مدیریت استراتژیک (دکتر لطف الله فروزنده) فصل دوم
گردآورنده:
]نام و نام خانوادگی[
اهداف درس
آشنایی دانشجویان با:
تعاریف و مفاهیم فرایند مدیریت استراتژیک
مدلهای تدوین استراتژی
تدوین اهداف بلند مدت و انواع استراتژیهای اصلی
مفاهیم متغیرهای اساسی استراتژیک سازمانی
اجرای استراتژی
ارزیابی استراتژی ها
ارتباط مدیریت بهره وری و فرایند مدیریت استراتژیک
مقدمه
درس مدیریت استراتژیک یکی از دروس پایه ای رشته مدیریت بازرگانی است. شناخت دقیق تغییرات محیطی و افزایش توانمندی برای استفاده از فرصتها مهمترین وظیفه یک مدیر است.
مدیریت استراتژیک افق دید موسسه و نحوه رسیدن به آن را تعیین می کند، اصولا مدیران بازرگانی و موسسات بزرگ با داشتن دید استراتژیک توانسته اند پله های رشد و ترقی را به سرعت طی نمایند.
*فصل دوم – فرایند مضمون بندی استراتژی سازمانی
مقدمه
برای تدوین استراتژی سازمان بایستی مدلی را تعریف کرد، مدلهای استراتژیک از ابعاد مختلف توسط دانشمندان مدیریت تدوین و ارائه گردیده است. این مدلها هر کدام به تناسب شرایط و مقتضیات و دیدگاه محقق مربوطه ابعادی از برنامه ریزی استراتژ یک را در نظر گرفته اند.
برنامه ریزی استراتژیک
این استراتژی توسط تیلور (Taylor) در سال 1975 بیان شد، برنامه ریزی جامع یا استراتژیک فرایندی است که ضمن آن اهداف و خطوط کلی فعالیتها و ماموریت های سازمان در دراز مدت تعیین میشود. تشخیص اولویتها و تعیین اقدامات اصلی و کلیدی که برای نیل به اهداف سازمان ضروری است در برنامه ریزی جامع انجام می گیرد.
مدل خط مشی هاروارد
اندرسن در سال 1980 مدل خط مشی هاروارد معروف به SWOT که مخففThreats (T) (تهدید)، Opportunities (O) (فرصتها)، نقاط ضعف (Weaknesses) (W) و بالاخره نقاط قوت (S) Strengths است، را بیان کرد.
Wt (Maxi- Mini)
در این حالت هدف از استراتژی، کاهش حتی الامکان نقاط ضعف و تهدیدات می باشد.
Wo (Maxi- Mini)
دومین استراتژی هدفش کاهش نقاط ضعف و افزایش فرصتهاست. در این حالت شرکتها به علت برخورداری از ضعفهای اساسی امکان استفاده از فرصتهای به دست آمده را ندارند.
St (Maxi- Mini)
این استراتژی بر اساس توانمندی شرکت در مقابل تهدیدات بناشده است. هدف آن این است که توانمندیهای موجود را افزایش داده و در مقابل تهدیدات را کاهش دهد.
So (Maxi- Mini)
هر شرکتی علاقه مند است که همیشه در این موقعیت قرار داشته باشد تا بتواند بهره گیری از توانمندیها و فرصتها را به حداکثر برساند.
استراتژی صنفی
این الگو توسط اندروز در سال 1980مطرح شد، استراتژی صنفی یک موسسه عبارت است از الگوی تصمیم سازی که بر اساس آن هدفهای عمده ، هدفهای جزئی و مقاصد سازمان را معین و مشخص می شود.
اصولا این مدل دارای دو بعد است:
بعد تدوین
بعد اجرا
اقدامات اساسی برای تدوین استراتژی شناخت فرصتها و تهدیدها و موجود و دست یافتنی شناسایی نموده ، توانمندیهای عملی و بالقوه را برای برخورد با بازار برآورد می کند.
