پاورپوینت دوره آموزشی جامع زوج درمانی 60 ساعت

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

آغاز کلام
ای نسخه اسرار الهی که تویی
وی آیینه جمال شاهی که تویی
بیرون ز تو نیست آنچه در عالم هست
از خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی

معرفی
3

1-ارتقای سطح دانش، مهارت و نگرش به زوج درمانی از طریق به اشتراک گذاشتن آن ها
2-بومی سازی مدل های زوج درمانی متناسب با بافت فرهنگی کشور
3-یکپارچه سازی مدل ها و فرایند های زوج درمانی بر اساس رخدادهای اتاق درمان

اهداف برگزاری دوره
4

مروری بر زوج درمانی
شکایت های آشنا
4 انتخاب رایج برای هر رابطه مشکل ساز
گام های زوج درمانی
نمونه مصاحبه زوج درمانی
ارزیابی و سنجش
اتحاد درمانی
اجرای آزمون های روان شناختی

سرفصل های هفته اول دوره
5

برنامه روز اول از هفته اول
6

زمان
انرژی
قبل از آغاز
7

تفاوت و تمایز سه مفهوم اساسی
مقدمه اول مروری بر زوج درمانی
8

تفاوت و تمایز سه مفهوم
روان درمانی(Psychotherapy)
زوج درمانی(couples therapy)
خانواده درمانی(family therapy)
9

روان درمانی Psychotherapy
روان درمانی، سایکوتراپی یا درمان روانشناختی،
تکنیک و مجموعه روش هایی برای درمان
اختلالات روانی، هیجانی ، انواع اختلالات شخصیت،
اعتیاد، ناهنجاریهای رفتاری و سازگاری، با استفاده
از روش هایی است که به ظاهر با محوریت گفتگو می باشد
10

زوج درمانی (couples therapy)
زوج درمانی شاخه ای از روان درمانی است که اساس آن تمرکز بر حل مشکلات و بهبود رابطه بین زن و شوهر می باشد
11

زوج درمانی نوعی از روان درمانی است که درآن درمانگری که دارای تجربه بالینی است
به همسرانی که دچار تنش و مشکلاتی
در زندگی خود می شوند با ارائه راهکار
و مداخلات درمانی کمک می کند که
بینش بهتر و درست تری نسبت به زندگی
مشترک داشته باشند
12

زوج درمانی راهی برای حل مشکلات و کشمکشهای زوج هایی است که خود به تنهایی قادر به حل مشکلاتشان نیستند

فرایند زوج درمانی شامل زن و شوهر و یک فرد آموزش دیده و متخصص در این زمینه است
که در خصوص احساسات و افکارشان
بحث و گفتگو می کنند.
14

زوج درمانی فقط زن و شوهر را در برمی گیرد.
فرزندان به درجات مختلف در معرض مشکلات زناشویی قرار می گیرند.
آنها ممکن است سراسیمه و نگران شوند و مشکلاتی از خود بروز دهند.
15

با ادامه زوج درمانی و تمرکز بر مشکلات فیمابین و با کاستن از درد زن و شوهر، این مسئله بر رابطه ی والدین با فرزندان و رابطه فرندان بر
همدیگر هم اثر دارد.
16

خانواده درمانی
البته درمانی که در آن والدین
و فرزندان هر دو شرکت داشته باشند،
خانواده درمانی نامیده می شود که
روی روابط بین اعضای خانواده
تاکید دارد.

شکایت های آشنا
مقدمه دوم
18

سرگرمی و اوقات فراغت
من عادت داریم با هم خوش بگذرانیم و برای آخر هفته ها بیرون برویم.
دوستان و بستگان را برای شام دعوت کنیم و مهمانی بدهیم.
اما تمام مدت او علاقه مند است که برنامه های ورزشی را از تلویزیون ببیند.
من سرگرمی میخواهم.

روابط جنسی
او به سکس علاقه ای ندارد.
بعد از اینکه خوابیدم برای خواب می آید
و قبل از اینکه بیدار شوم بلند می شود.
می دانم از زمانی که بچه دار شده ام، اضافه وزن دارم، اما. . .

روابط جنسی
مثل زن یخی است.
حتی اجازه نمی دهد لمسش کنم.
به محض اینکه به او نزدیک می شوم، به نظر می رسد که از من فرار می کند.

تعادل کار و زندگی
هیچ وقت خانه نیست.
همیشه سرکار است
بایا دوستانش بیرون میرود
یا در ماشینش در حال کار است
حتی اینجا هم که باشد هرگز گوش نمی دهد
و راه خودش را می رود.

امور منزل
چرا او نمی تواند یه خورده منظم باشد.
من فکر می کنم مردم فکر می کنند
که این یک زن نیست بلکه یک آدم کثیفی است.
من همیشه بعد از او تمیز می کنم، و منظم .
حس میکنم که یک خانم خانه دار هستم.

اقتصاد خانواده
او فکر میکند من اسکناس چاپ میکنم.
خرج میکند، خرج میکند، خرج میکند.
خرده ریزهای بی فایده می خرد.
لباسها، کتابها، وسایل آشپزخانه، حتی یک تلویزیون صفحه پلاسمایی جدید.
به نظر نمی رسد این را درک کند که قرض داریم که باید بپردازیم.

رفتارهای پرخاشگرانه
مدام مدت عصبانی است.
به محض اینکه از کار برمی گردد،
سربچه ها و من فریاد میکشد.
درباره هرچیزی شکایت میکند.
هیچ چیز خوشایندی برای او وجود ندارد.

اختلاف زناشویی امری طبیعی است
اختلافات زناشویی و مشکلات زوجین
بخش جدایی ناپذیر از یک زندگی
مشترک هستند.
هیچ زوجی را نمی توان یافت که بر
سر تمامی مسائل با هم توافق داشته باشند.
اختلاف نظر ها، دلخوری ها و حتی دعوا کردن بین زن و شوهر امری طبیعی محسوب می شود
26

اختلاف زناشویی امری طبیعی است
مهم این است که زوج متوجه شوند چگونه
اختلافات خود را حل و فصل کرده
و به صورت سازگارانه از آن ها گذر کنند.
بسیاری از زوجین را می بینیم که علیرغم علاقه به یکدیگر مهارت های لازم جهت حل مشکلاتشان را ندارند
27

مقدمه سوم
4 انتخاب رایج برای هر رابطه مشکل ساز
28

4 انتخاب رایج برای هر رابطه مشکل ساز
انتخاب اول: ترک کردن
آیا با ترک کردن کیفیت زندگی بهتر خواهد شد؟

4 انتخاب رایج برای هر رابطه مشکل ساز
انتخاب دوم: ماندن (ایستادگی) و تغییر چیزهایی که می توان تغییر داد.

4 انتخاب رایج برای هر رابطه مشکل ساز
انتخاب سوم: ماندن (ایستادگی) و قبول چیزهایی که نمی توان تغییر داد.

4 انتخاب رایج برای هر رابطه مشکل ساز
انتخاب چهارم: ماندن (ایستادگی) ، تسلیم و انجام چیزهایی که آن را بدتر می کند.

مقدمه چهارم گام های زوج درمانی
33

گام اول: ارتباط و شناخت اولیه
پاسخدهی به سوالات مصاحبه ، تکمیل پرسشنامه و مشخص کردن فعالیت های روزانه، اهداف در زندگی و میزان تعهد زوج به یکدیگر
34

گام دوم: پذیرش و تهعد
تمایل خود را در خصوص اقدامات درمانی اعلام کنند
مسئولیت انجام دادن کارها و تغییراتی که پیش رو دارند را بپذیرند
و متعهد شوند که با یکدیگر برای حل کردن مشکلاتشان همکاری می کنند
35

گام سوم: توافق بر سر مشکل
مشخص کردن مشکلات
مفهوم سازی ریشه مشکلات
مشخص کردن نقاط قوت ومثبت رابطه زوج
36

گام چهارم: اجرای «روزهای محبت»
هر کدام از زوجین هشت تا 20 خواسته خود را که کوچک و قابل اجرا هستند، به صورت روزانه اجرا می کنند
یعنی هر کدام مشخص می کنند چه رفتارهایی آنها را خوشحال می کند و در طول روز متعهد می شوند که هشت تا 20 مورد را انجام دهند.
مانند: سلام کردن، بوسیدن قبل از خروج از منزل، دادن پیامک، رعایت نظم، گفتن جملات مثبت، توجه و گوش دادن به صحبت های یکدیگر
37

گام پنجم:پیام های شفاف و صادقانه
تمرین ابراز پیام به صورت صادقانه و سازنده و مستقیم و پرهیز از کنایه و طعنه زدن به یکدیگر.
38

گام ششم:توافق بر مسئولیت ها
مشخص کردن و تقسیم مسئولیت ها (مثلا نگهداری از فرزند، انجام امور مالی، شرکت در جلسات مدرسه و رسیدگی به تکالیف فرزند
39

گام هفتم:مهارت حل مساله
استفاده از مهارت حل مساله و انرژی گذاری برای دستیابی به اهداف زوج ها در خانواده
40

گام هشتم: رعایت قوانین ارتباطی
استفاده از قوانین و قواعد ارتباطی و حفظ الگوهای ابراز محبت
41

مصاحبه
مشاهده رفتار
آزمون ها
ارزیابی و سنجش
42

سنجش
سنجش یعنی فرایند هدفمند کسب اطلاعات از مراجع یا درمانجو
فرایند یعنی ادامه دار است و از جلسه اول شروع میشود تا جلسه آخر ادامه خواهد داشت

سه راهبرد اصلی برای سنجش
1-مصاحبه
2-مشاهده رفتار
3-آزمون های روانی

سنجش
مصاحبه در نخستین مراحل سنجش انجام می شود و در تفسیر نمره های آزمون ها و درک مشاهدات رفتاری امری اساسی است

سنجش
سنجش رفتاری می تواند هم به خودی خود هدف باشد و هم به عنوان مکمل اجرای آزمون به کار رود.
سنجش رفتاری ممکن است شامل راهبردهای گوناگون مانند:
اندازه گیری رفتارهای آشکار، تغییرات فیزیولوژیکی یا اندازه گیری خصایص مربوط به وسیله پرسشنامه های خودسنجی باشد.

سنجش
نقش اصلی متخصصان بالینی که به سنجش روانی می پردازند باید پاسخگویی به پرسش های اختصاصی و کمک به تصمیم گیری های مناسب باشد.

سنجش
در سنجش روانی سعی بر آن است که فرد مورد نظر
در یک موقعیت مشکل آفرین ارزشیابی شود
بگونه ای که اطلاعات به دست آمده از سنجش به نحوی به حل مشکل وی کمک کند.

سنجش
سنجش روانی بیشترین سودمندی را برای درک و ارزشیابی شخصیت و مشکلات زندگی دارد

از کجا آغاز کنیم
1 .معارفه و اضطراب زدایی
دعوت کردن به اتاق درمان
گفتگوی بین راه(سالن انتظار تا اتاق درمان)
خوشامد گویی
بیان فرصت برای گفتگو و تامل
50

از کجا آغاز کنیم
2 .با شروع صحبت مراجعین، همدلی، عدم قضاوت، انعکاس محتوا و احساس، اقتدار، خالصه کردن، رفع ابهام و مساله یابی همزمان انجام می شود.
51

از کجا آغاز کنیم
3 .تهیه لیست مشکلات:
هم به صورت مشترک و هم جدا گانه.
درصورتی که یکی از زوجین حضور نداشت نظر احتمالی او را هم از همسرش پرسیده شود
52

4 .پرسیدن مشکلات دیگر:
درباره میزان احساس امنیت، عشق و محبت، ارزشمندی و رضایت جنسی برای تکمیل لیست مشکلات

از کجا آغاز کنیم
5 .مشخص کردن انتظارات درمانجو از درمانگر
چه انتظاری از درمان دارند
دوست دارند چه اتفاقی رخ دهد
تغییرات مطلوب آنان کدامند

6 .مشخص کردن اهداف طرفین
اگر چه چیزی تغییر کند اوضاع بهتر خواهد شد؟
روشن سازی و جزئی سازی
55

از کجا آغاز کنیم
7 .تاریخچه مشکلات رابطه
 زمان و نحوه ازدواج
 عوامل زمینه ساز مشکالت از نظر زوج
 عامل آشکار ساز این مشکالت
 چگونگی تداوم این وضعیت از نظر زوج
 اقدامات انجام شده برای بهبود رابط
56

از کجا آغاز کنیم
8 .بررسی تک تک مشکلات و تحلیل برخی از موقعیت ها آخرین موقعیت یا یکی از موارد را برایم توضیح بده
57

از کجا آغاز کنیم
9 .تاریخچه پزشکی، روانپزشکی، شخصی و اجتماعی هریک از زوجین در جلسه انفرادی
58

از کجا آغاز کنیم
11 .گروه بندی مشکلات و فرضیه سازی:
مشکل یا در ازدواج نامناسب است
یا در رابطه است
یا یکی از طرفین یا هردو طرف؟
 چه رفتارها و تعاملات مثبت و منفی در رابطه وجود دارد؟
 چه هیجان ها و احساسات مثبت و منفی در رابطه وجود دارد؟
59

از کجا آغاز کنیم
چه افکار ناکارآمد و باورهایی با این مشکلات مرتبط هستند؟
 استرسور های مرتبط با مشکلات زوجین کدامند؟
 چه ضعف هایی در مهارت های زوجی وجود دارد؟
60

چه عوامل مزاحمی در رابطه زوج وجود دارد
 ارزیابی احتمال بهبود رابطه.
61

از کجا آغاز کنیم
11 .اهداف، برنامه و فرایند زوج درمانی را مشخص و برای مراجعین تبیین می کنیم
رابطه درمانی
روش های درمانی و مداخلات
موانع موجود
پیامد و نتیجه درمان
62

12 .تعیین تکلیف:
تکمیل فهرست اهداف- مطالعه یادداشت ها- برنامه ریزی فعالیت هایی برای تقویت رابطه حداقل یک فعالیت تا جلسه آینده
– صحبت نکردن درباره محتوای جلسه پرتنش
63

از کجا آغاز کنیم
13 -خلاصه کردن:
در جلسات اول توسط درمانگر و در جلسات بعدی به تدریج توسط زوجین
64

از کجا آغاز کنیم
14 .بازخورد گرفتن:

چه چیزی ناراحتتان کرد؟ چه چیزی شاخص بود؟
65

در فرایند سنجش ما به دنبال موارد زیر هستیم
۱-عوامل موثر بر رفتار درمانجو :
عوامل به سه دسته تقسیم میشوند :
عوامل زمینه ساز
عوامل آشکار ساز
عوامل تداوم بخش

سنجش
۲-اهداف درمانجو :
از درمانجو می پرسیم که هدفش از مراجعه چیست؟

شروع درمان بدون هدف گزینی امضا کردن شکست درمان است

سنجش
۳-اختلالات بالینی:
افسردگی
اضطراب
وسواس
…….
این مورد را روان شناسان بالینی و روانپزشکان اهمیت میدهند و برخی دیگر به این مورد اهمیت نمی دهند

سنجش
۳-اختلالات بالینی:
برای سنجش اختلالات بالینی از پرسشنامه های
پرسشنامه شخصیت چند وجهی مینه سوتاMMPI
پرسشنامه شخصیت SCL-90
69

نمونه مصاحبه زوج درمانی
70

در رابطه تان با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
این سوال ساده ترین و در عین حال مهم ترین سوالی است که زوج درمانگر از درمانجو از می پرسد و می خواهد بداند که در بطن روابط زوجین چه مشکلاتی وجود دارد.

معمولا پاسخ دادن به این سوال برای اکثر زوجین دشوار است
با این حال صداقت در حین پاسخ دادن به این سوال به نفع خود آنها است
چرا که باعث می شود زوج درمانگر دید واضحی نسبت به مشکلات آنها داشته باشد

آیا می خواهید از هم جدا شوید یا دوست دارید به زندگی خود ادامه بدهید؟
زوج درمانگر با پرسیدن این سوال می خواهد مطمئن شود که زوج یا زوجین شما قصد جدایی دارند یا می خواهد برای حفظ رابطه تان تلاش کنند.

اما اگر او هنوز ازدواج نکرده باشند سوال به این شکل مطرح می شود که:
آیا قصدتان ازدواج است یا می خواهید به این رابطه خاتمه بدهید؟
هنگامی که دو نفر بخواهند رابطه خود را حفظ کنند شانس دستیابی به موفقیت را خواهند داشت.

آیا به یکدیگر به اعتماد دارید؟ چگونه می توانید دوباره به هم اعتماد کنید؟
75

نسبت به طرف مقابل خود چه نوع عشقی را احساس می کنید؟
مشخص کردن نوع عشقی که زوج نسبت به طرف مقابل خود دارد یک مسئله کاملاً ضروری است
زیرا در برخی مواقع زوجین نسبت به هم دلبستگی زیادی دارند اما احساس قدرتمند عشق بین آنها شکل نگرفته است.
76

در این شرایط زوج درمانگر می خواهد اطمینان حاصل کند که رابطه عاشقانه ای با هم دارند
اما اگر عشق در روابط مرده باشد حرکت کردن به سمت پیشرفت کار بسیار دشواری خواهد بود

آیا از روابط جنسی خود رضایت دارید؟
زن و شوهر باید از روابط جنسی خود رضایت کافی را داشته باشند.
اگر یکی از زوجین احساس کند که رابطه جنسی آنها رضایت بخش نیست بدون شک باید به این زنگ هشدار توجه کرد
78

یکی از مشکلات شایعی که زوجین با آن مواجه هستند ناتوانی جنسی است.
این مسئله به یکی از زوجین مربوط است و به نوع رابطه جنسی آنها ارتباط ندارد و می تواند به تعداد دفعات رابطه جنسی آنها مرتبط باشد

آیا به داشتن آینده روشن امیدوار هستید؟
شاید به عنوان آخرین سوال زوج درمانگر از زوج بپرسد که آیا نسبت به آینده خوشبین هستید یا خیر؟
اگر اهداف زوجین برای آینده یکسان باشد می توان با قاطعیت گفت که آن ها یک زوج خوشبخت هستند
حتی اگر به صورت صددرصد روی همه مسائل توافق نداشته باشید باز هم می توانند آینده درخشانی داشته باشید

نمونه پرسش های عوامل و اهداف
-چه رفتارهایی از همسرتان سر میزند که موجب آزار شما می شود.
-زمانی که همسرتان این رفتارها رو انجام میدهد شما بیشتر چه احساساتی را تجربه می کنید
-با این احساسات چگونه کنار می آیید؟ می توانید یک مثال بزنید

نمونه پرسش های عوامل و اهداف
-تا بحال برای حل مشکلات با همسرتان چه کارهایی انجام دادید
-رفتارهایی از همسرتان ، که موجب اذیت و آزارتون شده ،از کی شروع شده است
-در چه شرایطی همسرتان رفتارهاش بدتر می شود

نمونه پرسش های عوامل و اهداف
-در چه شرایطی رفتارهاش بهتر و ملایم تر میشه
-معیارها و استانداردهای شما برای همسر چه بودند
-این معیارها و استانداردها رو از کجا آوردی

نمونه پرسش های عوامل و اهداف
فرایند انتخاب همسر در شما چگونه بود؟سنتی بود یا اجباری بود یا با شناخت بود یا ….
-چند نفر از اطرافیانتان از وضعیت زندگی شما مطلعند
-نگرش و طرز فکر اونها نسبت به مشکلات فعلی شما چیه

نمونه پرسش های عوامل و اهداف
شما بیشتر نگرش کدوم یکی از اطرافیانت قبول داری
-چی شده که الان تازه برای مشاوره اومدین
-چقدر به روانشناسی و کمک روان شناسان اعتقاد داری

نمونه پرسش های عوامل و اهداف
فکر می کنید روانشناس چه کمکی به شما میتونه داشته باشه
-انتظار چه کمکی از من داری
چه چیزی باید تغییر کنه تا اوضاع بهتر باشه

اتحاد درمانیTherapeutic Alliance
87

اتحاد درمانی
زوج درمانی مانند مراجعه به مطب
دندان پزشک یا پزشک نیست،
که منفعلانه منتظر بمانید تا ببینید
پزشک تان چه تشخیصی می دهد
و برای طرح درمان چه تصمیمی می گیرد.

به عبارت دیگر زوج درمانی چنین نیست
که زوج ها نقشی در بهبودی تان نداشته
باشند
بلکه نوعی همکاری و مشارکت فعالانه
و دوجانبه بین زوج ها و روان درمانگر
است.
89

صدها مطالعه نشان داده است که:
مهمترین عامل موثر بر نتیجه بخش بودن زوج درمانی، ارتباطِ دوسویه و تعامل بین زوجین و روان درمانگر است که با عنوان «اتحاد درمانی» یا «پیمان درمانی» نیز شناخته می شود.
90

بر اساس رویکرد شناختی-رفتاری اتحاد درمانی چارچوبی است که تمامی:
مراحل
مداخلات
و پیامدهای درمان در آن رخ می دهد
91

مولفه های اتحاد درمانی
92

بوردین (۱۹۹۴) مطرح کرد که سه مولفه بر کیفیت اتحاد درمانی تاثیر می گذارند: الف) توافق درمانگر و درمانجو بر سر اهداف درمانی ب) توافق درمانگر و درمانجو بر سر وظایف و تکالیف درمانی ج) پیوند هیجانی بین درمانگر و بیمار(همدلی کردن،توجه مثبت و درک درمانجو)
93

تخمین زده می شود که ۲۰درصد از مراجعین درمان را زود ترک می کنند ، زیرا به سختی می توانند احساسات خود را باز و به اشتراک بگذارند.
بنابراین درمانگران برای تقویت اتحاد درمانی چه کارهای خاصی می توانند انجام دهند؟
94

راه های تقویت اتحاد درمانی
1-اطمینان حاصل کنید که مراجع احساس راحتی می کند و از نظر فیزیکی راحت است.
95

2-به رابطه درمانی فرصت کافی برای توسعه دهید.

3-از قضاوت در مورد مراجع خودداری کنید.

4-احساسات شخصی خود را تحت کنترل داشته باشید

5-قبل از شروع جلسه درمان سوالات خود را برنامه ریزی کنید
99

6-شیوه ای که سوالات را می پرسید متنوع کنید.

100

7-به مراجع این احساس را بدهید که به خوبی حرف هایش شنیده می شود.
101

8-دریابید که مراجع می خواهد در درمان به چه چیزی برسد.
102

9-بر نیازهای مراجع تمرکز کنید.
103

10-در درمان، همدلی، همخوانی و توجه مثبت نامشروط نشان دهید
104

مقاومت درمانجو
105

انواع مقاومت مراجع
1- مقاومت اعتباربخشی
نیاز شدید درمانجو به همدلی از سوی درمانگر
106

2-مقاومت قربانی بودن
درمانجو معتقد است که نقشی در مشکلات خود نداشته و تنها قربانی شرایط و بدرفتاری دیگران است
107

3-مقاومت طرحواره ای
توجه انتخابی درمانجو به رویدادها و خاطرات تایید کننده طرحواره ها

108

4- مقاومت اخلاقی
عدم تمایل مراجع به تعدیل قواعد خشک و انعطاف ناپذیر خود در خصوص کمال گرایی منفی و یا مسئولیت پذیری بیش ازحد
109

5- مقاومت خودهمخوانی
عدم تمایل درمانجو به تغییر به این دلیل که نمی تواند بپذیرد سال ها یک رویه اشتباه را پیش گرفته است
110

راه های تشخیص مقاومت مراجع
1- جرو بحث با زوج درمانگر
درمانجو با اظهارنظرهای درمانجو مخالفت می کند و به جر و بحث می پردازد

111

راه های تشخیص مقاومت مراجع
2-قطع کردن کلام درمانگر
درمانجو بارها کلام درمانگر را قطع و در برابر درمانگر شیوه دفاعی به خود می گیرد

112

راه های تشخیص مقاومت مراجع
3-انکار
درمانجو مشکل و تاثیر آن را بر زندگی اش انکار می کند و تاثیر منفی آن را نادیده می گیرد
همجنین کارایی درمانگر را زیر سئوال می برد و اثربخشی درمان را زیر سئوال می برد

113

راه های تشخیص مقاومت مراجع
4- بی توجهی به درمانگر
درمانجو نسبت به سخنان درمانگر بی تفاوت می باشد
به سئوالاتش پاسخ کافی نمی دهد
به سخنان درمانگر توجه نمی کند

114

راه های غلبه بر مقاومت درمانجو
115

راه های غلبه بر مقاومت درمانجو
1-انعکاس احساسات
در این روش درمانگر با گوش دادن فعال به سخنان درمانجو، احساسات او را به وی باز می گرداند.
انعکاس احساسات را می توان با کلماتی چون «به نظر می رسد….» یا «انگار…» شروع نمود.
116

2-انعکاس دوجانبه
در این تکنیک درمانگر بطور همزمان هم مقاومت درمانجو را به وی منعکس و هم به گفته های وی اشاره و آن ها را
برای وی پررنگ می کند

117

3-تغییر موضوع مورد گفتگو
اگر شدت مقاومت زیاد است و امکان غلبه بر آن وجود ندارد، بهتر است درمانگر موضوع بحث را تغییر دهد
به موضوعی بپردازد که درمانجو نسبت به آن زیاد حساسیت ندارد
– خوب رابطه ات با خانواده همسرتان چگونه است؟
118

4- موافقت
درمانگر به ظاهر با درمانجو موافقت می کند، اما در عین حال به وی یادآوری می کند که مسئولیت درمان بر عهده وی است و بدون تلاش او نتیجه ای حاصل نخواهد شد
119

5- قاب گیری
در قاب گیری درمانگر تلاش می کند مشکل را در قاب جدیدی یعنی از زاویه دیگری مطرح کند
120

6- بازخوردهای اختصاصی بدهید
اروین یالوم به درمانگران پیشنهاد می کند اگر مایل هستید بازخوردهای شما توسط درمانجو پذیرفته شود، بازخوردهای اختصاصی بدهید
یالوم پیشنهاد می کند به جای کلیت درمانجو بخشی از او را مورد خطاب قرار دهید
121

برنامه هفته دوم
122

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
123

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بی اعتمادی
-بیشترین مشکل زوجین
-دروغ
-خیانت
تجربه های گذشته
مشکل روانی یک یا هر دو

124

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
عدم درک متقابل
گاهی بحث های زیادی بین زوجین وجود دارد که زمانی که در جلسات زوج درمانی ریشه یابی می شوند یک زوج درمانگر خوب به این نتیجه میرسد که این بحث ها اصلا مشکل اصلی نیست،
بلکه مشکل اصلی که باعث بروز این بحث ها و جدال می شود عدم درک متقابل است
یکی از علل های عمده دنیای مطلوب متفاوت است

125

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
دنیای مطلوب یا جهان کیفی متفاوت
سه مولفه دنیای کیفی
1-افراد
2-اشیا و رویدادها
3-باورها و اعتقادات
126

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بحث های تکراری و مشکلات تکراری
علت اصلی هفت عادت مخرب کنترل گری
127

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
ترس از هم کلامی
زبان کنترل به جای زبان انتخاب
زبان سرزنش
زبان انتقاد
128

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بروز حادثه موثر بر روابط
مرگ
خیانت
شکست
آسیب جسمانی
آسیب روانی

129

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
داشتن الگوی مخرب
عادت به قهر کردن
برخورد نامناسب با خانواده ها
افشاسازی

130

پنج فرایند پایه
تحلیل رفتن بی وقفه زندگی و عشق
131

DRAIN ( زیر آب زن) به خاطر بسپارید
D: قطع ارتباط
R: واکنش پذیری
A: اجتناب
I: درون ذهن بودن
N: غفلت از ارزش ها

1-قطع ارتباط
کم شدن یا قطع ارتباط بین زوج ها
شروع کاهش و تحلیل رفتن زندگی
مشترک و عشق است

2-واکنش پذیری
در واکنش پذیری اشخاص بیش از
آنکه به موقعیت با آگاهی،
گشودگی و خودکنترلی پاسخ دهند،
ظاهرا بدون اراده حرکت می کنند.

بانک عشق
واحدهای عشق در بانک عشق پس انداز می شوند
طوفان عشق حساب بانک عشق را خالی می کند
135

سه طوفان عشق
1-بروز خشم
2- خواسته های خودخواهانه
3-قضاوت نامحترمانه
136

3-اجتناب
انسان ها، احساسهای ناخوشایند را دوست ندارند
و همه ما سخت تلاش میکنیم که از آنها اجتناب کنیم.
اهمیت زیاد به اجتناب از احساسات ناخوشایند
در زندگی، باعث میشود زندگی به سمت
بدتر شدن پیش برود.

4-درون ذهن بودن

هنگامی که یکی یا هر دو زوج
در درون ذهن خود هستند
بطور همزمان هم منفصل و هم منفعل می شوند.
این پیده ارتباط را از بین می برد

5-غفلت کردن از ارزش ها
ارزش ها قلب خواسته های زوجین هستند
بی توجهی به ارزش های یکدیگر موجب
سردی روابط و از بین رفتن عشق می شوند

5-غفلت کردن از ارزش ها
هنگامی که از مراجعین می خواهم با ارزش هایشان ارتباط برقرار کنند، نوع همسری را میگویند که به طور ایده آل دوست دارند باشند.
آنها اغلب کلماتی مانند: عاشق، مهربان، بخشنده، شفیق، حامی، دوست داشتنی، سرگرم کننده، آسانگیر، احساس برانگیز و غیره می آورند.

مهارت های پایه زوج درمانگر
141

مهارت های پایه زوج درمانگر
1-گوش دادن همدلانه
2-ایجاد و حفظ اتحاد درمانی
3-تشخیص مسائل شخصی خود و کار کردن روی آنها
4-مفهوم پردازی فرآیندهای بین فردی و درون-روانی درمانجویان
5-یادگیری تعمق کردن و تحلیل عملکرد درمانجو

گوش دادن همدلانه
143

گوش دادن همدلانه
-گوش دادن و مشاهده دقیق درمانجویان در هنگام بیان داستان زندگی
-پاسخگوئی با استفاده از عبارات ساده مستقیم که درک تجربیات هر یک از اعضا در خانواده را نشان می دهد.

گوش دادن همدلانه
-کوشش برای اعتبار یابی دیدگاه هر یک از زوجین
" شما از این همه درگیری ناراحت شده اید و حق دارید که ناراحت شوید"
-استفاده از یک زبان عینی که تصاویر یا احساسات نیرومند را به ذهن بیاورد اما گشوده بماند تا اعضای خانواده بتوانند گفته ها را تصحیح نمایند.
145

گوش دادن همدلانه
به نظر می رسد که شما احساس خارج از کنترل بودن دارید ، مثل زمانی که هواپیما با حرکت مارپیچ در حال سقوط است و شما نمی توانید آن را متوقف سازید.

گوش دادن همدلانه
بیان عبارت همدلانه اغلب کوششی برای جمع بندی احساس کلی نسبت به چیزی است که برای اعضای خانواده اتفاق می افتد و آنها در حال تجربه کردن آن هستند.
مثال:به نظر می رسد که احساس می کنید قادر به خاتمه دادن این همه مشکل نیستید.

گوش دادن همدلانه

بالا بردن توانایی همدلی، هم قابلیت شما را برای بیان فوری کلمات و هم توانایی پاسخگوئی به بافت کلی درمان را در شما افزایش می دهد.
سعی کنید از پاسخ های مثبت بیشتر از پاسخ های منفی استفاده کنید.

اجزای بافت کلی درمان
الف) متغیرهای درمانجویان از قبیل انواع اختلال
ب)مشکلات کنونی درمانجویان
ج)موقعیت زندگی درمانجویان، سیستم های های حمایتی و آشفتگی ها
د)مرحله ای از درمان که درمانجویان به آن رسیده اند مانند مرحله پیشرفت

در جلسه اول توضیح داده شد
2-ایجاد و حفظ اتحاد درمانی
150

3-تشخیص مسائل شخصی خود و کار کردن روی آنها
151

متغیرهای شخصیتی درمانگر
یکی از متغیرهای موثر بر رفتار درمانجویان، رفتار درمانگر است.
رابطه درمانگر-درمانجو یک چرخه مداوم دو طرفه است
رفتار شامل پاسخهای عاطفی،شناختی و رفتاری به درمانجویان و محیط یعنی تابعی از تاریخچه شخصی و حرفه ای درمانگر هستند.

شما به عنوان درمانگر دو تاریخچه را به جلسه درمان می آورید :
الف)تاریخچه شخصی خودتان: به عنوان تابعی از همه تجربیات زندگی
ب)تاریخچه حرفه ای تان: به عنوان زیر مجموعه ای از تاریخچه زندگی تان

چون تاریخچه حرفه ای شما زیر مجموعه تاریخچه شخصی شماست، بنابراین تاریخچه شخصی تان بخشی از رفتار شما به عنوان درمانگر خواهد بود.
احساسات، افکار و رفتار شخصی شما همگی بخشی از اجزای درمان هستند.
بنابراین در حین اجرای درمان به درمانجویان و وقایع جلسه درمان، پاسخ محکم بدهید.

هدف شما باید این باشد که پاسخ های درونی تان را تشخیص دهید و سپس به نحوی که فرآیند درمان را تسهیل کند روی آنها کار کند

اگر در طول جلسه درمان
کف دستها و پاهایتان عرق کند
دهانتان خشک شود
اشک در چشمانتان جمع گردد
عضلات شکمتان سفت شود
عضلات بزرگ بدنتان مانند گردن، فک، پیشانی و پشت دچار تنیدگی شود.
هشدارهای بدنتان را نادیده نگیرید و روش خود آرام سازی را انجام دهید.

روش خود آرامبخشی
-سه نفس عمیق بکشید
-از خودتان بپرسید تکلیف درمانی این جلسه چیست و به خودتان جواب دهید.

تکالیف درمانی
1-ارزیابی مشکلات و اهداف درمانجو
2-تهیه یک طرح درمان
3-اجرای درمان طرح ریزی شده
4-ارزشیابی اجرای درمان و تاثیر آن بر رفتار
5-خاتمه درمان

استفاده از جایگزین ها
استفاده از عبارت "من" برای بازتاب احساساتتان به درمانجویان
-بازگو کردن رفتار درمانجویان به طور واضح و غیر سرزنش گرانه و سپس سوال از درمانجویان درباره برداشت آنها

درخواست از زوجین برای توضیح وقایع این جلسه برای یکدیگر
-در صورت لزوم، عذرخواهی و خارج شدن از اتاق درمان، قدم زدن نوشیدن و بازگشت به جلسه

160

4-مفهوم پردازی فرآیندهای بین فردی و درون-روانی درمانجویان
161

مفهوم پردازی ها، حدس ها،استنتاج و فرضیه های هستند که شما از مشاهدات خود می سازید
جدا کردن مشاهدات از مفهوم پردازی ها این امکان را به شما می دهد که برای ساخت فرضیه ها ی بیشتربه یادداشت های پرونده مراجعه کنید
162

تصمیمات مربوط به مداخله درمانی، تابعی است از مشاهدات درمانگر از رفتار کنونی درمانجویان،مفهوم پردازی های درمانگر از رفتار درمانجو و مدل درمانی انتخاب شده

163

مشاهده رفتار مرتبط بالینی(CRB)
Clinically relevant Behavior
رفتار به معنی هر چیزی است که شما می توانید با هر قسمت از بدنتان انجام دهید.
رفتار کلامی و غیر کلامی کل رفتار را تشکیل می دهند.

وظیفه زوج درمانگر این است کهرمانجوی رفتار درمانجوی خود را و وقایع پیشایند و پسایند آن را با دقت مشاهده کند
مشاهده رفتار با رویکرد اینجا و اکنون
مشاهده رفتار مرتبط بالینی
165

مشاهده رفتار با رویکرد اینجا و اکنون
تنها رفتاری که شما می توانید با آن به تغییر درمانجویان کمک کنید، رفتاری است که در طی جلسه درمان روی می دهد
شما هیچ فناوری برای تغییر رفتاری که درگذشته رخ داده است ندارید

166

مشاهده رفتار مرتبط بالینی
رفتار کنونی درمانجویان تابعی از تاریخچه تعامل آن ها با یکدیگر و تعامل آنان در بافت کنونی است
رفتار مرتبط بالینی رفتاری است که برای موقعیت بافتار کنونی بسیار کم یا بسیار زیاد می باشد
این رفتار به عنوان رفتارناکارآمد شناخته می شود
167

آنچه در اتاق درمان مشاهده می کنید الگو یا سیستمی از پاسخ های بین فردی است که در تاریخچه روابط اعضای خانواده تکامل یافته است
168

اولین قدم:یادگیری تشخیص رفتاری است که هر یک از اعضای خانواده در نقش خود در این الگومورد استفاده قرار می دهند
قدم دوم: یادگیری تشریح رفتار آن ها و نقش آن ها در سیستم خانواده بصورت گرم، محترمانه و همدلانه است
169

5-یادگیری تعمق کردن و تحلیل عملکرد درمانجو
170

ارتقای مهارت روبرو شدن با درمانجویان در بحران
الف: بحران خودکشی
ب: بحران خشونت خانوادگی
171

سلسله مراتب درمان
172

با توجه به این موضوع که درمان شناختی -رفتاری درمانی ساختار یافته و تجربی است
لذا درمانگران این نوع درمان معمولا از سلسله مراتب واحدی در درمان پیروی می نمایند.

173

سلسله مراتب درمان شناختی -رفتاری عبارتند از
۱-ارزیابی
فرایند ارزیابی اولیه معمولا دو جلسه
طول می کشد.
در فرایند ارزیابی اولیه با کمک ابزارهای مختلف بخصوص ابزار مصاحبه علایم بیماری و مشکلات مختلف درمانجویان ( مانند مشکلات مربوط به مسایل اقتصادی و مشکلات بین فردی ) مشخص می گردد .
174

همچینن در طول درمان نیز به کمک ابزارهای مختلف ارزیابی مانند مقیاس های خود گزارش دهی
(Self -report scale)
پیشبرد روند درمان مورد بررسی قرار می گیرد

175

۲-طرح ریزی درمان
طرح ریزی درمان بعد از مرحله ی
ارزیابی درمان قرار دارد .
به عبارت دیگر می توان گفت مرحله ی طرح ریزی درمان پلی بین مرحله ی ارزیابی و مرحله ی آغاز درمان است

176

در مرحله ی طرح ریزی درمان نوعی پرونده ی شناختی برای بیمار تهیه می شود و در این پرونده درمورد موارد زیر توضیحاتی ارائه می شود.
1-انواع شناخت های ناکارآمد مانند مانند افکار ناکارآمد و طرحواره ها
2- نقاط قوت ( مانند دریافت حمایت های خوب از سوی اعضای خانواده و یا میزان تحصیلات بالا )

177

3-نقاط ضعف ( مانند عدم دریافت حمایتهای کافی از سوی خانواده و یا درگیر شدن با بحرانهای اقتصادی )
4-تکنیک های رفتاری و شناختی که برای درمان انتخاب شده اند

178

۳-معرفی درمان
آغاز درمان معمولا بعد از پشت سر گذاشتن دو جلسه ی مربوط به ارزیابی است.
در ابتدای این بخش ویژگی های درمان شناختی – رفتاری توضیح داده می شود .
.

179

معمولا در مورد نظریه های شناختی ، ویژگیهای درمان ٌ ، سطح انتظارات از درمان و انواع تکنیک هایی که در درمان از آنها استفاده می گردد توضیحاتی داده می شود.
هدف عمده از معرفی درمان شناختی – رفتاری علاوه بر آگاهی بیشتر بیمار از ویژگیهای درمان شناختی -رفتاری اصلاح سطح انتظارات وی از فرایند درمان است

180

۴-آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری
بخش زیادی از وقت جلسات اولیه ی درمان شناختی – رفتاری به آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری اختصاص می یابد.
.

181

هدف عمده از آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری توانا نمودن بیمار برای آگاهی از نقش افکار منفی ناکارآمد در آغاز و تداوم علایم بیماری می باشد
182

با توجه به این موضوع که آموزش و اجرای تکنیکهای رفتاری آسانتر از آموزش و اجرای تکنیک های شناختی است
لذا آموزش و اجرای این تکنیک ها در جلسات اولیه درمان در اولویت قرار دارند.
183

در درمان شناختی – رفتاری تکنیک های مختلف رفتاری آموزش داده می شود و نوع تکنیک های رفتاری آموزش داده شده بر اساس نتایجی است که از مرحله ی ارزیابی کسب شده است.
همچینن نوع و شدت بیماری نیز تا حدی زیادی در تعیین تکنیک های رفتاری که در درمان از آنها استفاده می شود نقش دارد

184

۵-آموزش و اجرای تکنیک های شناختی
معمولا درمانگران شناختی -رفتاری ترجیح می دهند که از تکنیک های شناختی بعد از آموزش تکنیک های رفتاری استفاده نمایند.
دلیل عمده ی این موضوع دشواری آموزش و اجرای تکنیک های شناختی در مقایسه با تکنیک های رفتاری است.

185

هدف عمده از آموزش و اجرای تکنیک های شناختی توانا نمودن بیمار برای شناسایی و مقابله با افکار منفی خودکار می باشد.

186

در تکنیک سه سوال به بیمار آموزش داده می شود که زمانی که افکار منفی خودکار را شناسایی نمود سه سوال زیر را از خود بپرسد:
۱-چه شواهدی بر له یا علیه این فکر وجود دارد؟
۲-فکر متفاوت با این فکر چه می باشد؟
۳-اگر این فکر درست باشد درستی این فکر به چه معنا است؟

187

ساختار هر جلسه ی درمانی در درمان شناختی – رفتاری
188

درمان شناختی – رفتاری درمانی کوتاه مدت است و میزان جلسات این نوع درمان ۱۲ تا ۱۶ جلسه ی هفتگی می باشد و معمولا هر جلسه حدود ۵۰ دقیقه طول می کشد

189

ساختار هر جلسه ی درمانی در درمان شناختی – رفتاری به ترتیب عبارتند از:
۱-بررسی کلی میزان ناراحتی بیمار و بررسی وضعیت خلقی وی در آغاز جلسه ی درمان
۲-مرور مختصری بر روی چگونگی انجام دادن تکالیف واگذار شده در جلسه قبلی و بررسی میزان کوششهای انجام گرفته از سوی بیمار برای انجام دادن آنها

190

۳-اختصاص فرصتی به بیمار برای بیان موضوعاتی که احساس می کند او را در جلسه درمان تحت فشار قرار داده است
۴-تنظیم چهار چوب جلسه : در بخش تنظیم چهار چوب جلسه درمانگر شناختی رفتاری با همکاری مراجع موضوعاتی که در نظر است در جلسه درمان مطرح شوند را مشخص نموده و میزان زمان تقریبی برای مطرح شدن هر یک از موضوعات را تعیین می کند

191

۵–کار بر روی هر موضوعی که در مرحله تنظیم چهارچوب جلسه مشخص شده است
۶- خلاصه نکات عمده ای که در جلسه درمانی مطرح شده است (توسط درمانگر )

192

۷-بررسی بازخورد مراجع نسبت به جلسه اجرا شده
۸-واگذاری تکالیف خانگی و ارایه توضیحاتی در مورد آن توسط درمانگر

193

تکالیف درمانی در زوج درمانی
194

تکالیف درمانی عملیات راهبردی هستند که عملکرد زوج درمانگر را طی جلسه درمان هدایت می کنند
اغلب رویکردهای درمانی بر روی پنج تکلیف درمانی توافق دارند

195

تکلیف درمانی 1- ارزیابی شکایات و اهداف درمان
هدف جلسه ارزیابی:
ایحاد و تقویت اتحاد درمانی با زوجینددر جلسه درمان
کمکی به درمانجویان برای شفاف سازی و تصریح مشکلات و نتایج نامطلوب آن ها
رسیدن به طرح درمان متناسب با نیازها و انتظارات درمانجویان
196

تکلیف درمانی 2: تعیین طرح درمان
هدف طرح درمان
ایجاد پیوند بین ادراک درمانگر با ادراک درمانجویان از مساله یا مشکل
اجرای طرح درمان منوط به موافقت درمانجویان است

197

مراحل تدوین طرح درمان
الف: سازماندهی اطلاعات مرحله ارزیابی
با سازماندهی کلیه اطلاعات موجود شروع به تهیه طرح درمان کنید
این اطلاعات شامل نتایج حاصل از تکمیل فرم اولیه، مصاحبه و اجرای پرسشنامه مختلف و متناسب با نوع مشکل باشد
سعی کنید رویکرد علیت چندگانه را انتخاب کنید
تناقض ها،سوء گیری ها و عدم تایید ها را شناسایی کنید

198

مراحل تدوین طرح درمان
ب- تعیین مشکلات و اهداف درمانجویان
با جدول بندی داده های ارزیابی مشکلات و اهداف درمانجویان را تعیین کنید

199

مراحل تدوین طرح درمان
ج- انتخاب طرح درمان
انتخاب طرح درمان بر اساس قضاوت بالینی اختیاری است
اما توجه به شواهد رفتاری نقش تعیین کننده ای دارد
اکتشاف پیش بینی ناپذیر عنوانی برای ترجیح درمانگر برای مدل درمان انتخابی است

200

مراحل تدوین طرح درمان
د- ارائه طرح درمان
-توضیح دادن رویه های درمانی
-بیان تعداد جلسات مورد انتظار برای تکمیل درمان

201

-خطرات و فواید درمان
-حقوق درمانجویان برای رد یا خاتمه درمان بدون پیشداوری شدن بوسیله درمانگر یا کلینک

202

تکلیف درمانی3- اجرای درمان طرح ریزی شده
الف: استفاده از راهنماهای درمانی
راهنماهای درمانی شامل موارد زیر می باشند
-یک توصیف روشن از مشکلی که تحت درمان قرار می گیرد
-رویه های ارزیابی برای تعیین اینکه آیا درمانجو مشکل دارد یا خیر
203

یک توصیف از مداخلات که شامل توجیه درمان و تعاریف عملیاتی باشد
وسایل کمک آموزشی از مداخلات مدل سازی شده
204

متناسب سازی درمان با نیازهای درمانجویان
متناسب سازی درمان با نیازهای درمانجویان مستلزم توجه به شش مولفه است
الف: اتحاد درمانی
ب:همدلی
ج:توافق اهداف

205

د:درگیری مشارکتی
ه:همبستگی زوجین
ز:ساختاربندی جلسات
206

الف: اتحاد درمانی
سنجش اتحاد درمانی یک گام اساسی در متناسب سازی مداخلات درمانی با نیازهای درمانجویااین است
زیرا برای شناسایی زودرس موثر نبودن درمان بکار می رود
207

ب:همدلی
آیا شما قادر به درک افکار، احساسات و مجادلات هریک از درمانجویان بودید
ارزیابی بهره گیری از همدلی درطول جلسه باید به شما یادآوری نماید که مهارت درمانی پایه ای خود را بطور مداوم به کار ببندید
208

ج:توافق اهداف
آیا با درمانجویان چک کرده اید که موافقت یا مخالفت خود را با هر یک از مداخلات تعیین کنند یا خیر؟
اگر درمانجویان مداخله و اهداف آن را درک نمی کنند سعی کنید با ز بان ساده برای آن ها بیان کنیدَ
209

د:درگیری مشارکتی
مهارت شما ر در برانگیختن همکاری و مشارکت ارزیابی می کند
تا مقاومت و واکنش های درمانجویان دربرابر مداخلات را رفع کنید
210

ه:همبستگی خانوادگی
ارزیابی عملکرد درمانگر در تشخیص و تقویت نشانه های پذیرش و حمایت اعضای خانواده و یا زوجین است
211

ز:ساختاربندی جلسات
کوتاهی و ضعف درمانگر در ساختاربندی جلسه موجب ترک درمان زودهنگام توسط درمانجو می شود
این مولفه از شما می پرسد که آیا
الف:انتظارات از مداخلات درمانی را تصریح و شفاف سازی کرده اید؟
212

ب:قوانین درمان را تعریف و بازتعریف نموده اید؟
ج:قوانین لازم برای روابط اثربخش را تصریح کرده اید؟
213

تکلیف درمانی 4:
ارزشابی پایبندی به طرح درمان و ارزشیابی نتایج درمان
214

پایبندی به طرح درمان با عنوان حفظ یکپارچگی برنامه یا وفاداری به برنامه نیزشناخته می شود
وفاداری به درمان مستلزم این است که درمان را به طور تمام و کمال اجرا کنید

215

برای اطمینان از اجرای تمام و کمال چند مرحله وجود دارد
اول: تعیین کنید همه مداخلات درمانی را همانطور که در راهنمای درمانی تدوین شده است انجام داده اید
دوم:تعیین کنید که درمان را به قدرکافی با نیازهای درمانجویان متناسب سازی نموده اید تا اتحاد درمانجو-درمانگر حفظ شود
216

سوم:در هر جلسه درمان اطمینان حاصل کنید که درمانجویان تان مداخلات درمانی را درک نموده اند و می توانند آن را اجرا کنند
چهارم:تعیین کنید که درمانجویان می توانند مداخلات را با موفقیت در خانه ویا سایر موقعیت های خارج از جلسه اجرا کنند
217

تکلیف درمانی 5:خاتمه درمان
هیچ تعریف واحدی از خاتمه درمان وجود ندارد
خاتمه درمان فقط یک گذار بین کار درمانی و گذراندن زندگی است
خاتمه درمان یک مولفه اساسی درمان است که برای انجام رسیدن نیاز به زمان قابل توجهی دارد
218

تعاریف خاتمه درمان بر اساس چند عامل با هم تفاوت دارند
الف:مدل درمانی بکار گرفته شده توسط درمانگر
ب:فرد آغازگر خاتمه درمان
ج:زمان آغاز خاتمه درمان
د:دلایل خاتمه درمان
219

الف:مدل درمانی بکار گرفته شده توسط درمانگر
بیشتر مدل های درمانی در موارد زیر توافق دارند
اول:خاتمه برای انضباط به پایان رساندن درمان بکار می رود
دوم:تلاش کنید خاتمه را تا حد امکان به یک واقعه روشن و اختصاصی تبدیل کنید
220

سوم:در صورت امکان خاتمه درمان باید یک تصمیم متقابل بین درمانگر و درمانجویان باشد
خاتمه باید به طور روشن و اختصاصی حداقل در یک جلسه مورد بحث قرار گیرد
221

ب: آغاز گر خاتمه درمان
سه راه برای خاتمه درمان توسط درمانجویان و درمانگران وجود دارد
خاتمه توسط درمانجو
خاتمه توسط درمانگر
خاتمه توافق شده متقابل
222

خاتمه توسط درمانجو
تصمیمات درمانجیویان برای خاتمه درمان به وسیله عوامل زیادی کنترل می شود
-دستیابی به اهداف و بهبود
-نقل مکان
-بیماری و ناتوانی
-مشکل مالی
مشکلات انگیزشی
223

خاتمه توسط درمانگر
پایان دادن جلسه بوسیله ده درمانگر به دو شکل انجام می شود
الف:تغییر وضعیت درمانگر
دستیابی به اهداف درمان
224

خاتمه توافق شده متقابل
خاتمه توافق شده متقابل، نتیجه تصمیم گیری مشارکتی درمانجویان و درمانگران در باره رسیدن به اهداف درمان است
خاتمه درمان توافق شده حتی زمانی که درمان به اهداف خود نرسیده است نیز ممکن است رخ دهد
225

متناسب سازی فرایند خاتمه با نیازهای درمانجویان
تشخیص آمادگی درمانجویان برای خاتمه درمان
سه راه برای تشخیص
1-تغییرات مثبت در نمرات ارزیابی نتایج درمان
2-مشاهدات درمانگر از تغییرات در فرایندهای رفتاری درمانجویان
3-گزارش های شفاهی درمانجویان از آمادگی برای خاتمه درمان
226

مرور دستاوردهای درمانجویان در درمان برای عود
برخورد با اضطراب وابستگی و جدایی در خاتمه درمان
در را برای درمانجویان باز بگذاریدتا در صورت نیاز برای درمان بازگردند
227

با سپاس از همراهی دلگرم کننده تان
تلفن مرکز مشاوره و خدمات روان شناختی مهر جنوب
07633671199
تلفن موسسه آموزشی و پژوهشی آنامیس مهر جنوب
07633680163
خط همراه ویژه مشاوره 09128690169
وبسایت فروش فایل های آموزشی
Mehrejonoob.farafile.ir

228

229

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

برنامه هفته دوم
230

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
231

232

233

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
دنیای مطلوب یا جهان کیفی متفاوت
سه مولفه دنیای کیفی
1-افراد
2-اشیا و رویدادها
3-باورها و اعتقادات
234

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بحث های تکراری و مشکلات تکراری
علت اصلی هفت عادت مخرب کنترل گری
235

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
ترس از هم کلامی
زبان کنترل به جای زبان انتخاب
زبان سرزنش
زبان انتقاد
236

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
بروز حادثه موثر بر روابط
مرگ
خیانت
شکست
آسیب جسمانی
آسیب روانی

237

چه موقع به زوج درمانی نیاز داریم؟
داشتن الگوی مخرب
عادت به قهر کردن
برخورد نامناسب با خانواده ها
افشاسازی

238

پنج فرایند پایه
تحلیل رفتن بی وقفه زندگی و عشق
239

DRAIN ( زیر آب زن) به خاطر بسپارید
D: قطع ارتباط
R: واکنش پذیری
A: اجتناب
I: درون ذهن بودن
N: غفلت از ارزش ها

1-قطع ارتباط
کم شدن یا قطع ارتباط بین زوج ها
شروع کاهش و تحلیل رفتن زندگی
مشترک و عشق است

بانک عشق
واحدهای عشق در بانک عشق پس انداز می شوند
طوفان عشق حساب بانک عشق را خالی می کند
243

سه طوفان عشق
1-بروز خشم
2- خواسته های خودخواهانه
3-قضاوت نامحترمانه
244

4-درون ذهن بودن

مهارت های پایه زوج درمانگر
249

گوش دادن همدلانه
251

گوش دادن همدلانه

در جلسه اول توضیح داده شد
2-ایجاد و حفظ اتحاد درمانی
258

3-تشخیص مسائل شخصی خود و کار کردن روی آنها
259

متغیرهای شخصیتی درمانگر
شما به عنوان درمانگر دو تاریخچه را به جلسه درمان می آورید :
الف)تاریخچه شخصی خودتان: به عنوان تابعی از همه تجربیات زندگی
ب)تاریخچه حرفه ای تان: به عنوان زیر مجموعه ای از تاریخچه زندگی تان

متغیرهای شخصیتی درمانگر
چون تاریخچه حرفه ای شما زیر مجموعه تاریخچه شخصی شماست، بنابراین تاریخچه شخصی تان بخشی از رفتار شما به عنوان درمانگر خواهد بود.
احساسات، افکار و رفتار شخصی شما همگی بخشی از اجزای درمان هستند.
بنابراین در حین اجرای درمان به درمانجویان و وقایع جلسه درمان، پاسخ محکم بدهید.

