مدیریت استراتژیک (دکتر لطف الله فروزنده) فصل اول
گردآورنده:
]نام و نام خانوادگی[
اهداف درس
آشنایی دانشجویان با:
تعاریف و مفاهیم فرایند مدیریت استراتژیک
مدلهای تدوین استراتژی
تدوین اهداف بلند مدت و انواع استراتژیهای اصلی
مفاهیم متغیرهای اساسی استراتژیک سازمانی
اجرای استراتژی
ارزیابی استراتژی ها
ارتباط مدیریت بهره وری و فرایند مدیریت استراتژیک
مقدمه
درس مدیریت استراتژیک یکی از دروس پایه ای رشته مدیریت بازرگانی است. شناخت دقیق تغییرات محیطی و افزایش توانمندی برای استفاده از فرصتها مهمترین وظیفه یک مدیر است.
مدیریت استراتژیک افق دید موسسه و نحوه رسیدن به آن را تعیین می کند، اصولا مدیران بازرگانی و موسسات بزرگ با داشتن دید استراتژیک توانسته اند پله های رشد و ترقی را به سرعت طی نمایند.
*فصل اول – فرایند مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک، برنامه ای هماهنگ، جامع و پیوسته است که استعدادهای ممتاز سازمان را با محیط ارتباط می دهد و منظور از آن تحقق هدفهای سازمان در چار چوب اجرای صحیح مدیریت است.
تعریف مدیریت استراتژیک
اولین قدم در تدوین مدیریت استراتژیک در سالهای آخر دهه پنجاه برداشته شد. مدیران روشی ابداع کردند که برای کجایی و چرایی حرکت موسسه خود در آینده تصمیم گیری کنند قسمت تحلیلی این روش را طراحی استراتژیک نامیده و فرایند طراحی گروهی آن را برنامه ریزی استراتژیک خوانده اند.
قدم دوم در سالهای هفتاد برداشته شد، زمانی که مدیران کشف کردند که با هر تغییر گسسته در استراتژی موسسه، شکل گیری درون سازمانی موسسه نیز بایستی دگرگون می شد. این فرآیند برنامه ریزی توانمندی نامگذاری شد.
سیر تدوین مدیریت استراتژیک
قدم سوم در سالهای آخر دهه هفتاد، واکنش نسبت به نظرات روزافزون تغییرات ناگهانی در محیط برداشته شد. برای موجهه شدن با این تغییرات موسسات بازرگانی شروع به استفاده از فن واکنش استراتژیک در زمان واقعی کردند، و آن را مدیریت مسئله نامیدند.
تازه ترین تدوین استقرار برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت استراتژیک است، که روش جامع و نظام یافته ای برای برخورد با تغییرات است به طوری که مدیر توانایی لازم برای اداره تصمیمات را بدست آورده و با استفاده از یک سیستم خدماتی کامل با شناخت توانمندیهای داخلی و فرصتهای محیطی زمینه رشد و پویایی سازمان را فراهم می کند.
سیر تدوین مدیریت استراتژیک
استراتژی در اصل به معنای ایجاد تحول در یک سازمان یا یک مجموعه مورد توجه قرار گرفته است در فرهنگ عمید استراتژی به معنی اداره کردن عملیات و حرکت ارتش در جنگ آورده شده است.
آندره بوفر استراتژی را اساس و اصول راهنما، فلسفه و اندیشه عملی و تجربی تعریف کرده است.
کوئین استراتژی را چنین تعریف کرد: استراتژی عبارت است از الگو یا طرحی که هدفها، سیاستها و زنجیره های عملیاتی یک سازمان را در قالب یک کل به هم پیوسته با یکدیگر ترکیب می کند.
آنسف استراتژی را چنین تعریف نمود: استراتژی برداشت جامعی است در جهت مسئولیت خطیر و روزافزون مدیریت عمومی که به موجب آن سازمان در ارتباط با محیط حرکت میکند و جایگاه خود را طوری تعیین می کند که موفقیت سازمان تامین گردد.
تعریف استراتژی
مینتزبرگ اولین بار در سال ۱۹۸۷، مدل 5P را جهت تعریف استراتژی معرفی کرد که هرکدام از این ۵ مورد بیانگر یک رویکرد متفاوت به استراتژی است. این پنج P عبارتند از:
برنامه (Plan)
شگرد (Ploy)
الگو (Pattern)
جایگاه (Position)
چشم انداز (Perspective)
تعریف مینتزبرگ از استراتژی
با توجه به تعاریف فوق، استراتژی حاوی نکات زیر است :
داشتن تصویری جامع از محیط بروی سازمانی و تعیین جایگاه سازمان در آن.
داشتن هدفهای بلندمدت و فداکردن فرصتهای آنی برای رونق آینده و احتراز از غافلگیری.
تعیین رسالت و شخصت سازمان.
نگرش بلند مدت در تخصیص منابع و تصمیم گیری.
ضرورت انجام درون سازمانی و تعهد مشترک عمومی در قبال برنامه و مسیر حرکت.
اتخاذ سیاست و تاکیدهایی به عنوان وسیله ای برای تحقق هدفهای سازمانی.
جایگاه هدف و سیاست در استراتژی :
در صورتی که استراتژی در واقع مسیر دستیابی به هدف را تعیین میکند که خود می تواند حامل سیاستهای متعددی نیز باشد لذا سیاست طریق دستیابی بر هدف را مشخص می کند، ولی استراتژی بیشتر مسیر تحقق هدف را تعیین می کند.
تاکتیکها صفبندی های هستند کوتاه مدت، انطباقی، عملی و تعاملی که نیروهای متقابل، آنها را برای دستیابی به هدفهای محدود به کار میگیرند. استراتژی مبنای مستمر را برای جهت دهی به این انطباقها به سوی مقاصدی گسترده تر مشخص می کند.
تاکتیک ها در استراتژی :
فرایند طراحی مدیریت استراتژیک
دیوید در سال 1990 مدلی ارائه می کند که مدیریت استراتژیک را به طور کلی فرایندی سه مرحله ای تعریف کرده است.
گام اول : تدوین استراتژی
گام دوم : اجرای استراتژی
گام سوم : ارزیابی استراتژی
فرایند تصمیم گیری استراتژیک
مدیر در فرایند تدوین، طراحی، اجرا، ارزیابی مدیریت استراتژیک با پدیده تصمیم گیری استراتژیک روبه رو است، تصمیم گیری استراتژیک تدبیری برای رسیدن به هدفهای نهایی سازمان است. مدیر بایستی مشخص کند چه سیاست ها، برنامه ها و ابزاری می تواند او را در رسیدن به اهداف کمک کند.
تحقیقات جان دیوئی
جان دیوئی در اثر تحقیقاتی که در سال 1910 انجام داد به این نتیجه رسید که حل مسئله مستلزم چهار مرحله مختلف به شرح زیر است :
1- رویداد و یا جریاناتی که تصمیم گیرنده را متوجه وجود مسئله مینماید.
2- نوع مسئله، ابعاد و ویژگیهای آن مورد بررسی قرار گرفته، شناسایی می شود.
3- جستجو و تجسس برای یافتن راه حلهای مختلفی که می تواند مسئله را حل کند، آغاز می گردد.
4- عواقب ناشی از انتخاب و به کار بستن هر راه حل، مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس این ارزیابی، مناسبترین راه حل انتخاب و به مورد اجرا گذارده می شود.
منبع
کتاب «مدیریت اسراتژیک» نوشته ی دکتر لطف الله فروزنده دهکردی
سپاس از توجهتان