پاورپوینت تاریخ تمدن اسلامی

OVEISI

OVEISI

خیزش: اقتدار مجدد جهان اسلام

ظهور صفویان
OVEISI

صفویان در سال907 حکومتی تشکیل‏دادند که بیش از دو سده تداوم‏یافت. نخستین‏بار در تاریخ‏ایران طریقت تصوف با الهام از آموزه‏های شیعی شکل گرفت. صفویان، مجدداً هویت‏ایرانی را زنده‏کردند و کشوری‏مستقل پدیدآوردند. از ویژگی‏های برجسته‏حکومت‏صفویان می‏توان به رسمیت‏یافتن ‏شیعه، پیشرفت ‏بازرگانی، کشاورزی و صنعت، ترقی و تعالی هنر و معماری، تشکیل ارتش‏منظم و سیاست‏ خارجی مقتدر اشاره‏کرد.
ظهور صفویان
OVEISI

ظهور صفویان
OVEISI

روند شکل گیری
شاگرد شیخ زاهد گیلانی رییس طریقت زاهدیه
مذهب تشیع در قالب این طریقت گسترش یافت
بعد از شیخ صفی، فرزندش صدرالدین در 735 جانشین پدر شد و…
جنید تمایل خود را به قدرت دنیوی نشان داد و لقب سلطان گرفت و پیروان خود را به جهاد علیه کفار تحریک کرد.
حیدر جانشین او شد و علی درسال893 خود را پادشاه خواند و توسط آق قوینلوها کشته شد و اسماعیل هفت ساله به گیلان فراری داده شد

اولین فرد این خاندان شیخ صفی الدین اردبیلی(735-650ق)
ظهور صفویان
OVEISI

تشکیل دولت صفوی
اسماعیل با بازگشت به اردبیل در 905ق توانست تبریز را تصرف کند و تاج گذاری نماید
مذهب شیعه را رسمی اعلام کرد
اختلاف اساسی با دولت عثمانی و شکست در جنگ چالدران
1. شاه اسماعیل
ظهور صفویان
OVEISI

تشکیل دولت صفوی
در گذشت شاه اسماعیل(930) و جانشینی شاه تهماسب
شاه تهماسب با 54 سال اقتدار توانست بر ازبکان در مرو (935ق) غلبه پیدا کند
در دوران کوتاه شاه اسماعیل دوم (985-984) و بعد از او سطان محمد خدابنده(996-985ق) اوضاع ایران نابسامان شد.
دوران تثبیت
OVEISI

تشکیل دولت صفوی
عباس میرزا در سال (996ق) بر تخت نشست
سلاطین اروپا و پاپ روم سفرای خود را به دربار فرستادند
تضعیف و کنترل قزلباشان با جانشینی نیروهای گرجی و ارمنی و چرکسی در ساختار نظامی
استفاده از دانش نظامی اروپاییان به ویژه برادران شرلی و تجهیز سپاه به سلاح گرم و توپخانه
شاه به تجارت خارجی به ویژه با اروپاییان علاقمند بود
قتل وحبس شاهزادگان سبب شد دربارازوجودمردان کارآمدخالی شود.
عصر اقتدار
OVEISI

تشکیل دولت صفوی
شاه صفی در سال 1038ق به قدرت رسید
در زمان وی تبدیل ولایات ممالک به ولایات خاصه توسعه یافت و موجب صدمه دیدن بنیه نظامی شد
خاندان امامقلی خان، که خدمات فراوانی انجام داده بودند ریشه کن شدند
با به سلطنت رسیدن شاه سلیمان صفویه رو به زوال رفت
ضعف کامل صفویان در زمان شاه سلطان حسین بود
در این ایام افغانان قندهار به ایران حمله کردند و با تصرف اصفهان در 1135ق به حیات صفویه پایان دادند
عصر اقتدار و زوال
OVEISI

عصردولت صفوی
ازبکان همسایه شمال شرقی معمولاً با ایرانیان درگیر می شدند
صفویان عمدتاً از موضع قدرت با آن ها برخورد می کردند
علت در گیری علاوه بر تفاوت مذهبی به علت نبود مرزهای مشخص جغرافیایی و سیاسی بود
در کنار کشمکش ها روابط دوستانه ازجمله رفت آمد سفرای متعدد و عبور برای مراسم حج بوده است
همسایگان صفویان ازبکان، عثمانیان، گورکانیان
مناسبات خارجی
OVEISI