متغیرهای شخصیتی درمانگر
هدف شما باید این باشد که پاسخ های درونی تان را تشخیص دهید و سپس به نحوی که فرآیند درمان را تسهیل کند روی آنها کار کند

روش خود آرامبخشی
-سه نفس عمیق بکشید
-از خودتان بپرسید تکلیف درمانی این جلسه چیست و به خودتان جواب دهید.

درخواست از زوجین برای توضیح وقایع این جلسه برای یکدیگر
-در صورت لزوم، عذرخواهی و خارج شدن از اتاق درمان، قدم زدن، نوشیدن و بازگشت به جلسه

268

4-مفهوم پردازی فرآیندهای بین فردی و درون-روانی درمانجویان
269

4-مفهوم پردازی
مفهوم پردازی یک ارزیابی خوب ، دقیق و یکپارچه از روند و فرایند جلسه یا جلسات مشاور با مراجع.
به عبارت ساده تر مفهوم پردازی به قدرت ارزیابی جامع و تشخیص کلی مشاور بر می گردد
270

4-مفهوم پردازی

بطور کلی مفهوم پردازی توضیح می دهد:
1-مراجع چگونه است
2-چرا اینگونه شده است
3-قرار است به چیزی دست یابیم
4- اهداف درمانی ما چیست
5- بهترین شیوه برای رسیدن به این اهداف چیست
271

4-مفهوم پردازی در روان درمانی
در روان درمانی، مفهوم پردازی، حدس ها،استنتاج و فرضیه های هستند که زوج درمانگر از مشاهدات خود می سازید
در روان درمانی، مفهوم پردازی منجر به تشکیل یک فرضیه ضروری در باره علل، عوامل تسریع کننده و تاثیرات تداوم بخش مشکلات رفتاری، بین فردی و روان شناختی می شود.

272

پرسونز 1991
مفهوم سازی مانند قطب نمای درمانگر است، چون درمان را هدایت می کند
273

4-مفهوم پردازی در روان درمانی
جدا کردن مشاهدات از مفهوم پردازی ها این امکان را به شما می دهد که برای ساخت فرضیه ها ی بیشتربه یادداشت های پرونده مراجعه کنید
مفهوم پردازی موجب خواهد شد که درمانگر حرف های درمانجو را بی ربط و نابجا تلقی نکند و به همه اتفاقات بصورت امری مهم، بهم پیوسته و مرتبط بنگرد

274

مفهوم سازی شامل موارد زیر می شود
1-اطلاعات مربوط به مشکل کنونی درمانجو
2-شرایط گذشته که موجب شکل گیری مشکل شده است
3- شرایط کنونی که موجب تداوم مشکل شده است
4-اهداف درمانی کوتاه مدت و بلند مدت
5-ایجاد یک برنامه درمانی اصولی(مبتنی بر شواهد)

275

4-مفهوم پردازی
تصمیمات مربوط به مداخله درمانی، تابعی است از:
1-مشاهدات درمانگر از رفتار کنونی درمانجویان
2-مفهوم پردازی های درمانگر از رفتار درمانجو
3- مدل درمانی انتخاب شده

276

مشاهده رفتار مرتبط بالینی(CRB)
وظیفه زوج درمانگر این است که رفتار درمانجوی خود را و وقایع پیشایند و پسایند آن را با دقت مشاهده کند
مشاهده رفتار با رویکرد اینجا و اکنون
مشاهده رفتار مرتبط بالینی
278

279

مشاهده رفتار مرتبط بالینی
آنچه در اتاق درمان مشاهده می کنید الگو یا سیستمی از پاسخ های بین فردی است که در تاریخچه روابط اعضای خانواده تکامل یافته است
281

5-یادگیری تعمق کردن و تحلیل عملکرد درمانجو
283

ارتقای مهارت روبرو شدن با درمانجویان در بحران
الف: بحران خودکشی
ب: بحران خشونت خانوادگی
284

آزمون شماره 2
285

پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر
286

پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر
پرسشنامه سازگاری زناشویی توسط گراهام بی اسپانیر در سال ۱۹۷۶ یک ابزار 32 سوالی برای ارزیابی کیفیت رابطه زناشویی از نظر زن یا شوهر یا هر دو نفری است که با هم زندگی می کنند تنظیم شده است.
287

اهداف پرسشنامه
این ابزار برای دو هدف ساخته شده است.
هدف اول: تعیین رضایت کلی
می توان با به دست آوردن کل نمرات، از این ابزار برای اندازه گیری رضایت کلی دریک رابطه صمیمانه استفاده کرد.
288

هدف دوم: تعیین عوامل چهارگانه
تحلیل عاملی نشان می دهد که این مقیاس چهار بعد را می سنجد که عبارتند از:
رضایت زناشویی
همبستگی زناشویی
توافق زناشویی
ابراز محبت
289

پرسشنامه سازگاری دو نفری
اکثر مردم در روابط خود اختلافاتی دارند.
لطفا در مقابل هریک از عبارات زیر میزان توافق یا عدم توافق خود با همسرتان را با گزارش عدد مناسب در مقابل آن مشخص کنید .
5=توافق دائم داریم
4=تقریبا توافق دائم داریم
3=گاهی توافق داریم
2=اغلب اختلاف داریم
1=تقریبا همیشه اختلاف داریم
0=همیشه اختلاف داریم

290

291

لطفا با استفاده از مقیاس نمره گذاری زیر مشخص کنید که هریک از موارد زیرچند وقت یکبار بین شما وهمسرتان رخ می دهد.
1=همیشه
2=تقریبا همیشه
3=اکثر اوقات
4=معمولا
5=بندرت

292

293

24.همسر خود را می بوسید.
هرروز تقریبا هرروز گاهی اوقات بندرت هرگز
4 3 2 1 0
24. آیا شما وهمسرتان علایق مشترک خارج از خانه دارید.
درتمام موارد دراکثرموارد دربعضی از موارد درچند مورد درهیچ مورد
4 3 2 1 0
294

موارد زیر هرچند وقت یکبار بین شما وهمسرتان رخ می دهد.
1=هرگز
2=کمتر از یکبار درماه
3=یک یا چند بار درماه
4=روزی یکبار
5=بیش از روزی یکبار

295

296

برخی از مواردی که گاه باعث توافق یا اختلافات زن و شوهرها می شود به قرار زیر است .
آیا این ها در چند هفته گذشته باعث اختلاف نظر یا مشکلاتی برای شما بوده است؟ لطفا دور پاسخ «بله»یا «خیر» را دایره بکشید.

297

بله خیر 29. حال وحوصله رابطه جنسی را نداشتن
بله خیر 30. ابراز عشق ومحبت نکردن

298

31. موارد زیر نشان دهنده میزان شادکامی در رابطه شما است.
نقطه وسط، یعنی خشنودی یا« شادکامی» نشان دهنده میزان شادکامی در اکثر روابط زناشویی است.
لطفا با در نظرگرفتن تمام جوانب دور شماره ای را که نشان دهنده میزان شادکامی شماست دایره بکشید.
بسیارناخشنود 0 نسبتا ناخشنود 1 کمی ناخشنود 2
خشنودیا شادکام 3 خیلی شادکام 4 فوق العاده شادکام 5 عالی 6

299

32.کدامیک از عبارات زیر بهترین توصیف احساس شما در درباره آینده رابطه شماست؟ لطفا عبارت انتخابی خود را با کشیدن دایره دور شماره جلوی آن مشخص کنید.

300

5.مصرانه خواهان موفقیت رابطه خود هستیم، وبرای این موقعیت از هر تلاش خسته و نا امید نمی شویم.
4.خیلی دلم می خواهد رابطه ما موفق باشد و برای این موفقیت از هر مقدار تلاش خسته و نا امید نمی شویم.
3. خیلی دلم می خواهد رابطه ما موفق باشد وبرای این موفقیت به سهم خود تلاش می کنم.
301

2. خوب است رابطه مان موفق باشد؛ اما نمی توانم برای تداوم ان بیش از این تلاش کنم.
1. خوب است رابطه مان موفق باشد؛ اما حاضر نیستم برای تداوم ان بیش از این تلاش کنم
0. امکان موفقیت رابطه ما هرگز وجود ندارد و برای ادامه آن دیگر از من هیچ کاری ساخته نیست.
302

شیوه ی نمره گذاری پرسش نامه سازگاری اسپانیر
نمرات بالاتر نشان دهنده ی رابطه بهتر و سازگارتر است. سوالات خرده مقیاس ها از این قرار است:
رضایت زناشویی(10): 16، 17، 18، 19، 20، 21، 22، 23، 31، 32 ؛
همبستگی دو نفری(5) : 24، 25، 26، 27، 28 ؛
توافق دو نفری(12) : 1، 2، 3، 5، 8، 9، 10، 11، 12، 13، 14، 15 ؛
ابراز محبت(5) : 4، 6، 7، 29، 30

303

سلسله مراتب درمان
304

با توجه به این موضوع که درمان های شناختی -رفتاری درمانی ساختار یافته و تجربی است
لذا درمانگران این نوع درمان معمولا از سلسله مراتب واحدی در درمان پیروی می نمایند.

305

سلسله مراتب درمان های شناختی -رفتاری عبارتند از
۱-ارزیابی
فرایند ارزیابی اولیه معمولا دو جلسه
طول می کشد.
در فرایند ارزیابی اولیه با کمک ابزارهای مختلف بخصوص ابزار مصاحبه علایم بیماری و مشکلات مختلف درمانجویان ( مانند مشکلات مربوط به مسایل اقتصادی و مشکلات بین فردی ) مشخص می گردد .
306

۱-ارزیابی
همچینن در طول درمان نیز به کمک ابزارهای مختلف ارزیابی مانند مقیاس های خود گزارش دهی
(Self -report scale)
پیشبرد روند درمان مورد بررسی قرار می گیرد

307

308

۲-طرح ریزی درمان
در مرحله ی طرح ریزی درمان نوعی پرونده ی شناختی برای بیمار تهیه می شود و در این پرونده درمورد موارد زیر توضیحاتی ارائه می شود.
1-انواع شناخت های ناکارآمد مانند مانند افکار ناکارآمد و طرحواره ها
2- نقاط قوت ( مانند دریافت حمایت های خوب از سوی اعضای خانواده و یا میزان تحصیلات بالا )

309

۲-طرح ریزی درمان
3-نقاط ضعف ( مانند عدم دریافت حمایتهای کافی از سوی خانواده و یا درگیر شدن با بحرانهای اقتصادی )
4-تکنیک های رفتاری و شناختی که برای درمان انتخاب شده اند

310

311

۳-معرفی درمان
معمولا در مورد نظریه های شناختی ، ویژگیهای درمان ٌ ، سطح انتظارات از درمان و انواع تکنیک هایی که در درمان از آنها استفاده می گردد توضیحاتی داده می شود.
هدف عمده از معرفی درمان شناختی – رفتاری علاوه بر آگاهی بیشتر بیمار از ویژگیهای درمان شناختی -رفتاری اصلاح سطح انتظارات وی از فرایند درمان است

312

۴-آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری
بخش زیادی از وقت جلسات اولیه ی درمان شناختی – رفتاری به آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری اختصاص می یابد.

313

۴-آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری
هدف عمده از آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری توانا نمودن بیمار برای آگاهی از نقش افکار منفی ناکارآمد در آغاز و تداوم علایم بیماری می باشد
314

۴-آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری
با توجه به این موضوع که آموزش و اجرای تکنیکهای رفتاری آسانتر از آموزش و اجرای تکنیک های شناختی است
لذا آموزش و اجرای این تکنیک ها در جلسات اولیه درمان در اولویت قرار دارند.
315

۴-آموزش و اجرای تکنیک های رفتاری
در درمان شناختی – رفتاری تکنیک های مختلف رفتاری آموزش داده می شود و نوع تکنیک های رفتاری آموزش داده شده بر اساس نتایجی است که از مرحله ی ارزیابی کسب شده است.
همچینن نوع و شدت بیماری نیز تا حدی زیادی در تعیین تکنیک های رفتاری که در درمان از آنها استفاده می شود نقش دارد

316

317

۵-آموزش و اجرای تکنیک های شناختی
هدف عمده از آموزش و اجرای تکنیک های شناختی توانا نمودن بیمار برای شناسایی و مقابله با افکار منفی خودکار می باشد.

318

۵-آموزش و اجرای تکنیک های شناختی
در تکنیک سه سوال به بیمار آموزش داده می شود که زمانی که افکار منفی خودکار را شناسایی نمود سه سوال زیر را از خود بپرسد:
۱-چه شواهدی بر له یا علیه این فکر وجود دارد؟
۲-فکر متفاوت با این فکر چه می باشد؟
۳-اگر این فکر درست باشد درستی این فکر به چه معنا است؟

319

ساختار هر جلسه ی درمانی در درمان شناختی – رفتاری
320

ساختار جلسات درمان
درمان شناختی – رفتاری درمانی کوتاه مدت است و میزان جلسات این نوع درمان ۱۲ تا ۱۶ جلسه ی هفتگی می باشد و معمولا هر جلسه حدود ۵۰ دقیقه طول می کشد

321

ساختار جلسات درمان
ساختار هر جلسه ی درمانی در درمان شناختی – رفتاری به ترتیب عبارتند از:
۱-بررسی کلی میزان ناراحتی بیمار و بررسی وضعیت خلقی وی در آغاز جلسه ی درمان
۲-مرور مختصری بر روی چگونگی انجام دادن تکالیف واگذار شده در جلسه قبلی و بررسی میزان کوششهای انجام گرفته از سوی بیمار برای انجام دادن آنها

322

ساختار جلسات درمان
۳-اختصاص فرصتی به بیمار برای بیان موضوعاتی که احساس می کند او را در جلسه درمان تحت فشار قرار داده است
۴-تنظیم چهار چوب جلسه : در بخش تنظیم چهار چوب جلسه درمانگر شناختی رفتاری با همکاری مراجع موضوعاتی که در نظر است در جلسه درمان مطرح شوند را مشخص نموده و میزان زمان تقریبی برای مطرح شدن هر یک از موضوعات را تعیین می کند

323

ساختار جلسات درمان
۵–کار بر روی هر موضوعی که در مرحله تنظیم چهارچوب جلسه مشخص شده است
۶- خلاصه نکات عمده ای که در جلسه درمانی مطرح شده است (توسط درمانگر )

324

ساختار جلسات درمان
۷-بررسی بازخورد مراجع نسبت به جلسه اجرا شده
۸-واگذاری تکالیف خانگی و ارایه توضیحاتی در مورد آن توسط درمانگر

325

تکالیف درمانی در زوج درمانی
326

327

328

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

روز اول
برنامه هفته سوم
329

تکالیف درمانی در زوج درمانی
330

تکالیف درمانی در زوج درمانی
تکالیف درمانی عملیات راهبردی هستند که عملکرد زوج درمانگر را طی جلسه درمان هدایت می کنند
اغلب رویکردهای درمانی بر روی پنج تکلیف درمانی توافق دارند

331

تکالیف درمانی در زوج درمانی
1-ارزیابی شکایات و اهداف درمان
2-تعیین طرح درمان
3-اجرای درمان طرح ریزی شده
4-ارزشیابی پایبندی به طرح درمان و ارزشیابی نتایج درمان
5-خاتمه درمان
332

تکلیف درمانی 1
ارزیابی شکایات و اهداف درمان
333

هدف جلسه ارزیابی
1-ایجاد و تقویت اتحاد درمانی با زوجین در جلسه درمان
2-کمک به درمانجویان برای شفاف سازی و تصریح مشکلات و نتایج نامطلوب آن ها
3-رسیدن به طرح درمان متناسب با نیازها و انتظارات درمانجویان
334

اتفاق مهم در جلسه ارزیابی
وقتی درمانجویان به جلیسه ارزیابی وارد می شوند سه اتفاق مهم باید رخ دهد
1-ایجاد و تقویت اتحاد درمانی با هر یک از زوجین
2-شفاف سازی و تصریح مشکل
3- رسیدن به طرح درمان متناسب با نیازها و انتظارات زوجین
335

برنامه ریزی جلسه ارزیابی
جلسه ارزیابی بصورت 2 ساعته برنامه ریزی شود تا زوج درمانگر بتواند:
اطلاغات کاملی در باره کار خود، رازداری، نحوه همکاری زوجین، تعداد جلسات احتمالی و…. با زوجین در میان گذارد
336

چهار اقدام در جلسه اول
در جلسه اول یا یک ساعت اول چهار اقدام زیر انجام دهید
1-رسیدن به یک دیدگاه مشترک از مشکلات زوجین و شروع تعیین آنان از درمان
2- گرفتن یک تاریخچه ارتباطی زوجین
3-مشاهده ارتباط زوجین و مهارت های حل مساله آن ها
4- ارائه مجموع ارزیابی توسط درمانگر

337

در یک جلسه 2 ساعته ارزیابی
ساعت اول: بیان مسائل زوجین و ادارک آن ها از تاریخچه ارتباطی
ساعت دوم : مشاهده ارتباط زوجین و سبک حل مساله آنان
در پایان ساعت دوم:توضیح مجموعه ارزیابی های خود به زوجین و درخواست از آنان برای تکمیل آن ها در منزل تا جلسه بعدی
338

پس از پایان جلسه ارزیابی زوج درمانگر باید قادر باشد به دو سئوال پاسخ دهد
الف: مشکلات زوجین کدامند؟
-یک توصیف روشن و اختصاصی از شکایات درمانجویان-رفتارهای ناکارآمد آنان
ب:اهداف آنان از درمان چیست؟
تغییرات مطلوب مورد انتظار زوجین

339

تکلیف درمانی 2
تعیین طرح درمان
340

پس از توافق در باره مشکل در پایان جلسه ارزیابی
ارائه طرح درمان مبتنی بر دانش و تجربه خود و متناسب با انتظارات تعدیل شده زوجین
341

هدف طرح درمان
هدف طرح درمان ایجاد پیوند بین ادراک درمانگر با ادراک درمانجویان از مساله یا مشکل
اجرای طرح درمان منوط به موافقت درمانجویان است

342

مراحل تدوین طرح درمان
343

اهداف
هدف از طرح درمان فراهم کردن اطلاعات لازم برای توضیح مراحل زیر است
الف: شکایات و اهداف زوجین
ب:پیشنهاد درمان تایید شده تجربی اختصاصی برای کاهش یا رفع شکایات و دستیابی به اهداف
ج:ملاک مورد استفاده برای تعیین زمان خاتمه درمان
344

مراحل تدوین طرح درمان
345

الف: سازماندهی اطلاعات مرحله ارزیابی
با سازماندهی کلیه اطلاعات موجود شروع به تهیه طرح درمان کنید
این اطلاعات شامل نتایج حاصل از تکمیل فرم اولیه، مصاحبه و اجرای پرسشنامه مختلف و متناسب با نوع مشکل باشد
سعی کنید رویکرد علیت چندگانه را انتخاب کنید
تناقض ها،سوء گیری ها و عدم تایید ها را شناسایی کنید

346

ب- تعیین مشکلات و اهداف درمانجویان
با جدول بندی داده های ارزیابی، مشکلات و اهداف درمانجویان را تعیین کنید

347

ج- انتخاب طرح درمان
انتخاب طرح درمان بر اساس قضاوت بالینی اختیاری است
اما توجه به شواهد رفتاری نقش تعیین کننده ای دارد
اکتشاف پیش بینی پذیر عنوانی برای ترجیح درمانگر برای مدل درمان انتخابی است.

348

د- ارائه طرح درمان
-توضیح دادن رویه های درمانی
-بیان تعداد جلسات مورد انتظار برای تکمیل درمان

349

د- ارائه طرح درمان
-خطرات و فواید درمان
-حقوق درمانجویان برای رد یا خاتمه درمان بدون پیشداوری شدن بوسیله درمانگر یا کلینک

350

آماده سازی یک طرح درمان کتبی
351

انتظارات از طرح درمان
طرح درمان شامل بخش های زیر است
الف:شرحی از درمانجویان
ب:مشکلات کنونی
ج:داده هایی که تصمیم گیری در باره طرح درمان را ممکن می سازد
352

انتظارات از طرح درمان
د:ارزیابی درمانگر از مشکل
ه:تشخیص بالینی در صورت امکان
و:اهداف درمان
353

انتظارات از طرح درمان
ز:تعداد تخمینی جلسات
ح:ملاک خاتمه درمان

354

الف:شرحی از درمانجویان
ویژگی های جمعیت شناختی مرد
نام: محسن جعفری
سن: 41
جنسیت: مرد
مذهب: شیعه
شغل: کاسب
تحصیلات: فوق دیپلم

ویژگی های جمعیت شناختی زن
نام: مریم حمیدی
سن:36
جنسیت: زن
مذهب: شیعه
شغل: کارمند
تحصیلات: لیسانس

355

ب:مشکلات کنونی
یک جمله از شکایات کنونی هر یک از زوجین را بنویسید
خانم حمیدی بیان کرد: ما مانند گذشته با هم ارتباط خوبی با هم نداریم
آقای جعفری گفت: ما اغلب با هم جر و بحث و مشاجره داریم
356

ج:داده هایی که تصمیم گیری در باره طرح درمان را ممکن می سازد
مصاحبه
مقیاس درجه بندی تاریخچه شفاهی زوجین
نمرات آزمون های شخصیت و خانواده
357

د:ارزیابی درمانگر از مشکل
ارزیابی خود را از مشکل تشریح کنید بگونه ای که هر یک از زوجین آن را درک کند
به منبع داده ها اشاره کنید
مصاحبه-مشاهده-آزمون ها

358

ه:تشخیص بالینی در صورت امکان
1- تشخیص ارتباطی:کارکردهای سیستمی مرتبط بر اساس رفتارهای تشخیصی مانند dsm5
2- تحلیل کارکردی شکایات خاص
359

و:اهداف درمان
تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت توسط زوج درمانگر
مشخص کردن چگونگی پیشرفت در درمان
مشخص کردن نتایج کوتاه مدت و بلند مدت
موانع دست یابی به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت
360

ز:تعداد تخمینی جلسات
تخمین معقولی از تعداد جلسات مورد نیاز برای اجرای موفق درمان ارائه دهید
تخمین خود را بر اساس اطلاعات موجود در راهنمای مدل درمانی برای درمان های آزمایش شده تجربی یا بر اساس گزارش های بالینی استوار کنید
361

ح:ملاک خاتمه درمان
1-تغییرات معنادار در نمرات آزمون های تشخیصی
2-اعلام رضایت درمانجویان
3-تشخیص درمانگر
4- توافق درمانگر با زوجین
362

تکلیف درمانی 3
اجرای درمان طرح ریزی شده
363

الف: استفاده از راهنماهای درمانی
راهنماهای درمانی شامل موارد زیر می باشند
-یک توصیف روشن از مشکلی که تحت درمان قرار می گیرد
-رویه های ارزیابی برای تعیین اینکه آیا درمانجو مشکل دارد یا خیر
364

یک توصیف از مداخلات که شامل توجیه درمان و تعاریف عملیاتی باشد
وسایل کمک آموزشی از مداخلات مدل سازی شده
365

ب: متناسب سازی درمان با نیازهای درمانجویان
متناسب سازی درمان با نیازهای درمانجویان مستلزم توجه به شش مولفه است
الف: اتحاد درمانی
ب:همدلی
ج:توافق اهداف

366

د:درگیری مشارکتی
ه:همبستگی زوجین
ز:ساختاربندی جلسات
367

الف: اتحاد درمانی
سنجش اتحاد درمانی یک گام اساسی در متناسب سازی مداخلات درمانی با نیازهای درمانجویااین است
زیرا برای شناسایی زودرس موثر نبودن درمان بکار می رود
368

د:درگیری مشارکتی
مهارت شما ر در برانگیختن همکاری و مشارکت ارزیابی می کند
تا مقاومت و واکنش های درمانجویان دربرابر مداخلات را رفع کنید
371

ه:همبستگی خانوادگی
ارزیابی عملکرد درمانگر در تشخیص و تقویت نشانه های پذیرش و حمایت اعضای خانواده و یا زوجین است
372

ز:ساختاربندی جلسات
ب:قوانین درمان را تعریف و بازتعریف نموده اید؟
ج:قوانین لازم برای روابط اثربخش را تصریح کرده اید؟
374

تکلیف درمانی 4:

ارزشیابی پایبندی به طرح درمان و ارزشیابی نتایج درمان
375

پایبندی به طرح درمان
پایبندی به طرح درمان با عنوان حفظ یکپارچگی برنامه یا وفاداری به برنامه نیزشناخته می شود
وفاداری به درمان مستلزم این است که درمان را به طور تمام و کمال اجرا کنید

376

برای اطمینان از اجرای تمام و کمال طرح درمان چند مرحله وجود دارد
اول: تعیین کنید همه مداخلات درمانی را همانطور که در راهنمای درمانی تدوین شده است انجام داده اید
دوم:تعیین کنید که درمان را به قدرکافی با نیازهای درمانجویان متناسب سازی نموده اید تا اتحاد درمانجو-درمانگر حفظ شود
377

تکلیف درمانی 5:
خاتمه درمان
379

تعاریف خاتمه درمان بر اساس چند عامل با هم تفاوت دارند
الف:مدل درمانی بکار گرفته شده توسط درمانگر
ب:فرد آغازگر خاتمه درمان
ج:زمان آغاز خاتمه درمان
د:دلایل خاتمه درمان
381

سوم:در صورت امکان خاتمه درمان باید یک تصمیم متقابل بین درمانگر و درمانجویان باشد
خاتمه باید به طور روشن و اختصاصی حداقل در یک جلسه مورد بحث قرار گیرد
383

ب: آغاز گر خاتمه درمان
سه راه برای خاتمه درمان توسط درمانجویان و درمانگران وجود دارد
خاتمه توسط درمانجو
خاتمه توسط درمانگر
خاتمه توافق شده متقابل
384

خاتمه توسط درمانجو
تصمیمات درمانجیویان برای خاتمه درمان به وسیله عوامل زیادی کنترل می شود
-دستیابی به اهداف و بهبود
-نقل مکان
-بیماری و ناتوانی
-مشکل مالی
مشکلات انگیزشی
385

خاتمه توسط درمانگر
پایان دادن جلسه بوسیله ده درمانگر به دو شکل انجام می شود
الف:تغییر وضعیت درمانگر
دستیابی به اهداف درمان
386

مرور دستاوردهای درمانجویان در درمان برای بازگشتت
برخورد با اضطراب وابستگی و جدایی در خاتمه درمان
در را برای درمانجویان باز بگذاریدتا در صورت نیاز برای درمان بازگردند
389

390

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

هفته سوم/روز دوم
391

مدل ها و پروتکل های زوج درمانی
392

مدل درمان چیست
393

مدل درمان چیست
مدل درمان تبیین کننده مفاهیم، اصول، روش درمان و پیش فرض های شکل گیری یک مساله یا مشکل است
394

مدل درمان برگرفته از نظریه های درمانگرانی است که نتیجه سال ها تحقیق و پژوهش و یا تجربه عملی بر روی موضوع یا مساله خاصی است

395

پروتکل درمان چیست
396

پروتکل درمان چیست
پروتکل ها راهکارهایی برای انجام درمان های مبتنی بر شواهد یا مسیری که طی می شود تا یک روش، روش مبتنی بر شواهد نامیده می شود، باشد
397

پروتکل ها با استفاده از 2 ملاک ابداع شده اند
الف: بر اساس شواهد علمی بدست آمده از اثربخشی درمان
ب:بر اساس قابل اجرا و عملی بودن درمان در شرایط درمانی که درمانگر در آن کار می کند
398

هر پروتکل اطلاعات زیر را ارائه خواهد داد
1- اقلام متنی با اجرای درمان مرتبط(کتاب یا راهنمای درمانی)
2-یک توصیف از درمان
3-مولفه های تجویز شده و ممنوع شده درمان
4-اجرای درمان
399

هر پروتکل اطلاعات زیر را ارائه خواهد داد
5- ارزشیابی اجرای درمان و نتایج آن
6-خاتمه درمان
7- جاهایی که می توان برای دریافت کمک بیشتر مراجعه نمود
400

همه جلسات درمان دارای یک شروع، یک میانه و یک خاتمه هستند
شروع خوب جلسه درمان را به کل درمان متصل و صحنه را برای کار جلسه آماده می کند
کار اصلی جلسه در میانه رخ می دهد
در میانه جلسه شما به درمانجویان کمک خواهید کرد که مهارت های مورد نیازشان برای دستیابی به نتایج رضایت بخش را کسب نمایند
401

در خاتمه جلسه:
مهارت هایی که درمانجویان در حال کار بر روی آن ها هستند مرور شده و آن ها برای تمرین به خانه فرستاده می شوند
402

بنابر این در پروتکل درمانی
شروع، میانه و خاتمه جلسه درمان را باید روشن نمایند تا به زوج درمانگر کمک نماید که جلسه را برای رسیدن به حداکثر موفقیت ساختاربندی نماید
403

1-مدل زوج درمانی گاتمن
404

دکتر جان گاتمن Dr. JohnGottman
بر روی زوج های سازگار(که آن ها را موفق می نامند) و زوج های ناسازگار (که آن ها را ناموفق می نامند)مطالعاتی انجام داده است. .
405

نتیجه پژوهش های 14 ساله گاتمن روی موضوع طلاق
نظریه زوج درمانی گاتمن بر سه یافته اساسی از پژوهش های وی بدست آمد
1- زوج هایی که ازدواج موفق داشتند، دوستی و کیفیت عاشقانه رابطه خود را حفظ کرده اند
2-این زوجین تعارضات شان را به طریقی مدیریت می کردند که اختلاف شان بطور دائم افزایش نیابد و از کنترل خارج نشود
406

نتیجه پژوهش های 14 ساله گاتمن روی موضوع طلاق
3- آنان برای خودشان یک دنیای شخصی از معانی مشترک خلق کرده اند که سیستم زناشویی از سایر سیستم های موجود در جامعه جدا نموده است
407

گاتمن گفته است که چهار چیز در روابط وجود دارند که بارها اتفاق می افتند و باعث ایجاد مشکل درروابط می شوند.
زوج های ناموفق این موارد را بسیار انجام می دهند ولی زوج های موفق از آن ها دوری می کنند
408

چهار اسب سوار سرنوشت
409

چهار اسب سوار سرنوشت
گاتمن معتقد بود عواملی که موجب می شوند هیجان های منفی سرریز کند، چهار رفتار مشکل ساز زن و شوهرها است؛ چهار رفتاری که گاتمن آن ها را چهار سوار سرنوشت نام نهاد
410

۱ – انتقاد تند
انتقاد یکی از نکات مهم در روابط زناشویی است.
این مورد زمانی رخ می دهد که یکی از زوجین
به دیگری می گویدکه در رفتار یا شخصیت او مشکلی وجود دارد. جان گاتمن می گوید: «انتقاد خیلی سفت و سخت، سبب می شود مشکل بوجود آمده در رابطه، به عنوان نقص شخصیتیِ طرف مقابل نشان داده شود
411

زوج های موفق برعکس عمل می کنند:
آن ها انگشت انتقاد را به سمت خودشان می گیرند و به خودشان اشاره می کنند و روش ملایم تری برای شروع بحث دارند.
مشکل را کوچک نشان می دهند و درباره احساس و نیازهایشان حرف می زنند.»

412

انتقاد یعنی حمله مستقیم به شخصیت همسر.
انتقاد با کلمه «تو» شروع می شود «تو باید تا حالا لباس های من رو می شستی.
تو که می دونستی من امروز جلسه دارم.
تو خیلی بی ملاحظه هستی.»
در انتقاد ما طرف مقابلمان را کاملا متهم می کنیم و در مورد شخصیتش قضاوت می کنیم.

413

گاتمن پیشنهاد می کند که به جای انتقاد از همسرمان شکایت کنیم.
شکایت یعنی اینکه به جای زیرسوال بردن شخصیت به یک رفتار خاص گیر بدهیم.
ضمن اینکه شکایت با کلمه «من» شروع می شود.
«من دوست داشتم که امروز تو لباس هام رو می شستی تا توی جلسه مرتب تر به نظر بیام.»
414

البته بعضی وقت ها چند تا شکایت پشت سر هم دقیقا همان قدر منفی است که انتقاد کردن.
یعنی اینکه یک طرف قضیه شروع می کند شکایت کردن از تمام رفتارهایی که از اول ازدواج تا حالا از آنها ناراحت است.

415

آخرین فرق شکایت و انتقاد هم این است که انتقاد خیلی مبهم است؛ یعنی معلوم نیست شما دقیقا چه چیزی از طرف مقابل می خواهید: «تو اصلا به فکر من نیستی.» اما شکایت صراحت بیشتری دارد و دقیقا معلوم است که چه حوزه ای از رفتار طرف مقابل را دربر می گیرد:
«از اینکه امروز توی مهمانی جلوی چشم دیگران بحث آشپزی بد مرا پیش کشیدی ناراحتم.»
416

۲ – سرزنش و تحقیر
سرزنش خیلی به انتقاد نزدیک است. اما در سرزنش ما واقعا شروع می کنیم به فحاشی کردن و خرد کردن شخصیت طرف مقابل، جملاتی مثل «خفه شو احمق!»، «بدبخت خسیس»، «بی عرضه دست و پا چلفتی» دقیقا قلب طرف مقابل را نشانه می روند. .
417

غیر از فحاشی کردن، کارهای دیگری هم برای سرزنش کردن طرف مقابل می شود انجام داد!
مسخره کردن و استفاده از زبان بدن – یعنی پوزخند زدن یا برگرداندن نگاه – دوتا از معمول ترین این کارها هستند
418

۳ – جبهه گیری
بالاخره وقتی که از یک طرف انتقاد می شود یا کسی را سرزنش کنند، او هم ساکت نمی ماند.
در معمول ترین حالت او هم جبهه گیری می کند و سرزنش را با سرزنش جواب می دهد.
جبهه گیری واقعا می تواند یک زندگی زناشویی را فلج کند.
مشاجره که بالا می گیرد، واقعا دیگر کسی روی منطق حرف نمی زند و فقط خرد کردن طرف مقابل اهمیت دارد
419

۴ – سکوت(اجازه بحث ندادن و خاموش کردن)
مردها معمولا از این روش برای خاتمه دعوا استفاده می کنند.
اما زن ها فکر می کنند که سکوت به معنای خصومت و بی توجهی است.
سکوت معمولا دعوا را بدتر می کند.

420

خانه استوار رابطه (زندگی) مشترک
421

خانه استوار رابطه (زندگی) مشترک
422

1 ـ ساخت نقشه عشق
پایه زندگی مشترک نقشه راه به سوی دنیای روان شناختی همسر است.
فرایند بنیادی آن طرح پرسش های باز ـ پاسخ از یکدیگر است که باعث شناخت همسران از هم می شود.

423

2ـ شراکت در ابراز علاقه و مهر و تحسین یکدیگر
این مولفه پادزهر تحقیر است.
این به معنای تغییر عادت ذهنی: به دنبال ایراد و اشکال بودن و جایگزینی آن با به دنبال نکات مثبت و تحسین انگیز بودن.
ساختن فرهنگ قدرشناسی.

424

3ـ به سوی یکدیگر رفتن [به هم نزدیک شدن]
ـ نقطه مقابل جدایی و فاصله گرفتن از یکدیگر است و به معنای این است که هر لحظه و هر روز کاری کنیم که به هم نزدیکتر شویم.
ـ حساب بانکی هیجانی ـ عاطفی.
ـ چگونه همسران درخواست پیوند می کنند و چگونه نیازهای عاطفی خود را بیان می کنند
425

4ـ چشم انداز مثبت
سه طبقه پیشین، طبقه چهارم چشم انداز را می سازد.
اگر 3 طبقه اول خوب کار نکند افراد در «چرخه منفی» قرار دارند و در آن صورت حتی پیام های مثبت نیز منفی دریافت می شود و فرد همواره گوش به زنگ دریافت منفی از طرف مقابل است.
در چنین شرایطی امکان تغییر منفی به مثبت نیست مگر با افزایش دوستی بین زوجین که از مسیر کار کردن در 3 طبقه اول منزل امکان پذیر است.

426

5ـ مدیریت تعارض
کار درمانگر در آغاز این مرحله کمک به مراجعین در فهم آناتومی تعارض است.
427

6ـ محقق کردن رویاها و آرزوهای زندگی
پندار نادرست درمانگران: اگر تعارض رفع شود، عواطف مثبت خود به خود در زندگی زوجین جاری می شود. کاملاً غلط است.
ـ سیستم عواطف مثبت باید ساخته شود، با قصد و برنامه
ـ تفریح، بازی، گردش، مسافرت، ماجراجویی.

428

7ـ ایجاد و خلق معنای مشترک
ـ زندگی مشترک یعنی ساختن زندگی با هم.
زندگی مملو از معنا. پس نیازمند این است که در مسیر زندگی با هم ـ اولویت های مشترک
ـ ارزش های مشترک
ـ نظام های معنایی مشترک داشته باشند
429

اهداف زوح درمانی گاتمن
430

اهداف زوح درمانی گاتمن
هدف اصلی بازسازی و تقویت رابطه دوستی زناشویی زوجین است
تا از این طریق به آنان کمک شود که مدیریت تعارضات و اختلاف را بیاموزند و احساس معنادار مشترکی را در رابطه خود ایجاد کنند
431

اهداف زوج درمانی گاتمن
اهداف زوج درمانی گاتمن خنثی کردن ارتباط کلامی متناقض، افزایش صمیمیت، احترام و محبت و رفع موانعی است که در موقعیت های متعارض احساس رکود ایجاد می کند و باعث ایجاد احساس افزایش همدلی و درک در متن رابطه می شود.
432

سه فرایند زوج درمانی گاتمن
433

روش زوج درمانی گاتمن رویکردی برای زوج درمانی است که شامل ارزیابی دقیق از روابط زوجین است
زوجینی که وارد روش زوج درمانی گاتمن می شوند، سه فرایند را طی می کنند
فرآیند ارزیابی
چارچوب درمانی
مداخلات
434

اول :ارزیابی
یک جلسه همیشگی و به دنبال آن مصاحبه های فردی با هر یک از زوجین انجام می شود.
زوج ها پرسشنامه ها را تکمیل می کنند و سپس درباره روابطشان بازخورد مفصلی دریافت می کنند
435

دوم: چارچوب درمانی
زوج و درمانگر در مورد فراوانی و مدت زمان جلسات تصمیم می گیرند.

436

سوم: مداخلات درمانی
مداخلات به منظور کمک به زوجین در روابط خود در سه زمینه اصلی تقویت می شوند:
دوستی
مدیریت درگیری
و ایجاد معنای مشترک
437

زوج ها یاد می گیرند که الگوهای تعارض منفی را با تعامل مثبت جایگزین کرده و صدمات گذشته را ترمیم کنند.
از مداخلات طراحی شده برای افزایش نزدیکی و صمیمیت برای بهبود دوستی، تعمیق ارتباط عاطفی و ایجاد تغییراتی استفاده می شود که زوجین اهداف مشترک را تقویت می کند.

438

9 مولفه روابط سالم
439

دکتر جان و جولی گاتمن نه مولفه روابط سالم را موسوم به تئوری خانه روابط ساختند
1. روابط صوتی عاشقانه
نقشه ای بکشید که در پی آن بتوان عشق ورزید. روابط صوتی معجزه می کنند از آن ها بهره بگیرید.
2. اشتراک و تحسین
پادزهر تحقیر در این سطح به میزان محبت و احترام در یک رابطه متمرکز می شود. (برای تقویت علاقه و تحسین، ابراز قدردانی و احترام کنید.)

440

3. بیان نیازها
نیازهای خود را بیان کنید، به پیشنهادهایی که در لحظه برای شما بوجود می آیند پاسخ دهید. لحظات کوچک زندگی روزمره در حقیقت بلوک های سازنده روابط است.
4. چشم انداز مثبت
وجود یک رویکرد مثبت برای حل مسئله و موفقیت در تلاش برای ساختن زندگی بهتر
441

5. مدیریت تعارض
ما می گویم “مدیریت” تعارض است نه “حل” تعارض ، زیرا تعارض رابطه طبیعی است و جنبه های عملکردی و مثبتی دارد. درک کنید که در رسیدگی به مشکلات دائمی و مشکلات قابل حل اختلاف اساسی وجود دارد.
6. رویاهای زندگی را به واقعیت تبدیل کنید
فضایی ایجاد کنید که هر فرد را ترغیب کند تا با صداقت در مورد امیدها، ارزش ها، عقاید و آرزو های خود صحبت کند
442

7. معنی مشترک را ایجاد کنید
چشم اندازها، روایات، اسطوره ها و استعاره های مهم در مورد رابطه خود را بشناسید.
8. اعتماد
این حالت زمانی اتفاق می افتد که شخص فکر می کند حداکثر منافع و مزایای نه تنها خود بلکه منافع و مزایای شریک زندگی را می داند.
به عبارت دیگر، این بدان معنی است که “شریک زندگی من پشت من است و برای من زندگی می کن
443

9. تعهد
این بدان معناست که اعتقاد داشته باشید (و با اعتقاد عمل کنید) که رابطه شما با این شخص کاملاً سفر مادام العمر شما است، برای بهتر یا بدتر شدن (بدین معنی که اگر بدتر شود شما برای بهبود آن هم کار خواهید کرد).
444

این به معنای گرامی داشتن ویژگی های مثبت شریک زندگی شما است، نه اینکه با بزرگنمایی خصوصیات منفی شریک زندگی خود را ببینید و با مقایسه نامطلوب با دیگران، نارضایتی خود را پرورش دهید
445

گاتمن تراپی
446

گاتمن تراپی شامل موارد زیر است
1) هر شریک از طریق به اشتراک گذاشتن تاریخچه، فلسفه روابط و اهداف خود برای درمان با پزشک ارتباط برقرار می کند.

2) ارزیابی دقیق ازدواج از جمله مشارکت در بحث درباره موضوعی که شرکا با آن مخالف هستند.

3) یادگیری مولفه های حاصل از پژوهش در روابط سالم
447

گاتمن تراپی
4) تقویت علاقه و احترامی که برای اولین بار شرکای خود را گرد هم آورده است.
5) مهارت های یادگیری و تمرین برای هر یک از عناصر یک رابطه خوب، از ایجاد اعتماد به نفس تا ترمیم حملات و سایر حوادث

448

گاتمن تراپی
6) مربیگری مستقیم از درمانگر در استفاده از مهارت های تعامل
7) دستیابی به ابزار برای بررسی و حفظ سلامت رابطه فراتر از درمان

449

چه کسی می تواند از روش زوج درمانی گاتمن بهره ببرند
450

بررخی از موضوعات ارتباطی که ممکن است در درمان مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:
درگیری و استدلال های مکرر
ارتباط ضعیف
زوج های دور از نظر عاطفی در آستانه جدایی قرار دارند
مشکلات خاص مانند مشکلات جنسی، خیانت، پول و فرزند پروری

451

روش مشاوره زوج درمانی گاتمن در مورد آموزش مهارت های لازم برای ساخت خانه روابط زوج ها است
روش گاتمن یک رویکرد مبتنی بر مهارت برای ایجاد یک رابطه قوی است
452

فرض این است که همه زوج ها می توانند یاد بگیرند که از شیوه هایی که زوج های موفق درگیر آن هستند استفاده کنند و می توانند عادت های جدیدی را جایگزین موارد قدیمی کنند که کار نکرده اند.

