درصد در زمینه های مختلف جلب کنید و از آنها بخواهید که مسئله هایی را در ارتباط با درصد در این زمینه ها طرح و حل کنند و خلاقیت آنها را برانگیزانید.
4- از سایت های ریاضی که در آنها مطالب مربوط به درصد، فراوان است، برای آموزش مفهوم درصد استفاده کنید.
اهداف
فهمیدن مفهوم درصد
فهم ارتباط مفهوم درصد با مفاهیم مرتبط، مانند نسبت و…
استفاده از درصد برای حل مسئله ها در درون ریاضی و ریاضی و علوم دیگر
توجه به اهمیت محیط زیست، تولید، مصرف، امور فرهنگی اجتماعی، کتابخانه
ابزارهای مورد نیاز
تصویرهای مربوط به درصد مانند تصاویری از درصد حراج فروشگاه ها، درصد افزایش یا کاهش درجه حرارت هوا، میزان بارندگی، میزان تولید یا مصرف در زمینه های مختلف محیط زیست، کشاورزی، صنعت، بازرگانی، روزنامه ها و مجلاتی که در آنها مفهوم درصد آمده است.
تصویرهایی برای محاسبه درصدی از یک کمیت مانند محاسبه درصد جنگل در استان های کشور، با داشتن مساحت آن استان و مساحت جنگل موجود در آن استان. همچنین محاسبه درصد افزایش یا کاهش میزان تولید و میزان مصرف در زمینه های مختلف کشاورزی، صنعتی و افزایش یا کاهش قیمت اجناس.
جدول هایی که اندازه مواد تشکیل دهنده در یک مقدار از یک مادّه مانند شیر، گندم، سیب، سرکه، و … را نشان می دهد، برای محاسبه درصد و مسائل مربوط به درصد.
نکات قابل توجه در فصل3
* صفحه عنوانی: در متن این صفحه مسجد نصیرالملک شیراز و در بالای صفحه، تصویر گنبد سلطانیه زنجان و در پایین صفحه یک متن درباره اثرهای تاریخی، همگی به عنوان پیش سازمان دهنده کلی ارائه گردیده اند تا در دانش آموزان برای یادگیری مفاهیم مطرح شده در این فصل ایجاد انگیزه کنند. در این تصاویر، مفاهیم ریاضی زیادی وجود دارد که همگی اهمیت و نقش دانش ریاضی و از جمله مفاهیم نسبت، تناسب و درصد را در ساختن اثرهای باستانی نشان می دهد.
* برای انجام فعالیت ها و کار در کلاس هایی که در کتاب درسی آمده است، لازم است که دانش آموزان هر کلاس به گروه های کوچک تقسیم شوند در صورتی که کلاسی برای آموزش گروهی در مدرسه وجود دارد دانش آموزان را به دسته های 5، 4 یا 6 نفره تقسیم کنید به طوری که در هر گروه دانش آموزان قوی، ضعیف و متوسط با هم باشند. اگر شناختی از دانش آموزان ندارید می توانید با انجام یک پیش آزمون در ارتباط با مفهومی که می خواهید آموزش دهید، به این آگاهی دست یابید.
* اگر در مدرسه کلاس کار گروهی وجود ندارد؛ می توانید دانش آموزانی را که روی یک نیمکت نشسته اند (2 یا 3 نفر) یک گروه در نظر بگیرید. در این صورت نیز سعی کنید دانش آموزان قوی و متوسط و ضعیف در یک گروه باشند. گروه ها را هر ماه تغییر دهید تا همه، با هم کار کردن، همفکری، تعاون و… را بیاموزند.
* در شروع انجام فعالیت، اهداف آموزش را بگویید و همواره آن را در نظر داشته باشید. برای شروع یک درس جدید پیشنهاد ما آن است که ابتدا پیش سازمان دهنده را شما خودتان ارائه دهید تا انگیزه لازم برای یادگیری مفهوم در دانش آموزان ایجاد شود.
* برای انجام فعالیت نخست از دانش آموزان بخواهید که تمام بندهای فعالیت را یک بار بخوانند؛ مانند خواندن صورت یک مسئله که می خواهیم آن را حل کنیم، برای آنکه بدانیم داده ها چیست و خواسته ها با مجهول ها کدام است؟ آن گاه از گروه های دانش آموزان بخواهید که بندهای فعالیت را به ترتیب و با توجه به مدت زمانی که شما تعیین می کنید انجام دهند.
* معمولاً مدت زمان لازم برای انجام یک فعالیت که چهار بند دارد، حدود 10 دقیقه است. البته این زمان با توجه به شرایط فعالیت می تواند تغییر کند. مدیریت وقت برای انجام بندهای فعالیت را به عهده خود دانش آموزان بگذارید.
