تئوری های توصیفی افشاء داوطلبانه
عنوان:
:حسابداری محیط زیست
حسابداری محیط زیست را میتوان به عنوان رشته ای در حسابداری تعریف کردکه وظیفه آن اندازه گیری و گزارش فعالیت هایی است که اثرات زیست محیطی دارند .
حسابداری محیط زیست را می توان جمع آوری ، برآورد و طبقه بندی هزینه ها زیست محیطی و ارائه اطلاعات مرتبط با محیط زیست برای تصمیم گیری جهت برنامه ریزی و ارائه اطلاعات مفید برای سرمایه گذاران و اعتباردهندگان
تعریف کرد. مدیران
حسابداری محیط زیست از سه دیدگاه مورد بررسی قرار می گیرد :
اقتصاد کلان
)ابزاری برای اندازه گیری منابع ملی و شاخص اقتصاد است .
حسابداری مالی
)ابزاری برای اندازه گیری برآورد تعهدات شرکت در قبال محیط زیست تلقی میگردد
حسابداری مدیریت
)برای جمع آوری اطلاعات مفید درباره تصمیم گیری مدیریت استفاده کرد
نکته : هدف کلی حسابداری محیط زیست فراهم کردن اطلاعات برای استفاده کنندگان سازمانی و برون سازمانی جهت تصمیم گیری و ارزیابی تداوم فعالیت واحد تجاری می باشد.
گزارشگری ارزش افزوده :
ریاحی بلکویی، ارزش افزوده را باقی مانده از بازدهی میداند که با بهره گیری
از ظرفیت تولیدی مانند کار و سرمایه به وجود می آید.
از طریق تهیه و ارائه صورت ارزش افزوده به دنبال محاسبه ارزش افزوده ایجاد شده در یک بنگاه اقتصادی
و چگونگی توزیع ارزش افزوده میان اشخاص ذینفع در فعالیت بنگاه را نشان می دهد .
گزارش ارزش افزوده :
ارزش افزوده سهم بنگاه اقتصادی را نسبت به تولید ناخالص داخلی نشان می دهد وتوانایی بنگاه درافزایش ارزش کالاهاوخدمات تولیدشده رابیان می نماید.بلکویی درکتاب خودصورت ریاضی ارزش افزوده را به شکل زیروبوسیله جابجایی ارقام صورت وسودوزیان نشان می دهد:
معادله 1 : R = S-B-W-I-DP-DIV-T
مالیات-سودسهام-استهلاک-بهره-دستمزد-موادوخدمات خریداری شده ازخارج ازبنگاه-درآمدحاصل ازفروش=سودتخصیص نیافته
معادله 2 : S-B=W+I+DP+DIV+T+R
سودتخصیص نیافته+بهره+سودسهام+استهلاک+بهره+دستمزد=موادوخدمات خریداری شده ازخارج ازبنگاه-درآمدحاصل ازفروش
معادله 3 : S-B-DP=W+I+DIV+T+R
سودتخصیص نیافته+مالیات+سودسهام+بهره+دستمزد=استهلاک-موادوخدمات خریداری شده ازخارج ازبنگاه-درآمدحاصل ازفروش
نکته حایز اهمیت:
ارزش افزوده از یک طرف بنگاه اقتصادی را از جنبه عملکرد و از طرف
دیگر اشخاص ذینفع در فعالیت بنگاه اقتصادی را از جنبه اجتماعی در
کانون توجه خود قرار می دهد.
اما تاکنون روش های متفاوتی برای محاسبه ارزش افزوده و چگونگی ارائه صورت ارزش افزوده شناخته شده است و این عدم یکنواختی به صورت مالی گمراه کننده تبدیل شده است.
عدم یکنواختی درگزارشگری ارزش افزوده عمدتاًشامل مواردزیراست:
1 ) چگونگی برخورد با استهلاک دارایی های ثابت ،به عبارت دیگرآیاارزش افزوده باید براساس خالص محاسبه شودیاناخالص
2 )نحوه عمل با مالیات ها،نظیرمالیات انتقالی به دوره آتی.
3 )چگونگی افشا مزایای غیر نقدی وسایرمزایایی که به کارکنان پرداخت می شود.
4 )زمان شناخت ارزش افزوده ،آیاارزش افزوده بایددرزمان تولیدشناسایی شودو یادرزمان فروش.