453

با انجام بیشتر موارد صحیح و انجام کارهای منفی کمتر در روابط می توانید روابط خود را در جهت صمیمیت و رضایت بیشتر رشد دهید.
454

تمام درمان مبتنی بر الگوی تعامل زوجین است و زوجین مهارت های ایجاد رابطه و حل مسئله را با هم یاد می گیرند و پیاده سازی می کنند.
455

تکنیک های زوج درمانی گاتمن ارائه مهارت برای مدیریت روابط و ارائه بینش عمیق درباره زندگی است.
456

457

458

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

هفته چهارم کارگاه
459

زوج درمانی بر اساس تئوری انتخاب
460

5/1/2025
تئوری انتخاب

مقدمه
واقعیت ها بسیار تکان دهنده اند. مهم نیست چند زوج بر سر سفره
عقد می نشینند، آمار طلاق رو به افزایش است. راز داشتن یک ازدواج موفق درچیست ؟ و حتی مهم تر از آن چگونه می توان در کنار یکدیگر ماند
462

پرسش زیربنایی
463
به هم رسیدن و با هم ماندن
دکتر گلاسر و همسرش با طرح این سوال که چرا برخی از ازدواج ها موفق و برخی ناموفق هستند، خوانندگان را راهنمایی می کنند که چگونه با بکارگیری نظریه مخصوص دکتر گلاسر که " تئوری انتخاب " نام دارد، ارتباطی شاد و عاشقانه ایجاد نمایند

جمله آشنا
«او مرا عصبانی کرد و من او را زدم!»
چقدر این جمله را از اطرافیان خود شنیده اید؟
چقدر خودتان این جمله را به کار می برید؟.
464

تئوری انتخاب به عنوان یک روانشناسی کنترل درونی نقطه مقابل روان شناسی کنترل بیرونی است
5/1/2025
تئوری انتخاب

فرض اساسی روان شناسی کنترل بیرونی این است که افرادی را که کار خطا انجام می دهند را تنبیه کنید ، آن گاه کاری را که ما درست می دانیم انجام خواهند داد
و اگر به انان پاداش دهیم و تشویقشان نماییم ان را ادامه خواهند داد.
5/1/2025
تئوری انتخاب

عوامل بیرونی/عوامل درونی
آیا شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که معتقدید عوامل بیرونی کنترل زندگی ما را به دست گرفته اند؟
یا فکر می کنید همه چیز به درون و انتخاب های ما بستگی دارد؟ ویلیام گلاسر جز دسته دوم بود
467

تئوری انتخاب به زبان ساده
دکتر گلاسر معتقد است که تمام رفتارهای انسان ها بر اساس انتخاب های آنان به وجود می آید.
در حقیقت هر انسانی با هر انتخابی که در زندگی می کند در تلاش است تا به ارضای یکی از این پنج نیاز اساسی اش بپردازد:
468

او تلاش کرد در دنیایی که بسیاری از روانپزشکان، علت رفتار انسان ها را به عوامل بیرونی نسبت می دادند، بر خلاف جریان آب شنا کند و نتیجه این تفکر را در اثر مهم خود، تئوری انتخاب به جهانیان عرضه کرد
469

عناصر و مولفه های اصلی تئوری انتخاب

نیازهای بنیادین
نیاز به بقا
نیاز به عشق و احساس تعلق
نیاز به قدرت
نیاز به آزادی
نیاز به تفریح

471

کنترل بیرونی/کنترل درونی
تئوری انتخاب بر کنترلی که هر فرد بر احساسات و رفتار خود دارد، تاکید می کند.
به این ترتیب می توان به این نتیجه
رسید که اگر ما به تئوری انتخاب معتقد
باشیم، مسئولیت زندگی خود را به صورت تمام و کمال قبول می کنیم و این مسئولیت پذیری برایمان آزادی به همراه دارد.
472

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
1-ما تنها فردی که می توانیم رفتارش را کنترل کنیم خودمان هستیم
473

2-تمام آنچه می توانیم از دیگران دریافت کنیم و به دیگران بدهیم اطلاعات است.
این که با اطلاعات چگونه برخورد کنیم انتخاب خود ما یا دیگران است
474

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
3-تمام مشکلات روان شناختی طولانی مدت، از مشکلات رابطه ای سرچشمه می گیرند.

475

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
مشکلات رابطه ای تا حدودی علت مشکلات دیگری چون درد، خستگی، ضعف و برخی بیماری های مزمن، که معمولا به آن ها بیماری های سیستم ایمنی گفته می شود، نیز هستند

476

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
4- رابطه مشکل دار، بخشی از زندگی کنونی ماست
477

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
5-وقایع دردناکی که در گذشته بر ما رفته است، اگرچه بر آنچه امروز هستیم تاثیری شگرف داشته، ولی بازنگری و مرور این گذشته دردناک، بر آنچه امروز لازم است انجام دهیم، یعنی بهبود بخشیدن به رابطه مهم کنونیمان، اثر ناچیزی دارد و کمکی به ما نمی کند

478

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
6-پنج نیاز ژنتیکی رفتار ما را هدایت می کند
نیاز به بقا و زنده ماندن
نیاز به عشق و احساس تعلق
نیاز به قدرت
نیاز به آزادی
نیاز به تفریح
479

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
7-می توانیم نیازهایمان را فقط از طریق تصویر یا تصاویری که در دنیای مطلوب خود داریم ارضا کنیم.
480

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
8-تمام آنچه از تولد تا مرگ از ما سر می زند رفتار است. تمام رفتارهای ما یک رفتار کلی است که از چهار مولفه به هم پیوسته عمل، فکر، احساس و فیزیولوژی تشکل شده است

481

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
9-تمام رفتارهای کلی معمولا با فعل، آن هم به صورت مصدر یا اسم مصدر بیان و با مولفه ای که در هنگام بروز رفتار بیشتر قابل تشخیص است نام گذاری می شوند.

482

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
برای مثال به جای استفاده از عبارت من افسرده هستم یا من افسرده شده ام، درست آن است که بگوییم:
من افسردگی را انتخاب کرده ام یا من افسردگی می کنم

483

ده اصل بنیادین تئوری انتخاب
10-تمام رفتارهای کلی، انتخاب هستند.
اما ما فقط بر مولفه های عمل و فکر به طور مستقیم و بر مولفه های احساس و فیزیولوژی به طور غیرمستقیم کنترل داریم
484

یعنی با انتخاب شیوه عمل و فکرمان و به واسطه آن ها احساسات و فیزیولوژی خود را نیز می توانیم کنترل کنیم
485

چرا زوجین دچار اختلاف می شوند
486

اول : پدیده مخرب کنترل گری
487

7 دلیل اساسی برای تخریب رابطه زناشویی
488

کنترل گری

خصلت ویرانگر زندگی های مشترک

هفت عادت مخرب کنترل گری
490

1- انتقاد
مخرب ترین عامل در روابط زناشویی
انتقاد نشانه گرفتن شخصیت فرد مقابل است

491

2-سرزنش
سرزنش به اندازه برد انتقاد کلی نیست و کل شخصیت فرد را زیر سئوال نمی برد
سرزنش زیر سئوال بردن مکرر رفتار و اعمال یکدیگر است
492

3-گلایه و شکوه
در گلایه و شکوه فرد از حالت تهاجمی انتقاد و سرزنش خارج و حالت انفعالی بخود می گیرد
در گلایه و شکوه به پیامدها و آثار رفتاردیگری بر خود اشاره می شود
493

4-غرزدن/نق زدن
در غر یا نق زدن فرد بدون اینکه توجهی به طرف مقابل کند شروع به خارج کردن کلمات می کند
494

5-تهدید کردن
در تهدید کردن زوجین یکدیگر را به طلاق، جدایی، افشاگری، شکایت، خیانت و … تهدید می کنند
495

6-تنبیه کردن
در تنبیه کردن زوجین سعی می کنند بخشی از وظایف زناشویی خود را قطع کنند
قطع رابطه جنسی
قطع حمایت مالی
قطع ارتباط
496

7-باج خواهی
در باج خواهی برای انجام دادن یا ندادن برخی وظایف یا رفتار شرط تعیین می کنند
اگر این کار انجام بدین آن کار انجام میدهم
497

پیامدهای استفاده زوجین از هفت عادت مخرب کنترل گری کاهش سه عنصر اساسی ازدواج یعنی جذابیت ، صمیمیت و تعهد زناشویی است
498

سه عنصر اساسی زندگی زناشویی
1- جذابیت
کشش بین زن و مرد
جذابیت کشش هایی است که موجب
توجه و علاقمندی و گرایش می شود

جذابیت مبنای اول عشق
انواع جذابیت
1- جذابیت ظاهری –ظاهر و قیافه جذاب
2-جذابیت شخصیتی-شخصیت و ظاهر جذاب
3-جذابیت اجتماعی- موقعیت اجتماعی، خانوادگی شغل، درآمد

صمیمیت ، دومین مبنای عشق
صمیمیت یعنی
درک متقابل
نگاه مشترک به زندگی
احساس خوب در گفتگو

تعهد ، سومین مبنای عشق
تعهد یعنی:
کار خاصی انجام دادن
اولویت قائل شدن
ترجیح دادن

چرا رابطه دوستی ها سال ها می ماند اما رابطه ازدواج خراب می شود
503

ازدواج رابطه ای است که کمتراز دوستی های طولانی مدت با موفقیت روبه رو می شود
و دوستی های طولانی مدت معمولا بسیار موفقیت آمیزتر از ازدواج اند
دلیل این تفاوت چیست؟

دلیلش این است که ما رفتارهای کلیشه ای و مخرب را هیچوقت در دوستی ها به کار نمی بریم.
چرا همانطور که با همسرتان برخورد می کنید با دوستانتان برخورد نمی کنید؟
پاسخ بیشتر افراد این است چون دوستانمان را از دست می دهیم.

505

506

تفاوت دوستی و ازدواج در نظریه انتخاب
اگر نگاه موشکافانه ای به علت موفقیت دوستی هایمان داشته باشیم ، به خوبی در می یابیم که بازوی ویرانگر کنترل گری در تمامی جنبه های متفاوت این دو نوع ارتباط دخیل است

.
داستان کارلین
با زندگی زناشویی ناموفق بیگانه نیستم.سال های بسیاری از عمرم به زندگی ای عاری از هر گونه عشقی با مردی هدر شد که هیچ درکی از او نداشتم و او نیز هیچ پیوندی با من نداشت.ذهنم پر بود از افکاری از این قبیل که اگر فقط شوهرم کمی تغییر می کرد،زندگی موفق تری می داشتیم. مثل اکثر مردم پیش از ازدواج نمی دانستم از این ارتباط چه توقعی دارم و به همین دلیل فرد مناسبی را انتخاب نکرده بودم.

دلیل دوم: عدم ارضای نیازهای بنیادین
509

رابطه بین نیازهای بنیادی و خشنودی از ازدواج
همه انسان ها برای ارضاء پنج نیاز اساسی که ریشه در ژن های ما دارد، تلاش می کنند .این نیازها عبارتند از:
نیاز به بقا
نیاز به عشق و محبت
نیاز به قدرت
نیاز به آزادی
نیاز به تفریح

اگر افراد متاهل درک کنند که:
تحت تاثیر پنج نیاز اساسی خود هستند
تئوری انتخاب را در زندگی مشترک به کار گیرند
و از ابتدای زندگی مشترکشان برای ارضا این نیازها تلاش کنند
در بهبود روابط زناشویی آن ها پیشرفت چشم گیری ایجاد خواهد شد.

1-نیاز به بقا
مشکلات زندگی زناشویی با مسائل اقتصادی گره خورده اند
میزان نیاز افراد مختلف به بقا بر اساس برنامه ژنتیکی آن ها متفاوت است.
معمولا این تفاوت زمانی خود را نشان خواهد داد که یک طرف بیش از دیگری مقتصدانه عمل کند و این مشخصه با عباراتی مانند «حساس به مسائل اقتصادی» عنوان می شود.
.

1-نیاز به بقا
اما این یک قانون است که فقر مانعی برای هر نوع شادی است و ازدواج هم از این قانون مستثنی نیست. به عبارت دیگر ثروت خوشبختی نمی آورد،ولی فقر بدبختی می آورد

513

.
هسته ژنتیکی یک ازدواج شاد
یک ازدواج خوب شاید بهترین وسیله تامین نیاز به عشق و تعلق خاطر باشد
برخلاف نیاز به بقا برای تامین این نیاز وجود یک فرد دیگر لازم است
ما هیچ کنترلی بر رفتار دیگران نداریم
شما نمی توانید دیگری را مجبور کنید به شما عشق بورزد
2-عشق و تعلق خاطر

.
راز ازدواج در ژن های ما نهفته است
قدرت منحصر به انسان است وبر خلاف نیاز به بقا،عشق و محبت،آزادی و حتی تفریح که همگی را می توان در حیوانات پست تر نیز یافت.
نیاز به قدرت منحصر به انسان است در هر ارتباطی نیاز به قدرتی که در ما وجود دارد نمی گذارد در ارتباط مان مخصوصا در زندگی زناشویی از جایگاه قدرت پایینی برخوردار است
3-نیاز به قدرت

4- نیاز به آزادی
نیازی که ازدواج را به چالش می کشد
آزادی در زندگی مشترک بدان معناست که از حیطه کنترل همسر خارج شویم.
برخلاف نیاز به قدرت که سعی می کنیم دیگران را کنترل کنیم در مورد آزادی مساله دشوار در اینجاست که باید از چیزی دست بشوییم که ژن های ما به شدت از ما می خواهند رهایش نکنیم.

آزادی های شخصی
ماهیت ازدواج از دست دادن آزادی های شخصی است.
تنها راه حل مشکلات مربوط به آزادی گفتگو است.
اگر طرفین نتوانند بپذیرند که هر یک به مقدار معینی آزادی نیاز دارند زندگی شان عاری از هر گونه خرسندی و شادی خواهد شد.

517

5- نیاز به تفریح
نیازی که سهل تر از سایر نیازها در ازدواج تامین می شود
تفریح نیازی است که می توان آن را به تنهایی یا در کنار دیگران ارضا نمود.
از کلیه ناراحتی های ناشی از ازدواج چنین استنباط می شود که ازدواج علی رغم جهانی بودن آن،ریشه در ژن های ما ندارد.

5- نیاز به تفریح
ازدواج عملی است که لازمه پیشرفت انسان است.
راز دیگر ازدواج این است که چرا بسیاری از افرادی که به شیوه های گوناگون لذت می برند در زندگی مشترک شادی بسیار کمی می یابند؟

519

5- نیاز به تفریح
تفریح نیروی ماندگار عظیمی است.
این نیاز ژنتیکی به شیوه ای آسان و لذت بخش تامین می شود.
ارتباط جنسی و حتی عشق در طول زندگی کم رنگ می شود اما شادی همیشه تازه می ماند.

520

زیرا برخلاف ارتباط جنسی، شادی همیشه جهت تازه ای به خود می گیرد و تقریبا هیچ محدودیتی برای شاد زیستن وجود ندارد.
تنها کاری که لازم است زوجین انجام دهند این است که سعی کنند در کنار یکدیگر شاد باشند.

521

دلیل سوم : رابطه جنسی بعد از ازدواج
522

رابطه جنسی بعد از ازدواج
رابطه جنسی پس از گذشت ده سال از ازدواج سیر نزولی به خود می گیرد.
برای داشتن یک رابطه جنسی موفق مرد باید بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند .

رابطه جنسی بعد از ازدواج

مردان برخلاف زنان نمی توانند این ارتباط را سرهم بندی کنند
اکثر مواقع این فکر از ذهن مرد می گذرد که آیا می توانم این بار به گونه ای عمل کنم که هر دو راضی باشیم؟

رابطه جنسی بعد از ازدواج
این سوال برای مرد اضطراب ایجاد می کند و به محض ورود این فکر به ذهن رهایی از آن ناممکن می شود.
بسیاری از مردان متاهل برای رفع این نگرانی از داشتن رابطه جنسی اجتناب می کنند
یعنی ترجیح می دهند نه ریسک کنند و نه چیزی را از دست بدهند.

525

رابطه جنسی بعد از ازدواج
همسر چنین مردی ممکن است متوجه اضطراب بشود اما معولا راه مقابله با آن را نمی داند و هر دو ترجیح می دهند در این مورد حرفی به میان نیاورند.

526

رابطه جنسی بعد از ازدواج
از دید زن بهترین راه این است که غیر فعال و راضی باشد زیرا هر قدر پرتوقع باشد بر اضطراب و نگرانی مرد می افزاید.
رابطه جنسی بعد از ازدواج یک مساله بسیار پیچیده است و مستلزم ابراز عشق در درون و بیرون تختخواب است.
527

رابطه جنسی بعد از ازدواج
اگر زن خواسته هایش را با همسرش درمیان نگذارد مرد چاره ای ندارد به جز اینکه سعی کند تا خواسته های او را حدس بزند که در اکثر مواقع این نوع حدسیات غلط از آب در می آید.
528

رابطه جنسی بعد از ازدواج
بهتر آن است که مرد خواسته های همسرش را در خصوص روابط جنسی از او بپرسد.
اگر مرد به خواسته های همسرش با صبر و عشق پاسخ دهد آنگاه حق دارد انتظار داشته باشد که زن نیز متقابلا به توقعات او پاسخ دهد

529

رابطه جنسی بعد از ازدواج
مهمترین انگیزه زن و مزد متاهلی که به سوی روابط نامشروع روی می آورند تجربه مجدد صمیمیت فردی و جنسی است ،چیزی که دیگر آن را در زندگی مشترکشان نمی یابند.

530

دلیل چهارم
دنیای مطلوب یا یا جهان کیفی متفاوت

دنیای مطلوب
دنیای مطلوب یا جهان کیفی بخشی از ذهن ما است که بیشترین وقت و انرژی ما را بخود اختصاص می دهد

دنیای مطلوب
براساس تئوری انتخاب دلیل ادراک متفاوت ما از واقعیت، به دنیایی به نام "دنیای مطلوب" مربوط می شود.
ما در تمام طول زندگی بیش از هر چیز دیگری با دنیای مطلوب خود در تماس هستیم.
مجموعه عکس ها، تصاویر، مفاهیم و ارزشهایی که داریم جهان کیفی ما را می سازد.(آلبوم عکس شخصی ما = جهان کیفی ما)

دنیای کیفی
دنیای مطلوب ما از سه مقوله تشکیل شده است:

نکات مهم درباره جهان کیفی:

دنیای مطلوب یا جهان کیفی مانند آلبوم شخصی ما است .
ما در آلبوم شخصی خود عکس هایی را خذف می کنیم و عکس جدیدی را اضافه می کنیم
دنیای مطلوب یا جهان کیفی

نکات مهم درباره جهان کیفی:

این تنها خود ما هستیم که کنترل تصاویر و آلبوم تصاویر ذهنی خود را در اختیار داریم و می توانیم تصاویری را وارد آلبوم ذهنی مان کرده، آنها را تعویض نموده و یا حذف کنیم.
دنیای مطلوب یا جهان کیفی

به عقیده گلسر دنیای مطلوب ما دنیای کوچکی است که هر فرد به فاصله کمی پس از تولد شروع به خلق کردن در ذهن خویش می کند و این خلق و بسط و توسعه آن در طی زندگی همچنان ادامه می یابد.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

آلبوم تصاویر شخصی همان جهان ویژه ای است که گلسر آن را «دنیای مطلوب»
می نامد.
این جهان مطلوب، چیزی بیش از یک دنیای ایده آل از "آنچه که من دوست دارم باشم" است.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

افراد برای هر نیاز خود باید حداقل یک تصویر داشته باشند. این واقعا غیر ممکن است که نیازی وجود داشته باشد و بلافاصله تصویری برای بر آورده شدن این نیاز در ذهن فرد موجود نباشد.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

افراد می توانند تصاویری به آلبوم تصاویر شخصی شان اضافه کرده و یا از میان آنها تصاویری را حذف کنند. آنها می توانند برخی تصاویر را حذف کنند زیرا این تصاویر دیگر نیازهای کنونی شان را برآورده نمی کنند.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

وقتی انسان ها تصاویر مهم را تغییر می دهند در واقع زندگی شان را تغییر می دهند.
تنها راهی که تصاویر می توانند از آلبوم برداشته شوند این است که آنها را با تصاویر دیگری جایگزین کنند که همان نیاز ها را به نحو بهتری برآورده کنند.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

تغییر دادن تصاویر دنیای مطلوب خودمان کاری دشوار است. تغییر دادن تصاویر فردی دیگر به مراتب دشوارتر است و تنها از طریق گفتگو و سازش می تواند انجام شود.
دنیای کیفی
نکات مهم درباره جهان کیفی:

دو نوع تصویر متفاوت از لذت وجود دارد:

دنیای کیفی

دلیل پنجم: استفاده از زبان کنترل
544

دادن اطلاعات به دیگران مستلزم استفاده از زبان انتخاب است
زبان انتخاب درست نقطه مقابل زبان کنترل است

زبان کنترل بیرونی تهدید کننده و تخریب گر است
زبان کنترل بیرونی با انتقاد ، سرزنش ، نق زدن ، شکایت ،تهدید ، تنبیه و حق حساب دادن همراه است

5/1/2025
زبان کنترل بیرونی

زبان کنترل بیرونی
زبان کنترل بیرونی همواره روابطی را که ما برای موفقیت شادمانی و سعادت به آن ها نیاز داریم را جریحه دار و تخریب می کند
547

زبان نظریه انتخاب هرگز کنترل گرایانه نیست
زبان نظریه انتخاب تلاشی است برای حل اختلاف بین افراد
زبان نظریه انتخاب حل مشکلات با کمک یکدیگر است
زبان انتخاب

زبان انتخاب
زبان تئوری انتخاب بر اساس این باور نهاده شده است که تنها فردی که می توانیم رفتارش را کنترل کنیم خودمان هستیم
زبان نظریه انتخاب به ما می گوید تنها چیزی که ما می توانیم به دیگران بدهیم و از آنان دریافت کنیم اطلاعات است

549

تفاوت اساسی و عمده دو زبان در خلاقیت است
بدون خلاقیت هر رابطه صمیمی و نزدیک رو
به نقصان می گذارد
تمام مردم استعداد خلاقیت دارند اما کسانی
که از زبان بیرونی استفاده می نمایند فرایند های زبان و تفکرشان فاقد خلاقیت است
زبان نظریه انتخاب زبانی غنی ، همراه با واژگانی خلاق ، مشفقانه و بدون هر گونه تهدید است.
5/1/2025
تفاوت اساسی بین زبان کنترل بیرونی و زبان نظریه انتخاب

دلیل ششم: عدم اجرای کامل رفتار
551

رفتار کلی
بر اساس تئوری انتخاب همه رفتارهای خود را رفتار کلی می نامیم
هنگامی که می گوییم همه رفتارها منظور کلیه رفتارهای آگاهانه ای است که هدفمند می باشد.
تمامی رفتارهای ما از اختلاف میان آنچه در یک زمان داریم و آنچه نیاز داریم داشته باشیم ناشی می شود
552

رفتار کلی
تمامی آنچه ما از تولد تا مرگ انجام می دهیم نوعی رفتار است.
واضح است که رفتار بیشتر از یک جزء دارد
اولین جزء از چهار جزء هر رفتار کلی عمل است
دومین جزء فکر کردن است
سومین جزء احساس کردن است
چهارمین جزء هر رفتار کلی فیزیولوژی می باشد.

553

دلیل هفتم: عدم بکارگیری خلاقیت برای زندگی بهتر
554

خلاقیت،آخرین جزء تئوری انتخاب
خلاقیت بیشتر زمانی مفید واقع می شود که شما درگیر تعارض شده اید،تعارض دشوار ترین مشکل هر نوع رابطه و مشکل شایع رابطه محدود کننده ازدواج می باشد

555

تعارض زناشویی
تعارض زمانی پیش می آید که دو تصویر مغایر در جهان کیفی تان وجود دارد و هیچ راهی برای هماهنگ کردن آن ها وجود ندارد
556

اعتماد به خلاقیت
در چنین شرایطی هیچ راهی موثر نیست
نه می توانید بروید نه می توانید بمانید
و هیچ کس نمی تواند به شما کمک کند وقتی شما در چنین تعارضی قرار می گیرید
حل تعارض راه دیگری وجود دارد که می توانید به آن اعتماد کنید خلاقیت شما.

557

کودک بودن لازمه خلاقیت
مطابق با نظریه تحلیل رفتار متقابل اریک برن شخصیت ما از سه بخش تشکیل شده است.
کودک
والد
بالغ
558

کارکرد سه بخش شخصیت در زندگی
والد بودن: پذیرش هنجارهای اجتماعی
بالغ بودن: یافتن راه حل مشکلات زندگی
کودک بودن: خلاقیت در شرایط شخت
559

560

561

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

پروتکل زوج درمانی گاتمن
562

مداخله هایی که در زوج درمانی گاتمن منحصر به فرد هستند
563

مداخله هایی که در زوج درمانی گاتمن منحصر به فرد هستند
1.مداخله هایی برای ایجاد و حفظ دوستی زوجین
564

مداخله هایی که در زوج درمانی گاتمن منحصر به فرد هستند
2-مداخله هایی برای کمک به زوجین جهت مدیریت تعارضات

565

مداخله هایی که در زوج درمانی گاتمن منحصر به فرد هستند
3.مداخله هایی برای کمک به زوجین جهت ایجاد معانی مشترک در روابطشان

566

دلایل منحصر به فرد بودن
1.تمرکز بر کاهش یا حذف استفاده از انتقادگری، تدافعی بودن، تحقیر و دیوار سنگی بودن ( چهاراسب سوار ویرانگر)

567

دلایل منحصر به فرد بودن
2- استفاده از آغاز های نرم در ارتباطات مربوط به تفاوت زوجین
آرام سازی
تمرکز روی جنبه های مثبت
قضاوت نکردن
تایید کردن

568

دلایل منحصر به فرد بودن
3. تاکید بر پذیرش و کنار آمدن با مشکلات دائمی یا به بن بست رسیده

569

مداخلات زیان آور ممنوع شده در نظریه گاتمن
تلاش برای مجاب درمانجویان در موقعیت تعارض برای تغییر دادن رفتارهای منفی نامناسب به رفتارهای مثبت تر
چرا؟ چون مقاومت ایجاد می کند

570

فعالیت مشترک در اغلب جلسات درمان
571

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
1-درمانجویان در سالن انتظار یا بخش پذیرش ملاقات کنید
572

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
2-در حالی که در باره یک موضوع عمومی صحبت می کنید آن ها را تا اتاق درمان همراهی کنید

573

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
3-به جز جلسه اول در بقیه جلسات از اتفاقات، حوادث یا تغییراتی که در فاصله زمانی بین دو جلسه رخ داده سئوال بپرسید

574

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
4- اگر احساس نمودید که در وضعیت بحرانی قرار ندارند وارد موضوع اصلی جلسه شوید. در غیر این صورت دو کار انجام دهید
1-یا برای پرداختن به موضوع بحرانی جلسه بعدی را مشخص کنید
2-یا اینکه در همان جلسه به موضوع بحرانی بپردازید و یک جلسه را برای موضوع اصلی تعیین کنید

575

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
5-در پایان هر جلسه تکالیف جلسه بعد را مشخص نمایید و در آغاز جلسه بعد در باره انجام، موانع و پیامدهای آن ها گفتگو کنید
576

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
6-در پایان هر جلسه به جز جلسه اول از زوجین بخواهید جمع بندی جلسه را انجام دهند
577

فعالیت مشترک در اغاز جلسات درمان
5- جلسه درمان را بع سه بخش تقسیم نمایید
الف: بخش آغازین
ب: بخش میانی
ج:بخش پایانی
578

در بخش آغازین جلسه
-خوشامدگویی و برقراری رابطه درمانی
-پرسش از رخدادها و اتفاقات بین دو جلسه (بجز جلسه اول)
-گفتگو در خصوص هدف جلسه
579

بخش میانی جلسه
پرسش از زوجین در باره موضوع جلسه
گوش دادن فعال
انعکاس محتوا
انعکاس احساسات
انعکاس محتوا و احساسات
580

بخش میانی جلسه
مواجهه سازی
قاب گیری مجدد
خلاصه کردن
بررس اقدامات انجام شده
ارزیابی نتایج و پیامدهای اقدامات
581

بخش میانی جلسه
بررسی راه حل ها
انتخاب راه حل مناسب
گفتگو در خصوص اجرای راه حل انتخاب شده
توافق بر سر اجرا
582

بخش پایانی جلسه
جمع بندی جلسه توسط درمانجویان(بجز جلسه اول)
پرسش ازدرمانجویان در خصوص موارد بیان نشده
اجرای مقیاس ها و پرسشنامه ها
583

بخش پایانی جلسه
اعلام زمان جلسه بعدی
تعیین تکالیف جلسه بعد و گفتگو در باره آن
اعلام ختم جلسه
همراهی آنان تا سالن انتظار
584

مصاحبه و گفتگو
جلسه اول: ارزیابی
585

اهداف جلسه اول
1-برقراری رابطه حرفه ای درمانگر _درمانجو
2-معارفه، بیان منطق و اهداف جلسات
3- ارزیابی میزان تعهد زوجین به حضور در جلسات
586

اهداف جلسه اول
4-شناسایی مشکل و اهداف درمانجویان از درمان
5-تعیین طرح درمان متناسب با مشکلات و اهداف درمانجویان

587

محتوای جلسه
تهیه لیستی از نحوه تعامل و ارتباطات متقابل بین زوجین تعیین اهداف آنان از شرکت در جلسه درمان
588

تکلیف جلسه
نوشتن و تهیه لیستی مشکلات خود در رابطه زناشویی
ابتدا بصورت مجزا و بعد در صورت توافق بصورت مشترک

589

درپایان جلسه اول بتوانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
مهمترین مشکل زوجین از دیدگاه هرکدام چیست؟
درباره ازدواج خود چه احساسی دارند؟
به چه میزان به رابطه زناشویی خود تعهد دارند؟

590

درپایان جلسه اول بتوانید به سوالات زیر پاسخ دهید:
مسائلی که آنها را از هم جدا می کند کدامند؟
نکات قوتی که آنها را در کنار هم نگه داشته است کدامند؟
چه درمانی می تواند به آنها کمک کند؟
چه موانعی برای اجرای برنامه زوج درمانی وجود دارد؟

591

نکات کلیدی جلسه اول
برای شروع کار جلسه درباره مشکلات کنونی آنها سوال بپرسید.
به آنان یادآور شوید که به داستان های هر دوی آنها گوش می دهید.

592

نکات کلیدی جلسه اول
از آنها بپرسید که آیا سعی کرده اند برای حل مشکلات کاری را انجام دهند و چقدر موفق و چقدر ناموفق بوده اند

593

نکات کلیدی جلسه اول
یک تاریخچه از وضعیت سلامتی از آنان بگیرید مانند بارداری،مشکلات قلبی،فشار خون، افسردگی، دارو درمانی، سوء مصرف مواد

594

مصاحبه فردی
جلسه دوم
595

اهداف جلسه مصاحبه فردی
1-تعیین تعهد هریک از زوجین به ازدواج
2-انتظارات آن ها از ازدواج
3- توقعات آن ها از درمان

596

اهداف جلسه مصاحبه فردی
4-غربالگری خشونت خانوادگی
5- روابط خارج از ازدواج در حال انجام
6 مشکلات فردی
7- سلامت جسمانی و روانی

597

بنابر این در جلسه دوم
1-تعهد و انتظارات هر یک از زوجین در خصوص رابطه زناشویی را مشخص کنید
سوالات زیر را بپرسید و سپس همدلی کنید
هر گونه نگرانی را که ممکن است در مورد ازدواج تان داشته باشید به من بگویید
598

1-تعهد و انتظارات هر یک از زوجین در خصوص رابطه زناشویی را مشخص کنید
دوست دارم در این جلسه درباره تعهد تان به ازدواج از شما بشنوم
آیا به طلاق و جدایی فکر کرده اید
چقدر انتظار دارید که درمان به شما کمک کند
599

خشونت خانوادگی و روابط خارج از زندگی زناشویی
مشخص کنید آیا خشونت خانوادگی در هریک از زوجین وجود دارد؟
سئوال بپرسید و همدلی کنید
در مواردی که با یکدیگر اختلاف دارید، آیا منجر به پرخاشگری و دعوا می شود؟

600

مشخص کنید آیا در حال حاضر یک رابطه خارج از زندگی زناشویی وجود دارد؟
سئوال بپرسید و همدلی کنید
آیا شما و یا همسرتان در خارج از ازدواج فرد دیگری را به صورت عاشقانه یا صمیمانه به طور خصوصی از طریق فضای مجازی ملاقات می کنید
601

مشخص کنید که آیا منابع دیگری از استرس در رابطه بین زوجین وجود دارد.
سئوال بپرسید و همدلی کنید
بجز اختلاف زناشویی درگیر موضوعات دیگری چون مشکلات جسمانی، روانی، اعتیاد به الکل، اعتیاد به مواد مخدر و موارد مشابه هستید؟.

602

موارد ناگفته را مشخص کنید
سئوال بپرسید و همدلی کنید
به غیر از مواردی که من بیان کردم چیزهای دیگری وجود دارد که دوست داشته باشید و یا لازم بدانید درباره آنها صحبت کنید؟
603

طرح درمان
جلسه سوم
604

اهداف جلسه سوم
توافق بر سر مشکلات زوجین
توافق بر سر طرح درمان
بیان نتایج قابل پیش بینی طرح درمان
توافق بر سر اجرای برنامه درمان
605

قبل از شروع جلسه سوم
یک طرح درمان کتبی را آماده کنید.
از درمانجویان بپرسید که آیا از جلسه قبل تاکنون چیزی تغییر کرده است.
گوش دهید،مشاهده کنید، هر گونه نگرانی را مشخص کنید.

606

اگر درمانجویان در فاصله جلسه دوم و سوم مشاجره داشته اند،به طور خلاصه به هر دو طرف گوش دهید و یادداشت بردارید.
سپس توضیح دهید که این جلسه ( جلسه سوم ) یک جلسه بازخورد است و شما یادداشت برداشته اید و در جلسه بعد که جلسه درمانی است به این مشکل می پردازید..
607
قبل از شروع جلسه سوم

جلسه سوم
اگر ارزیابی تان برای اجرای طرح زوج درمانی گاتمن است ، طرح درمانی خود را ارائه دهید.
مدل درمانی خود را توضیح دهید.
فواید و عوارض جانبی بالقوه را شرح دهید.
608

جلسه سوم
درباره انتظارات از تعداد جلسات بحث کنید.
حقوق درمانجویان را به آنها یادآوری کنید

609

نمونه طرح پیشنهادی
610

نمونه طرح پیشنهادی
طرح درمان من به شما کمک می کند که:
دوستی زناشویی شما افزایش یابد.
تبادلات رفتاری منفی تان کاهش پیدا کند.
تبادلات رفتاری مثبت تان افزایش یابد
611

نمونه طرح پیشنهادی
مهارت شما در حل مشکلات قابل حل افزایش یابد.
یاد بگیرید که درباره مشکلات دائمی و به بن بست رسیده با یکدیگر صحبت کنید.
پیوند عاطفی بین شما از طریق آیین ها و رسوم مشترک افزایش یابد.

612

نمونه طرح پیشنهادی
هدف من در این درمان این است که درک کنید
تفاوت های شما چگونه موجب این آشفتگی ها می شوند، که در ازدواج خود آنها را احساس می کنید
و بفهمید که آشفتگی های شما پاسخی به تفاوت هاست و نه شریک زندگی تان
مشکل مربوط به فرآیند است و نه افرادی که در آن مسئله قرار دارند
613

نمونه طرح پیشنهادی
هیچ یک از اینها آسان نیست، مقابله شما با تفاوت های اساسی تان باعث استرس هیجانی می شود..
کنارگذاشتن الگوهای قدیمی و دست یافتن به الگوهای جدید، مستلزم تلاش واقعی خواهد بود.
اما ۸۵ درصد زوجینی که در درمان می مانند درمی یابند که در ازدواج هایشان رضایت بخش تر و کم استرس تر شده اند..

614

اگر این درمان را نپذیرید، می توانم شما را به درمانگر دیگری ارجاع د هم
او ممکن است شکل دیگری از درمان را پیشنهاد دهد. البته شما همیشه گزینه عدم ورود به درمان را در اختیار دارید
و هر وقت که بخواهید می توانید درمان را ترک کنید
و اگر حاضرید این درمان را بپذیرید تا روند جلسات را مشخص کنیم؟

615

تعیین جلسات
اگر درمانجویان موافقت کردند، آنگاه تعهد آنها را برای ۸جلسه و هر جلسه 1 ساعت مشخص و اعلام کنید.
به آنان یادآوری کنید که اگر تمرکز کنند و تکالیف را در خانه انجام دهند، جلسات کمتر از این خواهد بود

616

افزایش دوستی زناشویی
جلسه چهارم
617

هدف: افزایش دوستی زناشویی از طریق آشنایی با نقشه عشق

618

هدف اختصاصی جلسه چهارم
هدف اختصاصی جلسه چهارم این است که:
دوستی زناشویی از تغییر دادن تعادل از محور توجه بودن عواطف منفی به سمت محور توجه بودن عواطف مثبت افزایش یابد

619

محتوا و تکلیف جلسه چهارم
بررسی شیوه های بهود رابطه عشقی میان زوجین
از طریق افزایش شناخت خود و همسر
در حوزه های مختلف شخصیتی، عاطفی، شناختی، آرمان و آرزوها

620

شناخت دنیای احساسی و عاطفی همسر و درک نگرانی ها ودغدغه های او و افزایش هر چه بیشتر فضای شناختی آنها از همسر
تکلیف:پر کردن سوالات نقشه عشق خود و همسر

621

کار جلسه ۴ را با تکمیل پرسشنامه نقشه های عشق شروع کنید.
از زوجین بخواهید که پرسشنامه نقشه های عشق را تکمیل و نمره دهند.
به زوجین توضیح دهید که برای کسانی که دچار آشفتگی های زناشویی هستند، نمره کمتر از ۱۰ عادی است

622

پرسشنامه نقشه راه عشق
برای اینکه دیدگاه صحیحی در مورد تعبیر وضعیت کنونی زندگی زناشویی خود به دست آورید هم شما و هم همسرتان صادقانه به این سوالات پاسخ دهید .
هر جمله را با دقت بخوانید و جلوی آن علامت درست یا غلط قرار دهید .
1. میتوانم بهترین دوستان همسرم را نام ببرم
2. می توانم بگویم همسرم اینک از چه نوع اضطرابی رنج می برد
623

پرسشنامه نقشه راه عشق
3. اسامی کسانی که به تازگی باعث رنجش همسرم شده اند می دانم
4. می توانم تعدادی از آرزوها و رویاهای زندگی همسرم را عنوان کنم
5. من با باورها و عقاید مذهبی همسرم آشنایی دارم
6. من به راحتی می توانم فلسفه اصلی همسرم را از زندگی به شما توضیح دهم

624

پرسشنامه نقشه راه عشق
7. می توانم فهرست بستگانی که همسرم چندان علاقه ای به آنها ندارد بنویسم
8. من می دانم موسیقی مورد علاقه همسرم چیست
9. می دانم سه فیلم ورد علاقه همسرم کدامند
10. همسرم از نگرانی های فعلی من به خوبی آگاه است

625

پرسشنامه نقشه راه عشق
11. من از سه رویداد بزرگ زندگی همسرم اطلاع دارم
12. می توانم بگویم دردناک ترین اتفاق دوران کودکی همسرم چه بوده است
13. می توانم آمال و امیدهای اصلی همسرم برای آینده را بگویم
14. از نگرانی های کنونی همسرم بسیار آگاه هستم
15. همسرم می داند که دوستان من چه کسانی هستند

626

پرسشنامه نقشه راه عشق
16. اگر همسرم برنده بلیط بخت آزمایی شود می دانم آن را چگونه خرج خواهد کرد
17. می توانم جزئیات تاثیری که در اولین ملاقات روی من گذاشت شرح بدهم
18. هر از چندگاه از همسرم راجع به دنیای کنونی او سوال می کنم
19. احساس می کنم همسرم مرا به خوبی درک می کند
20. همسرم با آمال و آرزوهای من آشنایی دارد .

627

پرسشنامه نقشه راه عشق
اکنون برای جواب درست به خودتان هر یک امتیاز بدهید و سپس مجموع امتیازتان را بشمارید .
نمره 10 و بیشتر از 10
گرفتن نمره 10 یا بیشتر نشان دهنده استحکام زندگی مشترک شماست .
شما نقشه راه نسبتا کاملی از امیدها ، آرزوها ، ترس ها و نگرانی های او دارید .
628

پرسشنامه نقشه راه عشق
این نشان می دهد که شما و همسرتان چقدر به هم وابستگی دارید و می توانید نقشه راهتان را کامل کنید .
سعی کنید این حس را نداشته باشد که شما همیشه از همه چیز زندگی همسرتان مطلع هستید چون انسان ها در شرایط مختلف تغییر می کنند و شما باید شناخت و دانش خود از همسرتان را به روز کنید .
همین شناخت باعث می شود که از پس مشکلات زندگی بربیایید

629

جلسه 5: افزایش علاقه و تحسین زناشویی
630

جلسه 5: افزایش علاقه و تحسین زناشویی
هدف از جلسه پنجم افزایش احساس علاقه و تحسین در درمانجویان (زوجین) نسبت به یکدیگر است،
شما می توانید به درمانجویان کمک کنید، که یاد بگیرند از خصوصیات خوب یکدیگر قدردانی کنند و بر آنچه در حال حاضر تحسین می کنند، تمرکز کنند نه آنچه از دست داده اند
631

جلسه 5: افزایش علاقه و تحسین زناشویی
پس از اینکه مشخص گردید درمانجویان در خطر بحران نیستند، درباره تکلیف خانگی که موارد زیر را شامل گردیده بود از آنها سوال کنید:
یک ویژگی دوست داشتنی یا دلنشین از همسرشان.
دوره زمانی خوبی که با هم داشته اند
632

جلسه 5: افزایش علاقه و تحسین زناشویی
یادآوری یک لحظه عاشقانه بین خود
یک خصوصیت بدنی از همسرشان که دوست دارند.
یک ویژگی از همسرشان که به آن افتخار می کنند
633

بررسی رویدادهای تاسف بارگذشته
جلسه ششم
634

هدف از رویدادهای تاسف بار گذشته
1-بازبینی رویدادهای تاسف بارگذشته تا دریابند چرا و چگونه اوضاع به این بدی پیش رفته است
2-دستیابی زوجین به درک درستی از دیدگاه ، احساسات و زخم های عمیق یکدیگر
3-کمک به پذیرش مسئولیت اشتباهات یا نقش آنان در رویدادهای تاسف بار
635

چرا زوج ها اتفاقات و رویدادهای بد گذشته را رها نمی کنند
قانون زگرانیک در مورد حافظه
ما انسانیم و تا زمانی که مطالبی را در ذهنمان مرتب نکنیم و تمام معنایی را که از آن قابل اقتباس است دریافت نکنیم نمی توانیم آن را فراموش کنیم
636

اگر زوجین اتفاقات و رویدادهای ناخوشایندی که بین آن ها رخ داده است را بررسی نکنند نمی توانند رهایشان سازند
اما اگر آن ها را بررسی و ریشه یابی نمایند و متوجه اشتباهات خود شوند و از آن درس بگیرند می توانند آن را برای همیشه دفن نمایند
637

مثال دیگر: خاک ها و سنگریزه های زیر فرش
سنگ ریزه های زیر فرش نشستن روی آن را سخت و ناخوشایند می کنند
فرش را بلند کنیم و خاک و سنگ ریزه ها را جمع کنیم و دوباره فرش کنیم
638

چگونگی بررسی رویدادهای رویدادهای تاسف بار گذشته
1- ابتدا هر یک از زوجین دیدگاه شان را در خصوص رویدادهای تاسف بارگذشته توضیح می دهند، در حالی که دیگری فقط باید گوش دهد
2- پس ازآن هر یک از زوجین دوباره به بیان احساسات نهفته، حالات روانی و زخم هایی که دهان بازکرده اند حرف می زنند.
639

الگوی 5 مرحله ای گاتمن
این الگو برای نشان دادن حسن نییت به همسر در ارتباط با رویدادهای گذشته است و شامل پنج مرحله است.
1-احساسات
2-واقعیت ها
3-محرک ها
4-مسئولیت پذیری
5- پیشنهادات
640

1-احساسات
احساسات خود را در خصوص رویدادهای تاسف بار گذشته در میان بگذارید اما دلیل آن را بیان نکنید
از اظهار نظر در مورد احساسات همسرتان پرهیز کنید

641

نمونه احساسات
احساساتی که درهنگام دعوا و بروزرویدادهای ناخوشایند در مورد شما صدق می کند با صدای بلند بیان کنید. در مورد احساسات همسرتان اظهار نظر نکنید
حالت تدافعی دارم
خشمگینم
گلایه مندم
احساس تنش می کنم
…………..

642

2-واقعیت ها
به نوبت واقعیت های مربوط به حوادث تاسف بار گذشته را توضیح دهند
واقعیت را بگویید و در مورد رویدادهای تاسف بار شرح دهید
خود و استنباط خود را توصیف کند نه همسرتان
643

3- محرک ها
تجربه ها یا خاطراتی را که ممکن است موجب افزایش ارتبط و تعامل بین شما شوند را درمیان بگذارید و توضیح دهید چرا این تجربه ها و خاطرات می توانند موجب افزایش تعامل شما شوند
رویدادهایی که موجب تخریب تعامل بین شما می شوند را نیز با یکدیگر در میان بگذارید
644

3- محرک ها
حافظه خود را مرور کنید و روی محرک های احساسی مشترک که شما و همسرتان در گذشته داشته اید مکث کنید.
حال داستان آن ها را برای همسر خود بازگو کنید

645

نمونه ای از محرک های احساسی
احساس می کنم قضاوت شده ام، نسبت به این موضوع حساس شده ام
احساس می کنم نادیده گرفته شده ام،بنابر این حساسیت بخرج می دهم
احساس می کنم مورد انتقاد قرار گرفته ام،…..
احساس می کنم تنها شده ام…..
احساس بی حرمتی می کنم….
646

4- مسئولیت پذیری
سهم و نقش خودتان را در رویداهای تاسف بارگذشته بپذیرید
چه چیزی سبب ارتباط نامناسب در شما شده است
دلیل بروز درگیری از طرف شما و نه همسرتان چه بوده است
می خواهید بابت چه چیزهایی از همسر خود عذر خواهی کنید
647

5- پیشنهاد های سازنده
با همراهی همدیگر روشی را طراحی کنید تا رویدادهای گذشته تکرار نشوند و در زندگی بهتر عمل کنید
کاری را که همسرتان می تواند انجام دهد تا دفعه بعد گفتگو در مورد آن پیش برود را به بگویید
648

5- پیشنهاد های سازنده
وقتی نوبت خودتان شد کاری را که می توانید برای گفتگوی بهتر انجام دهید به او بگویید
تا آن جا که می توانید با پیشنهاد همسر خود موافقت و همراهی کنید
649

تکلیف جلسه
لیستی ازرویدادهای ناخوشایند زندگی در طول بین این جلسه و جلسه بعدی با کمک یکدیگر مشخص و آن ها را از نظر تاثیرگذاری اولویت بندی کنید
650

جلسه هفتم : جایگزین کردن چهار شوالیه جنگجو با مدیریت آرام تعارض ها
651

جایگزین کردن چهار شوالیه
هدف:آشنایی با مفهوم چهار اسب سوار گاتمن
محتوا: بیان چهار عامل فروپاشی رابطه)انتقاد، تحقیر و تمسخر، حالت تدافعی، طفره رفتن ار گفتگوی معقولانه و بی اعتنایی. تمرکز بر نزدیک شدن به همدیگر و افزایش ابعاد صمیمت و بررسی عوامل ایجاد کننده سردی دررابطه
تکلیف:نوشتن رفتارهای مخرب خود و جایگزین کردن با شیوه های تعاملی سازنده
652

اسب سوار اول: انتقاد
انتقاد یعنی حمله به شخصیت و منش طرف مقابل، یعنی عیب جویی کردن از فرد ـ و نه اعمال یا کردار او ـ مانند: تو آدم بی ملاحظه ای هستی.
ـ تو همیشه اول خودت را در نظر می گیری.
ـ تو جزو کسانی هستی که همیشه به دنبال اشتباه دیگرانی.
ـ تو همیشه همینطوری هستی. فقط خودت
653

اسب سوار اول: انتقاد
ـ تو آدم حساسی هستی و از کنارت نمی شود رد شد.
یک شکل بسیار رایج انتقاد ـ قضاوت درباره همسر است:
ـ باید از حرفی که زدی خجالت بکشی ـ شوخی که کردی
ـ از تو بعید است که چیزی را جایی جا نگذارید.

654

آزمون اسب سوار اول: انتقاد
1ـ هنگام شکایت به اشتباهات همسرم اشاره می کنم.
2ـ همیشه شکایت هایم درست است.
3ـ هدفم از شکایت کردن ایت است که همسرم بفهمد که من درست می گویم.
4ـ من از شکایت کردن بیزارم مگر آنکه ناچار شوم.
5ـ در بحثی که بین ما درگرفت، به نظر من تعیین مقصر خیلی مهم بود.
6ـ اصلاً شکایت هایم را سانسور نمی کنم. تمام شکایات و دلخوری ه ایم را بازگو می کنم.

655

دومین اسب سوار: سرزنش
در سرزنش یکی از طرفین می خواهد احساسات دیگری را جریحه دار کند و با او به لحاظ روانی بدرفتاری کند. تشخیص سرزنش براساس نشانه های آن:
1ـ فحاشی و جریحه دار کردن احساسات دیگری (بی عرضه، خپل، احمق، بدقواره، بی دست وپا، کمرو)
2ـ شوخی های نیش دار و خصمانه
656

دومین اسب سوار: سرزنش
3ـ مسخره کردن ـ روش ظریف سرزنش ـ مسخره کردن حرف ها یا اقدامات طرف مقابل
4ـ زبان بدنی ـ ظریف ترین روش سرزنش. از طریق تغییر ظریف چهره مثل پوزخند، برگرداندن نگاه، جمع کردن لب ها

657

آزموندومین اسب سوار: سرزنش
1ـ وقتی ناراحتم فقط اشکالات او را می بینم.
2ـ برای برخی از کارهای همسرم هیچ ارزشی قائل نیستم.
3ـ همسرم را سرزنش می کنم.
4ـ گاهی همسرم مثل یک احمق رفتار می کند.
5ـ وقتی با نظر همسرم مخالفم، نمی توانم به حرف های او گوش دهم.
6ـ گاهی همسرم خیلی خودخواه می شود.