* با شروع انجام فعالیت توسط دانش آموزان شما چند دقیقه (حدود 3 تا 4 دقیقه) روی صندلی خودتان بنشینید و بدون آنکه صحبتی بکنید گروه های دانش آموزان را زیر نظر بگیرید. پس از آن بلند شوید و به آهستگی در کلاس قدم بزنید به طوری که تمرکز دانش آموزان به هم نخورد. کارهای انجام شده و در حال انجام توسط گروه ها را در نظر بگیرید. بدفهمی ها و اشتباه های احتمالی را که می بینید یادداشت کنید راه حل های خلاقانه را یادداشت کنید. اگر گروهی سوالی داشتند پاسخ دهید. اگر گروهی فعالیت نمی کنند با طرح این سوال که مشکل شما چیست؟ آنها را راه بیندازید. امّا توجه داشته باشید که کمک شما در حدی نباشد که پاسخ فعالیت را بدهد.
* پس از پایان زمان انجام فعالیت، نماینده گروه هایی را پای تخته بیاورید که بدفهمی داشته اند. از آنها بخواهید که روش خود را ارائه دهند و آن گاه با بحث کلاسی توسط دانش آموزان بدفهمی ها را برطرف سازید. با رفع تمام بدفهمی ها در واقع پاسخ درست توسط دانش آموزان ارائه می گردد. پس از رفع بدفهمی ها و اشتباه ها کسانی را که روش های خلاقانه ای برای انجام فعالیت داشته اند پای تخته بیاورید تا با طرح آن روش ها توسط خودشان، اولاً، دانش آموزان دیگر، روش ها و راهبردهای دیگری برای انجام فعالیت را یاد بگیرند و ثانیاً، دانش آموزان خلاق مورد تشویق قرار بگیرند تا در بین دیگر دانش آموزان انگیزه ای برای کشف راه حل های جدید و بدیع ایجاد گردد.
* در پایان از دانش آموزان سوال شود که آیا کسی سوال دیگری دارد؟ در صورت وجود، آن را با بحث کلاسی پاسخ دهید. پس از انجام کارهای بالا، آموزش مفهوم در واقع انجام شده است. با این وجود می توانید به یک جمع بندی درباره پاسخ های درست فعالیت بپردازید.
* برای انجام کار در کلاس همانند انجام فعالیت عمل کنید با این تفاوت که در جریان انجام فعالیت حضور معلم در انجام فعالیت پررنگ تر است و این حضور و کنترل در کار در کلاس کمتر می باشد. البته معلم همواره در انجام فعالیت ها یا کار در کلاس ها حضور دارد ولو آنکه آشکار نباشد. هدف اصلی فعالیت یا کار در کلاس و مدیریت زمان همواره مدنظر معلم باید باشد.
* کار مهمی که در جریان انجام یک فعالیت و یا کار در کلاس لازم است انجام شود ارزشیابی گروهی و فردی از دانش آموزان است. این ارزشیابی را در دفتری ثبت کنید. مجموعه این ارزشیابی ها می تواند معیار مناسب و منصفانه ای برای ارزشیابی پایانی باشد.
چگونگی تدریس(طرح درس)
* هدف کلی
آشنایی با درصد و حل مساله های مرتبط با آن
* اهداف جزئی
فهمیدن مفهوم درصد
فهم ارتباط مفهوم درصد با مفاهیم مرتبط، مانند نسبت استفاده از درصد برای حل مسئله ها در ریاضی و علوم دیگر
توجه به اهمیت محیط زیست، تولید، مصرف، امور فرهنگی اجتماعی، کتابخانه
* اهداف رفتاری
دانش آموزان به انجام کارهای گروهی علاقه مند باشند و بتوانند با همکاری یکدیگر فعالیت ها را انجام دهند.
دانش آموزان بتوانند در زندگی واقعی یشان، مفهوم درصدهای مختلف (درصد تخفیف، درصد گران شدن و… ) را درک نموده و جواب مسائل مرتبط با آن را بدست آورنند.
* روش تدریس
به صورت گروهی، سخنرانی
* مدل کلاس
جهت انجام فعالیت ها لازم است دانش آموزان گروه بندی شوند. معلم می توانند با توجه به شناختی که از دانش آموزان دارد آنها را گروه بندی نموده و یا از گروه های از پیش تعیین شده استفاده نماید.
