1
عنوان:
فراگرد معرفت پذیری
تعریف یادگیری
صاحبنظران، معرفت پذیری (یادگیری) را تغییر نسبتاً پایدار در رفتار یا رفتار بالقوه که از تجربه مستقیم یا غیر مستقیم ناشی می شود، تعریف کرده اند.
فراگرد معرفت پذیری و شکل گیری فرضیه هایی درباره محیط
تعریف یادگیری
صاحبنظران، معرفت پذیری(یادگیری) را تغییر نسبتاً پایدار در رفتار یا رفتار بالقوه، از تجربه مستقیم یا غیرمستقیم ناشی می شود، تعریف کرده اند.
نظریات یادگیری
1. نظریه رفتارگرایی (روش شرطی کردن سنتی)
2. روش شرطی کردن موثر
3. نظریه شناختی
4. نظریه معرفت پذیری اجتماعی
روش رفتارگرایی
نظریه پردازان رفتارگرا کار خود را با تحقیق روی واکنشهای حیوانات آغاز کردند. آنان بر رابطه میان کنش و واکنش معین تایید دارند. تحقیقات پاولف روی سگ از آن جمله است. او یادآور می شود که با نشان دادن تکه ای گوشت (محرک غیرشرطی) به سگ، بزاقش شروع به ترشح می کند (واکنش غیرشرطی). صدای زنگ (محرک خنثی) در ابتدا موجب ترشح بزاق نمی شود. ولی پاولف پس از چندین بار تلفیق صدای زنگ با نمایش تکه گوشت، زنگ را بدون نشان دادن گوشت به صدا درآورد و مشاهده کرد بزاق دهان سگ ترشح می کند و آب دهانش سرازیر می شود (واکنش شرطی). رفتار در شرطی کردن سنتی پس از تلفیق محرک خنثی و غیرشرطی، تنها با ارائه محرک خنثی، واکنش شرطی دریافت می دارد.
مدل شرطی کردن سنتی رفتار
روش شرطی کردن موثر
این روش، شیوه شرطی کردن سنتی را با تمرکز بر نتایج حاصل از رفتار گسترش میدهد. در شرطی کردن موثر هنوز کنش موجب واکنش می شود ولی آنچه پس از واکنش رخ می دهد- نتیجه مطلوب یا نامطلوب- تعیین کننده تکرار واکنش مزبور خواهد بود.
کنشی که برآدمی وارد می شود انگیزه ای (نیاز یا غریزه) را بر می انگیزاند که وقتی با عادت (رابطه کنش و واکنش خودکار) ترکیب شود به رفتاری منجر می شود.
مدل اساسی شرطی کردن موثر یا ابزاری
کنش
رفتار
نتیجه
مدلهای شرطی کردن سنتی و موثر رفتار
روش شناخت
در برابر ارتباط های کنش و واکنش، که در نظریه های رفتاری نقشی کلیدی دارند، نظریه پردازن شناخت گرا به اهمیت شناخت انتظارات و حالتهای محیطی توجه دارند. نظریه های یادگیری شناختی به نظریه های هدفگذاری و انتظار تقسیم می شود، برای مثال برنامه هایی که شغل، قوانین ،مقررات و فعالیتهای سازمانی را با انتظارات کارگر درباره اهداف با هم مرتبط می سازد، بر ارتباطات شناختی میان حالات محیطی و انتظارات کارگر و اهداف تاکید دارد.
مدل یادگیری شناختی
روش معرفت پذیری اجتماعی
نظریه یادگیری اجتماعی با فراتر رفتن از هر دو نظریه رفتاری و شناختی، معرفت پذیری را ناشی از الگو قراردادن رفتارهای دیگران می داند. معرفت پذیران با استفاده از مشاهدات برای جمع آوری اطلاعات، رفتار دیگران را تقلید می کنند.
نظریه پردازن معرفت پذیری اجتماعی امروز تاکید دارند که خود رفتار فراگردهای شناختی و عوامل محیطی، عوامل دوطرفه هستند.
مدل اساسی نظریه معرفت پذیری اجتماعی
نقش خودکنترلی
بنابر نظریه یادگیری اجتماعی، آدمی به شرطی می تواند رفنتارش را کنترل کند که آن را روشمند سازد و با پاداش و تنبیه تقویت کند. به عبارت دیگر تا آنجا که آدمی بتواند محیط و فراگردهای شناختی خود را اداره کند، رفتار خود را نیز می تواند کنترل کند.
آن سوی مدل اصلاح رفتار سازمانی
مدل بسط یافته اصلاح رفتار سازمانی