658

سومین اسب سوار: جبهه گیری
جبهه گیری یعنی رفتار تدافعی نسبت به دیگری گرفتن. یعنی نقش قربانی را بازی کردن و دفاع و جبهه گیری را حق خود دانستن.
علائم جبهه گیری:
1ـ شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت (مسئولیت گریزی)
ـ چرا تو میهمانی با لباس من شوخی می کنی؟ جواب: تو حساسی من چیز خاصی نگفتم.
ـ چرا خانه اینقدر کثیفه؟ جواب: بیشتر از این نمی رسم، کارگر بگیر.

659

علائم جبهه گیری:
2ـ بهانه آوری؛ به میان کشیدن پای عوامل دیگر ـ همیشه دیر می رسی و نمی توانی سر وقت بیایی؟ جواب: بزرگراه لعنتی شلوغ بود.
ـ چرا کتمان کردی که اضافه حقوق گرفتی و به من نگفتی؟ جواب: چون یک ساعته فرجش می کردی.

660

علائم جبهه گیری
3ـ مخالفت با حدس های منفی همسر ـ به هنگام پیش بینی های منفی همسرتان با او مخالفت می کنید.
ـ نظرت در مورد این مقاله که نوشتم چیه؟ مطمئناً تو از این نوشته جات فمینیستی بدت می یاد؟ جواب: نه بدم نمی آید، مزخرف بافی های بیهوده را دوست ندارم. اتلاف وقت است.

661

علائم جبهه گیری:
4ـ مبادله شکایت یا بازی «مال من بهتر است». ـ یک شکایت در برابر هر شکایت.
ـ هیچ وقت میهمانی نمی دهیم، چون تو از آدم بدوری؟ پاسخ: نه چون تو دست و پا چلفتی و از عهده کارها برنمی آیی؟

662

علائم جبهه گیری:
5ـ مرد آینه ای / زن آینه ای ـ من آینه، هر چه بگی به خودت
ـ تو تنبل ای و هیچ وقت در کارهای خانه به من کمک نمی کنی.
پاسخ: مگر تو تو کارهای حیاط و ماشین به من کمک می کنی؟
ـ تو میهمانی رفتارت بد بود.
پاسخ: در مراسم عروسی خواهر من رفتار تو خوب و شایسته بود؟

663

علائم جبهه گیری:
6ـ بله ـ امّا ـ گویی ـ قرار بود دیوار را رنگ کنی. پاسخ: بله امّا مامان خانم شما سرزده آمد خانه و باید از ایشان پذیرایی می کردم.

664

علائم جبهه گیری:
7ـ تکرار حرف های خود
ـ بجای گوش دادن به هم، فقط حرف های قدیمی خود را تکرار کردن.
8ـ ناله کردن
ـ تو مرا هیچ جا نمی بری.
ـ گفتم برو دکتر ولی به حرف من اهمیت نمی دهی
665

علائم جبهه گیری:
9ـ رفتار غیرکلامی: نشان دادن ژست ها و حرکات بدنی حاکی از جبهه گیری مانند :
لبخندهای تصنعی، دست به سینه نشستن به حالت تدافعی، بازی با انگشتر، حلقه یا گردن بند به هنگام حرف زدن دیگری.

666

آزمون سومین اسب سوار: جبهه گیری
1ـ احساس می کنم همسرم مرا برای کارهای خوبم به اندازه کافی تحسین نمی کند.
2ـ همسرم بسیار حساس و زودرنج است.
3ـ وقتی همسرم از من شکایت می کند، در ذهنم دنبال راهی برای دفاع از خود می گردم.
4ـ وقتی همسرم شروع به شکایت می کند، سعی می کنم نظراتم را دوباره و چند باره توضیح دهم.
5ـ همسرم فقط دنبال این است که از من ایراد بگیرد.
6ـ از بس انتقاد و شکایت دریافت می کنم، در جروبحث های شدید با همسرم به دنبال تلافی کردن هستم

667

چهارمین اسب سوار: سکوت یا کشیدن دیوار سنگی بین یکدیگر
دیوار سنگی سکوت غالباً در مشاجرات دو نفره تشکیل می شود.
سکوت کننده مثل یک دیوار، ساکت و خاموش یک جا می نشیند و هیچگونه واکنش یا پاسخی به حرف های طرف مقابل نشان نمی دهد، چه موافق یا چه مخالف.
اگرچه ادعای سکوت کننده این است که برای حفظ آرامش سکوت کرده است ولی واقعیت این است که این نوع سکوت یک عمل قهرآلود است.

668

آزمون چهارمین اسب سوار: سکوت یا کشیدن دیوار سنگی بین یکدیگر
1ـ وقتی همسرم شروع به شکایت های تکراری اش می کند، دوست دارم از حرف های بیهوده اش فرار کنم.
2ـ بسیاری از مواقع بهنگام شکایت های او مجبور می شوم خودم را کنترل کنم و احساساتم را بر زبان نیاورم.
3ـ بیشتر اوقات احساس می کنم برای جلوگیری از یک دعوای بزرگ بهتر است خودم را کنار بکشم و چیزی نگویم.
4ـ برای حفظ آرامش و کمک به موقعیت ترجیح می دهم خودم را کنار بکشم.
5ـ وقتی جروبحث پیش می آید، ترجیح می دهم مکان را ترک کنم.
6ـ وقتی همسرم کنترل اش را از دست می دهد، سکوت می کنم
669

دست برداشتن از چهار اسب سوار و جایگزین کردن پادزهرهای آنها
670

نحوه اجرای برنامه جلسه هفتم
پس از اطمینان از عدم بحران در طول جلسه قبل تا این جلسه و ارزیابی تکالیف جلسه قبل فرایند زیر را انجام دهیم.
1- ابتدا آزمون عادات چهار اسب سوار ویرانگر را روی زوجین اجرا کنید
671

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
هر عبارت را بخوانید و با «درست» یا «نادرست» پاسخ دهید.
هنگامی که درباره مسائل زندگی مشترک و رابطه مان با هم بحث می کنیم:

672

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
673

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
674

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
675

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
676

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
677

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
678

آزمون عادات (چهار اسب سوار)
679

نحوه اجرای جلسه هفتم

2-طرح شکایات با دقت: از زوجین می خواهیم که کامل هر کدام یکی ازآن ها یک شکایت خود را از دیگری با دقت و در نهایت آرامش بیان نمایید
680

نحوه اجرای جلسه هفتم
3- پس از آن از آن ها می خواهیم که احساس خود را از شکایت مطرح شده بیان کنند
4- پس ازبیان احساس خود از وی می خواهیم بدون سرزنش همسر خود موقعیت را توصیف و تشریح نماید
681

نحوه اجرای جلسه هفتم
4- در هر یک از مراحل سه گانه که احساس نمودیم از4 شوالیه جنگجو استفاده می نماید با یادآوری و طرح پرسش از وی می خواهیم که پادذهر مناسب را جایگزین نماید

682

اجتناب از شروع خشن و دعوت به آغاز نرم
در همان 3 دقیقه اول بیان شکایت ها مشخص خواهد شد که شروع خشن شکل گرفته است
بنابر این با یادآوری گفتگوی نرم(گفتگوی بدون انتقاد) بخواهید که از جایگزین ها استفاده نمایند
683

ارزیابی و پیشنهاد
پس از بیان شکایت یکی از وی بخواهید که میزان نقش یا مسئولیت هر یک را در این موضوع بیان کند
در ادامه از وی بخواهید که فعالیت هایی که برای حل مشکل انجام داده توصیف و ارزیابی نماید
در پایان از وی بخواهید که برای اجتناب از رخدادهای مشابه پیشنهاد خود را بیان کند

684

جابجایی نقش ها
در ادامه همین روند را یکی دیگر از زوجین آغاز نماید
توجه داشته باشید آغازهای نرم اولین گام در شروع گفتگو است
در پایان جمع بندی توسط زوجین انجام می شود
تکلیف جلسه نیز ادامه این گفتگو در منزل خواهد بود
685

جلسه هشتم: حل مشکلات قابل حل و کنارآمدن با مشکلات به بن بست خورده
686

هدف جلسه هشتم
کمک به درمان جویان است تا:
بگیرندکه تعیین کنند کدام مشکل قابل حل و کدام مشکل به بن بست خورده است .
دراین جلسه زوجین روی مشکلات قابل حل کار خواهند کرد.

حل مشکلات قابل حل
آن ها برای حل مشکلات از 4 مهارت پایه استفاده می کنند
این کار ممکن است بیش از یک جلسه نیاز داشته باشد.
الف)آغاز های نرم
ب)ترمیم و تشنج زدایی
ج)پذیرش نفوذ و مصالحه
د)آرامش بخشی

آغازهای نرم شامل:
آرام سازی
تمرکز روی جنبه های مثبت
قضاوت نکردن
تایید کردن

689

در خصوص تفاوت بین شکایات و انتقاد گفتگو کنید
1)شکایات با من شروع می شوند
2) شکایات طرف مقابل را سرزنش نمی کنند
3)شکایات طرف مقابل راسرکوب نمی کنند
4)شکایات از کلمات همیشه و هرگزاستفاده نمی کنند

حل مشکلات قابل حل
از زوجین بخواهید که یکی از شکایات معمول را مطرح کنند ولی بجای انتقاد ، شکایت کنند
این کار را به نوبت انجام دهند
نسبت به کار آن ها (شکایت یا انتقاد)باز خورد دهید
تکلیف خانگی بدهید: در منزل همین تمرین را انجام دهند.

ترمیم و تشنج زدایی
به زوجین بیاموزید که ارتباطات منفی را ترمیم کنند و موقعیت های تعارضی را تشنج زدایی کنند

ترمیم و تشنج زدایی
یک موضوع ساده تعارضی را انتخاب کنید (از تعارضات جلسه هفتم می توانید انتخاب کنید)
به آنان توضیح دهید که وقتی آنان در حال بحث کردن درباره یک موضوع مورد اختلاف یا تعارضی هستند برای ترمیم آن تلاش کنند

ترمیم و تشنج زدایی
توجه داشته باشید موضوعی را انتخاب کنید که قابل حل باشد
پس از انتخاب مساله توسط درمان جویان از آنان بخواهید به مدت 6دقیقه درباره موضوع بحث نمایند
از آنان بخواهید که بحث را با آغاز نرم شروع کنند

ترمیم و تشنج زدایی
در طی بحث از یک موضوع قابل حل از بکار گیری چهار شوالیه ویرانگر اجتناب نمایند
اگر از یکی از چهار اسب سوار استفاده نمودید بحث را متوقف کنند و اعلام کنند که در حال تلاش برای یک اقدام ترمیمی هستند

ترمیم و تشنج زدایی
از زوجین بخواهید وقتی یکی از آن ها از بکارگیری 4اسب سوار تخریب گر توسط دیگری جلوگیری کرد اقدام ترمیمی را پیشنهاد دهد
در چنین وضعیتی زوج دیگر آن را بپذیرد و بکارببرد

یادگیری پذیرش نفوذ و مصالحه
درباره گفتگویی که زوجین راجع به مشکلات قابل حل و اقدامات ترمیمی با استفاده از آغاز های نرم داشته اند سوال کنید
با هرگونه مشکلی که در انجام این گفتگوها داشته اند همدلی کنید و تلاش کنید مشکل را حل کنید

به درمان جویان بگویید وقتی به هر قیمتی که شده موضع خود را حفظ کنند شاید هزینه آن ها از دست دادن رابطه باشد
پذیرش نفوذ به این معنی است که یاد بگیرند باترک موضع محکم خود تلاش کنند تا موضعی را پیدا کنند که هر دو طرف بعضی چیزهایی را که دوست دارند یا احساس می کنند که نیازدارند در آن بیابند.

پذیرش نفوذ

پذیرش نفوذ
به انان بگویید که از یکدیگر بپرسند: 1)چطور می توانیم این مساله را بهتر درک کنیم؟
2)احساسات مشترکمان یا مهمترین احساساتی که درباره این مساله داریم کدامند؟
3)اهداف مشترکی که دراین مساله داریم کدامند.
4)راه هایی که برای رسیدن به اهدافمان می توانیم توافق کنیم چه هستند؟

یادگیری تشخیص غرق شدن درهیجانات خود
در خصوص ماهیت غرق شدن درهیجانات بازوجین صحبت کنید
به آنان چیزی شبیه این بگویید:شما می توانید تشخیص دهید که چه موقع دارید از لحاظ هیجانی غرق شوید.
در این هنگام قلبتان شروع به تپیدن می کند.
.عضلات شکمتان ممکن است سفت شوند
.کف دست ها و پاهایتان ممکن است عرق کند

در ادامه بعضی از نتایج غرق شدن را به آن ها بگویید
1)غرق شدن توانایی شمارا برای گوش دادن کاهش می دهد
2)خلاقیت شمارابرای یافتن راه حل کم می کند
3)غرق شدن موجب تکیه زان بر افتاده های آموخته شده قدیمی می شود

در ادامه بعضی از نتایج غرق شدن را به آن ها بگویید
4)رفتار های تیز و گریز را در شما زنده می کند
5)غرق شدن اغلب به الگوی خواهان گریزان یا توقع کناره گیری در تعامل زوجین ارتباط دارد

702

مداخلات
از هر یک از زوجین بخواهید برای دیگری توضیح دهد:
الف:چه چیزی موجب احساس غرق شدن وی در هیجانات می شود
ب:در هنگام غرق شدن در درون خود چه احساسی دارد

مداخلات
ج)چگونه مساله ها یاشکایات را مطرح می کند
د)به یکدیگر بگویند که همسر آن برای آرامش وی چه کاری می تواند انجام دهد

704

حل مشکلات قابل حل
ه:از آنان بخواهید که توضیح دهند برای ایجاد آرامش در خود چه کاری می توانند انجام دهند
و: از آنان بخواهید که توضیح دهند وقتی به غرق شدن نزدیک می شوند و نیاز به استراحت دارند چه علایم می توانند ایجاد کنند تا دیگری متوجه شود.
ح:از درمان جویان بخواهید توضیح دهندبرای استراحت دادن و برگشتن نزد یکدیگر تشریفات خاصی نیاز است

تمرین های مربوط به حفظ آرامبخشی
1-از درمان جویان بخواهید که احساس تنیدگی اضطراب و غرق شدن درهیجانات را تصور کنند، سپس به همسر خود علامت دهند که نیاز به استراحت دارند
2-سپس از آنان بخواهید توجه کنند که کدام قسمت های بدنشان دچار تنیدگی شده اند، گروه های عضلانی که تنیده هستند بطور ارادی منقبض و منسبط کنند، تنیدگی را شدت بخشند و سپس بگذارند که به آرامی به حالت اول بگردند

تمرین های مربوط به حفظ آرامبخشی
5-حتی اگر این موضوع موجب غرق شدن آنان در هیجان نگردید باز هم بخواهید که پس از 15دقیقه وقت استراحت تعیین کنند
6-تکلیف خانگی بدهید:وقت استراحت را حداقل یکبار در روز در خانه تمرین کنید

707

تمرین های مربوط به حفظ آرامبخشی
3-از زوجین بخواهید که خودشان را در مکانی تصور کنند که به طور کامل آرام هستند (دریک جزیره زیبا و آرام )
4-سپس از آنان بخواهید که درباره یک مساله قابل حل که به تازگی در یک یا دوهفته قبل برسد آن اختلاف داشتند بحث کنند

جلسه نهم:گفتگو در باره مشکلات همیشگی و به بن بست خورده
709

گفتگو درباره مشکلات همیشگی
هدف از این جلسه کمک به درمان جویان است تا یادبگیرند که در مکالمه درباره مشکلات همیشگی اشان شرکت کنند.
مشکلات همیشگی مشکلاتی هستند که زوجین ممکن است برای سالها با آن در گیر بوده اند.

گفتگو درباره مشکلات همیشگی
این مساله و مشکلات همیشگی معمولا نتیجه
تفاوت های اساسی بین صفات شخصی زوجین
تفاوت در سطح نیاز های بنیادی زوجین
تفاوت در ارزش های زوجین

گفتگو درباره مشکلات همیشگی
هدف تلاش برای حل این مساله نیست
زیرا به احتمال زیاد هرگز بطور کامل حل نخواهند شد
هدف تغییر رفتارهای هیجانی وابسته به مساله حل نشده است
هدف تغییر غلبه عاطفی منفی بر غلبع عاطفی مثبت است

گفتگو درباره مشکلات همیشگی
روش پیشنهادی گاتمن برای مداخله اولیه در مشکلات به بن بست خورده روش مصاحبه رویاهای با پوسته تعارض است
گاتمن معتقد است این برنامه بعد از جلسه 8یا9شروع کنید

اهداف درمان
آموزش درمان جویان برای شناسایی نقاط قوت تصور کردن رویاهای یکدیگراست.
1- مشخص کردن رویاهای زیر پوسته تعارض
2- افتخار به رویاهای یکدیگر
3- اداره کردن شایع ترین مقاومت در باره این مداخله

روش مداخله
1-از هریک از زوجین بخواهید نقاط قوت رابطه خود را طی سال ها زندگی مشترک بنویسند
2-از آنان بخواهیددرباره مشکل به بن بست خورده و همیشگی خود بحث و گفتگو کنند.
3-سپس به این سوالات زیر در ارتباط با مشکلات به بن بست رسیده پاسخ دهند

روش مداخله
1–تا بحال برای سازگاری با این مشکل چه کار هایی انجام داده اند
2–هیجانات زیربنایی آنان که با این مشکل مرتبط است کدامند
3–چقدر ممکن است آینده با این مساله یا مشکل سازگار شوند
4–چقدر می توانند عیوب و نقص های کوچک یکدیگر را که با این موضوع یا مساله ارتباط دارند بپذیرند

716

روش مداخله
از درمانجویان بخواهید نقاط قوتی که در رابطه با این مشکل دارند را جمع بندی نمایند :
تکالیف خانگی تعیین کنید :
-از زوجین بخواهید که جستجوی نقاظ قوت در رابطه با مشکلات به بن بست رسیده را را طی هفته های آینده ادامه دهند

کمک به زوجین برای کاوش رویاهای زیرپوسته تعارض ها
1-از زوجین بخواهید نقاط قوتی را که طی هفته گذشته در همسرشان کشف کرده اند را شرح دهد
2-از آنان بخواهید رویاهایشان در رابطه زناشویی که طی هفته گذشته درباره آنها فکر کرده اند را به اشتراک بگذترند
3-از آنان بخواهید رویاهایشان را که با این مشکل ارتباط دارد و رویاهایی که بخاطر این مشکل آن ها را از دست داده اید به اشتراک بگذارید

جلسه دهم: یافتن معنای مشترک در زندگی
719

اهداف جلسه دهم
اهداف اختصاصی :کمک به زوجین برای کاوش
1- نقش های خانوادگی
2- ارزش ها ی خانوادگی
3- نمادهای خانوادگی
،اهداف،نمادها و تاریخچه خانوادگی مشترک را کاوش نماید.

نقش ها، ارزش ها و نمادها
نقش ها، ارزش ها و نمادها به زندگی زوحین معنی می دهد و به ایجاد فرهنگ خانوادگی اشان کمک میکند.
برای رسیدن به این هدف زوجین می بایست معناهای پشت نقش ها، ارزش ها و نمادهای خانوادگی خود را شرح دهند
721

نقش ها، ارزش ها و نمادها
1-از زوجین بخواهید گفت و گو را درباره فرهنگ و آیین های خانوادگی برقرار کنند
2-درباره نقش های خانوادگی گفت و گو کنید
3-ارزش های خانوادگی خود را مشخص نمایند
4-نمادهای خانوادگی خود را تعیین کنند

جلسه یازدهم: خاتمه درمان
723

اهداف جلسه یازدهم
هدف جلسه: تعیین آمادگی درمانجویان برای خاتمه درمان
این تصمیم باید بر اساس آخرین و بهترین اطلاعات موجود اتخاذ شود
اطلاعات و داده هایی که نشان از دستیابی به اهداف درمان در هر جلسه باشد
تاکید گاتمن روی اجرای پرسشنامه ها و داده های حاصل از ان ها است

724

چه زمانی اهداف درمان تحقق یافته اند؟
1-نقشه های عشق
2-سیستم علاقه و تحسین زوجین فعال باشد
3-احساس های منفی به مثبت تغییر یابند
4-استفاده از چهار عامل تخریب گردر گفتگو به حداقل رسیده باشد
5-با شیوه آغازهای نرم و پذیرش نفوذ و از طریق مصالحه با مشکلات قابل حل برخورد شود

725

چه زمانی اهداف درمان تحقق یافته اند؟
6- تشنج ها را با استفاده از ترمیم آرامبخشی و استراحت و پذیرش رویاها و ارزش های یکدیگر تشنج زدایی کنند
7-با اظهار احترام و پذیرش رویا و ارزش های یکدیگر با مشکلات دائمی برخورد نمایند

726

نحوه اجرای جلسه یازدهم
در خصوص میزان دست یابی هر یک از موارد 7هفت گانه با زوجین گفتگو کنید
هر یک از زوجین دیدگاه خود را در خصوص موارد هفت گانه بیان کنند
در خصوص زمینه های احتمالی بازگشت به گذشته با درمانجویان گفتگو شود
از آنان خواسته شود این زمینه ها را هر کدام بطور جداگانه شناسایی کنند
727

نحوه اجرای جلسه یازدهم
در ارتباط با نحوه برخورد آنان با بازگشت به گذشته گفتگو کنید
روی تکالیف خانگی بعد از خاتمه درمان گفتگو کنید
از زوجین بخواهید که موانع احتمالی عدم تداوم تمرینات خانگی را بیان کنند
راهکارهای هر یک از زوجین برای تداوم گفتگو برای حل مشکلات احتمالی و انجام تکالیف خانگی را در جلسه ارزیابی کنید
728

نحوه اجرای جلسه یازدهم
از زوجین بخواهید که هر کدام از دیدگاه خودشان مجموع فرایند درمان را جمع بندی کنند
توضحیات تکمیلی خودتان را ارائه نمایید
729

نحوه اجرای جلسه یازدهم
در خصوص بازگشت مجدد به درمان یادآوری کنید که در صورت عدم امکان حل مشکلات قابل حل یا عدم سازگاری با
مشکلات به بن بست خورده می توانند دوباره مراجعه نمایند
ختم جلسات درمان را اعلام کنید

730

731

دوره جامع کارورزی زوج درمانی

برنامه هفته ششم
732

زوج درمانی هیجان مدار

پنج دیدگاه اصلی در روابط زوجی و زناشویی
در مطالعه و بررسی روابط زوجی و زناشویی با پنج دیدگاه اصلی روبرو هستیم.
این دیدگاه ها به بررسی مقولات زیست شناختی، میان فردی، ارتباطی، اجتماعی وخانوادگی پرداخته اند.

پنج دیدگاه اصلی در روابط زوجی و زناشویی
رویکردهای تکاملی )زیست شناختی(
رویکردهای تحلیلی )بینش(
رویکردهای تبادلی و سیستمی )رابطه و کلیت سازمان(
رویکردهای رفتاری و شناختی-رفتاری )رفتار شرطی و شناخت(
رویکردهای پست مدرنیسم(تجارب درون شخصی و بی همتای هر فرد)

پدیداری درمان هیجان مدار
سوزان جانسون در اوایل دهه 1980 نخستین بار اصول و مبانی نظریه درمان هیجان مدار را نوشت و همراه با گرینبرگ از تئوری دلبستگی جان بالبی به عنوان یک چارچوب استفاده نمودند.

پدیداری درمان هیجان مدار
تئوری رویکرد هیجان مدار بر مبنای مفاهیم عشق بزرگسالی، سبک های دلبستگی و آشفتگی زوجین (گاتمن، 2006) می باشد .

پدیداری درمان هیجان مدار
درست مانند دوران کودکی،در بزرگسالی نیز ناپاسخگویی و در دسترس نبودن پیکره ی دلبستگی، تولید آشفتگی (زناشویی) می کند.

پدیداری درمان هیجان مدار
رویدادهای آسیب زا مانند رهاشدگی در لحظات نیاز و عهدشکنی ها ،باعث جراحت یا گسستگی رشته های دلبستگی می شوند
و چون در این صورت،رابطه در تمام لحظات به شیوه ای یاس آور ادراک می گردد ،بازسازی و ترمیم رشته ها ی دلبستگی آسان نیست.

739

پدیداری درمان هیجان مدار
سوزان جانسون بر همین مبنا ،نیروی برانگیزاننده ی ذاتی را «برآوردن نیازهای دلبسته خواهانه» به مثابه پاسخی به فقدان مداخلات زوجی و کارآمد مطرح شد
دلیل نامگذاری این رویکرد به هیجان مدار :
تاکید بر نقش کلیدی هیجان و محاورات برخواسته از هیجان

پدیداری درمان هیجان مدار
درمان هیجان مدار ، ارتباط زناشویی را بازتابی از درهم تنیدگی های هیجانی می داند.
از این رو اگر همسران به واسطه درمان بتوانند تجارب هیجانی منفی در مورد خود، همسر و رابطه را به هیجان هایی دلبستگی آور تبدیل کنند،رابطه بهبود خواهد یافت.

زوج درمانی هیجان مدار ترکیب سه رویکرد درمانی
742

ترکیب سه رویکرد درمانی
زوج درمانی هیجان مدار مبانی و مداخلات خود را با ترکیب سه رویکرد درمانی بدست آورده:
1- نظریه دلبستگی
2- نظریه سیستم ها
3- رویکرد تجربه نگر

نظریه دلبستگی
بر اساس نظریه دلبستگی،نیازهای دلبسته خواهانه ای چون وابستگی و کسب امنیت از مرجع دلبستگی،گرایشاتی ذاتی و مادام العمرند.

نظریه دلبستگی
اگر همسرمان به این نیازها،پاسخگو و به لحاظ هیجانی،
باز و در دسترس نباشد، سیستم دلبستگی خواهی ما فعال شده،
با برون ریزی هیجاناتی ناکارآمد مثل خشم،تلاش خواهد کرد
تا او را به مهرورزی وادار کند.

745

نظریه دلبستگی
سبک دلبستگی هر کس،در برگیرنده مدل های فعال درونی و ویژه ای در مورد خود و دیگران است.
مثلا سبک اجتنابی معتقد است مردم غیرقابل اعتمادند و در موارد ترس و تهدید باید از آنها فاصله بگیرم و تنها روی خودم حساب کنم.

نیاز به دلبستگی و مهرجویی
زوج درمانی هیجان مدار در تمام مداخلاتش سعی می کند همسران را از ظاهر واکنش (مثلا خشم) دور کند و آنها را متوجه اصل قضیه یعنی (نیاز به دلبستگی و مهرجویی) نماید.
هدف نهایی این درمان،خلق رشته های امن دلبستگی میان زوج هاست.

فلسفه درمان هیجان مدار:باوری دلبستگی مدار پیرامون عشق
پیش از آنکه هیجان درمانگر به مداخله بپردازد،لازم است به نوعی تئوری صحیح درباره ماهیت صمیمیت و عشق بزرگسالی مجهز شده باشد.
نظریه دلبستگی این تئوری غنی را در اختیار قرار می دهد.

سبک های دلبستگی
749

هازان و شیور ( 1987 ) سبک دلبستگی را در سه دسته قرار می دهند:
1- سبک دلبستگی ایمن
افراد ایمن در برقراری روابط صمیمانه راحت اند
،تمایل دارند برای دریافت حمایت به دیگران وابسته باشند و اطمینان دارند که دیگران را دوست دارند
چهره های دلبستگی خود را به عنلوان افرادی گرم توصیف می کنند
تصویر مثبت از خود ارائه می دهند و از دیگران توقع و انتظار مثبت دارند.
750

2 – سبک دلبستگی اجتنابی
برای این دسته از افراد مساله و موضوع مهم خوداتکایی است.
زمانی که احتمال دارد از طرف دیگران طرد شوند با انکار نیاز به دلبستگی درحفظ تصویر مثبت از خود سعی و تلاش می کنند.
افراد اجتنابی برای دیگران انتظارات و نگرش منفی دارند
751

3 – سبک دلبستگی دوسوگرا
این افراد در برقراری روابط نزدیک تمایل شدیدی دارند.
اما در علین حال نگرش طرد شدن دارند
پذیرش از طرف دیگران را شرط لازم برای داشتن احساس خوب نسبت به خود می دانند
752

ده اصل نظریه دلبستگی
753

این نظریه دارای ده اصل است:
1-دلبستگی یک گرایش ذاتی و مادام العمر است که:
1- ارضاء آن افراد را آسوده خاطر
2- نا ارضایی آن، افراد را دچار تنش می کند.

ده اصل نظریه دلبستگی
2-وقتی افراد به مرجع دلبستگی شان نیاز پیدا می کنند،اگر او به لحاظ هیجانی در دسترس و پاسخگو باشد،نیاز رفع می شود.
وجود رشته دلبستگی ایمن،افراد را از نظر روانی در پناهگاهی آسوده کننده قرار می دهد
755

ده اصل نظریه دلبستگی
3-زمانیکه اشخاص در معرض ترس و تهدید قرار می گیرند،دلبستگی خواهی شان تشدید می شود و این نیاز را به شکل های گوناگون برون ریزی می کنند.

ده اصل نظریه دلبستگی
4-اگر سبک دلبستگی ناایمن باشد، فرد نیاز ذاتی خود به مهرطلبی را با خشم،یاس و……(هیجان ثانویه و ظاهری) نشان می دهد.
و در این هنگام سیستم دلبستگی،یا به پرکاری (خشم) و یا به کم کاری (فاصله جویی) دچار می شود.

757

سبک های دلبستگی ناایمن
1- بی قرار
2- اجتنابی
3- ترکیبی
هر کدام الگوهای ذهنی فعالی را در مورد خود و دیگران در ذهن ایجاد می کنند.
مثلا سبک دلبستگی اجتنابی باور دارد که در لحظات تهدید نباید روی دیگران حساب کرد و فقط باید به خود پناه برد.

سبک های دلبستگی ناایمن
الگوی فعال ذهنی یک بیقرار نیز به او می گوید که خود ،ناتوان است و برای گریز از تنهایی باید به دیگران چسبید.

سبک های دلبستگی ناایمن
هیجان درمانگران معتقدند وجود هیجانات منفی و ناشناخته هر همسر نسبت به خود،دیگری و رابطه، تعاملات آشفته کننده ایجاد می کند.
در این مکتب نارضایتی زناشویی ترکیبی است از ناشناختی و ناافشاگری هیجانی بعلاوه تعاملات تکراری غلط(چرخه آسیب رسان).

سبک های دلبستگی ناایمن
سیکل معیوب و رایج «عیب جویی ،دفاع» را در نظر بگیرید:
عیب جویی بیشتر یک همسر، دفاعی بودن افزونتری را در دیگری فرا می خواند. و
در سیکل «بی قراری ،اجتناب» هم چون یک همسر غر می زند دیگری فاصله می گیرد و چون دومی فاصله می گیرد،اولی بیشتر غر می زند.
.همسران خالقان و تداوم دهندگان چرخه معیوب تعاملی خویش اند.

5 -در دسترس بودن هیجانی و پاسخ گویی عامل ایجاد پیوند می باشد.

6 -هراس وابهام موجب فعا شدن نیازهای دلبستگی می شود.
762

7 -فرایند استرس جدایی قابل پیش بینی است.
8 -تعداد نامحدودی از اشکال ناایمن مشارکت قابل شناسایی است.
763

9 -دلبستگی دربردارنده ی الگوهای فعال خود و دیگری است.
10 -انزوا و فقدان به طور ذاتی آسیب زا هستند.
764

به همین دلیل فرایند درمان عبارت خواهد بود از:
765

به همین دلیل فرایند درمان عبارت خواهد بود از:
1-یاری کردن زوج ها در راستای شناسایی هیجان های واقعی و اولیه درون(مثلا زیر ساختار خشم،نیازمندی است).
2-به زبان آوردن هیجانات اولیه و متعاقبا از بین بردن چرخه عادتی تعامل

خلق رشته ی دلبستگی ایمن
وقتی همسران یکدیگر را به گونه ای تازه ادراک می کنند و هیجانات منفی،کم قدرت می گردند، هر همسر در پاسخگویی و در دسترس بودن مهارت می یابد.
و این یعنی خلق رشته ی دلبستگی ایمن.

تغییر در درمان هیجان مدار
درمان هیجان مدار با تکیه بر اصول درمان های تجربی ،هیجان ها را بازسازی می کند و با تکیه بر اصول نظریه سیستم ها،تعاملات تکراری و عادتی مخرب را می شکند.
ریشه رفتارها و تعاملات آشکار افراد، در این است که به چه جنبه هایی از تجربه توجه و هر چیز را چگونه معنا می کنند.

تفاوت دلبستگی بزرگسالان با دلبستگی کودکان
769

تفاوت دلبستگی بزرگسالان با دلبستگی کودکان
اول: روابط عشقی بزرگسالان ذهنی تر هستند.
دوم :روابط بزرگسالان از ویژگی جنسی بیشتری برخوردار است.
سوم :روابط بزرگسالان از ماهیت متقابل بودن بیشتری برخورداراست.
770

فرضیه های درمان هیجان مدار
771

پنج فرضیه اساسی درمان هیجان مدار
1- زنجیره های هیجانی جاری در روابط،میزان صمیمیت یا نارضایتی زناشویی را تعیین می کنند.

پنج فرضیه اساسی درمان هیجان مدار
2-هیجان ، ادراک را هدایت و به تجربه افراد از خود و همسر جهت می دهد.

پنج فرضیه اساسی درمان هیجان مدار
3- مشکلات ارتباطی زوج ها ترکیبی از تجربه های هیجانی منفی و چرخه های تعاملی مخرب اند.

پنج فرضیه اساسی درمان هیجان مدار
4- نیازها و تمایلات دلبسته محور همسران ذاتا شفابخش و سازگارانه است
اما وقتی زمینه رابطه از هیجان منفی فرش می شود،شکل برونریزی نیازها نیز مخرب می گردد: (خشم،انتقاد،فاصله جویی).

پنج فرضیه اساسی درمان هیجان مدار
5-تغییر در درمان هیجان مدار یعنی:
بازپردازش تجارب هیجانی و منفی گذشته که سطح تعاملات تکراری را در بر گرفته اند.

تفاوت درمان هیجان مدار با رویکردهای دیگر
777

1-نقش درمانگر
-کمک به کنکاش فرایندهای ارتباط
یاریگر پردازش مجدد تجارب هیجانی منفی و نهفته شده
-کمک کننده برای بازسازی ارتباط زوجین از طریق ادراکاتی نو

2-وفاداری به زمان حال
-تمرکز بر پاسخ های اینجا و اکنون همسران
-ردگیری و گسترش تجارب درونی و اقدامات میان فردی زوجین
تغییرات زمانی آشکار می شود که افراد در زمان حال خودشان را به شیوه های متفاوت با زمان گذشته تجربه

-پردازش مجدد تجارب و بازسازمان دهی تعاملات با هدف خلق دلبستگی ایمن و ایجاد احساسی سرشار از امنیت
تمرکز درمانی بر مقولات مرتبط با دلبستگی (ایمنی ،اعتماد ،تماس )
3-ایجاد رشته های دلبستگی

4- تمرکز بر هیجانات
تمرکز جوهره اصلی تمام درمان های کوتاه مدت است .
در EFT هیجان تعیین کننده ترین عامل در شکل دهی به درام های آشفته ساز ارتباطی قلمداد می شود .

5- در نظر گرفتن افراد همانگونه که هستند
-با به کار بردن هیجانات افراد نیازهایشان را ابراز می کنند
– اشتیاقی که برای برآوردن آن نیازها دارند را افشا می کنند .
در حقیقت EFTهیجانات و نقش آنهارا بازشناسی و سپس توسعه می دهد

وظیفه هیجان درمانگران :
-کاوشگری در تجارب هیجانی
-آشکار سازی آن ها در روند درمان
-بهره گیری از آن جهت تولید پاسخهای تازه و کارآمدتر.

در این رویکرد
1- زوجهای آشفته به منزله افرادی که به لحاظ رشدی دچار کاستی و نقصان اند درنظر گرفته نمی شوند
2- ز وج ها را افرادی می دانند که درگیر حالات هیجانی خاص فراگرفته شده توسط خویش اند
– و در چرخه های تعاملی خود تقویت گر تکراری اما بیمار گون اسیر مانده اند.

6-ترکیب رویکردهای سیستمی و تجربه نگر
شایداگر درمانگران تجربه مداری چون راجرز (1951)و سیستم درمانگران ساختار محوری چون منیوچین (1982) در خصوص آشفتگی های زناشویی بحث کرده بودند میتوانستیم EFT را انعکاس مستقیم کارهای مشترک ایشان بدانیم .

محدودیت های رویکرد هیجان مدار
786

رویکرد هیجان مدار برای افراد و موقعیت های زیر مناسب نیست
1 – زوج هایی که به روشنی از هم جدا شدند و یا در صدد طلاق
هستند.
2 – زوج های سوء استفاده گر(جانسون، 2004)
همچنین عدم ساختار روشن در درمان و تکیه بیش از حد بر هیجانات از دیگر محدودیت های رویکرد هیجان مدار است.
787

مهارت ها و مداخلات در EFCT
788

مهارت ها و مداخلات
تمام مداخلات در راستای دستیابی به سه راهبرد درمانی تلاش می کنند:
1- ایجاد اتحاد درمانی
2- ایجاد هیجان مثبت
3- تنظیم چرخه تعاملی جدید

1- ایجاد اتحاد درمانی
برای ایجاد اتحاد درمانی، هیجان درمانگر از الحاق،پذیرش، همدلی،خلوص،ردگیری فعالانه ی تجارب و کشف چرخه استفاده می کند.
درمانگر از طریق ورود به دنیای تجربی مراجع(همدلی)،به او نزدیک می شود و با ردگیری آنچه برون می ریزد، به وی اعتبار و احساس اهمیت هدیه می کند.

1- ایجاد اتحاد درمانی
پیش نیاز برقراری اتحاد درمانی:
ایجاد فضای سرشار از احساس ایمنی در جلسه ی درمان است.
در این مرحله تمرکز اصلی درمانگر در ردگیری و کشف هیجانات مخرب است.

2- دستیابی و قالب دهی مجدد به هیجان:
درمانگر به شناسایی اجزاء نهفته و ناآشکاری که در تجربه های هیجانی وجود دارند می پردازد.
هیجان ،علاوه بر اینکه ادراک و تجربه ی درونی را جهت می دهد، هیجان های متقابلی را نیز در همسر فراخوانی می کند.

2- دستیابی و قالب دهی مجدد به هیجان:
هیجان ثانویه،شکل ظاهری و آشکار هیجان است(مانند فریاد و خشم) و
هیجان اولیه ریشه ی اصلی هیجان ثانویه است که از روی نیاز به دلبستگی خواهی شکل می گیرد(مانند ترس از تنها ماندن).

2- دستیابی و قالب دهی مجدد به هیجان:
امنیت جلسه درمان، به زوج اجازه می دهد که:
جنبه های تهدیدکننده ی تجربه ی هیجانی را بر ملا سازند
و به کمک قاب دهی مجدد درمانگر، آن را بطور کارساز جذب ساخت خود نمایند.
درگیری،کاوشگری و بازشناسی هیجان نوین، از مهمترین مداخلات جهت بازسازی هیجانی به شمار می روند.

3- تنظیم چرخه تعاملی جدید
برای ساختاردهی دوباره به تعاملات هیجان درمانگر ازموارد زیر بهره می گیرد:
1-ردگیری و انعکاس چرخه ی تعاملی،
2-قاب دهی مجدد به چرخه(دشمن مشترک)، به خشم (اعتراضی برای جلب نزدیکی) و به اجتناب(ترس از بروز تعارض)،
3-شدت بخشی به پاسخ های هیجانی تازه و تبدیل تجربه ی هیجانی جدید به پاسخ های تازه به همس بهره می گیرد.

3- تنظیم چرخه تعاملی جدید
وقتی هیجان درمانگر با بن بست های دشوار درمانی روبرو می شود،از تکنیک های مختلفی استفاده می کند که مهم ترین آن بذرافشانی دلبستگی است

3- تنظیم چرخه تعاملی جدید
در تکنیک بذرافشانی دلبستگی ،درمانگر واکنش هیجانی ثانویه را با توجه به نیازهای معصومانه و ذاتی دلبستگی خواهی در همسران قاب دهی مجدد می کند
و از عبارت « پس تو هرگز نتونستی» برای شروع بذرپاشی کمک می گیرد.
797

سه هدف اساسی در روش هیجان
1- ایجاد پیوند و رابطه درمانی
2- تغییر و تنظیم هیجانات
3- بازسازی تعاملات اصلی زوجین

درمان هیجان مدار 2 حیطه را شناسایی و توسعه می دهد

1- تجارب

2- تعاملات

مهارت ها و مداخلات
1- همدلی:
گوش دادن و درک تجربه های مراجع
2 – هماهنگی همدلانه:
هماهنگی دربردارنده تمرکز بر پیام های غیر کلامی گوینده و انعکاس دهی این سرنخ های فیزیولوژیک و هیجانات نهفته در آن است
800

3 – پذیرش:
داشتن دیدی غیرداورانه
4 – اخلاص:
خود بودن و صادق بودن و در موقع اشتباه اذعان به اشتباه
801

5 – نظارت فعال و مستمر:
در مانگر به نظارت دائمی بر درگیری خود با هر یک از زوج ها پرداخته، پاسخ های هر یک از زوجین به دیگری را بررسی و پردازش می کند
802

6 – پیوستن به سیستم:
در قالب الگوی سیستمی ، درمانگر به سیستم می پیوندد.
این کار ازطریق ترکیب و تلفیق مواضع زوج ها و شرح آن ها به علاوه ی الگوها و چرخه های رابطه میسر می
شود.

803

7 – درگیری:
این درگیری و تماس با پاسخ های هیجانی است که امکان اکتشاف ابعاد جدید زندگی هیجانی هر یک از زوج ها و سازمان دهی دوباره پاسخ های هیجانی را میسر می کند.
804

8 – اکتشاف:
هدف نامگذاری هیجان ها و ابراز بهتر هیجانات نیست بلکه هدف گسترش تجربه ی هر ی از زوج ها در رابطه با دیگری است.
تمرکز برهیجانات واضح و برجسته، هیجانات مربوط به دلبستگی و، هیجانات مربوط به تعاملات منفی است.
805

9 – انعکاس دهی هیجان ثانویه:

" وقتی که این اتفاق افتاد تو خیلی عصبانی شدی چون مثل یک باخت برایت بود."
806

10 – انعکاس دهی هیجانات زیربنایی:
خوب این کار او چه چه حسی را در شما بر می
انگیزاند.
ظاهرا هنگامی که او از شما روی بر می گرداند دچار ی نوع وحشت زدگی می شوی.یا درست است؟
تو الان که او از تو روی برگردانده دچار همین احساس شده ای؟
807

11 – اعتبار بخشیدن به پاسخ های فعلی:
"فکر می کنم دارم می فهمم.
برای شما خاموش شدن، شیوه ی طبیعی برای مقابله محسوب می شود.
در واقع این کار در سراسر طول زندگیت از تو محافظت کرده است.
هنگامی که زنگ خطر به صدا درمی آید، این تنها کاری است که می توانی انجام دهی
808

12 – اعتبار بخشیدن به هیجان زیربنایی تجربه شده:
"شنیدن اینکه تو او را ناامید می کنی خیلی برایت دشوار است.
تو در ظاهر بی تفاوت به نظر می رسی و حفظ ظاهر می کنی اما در واقع این مثل کارد در قلبت فرو می رود.
به قدری باعث رنجشت می شود که احساس کرخت شدن پیدا می کنید
809

13-پاسخ گویی برانگیزاننده:
«آ ن بخش از وجودت که می گوید هرگز خودت را عیان و باز نکن تا دیگر هرگز رنجیده خاطر نشوی، این بخش از وجودت اکنون چه می گوید؟
810

4 1- برجسته سازی:
درمانگر: خوب جیم! آیا می توانی دوباره ن را تکرار کنی- من نمی توانم خودم را باز کنم و خود را به او متعهد سازم!؟
جیم: بله نمی توانم. نمی توانم خودم را وادار به این کار کنم. خودم را عقب می کشم وفاصله می گیرم.
درمانگر: جیم! در هنگام گفتن این جملات چه احساسی به تو دست داد.
811

5 1- مشارکت در گمانه زنی همدلانه :
"مطمئن نیستم درست فهمیده باشیم.
یا احساس میکنی چون او هر روز به تو توجه نشان نمی دهد به این معنا است که او را از دست داده ای؟
این علامت به تو نشان می دهد که او در کنارت نمی باشد و تو را دوست ندارد؟
812

16 – ردیابی و انعکاس تعاملات :
"در این جا دقیقا چه اتفاقی افتاد،
توگفتی…. وسپس گفتی…..؟
813

17 – چارچوب دهی مجدد رفتار هریک از زوج ها در بافت چرخه: «
این شرایط برای هردوی شما خطرناک است. تو احساس می کنی که باید در این مورد که تاچه اندازه جیم از تو دور است اعترا کنی.
اما این کار، جیم را دچار ترس وهراس می کند.
این باعث می شود که فکر کنی بهتر است مکانی را برای پنهان شدن پیدا کنیدادرست است؟"
814

18 – چارچوب دهی رفتار هریک از زوج ها در بافت نیازهای دلبستگی:
وقتی تو این کار را انجام می دهی، یعنی به باور خودت، کمک می می کنی «: مثل این می ماند که او را وادار به پاسخ دادن می کنی ومطمئن می شوی که برای او اثرگذار هستی و هنوز هم یک رابطه وپیوند در میان است، درست است؟
815

19 -ساختاردهی مجدد تعاملات:
"تام آیا می توانی به او بگویی که نمی دانم چگونه به تو نزدی می شوم؟
نمی دانم چگونه این کار را انجام می دهم؟"
816

فرایند درمان :سه مرحله ونه گام

مرحله اول :محدود سازی و تضعیف چرخه های تعاملی منفی
گام 1:خلق و ایجاد اتحاد درمانی و تبیین موارد تعارض ساز در محوریت تلاشهای دلبسته مدارانه
-زوج درک می کنند که تعارضاتشان در نیازشان به دلبستگی به یکدیگر ریشه دارد.
درEFT مراجع یعنی رابطه !
خلق و اتحادی که در آن هر دوی همسران حس کنند مورد درک ،همدلی ، شنیده شدن ،و مقصر قلمداد نشدن قرار می گیرند ،عنصری ضروری است.

بنابراین هیجان درمانگر در گام اول
-ارزیابی چرخه مثبت و منفی تعاملات
-بررسی ناایمنی ها ،تعلقات و نیازهای دلبسته مدارانه
3-سنجش و ارزیابی عوامل بلوکه کننده درمان
مانند: فحاشی ها ،سوء استفاده،خشونت گری های ناکارساز

گام 2: توصیف و روشن سازی چرخه تعاملی منفی همزمان با پدیداری آن چرخه در جلسه

شرح اینکه چگونه این چرخه موجبات بقاء ناایمنی های دلبستگی هاست و آشفتگی های زناشویی را فراهم می آورد.

هیجان درمانگر در گام دوم
-دعوت زوجین به آرامش و دقت تا بتواند الگوهای تعاملی شان را شناسایی کنند
-تمرکز گری آشکار براین موضوع که : چه کسی ؟ چه وقت ؟ چه کاری انجام می دهد
سپس دیگری ………………….(به منظور شناخت چرخه معیوب)
چرخه را در بافتار دلبستگی مورد نظاره قرار میدهد و چگونگی رفتارهای هر همسر مانند خشمگین شدن ، نق زدن ،اعتراض کردن و احساس یاس و فاصله گزینی را روشن کرده و آنها را انعکاس میدهد

گام 3:دستیابی به هیجانات ناشناخته (دستیابی به هیجانات نخستین و اولیه)
در سومین گام ،هیجانات واکنشی ثانویه ( مانند خشم ،ناکامی ، تلخکامی ) و احساسات مرتبط با افسردگی و فاصله جویی هم مورد اعتبار بخشی و انعکاس قرار می گیرند اما بر آنها تاکید نمی شود .
چراکه تاکید بریافتن هیجانات نخستین ، زیرساختاری و بی دفاعتری (مانند غم ، ترس ، شرم ) است که رفتار همسران را هدایت میکند .

هیجان درمانگر جهت بیرون کشیدن هیجانات نخستین به عبور کردن از مسیر هیجانات ثانویه نیازمند است
مثلاًوقتی یک شوهر به فاصله گزینی از زنش می پردازد درمانگر خشم ثانویه را مورد انعکاسگری قرار می دهد.
اما وقتی او متعاقبا به برقراری ارتباط اقدام می کند، نمایان می کند که فاصله جویی اش به دلیل احساس مغلوب شدن توسط مشکلات بوده است.

سرانجام درمانگر به سمت دستیابی به ناکامی نیازهای دلبستگی خواهانه ای که در زیر احساس مغلوب شدن قرار دارند،حرکت می کند:
« ممکنه به من کمک کنین تا بفهمم احساس مغلوب شدن برای شما مثل چی می مونه؟»

گام 4 : قاب دهی مجدد به مشکل از طریق توجه به چرخه منفی ،هیجانات اولیه و نیازهای دلبسته مدار
چرخه ناکارساز :
به نام دشمن مشترک قاب دهی می شود .
وبه عنوان منبع محرومیت های هیجانی همسران و آشفتگی های زناشویی معرفی می گردد .