* برقراری ارتباط
ورود به کلاس و سلام و احوالپرسی با دانش آموزان
حضور و غیاب و بررسی وضعیت روحی و جسمی دانش آموزان
دیدن تکالیف جلسه قبل
بیان یک حدیث یا یک روایت کوتاه
* ارزشیابی تشخیصی
ابتدا چند سوال از درس قبل از دانش آموزان پرسیده شود تا یادگیری دانش آموزان مورد ارزیابی قرار گیرد. می توان چند نفر را به طور مجزا پای تخته آورد تا تمرین های درس گذشته را حل کنند. )
پس از حل سوالات، معلم بدون اینکه به درس جدید اشاره کند، برخی از مسائل را کمی تغییر داده تا به مبحث درس جدید نزدیک شود. (سپس به صورت جمعی چند سوال ساده از دانش آموزان پرسیده تا همه پاسخ دهند. )
* ایجاد انگیزه
برای ایجاد انگیزه می توان از مسائل و اخبار روز استفاده نمود. مثلا درصد گران شدن قیمت نان، یا میزان تخفیف فروشگاه محل و…
همچنین می توان از کلیپ کوتاهی که به مبحث درصد پرداخته است استفاده نمود تا دانش آموزان بیشتر به مبحث درس توجه کنند.
* اجرای تدریس
در ابتدای کار باید دانش آموزان به خوبی مفهوم درصد را درک کنند. معلم می تواند با بیان مطالب مختلف یا نشان دادن تصاویر مختلف این مهم را انجام دهد.
بهتر است فعالیت ها به صورت گروهی انجام شده و معلم برای انجام آن وقت کافی به دانش آموزان بدهد. نقش معلم در انجام فعالیت ها بیشتر جنبه نظارتی و هدایتی دارد.
کار در کلاس ها در کلاس به صورت انفرادی انجام شود. در صورت نیاز دانش آموزان می توانند از بقیه افراد گروه کمک بگیرند.
مشروح کار:
صفحه 60 ( مفهوم درصد )
در ابتدای این درس پیش سازمان دهنده ای برای ایجاد انگیزه یادگیری مفهوم درصد آورده شده است. خواندن کلمه درصد در روزنامه ها و کتاب ها، شنیدن نام درصد در اخبار رادیو و تلویزیون.
درصد در زمینه های بسیاری از زندگی ما مطرح است. از جمله در مسائل مربوط به محیط زیست، آبیاری و کشاورزی، صنعت، بازرگانی و…
یکی از مواردی که با درصد سر و کار دارد حراج هایی است که فروشگاه ها و مغازه دارها انجام می دهند و میزان تخفیف در فروش کالا یا درصد را مانند % ٣٠ اعلام می کنند. شما می توانید از این پیش سازمان دهنده هم برای ایجاد انگیزه در یادگیری مفهوم نسبت استفاده کنید.
تصویر داده شده در کتاب تابلویی است که میزان آلاینده ها و درصد آنها در حالت های مختلف را نشان می دهد. با استفاده از این تابلو، می توان دید که میزان هر آلاینده چند درصد حد مجاز است و کدام آلاینده در حد مجاز برای سلامتی انسان هاست.
صفحه 60 ( فعالیت )
این فعالیت برای آموزش مفهوم درصد می باشد. این فعالیتی ملموس است و در هر مدرسه ای قابل تعریف است. تنها باید توجه کنیم که نسبت مورد محاسبه قابل تبدیل به نسبتی با مخرج 100 باشد زیرا درصد برای عددهای اعشاری در سال پنجم مورد نظر نیست.
از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را مرحله به مرحله انجام دهند. پس از انجام هر مرحله بحث کلاسی پاسخ درست را تبیین کنید و اشتباه های احتمالی را برطرف سازید.
صفحه 61 و 62 ( کار در کلاس ) به صورت انفرادی انجام شود. این کار در کلاس ها برای تثبیت و تعمیق مفهوم درصد است.
صفحه ٦٢ ( فعالیت 2 )
این فعالیت کاربردی مربوط به دروس ریاضی از درصد است که به تثبیت و تعمیق مفهوم درصد نیز کمک می کند ضمن آنکه مشوق انجام کارهای خیر و صفاتی نیکو مانند پس انداز کردن است که ضمن انجام مراحل فعالیت، باید نگرش فکری و توجه دانش آموزان را برای انجام این کارها تقویت کند.
از دانش آموزان بخواهید که مراحل فعالیت را مرحله به مرحله انجام دهند. پس از انجام هر مرحله کار انجام شده توسط دانش آموزان را با بحث کلاسی بررسی کنید و بد فهمی های احتمالی را رفع کنید. در صورتی که راه خلاقانه ای هم وجود داشته باشد، ارائه شود.