5)چگونگی افشا درآمدها وهزینه های غیرعملیاتی درصورت ارزش افزوده
نظریه ها و تحقیقات مرتبط با گزارشگری زیست محیطی و گزارشگری ارزش افزوده
رویکرد سودمندی برای تصمیم
نظریه اثباتی
نظریه اقتصاد سیاسی
نطریه اقتصاد سیاسی
نظریه اقتصاد سیاسی توسط گری و همکاران او در سال 1996 مطرح شده است وآنها اقتصاد سیاسی را به عنوان چارچوبی اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی و اقتصادجدا از هم نیستند و مسائل اقتصاد را نمی توان جدا از ملاحظات اجتماعی وسیاسی بررسی کرد و گزارش های حسابداری را به عنوان مدارک و شواهداجتماعی و سیاسی و اقتصادی برای مشروعیت بخشیدن فعالیت موسسات اجتماعی و سیاسی و اقتصادی برای مشروعیت بخشیدن فعالیت موسسات میبیند و به دو دسته کلاسیک و غیرکلاسیک تقسیم می کنند.
الف-نظریه کلاسیک :
دراقتصادسیاسی کلاسیک ،گزارشهای حسابداری همانندابزاری می باشدکه برای حمایت از
وضعیت کسانی که ازمنابع کمیاب نظیرسرمایه استفاده می کنندوهمچنین تضعیف کسانی
که ازمنابع سرمایه ای استفاده نمی کنند،به کارمی رود.
این طبقه ازاقتصادسیاسی به تعارض های ساختاری در جامعه اشاره دارد .
ب-نظریه غیر کلاسیک :
اقتصادغیرکلاسیک ،تضادو تعارض های ساختاری رابی اهمیت می داند و به جای آن به
مداخله و فشار گروه های مختلف جامعه برواحدهای تجاری تاکید دارد.
نظریه غیرکلاسیک به دو شاخه نظریه مشروعیت و نظریه ذینفعان تقسیم می شود.
نظریه مشروعیت:
بر اساس این نظریه واحدهای تجاری به طور پیوسته دنبال این موضوع هستندکه آیا طبق معیارها و هنجارهای جوامع خود فعالیت می کنند یا خیر به عبارتی واحد تجاری از نگاه خارج از سازمان مشروعیت لازم را دارد یا خیر.
همچنین نظریه مشروعیت براین پایه استوار است که میان واحد تجاری و
جامعه ای که فعالیت می کند قراردادی اجتماعی وجود دارد و امروز
جوامع انتظار دارند شرکت ها خسارات وارده بر محیط زیست را جبران و
یا از آن جلوگیری کنند و سلامت و ایمنی مشتریان و کارکنان را فراهم
نمایند.
نتایج تحقیق دیگن وگوردن درباره نظریه مشروعیت 1 -افزایش درافشاء زیست محیطی شرکت هادرطول زمان،رابطه ای مثبت باافزایش سطح عضویت شرکتهادرگروه حفاظت ازمحیط زیست دارد. 2 -افشاء های زیست محیطی شرکتهای استرالیایی شدیداً خودستایی ازخوداست. 3 -همبستگی مثبت میان حساسیت زیست محیطی وصنعتی که شرکت درآن فعالیت می کندوسطح افشاء زیست محیطی شرکت وجوددارد. . نتایج فوق می توانندتاییدی برای نظریه مشروعیت باشد.
نظریه ذینفعان : به دو شاخه اخلاقی یا هنجاری و شاخه مدیریتی یا اثباتی تقسیم می شود. شاخه اخلاقی(دستوری ) نظریه ذینفعان : عنوان می کند که ذینفعان نسبت به فعالیت یک سازمان اقتصادی ذیحق و ذینفع هستند و براساس این رویکرد مدیریت باید سازمان را در جهت حداکثر کردن منافع ذینفعان اداره نماید و مدیریت باید میان منافع سهامداران و منافع سایر ذینفعان سازمان ملاحظات یکسانی داشته باشد و مدیریت در زمان تضاد میان انها باید تضاد را کاهش دهد و بر اساس این رویکرد ذینفعان شرکت حقوق ذاتی نظیر شرایط کاری مناسب و حقوق مناسب نسبت به شرکت دارند .
نکته : افراد ذینفع شامل سهامداران،بستانکاران،دولت،رسانه ها،کارکنان و … هستند. و همچنین ذینفعان را می توان به دو دسته ذینفعان اولیه و ثانویه تقسیم کرد که ذینفعان اولیه بدون حضور و مشارکت آنان واحد تجاری قادر به فعالیت نیست و ذینفعان ثانویه نقشی در ادامه حیات شرکت ندارند و به طور کلی در این رویکرد سازمان بایدبا توجه به خواسته های ذینفعان رفتار کنند.
شاخه اخلاقی نظریه ذینفعان
براساس نظریه دستوری ذینفعان ،مدیریت بایدمیان منافع سهامداران ومنافع سایرذینفعان سازمان ،ملاحظات یکسانی داشته باشد،به خصوص زمانی که میان آنهاتضادوجوددارد،مدیریت بایدسعی نمایدکه این تضادهاراکاهش وتعادلی مطلوب میان آنهاایجادنماید.
رویکردهنجاری نظریه ذینفعان مستلزم تعریفی ازذینفعان است .
تعریفی که از آن می شودبه قرارزیراست:
هرگروه قابل شناسایی یاهرشخصی که روی تحقق اهداف سازمان اثرگذاراست یاتحقق اهداف سازمان براویاآنهااثرگذارباشد.
شاخه مدیریتی (توصیفی )نظریه ذینفعان :
این شاخه در تلاش است تا توضیح دهد مدیریت شرکت به انتظارات ذینفعان توجهدارد و یک رویکرد توصیفی است.
و واحد تجاری بخشی از سیستم اجتماعی است و توجه ویژه ای به گروه های خاصی ازاشخاص ذینفع دارد .
این رویکرد همانند نظریه مشروعیت روی رویه افشاء سازمان متمرکز است و باید به افرادخاصی پاسخگو باشد نه همه ذینفعان.
قدرت ذینفعانی نظیر مالکان و اعتباردهندگان یا قانون گذاران می تواند بر سازمان اثرگذار باشد.
در این رویکرد مدیریت برای آن دسته از ذینفعانی که برای ادامه حیات واحد تجاری مهمتر هستند اطلاعات تهیه می کنند.
رویکرد سودمندی برای تصمیم :
بر اساس رویکرد سودمندی برای تصمیم، انتشار اطلاعات مالی سالانه باید برایتصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتباردهندگان سودمند و مفید باشد از این روانتشار داوطلبانه اطلاعات نظیر اطلاعات زیست محیطی و ارزش افزوده در صورتی میتواند برای سرمایه گذار سودمند باشد که ارزش پیش بینی و محتوای اطلاعاتی صورت های مالی را بهبود ببخشد .
نکته : ریاحی بلکویی در تحقیقات ارزش افزوده نشان داد که میتوان توان توضیحی در ارتباط با بازار اوراق بهادار را از معیار سود و جریانات نقدی فراتر رود .
نظریه اثباتی :
نظریه اثباتی حسابداری برای تشریح اینکه چرا مدیریت واحد تجاری اطلاعات بیشتری که توسط مراجع قانونی الزام کرده است انتشار می دهد به کار می رود و براین نظریه افشاء داوطلبانه تنها در صورتی توجیه دارد که این افشاء بتواند هزینه کارگزاری را کاهش دهد اما گزارش داوطلبانه اطلاعات اجتماعی و زیست محیطی بر هزینه های سیاسی اثرگذار است.
طبق فرضیه هزینه های سیاسی،شرکت هابایدهزینه های سیاسی وسایرهزینه هایی که به واسطه گزارشگری سودبرواحدتجاری تحمیل می شود رامدنظر قراردهند.ازجمله این مواردمیتواند اقدام اتحادیه های کارگری برای افزایش دستمزدهادرراستای افزایش سودآوری شرکت هاباشد.
براساس فرضیه مزبور،شرکتهای بزرگ به احتمال زیادازروشهای حسابداری برای کاهش سود گزارش شده استفاده می کنند،این امرموجب جلوگیری ازانتقال ثروت به بیرون ازشرکت می شودودرنتیجه همه به نفع مدیریت است وهم به نفع سهامداران.
با تشکر از توجه دوستان گرامی
با تشکر از توجه دوستان گرامی
با تشکر از توجه شما