هیجان درمانگر در گا م چهارم
از چرخه مشکل آفرین تصویری به دست می آورد
و مکرراً آشفتگی هارا باتوجه به مفهوم چرخه تبیین می کند .
تمرکزش را از هر یک از همسران به عنوان مقصر آشفتگی ها برداشته و رابطه و چرخه را متهم میکند .

مثال
به نظر می رسه که شما بدجوری تو دام این چرخه افتادین.
بهم گفتین که بارها و بارها همین روند رو تکرار کردین.
انگار که این دشمن مشترک ،زنده و پر از انرژیه. این چرخه واقعا قدرتمنده ها ؟

هیجان درمانگر مشکل را در بافتار علیت حلقوی پردازش و منعکس کرده چرخه را از پدیده ای با هویت مبهم و درونی به پیکره ای بیرونی و تغییر پذیر باز لقب دهی می کند .
828

همسران در پایان مرحله اول
پس از پشت سر گذاشتن مرحله نخست (تضعیف چرخه معیوب )به سمت یاوری یکدیگر بر علیه دشمن مشترک حرکت می کنند و آنها حالا شادترند .
مشاجرات هنوز هم وجود دارد، اما همسران به آرامی قادرند که خود را از درون چرخه خارج کنند و رفتارهای خلاقانه تری رابه نمایش بگذارند.

مرحله 2 :بازسازی الگوهای تعاملی
گام 5 : افزایش شناخت در مورد هیجانات ،نیازها وجنبه های به مالکیت در نیامده خود
سپس یکپارچه ساختن و تلفیق نمودن این عناصر با تعاملات ارتباطی

گام 5 : افزایش شناخت در مورد هیجانات
همسران تجربه هیجانی خود رااز رابطه درک و به مالکیت درمی آورند .
این امر فرد تجربه کننده را توانمند می کند

گام 6 : ایجاد و افزایش پذیرش نسبت به تجربه پدیدار شونده هر یک از همسران توسط دیگری

گام 7: تسهیل ابراز نیازها و خواسته ها به همسر
این گام موجب می شود زوج دوباره از نظر هیجانی و عاطفی با هم درگیر شوند.
وقتی درگیری های مثبت هیجانی دوباره در رابطه شکل می گیرد،رشته های دلبستگی و در نتیجه رخدادهای جدید تعاملی نیز پدیدار می گردند.

833

گام 7: تسهیل ابراز نیازها و خواسته ها به همسر
وقتی نیازها بصورت تازه ای ابراز می شوند
(مثلا من به حمایت تو نیاز دارم نه غرزدن مثل قبل)
ادراکات تازه از قبل ایجاد می شود.
این اداراکات تازه رفتارهای تازه ایجاد می کند.

2 رخداد مهم در مراحل میانی درمان (گامهای 7- 5 )
1-درگیری مجدد همسرگوشه گیربگونه ای که وضعیت تعاملی خود را تغییر داده ، برای تغییر دادن رابطه فعال شده و برای همسرش موضع دردسترس بودن را اتخاذ می کند.
مثلا یک همسر ساکت و همواره فاصله جو ممکن است در این گام ها به خشم آید و نیاز خود به احترام و حمایت شدن در رابطه را به گونه ای ابراز کند که همسرش شانس پاسخگو بودن به نیازهای ابراز شده وی را پیدا کند.

835

2 رخداد مهم در مراحل میانی درمان (گامهای 7- 5 )
2- نرم شدن همسر انتقادگر
-اعتماد مجدد با همسرش را آغاز می کند و جایگاه تعاملی خود را هم از نظر پذیرش و هم از نظر کنترل گری بهبود می دهد.

مرحله 3 : تثبیت و یکپارچه سازی
در مرحله 3 درمانگر پیشرفت های همسران را مرور می کند
از طریق برجسته کردن چرخه تعاملی مثبت و نوین و مقایسه آن با چرخه ناکارساز قبلی این پیشرفت را یادآوری می کند .

837

گام 8 : تسهیل پدیدآیی راهکارهای تازه جهت حل مسایل کهنه ی ارتباطی
گام 9 : تقویت مواضع تازه و تثبیت چرخه ی جدید در کنار رفتارهای دلبستگی خواهانه.

سه تغییر در فرایند درمان:
تضعیف چرخه منفی در پایان مرحله اول درمان
درگیر شدن اجتناب کننده در مرحله دوم درمان
آرام و نرم شدن سرزنشگر در مرحله دوم درمان
پدیدار شدن رشته های دلبستگی دوباره میان زوج در پایان مرحله سوم درمان
839

سه راهبرد درمانی در درمان هیجان مدار
840

راهبرد اول : ایجاد اتحاد درمانی
یک اتحاد مثبت و کارآمد 3 عنصر دارد:
1-درک درمانگر توسط زوجین به عنوان فردی حامی و مشتاق با مداخله درمانی موثر
2-تدوین اهداف درمانی
3-موضع اتخاذ شونده درمانگر نسبت به زوج ها ،آشفتگی آن ها و خاستگاه تغییر ات در آن ها

841

موضع گیری درمانگر هیجان مدار پنج مشخصه دارد:
1-شبیه شدن های همدلانه
2-پذیرش
3-اخلاص
4-کنترل و ردگیری فعالانه و مستمر هیجانات
5-ملحق شدن به سیستم

842

1- شبیه شدن های همدلانه
پیامدهای همدلی:
-کاهش اضطراب مراجع
-پردازش عمیق در تجربه ها
تمرکز بر هیجان های آشکار و نهفته

843

2- پذیرش
در زوج درمانی موضع پذیرش وارج گذاری به همسران اجازه می دهد که:
در کنار درمانگر قدرت مواجهه با جنبه های دردناک تجاربشان را پیدا کنند، قدرتی که به تنهایی در اختیار نداشتند .

844

3- اخلاص
اخلاص به معنی رفتار یا گفتار نسنجیده درمانگر یا خود افشایی بی پایان او نیست .
بلکه به معنی پاسخگو بودن و دردسترس بودن درمانگر با هدف کسب اعتماد مراجع است .
در EFTلازم است که درمانگر برای توضیح مداخلاتی که انجام میدهد و شرح اثر بخشی آنها در فرایند درمان اشتیاق داشته باشد.

845

4- ردگیری فعالانه ومستمر
درمانگر لازم است خاصیت ردگیری مستمردر موضع درمان زوجین را در خود ایجاد کند
نقش فعال وسنجیده شده ای جهت زیرنظرداشتن،کاوش درصورت لزوم، بازسازی اتحاد درمانی را اتخاذ کند .

846

5- الحاق
زوج درمانگر نه فقط با همسران بلکه با سیستم ارتباطی آنها نیز ملحق می شود .
الحاق یعنی توانمندی درمانگر در توصیف و یکپارچه سازی عناصر،الگوها ،چرخه های ارتباطی و نیز انعکاس دقیق تعابیر ناکارساز همسران از الگوهایی که ایشان را به آشفتگی کشانده است.

847

راهبرد دوم : دستیابی ، برملاسازی و توسعه پاسخهای هیجانی
1- شرح ،گسترش، قاب دهی مجدد به هیجانات دلبسته
2- بهره گیری از هیجانات جدیدا نامگذاری شده جهت وسعت بخشی به چهارچوب های معنایی
3- سود بردن از هیجانات در جهت ایجاد پاسخ های نوین
در حیطه کار ما مهمترین هیجانات مد نظر عبارتند از: خشم، ترس، تعجب ، لذت ، شرم ،نفرت ، رنجش ،تشویش ، غم و یاس.

848

مداخلات درمانگر در راهبرد دوم:
انعکاس :
هیجان درمانگر هیجان تاثرآمیز را می یابد ،آن را مورد تمرکز قرار میدهد و سپس منعکس میکند .
مزیت انعکاس :
مراجع حس میکند دیده شده و موردپذیرش قرار گرفته و جلسه درمان فضایی ایمن بخش و درمانگر فردی است حامی
انعکاس صحیح مراجع را به سمت برملاسازی تجارب درون سوق میدهد تمرکز را از تفاسیر نادرست برداشته به سمت فرایند درمان معطوف میکند.

849

معتبرسازی
هیجان درمانگر به هریک ازهمسران منتقل میکند که تجارب و پاسخ های هیجانی شان پذیرفتی است و پاسخهای هیچ یک از آنها غلط ، غیرمنطقی، معیوب ،شرم آور یا عجیب نیست.
درمانگر: فکر می کنم تو رو می فهمم.وقتی اون از افسردگی اش برات می گفت،احساس ناتوانی و کمی هراس می کردی. حس می کردی وزنه سنگینی روی دوشت گذاشته میشه که راه نفست رو می بنده.فکر می کنم این کاملا طبیعی باشه که در چنین وضعیتی هر کس بخواد وزنه رو به پایین بندازه و نفسی تازه کنه. هان؟

850

پاسخدهی های فراخواننده: بازتاب ها و سوالات
این پاسخ ها بر جنبه های احتمالی ،نامشخص و به تازگی پدیدار شونده تجارب تمرکز کرده مراجع را به کشف و درگیری با این تجارب تشویق میکند .
درمانگر: با این مداخله از محتواهای کم اهمیت و سطحی تعاملات اجتناب میکند و هیجانات واقعی مراجع را فراخوانی میکند . پاسخ های فراخوانده برای درمانگر یک ابزار اساسی است که بااستفاده ازآن مراجع را ازمسیرهای نادرستی همچون انکار یک هیجان یا فعال سازی نارست هیجان از طریق سرزنشگری و توهین به دیگری(تو یک کثافت هستی) دور کرده و به سمت مالکیت پذیری هیجانات ثانویه (من از دست توخیلی خشمگینم ) و یا قالب دهی به هیجانات نخستین زیر ساختاری هدایت میکند
(من احساس ناامیدی و درماندگی کردم به تو سیلی زدم فقط برای اینکه پاسخی داده باشم)

851

درمانگر: ماری اگر ممکنه یکبار دیگه این بخش از صحبتت که گفتی: « من به تو اجازه نمیدم که تحقیرم کنی» رو تکرار کن.

852

شدت بخشی
درمانگر همزمان با ردگیری فرایندهای درون روانی و میان فردی همسران به برجسته سازی و تشدید پاسخ های خاص و تعاملات ویژه ای از آنها اقدام می کند .
هدف از شدت بخشی به پاسخ های خاص هیجانی این است که همسران به شیوه هایی نوین با تجربه هیجانی شان درگیر شده گونه ای دیگر از تعامل را با یکدیگر خلق کنند .

انواع راه های شدت بخشی
1-تکرار کردن یه عبارت جهت شدت بخشی به تاثیر آن
2- تشدید یک تجربه از طریق تغییر تن صدا
3- استفاده از سمبل ها و استعاره ها
4- جهت دهی به همسران برای فعال سازی پاسخ هایشان و تبدیل تجربه درون روانی به پیامهای میان فردی ایجاد وحفظ تمرکزی دقیق و گاهی سرسختانه

درمانگر: ممکنه یکبار دیگه جمله « من نمی تونم همینطور دست رو دست بزارم و به خودم اجازه بدم که تسلیم اون بشم» رو تکرار کنی؟(شدت بخشی)

گمانه زنی / معنا سازی همدلانه
هیجان درمانگربراساس نشانه های غیرکلامی،بافتاری وتعاملی مراجع به
حال وهوا وتجربه فعلی اواشاره دارد.
هدف: یاری کردن مراجع و شکل دهی و قالب نهادن بر تجربه خویش
(درمانگر)است.
تفاسیر و معنا سازیهای درمانگر هرگز نباید به مراجع تحمیل شوند چرا که این
امر از تجربه گری وکشف آگاهی توسط خود فرد جلوگیری خواهد کرد .هیجان
درمانگر در معنا سازی به طور کلی بر تجربه مراجع و به طور خاص بر تجاربی
که به نظر میرسد قالب دهی یا تصاحب نشده اند توجه می کند .

856

درمانگر:
سام ،فکر می کنم فهمیده ام تو بین دو احساس گیر کردی.بخشی از وجودت به ماری میگه: «برو به درک. هیچکس نمی تونه انتظاراتش رو به من تحمیل کنه و خودش رو مالک من بدونه.»
اما از طرف دیگه به شدت از خشم او و طرد شدن می ترسی و نمی خوای که تنها بمونی. درسته؟

خود افشایی
خود افشایی درمانگر از مداخلات مهم هیجان درمانگران به شمار نمی رود
زمانی که اهدافی خاص همچون:
برقراری اتحاد درمانی
اعتبار بخشی به پاسخ های مراجع
الحاق به جهت روشن سازی عناصر نهفته در تجربه
مورد نظر باشد خود افشایی راهگشا خواهد بود.

858

مراجع: می دونم که نباید به اضطرابها و دلواپسی هام اونقدر میدون بدهم که منو کنترل کنن و به جایی برسوننم که حتی صدای همسرم رو هم نشنوم.
درمانگر: اوم ،خوب می فهمم.من هم این تجربه رو دارم که وقتی آدم به وحشت می افته واقعا سخته که منطقی رفتار کنه.(خودافشایی)

راهبرد سوم : ساختار دهی مجدد به تعاملات
مداخلات درمانگر در راهبرد سوم
1- ردگیری و انعکاس الگوها وچرخه های تعاملی
هیجان درمانگر با تشریح ساختار و فرایند تعاملات بر ماهیت ارتباط موجود تمرکز و آن را شفاف سازی میکند .

860

از همان آغاز درمانگر:
توضیحات همسران
مشاهدات آشکار خود
و تعاملات مشکل آفرینی که همسران با آن درگیرند را درنظر گرفته،جمع بندی نموده و به همسران منعکس میکند .
.

861

توصیف الگوهای تعاملی در سراسر درمان ادامه دارد و باپیشرفت فرایند درمان روشن سازی ( روشن سازی مواضع (قدرت ،کنترل،نزدیکی،تماس )همسران نسبت به هم )وتمییز الگوها نیز افزایش می یابد
862

مثال: انعکاس یک چرخه ناکارآمد
درمانگر: خب ،اجازه بدین ببینم من درست فهمیدم؟
معمولا اینجوری میشه که تو صمیمیت و نزدیکی بیشتری رو با آرش می خوای و سعی می کنی در مورد احساسات و رابطه تون باهاش حرف بزنی.
و تو آرش! کارهای دیگه رو ترجیح می دی.
مثلا دوست داری زمان زیادی رو با دوستات بگذرونی و اینکه همش برای حرف زدن با الناز وقت بزاری برات آسون نیست.

863

تو حتی درست نمی دونی که منظور الناز از اینکه همش می خواد باهات حرف بزنه چیه.
این احساسات شما رو به نقطه ای می رسونه که الناز تو رو بیشتر یک هم اتاقی می بینه تا همسر.بعد کاملا از دستت عصبانی میشه و انتقاد می کنه.
تو هم سعی می کنی از خشم اون اجتناب کنی و به همین خاطر حتی بیشتر از قبل با دوستانت میری بیرون و زمان کمتر و کمتری رو با الناز می گذرونی. درسته
864

2- قاب دهی مجدد به مشکلات با توجه به بافتار
قاب دهی مجدد به رفتارهای هر همسربدنبال ردگیری،توصیف و شرح چرخه های تعاملی و با توجه به سایر رفتارهای همسران انجام میشود.
این قاب دهی براساس رابطه جاری و فعلی همسران و درجهت پیوند جویی میان آنها شکل میگیرد.

865

مثلاً رفتار فاصله جویانه نیزنه بازتابی از بی تفاوتی که در قالب حفاظت از خود در مقابل خشم فرد بی تاب قاب دهی می گردد
مثلاً خشم درقالب اعتراض بی تابانه به ادراک دردسترس نبودن و ناپاسخگویی پیکره دلبستگی قاب دهی می شود .

866

مداخله قاب دهی مجدد از مزیت آگاه سازی همسران برخوردار است و آنها نسبت به این که چطور خودشان با بی ارادگی به استمرار الگوی معیوب و متعا قباً پاسخ های منفی دامن می زنند آگاه می شوند
867

درمانگر: خب البته می فهمم.
وقتی مطمئنی که اگه باز باشی و اونچیزی که واقعا هستی رو نشون بدی،طرد می شی اینکار برات سخت میشه.
وقتی می دونی که از گفتن حرفهای دلت فقط اونو خشمگین تر می کنی ترجیح می دی که چیزی نگی.
مثال دیگر:
درمانگر:بسیار خوب. می تونی بهش نگاه کنی و بگی:
«من خیلی می ترسم.
من از اینکه ریسک نزدیک شدن دوباره به تو رو تجربه کنم می ترسم.من می دونم که تو ترکم خواهی کرد.»
868

تغییرات درپایان درمان EFT :
دگرگونی های هیجانی :
1.کاهش هیجانات منفی
2.ابرازهیجانات به گونه ای که موجب پاسخگویی مطلوب همسرشان شود

869

دگرگونی های رفتاری :
1.پاسخگو بودن و در دسترس بودن از گذشته
2.ارائه پاسخ های مطلوبتری به یکدیگر
3.بروز به شیوه متفاوت رفتارهای دلبسته خواهانه زوج باگذشته
4.کمک به نفردیگربرای پاسخدهی
5.پیشرفت توانمندی زوجین درحل مسئله

870

دگرگونی های شناختی :
1.ادراک به گونه ای متفاوت با قبل
2.اطلاق نسبیت های تازه به هم
3.تعریف وتوصیف خودو همسرشان با واژگان دلبسته مدار
4.نگاه از چشم اندازی جدید به رابطه

871

دگرگونی های میان فردی :
1.بازداری چرخه های منفی
2.فعال شدن سیکل های مثبت
3.خلاص شدت ازشر تعاملات منفی خودتقویت گر گذشته
4.برون ریزی پاسخ های تازه
5.پدیدآیی درگیری هیجانی

872

پروتکل زوج درمانی هیجان مدار
873

مقدمه
درمان هیجان مدار (EFT)یک برنامه برای زوجینی است که ترس از جدایی روانی ،هیجانی یابدنی و یا از دست دادن همسر صمیمی را تجربه می کنند.
این ترس ها و نگرانی ها منجر به آشفتگی زناشویی می شود.
هدف از ان کمک به زوجین برای ایجاد پیوندهای ایمن دلبستگی بین زوج های صمیمی است .

874

مدلEFTشامل سه مرحله و نه است :
1-تشنج زدایی از چرخه های منفی تعامل
2-تغییر مواضع تعاملی
3- تحکیم و یکپارچگی

875

در این سه مرحله ۹گام وجود دارد
مرحله1-تشنج زدایی
گام1-ایجاداتحادوارزیابی موضوعات تعارض آمیز
گام2-تشخیص چرخه تعاملی منفی
گام3-ارزیابی هیجانات تصدیق نشده
گام4-چارچوب دهی مجدد مشکل

876

مرحله2-تغییرمواضع تعاملی
گام5-برانگیختن تعامل بانیازهای هیجانی و دلبستگی خودفرد
گام6-برانگیختن پذیرش تجربه
گام7-تسهیل ابرازنیازهاوخواسته ها

877

مرحله3-تحکیم و یکپارچگی
گام۸-تسهیل راه حل های جدید
گام۹-تحکیم رفتارهای دلبستگی جدید

878

مداخلاتی که در زوج درمانی هیجان مدار،منحصر به فرد هستند
879

به عنوان یک درمانگر efctباید جلسات رابه نحوی ساختاربندی کنید که به هریک از زوجین کمک شود جنبه های جدیدی از تجربیات یا پاسخ های هیجانی اش را کشف کند (جانسون و دیگران،2005).
شما باید توالی و الگوهای تعامل هیجانی را درهنگام وقوعشان در جلسه ،دنبال کنید و انعکاس دهید.برحرکات هریک از زوجین درچرخه که تابعی از رابطه آن هاست وهیجانات اولیه برالگوی تعاملی آنان تکیه دارد
880

.این کار به شما اجازه می دهدکه نیازهاو ترس های دلبستگی درمانجویان را شناسایی و مشخص کنید .درک نیاز ها و ترس های دلبستگی درمانجویان به شما اجازه خواهد داد قوانینی را وضع کنید که براساس آنها زوجین این پاسخ هارا بایکدیگر درمیان بگذارند.
881

این قوانین به عنوان بخش هلیی از تعامل تعریف می شوند که توسط درمانگر ،تسهیل و توسط زوج هدایت می شوند (باتلر ،دیویس و سیدال ،2008 )
هدف از قوانین این است که زوجین باهم تعامل داشته باشند نه باشما.
882

مداخلات زیان آور یا غیرایمن دردرمان هیجان مدار
883

آموزش مهارت های خاص ارتباطی و حل مساله به طور کلی در ممنوع هستند .
درمانگران هیجان مدار تشویق می شوند که برتبادلات هیجانی مرتبط با دلبستگی وایمن درتعامل زوجین تمرکز کنند نه برمهارت های
ارتباطی وحل مسله آنان (جانسون و دیگران،2005).
تمرکز برتجارب هیجانی گذشته بخشی از درمان هیجان مدار نیست زیرا تمرکز براین تجارب در رابطه اغلب منجربه سرزنش کردن یکی ز زوجین یاتوجیه رفتار وی می شود (جانسون 2004).

884

تخلیه ههیجانات منفی نیز اغلب دلسرد کننده است
زیرا در تلاش برای مجاب کردن یکی از زوجین برای تغییررفتار باعث برچسب زدن به رفتار وی می شود.
درعوض،درمان هیجان مدار بررفتار اینجا واکنون تمرکز می کند تا ادارکات زوجین از رفتار خود و همسرشان را شفاف سازی چارچوب دهی مجدد واصلاح کند
885

تماس تلفنی اولیه
886

زوج درمانی هیجان مدار با استفا ده رویه های توضیح داده شده وباتماس تلفنی اولیه آغاز می شود.
بادرمانجویان تماس بگیرید و یک قرار ملاقات برای جلسه ارزیابی اولیه تنظیم کنید . دوجلسه ارزیابی رابرنامه ریزی کنید .
اول،یک جلسه زوجی یک ساعته برای ارزیابی متغیرهای ارتباطی درمانجویان و دوم،یک جلسه یک ساعته فردی باهریک از زوجین برای تعیین دیدگاه های فردی آنها نسبت به ازدواج و سهم آن ها از آن.

مدیریت بحران
هرزمان که با درمانجویان ملاقات می کنید باید برای مدیریت بحران آماده باشید.
شما می بایست برای مداخله با استفاده از مدیریت بحران درهر زمان که شواهدی از افکار خودکشی یاخشونت خانوادگی وجود دارد آماده باشید

جلسات درمان
889

آغاز جلسات
آغاز جلسات درمان از اصول تقریبا یکسانی پیروی می کند
1-ملاقات در سالن پذیرش و گفتگوی معمولی و هدایت آنان اتاق درمان
2-خوشامد گویی و پذیرش بدون قید و شرطدرمانجویان
3-بررسی رویدادهای بحران زا
4-بررسی تکالیف
5-طرح موصوع جلسه
890

جلسه اول
مصاحبه اولیه :جلسات ارزیابی
دردرمان هیجان مدار ارزیابی یک فرآیند مداوم در نظر گرفته می شود.
اماجلسات اول ودوم برارزیابی این موضوع تمرکز دارند که زوجین چگونه از نظرهیجانی یکدیگر راتجربه می کنند
و چگونه از لحاظ هیجانی به رابطه شان پاسخ می دهند
891

به علاوه شما می بایست چرخه تعامل منفی که رابطه آنان را تعریف می کند،تعیین کنید
از آنجا که آغاز درمان از شروع جلسه اول، مداخله را با انعکاس چرخه به درمانجویان ، تایید احساسات وابسته آن ها وتصریح آشفتگی شان آغاز خواهید کرد، بخشی ازارزیابی، مشاهده پاسخ آنان به مداخلات شما است
892

اهداف اختصاصی جلسات ارزیابی عبارت اند از:
الف)ارتباط باهر دو زوج و برقراری اتحاد درمانی
ب)تعیین ماهیت مشکل آنان و ماهیت رابطه شان
ج)تعیین اهداف هریک از زوجین برای درمان
د)تعیین یک طرح درمان

893

اهداف جلسات ارزیابی ادامه پیوند باهریک از زوجین به طور فردی برای ایجاد و حفظ اتحاداست.
درپایان جلسات ارزیابی ،هر دو زوج بیاید احساس کنند که درک وتصدیق شدند
894

به علاوه شماباید قادر باشید به سوالات زیر پاسخ دهید
الف)رابطه زناشویی آن ها چطور تغیییر کرده است؟چرادراین زمان به دنبال درمان هستند؟
ب)ماهیت تاریخچه ارتباطی آنان از لحاظ مسایل دلبستگی هیجانی و
آسیب پذیری های آن چیست؟
ج) موانع آها برای دلبستگی ایمن کدامند؟
د)چرخه های تکرارشونده تعامل که آشفتگی انان را حفظ می کنند کدامند؟
ه)نقاط تمرکزی که باید درآن مداخله کنید چه هستند؟

895

و)وقتی برای دسترسی به هیجانات اولیه زوجین مداخله می کنید آنها چگونه پاسخ می دهند؟
ز)نقاط قوت و مثبت آنها در رابطه چه هستند؟
ح)آیا زوج درمانی ،منع استفاده دارد؟

896

1-شروع جلسه
الف)ملاقات اولیه: درمانجویان را دربخش پذیرش ملاقات کنید و درحالی که درباره یک موضوع عمومی گفت و گو می کنید آنهارا تا اتاق درمان یا مشاوره همراهی کنید.
ب)ارزیابی بحران: هرزمان که درمصاحبه اولیه و مصاحبه های بعدی دلیلی برای شک به افکارخودکشی یا خشونت خانوادگی وجود داشت، مصاحبه را با مصاحبه مناسب برای آن بحران عوض کنید
897

ج)درگام بعدی،برای درمانجویان توضیح دهید جلسات اول برای ارزیابی هستند.
به آنها بگویید که جلسات ارزیابی برای کمک به شما جهت پی بردن به مسایل آنها هستند تا بتوانید درصورت لزوم،درمان مورد نیاز را تعیین کنید.
برای آنان توضیح دهید که جلسه سوم ،جلسه بازخورداست که در آن ادراک خود ازنقاط قوت زناشویی آنان و بخش هایی که شایدنیاز به بهبود داشته باشند را با آنها درمیان می گذارید.
آنگاه شما و آنها با یکدیگرتصمیم خواهید گرفت که آیا زوج درمانی توصیه می شود یاخیر.
898

آنان خاطرنشان کنید که ممکن است هریک از این موارد تعیین شود:
الف)هیچ درمانی لازم نیست
ب)یک درمان خاص توصیه می شود
ج)درمان توصیه شده دراین کلینیک مقدور نیست
د:اگر نیازبه درمان وجود داشته باشد بعداز جلسه بازخورد شروع خواهد شد
899

میانه جلسه اول
الف)برای شروع کار جلسه درباره مشکلات کنونی درمان جویان سوال کنید.
درطی جلسه باید باهمدلی گوش دهید و از آنان بخواهیدکه هریک داستانشان را بگویند.
سعی کنیدمسایل مربوط به نحوه تجربه شان ازیکدیگر را فراخوانی کنید.
سعی کنید احساس پذیرش ،ارتباط ،طرد و آسیب پذیری آنها در رابطه را مشخص کنید.
الگوهای منفی گرایی موجود درچرخه تعامل آنهارا جستجوکنید.
900

میانه جلسه اول
برای آنان توضیح دهید که میخواهید به داستان های هردوی آنها گوش دهید.
بپرسید که چه کسی دوست دارد شروع کند.
مطمعن شوید که اطلاعات مشابه را از هر دونفر گرفته اید.
1-ازآنان سوال کنید که(درحال حاضرچه مسله خاصی دارند؟)
2-درباره تاریخچه شکایتشان سوال کنید(چه مدتی است که این مسله پیش آمده است؟)یا(ازچه موقع شروع شده است؟)
901

میانه جلسه اول
3-ازآنان بپرسید که آیا سعی کرده اند برای حل آن کاری بکنند؟
و چقدرموفق شده اند و چقدر ناموفق بوده اند؟
4-یک تاریخچه سلامتی ازآنان بگیرید.
اگر اطلاعات موجود نیستند این سوالات رابپرسید :
الف)آیا زن درحال حاضر باردار است ؟
ب)آیا هیچ یک از آنها سابقه مشکلات قلبی یا فشارخون بالا دارد ؟

902

ج)آیا هرگونه مشکل سلامتی دیگری وجود دارد ؟
د)آیا هیچ یک ازآنها درحال حاضرافسرده است یا سابقه قبلی افسردگی
ه)آیا هیچ یک از آنها درحال حاضردارودرمانی میشود؟
و)آیا درحال حاضر سومصرف دارو یا الکل وجود دارد؟آیا سابقه سومصرف دارو یا الکل وجود دارد؟

903

خاتمه جلسه اول
زمانی را برای مصاحبه فردی تعیین کنید
جلسه را جمع بندی کنید
از زوجین بخواهید که نظرات خود را در خصوص جمع بندی جلسه بیان کنند
جلسع را بموقع خاتمه دهید
درمانجویان را درحالی که درباره یک موضوع عمومی گفت و گو می کنید،تابخش پذیرش همراهی کنید.

904

جلسه دوم:مصاحبه ارزیابی فردی
905

جلسه دوم:ارزیابی فردی
هدف از مصاحبه ارزیابی فردی ،تعیین تعهد هریک از زوجین به ازدواج،انتظارات آنهااز ازدواج و ازدرمان است.
به علاوه ،مصاحبه های فردی برای غربالگری خشونت خانوادگی ،روابط نامشروع درحال انجام و مشکلات فردی ،سلامت روان ، مورد استفاده قرار می گیرند.

906

2-اهداف اختصاصی
الف)برای برقراری وحفظ اتحاد، پیوند فردی باهریک از زوجین را ادامه دهید.
ب)تعهد و انتظارات هریک از زوجین درمورد رابطه زناشویی رامشخص کنید.
ج)انتظارات فردی درمانجویان از درمان را مشخص کنید
907

د)مشخص کنید که آیا خشونت خانوادگی در رابطه زوجین درحال وقوع است؟
ه)مشخص کنیدآیا درحال حاضر رابطه ای خارج ازچهارچوب زندگی زناشویی وجود دارد؟
و)مشخص کنید که آیا مشکلات فردی سلامت روان که ممکن است به رابطه ضربه بزنند،وجود دارند؟
ز)مشخص کنید که آیا منابع دیگری ازاسترس ضربه زننده به رابطه وجود دارد
908

شروع جلسه
به درمانجویان چیزی شبیه به این بگویید"دراین جلسه می خواهم بدانم که شما نسبت به ازدواجتان چه احساسی داریدو مسائل مربوط به آن رابفهمم.
به خاطر داشته باشید که قوانین درمان من برای حفظ رازداری هستند.
سپس فعالانه گوش کنید، همدلی کنید و انعکاس محتوا و احساسات و ….. بخوبی انجام دهید.
909

میانه جلسه
کارجلسه را با پرسش درمانجو درباره مشکلات خاصش شروع کنید.
این سوالات نباید با ترتیب خاصی پرسیده شوند اما باید به طور حتم همه موضوعات را پوشش دهند.
اگر شما به طور اختصاصی سوال نپرسید، بسیاری از درمان جویان برای اطلاعات دادن داوطلب نمی شوند.
910

سئوالات شبیه به موارد زیر رابپرسید
1-"هرگونه نگرانی را که ممکن است در مورد ازدواجتان داشته باشید به من بگویید."
2-"دوست دارم در این جلسه درباره تعهدتان به ازدواج از شما بشنوم .
3-"آیا به طلاق یا جدایی فکرکرده اید ؟"
4-"چقدر نتظار دارید که درمان به شما کمک کند؟نتیجه نهایی برای شما چیست؟" 5-"سازگاری جنسی شما چگونه است؟"
6-درهمه ازدواج ها اختلاف وجود دارد. آیا اختلاف شما درزندگیتان تابه حال به هل دادن تنه زدن یا کتک زدن یا توهین منجرشده است؟"
911

سئوالات شبیه به موارد زیر رابپرسید
7-آیا شما یا همسرتان در خارج از ازدواج فرد دیگری را به صورت عاشقانه یا صمیمانه به طور خصوصی یا ازطریق فضای مجازی ملاقات می کنید؟
8-آیا شما و همسرتان دچار مشکلات جسمانی یا روانی هستید یا در گذشته آن را تجربه کرده اید؟
9-آیا منابع دیگری از استرس در ازدواجتان وجود دارند
10-"آیا من چیزی را جا انداختم؟"

912

خاتمه جلسه
الف)از درمانجو بخواهید جلسه را جمع بندی کندهید
ب)از او بخواهید اگر می خواهد در باره موضوعی ضروری صحبت کند می تواند آن را مطرح کند
ج)جلسه را خاتمه دهید
د)قرار جلسه بعدی را مشخص کنید
ه)او را بدرقه کنید
913

جلسه سوم
هدف کلی: هدف از جلسه سوم ارئه طرح درمان به درمانجویان توافق با آنان برای انجام درمان است.
3-اهداف اختصاصی
الف)برای برقراری و حفظ اتحاد درمانی پیوند باهردو زوج را ادامه دهید.
ب)ادراک خود از مشکلات درمانجویان را به آنان بگوببد و موافقتشان را بگیرید .

914

ج)طرح درمان پیشنهادی خود را ارائه دهید:
1-اگر درمان مناسب نیست یا درمان مورد نیاز در این کلینیک موجود نیست درمانجویان را برای کمک گرفتن به جای دیگری ارجاع دهید .
2-اگرمناسب است درمان پیشنهادی را تشریح کنید.
د)از درمانجویان درباره رضایتشان برای انجام درمان سوال کنید
915

شروع جلسه
1-از درمانجویان بپرسید که ایا از جلسه قبل تا کنون چیزی تغییر کرده است؟
گوش دهید و مشاهده کنید.
هرگونه نگرانی را مشخص کنید

916

1-اگر درمانجویان درفاصله بین جلسات مشاجره داشته اند به طور خلاصه به هر دو طرف گوش دهید و یادداشت بردارید .
سپس برای آنها توضیح دهید که این یک جلسه بازخورد است و شما یادداشت برمی دارید و در جلسه بعد که جلسه درمانی است به این مشکل خواهید پرداخت
917

2-بابحث درمورد موضوع جلسه به میانه جلسه بروید .
برای مثال بگویید:"دراین جلسه می خواهم آنچه را که شما با من درمیان گذاشتید دوباره با شما درمیان بگذارم.
ما به همراه هم، تمام اطلاعاتی را که من دارم بررسی کرده و فکر خواهیم کرد که آنها حاکی از چه چیزی هستند.
سپس باهم تصمیم خواهیم گرفت که آیا درمان مورد نیاز است یاخیر
918

میانه جلسه
الف)ادراک خود ازداستان رابطه دمانجویان را به طور خلاصه مرور کنید و برای موافقت، آنان رابا درمانجویان چک کنید.
ب)اگر آزمون هایی مانند رضایت زناشویی را اجرا نموده اید آن را با زوجین مطرح کنید

919

ج)مشاهدات عمومی خود از کشمکش هایی که درمانجویان در ازدواجشان دارند و هرگونه موفقیتی را که درغلبه برآنها داشته اند توضیح دهید.
الگوی تعامل آنان و نحوه تجربه هریک از آنان در رابطه اشان راتوضیح دهید
بادرمانجویان چک کنید تامشخص شود که مشاهدات شما با آنها مطابقات دارند
920

د)ارزیابی خودرا ارائه دهید.
1-اگرارزیابی شما حاکی از این است که درحال حاضر هیچ درمانی مورد نیاز نیست، درمانجویان را ازتصمیمتان آگاه کنید و توجیهی برای آن ارائه دهید
سپس آنها رابرای تلاش هایشان تحسین کنید و به جلسه سوم بروید
921

2-اگر تصمیم شما براین است که درمانجویان را به یک مرکز یا درمانگر دیگر ارجاع دهید، آنان را از این تصمیم وتوجیه تان آگاه کنید
3-اگرارزیابی تان برای درمان هیجان مدار است طرح درمانی خود را که با ارزیابی تان از مشکل مطابقت دارد ارائه دهید.

922

الف)مدل درمانی پیشنهادی را تشریح کنید.
ب)فواید و عوارض جانبی بالقوه را شرح کنید.
ج)درباره انتظاراتتان از تعداد جلسات درمان بحث کنید.
د)حقوق درمانجویان را با آنان درمیان بگذارید.
4-اجازه درمانجویان برای ادامه درمان را نگهداری کنید.
ه)به خاتمه جلسه 3بروید.

923

خاتمه جلسه سوم
الف)ازدرمانجویان بخواهید که جلسه را جمع بندی کنند
ب:اگر نیاز به اجرای آزمون دارید آن را اجرا کنید
ج)از درمانجویان بابت تلاش هایشن تشکر کنید و بپرسید که آیا کار دیگری هست که بتوانید برای آنان انجام دهید
د: ختم جلسه را اعلام و آنان را بدرقه کنید
924

جلسه چهارم:مرحله 1درمان هیجان مدار :تشنج زدایی
اهداف جلسه 4یعنی مرحله 1:تشنج زدایی این است که موضع تکرار شونده درمانجویان که باعث پاسخ گویی آنها به یکدیگر دریک چرخه منفی می شود با همکاری آنان به طور کامل تر مشخص شوند.
دستیابی به اهداف جلسه4ممکن است بیش ازیک جلسه نیازداشته باشد درصورت نیاز به جلسات اضافه درمانجویان را از وجود جلسات4الف-4ب و غیره آگاه کنید
925

اهداف اختصاصی جلسه چهارم
الف)گام1:برای برقرری و حفظ اتحاد پیوند فردی باهریک از زوجین را ادامه دهید.
ب)گام2:به زوج کمک کنید که چرخه منفی شان راشناسایی کنند.
ج)گام3:به آنان کمک کنید که پاسخ های عاطفی اولیه و ثانویه ناشناخته شان درچرخه را شناسایی کنند.
926

اهداف اختصاصی جلسه چهارم
د)گام4:چارچوب دهی مجدد موضع هریک از زوجین در دلبستگی راشروع کنید .
ه)گام5)نقطه پایان فرایند تشنج زدایی این است که زوجین درباره چرخه منفی شان تمرکز کنند .
تابه جای اینکه برای تغییر رفتارهمسرشان تلاش کنند، اقدامات تغییری خودشان را هدف گیری کنند

927

شروع جلسه چهارم
الف)از درمانجویان بپرسید که آیا از جلسه قبل تا اکنون چیزی تغییر کرده است.گوش دهید و همدلی کنید.
اگر در بحران نیستند وارد گفتگو در باره موضوع جلسه شوید
ب)موضوع جلسه چهارم ،تعیین الگوی منفی تعامل و هیجانات ناشناخته زیربنایی تعاملات درمانجویان درچرخه است.
928

هدف شما این خواهید بود که الگوی منفی را به دقت دنبال کرده و بر آن تمرکز کنید
ماهیت تاثیر هریک از زوجین بررفتار دیگری در خاطرنشان کنید.
این مهم است که هر یک از زوجین از هیجانات اولیه و ثانویه خود آگاه شوند
این چرخه نسبت به رابطه زوج به صورت "خارجی"شناخته می شود و"دشمن"رابطه زوج لقب می گیرد

929

میانه جلسه چهارم
شما می توانید چیزی شبیه به این بگویید
«موضوع این جلسه و احتمالا جلسه بعد شناسایی کامل تر چرخه منفی است که بر رابطه شما مسلط شده است.
وقتی در این چرخه می افتید دچار هیجاناتی می شوید که شما را از داشتن احساس نزدیک و ایمن بایکدیگر باز می دارند.
930

ما این هیجانات را شناسایی کرده و خواهیم دید که چگونه برای جدا کردن شما از یکدیگر عمل می کنند .
بگذارید با این سوال شروع کنیم:وقتی شما دونفر دعوا می کنید چه اتفاقی می افتد؟
فعالانه گوش کنید و سایر مهارت های خرد بخصوص مهارت گوش دادن همدلانه را بکار ببندید

931

مولفه های چرخه را خاطر نشان کنید و روی الگو برچسب بگذارید
به زوجین کمک کنید که هیجانات اولیه و ثانویه شان را شناسایی کنند
به آنها کمک کنید که تجارب هیجانی شان در دلبستگی را درک کنند.

932

خاتمه جلسه چهارم
الف)از درمانجویان بخواهید که جلسه را جمع بندی کنند.
ب)بخش هایی را که تصحیح کرده اند تقویت کنید و برای بخش هایی که به نظر می رسد پیگیری نشده اند بازخورد هدایت کننده آزمایشی ارائه دهید
ج)قرار جلسه بعدی را مشخص کنید
د)آنان را بدرقه نمایید
933

جلسه پنجم
مرحله1":تشنج زدایی گام 4
هدف از جلسه 5یعنی مرحله آخر 1":تشنج زدایی گام 4این است که به کمک زوجین برای یادگیری شناسایی چرخه منفی و پاسخ های عاطفی اولیه و ثانویه شان که ای چرخه را پایدار می کنند فرایند تشنج زدایی تکمیل شود.
درگام4زوجین یاد خواهند گرفت که مواضعشان در دلبستگی را توضیح دهند.

934

درگام 4" شما به زوجین کمک خواهید کرد که مشکل را نسبت به رابطه شان صورت خارجی تعریف کنند.
همچنین به آنها کمک خواهید کرد که بفهمند مشکل باپاسخ های هیجانی و نیاز های دلبستگی هر یک از آن ها تشدید می شود .
نقطه فرایند تشنج زدایی این است که زوجین دوباره برچرخه منفی شان تمرکز کنند، تابه جای این که همسرشان تلاش کنند اقدامات تغییر یخودشان را هدف گیری کنند
935

شروع جلسه
الف)شما می توانید چیزی شبیه به این بگویید:
«موضوع جلسه امروز این است که به شما کمک شود یاد بگیرید با روشن کردن نحوه مشارکت پاسخ های هیجانی و نیازهای دلبستگی تان در چرخه منفی آن را تشنج زدایی کنید .

936

اگر این هفته دعوا یا مشاجره داشتید چگونه پیش رفت؟
اگر دعوا یا مشاجره نداشتید چگونه از آن اجتناب کردید؟
"بعد از اینکه درمانجویان پیگیری هفته شان را توضیح دادند چیزی شبیه به این بگویید:
"چرخه شما در اینکه هفته تان اینگونه پیش برود چه سمی داشت؟" "هیجانات و نیازهای دلبستگی شما درچرخه چه سهمی داشتند؟"

937

ب)باهمدلی گوش دهید و از مهارت های خود یعنی تایید احساس،گمانه زنی همدلانه و چارچوب دهی مجدد استفاده کنید تابه آنها کمک کنید چرخه و نقشی که هیجانات و نیاز های دلبستگی درفرایند بازی می کنند.
938

ج)به هریک از زوجین کمک کنید که هیجانات اولیه و ثانویه خود را که به وسیله شرایط زندگی و همسرش برانگیخته شدند شناسایی کند.به انها کمک کنید که نحوه مشارکت این هیجانات در چرخه شناسایی کنید
939

د)وقتی زوجین قادر باشند الگوی تعاملشان و اینکه این الگوچگونه چرخه شان را تعریف می کند شناسایی کنند درمسیر تشنج زدایی قرار خواهند گرفت و آماده اند که به مرحله 2"یعنی تغییر الگو های تعاملی گام های 6و5و7 بروند
940

خاتمه جلسه پنجم
جمع بندی توسط درمانجویان
بازخورد حمایتی بدهید
قرار ملاقات تعیین کنید
آنان را بدرقه کنید

941

جلسه ششم
مرحله 2 "گام های 5و6:تعمیق درگیر شدن در رابطه به وسیله بسط و تشدید هیجان
اهداف جلسه 6یعنی مرحله 2"گام های 5و6این است که به درمانجویانتان کمک کنید تا نیاز های انکار شده دلبستگی و سایر جنبه های انکار شده خودپنداره شان را شناسایی کنند.
942

گام 5سخت ترین گام درون-روانی "است
گام5بریکی از زوجین که به عنوان شریک درحال تجربه(")شناخته می شود تمرکزدارد.
گام5برنیازها و ترس های دلبستگی"که با رابطه زناشویی ارتباط دارند تمرکز می کند.گام 5به گام 6منتهی می شود که در آن به شریک دیگرکمک می شود که گوش دهد پردازش کند و به مشارکت "را به طور مثبت پاسخ دهد
943

هدف این است که با شکل دادن مجدد به ادراک "از خودش در رابطه وادراکش از چگونگی پاسخ های "به او در رابطه بازسازی رابطه زناشویی انجام شود.
در همین زمان رفتار "در رابطه به وسیله ادراک جدیدش از" تغییر می کند و پاسخ های " نیز تغییر می یابند.

944

. گام 6جابجایی در تمرکز از ادراک"به"و پذیرش احساسات و نیاز های دلبستگی "است.
گام های 5و6باید با تعویض نقش های زوجین دوباره تکرار شوند.
بنابراین در جلسه6-ب زوجین نقش را عوض کرده و فرایندهای جلسه6-الف را تکرار کنید
945

شروع جلسه شش الف
درباره صورت جلسه بحث کنید.
موضوع جلسه 6-الف یعنی گام 5این است که به یکی از زوجین به طور معمول کسی که کناره گیری می کند،کمک شود تا نیاز های انکار شده دلبستگی اش را به طور کامل تجربه کند و آنها را در در رابطه فرمول بندی کنید
946

میانه جلسه شش الف
الف)شما می تونید چیزی شبیه به این بگویید:
«موضوع جلسه امروز این است که به شما کمک شود تا پاسخ های دلبستگی تان در ارتباط با احساسات و نیاز های دلبستگی که در رابطه با همسر و ازدواجتان به آنها دچار می شوید را تجربه کنید.
ازآنجا که شرکت هر دوی شما در این فرایند به طور همزمان دشوار است در هرنوبت با یکی از شما کار کنیم .
947

میانه جلسه شش الف
انجام این فرایند کامل برای هر دوی شما ممکن است چندجلسه طول بکشد.
چرا با (نام زوجی که بیشتر کناره گیری می کند را بگویید)شروع نکنیم؟
به ما بگو دراین رابطه برای شما چ اتفاقی می افتد؟"
948

میانه جلسه شش الف
ب)از مهارت های "خود یعنی تایید احساس پاسخ دهی برانگیراننده تشدید گمانه زنی همدلانه و چارچوب دهی مجدد استفاده کنید تا به زوج کمک کنید که چرخه و نقشی که هیجانات و نیازهای دلبستگی در فرایند بازی می کنند را شناسایی کنند

949

میانه جلسه شش الف
به درمانجویانتان کمک کنید که از احساس آسیب پذیری آزار دیدن و ترسشان آگاه شوند و آنها را متعلق به خود بدانند.
به آنان کمک کنید که این احساسات را عمیق تر بشناسد.
به این معنی که مشغولیت شان با احساسات و نیاز های دلبستگی شان را افزایش دهند.

950

میانه جلسه شش الف
به آنان کمک کنید که نسبت به این احساسات اختصاصی تر شفاف تر باشند.
درآخر اینکه به آنان کمک کنید تا این احساسات را به روشی غیرتهدید کننده برای همسرشان فاش کنند
ج)به"کمک کنید که به ترس ها و احساسات آزار دهنده همسرش گوش دهد و آنها را بپذیرد

951

میانه جلسه شش الف
این گام 6"است.
هدف از گام 6برای "این است که احساسات همسرش را تصدیق و پذیرش حق"برای داشتن این احساسات معتبربداند(جانسون و دیگران 2005 –صفحات 191-185).
به "کمک کنید که ازمجازات کردن به شکل انتقادگری، تدافعی بودن، تحقیر یا دیوار سنگی شدن که در جمع به عنوان "چهار عامل مخرب"(گاتمن 1999)شناخته می شوند اجتناب کند
952

خاتمه جلسه شش الف
-از درمانجویان بخواهید که جلسه را جمع بندی کنند. بازخورد تقویت کننده و هدایت کننده را به صورت مناسب ارائه دهید.
-از درمانجویان به خاطر تلاش هایشان بابت ازدواجشان تشکر کنید قرار ملاقاتی را برای جلسه بعد تنظیم کنید و سپس آنها را تا بخش پذیرش همراهی کنید

953

جلسه ششم-ب
مرحله 2 "گام های 5و6:تعمیق درگیر شدن در رتبطه به وسیله بسط و تشدید هیجان
هدف جلسه 6-ب یعنی مرحله 2"گام های 5و6این است که به درمانجویانتان کمک کنند نقش هارا عوض کنند و نیازهای انکار شده دلبستگی وسایر جنبه های انکار شده همسر دیگر را همان طور که در جلسه 6-الف توضیح داده شد شناسایی نمایند.
بنابراین جلسه6-ب تکرار جلسه 6-الف با زوجینی است که دارای نقش های معکوس هستند.

954

جلسه هفتم
مرحله2 گام 7مشغولیت هیجانی :تصویب قوانین و خلق پیوند
اهداف جلسه 7یعنی مرحله 2 "گام 7پردازش و بسط بیشتر تجارب هیجانی به دست آمده در گام های 5و6 و همچنین افزایش آگاهی و مالکیت هر یک از زوجین نسبت به ترس ها امیال و نیاز های دلبستگی شان است
955

جلسه هفتم
اهداف گام 7شامل کمک به"برای شفاف سازی نظرات خودش و همسرش در ارتباط با دلبستگی نیز هست.
درگام 7 هیجان درمانگرراهنمایی می شود تا به ابزار ها و هیجانات دلبستگی "باهمدلی گوش دهد و آنها را بپذیرد .
به علاوه هدف این است که به زوج کمک شود تا رابطه شان را با پیوندهای ایمن تر بازسازی کنند.