صفحه ٦٢ ( فعالیت 3 )
این فعالیت کاربردی برای تعیین درصدی، از یک کمیت است. درضمن جلب توجه دانش آموزان به اهمیت وجود کتابخانه در مدرسه و خرید کتاب است.
از دانش آموزان بخواهید که مراحل فعالیت را به ترتیب انجام دهند. پس از پایان انجام هر مرحله از فعالیت کار آنها را کنترل کنید و اشتباه های احتمالی را رفع کنید. همان طوری که گفته شد با بحث کلاسی اهمیت کتاب و کتابخوانی و داشتن کتابخانه در مدرسه مورد تاکید قرار گیرد.
صفحه ٦٢ ( فعالیت 4 )
این فعالیت یک کاربرد مهم از درصد است. در این فعالیت علاوه بر کاربرد درصد چگونگی تولید بنزین و لزوم بهینه سازی مصرف سوخت، نیز مورد نظر می باشد.
از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل و با بحث کلاسی اشتباه های احتمالی را رفع کنید و راه حل های خلاقانه را مطرح کنید. در ضمن به این نکته توجه دانش آموزان را جلب کنید که با بهینه سازی مصرف سوخت و کم کردن آن می توان به ذخایر نفتی کشورمان کمک کرد. این سوال را نیز می توانید طرح کنید که اگر % ٢٠ در مصرف سوخت صرفه جویی شود چه میزان نفت کمتر باید تصفیه شود.
صفحه 63 ( کار در کلاس )
سوال 1: این کار در کلاس برای تعیین کل یک کمیت با داشتن جزیی از آن کمیت و درصد مربوط به این جزء است.
در این فعالیت رابطه بین درصد و نسبت نیز مورد نظر بوده است.
سوال 2: هدف این سوال تعیین درصدی از یک کمیّت است امّا در ضمن می خواهد توجه دانش آموزان را به ارتباط بین درصد و نسبت جلب کند. بنابراین نخست باید نسبت فضای سبز به مساحت، محاسبه و سپس درصد مربوط به آن را تعیین کنند.
از دانش آموزان بخواهید که این فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل و با بحث کلاسی مورد بررسی قرار دهید و بدفهمی های احتمالی را رفع نمایید. می توانید این سوال را نیز مطرح کنید که چند درصد مساحت این شهر فضای سبز نیست؟
سوال 3: این کار در کلاس یک کار در کلاس باز پاسخ است که هدف آن انجام مراحل مختلف ساخت مفهوم نسبت و سپس مفهوم درصد توسط خود دانش آموزان است. هدف دیگر برانگیختن خلاقیت آنها در چگونگی رنگ آمیزی خانه های جدول است. در ضمن برای آنکه درصد محاسبه شده توسط هریک از دانش آموزان عددی اعشاری یا مخلوط نباشد، مربع داده شده به ١٠٠ مربع کوچک تقسیم شده است.
پس اگر دانش آموزی ٢٣ مربّع را رنگ آمیزی کرده باشد % ٢٣ مربّع را رنگ آمیزی کرده است. همان طوری که در متن فعالیت گفته شد دانش آموزان می توانند برای رنگ آمیزی هر شکلی مثلاً یک گل، یک گلدان، یک پرنده، یک شکل هندسی، یک کلمه دلخواه، نام خودشان و یا هر چیز دیگری را انتخاب کنند.
از دانش آموزان بخواهید که فعالیت را انجام دهند. کار انجام شده را کنترل و بدفهمی های احتمالی را برطرف سازید. کار انجام شده توسط هر گروه را توسط خودشان در کلاس مطرح کنید. و تفاوت درصدهای به دست آمده را توجیه کنید.
* ارزشیابی
در هنگام انجام فعالیت ها یا کار در کلاس ها، معلم نحوه پاسخگویی دانش آموزان را مورد ارزیابی قرار داده و به نوعی ارزشیابی تکوینی انجام می دهد.
پس از اینکه دانش آموزان کار در کلاس ها را انجام دادند، معلم برخی از آنها را پای تخته آورده تا جواب کار در کلاس ها را روی تخته بنویسند. با این کار ارزشیابی پایانی انجام می شود.
* جمع بندی
پس از انجام ارزشیابی پایانی، معلم نقاط ضعف دانش آموزان را شناسایی کرده و در صورت لزوم روی آن موارد بیشتر تاکید کرده و یا دوباره آن را مرور می کند. در نهایت معلم درس را با کمک دانش آموزان جمع بندی می کند.
* ارائه تکلیف
تمرین صفحه 63 را می توان به عنوان تکلیف خانه به دانش آموزان ارائه داد.