مدل رقابتی پورتر
اساس این استراتژی بر رقابت می باشد. تلاش برای کسب سهم بیشتر در بازار رقابت، تنها در حرکتهای رقبا متجلی نمی شود. بلکه رقابت در یک صنعت در اصول اقتصادی آن ریشه دارد و نیروهای رقابیتی وجود دارند که فراتر از رقبا هستند. مشتریان، عرضه کنتدگان مواد اولیه، نورسیدگان بالاقوه و کالاهای جانشین همگی رقابتی هستند. که ممکن است بر حسب نوع رشته صنعتی کم و بیش برجسته و فعال باشند. وضعیت رقابتی در یک صنعت متکی به پنج نیروی اساسی است که در نمودار زیر بیان شده است:
مدل رقابتی پورتر
مدل نظام برنامه ریزی استراتژیک
لورنج در سال 1980 ولانج در سال 1986 این مدل را طرح کردند. لورنج معتقد است هر نظام برنامه ریزی استراتژیک باید به این چهار پرسش اساسی پاسخ دهد :
به کجا می رویم ؟ (فلسفه وجودی)
چگونه می خواهیم به مقصد برسیم ؟ (استراتژیها)
امکانات ما برای اقدام چیست ؟ (بودجه)
چگونه آگاه شویم که در مسیر درست در حرکتیم ؟(کنترل)
ویژگیهای مدلهای برنامه ریزی استراتژیک
ارائه سیستمی منظم برای اجرای تصمیمهای مهم در سطوح و مشاغل مختلف سازمان
تخصیص و کنترل منابع در چارچوب یک استراتژی از طریق تصمیم گیری منطقی
اقدام به پوشش کامل کلیه زمینه های کلیدی تصمیم گیری
مفروضات مدلهای برنامه ریزی استراتژیک
مفروضات این مدل عبارتند از :
تنظیم و اجرای استراتژی باید منطقی و مبتنی بر پیش بینی باشد.
مجموعه استراتژی های یک سازمان باید یک کل همساز را تشکیل دهد
سازمان می تواند از مرکز کلیه یا اکثر عملیات داخلی را کنترل کند.
شاخصهای اهداف، مقاصد در عملکرد را می توان به وضوح مشخص کرد.
اطلاعات راجع به عملکرد با هزینه منطقی قابل حصول است.
مدل رایت
رایت مدل زیر را در سال 1992 بیان کرده است این مدل دارای پنج مرحله اصلی است که همه مراحل تحت تاثیر نظام اطلاعاتی است.
مدل رایت
مدل مینتزبرگ
مینزبرگ در سال 1990 مدلی را برای انتخاب استراتژی ارائه داده است در این استراتژی مینتزبرگ بحث ارزیابی نقاط قوت و ضعف داخلی و ارزیابی فرصتها و تهدیدات محیطی را مطرح می کند و این ارزیابی تحت تاثیر باورهای مدیر ، باورهای و ارزشهای اجتماعی قرار گرفته است و استراتژی مناسب انتخاب شده و در گامهای بعدی ارزیابی استراتژی و اجرای آن را مورد تاکید قرار میدهد.
مدل مینتزبرگ
مدل هیل
هیل در سال 1992 مدلی را برای طراحی استراتژی ارائه می دهد که نسبتا مدل جامعی است و برگرفته شده از همه نظرات و دیدگاههاست. عناصر اصلی این مدل در شکل زیر آمده است.
مدل هیل
مدل دیوید
این مدل توسط دیوید در سال 1990 بیان شد این مدل در سه گام طراحی شده است :
گام اول : تدوین استراتژی
گام دوم : اجرای استراتژی
گام سوم : ارزیابی استراتژی
گام اول : تدوین استراتژی
در گام اول در تدوین استراتژی گام های زیر برداشته می شود:
اهداف ، ماموریتها و استراتژی جاری سازمان مورد بررسی و شناخت دقیق قرار میگیرد.
عوامل موثر محیط خارجی شامل فرصتها و تحلیلها مشخص می شود.
عوامل موثر محیط داخلی شامل نقاط قوت و ضعف تعیین می شود.
اهداف غایی بر اساس فرصتها و نقاط قوت تدوین میشود.
پس اهداف غایی در قالب اهداف عملیاتی و استراتژی اجرایی تدوین می شود.
اهداف استراتژی عملیاتی در زمینه مدیریتی ، مالی ، بازاریابی ، تولید، تحقیق ، و توسعه به صورت وظیفه ای مشخص می شود.
گام دوم : مرحله اجرا
در مرحله اجرا منابع انسانی و مادی لازم تخصیص داده می شود، طبیعی است استراتژی قابل اجراست که منابع برای اجرای آن وجود داشته باشد، استراتژی باید بر اساس منابع و توانمندی امروز اجرا شود.
گام سوم : ارزیابی استراتژی
در این مرحله با استفاده از یک نظام اطلاعاتی فعال اجرای استراتژی را در مقایسه با اهداف مورد ارزیابی قرار می گیرد.
مدل دیوید
منبع
کتاب «مدیریت اسراتژیک» نوشته ی دکتر لطف الله فروزنده دهکردی
سپاس از توجهتان