956

جلسه هفتم
موضوع جلسه 7.مرحله 2.گام 7این است:
1-کمک به زوج برای استفاده از تجربیات هیجانی جدیدشان از گام های 5و 6برای تغییر موتضع ارتباطی و الگوهای تعاملی شان
2-کمک به زوج برای درگیر شدن بیشتر در رابطه به وسیله متعلق به خود دانستن و به اشتراک گذاشتن و به اشتراک گذاشتن
957

جلسه هفتم
3-کمک به زوج برای نرم کردن مواضع ارتباطشان
4-هنگامیکه زوج این مواضع جدید را از آن خود بدانند و بتوانند تمرین چرخه های تعاملی مثبت تر را شروع کنند ممکن است یک پیوندسازی قدرتمند جدید را تجربه کنید

958

میانه جلسه هفتم
الف)شما می توانید باگفتن چیزی شبیه به این به همسری که بیشتر کناره گیری می کند جلسه 7را شروع کنید:
"چرا با توضیح شما درباره تجربیات هیجانی تان از جلسات قبلی جلسه را شروع نکنیم؟"
ب)به او کمک کنید که ترس ها نیاز های و خواسته های دلبستگی اش را برای همسرش توضیح دهد و شفاف سازی کنید. از گوش دادن همدلانه و مهارت های "خود استفاده کنید
959

میانه جلسه هفتم
ج)به درمانجو کمک کنید که تجربیات همسرش از ترس ها نیازها و خواسته های دلبستگی اش را گوش دهد و بپذیرد
هریک از اظهارات "که گفته های "راتخفیف داده یاخنثی می کند چارچوب بندی کنید.
وقتی "به طور مثبت پاسخ می دهد به وسیله بازتاب و یا تشدید گفته هایش این رفتار را تقویت کنید .
د)اگر "به سمت دیگری منحرف شد به او کمک کنید که دوباره برنیازها خواسته ها و ترس ها و تمایلاتشان را داشته باشند
960

میانه جلسه هفتم
ه)نقش های زوجین را عوض کنید تا هردو نفرشانس به اشتراک گذاشتن نیازهای دلبستگی ترس ها و تمایلاتشان را داشته باشند.
د)در صورت نیاز این فرایند ها را تکرار کنیدتا به آنها کمک شود که از طریق فرایند نرم سازی به سوی بازسازی پیوند حرکت کنند .
بازسازی پیوند با توانایی زوجین برای درخواست آسایش اطمینان بخشی وآرامش بخشی مشخص می شود.
961

جلسه هشتم
مرحله3"گام 8:تحکیم یک پایه ایمن
اهداف جلسه 8یعنی مرحله آخر 3"گام8کمک به پیشرفت زوجین در مهارت های ارتباطی جدیدشان و استفاده از ارتباط جدید به عنوان پایه ای برای حل مشکلات و مسائل است.

962

شروع جلسه هشتم
ز)موضوع جلسه 8 مرحله 3گام 8این است که به زوجین کمک شود تا از مهارت های ارتباطی مثبت و جدیدشان برای برخورد بامشکلات و مسائلی که دارای ماهیت عملی تر از قبیل روابط جنسی، مالی و اقوام سببی هستند استفاده کنند.

963

میانه جلسه 8
الف)شما می توانید باگفتن چیزی به این شروع کنید:
"به من بگویید که شما دونفر چگونه بعضی از مسائل بلندمدت را در رابطه تان اداره می کنید؟
مسائلی از قبیل …(این سوال رابا این زوج متناسب سازی کنید. برای مثال برای یک زوج می تواند مالی باشد برای دیگران می تواند ترتیب فرزند باشد و ……)
964

میانه جلسه 8
ب)ازمهارت های پایه خود یعنی گوش دادن همدلانه و""استفاده کنید
ج)به هر یک از زوجین کمک کنید که نقش خود در بحث پیرامون مساله را بپذیرد و آن را مال خود بداند .
965

میانه جلسه 8
د)به زوج کمک کنید که مساله را کاوش کنند و درباره آن بحث کنند، اما مراقب باشید به آنها اجازه دهید که راه حل های خودشان را بیابند.
ه)به زوجین خاطرنشان کنید که این فرایند چگونه می تواند منبعی از صمیمیت و ارتباط باشد، حتی زمانی که آنها درحال مواجهه با موانع هستند

966

خاتمه جلسه 8
الف )از درمانجویان بخواهید که جلسه را جمع بندی کنند.
در صورت نیاز بازخورد حمایتی و هدایت کنندبدهید.

ب)از درمانجویان بخاطر تلاش هایشان بابت ازدواجشان تشکر کنید.
قرار ملاقاتی را برای جلسه بعد تنظیم کنید.
آن ها را بدرقه کنید
967

جلسه 9
مرحله3"گام های 8و9:تحکیم و خاتمه
این جلسه آغاز مرحله پایانی است.
هدف از جلسه 9که مرحله 3و شامل گام های 8و9است، افزایش تحکیم دلبستگی های هیجانی جدید زوجین و پیوند سازی است.
رسیدن به اهداف جلسه 9نیز مانند سایر مراحل "چندجلسه زمان می برد

968

جلسه نهم
در طی این جلسات درمانجویان ممکن است نشان دهد که آماده ترک درمان هستند.
شما باید آمادگی درمانجویان برای خاتمه درمان را با استفاده از بهترین اطلاعات موجود تعیین کنید.
علاوه براین باید درباره ارزشیابی های ذهنی آنها از پیشرفت شان بحث کنید و به آنها کمک کنید که داستان خودشان از پیشرفت درمان خلق کنند
969

درمانجویان زمانی برای خاتمه درمان آماده هستند که بتوانند به لحاظ هیجانی براساس یک دلبستگی ایمن به مشکلات و مسائلشان پاسخ دهند .
این بدین معنی است که آنها با یک روش غیرتدافعی جدید با مسائل منفی برخورد می کنند .
970

آنها می توانند از پاسخ های منفی الگوهای سازنده تر از قبیل بیان نیازهایشان و تشخیص پاسخ های هیجانی خودشان و همین طور همسرشان حرکت کنند.
در آخر این که برای آماده شدن زوجین جهت خاتمه درمان باید به آنها کمک کنید که برای عودها بدون کمک شما آماده باشند.

971

آنها می توانند با تشخیص علایم سرخوردن به درون چرخه منفی از عود اجتناب کنند
هنگامی که تشخیص دهند درحال بازگشت به چرخه منفی هستند بایدبه سوی یکدیگر بازگردند.
علاوه بر این آن ها تشریفات مثبت جدیدی را می سازند که رابطه شان تقویت می کند.
هنگامی که زوجین بتوانند به این ملاک ها دست یابند برای خاتمه درمان آماده خواهند بود.

972

اهداف اختصاصی جلسه 9
الف)به زوج کمک کنید که داستان تجربیاتشان در درمان را خلق کنند.
ب)به آنها کمک کنید به طور مفصل توضیح دهند که چگونه از چرخه منفی شان خارج می شوندو برای حل مسائل به چرخه مثبت جدیدشان تغییر جهت می دهند.
973

اهداف اختصاصی جلسه 9
ج)هدف این است که زوج قادر باشند مسائل منفی ناشی از آشفتگی شان را حل کنند و به سوی حفظ سطحی از مشغولیت هیجانی که پیوند بین آنها را ایجاد و تقویت می کند حرکت کنند.
این کار شامل ایجاد تشریفات مثبت است که دلبستگی های هیجانی شان نسبت به یکدیگر و نسبت به رابطه شان را می سازد و تقویت می کند.
974

اهداف اختصاصی جلسه 9
د)آمادگی زوج برای خاتمه درمان را ارزیابی کنید.
1-دانش مهارت های جدیدی که درمانجویا کسب کرده اند را مرور کنید و تحکیم بخشید.
2-ماهیت و شدت هرگونه مساله وابستگی و جدایی که شما و آنها .ممکن است در رابطه با خاتمه درمان به آن دچار شده باشید را ارزیابی کنید
975

اهداف اختصاصی جلسه 9
3-برای تقویت درمانجویان تغییراتی را که ایجاد کرده اند به تلاش هایشان نسبت دهید و سهم خودتان را کوچک جلوه
دهید و بدینوسیله تعادل رابطه را برقرار کنید.
4-عودهارا پیش بینی وتمرین کنید.
5-به درمانجویان اجازه دهید که برای درمان این مشکل یاهرگونه مشکل دیگری بازگردند

976

آغازجلسه 9
موضوع جلسه 9این است که به زوج کمک شود تاروایتی درباره اینکه در رابطه شان چگونه بودند و حالا چگونه هستند خلق کنند
که شامل موارد زیر خواهد بود:
1-آگاهی و درک نحوه داره اثر منفی
2-توانایی بیان ارزش جایگاه نسبت به یکدیگر و رابطه شان
3-بحث درباره نحوه اجتناب تدافعی شدن
4-بحث درباره رشد فردی هر یک از آنها در نتیجه تغییرات ایجاد شده در رابطه شان

977

میانه جلسه 9
الف)شما می توانید باپرسیدن چیزی شبیه به این شروع کنید:
"وقتی شما د نفر به پشت سر و چیزهایی که در درمان یاد گرفتید نگاه می کنید چه چیزهایی در رابطه تان تغییرکرده است؟

978

"سپس با پرسش هایی ازاین قبیل پیگیری کنید
1-"هریک از شما چه تغییراتی را ایجاد کرده؟
2-توانایی بیان ارزش جایگاه نسبت به یکدیگر و رابطه شان
3-بحث درباره نحوه اجتناب تدافعی شدن
4-بحث درباره رشد فردی هر یک از آنها در نتیجه تغییرات ایجاد شده در رابطه شان

979

هدف دیگر جلسه9آغاز خاتمه درمان است.
وقتی درمانجویان و یا اطلاعات شما نشان دهند که زوجین موفق بوده اند، زمان آغاز خاتمه است.
آماگی برای خاتمه درمان با توانایی درمانجویان برای انجام کارهای گفته شده مشخص می شود
980

همچنین آمادگی برای خاتمه زمانی است که درمانجویان از سطوح بالینی و غیربالینی به تغییرات مطلوبی رسیده باشند وقتی درمانجویانتان به اهدافشان برسندزمان آغاز خاتمه است.
1-درباره موفقیت آنها بحث کنید و به آمادگی آنهابرای خاتمه درمان اشاره کنید.
2-درباره ماهیت و شدت هرگونه مساله وابستگی و جدایی که شما وآنها ممکن است در رابطه با خاتمه درمان به آن دچار شده باشید بحث
کنید.
.

981

3-همان طور که پیش تر گفته شد برای تقویت درمانجویانتان تغییراتی را که ایجاد کرده اند به تلاش هایشان نسبت دهید و سهم خودتان را کوچک جلوه دهید و بدینوسیله تعادل رابطه را برقرار کنید.
4-درباره امکان عود مشکل صحبت کنید و آنچه را که می توانند درصورت وقوع عود انجام دهند تمرین کنید.

982

5-در آخر به درمانجویانتان اجازه دهید که برای درمان این مشکل یاهرگونه مشکل دیگری در آینده باز گردند.

983

خاتمه جلسه
از درمانجویان بخواهید جلسه را جمع بندی کنند
اگر درمانجویانتان تحکیم رابطه مراحل خاتمه را به اتمام نرسانده اید برای جلسات بعدی برنامه ریزیکنید.
درصورتی که تحکیم و خاتمه به انجام رسیده است موفقیت درمانجویان را به آنان تبریک بگویید.
نواحی که نیاز به بهبود بیشتر دارند را نشان دهید
دعوتتان برای اینکه در صورت نیاز در آینده بازگردند را تکرار کنیدو خداحافظ بگویید
984

985

986

دوره جامع کارورزی زوج درمانی
هفته هفتم

زوج درمانی رفتاری-تلفیقی integrative behavioral couple therapy یک رویکرد مبتنی بر پذیرش برای بهبود عملکرد رابطه
دکتر رضا برومند
دکترای تخصصی مشاوره خانواده
Reza.brmminab@yahoo.com

معرفی

معرفی
زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT)
به بررسی پریشانی های رابطه زوجین با پرورش پذیرش و تغییر رفتار هر یک از طرفین می پردازد

ترکیب مداخلات موج اول و سوم رفتار درمانی
زوج درمانی رفتاری -تلفیقی (IBCT) در اوایل 1990 توسط نیل جاکوبسن و اندرو کریستنسن مطرح شده است
این رویکرد خصوصیات مداخلات اولین و سومین "موج" رفتار درمانی را با هم ترکیب می کند

چهار موج در رفتاردرمانی
991

موج اول:درمان های بر اساس شرطی سازی
موج اول رفتار درمانی به طور رسمی از دهه 1950 آغاز شد و تاکید آن بر مشاهده، پیش بینی و اصلاح رفتار در جهت ارتقاء سطح سلامت روان بود

992

موج اول:درمان های بر اساس شرطی سازی
این رفتار به طور عمده توسط ارتباط بین محرک ها و پیامدهای پاسخ های داده شده به آنها پرداخته است.
بنابراین درمان هایی که در این زمان ظاهر شده اند براساس مدل های شرطی سازی هستند

993

موج دوم:درمان های شناختی-رفتاری
اما در اواخر دهه 1960 تغییراتی ایجاد شد که سبب تسریع حرکت از رفتار درمانی موج اول به رفتار درمانی موج دوم شد از جمله این تغییرات:
عدم تبیین همه پدیده های رفتاری توسط دیدگاه رفتاری
عدم جامعیت کافی الگوهای رفتاری برای پاسخ به چالشهای موجود
994

بدین ترتیب، موج دوم درمانهای رفتاری توسط بک در سال1970مطرح شد.
در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 بین رفتار درمانی و شناخت درمانی ادغامی به وجود آمد و رفتار درمانی شناختی نام گرفت که تاکید بیشتر آن بر مفاهیم شناختی بود و بر اصول رفتاری کمتر تاکید داشت.
995

موج دوم:درمان های شناختی-رفتاری
نبود ماهیت رفتاری در همه مشکلات
شروع آزمایشهایی در خصوص الگوی پردازش اطلاعات
شروع به کار درمانگرانی با جهت گیری روان شناختی
و نشر نتایج درمانی مربوط به درمانهای شناختی رفتاری

996

موج دوم:درمان های شناختی-رفتاری
-عنصر اصلی منشا رفتار ارتباط بین محرکها نیست، بلکه فکر و پردازش اطلاعات است
-الگوهای ناهنجار رفتاری به دلیل وجود مجموعه ای از طرح های تحریف شده و ناکارآمد ، ساختارها و فرایندهای فکری است که رنج زیادی را برای کسانی که آنها را تجربه می کنند ، تحمیل می کند.

997

موج سوم: درمان های متمرکز بر زمینه
موج سوم رفتار درمانی در اوایل 1990 با رشد درمان های ابتکاری شروع شد.
درمان های موج سوم با به کارگیری اصول رفتاردرمانی، پیشرفت های زیادی را در علم روان شناسی موجب شدند
998

درمانگران موج سوم به طور کامل تکنیک های موج اول و دوم را رها نکرده اند
اما بیشتر راهبردهای رفتاری را به جای راهبردهای شناختی سنتی مورد توجه قرار دادند.
درمانگران موج سوم از تکنیک های ذهن آگاهی و پذییش
و درمانگران موج دوم بیشتر تکنیک های بازسازی شناختی و آرام سازی را بکار می گیرند
999

موج چهارم:درمان های مبتنی بر شفقت
دیدگاه کال گن و دراو (2015 )به دنبال رویکردی برای درک و التیام رنج انسانها است
روان درمانگران این اجازه را می دهد تا سرآمد علوم و درمان بالینی معاصر شود.

1000

در واقع شفقت تاکید بر نوع دوستی و رفتار مراقبتی دارد و تاکید آن بر نوع دوستی بر سه بعد متمرکز است:
شفقت نسبت به دیگران
، پذیرش شفقت از سوی دیگران
و شفقت نسبت به خود
1001

IBCT ادامه معرفی
IBCT شامل برخی از تکنیک هایی است که به طور مستقیم در تغییر رفتار یک شریک(همسر) ارزیابی می شود که نسبت به طرف مقابل خود ناراحت است.

هدف درمان در IBCT
هدف درمان در IBCT ممکن است برای از بین بردن مشکل نباشد
بلکه برای کمک به زن و شوهر است تا به آن ها به روشی پاسخ دهند که به جای مشاجره بیشتر بین آن ها صمیمیت ایجاد کند

مدل پریشانی و درمان زوجین

فرضIBCT
روش IBCT بر این تصور استوار است که ناسازگارهای بین طرفین نشانه ای از یک رابطه بدشگون نمی باشد
بلکه تقریبا از مشخصه های مشترک تمام زوج ها است (جاکوبسون و کریستنسن، 1996).

برخی ناسازگاری ها بی ضرر هستند
زمانی که ناسازگارها با آسیب پذیری های موجود در یک یا هر دو طرف تطابق داده شوند، نتایج آن احتمالاً پریشانی باشد

اختلاف پیرامونی که یک زن و شوهر با بسیاری از مشکلات خود دارند به صورت "موضوع" آن در IBCT توصیف شده است.
موضوع به عنوان نیروی محرکه تعاملات زن و شوهر دیده می شود

موضوع اصلی برای جیم و ماری یکی نزدیکی و دیگری فاصله است.
دیگر موضوعات رایج:
کنترل در برابر مسئولیت پذیری
آیین و رسوم قراردادی در مقابل عدم رعایت اداب و رسوم

گام بعدی در توسعه پریشانی زن و شوهر "قطبی شدن" در اطراف مشکل است
در این مثال، ماری در ابتدا تنها به طور خفیفی برای مردان دیگر قابل توجه بود.
وقتی جیم با نگرانی از او خواست زمان کمتری با دوستان مذکر خود صرف کند، با این حال، ماری از این ناراحت بود که تلاش هایی برای کنترل رفتارش مشــــاهده کرده است.

او با برنامه ریزی های مکرر بدون جیم مبـادرت می کرد و صحبت های او را در مورد فعالیت هایش رد می کرد
جیم با این رفتــار خشمگـین شد، و بیشتر ماری را مجــازات می کرد، ماری بیشتر زندگی خود را او جیم مخفی می کرد، که پس از آن بی اعتمادی و سوء ظن جیم افزایش یافت

به این ترتیب، زن و شوهرهایی که تفاوت هایشان در ابتدا بسیار کوچک است ممکن است به طور فزاینده ای دچار اختلافــات شدید شودند
به طوری که آن ها فردی نسبت به رفتار دیگری واکنش منفی نشان می دهند (جاکوبسون و کریستنسن، 1996).

برای مثال، الگوی تعامل این زن و شوهر یک موضوع بسیار رایجی است که ما آن را "تقاضا به عقب نشینی" می نامیم
موقعیت جیم به صورت تقاضا کننده است:او توجه و مهربانی بیشتری از ماری می خواهد.

ماری، در مقابل، فاصله و آزادی بیشتری از جیم می خواهد
و اغلب در "بحث هایشان" در مورد مشکل ساکت نشسته است.

قطبی شدن بیشتر و استفاده مکرر از این شیوه تعامل در نهایت منجر به یک "تله متقابل" می شود.
در اینجا، ماری احساس می کند که تنها راهی او می تواند برای جلوگیری از بحث درباره اینکه آیا او وفادار بوده، است این است که تا همه احساسات و تجربه یات خود را از جیم پنهان کند

حال آنکه جیم نمی تواند به راهی برای بازداشتن ماری از ادامه لذت های بیرونی بیندیشد جز آنکه به او نشان دهد که او را چقدر عصبانی کرده است.

مروری بر IBCT

هنگامی که زن و شوهر مضطرب برای درمان حاضر می شوند، IBCT در سه مرحله انجام می گیرد:
ارزیابی
بازخورد
درمان

جلسه اول با حضور هر دو طرف برگزار می شود
به طوری که هر دو می توانند دیدگاه های شان را در مورد مشکل کنونی توضیح دهند
این تبادل نیز برای درمانگر فرصتی را جهت مشاهده سبک تعاملی زن و شوهر فراهم می کند.

درمانگر نیز خواهد بپرسید که چگونه زن و شوهر یکدیگر را ملاقات می کنند
چه چیزی آن ها را نسبت به یکدیگر جلب می کند

و چه چیزی از رابطه شان همانند زمانی است که آن ها روزهای خوبی با هم داشتند
علاوه بر این اطلاعات بیشتری در مورد نقاط قوت رابطه زن و شوهر کسب می کند

1020

سپس درمانگر یک بار با هر دو به طور جداگانه دیدار می کند
و به آن ها اطمینان می دهد که آنچه در این جلسات فردی مورد بحث قرار خواهد گرفت، محرمانه باقی خواهد ماند

این جلسات فردی فرصتی برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی دیدگاه هر یک از طرفین نسبت به مشکل زن و شوهر می باشد
چگونگی سابقه خانوادگی هر یک از شرکا ممکن است به به مشکلات فعلی آن ها مربوط باشد

هر کدام چگونه مضطرب هستند، و تعهد هر یک نسبت به رابطه چقدر است.
این مهم است که بپرسیم آیا در مواقع خاصی هر گونه خشونتی بین آن دو رخ می دهد
و اینکه آیا در روابط خارج از ازدواج هم درگیری دارند.

1023

درمانگران IBCT را برای زوج های مورد درمان که در آن ها خشونت در سطح متوسط تا شدید است که می توانند آسیب رسان باشد
و یا زوج هایی که با یکدیگر از ترس اقدامات تلافی جویانه فیزیکی رو راست IBCTتجویز نمی کنند.

این زوج ها به مسائلی که خشونت خانگی را مورد هدف قرار می دهد اشاره دارند.
برخی از شواهد وجود دارد که نشان می دهد که انواع خاصی از عاملان خشونت خانگی ممکن است در زوج درمانی با موفقیت تحت درمان قرار گیرند

با این حال، زوج درمانی که به طور خاص خشونت را مورد هدف قرار می دهد برای این زوج های IBCT مناسب تر است

1026

پس از اتمام این سه جلسه ارزیابی، درمانگر با هر دو طرف با هم برای خلاصه و ارائه بازخورد ملاقاتی دارد.
موضوع اول سطح فعلی زن و شوهر از پریشانی و تعهد است.

سپس درمانگر فرمولاسیونی برای مشکل حاضر زن و شوهر ارائه می کند، که اساسا یک نسخه منحصر به فرد از تئوری چند پریشانی است که در بالا توضیح داده شد.

این برای درمانگر مهم است تا به صوت دوره ای از پرسیدن این که آیا زن و شوهر با این توضیحات موافق هستند و این که آیا چیزی وجود دارد که می خواهتد اضافه کنند جلوگیری کند.

1029

اگر زن و شوهر فرمولاسیون را بازگو کردند، او می تواند درک آن ها را از این مشکل را به دیگری که بیشتر فردی و کمتر سرزنش کننده است تغییر دهد.
نکته مهم، درمانگر همچنین بازخوردی در مورد نقاط قوت زن و شوهر فراهم می کند، که می تواند ناامیدی را کاهش دهد.

در نهایت، درمانگر یک دید کلی از آنچه درمان IBCT می خواهد انجام دهد فراهم می کند.
هنگامی که زن و شوهر یک فرمول را از مشکلاتشان می شنوند و یک دید کلی از نحوه درمان این مشکلات را متوجه می شوند، درمانگر به آن ها فرصتی برای تصمیم گیری می دهد که آیا می خواهند این درمان را ادامه دهند

مرحله درمان IBCT به طور رسمی کمتر از مرحله ارزیابی ساختار است.
زن و شوهر و درمانگر برای حدود یک ساعت در هر هفته یکدیگر را ملاقات می کنند.

هنگامی که زن و شوهر برای یک جلسه می رسد، آن ها را به شناسایی مهم ترین تعاملات مثبت و منفی که آن ها در هفته گذشته داشتند و آن چه که آن ها را بیشتر متمایل به بحث در مورد درمان می کند دعوت می کند

1033

به طور معمول، رویدادهایی که زوج ها توصیف می کنند به فرمول مرتبط است.
به عنوان مثال، ماری و جیم ممکن است یک حادثه که در آن ماری جیم را برای صرف ناهار با همکاران مرد خود خبر نمی کند بحث می کنند.

نسبت به شروع درمان، درمانگر IBCT بر مداخلات پذیرش – متمرکز تاکید دارد
پذیرش تشویقی می تواند منجر به تغییر رفتار در خود وی و نیز تسهیل کاربردهای بعدی مداخلات تغییرات مستقیم گردد.
به طور خاص، درمانگر پیوستگی همدلانه، بی اعتنایی یا کناره گیری یکپارچه و تحمل سازی را ارتقاء می دهد.

برای کمک به پیوستن طرفین به یکدیگر به هنگام بحث در حوزه یک مساله، درمانگر موقعیت هر فرد را از یک منظر و دیدگاه معقول و منطقی بازگو می نماید که طرف دیگر به طور بالقوه بتواند همراهی نموده و هر دو طرف به بیان احساسات خود در مسیر آسیب پذیر خود – آشکارسازی تشویق شوند

برای مثال، اگر جیم ماری را متهم کند که با او درباره ناهاری که با یک همکار خود داشته است، گفتگو ننموده است، درمانگر می تواند از جیم در مورد احساسات وی هنگامی که ماری دور از اوست و نمی داند که ماری دارد چه می کند، بپرسد.
درمانگر ممکن است سعی کند اضطراب و توهمات ترسناک وی را درباره زن وی استخراج نماید

به احتمال زیاد ممکن است که ماری قادر به همدردی با اضطراب جیم نسبت به پاسخگو بودن به اتهامات خود باشد.
در حالی که درمانگر ممکن است نیاز به پذیرش نقش استخراج احساسات ناگفته هر یک از طرفین در اوایل درمان باشد، به گونه ای که هر دو شروع به درمان یکدیگر با دلسوزی بیشتری نمایند، به احتمال زیاد از نظر احساسی نسبت به همدیگر لبریز هستند

با توجه به کناره گیری یکپارچه، هدف درمانگر کمک به زن و شوهر برای شناسایی این دوره معمول از کشمکش های آن ها و یافتن راه های بدون سرزنش برای توصیف آن می باشد

به عنوان مثال، درمانگر ممکن است به ماری و جیم در تجزیه و تحلیل توالی معمول این کشمکش ها کمک نماید که اغلب به همراه با توصیف اجمالی ماری از روز وی و سوالات اتهامی جیم در مورد فعالیت های وی آغاز می گردد اما پس از آن منجر به افزایش پرسش ها و تقلیل پاسخ تا زمانی که باز یک دلیل دیگر رخ می دهد، می گردد.

رقص معمول زوجین
علاوه بر کمک به زن و شوهر برای بیان مفصل "رقص معمول" آن ها، درمانگر ممکن است آن ها را برای یافتن یک استعاره یا نام برای الگوی خود تشویق نماید.

استعاره
ممکن است ماری و جیم " بازی موش و گربه " و یا "وکیل مدافع منطقه و سناریوی شاهد متخاصم" را به عنوان راه های مفیدی برای فاصله گذاری عاطفی خود از این الگو بیابند.

1042

مورد
با توصیف "عینی" الگوی تعامل تعرضی آن ها و با ایجاد نام ها و استعاره هایی برای این الگوها، درمانگر IBCT مشکل را به یک "موردی" تبدیل می کند که آن ها می توانند درباره آن بحث نموده و قادر به تصریح مجدد نزدیکی و ظرفیت زیربنایی خود برای همکاری با یکدیگر به عنوان یک واحد باشند

محرک ها
. بدین ترتیب هم پیوستگی همدلانه و هم کناره گیری یکپارچه از بحث درباره مشکل ابتدایی زن و شوهر به عنوان یک محرک برای ایجاد صمیمیت بین آن ها استفاده می نمایند

1044

تحمل سازی
مداخلات تحمل سازی نیز مورد استفاده قرار می گیرند
زیرا اغلب چیزی که مخرب ترین عامل رابطه زن و شوهر است موضوع اصلی اختلاف نظر آن ها نیست بلکه نحوه واکنش آن هاست که به یکدیگر در هنگام اختلاف نشان می دهند (کریستنسن و جاکوبسون، 1996).

مواجهه سازی
اگر کلمات و یا سبک های استدلال خاصی به ویژه باعث پریشانی طرف دیگر می گردد، ارائه یک سری از مواجهه با این رفتارها و در نتیجه کاهش تاثیر عاطفی آن ها ممکن است مفید باشد.

به عنوان مثال، ماری به احتمال زیاد به سوالات جیم در مورد فعالیت های خود حساس باشد، میزان بی آزاری سوالات وی (که البته اغلب بی آزار نیست) مهم نخواهد بود.
به همین ترتیب، جیم نیز به احتمال زیاد در مورد فاش سازی محدود ماری حساس خواهد شد حتی اگر آن را خیلی بی آزار بداند
1047

آگاهی از الگوهای تعاملی
پس ار آنکه ماری و جیم در درمان تا حدودی پیشرفت نمودند که که در آن به خوبی از الگوهای تعاملی خود آگاه بودند و می توانستند با هم دست کم چند بار گفتگو نمایند، با درجاتی از عینیت و دلسوزی، درمانگر IBCT می تواند یک تمرین را درباره تحمل پذیری معرفی نماید.

درمانگر ممکن است از زن و شوهر درباره نقشی که "سناریوی پایان روز کاری و فقط رسیدن به خانه" بازی می کند و در آن جیم سئوالاتی می پرسد و یا ماری دست به فاش سازی های محدودی می زند، پرس و جو نماید.

تمرین تحمل پذیری
این تمرین ممکن است منجر به فاصله گذاری طنزآمیزی تا حدی در هر دو شود به طوری که آن ها را به سختی به نقش خود وارد می شوند.
یا اگر آن ها نقش خود را به خوبی تصور نمایند، ممکن است آن ها یک نسخه کوچک تری از ناراحتی عاطفی را تجربه نمایند که خارج از این جلسه با آن برخورد داشتند.

کناره گیری یکپارچه
پس از آن این تجربیات احساسی می توانند توضیح داده شوند.
بدین ترتیب تمرین تحمل پذیری ما، فرصتی را هم برای "کناره گیری یکپارچه" (طنزی از تلاش ناموفق آن ها در ایفای نقش) و هم برای "پیوستگی همدلانه" (پرسش های عاطفی از تجربیات آن ها در این جلسه) ارائه می نماید

مداخلات تحمل پذیری خارج از جلسه
این مداخلات تحمل پذیری می توانند در خارج از جلسه نیز اعمال شوند.
به عنوان مثال، درمانگر ممکن است جیم را به انتخاب یک زمان در طول هفته در زمانی که مضطرب و یا مشکوک نیست تشویق نموده و شروع به سوال نمودن از ماری نماید.

تجربه حساسیت
درمانگر این وظیفه را در مقابل ماری قرار می دهد، به طوری که او بتواند برخی از شک و تردیدها را در مورد صحت سوال جیم بعد از آن هفته تجربه کند.
اگر سوال منجر به واکنش های جزئی او می شود، این امر به جیم فرصتی را برای تجربه حساسیت ماری وقتی که او از نظر احساسی قادر همدلی با اوست می دهد

تحمل پذیری بیشتر
سپس این زوج به بحث در مورد این کار تشویق می شوند.
کل فرآیند می تواند منجر به تحمل پذیری بیشتر طرفین از این الگوی رفتاری می گردد که به احتمال زیاد به عواقب زشت کار خود گاهی اوقات در زندگی شان، بدون توجه به میزان موفقیت درمان بنگرند.

هنگامی که یک زن و شوهر تعهد محکمی به همکاری برای مقابله با مشکلات خودشان از طریق این شیوه های پذیرش گرا دارند، درمانگر IBCT نیز می تواند تبادل رفتاری، آموزش ارتباط و آموزش حل مساله نمونه ای از زوج درمانی رفتاری سنتی را معرفی نماید.

تبادل رفتاری
برای تبادل رفتاری، هر دو طرف رفتارهای خاص را فهرست می نمایند که منجــر به خشنودی همسر آن ها می شود، در این رفتارها شرکت نموده، و کمک مثبتی را هم درمانگر و طرف دیگر دریافت می نماید.

آموزش ارتباطات
در آموزش ارتباطات، درمانگر به زن و شوهر می آموزد که:
چگونه به تناوب گوش کنند و صحبت نمایند
چگونه اظهارات خود را به روشی واضح و احساس مدار در هنگام صحبت کردن بیان کند
و چگونه نحوه درک پیام شخص دیگر را بعد از گوش دادن تفسیر کنند
1057

آموزش حل مساله
آموزش حل مساله شامل تعلیم زوجین به تعریف مشکل قبل از اقدام برای حل آن، ایجاد آزادانه گزینـــه ها بدون ارزیابی آن ها و سپس شناسایی مزایا و معایب هر یک از گزینه ها و انتخاب یکی از آن ها برای امتحان است.

حل مساله
این استراتژی ها در صورت لزوم مورد استفاده قرار می گیرند
چنانچه برای مثال، یک زن و شوهر به اتخاذ یک تصمیم مهم را با همدیگر نیاز داشته و به نظر می رسد که فاقد مهارت های اساسی حل مساله هستند
1059

تلفیق
بنابراین IBCT "تلفیقی" است بدین معنا که این روش هر دو شیوه رفتاری پذیرش گرا و تغییرگرا را با توجه به نیازهای خاص یک زن و شوهر تلفیق می نماید.

تغییرات تعاملی
وظیفه اصلی درمانگر در انتخاب و اجرای مداخلات، تضمین می کند که هر یک به شدت با این فرمولاسیون یا قاعده ارتباط داشته و از این رو به احتمال زیاد تغییراتی را در الگوی تعاملی که برای زن و شوهر بیشترین پریشانی را به همراه دارد، در پی خواهد داشت

1061

راهبردهای پذیرش محور

برای درک اینکه چرا پذیرش می تواند برای زوج ها بسیار با ارزش باشد، در نظر گرفتن پیشینه زوج (یا ازدواج) درمانی رفتاری سنتی (TBCT) مفید خواهد بود.

درمانگران از تکنیک های رفتاری برای تغییر پریشانی زوجین از دهه 1960 میلادی استفاده نموده اند
ولی نخستین کارآزمایی تصادفی بالینی یک زوج درمانی رفتاری انجام شده توسط جاکوبسون در سال 1977 صورت گرفته است

1064

مشخص شده است که این پروتکل که:
تبادلات رفتاری زوجین
آموزش ارتباطات
و آموزش حل مساله
را تلفیق می نماید، موثرتر از هر یک از مداخلات رفتــــاری جزء به جزء آن می باشد.

1065

علاوه بر این، IBCT هنوز تنها روش درمان برای پریشانی زوجینی است که معیارهای یک " مداخله موثر و خاص " را برآورده می سازند.

1066

رویکرد IBCT منجر به ایجاد ذهنیات مشترکی می گردد که قانونمند شده اند و در آن طرفین تنها به درخواست درمانگر پاسخ نشان می دهند.

1067

هنگامی که جاکوبسن و کریستنسن شروع به لحاظ نمودن چگونگی بهبود IBCT نمودند، یکی از تاکیدات اولیه آن ها کمک به طرفین برای پذیرش و همراهی با نیازهای یکدیگر و به روش ایجاد انگیزش طبیعی بود.
1068

به جای تمرکز بر کلیه توجهات بالینی آن ها بر اصلاح
رفتار "اشتباه کنشگر" در درگیری های زوجین
گزینه جایگزین اصلاح پاسخ "اشتبــــاه" شریک
با معرفی یک زمینه جدیدی که او او می تواند پاسخ دهد، می باشد.
1069

پذیرش در IBCT به معنای رها نمودن مبارزه برای تغییر به منظور پرورش بیان آزاد و غیر دفاعی و ایجاد صمیمیت بیشتر پیرامون ناسازگاری است
1070

زوجینی که در تکنیک های پذیرش درگیر می شوند، باید به این احساس برسند که توقف تلاش های آن ها برای تغییر یکدیگر به آن ها اجازه می دهد تا به درک و مراقبت بیشتر از یکدیگر نائل شوند.

1071

از این رو تاکید بر پذیرش در IBCT برای تغییر، زوجین را برای ماندن در رابطه ترغیب می نماید

1072

ریشه های مشترک
1073

زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) ریشه های مشترکی با دیگر اشکال زوج درمانی رفتاری از جمله:
زوج درمانی رفتاری سنتی (TBCT؛ جاکوبسن و مارگولین، 1979) و زوج درمانی رفتاری شناختی (CBCT؛ بائوکوم و اپستاین، 1990) دارد اما هر دو از لحاظ نظری و فنی از این درمان ها متمایز می باشند.

1074

همان طور که قبلاً شرح داده شد، زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) نشان دهنده سمت گیری نظری از زوج درمانی رفتاری سنتی (TBCT) در تاکید آن بر پذیرش عاطفی و وقایع محتمل دارد
1075

اگر چه زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT)، مانند زوج درمانی رفتاری سنتی (TBCT) از مداخلات تغییرات رفتاری مستقیم در زمان مناسب بهره می گیرد
اما در عمل این راهبردها اغلب کمتر از مداخلات پذیرش سازی استفاده می نمایند و زمانی که مورد استفاده قرار می گیرند به یک شکل منعطف تر و کمتر قانونمندتر اجرا می شوند
1076

به عنوان مثال، آموزش ارتباطات در زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) طرفین را تشویق می کند تا عکس العمل عاطفی خود، به ویژه احساسات و عواطف لطیف تر را با یکدیگر به اشتراک بگذارند
اما درمانگر بر فرمول " من تصریح می نمایم " که این واکنش های احساسی را بیان کنید، تاکید نمی نماید
1077

زوج درمانی رفتاری شناختی (CBCT) نیز ریشه در زوج درمانی رفتاری سنتی (TBCT) دارد، اما توسعه آن به صورت دوجانبه تحت تاثیر زوج درمانی رفتاری سنتی (TBCT) و و مدل های شناخت درمانی (CT) برای پریشانی های فردی دارد (بک، 1970؛ الیس، 1962).

1078

مدل شناختی فرض می نماید که شناخت ها، احساسات و رفتارهای شخص به صورت متقابل بر همدیگر تاثیر دارد
به طوری که مداخله در پی یکی از این وقایع می باشد (به عنوان مثال، اصلاح شناخت های ناکارآمد) و منجر به تغییراتی در دیگران (به عنوان مثال، عواطف و رفتارها) می گردد
1079

زوج درمانی رفتاری شناختی (CBCT) متفاوت ترین روش نسبت به زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) در استفاده آن از راهبردهای مستقیم اصلاحات شناختی محسوب می شود.
فرض زوج درمانی رفتاری شناختی (CBCT) بر این است که افراد یک زوج، در تلاش برای مفهوم بخشیدن به وقایع ارتباطی دارند که ممکن است در پردازش اطلاعات ناکارآمد دخیل باشد.

1080

در زوج درمانی رفتاری شناختی (CBCT) این نوع از شناخت ها در طول درمان استنباط شده و به چالش کشیده می شوند و از راهبردهایی شبیه به آنچه که در شناخت درمانی (CT) فردی مورد استفاده قرار می گیرند، بهره می برند (بائوکوم و اپستاین، 1990).

1081

به عنوان مثال، سارا ممکن است فکرکند در پاسخ به تیم که بدون تماس دیر به خانه می آید "او به فکر من نیست"، که به نوبه خود بر رفتار او در با عصبانیت فریاد زدن وی در خانه وقتی که به خانه می رسد تاثیر می گذارد
1082

یک نوع از مداخلات شناختی توجه به شواهد له و علیه فکر ساراست
که از موارد مربوط به زوجین در زمانی استنباط می شود که تیم نشان می دهد که او متوجه بوده و یا توضیحات جایگزینی دارد
برای اینکه چرا تیم زمانی که تاخیر دارد تماس نمی گیرد.
1083

دیدگاه زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT)، این نوع از مداخلات به عنوان مداخلات مشکل ساز و غیر ضروری دیده می شوند.
با ارزیابی و اصلاح محتوای فکر سارا، درمانگر در واقع ممکن است حدی را که تیم سارا را "غیر منطقی" می بیند تشدید نماید و بدین ترتیب او را برای اشکالات رابطه شان سرزنش کند
1084

درمانگر زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) در سطح الگوی رفتاری ناکارآمد زن و شوهر (به عنوان مثال، از طریق کناره گیری یکپارچه) مداخلاتی را اعمال می نماید تا افکار ناکارآمد فردی که این امر این امکان را فراهم می سازد تا درمانگر به ارائه یک دیدگاه کامل تر و متعادل تری از این وضعیت بپردازد.

1085

IBCT و رفتار درمانی های "موج سوم"
1086

اگر چه زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) اقتباس مستقیمی از مدل خاصی از درمان های فردی به همان روش نیست که زوج درمانی رفتاری شناختی (CBCT) از CBT برای افراد می آید
اما وجوه اشتراک چندی با درمان های رفتاری پذیرش محور برای پریشانی های فردی دارد
1087

در زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) مشابه با پذیرش و تعهد درمانی (ACT) و رفتار درمانی دیالیکتیک (DBT)، تاکید بر کارکرد رفتارها و حوادث درونی در محتوای آن ها و بر پذیرش و یا تمایل به تجربه جهان، خود فرد و دیگران است چرا که آن ها در زمان حال حاضر می باشند.

1088

به عنوان مثال درمانگر رفتار درمانی دیالیکتیک (DBT)، پذیرش را از طریق اعتباربخشی به رفتار فعلی بیمار به عنوان یک تلاش قابل فهم برای حل یک مشکل مدلسازی می کنتد، در حالی که به طور همزمان به بیمار برای درک هم عملکرد و هم عواقب رفتار خود کمک می نماید
1089

به همین ترتیب، درمانگر زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) به تایید رفتارها، اندیشه ها و عواطف کنونی هر یک از طرفین با توصیف این وقایع می پردازد
به گونه ای که آن ها در زمینه ای عمل می کنند که شامل پیشینه شخصی و تفاوت های فردی هر دو طرف و محیط اطرافش بوده که در آن طرفین همزیستی دارند.
1090

هنگامی که درمانگر قادر به ملاحظه رفتار هر یک از طرفین به عنوان یک واکنش قابل فهم برای در حال حاضر است، به ترویج پذیرش زوجین نسبت به یکدیگر می پردازد

1091

هم چنین زوج درمانی رفتاری تلفیقی (IBCT) مشابه با ACT نیز است که در آن این امر بسیار تجربی می باشد.
زوجین دارای تجربه درباره پاسخ دهی به محرک های جدید بوده و ممکن است با شرکای خود برای راه های جدیدی از رفتار در طی جلسه توانمند شده باشند.
1092

به عنوان مثال، یک زوج ازدواج کرده به طور معمول ممکن است در الگویی درگیر باشند که در آن شوهر به ابراز خشم و انتقاد نسبت به همسرش بپردازد و در نتیجه همسر از گفتگو پا پس بکشد.

1093

در جلسه، درمانگر ممکن است به فاش سازی "ملایمی" از شوهر بپردازد
یعنی تجربیات عاطفی که در پشت خشم و انتقاد او مانند احساسات وی از ضرر و یا ترس نهفته باشد.

1094

آنگاه همسر وی در جلسه با محرک جدیدی از بیان شوهر نسبت به عواطف لطیف تری برخورد می نماید و ممکن است به این وضعیت به طور طبیعی پاسخ دهد
1095

اگر همسر در محاوره باقی بماند و یا حمایتی نماید، شوهر برای رفتار جدی مربوط به بیان عواطف لطیف تر ترغیب می گردد.
این امر بدون تجویز هر گونه قانونی توسط درمانگر روی می دهد مانند " انتقاد نکنید" و یا "عقب نشینی ننمایید"
1096

نقش شناخت در IBCT
1097

برخلاف برخی از درمان های فردی مبتنی بر پذیرش،IBCT استراتژی هایی به سمت یک هدف صریح و روشن از دستیابی به آگاهی فراشناختی و یا انتشار شناختی را به کار نمی گیرد.

1098

از آنجا که تمرکز بر روی زن و شوهر است، تاکید مشابهی بر تغییر یا همان رابطه فردی با افکار آن خانم یا آن آقا وجود ندارد.
در نتیجه، درمانگران IBCT به طور مستقیم تلاشی برای جدا کردن زوج از مضمون افکار فردیشان انجام نمی دهند.
1099

علاوه بر این، درمانگران IBCT علاقه مند به ایجاد یک تغییر در آگاهی شناختی از یک آگاهی فردی افکار و احساسات شان نسبت به آگاهی دوتایی افکار و احساسات هر دو طرف دارد
یک نوع از آگاهی دو نفری
1100

از طریق این فرآیند، افراد یک دید منعطف تر و منطقی تر از این شرایط به دست می آورند
به طوری که آن ها به رسمیت می شناسند که هم تجربه فردیشان خود و هم تجربه شریک زندگی شان از این رویداد در برگیرنده عناصری از حقیقت می باشد
یعنی، هر دو مفهوم را درک می کنند
1101

ممکن است که تغییر به سوی آگاهی زوجی نیز به آگاهی فراشناختی منتهی شود
با تشخیص اعتبار تفاسیر هر دو طرف از یک وضعیت، فرد به تفسیر تجربه فردی خود مرد یا زن از یک رویداد به عنوان یکی از تفاسیر ممکن می رسد.

1102

نمونــــه موردی
1103

نمونــــه موردی
مثال زیر فرمولاسیون و درمان موردی IBCT را نشان می دهد.
کارملا و ادواردو یک زن و شوهر میان سال از تبار فیلیپینی هستند که به صورت مشترک در یک شرکت کرایه تاکسی خارج از خانه خود کار می کنند.
1104

نمونــــه موردی
آن ها به مدت 20 سال است که ازدواج کرده و دارای دو دختر نوجوان هستند.
کارملا درخواست خود را برای درمان ارائه نمود
وی اظهار داشت که این دو با مشکلات ارتباطی برخورد نموده اند.

1105

ارزیــــابی و بازخورد
در طول دوره ارزیابی سه جلسه ای خود، این زوج برخی از نگرانی های ظاهراً متفاوت خود را درباره رابطه شان شناسایی نمودند.
هر دو زمانی که دیگری با اعضای جنس مخالف زمان صرف می نماید، احساس حسادت ابراز می نمودند
1106

نگرانی خاص ادواردو
به علاوه ادواردو به صورت خاص نگرانی خود را در مورد یکی از دوستان خانوادگی مرد آن ها که کارملا از دوران کودکی با وی آشنا بود، ابراز نمود
1107

شکایت کارملا
کارملا شکایت کرده که ادواردو در عادات هزینه ایی خود به شدت مقید بوده است.
و او و فرزندانش باید برای برخی از هزینه ها و ولخرجی های کوچک از وی اجازه بگیرند.

1108

شکایت دیگر کارملا
او هم چنین ابراز نگرانی کرد که ادواردو علاقه ای به فعالیت های خارج از کسب و کار ندارد
در حالی که او می خواست زمان بیشتری را به علائق خود وی و روابط خانوادگی گسترده اختصاص دهد.

1109

درگیری مشترک در صمیمیت جنسی
هر دو عضو از این زن و شوهر درگیری پیرامون صمیمیت جنسی را ابراز نمودند.
ادواردو شرح داد که کارملا نظرات مخربی را به او در رابطه با عملکرد جنسی گذشته خود ابرازداشته، در حالی که کارملا با بیان اینکه خجالت خود ادواردو در مورد عملکرد جنسی و دمدمی بودن متعاقبش پس از رابطه جنسی آن را تجربه سختی برای هر دو آن ها نموده است.

1110

ناامیدی کارملا
کارملا بیشتر ناامید بود، زیرا او او تلاش می کند تا در مورد رابطه اشان با ادرواردو گفتگو نماید
اما با سکوت و یا تغییر موضوع توسط ادواردو مواجه گردیده است
او احساس نمود که هرگز نمی تواند بگوید چه در ذهن خود دارد.

1111

دلیل ادواردو برای اجتناب
ادواردو در برابر این گفتگوهای دارای موضوع داغ مقاومت می کرد چرا که آن ها به احساس وی حمله نموده و او را درک نمی نمودند.

1112

پرسشنامه سازگاری زناشویی
پس از نخستین جلسه ارزیابی مشترک آن ها، به هر طرف به صورت جداگانه پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر داده شد.
نمرات این معیارها پریشانی فردی و زوجی معنی داری (DAS برای کارملا و ادواردو به ترتیب معادل 78 و 73 می باشد) و سطوح پایین خشونت را در طی سال گذشته آشکار می ساخت.

1113

مفهوم سازی
در جلسه بازخورد، درمانگر IBCT مفهوم سازی خود را از دشواری های رابطه زوجین ارائه نمود.
موضوع اصلی برای زن و شوهر به صورت یک مبارزه بر سر نیازهای متفاوت آن ها در راستای استقلال / خودمختاری فرموله شد.
1114

تفاوت نیازها
کارملا نیاز شدیدی به حفظ علائق و روابط خارج از ازدواج خود دارد، به ویژه با توجه به مقدار زمانی که این زن و شوهر برای انجام کسب و کار خود با هم صرف می کنند
در حالی که ادواردو به صرف بیشترین وقت خود با کارملا و فرزندانشان راضی است.
1115

این اختلاف بین آن ها ممکن است در ابتدا زن و شوهر را به سوی یکدیگر بکشاند
زمانی که آن ها ابتدا با هم برخورد نمودند، کارملا توجه ادواردو را به خود جلب نمود و مراقب او بود
در حالی که فردیت کارملا، وی را یک شریک عاشقانه جذاب و جالب برای ادواردو می نمود.