عصردولت صفوی
روابط عثمانیان همسایه غربی آمیخته با جنگ و صلح بود
مهم ترین برخورد ایرانیان در جنگ چالدران بود که به
علت حمایت شاه اسماعیل از سلطان مراد واختلاف مذهبی بود
در اوایل شاه عباس اجباراً مناطقی از ایران را در اختیار عثمانی ها گذاشت و پس از مدتی آن ها را باز پس گرفت
در دوره تهماسب باصلح آماسیه در962بخشی از کردستان و بین النهرین و گرجستان در اختیار عثمانی قرارگرفت و در مقابل حاکمیت بر ارمنستان و آذربایجان به رسمیت شناخته شد.
عثمانیان بااستفاده ازضعف‏صفویان درسال987ق آن رانقض کردند.
همسایگان صفویان ازبکان، عثمانیان، گورکانیان
مناسبات خارجی
OVEISI

عصردولت صفوی
در زمان شاه صفی، عثمانی ها بغداد را تصرف کردند و شاه معاهده قصر شیرین را در 1049ق منعقد ساخت و در مقابل، آذربایجان شرقی، رواندز و ارمنستان و گرجستان به ایران داده‏شد.
این معاهده پس از سقوط دولت صفوی نقض گردید و عثمانی‏ها غرب‏ایران را اشغال‏کردند تا این‏که نادرشاه‏افشار آن‏ها را از غرب ایران اخراج‏کرد.
همسایگان صفویان ازبکان، عثمانیان، گورکانیان
مناسبات خارجی
OVEISI

عصردولت صفوی
روابط گورکانیانهمسایه شرقی کمتر دستخوش درگیری بود چون مرزهای مشترک آن‏ها کمتر بود.
تنها نکته مهم ادعای هندی‏ها بر قندهار بود. روابط صفویان با گورکانیان در بیشتر دوره‏ها دوستانه بود و حفظ آرامش برای هردو حکومت در اولویت قرار داشت.
دربار گورکانیان سرپناه بسیاری از نویسندگان و سرایندگان پارسی‏گوی بود.

همسایگان صفویان ازبکان، عثمانیان، گورکانیان
مناسبات خارجی
OVEISI

عصردولت صفوی
قرار داد شاه اسماعیل با پرتغالی ها برای کاربرد سلاح های آتشین
در سال 1006 به کار گیری دو انگلیسی آنتونی شرلی و رابرت شلی در دربار شاه عباس
در رقابت انگلیسی ها با پرتغالی ها در سال 1024ق انگلیس توانست کمپانی هند شرقی را به بازار ایران بیاورد
امامقلی‏خان توانست باکمک نیروی اندکی از انگلیسی‏ها هرمز را از پرتغالی‏ها بازپس گیرد
در سال 1074ق فرانسویان توانستند کمپانی کاپوسن را فعال کنند
نفوذ پرتغالی ها در خلیج فارس در سال 912ق
مناسبات بادول اروپایی
OVEISI

فرهنگ و تمدن در عصر صفوی
شاه اسماعیل به سال 907ق در تبریز مذهب شیعه را رسمی کرد
دعوت علمای شیعی جبل عامل و بحرین به ایران
پیش از صفویان علی‏موید سربداری، محمدبن مکی(شهید اول) را به ایران فراخوانده بود. گرچه او نتوانست این‏دعوت‏را لبیک گوید، ولی کتاب اللمعه‏ا‏لدمشقیه را در فقه‏ا‏مامیه نوشت و برای علی‏موید فرستاد.
محمد باقر مجلسی در عهد شاه سلیمان و حسین صفوی به عنوان نایب امام زمان، شاه سلطان حسین را نایب خویش قرار داد
علما با آموزش، تعلیم و نگارش کتاب به گسترش تشیع کمک کردند و موجبات رشد و گسترش دانش ها و معارف شیعه را فراهم کردند
رسمیت تشیع و پیامدهای آن
OVEISI

فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی
برخی بر این باورند که در دوره صفویه شاعر مهمی وجود نداشته
است ازجمله: ادوارد براون و علامه‏محمد قزوینی
در دوره شاه‏تهماسب، شعر به‏سبب اوضاع سیاسی و مذهبی بیشتر به‏مرثیه‏سرایی و مدح ائمه تغییر مضمون داد (قصیده محتشم کاشانی)
شاه‏اسماعیل‏اول خودش به‏ترکی شعر می‏سرود و اهل ذوق بود. شاه‏عباس کبیر با شاعران درحشرونشر بود.(وجیه‏ا‏لدین‏شانی)
گورکانیان برای بالابردن اعتبار دربارشان شاعران را در هند گردآوردند.
صائب‏تبریزی هنگام مراجعت ازهند نزد شاه‏عباس دوم ملک‏الشعرای دربار شد.
اسکندربیک منشی است که امروزه از نظر مستشرقین غربی بزرگ‏ترین تاریخ‏نگار دوره صفوی به‏شمار می‏آید
OVEISI
ادبیات

فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی
مهاجرت علمای شیعی به ایران و اسکان آنان در شهرهایی مانند
شیراز، تبریز، قزوین، مشهد، قم و اصفهان موجب‏شد تا آنان در
مدارس آن‏شهرها به‏تدریس مشغول‏شوند.
در سایه فعالیت علما در مدارس دینی و کمک شاهان صفوی، علوم مذهبی شیعه گسترش فراوانی پیداکرد.
فلسفه‏ا‏سلامی با علمایی مانند ملاصدرا، میرداماد و شاگردان ایشان از جمله احمد علوی، محسن‏فیض کاشانی، عبدالرزاق لاهیجی و… بسیار رونق یافت.
تعالیم سهروردی کاملاًشکوفا شد وحیات‏عقلی اسلام راعمیقاً تحت‏تاثیر قرارداد.
علومی مانند پزشکی، علم نجوم نیز اهمیت فراوانی پیداکرد
OVEISI
مدرسه و علوم

فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی
اصفهان گنجینه‏ا‏ی از معماری عصر صفوی است، شهری که با
همت و کاردانی شیخ بهایی در ساخت آن‏ ستودنی است.
شاه‏تهماسب با انتقال پایتخت از تبریز به‏قزوین ساختمان‏های جدیدی در قزوین بنا کرد.
OVEISI
هنر و معماری

صفویان قالی‏بافی را از صنعت روستایی به‏فعالیتی وسیع در سطح مملکت ارتقا دادند
شاه‏تهماسب علاقه‏ی‏فراوانی به‏صنعت فرش داشت و آن‏را به‏مقام یک‏هنر ارتقا داد.
نخستین کارگاه قالی‏بافی احتمالاً در زمان شاه‏عباس کبیر در اصفهان ساخته‏شد.
کهن‏ترین نمونه‏فرش‏باقی مانده از دوره صفوی فرش معروف«اردبیل» است که اینک در موزه ویکتوریا آلبرت لندن نگهداری می‏شود وبه‏سال 942ق تعلق دارد.
OVEISI
قالی بافی
فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی

صنعت‏نساجی‏نیز گسترش‏چشم‏گیری یافت.
لباس‏های گرانبها ونیز پرده‏های زیبای کاخ‏ها، ستایش جهانگردان را برمی‏انگیخت.
در بازار اصفهان 25 هزار کارگر، وجود داشت و رئیس صنف نساجان یکی از توانمندترین افرادکشور بود.
تجارت‏ابریشم و بافت‏های‏ابریشمی‏از دیگرصنایع این‏دوره است که اهمیت بسیاری دارد چنان‏که به‏گفته شاردن، شاه‏عباس نخستین تولیدکننده و صادرکننده ابریشم به‏شمار می‏آمد
OVEISI
نساجی
فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی

ستون فقرات سپاه‏ا‏یران قشون قزلباش بود.
شاه‏تهماسب با انتخاب زبده‏ترین جوانان کشور هنگ پاسداران دائمی را مرکب از پنج هزار نفر، که به آن‏ها قورچی گفته‏می‏شد، به‏صورت‏ هسته‏ی‏‏ ا‏صلی‏ارتش‏کوچکی‏درآورد و راه‏را برای‏ شاه‏عباس ‏آماده‏ساخت.
شاه‏عباس باتشکیل هسته‏ا‏ولیه(شاهسون‏ها، هواخواهان‏شاه) ارتشی‏جدید از اقوام‏گوناگون‏حتی غیرمسلمانان مانند ارمنی‏ها و گرجی‏ها ساخت.
آنتونی‏شرلی و رابرت‏شرلی به‏قزوین نزد شاه‏عباس‏آمدند و مقرب‏درگاه او شدند.
شاه‏عباس برای نخستین‏بار صفوف پیاده نظام، سواره نظام و توپخانه را پدیدآورد
OVEISI
تسلیحات نظامی
فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی

شکست چالدران باعث گسترش سلاح های آتشین شد
ساختار قدرت صفویان با کمک و مساعدت مقامات و صاحب منصبان اداره می شد
صفویان 220 سال حکومت کردند و زوال آن به علل مختلفی از جمله قلع و قمع مردان کارآزموده، تبدیل املاک، از میان رفتن رابطه معنوی و حمله برق آسای افغان ها به اصفهان را می توان نام برد
بررسی علل سقوط صفویه
OVEISI
فرهنگ و تمدن در عصردولت صفوی

ازتوجه شمامتشکرم
OVEISI