2
عنوان:
اطلاعات حسابداری مدیریت و تصمیمات قیمت گذاری
مقدمه
یکی از مهمترین و جالب ترین فعالیت های مدیریت ، تصمیم گیری در مورد تعیین قیمت های فروش است .
تصمیمات قیمت گذاری ممکن است ، تحت تاثیر عوامل داخلی مانند اقلام بهای تمام شده و سود مورد انتظار و عوامل خارجی مانند قیمت محصولات رقبای تجاری یا سیاستهای ارگانهای دولتی ذیربط قرار گیرد.
3
برخی از عوامل عمده موثر بر تصمیمات قیمت گذاری به شرح زیر است :
اقلام بهای تمام شده
سود و فروش مورد انتظار
نوع محصولات یا خدمات
نوع صنعت
شهرت یا اعتبار واحد تجاری
خط مشی دولت
روش مدیریت
فعالیت های رقبای تجاری
نوع بازار
روند عمومی اقتصاد
4
انواع بازار
رقابت کامل
رقابت ناقص
انحصار کامل
رقابت چند قطبی
5
ویژگی های بازار رقابت کامل
کالاهای مورد مبادله همگن باشد
تعداد عرضه کننده و تقاضاکننده کالا زیاد است
منابع تولید آزادانه به بازار وارد یا ازآن خارج گردد.
خریداران فروشندگان و صاحبان منابع تولید ، اطلاعات کامل و کافی درباره ، قیمت ها و بهای تمام شده منابع داشته باشند.
6
هرقدر قیمت محصول مورد نظر بالاتر باشد ، میزان عرضه آن نیز ، به فرض ثابت ماندن سایر عوامل بیشتر خواهد بود.زیرا در قیمت های بالاتر ، تولید کنندگان تمایل بیشتری به تولید و عرضه محصول دارند
منحنی عرضه
7
منحنی عرضه
منحنی عرضه
مقادیر بر حسب 1000 تن
Q
P
قیمت فروش بر حسب 1000 ریال
11
22
33
25
50
75
100
4
8
منحنی تقاضا
میزان کل تقاضا ، برای یک محصول معین با قیمت آن ، رابطه معکوس دارد .یعنی در سطوح بالاتر قیمت ، میزان تقاضای کلی کمتر است
9
منحنی تقاضا
P
Q
مقادیر بر حسب 1000 تن
قیمت فروش بر حسب 1000 ریال
50
100
150
200
10
8
6
1
22
4
10
نقطه تعادل بازار
مقایسه منحنی های عرضه و تقاضا نشان میدهد ، که با قیمت های زیاد تولید کنندگان مایل به عرضه مقدار بیشتری از آنچه که خریداران حاضر به خرید هستند می باشند ، بدیهی است که عکس این موضوع نیز در سطوح پایین قیمت نیز صادق است.تنها نقطه ای که تولیدکنندگان و خریداران در مورد مقادیر عرضه و تقاضا و قیمت توافق کامل دارند ، محل تقاطع این دو منحنی (نقطه تعادل بازار) است
11
منحنی عرضه
منحنی تقاضا
Q
P
7
150
1
مقادیر بر حسب 1000 تن
قیمت فروش بر حسب 1000 ریال
12
با توجه به ارقام بهای تمام شده تولید ، در نقطه ای که سود حداکثر میشود یعنی MR=MC میزان تولید و عرضه تعیین می گردد
اگر تولید کننده ای قصد بالا بردن قیمت خود را از سطح 7000 ریال داشته باشد.خریداران از منبع دیگری نیازمندیهای خود را تامین خواهند کرد.کم کردن قیمت از این میزان نیز منطقی نیست ، زیرا تولیدکنندگان می توانند ، کلیه تولیدات خود را با همین قیمت نقطه تعادل در شرایط رقابت کامل به فروش رسانند.بنابراین هر یک از تولید کنندگان با منحنی تقاضایی مواجه است که به صورت یک خط افقی در سطح قیمت نقطه تعادل یعنی 7000 ریال =P نشان داده می شود.
13
P
Q
مقادیر بر حسب 1000 تن
قیمت به1000 ریال
بهای تمام شده نهایی MC
درآمد نهایی MR
تقاضا =قیمت فروش
7
6
6
14
بهای تمام شده نهاییMC : مقدار افزایش است که در بهای تمام شده کل TC به ازای یک واحد افزایش در مقدار تولید ایجاد می شود.
درآمد نهایی: عبارت از مقدار افزایشی است که به ازای فروش آخرین واحد محصول در درآمد کل ایجاد میشود .
اگر تولید از 4 واحد به 5 واحد افزایش یابد.بهای تمام شده کل از 27000ریال به 32000 ریال افزایش خواهد یافت .بنابراین در سطح تولید 5 واحد بهای تمام شده نهایی MC مساوی 5000 ریال است .
مثلا
15
اگر مقدار تولید از حد مطلوب (7 هزارتن=Q ) بیشتر گردد بهای تمام شده نهاییMC از قیمت فروش یا درآمد نهایی تجاوز می کند.
16
رقابت ناقص ، انحصار کامل و رقابت چند قطبی
رقابت ناقص
انحصار کامل
رقابت چند قطبی
17
رقابت ناقص و انحصار کامل
مقدار مورد تقاضای خریداران به نسبت معکوس با قیمت فروش تغییر می کند.یعنی قیمت های بالاتر موجب خرید کمتر و قیمت های پایین تر موجب خرید بیشتر خریداران می شود .ستون درآمد کل TR از حاصلضرب قیمت فروش و مقدار تقاضا به دست می آید .درآمد نهایی MR نیز مقدار افزایش درآمد کل به ازای افزوده شدن یک واحد دیگر بر مقدار فروش است
18
فهرست مقدار تقاضا درآمد کل و درآمد نهایی
19
دراین نمودار درآمد کل از صفر شروع میشود و به رقم حداکثر 36000 ریال در سطح تقاضای 6 واحد می رسد .درآمد نهایی در سطح تقاضای یک واحد مساوی 11000 ریال است ، که به تدریج با افزایش تقاضا ناگزیر باید قیمت فروش کاهش یابد.در سطح درآمد کل حداکثر درآمد نهایی مساوی صفر می شود ، زیرا مشتق تابع درآمد کل در این نقطه مساوی صفر است .
20
همانند شرایط رقابت کامل در این جا نیز عرضه کنندگان محصولات خود را تا سطحی که درآمد نهایی MR بیش از بهای تمام شده نهایی MC باشد تولید و عرضه میکنند
P
Q
درآمد کل TR
Dمنحنی تقاضا
درآمد نهایی MR
قیمت به1000 ریال
6
11
10
35
5
3
4
5
2
1
25
20
15
30
21
22
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Tc
mc
Tc بهای تمام شده کل
Mc بهای تمام شده نهایی
مقدار تولید
شکل 10-8
80
70
60
50
40
30
20
10
23
9
8
7
6
5
4
3
2
1
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
mr
mc
Mc بهای تمام شده نهایی
mr
درآمد نهایی
مقدار تولید
q
شکل 11-8
24
mr
mc
p
منحنی درآمدنهایی
منحنی بهای تمام شده نهایی
منحنی تقاضا
مقدار تولید
q
شکل 12-8
25
سایر متغیرهای موثر بر قیمت گذاری
26
مدل های قیمت گذاری درتولید و تجارت
قیمت گذاری بر مبنای بهای تمام شده به علاوه درصدی به عنوان سود
قیمت گذاری بر مبنای سود ناخالص
قیمت گذاری بر مبنای سود مورد انتظار
قیمت گذاری سفارشات مخصوص
27
قیمت گذاری بر مبنای بهای تمام شده
به علاوه درصدی به عنوان سود
در این گونه مدل ها در صورت لزوم به آسانی
می توان قیمت ها را برای مدیران یا مقامات
مسول ارگان های دولتی توجیه کرد بعلاوه
اقلام بهای تمام شده معمولا در سیستم حسابداری
واحد های تجاری – تولیدی وجود دارد و با کمی تلاش
اضافی و گردآوری ارقام می توان نیازمندی مدل های
قیمت گذاری را تامین کرد.
سوالی که معمولا در اینگونه مدل ها مطرح می شود
این است که کدام یک از اقلام بهای تمام شده باید ملاک عمل قرار گیرد:
1-بهای تمام شده محصول 2-بهای تمام شده کامل 3-های تمام شده استاندارد
28
مثال فروشگاه ورزشی با احتساب 60% سود
بهای تمام شده محصول
29
مثال واحد تولیدی با افزودن 40% به بهای تمام شده
30
بهای تمام شده کامل
بهای تمام شده کامل یعنی بهای تمام شده محصول به اضافه
هزینه های عملیاتی مبنای تعیین قیمت قرارمی گیرد. این روش
، در قیمت گذاری قراردادهای پیمانکاری متداول است.
31
مثال :
بهای تمام شده کامل = بهای تمام شده محصول به اضافه 30درصد از هزینه های اداری
قیمت تمام شده =بهای تمام شده کامل بعلاوه 12% سود
32
مثال )
قیمت گذاری بر مبنای بهای تمام شده استاندارد بعلاوه 75% سود
33
در مدل های قیمت گذاری بر مبنای بهای تمام شده
بعلاوه درصدی از سود ، یک اشکال مهم و درخور
توجه دارد. یعنی هر چه کارایی تولید کننده کمتر
باشد سود بیشتری تحصیل می کند. برای رفع این
مشکل می توان از بهای تمام شده استاندارد به
عنوان مبنای قیمت گذاری استفاده کرد.
بهای تمام شده استاندارد
34
در اینجا توجه به مشخص کردن اقلامی از بهای تمام شده است که با سطح
تولید تغییر می کند بنابراین اقلام ثابت به محصولات ، خدمات و یا پیمانها
تخصیص نمی یابد.
قیمت گذاری بر مبنای اقلام متغیر بهای تمام شده
35
مثال
36
در واقع سود مورد انتظاری است که به عنوان متغیر اصلی درمدلهای
قیمت گذاری به کار برده می شود و ممکن است به صورت رقمی ثابت
، درصدی از فروش ، یا درصدی از دارایی های خالص تعیین گردد.
قیمت گذاری بر مبنای سود مورد انتظار
37
مثال
38
از کلیه فرصتها تجاری نمی توان به طور یکسان استفاده کرد
و لازم است که ویژگی های هر فرصت در هنگام بررسی
مورد توجه قرار گیرد.
قیمت گذاری سفارشات مخصوص
39
مثال
40
41
با تشکر از توجه شما