1116

با این حال این اختلاف با توجه به آسیب پذیری های طرفین با قرار گرفتن در معرض شرایط متغیر، در طول زمان مشکل ساز شده بود.
هنگامی که بیشتر وقت خود را صرف راه اندازی کسب و کار و خانواده اش نموده بود، فرصت کمی برای پیدا کردن دوستان جدید داشت
1117

تفاوت در ارتباط
کارملا به اعضـــای خانواده بزرگ خود بسیار نزدیک بوده و به بسیاری از فعالیت های اجتمــــاعی می پرداخت، بنابراین او در آغاز از اینکه بخش بزرگی از وقت خود را با ادواردو صرف می کرد احساس ناراحت کننده ای داشت.

1118

نیاز به خودمختاری کارملا
نیاز کارملا برای خودمختاری در هر موقعیتی که در آن ادواردو می توانست اعمال کنترل داشته باشد بروز می یافت.
مانند زمانی که او تلاش می کند هزینه های آن ها را کاهش دهد و یا در این مورد که کارملا با چه کسی زمان خود را می گذراند ناراحت می شود.

1119

تجربه های متفاوت از موضوع
کارملا به درخواست ادواردو که کمتر او را برای تبدیل شدن به شخص مستقل تر از خودش، کنترل و تشویق نماید واکنش نشان می دهد.
ادواردو این مورد را به عنوان یک امر بسیار حیاتی تجربه نموده و به نوبه خود، خاموش می شود.
کارملا پس کشیدن خود را به صورت مرموز و اجتنابی از مشکلات خود تجربه نمود.

1120

احساس دوگانه ادواردو
علاوه بر این، ادواردو نیاز کارملا به استقلال را تهدید احساس می کند
اما ادواردو در یک تله گیر افتاده است.
چرا که او نگران است تلاش های وی برای آنکه آن ها به هم نزدیک تر شوند (به عنوان مثال، شروع صمیمیت فیزیکی) با نکوهش و انتقاد مواجه خواهد شد
1121

الگوی تقاضا / پس زدن
در این الگوی تقاضا / پس زدن، زن و شوهر در مواضع خود قطبی تر شده اند
و در حال حاضر در یک تله دوجانبه قرار دارند که در آن هر دو طرف خواهان نزدیکی به هم هستند
اما برای رسیدن به آن احساس ناتوانی می نمایند در حالی که در این مبارزه بر سر استقلال گرفتار شده اند.

1122

بازخورد درمانگر
در خلال بازخورد، درمانگر به زن و شوهر داده های هنجاری را با در نظر گرفتن سطح پریشانی آن ها ارائه نمود.
درمانگر بر نقاط قوت آنان در مراقبت های عمیق شان از یکدیگر و تعهد و مباهاتشان به خانواده و کسب و کار خود تاکید نمود

1123

این زوج برای بازخوردشان در این فرمول مورد پرسش قرار گرفته و آنچه که در جلسات آینده روی خواهد داد توضیح داده می شود، پس از آنکه آن ها توافق کردند که به درمان ادامه دهند
1124

مداخلات
بر اساس مفهوم سازی، مداخلات اولیه برای ادواردو و کارملا
شکستن الگوی تعامل معمولی
و تشویق به ارتباط همدلانه
و کناره گیری یکپارچه از این الگو بود.

1125

تکلیف زوجین
در این راستا، از این زن و شوهر خواسته شد تا مسائلی را که در طول هفته داشتند و با موفقیت یا عدم موفقیت سپری کرده بودند،به جلسه بیاورند.

1126

تمرکز درمانگر
تمرکز درمانگر با زن و شوهر برای دیدن موضوع و الگوی تعامل آن ها بود
به عنوان مثال، این زوج یک هفته بحث و استدلال نمودند که در جشن تولد برادر (خواهر) زاده کارملا باشند ولی ادواردو حضور نیافت، چرا که او ترجیح داد در خانه بمانند و در روز تعطیل خود استراحت نماید
1127

واکنش کارملا و پاسخ ادواردو
کارملا هنگامی که بازگشت خشمگین بود و بر سر او فریاد کشید چرا که به خانواده خود در مورد اینکه شوهرش کجا بوده مجبور شده دروغ بگوید.
ادواردو، پاسخ وی را به عنوان انتقادی از شخصیت کمتر اجتماعی خود تفسیر نموده و حاضر به بحث در مورد این مساله نشد.

1128

تعابیر ملایم تر
در جلسه، درمانگر برای استخراج تعابیر ملایم تر از کارملا کار می کرد که نشان می دهد او ممکن است احساس رنجش نموده باشد از اینکه ادواردو در این جشن حضور نداشت.
1129

پذیرش
کارملا پذیرفت که او مایوس شده بود و گاهی اوقات وی احساس غم و خجالت زدگی می نماید از اینکه ادواردو علاقه ای برای نزدیک تر شدن به خانواده اش ندارد.

1130

پاسخگویی احساسی ادواردو
در زمینه این تغییر، ادواردو قادر به پاسخگویی احساسی به کارملا بود و احساس اضطراب خود را در تجمعات بزرگ اجتماعی و هم چنین ترجیح اصلی خود را مبنی به اینکه وقت هایی تنها بماند، آشکار ساخت.
در موارد متعدد، وقایع جنسی در طی درمان نیز مورد بحث قرار گرفت.

1131

دشواری بحث ها
این بحث ها برای این زوج دشوار می نمود
هر دو نگرانی های خود را در مورد تماس جنسی ابراز نمودند به ویژه آشفتگی ادواردو در زمانی که عملکرد جنسی وی آن نبود که خودش می خواست

1132

اضطراب کارملا
موضوع دیگر اضطراب کارملا بود
اضطراب کارملا مبنی بر اینکه ادواردو عصبانی خواهد شد و از او دوری می گزیند
1133

پیشنهاد درمانگر
درمانگر اجمالاً پیشنهاد نمود که از نظر عاطفی روی بحث هایش بیشتر تمرکز نمایند
آن ها ، از نظر عاطفی بر بحث های خودشان تمرکز نمودند و به نظر می رسید بر تمایلات جنسی آن ها تاثیرگذار بوده است.
با گذشت زمان آن ها گزارش نمودند که روابط جنسی آرامش بخش تر و کامل تری داشتند.

1134

پیــــامدهای درمان
در چند جلسه گذشته درمان، کارملا و ادواردو دارای تعامل منفی کمتری در طی جلسه بودند و به نظر می رسید در آوردن رویدادی مشکل ساز کمتری از این هفته برای بحث به وجود آمده است.
1135

نتیجه درمان
ادواردو نسبت به ابراز احساسات خود بازتر بود و حتی پیشنهاد کرد که آن ها همچنان پس از خاتمه درمان نیز زمانی را به صورت هفنگی برای بحث با همدیگر کنار بگذارند
در عین حال کارملا هم پذیرش بیشتری را نسبت به اظهار نظرهای وی از خود نشان می داد

1136

سنجش پیشرفت درمان
این پیشرفت های مشهود به وسیله سنجش رضایت اجمالی که این زوج هر هفته تکمیل می نمودند نیز تایید گشته بود و تغییرات مداومی را در طی دوره درمان نشان می داد
و افزون بر این با ارزیابی های پس از درمان که در آن هر دو عضو نمرات DAS زوجینی را نشان می دادند که در محدوده رضایتمندی قرار داشت
1137

سرافراز باشید
1138

1139

دوره جامع کارورزی زوج درمانی
هفته هفتم

زوج درمانی با ایماگو تراپی
1140

ایماگو
در فرهنگ لغت وبستر ایماگو چنین معنا شده است : نماینده ی یک شخص یا یک چیز، کپی ، همانندی ، تصویر ذهنی .
ایماگو تصویری است مرکب از کسانی که در کودکی بیش از دیگران بر شما تاثیر گذار بوده اند.
این تصور ممکن است تشکیل یافته از پدر و مادر شما، یک یا تعداد بیشتری خواهر یا برادر یا حتی پرستار بچه یا فامیلی نزدیک باشد
1141

چرا عاشق می شویم
وقتی دو نفر عاشق می شوند، اتفاقی بسیار محسوس رخ می دهد که فراتر از جذابیت فیزیکی است و آن هم میل و رغبت برای مصاحبت و حتی شباهت در ارزشها و علایق است.
1142

چرا عاشق می شویم
برنامه کار اینگونه است ، ما به طور ناهشیار به دنبال یک شخص خاصی هستیم که به ما کمک کند برنامه کودکی خود را کامل کنیم، دردهای کودکی را التیام دهیم و تمامیت خود را به دست آوریم.

1143

ازدواج ناخودآگاه
در واقع اینجاست که « ازدواج ناخودآگاه » رخ می دهد.
در اینجا انبار نیازهای ارضا نشده ای است که از کودکی با خود به همراه داریم
این نیازهای برآورده نشده که از ما حمایت و مراقبت می کنند و به ما اجازه می دهند بدون مزاحمت راه خود را به سوی تکامل و بلوغ طی کنیم.
1144

ایماگوتراپی
ایماگوتراپی یا رابطه درمانی ایماگو (Imago Relationship
Therapy-IRT)
با هدف کمک به زوجین برای رسیدن به مهارت برقراریِ ارتباط سالم تر و کشف مسیر عاطفی شکل گرفته در دوران کودکی، که زوجین را به وضعیت فعلی سوق داده، انجام می شود
1145

ایماگوتراپی
ایماگوتراپی رویکردی جدید برای حل تعارض های زوجین و غنی کردن روابط همسران است
که توسط هارویل هندریکس و همسرش، هلن، ابداع شده است.
1146

ایماگوتراپی
این شکل از درمان برای کمک به زوجین در کشف ناخودآگاه خود، تکنیک های روانی- رفتاری را با روش های روانشناختی ترکیب می کند.
با ایماگوتراپی زن و شوهر می توانند به راه حلی رضایت بخش دست یابند و روابط خود را مستحکم کنند.
1147

ایماگوتراپی
همچنین مشکلات موجود در رابطه را برطرف کرده و زخم ها را التیام دهند و با هم رشد کنند.
از مزایای این روش ایجاد احساس امنیت و حس پیوند و یگانگی بین زوجین است.

1148

ایماگو یعنی چه؟
1149

نماینده درونی از جنس مخالف
یماگو در لاتین به معنای تصویر است.
این لغت برای اولین بار توسط فروید وارد دایره لغات روان شناسی شد.
یونگ نیز در آثار خود از این واژه استفاده کرده و مفهوم مورد نظر او از ایماگو «نماینده درونی از جنس مخالف» است.
1150

ایماگوتراپی به طور خاص به مفهوم ناخودآگاه و ایده آل از عشق اشاره دارد که در دوران کودکی و رشد فرد در او شکل می گیرد و در بزرگسالی نیز بدون تغییر باقی می ماند.
1151

درونی کردن اشخاص
شکل گیری این تصور بطور عمده بر مبنای تعامل والدین یا سایر بزرگسالان با یکدیگر است.
بنابراین این تصویر حاصل درونی کردن تمامی اشخاصی است که به نحوی عهده دار رشد و تربیت کودک بوده اند

1152

با توجه به درک فردیِ کودک از آنچه در ذهنش عشق نام می گیرد، رفتارهای خاص او در بزرگسالی برای دستیابی به عشق و حفظ امنیت ایجاد می شود.
از آنجا که فرد در بزرگسالی آگاهانه به دنبال عشق می رود، ناخودآگاه به دنبال افرادی می گردد که شبیه تصورش هستند و به او امکان می دهند چیزهایی را که از آن منع شده یا در کودکی اجازه بیانش را نداشته توسعه دهد
1153

تاریخچه ایماگوتراپی
1154

تاریخچه ایماگوتراپی
در اواخر دهه 1970 دکترهارویل هندریکس و هلن لاکللی هانت که هرکدام از همسران قبلی خود طلاق گرفته بودند و تجربه مشترک طلاق داشتند شروع به انجام کاری تحقیقاتی روی بررسی علل ناکامی و نافرجامی ازدواج های خود کردند.
1155

تاریخچه ایماگوتراپی
آن ها توانستند روش درمانی ایماگوتراپی را جهت ارتقای کیفیت رابطه زوجین ایجاد کنند
و منابعی غنی برای کمک به زوجین در خلق رابطه درست و صمیمی فراهم کنند

1156

تاریخچه ایماگوتراپی
در سال 1977 آن ها این موضوع را مطرح کردند که به زخم های عاطفی و روانی که در دوران کودکی از طریق تعامل با والدین پدید می آیند، تنها در شرایطی که مجدداً آن زخم ها را به وجود می آورد، می توان رسیدگی کرد.
1157

تاریخچه ایماگوتراپی
یعنی تنها یک رابطه متعهدانه دیگر مانند ازدواج می تواند متغیرهای لازم برای بهبود و رشد را فراهم کند.
لذا یک رابطه زناشویی با رویکرد بهبود متقابل، موثرترین شکل درمانی است.

1158

در ایماگوتراپی موارد زیر مدنظر قرار دارند
• روابط از طریق غافلگیری های دلپذیر مانند هدیه دادن و نمایش قدردانی عاشقانه می شود.
به این عمل رومانتیک سازی مجدد می گویند.
• ناامیدی های افراد در زندگی با تغییر شکایت ها و نارضایتی ها به درخواست ها از بین می رود.
• احساس خشم شدید کنترل می شود
1159

در ایماگوتراپی موارد زیر مدنظر قرار دارند
مراحل گفتگوی آگاهانه در ایماگوتراپی شامل :
آئینه سازی، اعتباربخشی و همدلی روند گفتگوی آگاهانه مهم ترین جنبه رابطه ایماگوتراپی است و شامل تکنیک های صحبت کردن و گوش دادن است.
این تکنیک ها اساس ارتباط دو نفره است و ابزار لازم برای گفتگویی متفاوت و همدلانه را فراهم می کند.
1160

ایماگوتراپی برای چه زوج هایی مناسب نیست
1161

ایماگوتراپی برای چه زوج هایی مناسب نیست
ازآنجاکه ایماگوتراپی بر ایجاد روابط دوستانه و عمیق کردن روابط صمیمی متمرکز شده است، ممکن است برای زوج هایی که درگیر مواردی مثل خشونت خانگی و مواد مخدر هستند یا نگرانی های مربوط به سلامت و امنیت دارند؛ مناسب نباشد.
1162

ایماگوتراپی برای چه زوج هایی مناسب نیست
این درمان تنها پس از برطرف شدن چنین تهدیدهایی موثر است.
به علاوه درمان گر هنگام تهیه برنامه درمانی، باید فاکتورهای خاص ازجمله تشخیص سلامت روانی طرفین را در نظر بگیرد
1163

مراحل تحولی در ایماگوتراپی
1164

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
دلبستگی
اکتشاف
هویت
قدرت و شایستگی
ارتباط (دوست یابی)
1165

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
۱- دلبستگی (از تولد تا ۲ سالگی) کودکان نیاز دارند که به یک مراقب دل ببندند
و والدین در دسترس و گرم داشته باشند.

1166

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
۲- اکتشاف (۲-۳ سالگی) در این مرحله نیاز دارند که کشف کردن و ماجراجویی را تجربه کنند و دوباره به سوی مراقب برگشته ماجرا را برای او تعریف کنند.

1167

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
۳- هویت (۳-۴ سالگی) در این مرحله کودکان کشف بخش های مختلف شخصیت خود را آغاز می کنند.

1168

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
۴- قدرت و شایستگی (۴-۶ سالگی)
کودکان در این سن وارد دنیای خارج از خانه می شوند. در این مقطع حساس مهم ترین وظایف والدین تحسین تایید و آیینه سازی است
1169

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
۵ – ارتباط (۶ تا ۹ سالگی)
کودکان کاملاً به محیط بیرون از خانه خو گرفته اند.
یکی نیازهای تحولی آنان دوست یابی است
یافتن دوست صمیمی و آموختن پیچیدگی ها و تجربه ی حسادت هایی در روند داشتن و حفظ روابط دوستانه ایجاد می شود.
1170

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
در مرحله دلبستگی اگر والدین در دسترس نباشد یا به اندازه کافی موردتوجه و مراقبت قرار نگیرد «تیپ شخصیتی» خاصی را در خود پرورش می دهد که شخصیت چسبنده و بی قرار یا اجتناب کننده است.
1171

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
دو تیپ چسپنده و بی قرار خواهان تجربه صمیمیت و دلبستگی هستند
البته تیپ اجتنابی ها این خواسته یعنی صمیمیت و دلبستگی را انکار می کنند.
در مرحله اکتشاف چنانچه کودک نتواند مکاشفه گری کند تیپ شخصیتی یا درآمیخته خواهد شد یا منفرد.
1172

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
به لحاظ تشخیصی این افراد در گروه اختلالات شخصیتی مرزی و یا خودشیفته قرار می گیرند.
درآمیخته ها با همه کس و با هر شیوه ای که شده می جوشند و آنها را به خود جلب می نمایند.
منفردها هم بدون بررسی نظر دیگران هر آنچه خود می خواهند را دیوانه وار طلب می کنند
1173

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
در مرحله هویت یابی اگر کودک اصلاً مورد انعکاس قرار نگیرد یا انعکاس ضعیف دریافت کند تیپ شخصیتی پراکنده یا خشک شکل می گیرد.
از نظر تشخیصی بالینی ها این مرحله را با اختلالات روان نژندی همچون اضطراب یا افسردگی خفیف همخوان می دانند.
1174

ایماگوتراپی یا ایماگودرمانی شامل پنج بخش است:
در مرحله قدرت و شایستگی کودک آیینه سازی ناقص دریافت کرده تیپ شخصیتی رقابتی یا منفعل پیدا می کند

1175

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
1176

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
آسیب شناسی در این دیدگاه برخاسته از روابط معیوب و فعلی همسران است که خود در کودکی هر همسر ریشه دارد.
ریشه تمام دشواری های کنونی رابطه، گسیختگی های پیوندهای مورد انتظار در کودکی است که دوباره در روابط صمیمانه همسران پدیدار خواهند شد
1177

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
بنیان درمان ایماگویی – ارتباطی بر این عقیده استوار است که هر فرد مخلوق و تابع رابطه و خالق آن نیز می باشد
به عبارت دیگر هر شخص در بدو خلقتش زندگی را متصل و در پیوند تمام جنبه های خود آغاز می کند
1178

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
مشکلات انسان از آنجایی شروع می شود که این پیوند ضروری میان اجزا گسیخته می گردد.
از مهم ترین آنها رفتارهای ناهشیار والدین است.

1179

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
و نتیجه این نا حمایتگری ها جدایی کودک از بخش های مرتبط وجود خود و نیز بیگانگی از دیگران خواهد بود.
گرایش ذاتی و بنیادین هر انسانی اکتساب و احیاء دوباره این پیوند طبیعی است.

1180

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
ازدواج به عنوان عاملی مفید و ساختاردهنده به جوامع و جهت برآوری نیازهای شخصی افراد است
ازدواج از نقطه نظر ایماگو درمانگران وسیله ای است که افراد به وسیله آن تلاش می کنند تا آن اتصال و آن پیوند گمشده را ترمیم نمایند
1181

نظریه آسیب شناسی روانی ایماگودرمانی
عشق رویایی، فرایندی انتخابی است که افراد در آن به شیوه ای ناهشیارانه رابطه را با کسی شبیه مراقب اولیه خود ایجاد می کنند
و همان طور که در کودکی از آن مراقب انتظار حفظ و حمایت از یکپارچگی و برآوری نیازهای ایشان شفا بخشیده، احساس تمامیت و کلیت با هستی را به آنها برگرداند
1182

متاسفانه عموماً این تلاش به شیوه ای اجتناب ناپذیر با شکست مواجه می شود.
از آنجا که شباهت همسر انتخاب شده با والد برترمان در کودکی دوباره همان جراحت ها و هیجانات را بازآفرینی می کند رابطه به مکانی برای کشمکش قدرت تبدیل خواهد شد.
در همین نقطه است که بیشتر زوج ها به دنبال درمان روانه می شوند.
1183

به عقیده هندریکس ما در بزرگ سالی جذب کسانی می شویم که فکر می کنیم آنچه در کودکی نداشته ایم را به ما خواهند داد: جور شدن ایماگویی.
به گفته سلیپ (۱۹۹۴) ایماگو یعنی تصویر روانی موجود در ذهن که از جمع آوری پیام های مثبت و منفی نهفته شده در تجارب کودکی ایجاد می شود.
1184

هندریکس (۱۹۹۶) معتقد است که این پیام ها از والدین همشیرها و خاله ها و عموها و همسالان و معلمان دریافت و در ناهشیار ذخیره می گردد

1185

مرحله شیفتگی
به لحاظ روان شناختی عشق رویایی و همراه با شیفتگی یک واکنش شیمیایی است.
هم اکنون دانشمندان نمایان کرده اند که وقتی آدمی عاشق می شود ماده ای شیمیایی بنام فنیل تیلامین (PEA) در مغز آزاد می گردد.
این ماده احساسات هیجان وجد و نشاط و سرخوشی را در شخص ایجاد می کند (فیشر ۱۹۹۲).
1186

ایماگو و مغز
واژه ایماگو لغتی لاتین و به معنی تصویر است. ایماگو (تصویر) به این نگرش اشاره می کند که ما در درون ذهن تصاویری از هر جنبه مثبت و منفی مراقبان کودکی مان نگهداری می کنیم.
1187

این تصاویر در بخش ناهشیار ذهن نگهداری می شوند. البته در ایماگودرمانی منظور از «ناهشیار» بخشی بسیار قدیمی در ذهن است که در همه پستانداران یافت می شود.
در ایماگودرمانی ناهشیار را تحت عنوان «مغز کهن» بکار می بریم

1188

کشمکش قدرت
کلیشه معروفی هست که «وقتی ماه عسل تمام می شود این مرحله شروع می شود.»
در چالش های ارتباطی به کرات به جملاتی از این دست بر می خوریم: «او مرا درک نمی کند.
اداره خانواده کار سختی است. او فقط سرگرم امور خودش است. او بیش ازحد فوتبال بازی می کند
1189

. بعضی افراد از طریق تحمیل کردن به دیگری هر روز او را از خود دورتر می کنند.
بعضی زوج ها با استفاده از اعمال قدرت از شیوه های اجباری مانند جیغ زدن یا نق زدن استفاده می کنند. نمونه های بالا همگی شیوه های انتخابی افراد برای دست و پا زدن در مرحله چالش قدرت اند که دستاورد تمامشان ناکامی است.»
1190

خودبلعیدگی
ایماگودرمانی با تاثیرپذیری از اریکسون (۱۹۵۹) و ماهلر (۱۹۷۵) تاکید می کند: وقتی کودکان در عبور موفقیت آمیز از مراحل تحولی طبیعی خود با اشکال مواجه می شوند به وقفه و تاخیر در رشد دچار می گردند.
اما همچنان در آرزوی برآوری نیازهایشان باقی می مانند و فقط بر درد و نیازهای درون خودشان توجه می کنند.
1191

سپس فرد به سازگاری اجباری با شرایط و جبران ناداشته های روانی اش در زندگی می پردازد و همچنان امیدوار است دیگران به دادش برسند و چیزها را از دریچه چشم او نگاه کنند.
خودبلعیدگی قابلیت توجه به حقیقت سایرین را از فرد سلب می کند
1192

ایماگودرمانی یکی از اصلی ترین خاستگاه های کشمکش قدرت را «خودبینی» هر دو همسر می داند.
خودبینی وضعیتی است که فرد با درگیر شدن در آن عمدتاً بر رفع ورجوع نیازهای روانی خود تمرکز (خودبلعیدگی) و نسبت به چشم انداز دیگری بی تفاوت می ماند
1193

ناکامی هایی که در روابط پیش می آیند به علامت های نشانه ای در جاده ها بی شباهت نیستند.
آنها برای زوج معلوم می کنند که گیر کارشان دقیقاً در چه نقطه ای است و برای دوباره باهم به جلو رفتن از راه بلدها کمک بخواهند.
1194

بر اساس ایماگودرمانی «ناکامی های ارتباطی» عموماً به درمانگران هشدار می دهند که دو کارکرد اصلی در رابطه با بازسازی به توجه جدی نیاز دارند.
که عبارت اند از:
◦دفاع کردن در مقابل فقدان عشق رویایی
◦شفا بخشیدن به جراحت های ایجادشده در فرایند تحولی

1195

۱-دفاع در مقابل از دست دادن عشق رویایی
وقتی به دلایل اجتناب ناپذیر فیزیولوژیک دوره شیفتگی سر می آید همسران مراحل مشخصی را پیش رو دارند.
آدم ها وقتی از قلمرو عشق رمانتیک بیرون می افتند اول دچار «شوک» می شوند.
سپس ممکن است به واسطه مکانیزم «انکار» دگرگونی های پدیدار شده را به حساب تغییر موقت خلق یا … بگذارند
1196

وقتی انکار فایده نکرد نوبت «خشم» می رسد. خشم برای اینکه چرا محبوب دیروز حالا دیگر مثل گذشته پاسخگویی نمی کند.
در این مرحله غالباً افراد به منظور تلاش برای بازگرداندن پاسخ های گذشته از شیوه های قهری و اجباری استفاده می کنند.
1197

وقتی که خشم هم کارساز نشد. دوره «یاس و اندوه» فرا می رسد.
در این مرحله ی آخر است که بسیاری از زوج ها به طلاق یا زندگی با هم ولی تنها و برخی به بیشتر جنگ کردن پناه می برند.
1198

زوج هایی که دوره شیفتگی را پشت سر گذاشته اند باید بفهمند عشق رمانتیکی پدیده ای موقتی است و حالا باید تلاش کنند عشق دائمی بر مبنای واقعیت پدید آورند. بنیان گذاری عشقی هوشیار اهمیت بیشتری دارد.

1199

۲-التیام آسیب های ایجاد شده در فرایند رشدی (تحول در کودکی – تیپ های شخصیتی
تئوری های تحولی عموماً در مورد مدت زمانی که فرایند رشد ضروری است، با هم اختلاف نظر دارند.
مارگارت ماهلر مراحل شکل گیری شخصیت را چهار سال اول می داند، از سوی دیگر اریک اریکسون (۱۹۵۹) این دوران را تمام عمر قلمداد می کند
1200

. ایماگودرمانی مفروضه های هردو نظریه را ترکیب و از هردوی آنها وام گرفته است.
این نظریه رشد را فرایند هفت تا ده ساله دانسته و فرایند تشکیل شده در این دوران چندین بار در طول زندگی تکرار خواهد شد

1201

یکی از اصلی ترین تفاوت های آن با نظریه تحولی اریکسون تاکید نظریه اریکسون بر فرایندهای درون روانی و تاکید ایماگو بر فرایندهای میان فردی است.
مراحل رشد و شکل گیری شخصیت کاملاً بر اساس پیوند میان کودک با مراقب خود بنیان گذاری کرده است
1202

. فرض اساسی این است که برای گذر موفقیت آمیز از هر مرحله لازم است کودک از سوی مراقبش مورد انعکاس و معتبر شماری قرار گیرد.
وقتی مراقب نیاز کودک به دیده شدن و پذیرش را برآورده می کند کودک مرحله های رشد را بدون تجربه منفی پشت سر می گذارد
1203

محتوای درمان
1204

رابطه مشترک چیزی جز بازتابی از واقعیت فردی هر همسر نیست
به عبارت دیگر رابطه زناشویی هم از پویه های درون فردی تاثیر می پذیرد و هم بر آن تاثیر می گذارد.
فرایند درمان برآنست که در خاتمه همسران را به درک مفهوم ازدواج و حفظ رابطه دیرپا مجهز سازد
1205

رمان تصویرسازی – ارتباطی با هدف تبدیل تجارب منفی کودک به تجاربی شفا یافته و عمیق در بزرگ سالی فعالیت می کند.
این درمان شفابخشی، جراحت های کودکی حل تعارضات زناشویی و افزایش صمیمیت و پیوند را آماج کار خود قرار داده است
1206

هدف درمان این است که همسران به لحاظ شخصی یکپارچه شوند و رابطه هشیار را تجربه کنند.
هدف نهایی درمان خلق رابطه آگاهانه ای است که در سایه آن هر دو همسر احیا و بازآفرینی گرایش ذاتی شان به یکپارچگی را تجربه کنند.
)
1207

آماج ایماگوتراپی
آماج ایماگوتراپی بازگرداندن تجربه گمشده هر فرد از یکپارچگی ست که در کودکی آن را از دست داده بوده اند
1208

در زوج درمانی ایماگویی، تعهد لازمه حرکت به سوی یکپارچگی است به همین خاطر زوج ها برای گذار از فرایند ایماگوتراپی باید به رابطه متعهد باشند.
1209

ایماگوتراپی در همکاری با سائق ناهشیار تلاش می کند تا افراد را به یکپارچگی برساند.
یکپارچگی به دو امر بستگی دارد: یکی اینکه زوج آسیب پذیری خود را درک کنند و دیگر اینکه همسران به تلاش در جهت احیاء انسجام شخصی و در همسر متعهد باشند.
فرایند یکپارچه شدن همیشه با درد و رنج همراه است.

1210

نقش رابطه درمانی
در مقایسه با درمانگران سنتی و پیروان درمان های بسیار کوتاه شفا دهندگی یکسویه نیست.
بلکه ایماگو درمانگر تسهیل گر فرایند درمانی ویژه ای است که همسران را در راستای شفابخشی به یکدیگر و رشد به سوی یکپارچگی قدرتمند می کند.
1211

درمانگر برآنست تا هر همسر را درمانگر دیگری کند او بیش از آنکه مظهر شفادهندگی باشد مربی و هدایتگر خواهد بود.
اساساً ایماگو درمانگر همسران را در جهت ساختن رابطه ای آمیخته با تعهد و سرشار از تماس های توجه آمیز و پیوندهایی همدلانه هدایت می کند.

1212

سه مرحله اساسی در گفتگوی آگاهانه:
آیینه سازی
اعتباربخشی
همدلی
1213

گفتگوی آگاهانه در ایماگوتراپی – آئینه سازی
1214

مرحله اول گفتگوی آگاهانه، آئینه سازی نامیده می شود و شامل تکرار سخنان طرف مقابل تا زمانی که هر دو طرف کاملاً حرف های هم را بفهمند است.
1215

در تکنیک گفتگوی آگاهانه همسران اندیشه، خواسته یا احساسی را که می خواهد با هم در میان بگذارد، کاملا صریح و شفاف در قالب یک جمله کوتاه و رسا بیان می کند.
شنونده دقیقا آنچه را که شنیده است منعکس می کند
1216

گفتگوی آگاهانه در ایماگوتراپی – اعتباربخشی
پس از آنکه شنونده عمل آئینه سازی را درست انجام داد، مرحله اعتباربخشی شروع می شود.
در مرحله اعتباربخشی، فرد شنونده درک خود از صحبت های طرف مقابل را خلاصه وار بیان می کند.
حتی اگر با آن ها موافق نباشد هم باید بگوید که چرا صحبت های گوینده را معقول می داند
1217

. توجه کنید که اعتباربخشی همان توافق نیست، هرچند می تواند به آن نیز بیانجامد. معنی اعتباربخشی این است که عقاید تو از دیدگاه خودت دارای اعتبار است

1218

گفتگوی آگاهانه در ایماگوتراپی – همدلی
1219

نشان دادن همدلی، مرحله آخر روند گفتگو آگاهانه است و هر فردی را ترغیب به قدردانی می کند.
برای همدلی کردن فقط لازم است تا فرد دریافت کننده یا شنونده به این بیندیشد که گوینده احتمالاً چه احساسی دارد و با او همدلی کند.
البته ممکن است مرتکب اشتباه شود اما مهم تلاش برای حدس زدن و برقراری ارتباط است.
1220

سرافراز باشید
1221

هفته هشتم و اخر
کارگاه جامع زوج درمانی
1222

1223

پروتکل زوج درمانی گلسر
دکتر رضا برومند
دکترای تخصصی مشاوره خانواده

مروری بر واقعیت درمانی و تئوری انتخاب
1224

اساس واقعیت درمانی و تئوری انتخاب
اساس واقعیت درمانی به این اصل که انسان همواره رفتار خود را انتخاب می کند، استوار است.
با توجه به همین اصل، واقعیت درمانی تلاش می کند تا افراد مسوولیت اعمال خود را بپذیرند.

1225

واقعیت درمانی در واقع روانشناسی کنترل درونی و مثبت گراست که در نظر دارد زمینه های آموزش افراد را برای انتخاب های درست به منظور ارضای نیازهای خود فراهم کند
1226

واقعیت درمانی اساسا از یک تئوری استراتژیک به نام "تئوری انتخاب" برای کمک به افراد استفاده می کند.
افرادی که تاکنون از روش های ناکارآمد برای رسیدن به اهداف خود استفاده کرده اند.
روش هایی که با توجه به زمان، موقعیت، دانش و اطلاعات دوره انتخابی مورد نظر صحیح بوده اند و راهی بهتر از آن ها نبوده است؛ چرا که در صورت وجود انتخاب می شدند.

1227

پروتکل زوج درمانی گلاسر
1228

ساختار جلسات زوج درمانی
1229

اقدامات مشترک آغاز جلسه
1-پذیرش از محل سالن انتظار
2- گفتگوی معمولی قبل از ورود به اتاق درمان
3-هدایت آنان به اتاق درمان
4-خوشامدگویی و نشان دادن اشتیاق برای کمک
5-بررسی تکالیف (در صورت وجود)
6- اطمینان از عدم وجود بحران و خشونت خانوادگی

1230

اقدامات مشترک میانه جلسه
1- طرح موضوع جلسه و توضیح پیرامون آن
2-توصیف و تشریح موضوع توسط زوجین
3- هدایت گفتگو در چهار محور وضعیت موجود، احساسات، اقدامات انجام شده و تاثیر آن و انتظارات از درمان
4- استفاده از مهارت های پایه درمانی مانند همدلی، گوش دادن،انعکاس محتوا، انعکاس احساسات و ..
5- گفتگو در باره اقدامات قابل انجام، موانع انجام آن ها و توافق بر سر انجام
1231

اقدامات مشترک پایان جلسه
1- جمع بندی جلسه در جلسه اول توسط زوج درمانگر و در سایر جلسات توسط زوجین
2- گفتگو در خصوص موضوع جلسه بعدی
3-اجرای آزمون ها و پرسشنامه ها در صورت نیاز
4-گفتگو و تعیین تکالیف خانگی
5- اعلام ختم جلسه و تعیین زمان جلسه بعد
6-مشایعت زوجین تا سالن انتظار

1232

ساختار جلسات زوج درمانی گلسر
الف: محیط سازی
ب: ارزیابی
ج:بازخورد
د: درمان
1233

الف: پذیرش ، برقراری رابطه درمانی و درگیری عاطفی
1234

بخش الف: جلسه اول
اهداف جلسه اول: محیط یا ایجاد و برقراری رابطه مثبت توام با اعتماد
محتوای جلسه:پذیرش بدون قید و شرط، احترام ،

1235

روش
1-زوجین را در محل سالن پذیرش ملاقات کنید
2-با آنان احوالپرسی کنید و خوش آمد بگویید
3-زوجین را به اتاق درمان دعوت کنید
4- در هنگام حرکت به طرف اتاق درمان یک سئوال معمولی بپرسید

1236

ادامه روش جلسه اول
مثال: معطل که نشدید؟
اینجا را راحت پیدا کردید؟
از منزلتان تا اینجا که زیاد فاصله ای نبود؟
صدای تلوزیون سالن که اذیتتون نکرد

1237

ادامه روش جلسه اول
5- در هنگام ورود به اتاق درمان تعارف کنید که آنان وارد شوند.
– درصورت عدم قبول بگونه ای وارد شوید که پشت شما به انان نباشد
6- آنان را برای نشستن تعارف کنید
1238

ادامه روش جلسه اول
7- به آنان خوش آمد مجدد بگویید و اشتیاق خود را برای کمک به آنان نشان دهید
مثال: خیلی خوش آمدید. حضور شما در اینجا یک فرصتی خوبی است که در مورد دغدغه های زندگی مشترک تون با هم گفتگو کنیم. من هم از این که فرصت کمک به شما پیدا کردم خوشحالم.
1239

ادامه روش جلسه اول
8- به زوجین بگویید که من اطلاعات اولیه در مورد شما مانند مشخصات فردی،سن، تحصیلات، شغل، مدت ازدواج … از روی پرونده شما می دانم.
آیا چیزی دیگری از خودتان هست که لازم است من در جریان باشم
1240

ادامه روش جلسه اول
پس از توضیحات زوجین در مورد خود وارد پرسش های سقراطی می شویم.
9- من دوست هر کدام مشکل یا مساله از دیدگاه خودتان بیان کنید.
وارد جزییات نشوید.

1241

ادامه روش جلسه اول
چون بعد از این جلسه با هر کدام تان بصورت انفرادی جلسه خواهم داشت و آن جا می توانید وارد جزییات شوید.
سعی کنید مشکل فعلی تان را مطرح کنید و روی آن تمرکز کنید.
ما بعد از این می توانیم روی مسائل گذشته ای که در شکل گیری مشکل شما نقش داشته اند به اندازه کافی با هم صحبت کنیم.

1242

ادامه روش جلسه اول
حالا هر کدام که دوست داشتید می توانید شروع کنید
نکته: اگر هیچکدام حاضر به شروع نشدند و به هم تعارف نمودند، بگویید آن کسی که پیشنهاد مراجعه به مشاور داده شروع کنه
اگر باز هم تعارف نمودند، خودتان انتخاب کنید. اما اولویت را به زن بدهید

1243

ادامه روش جلسه اول
10- گفتگوی ان ها را در چهار محور هدایت کنید کنید
الف: تبیین وضعیتی که در آن قرار دارند
ب:احساسات آن ها از وضعیت موجود
ج:کارهایی که برای بهبود وضعیت داشته اند
د:انتظار آن ها از درمان

1244

ادامه روش جلسه اول
11-در حین بیان هر یک از محورهای چهارگانه و بخصوص در محور اول از مهارت های پایه درمانی استفاده کنید
همدلی: روابط زوجین با یکدیگر یکی از موضوعات مهم زندگی است.
این که زن و شوهر نتوانند با یکدیگر صحبت کنند نگران کننده است
1245

ادامه روش جلسه اول
-گوش دادن فعال(آهان،خوب، میشه یک نمونه بیان کنید، بنظرتون چه کاری می تونست انجام بده، …..)
انعکاس محتوا: باورش براتون سخت بود.انتظار چنین موضوعی را نداشتید
انعکاس احساسات: از این موضوع ناراحت هستید؟. این مساله موجب نگرانی ات شده؟
خلاصه کردن: شما انتظاری دارید و فکر می کنید برای او مهم نیست
1246

ادامه روش جلسه اول
12- پس از اینکه زوجین در چهارمحور یادشده حرف های خود را بیان کردند به جمع بندی جلسه بپردازید.
هر کدام از شما دغدغه ها، احساسات ، راهکارها و انتظارات خود را بیان کردید
مهم ترین موضوع این بود که شرایط گفتگو در باره مشکلات تان برایتان مهیا نیست
هر کدام عادت هایی در زندگی زناشویی دارید که این عادت ها امکان گفتگوی دوستانه را از شما سلب نموده است .
1247

ادامه روش جلسه اول
لازم است برای کمک به بهبود زندگی مشترکتان با هریک از شما یک جلسه انفرادی داشته باشم.
اما تا زمان برگزاری جلسه انفرادی و شنیدن تمام حرف های شما سعی کنید لیستی از مهم ترین مشکلات زندگی مشترک خود را تهیه و آن ها را اولویت بندی کنید
1248

ادامه روش جلسه اول
زمان جلسه انفرادی را مشخص کنید
جلسه انفرادی با توجه به گستره و شدت مشکلات می توانید یک تا دوساعت تعیین کنید.در این جلسه وقت را به سه قسمت تقسیم کنید
گفتگوی انفرادی با هر کدام و گفتگوی مشترک با زوجین
ختم جلسه را اعلام کنید
آنان را تا سالن انتظار بدرقه کنید
1249

جلسه دوم
هدف جلسه: بررسی بیشتر و عمیق تر مساله یا مشکل، میزان تعهد زوجین برای ماندن در رابطه زناشویی، پی بردن به عادت های مخرب ، تفاوت نیازها ،بحران های موجود و دنیای مطلوب زوجین

1250

جلسه دوم
روش اجرا:
1- پس از اجرای برنامه مشترک آغاز جلسه وارد موضوع اصلی جلسه می شویم
2- موضوع اصلی جلسه دوم اجرای برنامه مصاحبه فردی خواهد بود.
3-زوجین به ترتیب توافق خودشان در مدت زمان بین 30 دقیقه ملاقات خواهیم نمود.
4-چنانچه گفتگوها به بیش از30 دقیقه طول کشید جلسه را تا 60 دقیقه ادامه خواهیم داد و برای دیگری یک جلسه جداگانه تعیین خواهیم نمود

1251

ادامه جلسه دوم
5- به درمانجو می گوییم این یک فرصت مناسب برای شما است که مطالبی که تا کنون فرصت بیان ان را نداشته اید، بیان کنید
6- شما می توانید از هر جایی صحبت خود را شروع کنید، اما بهتر است روی وضعیت و یا مشکلات اخیر خود تمرکز کنید
می توانید به تشریح بیشتر مشکل یا مساله ای که در جلسه اول به آن اشاره کردید بپردازید
1252

ادامه جلسه دوم
7-پس از شروع درمانجو به توصیف و تشریح وضعیت موجود بازخورد لازم از طریق مهارت هایی چون همدلی، گوش دادن فعال ، انعکاس احساسات و محتوا … ارائه نمایید.
8- پس از تشریح کامل مشکلات از دیدگاه هر یک از زوجین به میزان تعهد هر یک از زوجین برای ماندن در رابط مورد پرسش قرار گیرد

1253

ادامه جلسه دوم
9- درادامه جلسه دوم موضوعات مهم مانند روابط فرازناشویی هر یک، اعتیاد، خشونت،بستری شدن، مصرف دارو و نشانه های نگران کننده جسمانی و روانی و همچنین عوامل اقتصادی و اجتماعی استرس زا در صورتی که در هنگام توصیف وضعیت موجود به آن اشاره نشده باشد مورد پرسش قرار می گیرد
1254

ادامه جلسه دوم
10-قبل از خاتمه جلسه پرسشنامه نیازهای زناشویی گلسر را برای هر یک از زوجین جداگانه اجرا کنید
11-جلسه دوم را با تعیین وقت جلسه مشترک با زوجین خاتمه دهید
11- بهتر است فاصله جلسه انفرادی دوم تا جلسه مشترک در حداقل زمان ممکن باشد

1255

جلسه سوم: جلسه مشترک با زوجین
1- پس از برقراری جلسه انفرادی با زوجین و دریافت جزییات مشکلات و اجرای پرسشنامه نیازها نوبت به جلسه مشترک می رسد.
2- قبل از شروع جلسه پرسشنامه نیازهای گلاسررا نمره گذاری و تفسیر نمایید
3- پس از انجام فعالیت مشترک آغاز هر جلسه وارد موضوع اصلی جلسه شوید
1256

جلسه سوم: جلسه مشترک با زوجین
4-ابتدا به تشریح زمینه های اختلاف بین زوجین بر اساس جلسه مشترک اولیه و جلسات انفرادی می پردازیم و برداشت خود را از موارد اختلاف اعلام می کنیم . آن گاه از آنان می خواهیم که اگر نظر دیگری دارند بیان کنند.
5- پس از آن از آن ها می خواهیم که اگر بر سر درمان توافق دارند طرح درمان خود را مطرح می کنیم و به ادامه جلسه می پردازیم

1257

مثال
زوج درمانگر: بر اساس آن چه شما در جلسه مشترک و جلسات انفرادی بیان نمودید:
– شما روی فعالیت ها و برنامه های خارج از منزل مانند کار و دوستان،ر برنامه های داخل منزل، نحوه گذراندن تعطیلات، نحوه ارتباط ارتباط و گفتگو با یکدیگر و میزان پاسخ به نیازهایتان با هم اختلاف و دچار مشکل شده اید. آیا من درست متوجه شده ام؟

1258

جلسه سوم: جلسه مشترک با زوجین
در صورت توافق زوجین برای تداوم جلسات درمان به آن ها بگویید:
طرح من برای حل مشکل شما بر اساس حذف برخی رفتارها و عادات مخرب روابط زوجین و ایجاد و بکارگیری رفتارهایی برای صمیمیت بمنظور افزایش امکان گفتگوی زناشویی و توافق بر سر ارضای نیازها و حل مسائل و مشکلات است.
1259

جلسه سوم: جلسه مشترک با زوجین
این کار حداقل به 8 جلسه نیاز دارد.
ولی اگر شما بیشتر همکاری کنید به زمان کمتری نیاز دارد.
شما هر زمان که احساس نمودید می توانید به کمک هم مشکلات خود را با گفتگو و توافق حل نمایید می توانیم ختم جلسات را اعلام کنیم

1260

جلسه سوم: جلسه مشترک با زوجین
5- پس از آن به تشریح نیازهای زناشویی می پردازیم و تاثیر نیازهای پنچگانه در رضایت از زندگی زناشویی و ضرورت توجه به نیازها و بخصوص تفاوت آن ها را مطرح می سازیم.
6-در نهایت نتایج پرسشنامه تفاوت نیازهای زناشویی را تحلیل خواهیم نمود و در باره نیازهای هر کدام با آنان به گفتگو خواهیم نشست.

1261

پایان جلسه سوم
7-جلسه سوم را با تکلیف خانگی به پایان برسانید
-ابتدا از زوجین بخواهیم که جلسه را خلاصه کنند. اگر زوجین موفق به این کار نشدند به آن ها کمک نماییم تا آن را خلاصه کند. مثلا از آن ها بپرسیم مهم مشکلات مطرح بین شما در این جلسه کدامند؟
تکلیف خانگی بدهید: از زوجین بخواهید هر کدام مشکلات بین خود را مشخص کنند و در جلسه اینده ارائه نمایند
اگر بتوانند بطور مشترک به یک لیست واحد برسند خیلی بهتر خواهد بود
1262

پرسشنامه نیازهای زناشویی
در جدول زیر تعداد 35 عبارت در ارتباط با نیازهای اساسی شما در زندگی آورده شده است.
خواهشمند است عبارات زیر را به دقت بخوانید و میزان وجود هریک از نیازهای فهرست شده را از بسیار کم تا بسیار زیاد درخود درجه بندی نمایید.
هر عبارت در خصوص مقدار و میزان وجود یک گرایش یا نیاز در شما سئوال می کند
1263

وجود هر نیاز یا خواسته درونی را بر اساس مقیاس ۵ نمرهای درجه بندی کنید
1 کمترین و 5 بیشترین نیاز را شامل می شود

1264

نام و نام خانوادگی: جنس: سن:
1265

1266

1267

1268

1269

نمره گذاری و تفسیر
هر نیاز حداکثر 35 و حداقل 7 می باشد

1270

جلسه چهارم
1- در آغاز چهارم جلسه پس از اجرای برنامه های مشترک مربوط به آغاز هر جلسه لیست تهیه شده توسط زوجین را بررسی می کنیم
2- اگر به یک لیست واحد رسیده اند آن را مبنا قرار می دهیم و با کمک زجین لیست مشکلات را درجه بندی می کنیم.
در غیر این صورت از لیست هر کدام یک لیست مشترک پیشنهاد می دهیم و آن را به کمک زوجین اولویت بندی می کنیم
1271

جلسه چهارم
3-پس از آن هر یک ازیک زوجین یک مساله یا مشکل اولویت دار جهت گفتگو و توافق انتخاب کنند
4-از آنان می خواهیم که در خصوص اولویت اول شروع گفتگو در باره با مساله یا مشکل توافق نمایند
5-پس از آن از هر یک زوجین می خواهیم که دیدگاه خود را در خصوص مساله اول بیان کنند

1272

جلسه چهارم
در هنگام گفتگوی زوحین در خصوص مساله یا مشکل بحث در جهت موارد زیر را از طریق پرسش هدایت کنید
تشریح و توصیف مساله یا مشکل
احساسات ناشی از مساله از وجود مساله یا مشکل
تاریخچه وجود و استمرار مساله یا مشکل
عوامل شدت دهنده مساله یا مشکل
موقعیت های بروز مساله یا مشکل

1273

جلسه چهارم
راهکارهای بکار گرفته برای حل مساله یا مشکل و میزان نتیجه بخش بودن آن ها
راهکارهای پیش رو یا مد نظر
موانع اجرایی نمودن راهکارها
پیشنهادات خاص و ویژه برای حل مساله یا مشکل
توافق بر سر اجرا

1274

جلسه چهارم
6-در هنگام گفتگوی زوجین در باره مساله و یا مشکل سعی کنیم عادت های مخرب کنترل گری را شناسایی کنیم و پس از پایان گفتگوهای آنان راجع به هفت عادت مخرب کنترل گری و ضرورت حذف آنان گفتگو نماییم
7-از زوجین بخواهید که این هفت عادت را در گفتگوهای خود با یکدیگر بررسی و مشخص نمایند
1275

هفت عادت مخرب کنترل گری
1276

ادامه جلسه چهارم
در ادامه در خصوص هفت عادت مهرورزی به عنوان جایگزین هایی برای هفت عادت مخرب کنترل گری صحبت کنید.
جلسه چهارم را با تعیین تکلیف خانگی و انجام فعالیت مشترک پایان هر جلسه به پایان برسانید

1277

تکلیف خانگی جلسه چهارم
هفت عادت مخرب کنترل گری را در خود شناسایی و سعی کنند از بروز آن ها جلوگیری نمایند
در عوض هفت عادت مهرورزی را در گفتگو و ارتباط با یکدیگر بکار ببرندَ
1278

جلسه پنجم
1- جلسه پنحم را با انجام اقدامات مشترک شروع جلسات آغاز کنید
2- پس از آن به انجام تکالیف خانگی بپردازید و میزان و نتایج حذف هفت عادت مخرب کنترل گری و جایگزین نمودن عادت های مهرورزی را بررسی نمایید
موانع اجرای تکلیف را بررسی کنید و راهنمایی لازم ارائه دهید
1279

3- پس ازآن به موضوع اصلی جلسه بپردازید
موضوع اصلی جلسه ارزیابی پنج نیاز اساسی و چگونگی ارضای این نیازهاست
نیازها را که در جلسه سوم توضیح داده بودید با چگونگی ارضای آن ها و موانع موجود و ارتباط کیفیت ارضای ان ها با مشکلات ارتباطی بین زوجین به بحث بگذارید
1280

نیازهای بنیادین
نیاز به بقا
نیاز به عشق و احساس تعلق
نیاز به قدرت
نیاز به آزادی
نیاز به تفریح

1281
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

جلسه پنجم
4-جلسه را بگونه ای هدایت کنید که هر یک از زوجین در باره نیازهای خود با مصداق صحبت کنند
بدین منظور هر نیاز را توضیح دهید و بعد آن را به بحث بگذارید
دغدغه های هر یک را بررسی نمایید و راهکارهای پیشنهادی آنان را بگیرید
و در نهایت توافق لازم صورت پذیرد
1282

جلسه پنجم
5-جلسه پنجم را با تعیین تکلیف خانگی و انجام فعالیت و اقدام مشترک پایان هر جلسه خاتمه دهید
6-تکلیف جلسه ششم گفتگو در باره نیازها و اجرای توافقات در جلسه پنجم و موانع احتمالی در طول هفته است

1283

جلسه ششم:
1- جلسه ششم را با انجام اقدامات مشترک شروع جلسات و بررسی انجام تکلیف خانگی و موانع موجود شروع کنید
2-پس از آن به یکی دیگر از مشکلات زوجین بپردازید و مانند جلسه چهارم عمل کنید
3- از زوجین بخواهید نظر خود را در خصوص مشکل بیان نمایند
1284

جلسه ششم
4-در هنگام گفتگوی زوحین در خصوص مساله یا مشکل بحث در جهت موارد زیر را از طریق پرسش هدایت کنید
تشریح و توصیف مساله یا مشکل
احساسات ناشی از مساله از وجود مساله یا مشکل
تاریخچه وجود و استمرار مساله یا مشکل
عوامل شدت دهنده مساله یا مشکل
موقعیت های بروز مساله یا مشکل

1285

جلسه ششم
راهکارهای بکار گرفته برای حل مساله یا مشکل و میزان نتیجه بخش بودن آن ها
راهکارهای پیش رو یا مد نظر
موانع اجرایی نمودن راهکارها
پیشنهادات خاص و ویژه برای حل مساله یا مشکل
توافق بر سر اجرا

1286

جلسه ششم
5-در هنگام گفتگوی زوجین سعی نماییم دنیای مطلوب آن ها را کشف نماییم
6-با زوجین در خصوص دنیای مطلوب و مولفه های آن گفتگو کنیم
1287

دنیای کیفی
دنیای مطلوب ما از سه مقوله تشکیل شده است:

خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199
1288

جلسه ششم
7- جلسه را پس اقدامات مشترک پایان جلسات با تکلیف خانگی به پایان ببریم
8-تکلیف جلسه، شناسایی دنیای مطلوب خود در هر مولفه و گفتگو در باره دنیای مطلوب یکدیگر و پیدا نمودن تفاوت ها و شباهت های دنیای مطلوب یکدیگر
1289

جلسه هفتم
1-جلسه هفتم را با انجام اقدامات مشترک شروع جلسات و بررسی انجام تکلیف خانگی و موانع موجود شروع کنید
2- پس از آن به موضوع اصلی جلسه بروید
3- موضوع اصلی جلسه هفتم چگونگی بررسی خواسته ها،جهت انجام خواسته، ارزیابی خود و برنامه ریزی برای اجرای خواسته ها است
1290

1291

– W خواسته ها
مشاوران با پرسش در مورد خواسته ی مراجعان، هدف های درمان را مشخص می کنند و به انگیزه ی مراجعان از درمان پی می برند.
1292
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

اگر مشاوران خواسته های مراجعان یعنی «خواسته های واقعی» آنان را تعقیب کنند، متوجه خواهند شد مراجعان دنبال ارضای چه نیازهایی هستند
نیازهای بقا،محبت و تعلق خاطر،قدرت،آزادی و تفریح

1293
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

به این طریق، مشاوران به نیازهای مراجعان برای تعلق خاطر، قدرت، آزادی و تفریح دسترسی پیدا می کنند

1294
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

بنابراین نیازها از طریق پر کردن فاصله ی خواسته های مراجعان از محیط و ادراک های آنان و تصویرشان از چیزهایی که به دست می آورند، ارضاء می شود

1295
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

– D انتخاب ها
در نظریه ی انتخاب، رفتار تلاشی برای کنترل ادراک ها است
مشاوران رفتار را امری ارادی و قابل کنترل می دانند
برای نمونه وقتی مراجع می گوید
«چون دوست دخترم با من قهر کرده
و نمی خواهد مرا ببیند افسرده شده ام»
مشاور جمله اش را این گونه می شنود که
«الآن افسردگی را انتخاب کرده ام چون دوست
دخترم نمی خواهد مرا ببیند یا با من صحبت کند».
1296
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

در چنین شرایطی مشاور گاهی پاسخ دادن به اظهار نظر مراجع و گاهی پاسخ ندادن به آن را در دستور کارش قرار می دهد.
با این حال، واقعیت درمانگرها به انتخاب ها و کنترل مستتر در اظهارات مراجعان گوش می دهند.
مشاور با برخورداری از دانش عملی کافی در خصوص نظریه ی انتخاب، مشخص می کند که کدام نیازها و رفتارهای کلی ابتدا بررسی شوند
1297
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

– Eارزیابی رفتار
آنچه در کلمه ی ارزیابی وجود دارد کلمه ی ارزش است.
در این مرحله از مراجعان خواسته می شود رفتارشان را ارزیابی کنند.
مشاوران با پرسش های ماهرانه می توانند مراجعان را وادار به خودارزیابی کنند.
البته این مراجع است که قضاوت های ارزشی انجام می دهد نه مشاور
1298
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

گاهی مراجعان برحسب اتفاق و با اندکی
تفکر، رفتارشان را ارزیابی می کنند.
مراجع و مشاور، رفتار مورد نظر را با دقت
ارزیابی می کنند و پیامدهای آن را می سنجند.
1299
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

-P برنامه ریزی برای عملکرد بهتر
پس از ارزیابی رفتار و ایجاد انگیزه برای تغییر برنامه لازم تدوین شود
برنامه ها شامل رفتارهایی خاص و غالباً بسیار مشروح می باشند.
برنامه ها باید یک نیاز زیستی یا روانشناختی (تعلق خاطر، قدرت، آزادی و تفریح) را ارضا کنند.
برنامه ها باید آسان و دست یافتنی باشند.

1300
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

واقعیت درمانگران در پرورش برنامه های موفق به مراجعان کمک می کنند
مسئولیت برای برنامه باید بر عهده ی مراجع، نه کسی دیگر باشد.
برنامه ها همچنین باید مثبت باشند، در این جهت که کاری انجام گیرد به جای این که کاری انجام نگیرد
1301
خرداد1400
گروه آموزشی مهر جنوب(دکتر برومند)-07633671199

جلسه هفتم
3- هر یک از نیازهای زوجین در قالب WDEP مورد بحث قرار می دهیم
4- این نیازها ممکن است چندین جلسه طول بکشد
5- جلسه هفتم و یا بیشتر از هفتم را با انجام اقدامات مشترک پایان جلسات و تعیین تکلیف خانگی به پایان می بریم
6- تکلیف خانگی جلسه بعد اجرایEP WD است

1302

جلسه هفتم
7-عملکرد خود را در خصوص خواسته ها به گفتگو بگذارند و موانع موجود اجرای WEDP را شناسایی کنند
1303

جلسه هشتم
1- جلسه هشتم را با انجام اقدامات مشترک شروع هر جلسه آغاز کنید
2- ارزیابابی تکلیف جلسه قبل را انجام دهید و مشخص نمایید آیا گفتگویی صورت پذیرفته مراحل WEDP انجام شده است.
3- چگونگی اجرا و موانع را بررسی نمایید و راهنمایی لازم ارائه نمایید
1304

جلسه هشتم
4- بعد از ارزیابی وارد موضوع اصلی شوید. موضوع اصلی رفتار کلی است.
5- رفتار کلی با مثال ماشین رفتار و اجزای آن را شرح دهید و نقش چرخ های ماشین و کنترل مستقیم و غیرمستقیم هر یک از اجزای رفتار کلی را بیان نمایید
1305

جلسه هشتم
1306

جلسه هشتم
6-پس از آن از زوجین بخواهید که کنترل مستقیم و غیر مستقیم رفتارهای خود را براساس جزء رفتار کلی یعنی
افکار
احساس
فیزیولوژی
عمل
مشخص کنند
1307

جلسه هشتم
7-جلسه هشتم را با انجام اقدامات مشترک پایان هر جلسه و تعیین تکلیف جلسه بعد مشخص کنید
8-تکلیف جلسه بعد مشخص کردن رفتارهای کلی که باید کنترل شوند و ارزیابی آن ها و ارائه گزارش در جلسه بعد

1308

جلسه نهم
1-جلسه نهم را با انجام اقدامات مشترک شروع جلسات آغاز کنید
2- بررسی تکلیف جلسه قبل را آغاز نمایید
از زوجین بخواهید هر کدام رفتارهای مورد نظر برای کنترل بطور مستقیم و غیر مستقیم را بیان کنند

1309

جلسه نهم
موانع موجود برای کنترل مستقیم افکار و اعمال و کنترل غیر مستقیم احساس و فیزیولوژی را شرح دهند
3- پس از آن به موضوع اصلی جلسه یعنی خلاقیت پرداخته شود
خلاقیت را برای زوجین تشریح کنید و از آنان بخواهید اگر تجربه ای خلاقگونه در زندگی زناشویی داشته اند بیان نمایند.
1310

جلسه نهم
4- آن گاه در خصوص زمینه هایی که برای بهبود کیفیت زندگی می توانند خلاقیت داشته باشند مانند نیازهای زناشویی گفتگو کنید
5-جلسه نهم را با انجام اقدامات مشترک پایان هر جلسه و تعیین تکلیف خانگی به پایان برسانید
1311

جلسه نهم
6- تکلیف خانگی جلسه بعد انجام رفتارهای خلاقانه برای اجتناب از بروز اختلاف زناشویی و ارضای مطلوب نیازهای زناشویی
1312

جلسه دهم
1- جلسه دهم را با انجام فعالیت مشترک مربوط به شروع جلسه آغاز نمایید
2- تکلیف جلسه قبل یعنی رفتارهای خلاقانه برای جلوگیری از بروز بحران و بهبود کیفیت روابط را بررسی نمایید و راهنمایی لازم را ارائه دهید
3-بر سردستیابی به روشی برای حل مشکلات احتمالی با زوجین به توافق برسید
1313

مثال
فرض نمایید که زوجین در ارتباط با موضوع روابط مرد در خارج از خانه و ارتباط زیاد با دوستان دچار اختلاف شده اند.
الف: هفت عادت مخرب کنترل گری را کنار بگذارند
-برای کنترل همسر خود و نگهداری وی در منزل و قطع ارتباط با دوستان از انتقاد، سرزنش، گلایه و شکوه، غر زدن، تهدید کردن، تنبیه کردن و باج خواهی بپرهیزد
1314

ب:هفت عادت مهرورزی را جایگزین نمایند.
در عین حال که از هفت عادت مخرب کنترل گری اجتناب می کنند، هفت عادت مهرورزی را بکار بگیرند.
یعنی با وجود رفتارهای خارج از منزل اورا بپذیرد، احترام بگذارد، به حرف هایش گوش کند، تشویق کند، اعتماد نماید، حمایت کند و در صورت بروز مشکل دعوت به گفتگو نماید
1315

ج:وارد دنیای مطلوب یکدیگر شوند
منظور این است که از زاویه ذهن یکدیگر به مساله نگاه کنند.
-عزیزم میدونم که دوستات برات عزیزند. ازت حمایت می کنند و وقتی با اون ها هستید احساس خوبی داری.
اون ها در مواقع اضطراری بدردت می خورند و با وجو اون ها دلت گرم و خیالت راحته

1316

جلسه دهم
د:دغدغه و احساس خود را بیان نمایند.
-اما من مدتی است احساس خوبی ندارم.
احساس تنهایی می کنم و برخی وقت ها گریه می کنم و حتی کابوس می بینم
فکر کنم به سمت افسردگی پیش میرم و فکرهای بدی به ذهنم میاد

1317

ه: اهمیت زندگی، عشق ، فرزندان و آینده را بیان نمایند.
-من فکر می کنم زندگی ما، عشق ما، فرزندان ما و آینده ما اینقدر مهم و ارزشمند هست که در این باره با هم صحبت کنیم.

1318

و: پیشنهاد گفتگو بدهند و منتظر پاسخ همسر خود شوند
-خوب عزیزم کی فرصت داری با هم صحبت کنیم
اگر پاسخ داد و زمان تعیین کرد که تشکر کنند و منتظر جلسه گفتگو باشند.
اما اگر پاسخ نداد و یا گفت خبرتون میدم، هر 24 ساعت یک بار در حالی که مرحله اول و دوم را ادامه می دهد مجددا به وی یادآوری شود

1319

مثلا بگوید
می دونم که دوست نداری در این مورد با هم صحبت کنیم. اما اگر گفتگو نکنیم من حالم بدتر خواهد شد و ممکن است تصمیمی بگیرم که تو خوشت نیاد یا اتفاقی رخ بده که نتونیم جبرانش کنیم.
اما نگویید دقیقا چیکار می کنید ویا قرار است چه اتفاقی رخ دهد
1320

ز: گفتگو کنند، راهکار پیشنهاد دهند و توافق کنند
در زمان گفتگو همسری که پیشنهاد گفتگو داده درخواست کند که اول همسرش حرف های خود را بزند
-عزیزم می دونم که حرف هایی برا گفتن داری. من دوست دارم اول حرف های تو را گوش کنم و بعد دغدغه های خودم را مطرح کنم

1321

اگر پذیرفت با گوش دادن فعال او را تشویق به گفتگو نمایید
پس از پایان صحبت هایش با او همدلی کنید و از وی بخواهید به صحبت های شما گوش دهد
دغدغه های خود را مطرح کنید و راهکارهای خود را پیشنهاد دهید
و در نهایت توافق کنید و بابت گفتگو و توافق تشکر نمایید
1322

-موضوعاتی را که مطرح نمودید موضوعات مهم زندگی اند که باید با کمک هم آن ها را حل کنیم
همین طور که من به صحبت های گوش کردم انتظار دارم شما هم به دغدغه هام گوش کنید
1323

پس از این که حرف های خود را بیان نمودید و دغدغه های خود را مطرح کردید می توانید بگویید:
من پیشنهاد می کنم درهفته یک بعد از ظهر تا قبل از 12 شب را به دوستانمون اختصاص بدیم و بقیه هفته را در کنار هم باشیم یا فعالیت مشترکی داشته باشیم.شما موافقید؟
1324

به توافق ایجاد شده پایبند بوده و از یکدیگر قدردانی کنند
– من به توافق ایجاد شده متعهد خواهم بود و از این بابت از شما قدردانی می کنم.
دوست دارم نظر شما را هم بدانم

1325

ختم جلسات
با توافق بر سر فرایند حل مشکلات احتمالی ختم جلسات را اعلام و از آنان تشکر نمایید
1326

هشت آزمون مورد نیاز درزوج درمانی
آزمون های روان شناختی در زوج درمانی
1327

هشت آزمون روانی مناسب با زوج درمانی
1-پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی
2-مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر-DAS
3-پرسشنامه سازگاری ازدواج فرم الف و ب- هارموهان سینگ
4-مقیاس صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر

1328

هشت آزمون روانی مناسب با زوج درمانی
5-پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ
6-مقیاس سلامت خانواده اصلی(FOS)
7-پرسشنامه نیازهای گلسر(BNQ)
8-پرسشنامه تعارضات زناشویی
1329

Multidimensional Sex Questionnaire
1-پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی
1330

پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی

پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی(MSQ) توسط اسنل و فیشرو والترز(1993)تدوین گردید
این پرسشنامه یک ابزار خودسنجی است که برای اندازه گیری12زیرمقیاس، مسائل جنسی انسان طراحی شده است.
1331

پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی
پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی دارای 60 عبارت می باشد که آزمودنی ها بایدمشخص کنند هرعبارت چقدرتناسب دارد.

1332

پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی
برای جمع آوری اطلاعات پاسخ افراد از یک مقیاس پنج (5) امتیازی استفاده شدکه نمره هر عبارت می توانداز0تا4باشد:
اصلا تناسب ندارد(0) کمی تناسب دارد(1)
تاحدی تناسب دارد(2)،متوسط تناسب دارد (3)،
خیلی تناسب دارد(4).
1333

پرسشنامه چندوجهی مسائل جنسی
سپس نمره های عبارات هرخرده مقیاس باهم جمع می شوند و بنابراین نمره های بالاتربا میزان بیشتری از تمایل مطابقت دارند.
هرخرده مقیاس می توانداز0تا20متغیر باشد.

1334

این 12مقیاس عبارتنداز:
1-حرمت جنسی(49-37-25-13-1).
2-اشتغال ذهنی جنسی(50-38-26-14-2)
3-کنترل جنسی درونی(51-39-27-15-3).

1335

مقیاس ها
4-آگاهی جنسی(52-40-28-16-4).
5-انگیزش جنسی(53-41-29-17-5).
6-اضطراب جنسی(54-42-30-18-6).

1336

مقیاس ها
7-قاطعیت جنسی(55-43-31-19-7).
8-افسردگی جنسی(56-44-32-20-8).
9-کنترل جنسی بیرونی(57-45-33-21-9).

1337

مقیاس ها
10-نظارت جنسی(58-46-34-22-10).
11-ترس از رابطه جنسی(59-47-35-23-11).
12-رضایت جنسی(60-48-36-24-12).
عبارات19،31،47،50به صورت معکوس نمره گذاری می شوند
پاسخ عبارت 61به صورت مستقیم تاثیری درنتایج پرسشنامه ندارد
1338

نمره گذاری و تفسیر
1339

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
1-از خود به عنوان یک شریک جنسی مطمئن هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
2-درمورد رابطه جنسی همه اوقات فکر می کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
3-در مورد مسائل جنسی تا حد زیادی پاسخگو هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1340

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
4-از احساسات جنسی ام تا حد زیادی آگاه هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
5-برای اینکه از نظر جنسی فعال باشم خیلی انگیزه دارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
6-هنگامی که در مورد مسائل جنسی زندگی ام فکر می کنم، احساس اضطراب می کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1341

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
7-تاحد زیادی در مورد مسائل جنسی زند گی ام قاطع هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
8-در مورد مسائل جنسی زندگی ام افسرده هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
9-اغلب مسائل جنسی زندگی ام به وسیله پیش آمدهای اتفاقی تعیین می شوند.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1342

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
10-گاهی اوقات نمی دانم دیگران در مورد مسائل جنسی زندگی ام چه فکر می کنند.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
11-گاهی اوقات از اینکه درگیر رابطه جنسی باکسی شوم می ترسم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
12-از راه وروشی که نیازهای جنسی زندگی ام بر آورده می شوند راضی هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد

1343

13-شریک جنسی خیلی خوبی هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
14-در مورد رابطه جنسی بیشتر از هر چیز دیگری فکر می کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1344

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
15-بخش عمده ای از مسائل جنسی زندگی ام بوسیله رفتار خودم تعیین می شود.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
16-از انگیزه های جنسی زندگی ام تاحد زیادی آگاهم
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
17-به شدت انگیزه دارم تا برای رابطه جنسی زمان بگذارم وتلاش بکنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1345

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
18-در مورد مسائل جنسی زندگی ام ناامیدم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
19-در بیان ترجیحات جنسی ام خیلی رک و بی پرده نیستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
20-من از کیفیت زندگی جنسی ام ناامیدم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد

1346

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
21-بیشتر چیزهایی که بر مسائل جنسی زندگی ام اثر میگذارند. اتفاقی پیش می آیند.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
22-تا حد زیادی از اینکه دیگران چگونه مسائل جنسی زندگی ام را ارزیابی می کنند،نگرانم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
23-گاهی اوقات از روابط جنسی ترس دارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1347

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
24-از رابطه جنسی خیلی راضی هستم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
25-در رابطه جنسی نسبت به اغلب مردم عملکرد بهتری دارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
26-تمایل دارم که مدام به رابطه جنسی فکر کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
1348

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
27-بر مسائل جنسی زندگی ام کنترل دارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
28-تمایل دارم تا در مورد احساسات جنسی ام فکر کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد
29-میل شدیدی دارم که از نظر جنسی فعال باشم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد

1349

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
30-هنگامی که در مورد مسائل جنسی زندگی ام فکر می کنم، احساس راحتی ندارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
31-تا حدی در ابراز تمایلات جنسی ام، منفعلم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
32-در مورد زندگی جنسی ام احساس یاس می کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
1350

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
33-شانس نقش زیادی در تاثیرگذاری بر مسائل جنسی زندگی ام دارد.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
34-از آنچه که دیگران در مورد مسائل جنسی زندگی ام فکر می کنند، تا حدی آگاهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1351

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
35-گاهی اوقات از فعالیت جنسی هراس دارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
36-رابطه جنسی ام خواسته های اصلیم را برآورده می کند.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
37-به عنوان یک شریک جنسی به خودم نمره خیلی مطلوب می دهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1352

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
38-دائما به داشتن رابطه جنسی فکر می کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
39-عامل اساسی که بر مسائل جنسی زندگی ام اثر می گذارد، آن چیزی است که خودم انجام می دهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
40-از تغییرات در تمایلات جنسی ام تا حد زیادی آگاهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد
1353

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
41-واقعا برایم مهم است که خود را درگیر یک فعالیت جنسی بکنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
42-معمولا در مورد مسائل جنسی زندگی ام دلواپسم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
43-بی درنگ در روابط جنسی ام به دنبال چیزی هستم که می خواهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1354

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
44-در مورد روابط جنسی ام احساس ناراحتی می کنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
45-مسائل جنسی زندگی ام به طور گسترده ای شانسی پیش می آیند.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد
46-در مورد اینکه مسائل جنسی زندگی ام چگونه به نظر دیگران می آیند، نگرانم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1355

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
47-از اینکه درگیر یک رابطه جنسی شوم، ترس زیادی ندارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
48-در مقایسه با اغلب مردم، رابطه جنسی من وضعیت خوبی دارد.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
49-در یک رابطه جنسی از خودم مطمئنم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1356

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
50-اکثر اوقات به رابطه جنسی می اندیشم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
51-مسئولیت مسائل جنسی ام را خودم بر عهده می گیرم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
52-از تمایلات جنسی ام تاحد زیادی آگاهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد

1357

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
53-تلاش می کنم تا خودم را از نظر جنسی فعال نگه دارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
54-هنگامی که در مورد مسائل جنسی زندگی ام فکر می کنم، دلشوره می گیرم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
55-در رابطه جنسی معمولا دنبال چیزی هستم که می خواهم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد
1358

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
56- هنگامی که در مورد مسائل جنسی ام فکر می کنم غمگین می شوم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
57-مسائل جنسی زندگی ام بخشی از سرنوشت من است.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1359

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
58-از آنچه دیگران درباره مسائل جنسی زندگی ام فکر می کنند.، نگرانم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.
59-از اینکه از نظر جنسی فعال باشم، نگرانی چندانی ندارم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد
60-از مسائل جنسی زندگی ام تا حد زیادی راضیم.
الف-اصلا تناسب ندارد. ب-کمی تناسب دارد. ج-تاحدی تناسب دارد. د-متوسط تناسب دارد. ه-خیلی تناسب دارد.

1360

سئوالات پرسشنامه چند وجهی مسائل جنسی
61-من با در نظر گرفتن………………به عبارات بالا پاسخ دادم.
الف-رابطه جنسی فعلی ام.
ب-رابطه جنسی گذشته ام.
ج-رابطه جنسی خیالی ام.

1361

2-پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر-DAS
1362

پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر
پرسشنامه سازگاری زناشویی توسط گراهام بی اسپانیر در سال ۱۹۷۶ یک ابزار 32 سوالی برای ارزیابی کیفیت رابطه ی زناشویی از نظر زن یا شوهر یا هر دو نفری است که با هم زندگی می تنظیم شده است.
1363

اهداف پرسشنامه
این ابزار برای دو هدف ساخته شده است.
هدف اول: تعیین رضایت کلی
می توان با به دست آوردن کل نمرات، از این ابزار برای اندازه گیری رضایت کلی دریک رابطه صمیمانه استفاده کرد.
1364

هدف دوم: تعیین عوامل چهارگانه
تحلیل عاملی نشان می دهد که این مقیاس چهار بعد را می سنجد که عبارتند از:
رضایت زناشویی
همبستگی زناشویی
توافق زناشویی
ابراز محبت
1365

1366

1367

لطفا با استفاده از مقیاس نمره گذاری زیر مشخص کنید که هریک از موارد زیر پند وقت یکبار بین شما وهمسرتان رخ می دهد.
1=همیشه
2=تقریبا همیشه
3=اکثر اوقات
4=معمولا
5=بندرت

1368

1369

24.همسر خود را می بوسید.
هرروز تقریبا هرروز گاهی اوقات بندرت هرگز
4 3 2 1 0
24. آیاشما وهمسرتان علایق مشترک خارج از خانه دارید.
درتمام موارد دراکثرموارد دربعضی از موارد درچند مورد درهیچ مورد
4 3 2 1 0
1370

1371

1372

1373

بله خیر 29. حال وحوصله رابطه جنسی را نداشتن
بله خیر 30. ابراز عشق ومحبت نکردن

1374

1375

1376

شیوه ی نمره گذاری پرسش نامه سازگاری اسپانیر
مقیاس نمره گذاری زن وشوهر سه نوع مقیاس متفاوت رتبه بندی به دست می دهد.
نمرات بالاتر نشان دهنده ی رابطه بهتر و سازگارتر است. سوالات خرده مقیاس ها از این قرار است:
رضایت زناشویی(10): 16، 17، 18، 19، 20، 21، 22، 23، 31، 32 ؛
همبستگی دو نفری(5) : 24، 25، 26، 27، 28 ؛
توافق دو نفری(12) : 1، 2، 3، 5، 8، 9، 10، 11، 12، 13، 14، 15 ؛
ابراز محبت(5) : 4، 6، 7، 29، 30

1379

3-پرسشنامه سازگاری ازدواج فرم الف و ب- هارموهان سینگ
1380

سازگاری عبارت از تفکر فرد درباره خودش و استعدادش برای تبدیل به شخصی کامل عیار است .
فرد باید نظراتی درباره خود داشته باشد قبل از اینکه محیط و استفاده از آن در رشد استعدادهایش معنای زیادی برای او داشته باشد.
ایزلی (1985 ) در رفتار انسان معمای عمدهای را میبینید.
او می گوید " انسان " شکل دهنده اشیاست نه قربانی آنها.
1381

برقراری و حفظ روابط با جنس مقابل جنبه ای از سازگاری است که سهم عمده ای در زندگی ما دارد. و روابط متقابل که با دیگران داریم از جمله فرزندان، دوستان، شریک زندگی، و پدر و مادر در چگونگی درک خودتان، نقش مردانه یا زنان های که می پذیریم و آن گونه که هستیم تاثیر بسیار عمده ای دارد.

1382

از نظر دکتر پراپنس شکست در ازدواج معمولاً به چهار دلیل است.
او این چهار دلیل را به ترتیب زیر بیان میکند :
1- ناسازگاری جنسی .
-2 اختلاف عقیده در مورد گذران اوقات فراغت.
-3 مشکلات مالی.
-4 اختلالات ذهنی، جسمی و عاطفی.

1383

توجه داشته باشید که امور جنسی در اول این فهرست قرار دارد با کمال تعجب مشکلات مالی در رده سوم قرار می گیرد. کلیه مراجع طلاق بر ضرورت اساسی توافق جنسی توافق دارند.

1384

مثلاً قاضی هافمن مردی که دو هزار مورد از این غمنامه های زناشوئی را ثبت کرده است اعلام می کند که:
9 مورد از ده مورد طلاق به سبب مشکلات جنسی است " روانشناس مشهور جی. بی . واتسون می گوید " امور جنسی مهمترین موضوع زندگی است.
این پدیدهای است که در شکست زندگی مردان و زنان بیشترین اثر را دارد."

1385

دکتر باتر فیلد می گوید، من در تجارب اولیه خودم بعنوان یک کشیش دانستم که بسیاری از زوجها که ازدواج می کنند علیرغم عشق و نیت خوب شرکای بیسواد ازدواجشان را عوض میکنند.
در ادامه می گوید " ازدواجهای خوشبخت کمترتحت تاثیر تصادف هستند
این ازدواجها هوشمندانه و سنجیده طراحی می شوند ."
1386

دکتر باترفیلد می گوید" امور جنسی فقط یکی از موارد ارضاء در زندگی زناشوئی است؛ اما تا این رابطه درست نباشد. هیچ چیز دیگری درست نخواهد بود

1387

این فهرست مرکب از دو شکل است الف – برای شوهران و ب- برای زنان و هر یک مرکب از 10 سوال است.
این پرسشنامه در استفاده با شش حرفه موفق بوده است.
1- معلمان مدرسه 2- مدرسان دانشگاهی 3- پزشکان 4- حقوقدانان 5- بازرگانان 6- کارمندان .
این پرسشنامه قابل کاربرد با هر دو جنس است.

1388

نمره گذاری:
این پرسشنامه دو شکل دارد، شکل الف برای شوهران و شکل ب برای زنان است.
هر شکل آن 10 سوال دارد. جواب هر سوال با بلی یا خیر جواب داده می شود.
سپس هر سوال بلی یا خیر با قراردادن علامت بر یکی از نقاط مقیاس درجه بندی صورت می گیرد که از 10 + (مطلوبترین ) تا 1+ ( نامطلوب ترین ) تغییر می کند

1389

نمره کل برای نشان دادن نمره سازگاری عمومی زناشوئی زن یا شوهر بکار می رود
این پرسشنامه توسط خود آزمودنی تکمیل می شود
هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. اما معمولاً بیش از 5 دقیقه برای تکمیل پرسشنامه ضرورت ندارد
فقط پاسخ های انتخابی ثبت و نمره گذاریمیشوند. این مطلب از کلید نمره گذاری معلوم می شود
1390

برای نیل به نمره سازگاری عمومی در زناشوئی از کلید نمره گذاری استفاده کنید و نمرات را برای هر سوال جمع کنید.
هر سوال ممکن است حداکثر 10 نمره داشته باشد و حداقل یک نمره
صفر وقتی داده می شود که پاسخ غیر منتظره بوده مطابق کلید نمره گذاری نباشد
1391

کلید نمره گذاری
1392

پرسشنامه سازگاری ازدواج ( فرم الف و ب(
دستورالعمل برای پرکردن پرسشنامه فرم الف و ب
در زیر سوال داده شده که بصورت منفی یا مثبت ( بلی یا خیر ) باید پاسخ داده شوند.
پس از انتخاب بلی یا خیر علامت (تیک) بزنید.
دامنه تغییر مقیاس درجه بندی از 10 +( حداکثر سازگاری) تا 1+ ( حداقل سازگاری) تغییر می کند.
از موقعیت های مشکوک و مبهم بگذرید.
برای روشن شدن مطلب مثالی در زیر بیان می شود.

1393

سوال: آیا همیشه با همسرتان دعوا می کنید .
بلی خیر
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
مثلاً:چون من با زنم هیچ وقت دعوا نمی کنم، پس پاسخ منفی داده ام و میزان این منفی خیلی زیاد است پس در قسمت خیر علامت تیک را روی نقطه دهم از مقیاس درجه بندی قرار داده ام.
1394

معنی اصطلاحات برای تسهیل در پر کردن جاهای خالی پرسشنامه، در زیر فهرستی از معانی ارزش گذاری شده برای اصطلاحات آمده است
1395

جدول نمره گذاری
1396

پرسشنامه سازگاری زناشوئی( فرم الف) فقط برای شوهران
1- آیا هنوز هم به مناسبت های خاصی درسال، مانند روز تولد، روز ازدواج و مانند آن و بنحو غیرمنتظره، برای زنتان هدیه می خرید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
2- آیا دوست دارید در حضور دیگران از زن خود انتقاد کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1397

3- آیا زنتان را در مخارج خانه آزاد گذاشته اید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
4- آیا به خلق و خوی زنانه همسرتان بی توجه هستید، تا حدی که در دوره خستگی، عصبیت، و تحریک پذیری هم به کمک او نمی روید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1398

5- آیا ساعات فراغتت تان را با زن تان می گذرانید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
6- آیا آمادگی های زن تان را فقط در موارد منفی با زنان دیگر مقایسه می کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1399

7- آیا به زندگی عقلائی زن تان، دوستان او، کتاب هائی که میخ واند و نظر او درباره مسائل مدنی اهمیت کافی می دهید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
8- آیا زن تان را از رفتن به بیرون خانه و معاشرت با غریبه ها منع می کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1400

9- آیا در بعضی موارد زنتان را تحسین می کنید و به دنبال فرصت هائی می گردید که از او قدردانی کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
10- آیا موقع خرید پوشاک و لوازم آرایش، جهت انتخاب به همسرتان کمک می کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1401

پرسشنامه سازگاری زناشوئی( فرم ب) فقط برای زنان
1- آیا به شوهرتان در امور تجاری آزادی کافی می دهید و از انتقاد از همکاران، دوستان و ساعاتی که با آنها صرف می کند ، خودداری می کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
2- آیا حداکثر کوشش تان را می کنید که خانه جالب و جاذب باشد؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1402

3- آیا سعی می کنید برنامه غذائی روزانه طوری باشد که شوهرتان هرگز قبل از آمدن به سر سفره نتواند حدس بزند؟ بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
4- آیا درک معقولی از کار خود دارید و می توانید درباره آن با شوهرتان گفتگو کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1403

5- آیا از برخورد با شوهرتان برسر مشکلات مالی خانواده اجتناب می کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
6- آیا از آمدن پدر و مادر و منسوبان شوهر به منزلتان ناراحت می شوید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1404

7- آیا در لباس پوشیدن به رنگ و مدلی که شوهرتان دوست دارد یا ندارد توجه نمی کنید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
8- آیا دلواپس نظرات شوهرتان راجع به موضوعات مشترک مورد علاقه تان هستید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1405

9- آیا به علائق شوهرتان اهمیت نمی دهید ، بطوری که مانع اوقات فراغت او می شوید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر
10- آیا محافظه کار هستید و راجع به اخبار روز بحث نمی کنید ، درنتیجه در علائق روشنفکری شوهرتان مفید واقع نمی شوید؟
بلی10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10خیر

1406

4-معرفی مقیاس صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر-(MIS)
1407

معرفی مقیاس صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر-(MIS)
صمیمیت توجه و اهمیت اعضای خانواده برای یکدیگر تعریف شده است
عوامل نزدیکی عاطفی در قالب مهر و محبت، از خود گذشتگی، خرسندی و رضایت را شامل می شود
احساسی است مبنی بر این که رابطه مهم، باز، توام با عزت، همبستگی و تعهد متقابل است
1408

MIS
مقیاس صمیمیت زناشویی والکر و تامپسون برای اندازه گیری صمیمیت در روابط ناشویی در سال 1983 ساخته شد
این مقیاس دارای 17 ماده است وهر ماده در یک طیف 7 درجه ای از هرگز تا همیشه نمره گذاری می شود
کسب نمره بالا در این مقیاس نشان دهنده داشتن صمیمیت زناشویی بیشتر است
1409

(MIS) بخش چهارم: نمره گذاری مقیاس صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر
برای نمره گذاری این مقیاس در هر عبارت به ترتیب زیر نمره بدهید:
هرگز: 1نمره بندرت: 2نمره
گاهی: 3نمره اغلب:4 نمره
اکثراً:5 نمره تقریباً همیشه:6 نمره
همیشه:7 نمره
کسب نمره بالاتر در این مقیاس به معتی داشتن صمیمیت زناشویی بیشتر است.
1410

در جدول زیر 17 عبارت در ارتباط با شما و همسرتان آورده شده است . لطفا پس از مطالعه هر عبارت نظر خود را با انتخاب یکی از گزینه های روبرو هر عبارت مشخص نمایند.
1411

1412

1413

سلیمانیان (1373) فرم کوتاهی از این پرسشنامه را تهیه کرد که 47 سوال دارد
5-پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ Enriche
1414

مولفه ها
پاسخ قراردادی (سوال های 1 الی 3)
موضوعات شخصیتی (سوال های 4، 22، 31 و 40)
ارتباط زناشویی (سوال های 6، 23، 32 و 41)
حل تعارض (سوال های 7، 13، 14، 24، 33 و 42)
مدیریت مالی (سوال های 8، 15، 16، 25 و 34)،
1415

مولفه ها
فعالیت های مربوط به اوقات فراغت (سوال های 9، 17، 35 و 43)،
روابط جنسی (سوال های 10، 18، 27، 36 و 44)
ازدواج (سوال های 11، 19، 28، 37 و 45)
بستگان (سوال های 20، 26، 29، 38 و 46)
نقش های مربوط به برابری مرد و زن (سوال های 5 و 12)
جهت گیری مذهبی (سوال های 21، 30، 39 و 47)
1416

طریقه نمره گذاری
کاملاً مخالفم=1 تا گزینه کاملاً موافقم=5 برای سوالات
(1-2-3-5-7-9-10-17-25-26-27-28-29-34-36-44)
سوالات معکوس
کاملاً مخالفم=5 تا کاملاً موافقم=1 برای سوالات
(4-6-8-11-12-13-14-15-16-18-19-20-21-22-23-24-30-31-32-33-35-37-38-39-40-41-42-43-45-46-47)
1417

بازه نمرات 47 الی 235
نقطه برش141
1418

سوالات پرسشنامه
1419

1420

1421

1422

1423

6-پرسشنامه سلامت خانواده اصلی(FOS)
1424

معرفی پرسشنامه
این پرسشنامه یک ابزار 40 سوالی است که توسط هاوستات، اندرسون، پیرسی، کوچران و فاین در سال 1985 برای سنجیدن ادراک و استنباط شخص از میزان " سلامت " خانواده اصلی خویش تدوین شده است.
"مقیاس خانواده اصلی " بر استقلال و صمیمیت به عنوان دو مفهوم کلیدی در حیات خانواده سالم تمرکز دارد و هر یک از اینها ، 5 خرده مقیاس دارند
1425

مولفه های پرسشنامه
1 . شفافیت اظهارات
2. مسئولیت پذیری
3. احترام به دیگران
4 . باز بودن نسبت به دیگران
5. پذیرش جدایی و شکست؛
6. ترغیب افراد به بیان طیفی از احساسات
1426

مولفه های پرسشنامه
؛ 7. ایجاد محیطی گرم در خانواده که به عنوان حال و هوا از آن یاد می شود؛
8. حل اختلافات بدون استرس اضافی
؛ 9. تشویق دلسوزی یا همدردی ؛
10. ایجاد اعتماد به انسان ها به این عنوان که انسان ها در اصل خوب هستند

1427

نمره گذاری پرسشنامه:
•نمره گذاری این پرسشنامه به این صورت است که:
سالم ترین پاسخ هر سوال و (سوال های مثبت)نمره 5
و ناسالم ترین پاسخ ها (سوال های منفی)نمره 1 دریافت می کنند.
نمره کل سوال ها حداقل 40 و حداکثر 200 می شود

1428

تحلیل ( تفسیر) بر اساس میزان نمره پرسشنامه
بر اساس این روش از تحلیل شما نمره¬های به دست آمده را جمع کرده و سپس بر اساس جدول زیر قضاوت کنید.توجه داشته باشید میزان امتیاز های زیر برای یک پرسشنامه است در صورتی که به طور مثال شما 10 پرسشنامه داشته باشید باید امتیاز های زیر را ضربدر 10 کنید
مثال: حد پایین نمرات پرسشنامه به طریق زیر بدست آمده است

1429

مثال: حد پایین نمرات پرسشنامه به طریق زیر بدست آمده است
تعداد سوالات پرسشنامه * 1 = حد پایین نمره

1430

امتیازات خود را از 40 عبارت فوق با یکدیگر جمع نمایید. حداقل امتیاز ممکن 40 و حداکثر 200 خواهد بود.
نمره بین 40 تا 80 : سلامت خانواده پایین است.
نمره بین 80 تا 120 : سلامت خانواده متوسط است.
نمره بالاتر از 120 : سلامت خانواده بالا است .

1431

مقیاس سلامت خانواده اصلی(FOS)
هر خانواده ای منحصر به فرد است و شیوه خاص خود را برای انجام امور دارد.
لذا در این مقیاس جواب یا انتخاب صحیح یا غلط وجود ندارد.مهم آن است که شما هر چه صادقانه تر پاسخ دهید.

1432

برای پاسخ دادن به عبارات زیر ، خانواده اصلی خود را آن گونه که به خاطر دارید در نظر بگیرید.
جواب خود را با استفاده از نمرات و با کشیدن دایره دور عدد مناسب مشخص کنید

1433

لطفا به تمام عبارات پاسخ دهید.
5 = قویا موافقم که این عبارت توصیف خانواده اصلی من است.
4 = موافقم که این عبارت توصیف خانواده اصلی من است.
3 = خنثی(نه موافق و نه مخالف)
2 = مخالفم، این عبارت توصیف خانواده اصلی من نیست.
1 = قویا مخالفم، این عبارت توصیف خانواده اصلی من نیست.

1434

1435

1436

1437

1438

1439

1440

1441

1442

7-پرسشنامه نیازهای گلسر
1443

این پرسش نامه ، یک ابزار مبتنی بر روش خود-گزارشی است که برای ارزیابی شدت نیازهای اساسی افراد بر مبنای «تئوری انتخاب» است.
«تئوری انتخاب» معتقد است که همه ی ما پنج نیاز ژنتیکی و اساسی داریم که توسط آن ها برانگیخته می شویم؛ این نیازها عبارت اند از: بقا و زنده ماندن، عشق و احساس تعلق، آزادی، قدرت و پیشرفت، و تفریح. تمام رفتارهای ما هدفمند و برای ارضای یکی از نیازهای ما صادر می شوند.
1444

هنگامی که نیازهای خود را بشناسیم، می توانیم تشخیص دهیم وقتی احساس ناخشنودی و ناراحتی داریم کدام یک از نیازهایمان ارضا نشده و وقتی احساس خشنودی می کنیم کدام یک از نیازها ارضا شده است.
1445

پرسش نامه ی BNQ شامل ۳۵ سوال است.
به طور متوسط، اجرای این پرسش نامه حدود ۱۰ دقیقه طول می کشد.
1446

مشخصات آزمون
هدف: ارزیابی شدت نیازهای اساسی فرد بر مبنای «تئوری انتخاب»
مخاطب: افراد نوجوان و بزرگسال جامعه (از رده ی سنی ۱۳ سال به بالا)
تعداد ماده ها: ۳۵ عبارت
مدت زمان اجرا: حدود ۱۰ دقیقه
1447

این آزمون برای چه افرادی مناسب است؟
افرادی که قصد خودشناسی و شناخت اولویت های خود را دارند.
افرادی که قصد ازدواج و انتخاب همسر و یا ورود به یک رابطه عاطفی عمیق و جدی دارند.
افرادی که قصد برنامه ریزی تحصیلی، کاری و دیگر امور زندگی خود را دارند.
این آزمون، برای تمام افراد نوجوان و بزرگسال جامعه (رده ی سنی ۱۳ سال و بالاتر از آن)، به صورت فردی و گروهی، قابل اجرا است

1448

وجود هر نیاز یا خواسته درونی را بر اساس مقیاس ۵ نمرهای درجه بندی کنید
1 کمترین و 5 بیشترین نیاز را شامل می شود

1450

نام و نام خانوادگی: جنس: سن:
1451

1452

1453

1454

1455

نمره گذاری و تفسیر
هر نیاز حداکثر 35 و حداقل 7 می باشد

1456

مثال هایی از نیازهای ژنتیکی و اساسی ما
نیاز به بقا و زنده ماندن (Survival): سلامت، آرامش، فعالیت جنسی، غذا، مسکن، پوشاک، گرما و محافظت.
نیاز به عشق و احساس تعلق (Love and Belonging): دوست داشته شدن، مورد محبت واقع شدن، مهرورزی، دوستی، تعلقات اجتماعی، رفاه، همکاری و مشارکت.
نیاز به آزادی (Freedom): انتخاب داشتن، استقلال، خودمختاری، آزادی از قیود، آزادی برای انجام دادن کارها.
نیاز به قدرت و پیشرفت (Power): تشخیص، موفقیت، دست آورد، مهارت، توانمندی، نفوذ.
نیاز به تفریح (Fun & enjoyment ): لذت، شوخی، بازی، خنده، یادگیری، تغییر و جابجایی.

1457

هر چه امتیاز هر نیاز به عدد ۵ نزدیک تر باشد، نشان از شدت بسیار زیاد آن نیاز در شما است.
در این آزمون، امتیاز ۳، شدت متوسط را نشان می دهد و بالاتر از ۳ قابل توجه است.
برای نمونه، اگر فردی در «نیاز به آزادی» امتیازی بالاتر از عدد ۳ دریافت کند، بدین معنی است که «نیاز به آزادی» در این فرد بالا است، و اگر امتیاز او بالاتر از عدد ۴ باشد، بدین معنی است که آن نیاز در ایشان خیلی جدی است و فرد نمی تواند آن را نادیده بگیرد.
1458

اما امتیازهای کم تر از عدد ۳، اولویت پایینی دارند و ممکن است نیازهای قوی تر دیگر بر آن ها غلبه کنند.
برای مثال، اگر فردی «نیاز به بقا و زنده ماندن» پایینی داشته باشد و در عین حال «نیاز به قدرت و پیشرفت» بالایی داشته باشد، ممکن است به بهانه ی کار، بی خوابی را تحمل کند
1459

8-مقیاس تعارض زناشویی
1460

مقیاس تعارض زناشویی
هدف این پرسشنامه سنجیدن تعارض های زن و شوهر و برخی از ابعاد اصلی آن است.
این پرسشنامه توسط ثنایی، براتی، بوستانی پور (1379) ساخته شد؛ که هشت عامل بعداز تعارض ها زناشویی را می سنجد
1461

هشت عامل تعارض زناشویی
کاهش همکاری، کاهش رابطه جنسی
افزایش واکنش های هیجانی
افزایش جلب حمایت فرزندان
افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود
کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان
جدا کردن امور مالی از یکدیگر
کاهش ارتباط موثر

1462

نمره گذاری
برای هر سوال پنج گزینه در نظر گرفته شده که به تناسب ۱ تا ۵ نمره به آنها اختصاص داده شده است.
حداکثر نمره کل پرسشنامه ۲۷۰ و حداقل آن ۵۴ است.
1463

نمرات خرده مقیاس ها
کاهش همکاری، پرسشهای ۴، ۱۲، ۱۸، ۲۵، ۳۴
کاهش رابطه جنسی، پرسشهای ۵، ۱۳، ۱۹، ۳۵، ۴۰؛
افزایش جلب حمایت فرزند، پرسشهای ۹، ۲۲، ۳۱، ۳۸، ۴۴
افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، پرسشهای ۸، ۱۵، ۲۱، ۲۹، ۳۷، ۴۳
کاهش رابطه فردی با خویشاوندان همسر و دوستان، پرسشهای ۱، ۲۳، ۳۲، ۴۶، ۵۰، ۵۳
جدا کردن امور مالی از یکدیگر، پرسشهای ۲، ۱۰، ۱۷، ۲۴، ۳۳، ۳۹، ۴۸
کاهش ارتباط موثر پرسشهای ۳، ۷، ۱۱، ۱۶، ۲۶، ۲۸، ۳۰، ۴۱، ۴۵، ۴۷، ۵۲، ۵۴٫.

1464

نمره گذاری
نمره گذاری گزینه ها به این صورت است: هرگز (۱)، بندرت (۲)، گاهی (۳)، اکثرا (۴)، همیشه (۵).
سوالات ۳، ۱۱، ۱۴، ۲۶، ۳۰، ۳۳، ۴۵، ۴۷، ۵۴ به صورت معکوس نمره گذاری می شوند .
حداکثر نمره هر خرده مقیاس مساوی با تعداد سوالهای آن خرده مقیاس ها ضربدر ۵ است.
در این ابزار نمره بیشتر به معنی تعارض بیشتر و نمره کمتر به معنی رابطه بهتر و تعارض کمتر است.

1465

اعتبار و پایایی
آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه روی یک گروه 270 نفری برابربا 96/0 به دست آمده و برای هشت خرده مقیاس از این قرار است:
کاهش همکاری 81/0، کاهش رابطه جنسی 61/0، افزایش واکنش های هیجانی 70/0، افزایش جلب حمایت فرزندان 33/0، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود 86/0، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان 89/0، جدا کردن امور مالی از یکدیگر 71/0 و کاهش ارتباط موثر 69/0.
1466

1467

1468

1469

1470

1471

1472

1473

1474

تعداد صفحات : 1427 | فرمت فایل : ppt

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود