اصول صحیح نسخه نویسی
داروخانه
تنها مکان مطمئین است که برای عرضه خدمات دارویی و بهداشتی میباشد.
ویزیتور
فرد یا شخصی که نماینده یک شرکت یا همان بازار یاب میباشد که برای در خواست محصولات شرکت مراجعه مینمایند.
فوریتهای دارویی
داروهای فوریتی به داروهای رسمی کشور اطلاق می شود که تامین و تدارک آنها دچار مشکل شده و نبود آنها در بازار دارویی مشهود است.
داروهای خاص
این دسته از داروها برای مصارف و برای بیماریهای خاص میباشد مثل تالاسمی ، دیالیز-سرطان
داروهای تک نسخه ای
:به داروهای اطلاق میشود که در فهرست دارویی کشور وجود ندارد ولی پزشک معالج و بیمار بر لزوم تهیه آن اصرار می ورزند.
مسئول فنی
به پزشک داروسازی اطلاق میشود که در تمام ساعات کار داروخانه حضور فعال داشته و مسئولیت تحویل دارو به بیمار را به عهده دارد، و از چگونگی مصرف دارو و عوارض دارو را به بیمار اطلاع رسانی میکند.
حق فنی
وقتی داروخانه نسخه ای را تحویل بیمار می دهد علاوه بر فرانشیز ( 30%) مبلغی را به عنوان حق فنی دریافت میکنند بنا به مصوبه سازمان نظام پزشکی هر سال تغییر میکند.
انواع شرکت دارویی :
1- پخش رازی 2- پخش داروپخش 3- پخش قاسم ایران 4- پخش البرز 5- پخش هجرت
نمایندگی رسمی دارو
به شرکتهای دارویی که نمایندگی برای ثبت واردات و فروش داروهای یک شرکت داروسازی بین الملی را در کشور دارا هستند و از کمیسیون دارویی وزارت بهداشت مجوز دریافت کرده اند.
عمده فروشی دارو
فقط شرکتهای بین المللی مجاز به آن هستند که در کشور خود مجوز رسمی عمده فروشی دارویی را دارا باشند.
پخش رسمی
به شرکتهای دارویی اطلاق میشود که نمایندگی پخش دارو را به استانها و شهرستانها را از وزارت بهداشت اخذ کرده اند.
پرمصرف ترین دارو در مراکزبهداشتی
1- قرص استامینوفن کدئین 2- آدالت کلد 3- کپسول آموکسی سیلین 500 میلی 4- قرص آتنولول 100 میلی 5- قرص رانیتیدین 6- آمپول دگزامتازون
بیشترین داروی تجویزی پزشکان تا آخر سه ماهه سوم در سال 1386
1- آمپول دگزامتازون 2- قرص آدالت کلد 3- قرص استامینوفن کدئین 4- کپسول آموکسی سیلین 500 میلی
تعداد دارو و قلم خوردگی اقلام داروئی و اعتبارنسخ
دارو باید در نسخه در جای سفید که مخصوص برای نوشتن دارو در نظر گرفته شده است نوشته شود، در بالای نسخ و بغل و پایین که مخصوص محل امضاء و مهر میباشد خودداری شود ، که این نوع نسخه ها باعث میگردد که نسخه پیچ در حین تحویل دارو و ثبت قیمت دارو سر در گم شده و در نهایت تحویل داروی جابجا و غیره …….. میشود که در نهایت موجب مسئولیت برای پزشک و دارویار خواهد بود.
هنگام تحویل دارو به نکات زیر باید توجه جدی داشته باشیم
کنترل مشخصات کامل بیمار از نظر نام و نام خانوادگی، تاریخ سربرگ نسخه
تعداد دارو و اقلام دارویی در نسخه باید با حروف انگلیسی نوشته شده، و در غیر این صورت جزء نسخ باطله محسوب خواهد شد.
در صورت قلم خوردگی تعداد دارو پزشک باید پشت نسخه تعداد قلم خوردگی را تائید نمایند.
در صورت نداشتن میلی دارو توسط پزشک حداقل قیمت دارو محاسبه خواهند شد.
کنترل مهرنام و نام خانوادگی پزشک خوانا بودن شماره نظام پزشکی
اگر درهنگام قیمت گذاری اشتباهی رخ دهد بایستی بدون لاگ گیری و یا بر چسب زدن بر روی قیمت دارو باشد ، حتماْ باید روی قیمت اشتباه یک خط تیره کشیده بنحوی که قیمت اولیه قابل رویت باشد، و مبلغ صحیح را در بغل آن ثبت گردد ،این عمل در مورد سهم سازمان و جمع کل نسخه صدق میکند در غیر این صورت نسخه مخدوش محسوب شدو باطل میباشد.
در صورتی که در حین جدا کردن نسخه از دفترچه مشخصات و تاریخ انقضاء مربوطه پاره گردد نسخه باطله محسوب میگردد.
به ازای هرویال و سرم یک عدد آب مقطر و ست سرم طبق قانون بیمه های درمانی قابل محاسبه و برای هر دفترچه درمانی فقط سه عدد سرم قابل پرداخت میباشد.
پزشک مرکز بهداشتی و درمانی طبق بخشنامه دانشگاه علوم پزشکی مسوول فنی همان مرکز محسوب شده و باید پشت نسخه های درمانی را مهر و امضاء نمایند.
نسخه بیمار در دفترچه های درمانی و بیمه روستایی بعنوان سابقه بیماری محسوب شده و از کندن آن خودداری شود.
از پانچ کردن نسخه ها ( سوراخ کردن ) خودداری و نسخه جزء نسخ باطله محسوب میگردد.
-قلم خوردگی ماه و سال در نسخه های درمانی قابل تائید نبوده ،فقط قلم خوردگی روز قابل تائید توسط پزشک میباشد.
دفترچه های درمانی که تاریخ اعتبار ندارند، جزء نسخ فاقد اعتبار محسوب میشوند.
داروهای روانی
داشتن شماره پرونده بیماران روانی در بالای نسخه الزامی است.
کلیه نسخه های بیماران روانی باید در دفترچه های بیمه روستایی باشد.
داروها ی خارج از سیستم روانی جداگانه نوشته و مبلغ آن محاسبه شود.
در صورت نداشتن پرونده بیماران روانی نسخه بطور آزادمحاسبه خواهد شد.
دستورات دارویی
دستورات دارویی باید بطور خوانا ، و مشخص بر روی برچسب دارویی یا در روی دارو در محل بلامانع نوشته شود ، و بر روی تاریخ انقضاء یا روی نام دارو نیفتد ، دستورات دارویی بخصوص در نوزادان معمولابر میباشد باید نهایت دقت را نمود. ودستورات دارویی در سالمندان نیز از اهمیت خاصی برخوردار میباشد که یک سوم سالمندان قادر نیستند که بلیستر دارو را باز کنند و اگر باز کنند قرص از دستشان می افتد ، قرصهایی که برای سالمندان تجویز میشود.نباید نیاز به تقسیم کردن داشته باشد ،بخصوص داروهای ضد فشار خون و دیورتیکها ، چونکه قادر به تقسیم کردن نیستند و یا همه قرصها میریزند.
مهر و امضاء پزشک و مهر درمانگاه
کلیه نسخه های درمانی چه بیمه روستایی و چه بیمه های سه گانه باید حتماْ کد بیمه روستایی و مهر پزشک خانواده داشته باشد، .
باید نسخه را از لحاظ دو رنگی و دو خطی بودن کنترل نموده و چنانچه نسخه ای با دو امضاء متفاوت باشد از پذیرش آن خودداری نموده و نسخه جزء نسخه های باطل محسوب میشود.
چنانچه نسخه ای اشتباهی در اصل برگ نوشته نشده و کاربنی باشد جزء نسخه باطل محسوب خواهدشد.
چنانچه نسخه ای را یک پزشک و پشت آنرا پزشک دیگری تائید نمایند جزء نسخ باطل محسوب خواهد شد.
– چنانچه قیمت نسخه ای جزء با خودکار قرمز باشد نسخ جزء نسخ باطله خواهد بود.
-چنانچه پزشک نسخه ای با دو رنگ متفاوت بنویسید باید پشت نسخه را تائید دورنگ بودن از طرف پزشک میباشد مهر و امضاء نماید.
-چنانچه پزشکی در پشت نسخه دارو بنویسدآن دارو را جزء بیمه حساب نمی کنیم
نسخه در دفترچه های درمانی در اصل برگ یعنی مخصوص داروخانه نوشته شود که مهر و امضای نویسنده نسخه مشخص باشد،که در نسخه های پزشک خانواده باید کد پزشک خانواده و شماره نظام پزشکی مشخص باشد،و برای ارسال به واحد درآمد مهر مرکز نسخه شده و در اصل برگ و مهر و امضای داروخانه و مهر و امضای پزشک معالج باشد.
نسخ مربوط به زمان تاریخ قبل و تاریخ گذشته نیز جزء کسورات بیمه میباشند.
اقدامات اداره بیمه جهت جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی داروخانه ها و پزشکان و بیمه شدگان
دقت در بررسی نسخی که به سقف تائید نزدیکتر باشد.
توجه به نام بیمارانی که تکراری میباشند.
توجه به افزایش تعداد نسخ داروخانه نسبت به ماههای دیگر
دقت به نام داروهاو اندیکاسیون داروها ،سن بیماران
توجه به ارتباط داروها با همدیگر ( دسته دارویی )
توجه به مهر و امضاء پزشک معالج
علائم اختصاری مورد استفاده در نسخه
علائم مورد استفاده در نسخه باید طبق قانون بین الملی بصورت حروف لاتین نوشته شده و علائم مخصوص نسخه رعایت گردد، تا در سوابق بیمار هر مکانی قابل خواندن و قابل تفسیر باشد،
R ارجاع میدهم suppestery شیاف
am قبل از ظهر pm بعد از ظهر
bid دو بار در روز tid سه بار در روز
qid چهار بار در روز LAِ طولانی
q8hr هر 8 ساعت q4hr هر چهار ساعت
No تعداد Retard آهسته رهش
IM عضلانی IV وریدی
ffcetory e جوشان ing تزریقی
ped کوکان week هر هفته
ophth-oint پماد چشمی mg میلی گرم
ml میلی لیتر Sol محلول
oint pomd پماد جلد 20 قطره = یک سی سی
5 / 1 سی سی = یک قاشق چا یخوری
3 سی سی = یک قاشق مرباخوری
5 /7 سی سی = یک قاشق غذاخوری
دسته دارویی
وقتی یک بیمار جهت معالجه به پزشک مراجعه میکند ، معمولا بیماری یا مریضی را از روی دسته داروئی او می توان تشخیص داد.و برای یک بیمار که داروی بیماری معده نوشته شده در دسته دارویی او میتوان داروهای زخم معده مشخص میشود که اگر داروی قلب مثل دیگوسین باشد باید شک نمود که باید با اطلاع پزشک معالج دارو را تحویل بیمار دهیم.
داروهای غیر بیمه
بر اساس کمیسیون نظات بر امور بیمه های درمانی بعضی از داروها به علت اینکه گیاهی یا خارجی یا دارویی که تازه به لیست دارویی کشور اضافه شده و در لیست بیمه های درمانی قرار ندارند، مثل کالاندولا- پماد ویتامین آ+د ، ویتامین ها، و پماد وازلین و قطره گلیسیرین فینکه و آمپول و ویال لیدوکائین و کلیه تجهیزات پزشکی مثل الکل و بتادین و غیره …… یا داروهای که با ارز آزاد وارد میشوند (خارجی) بصورت آزاد از بیمار محاسبه میگردد.
داروهای مجاز کارشناسان مامایی
بر اساس کمیسیون امور بیمه های سه گانه درمانی یکسری داروی محدود به کارشناسان مامایی که به نوع تخصص شان اختصاص یافته است، و خار ج ازلیست اعلامی باید بصورت آزاد محاسبه میشود .
– نسخ کارشناسان مامایی در دو برگ بهم اتصاق میشوند، ( اصل نسخه و نسخه پزشک) .
– کاردانهای مامایی حق نوشتن نسخه را ندارند ،و لی در صورت پذیرش مسئولیت نسخه توسط پزشک قابل پرداخت است.
داروهای تخصصی
بر اساس کمیسیون نظارت بر اموربیمه های سه گانه درمانی یکسری از داروها را به نوع تخصص پزشکان تعریف کرده اند که این داروها به نسخه های پزشکان عمومی بطور آزاد محاسبه میشوند،مثل : قرص ناپروکسین-آمپول تتراکوزاکتاید- متوترکسات- سیتی کولین ، به همه متخصصین –قرص فناستراید فقط به متخصصین اورلوژی = قرصهای سیپرون استات و سپروترون کمپاند فقط به متخصصین زنان و زایمان
قوانین جزائی سازمان نظام پزشکی
جهت پیشگیری از هر گونه صدمات جانی و مالی و احتمالا مرگ توصیه میگردد، در هنگام نسخه پیچی و تحویل داروها به نسخ بیماران به دوز و میلی گرم و داروهایی که کلمات مشابه و دسته دارویی نسخه بیش از پیش توجه داشته و توجه شما را به بند 18 اطلاحیه قانون مربوط به مقرات امور پزشکی و دارویی جلب می کنم .
هر کس داروی فاسد یا دارویی که مدت تاریخ آن گذشته و یا دارویی را بجای داروی دیگر بفروش برساند ، و این عمل موجب بازماندن مصرف کننده از استعمال داروی اصلی گردد ، ودر نتجیه معالجه نشدن منتهی به فوت گردد ، مجازات فروشنده علاوه بر قصاص و دیه به حبس مجرد از 2 سال تا 10 سال و در صوریتکه منتهی به فوت نگردد ولی منجر به مرض دائم یا فقدان و یا نقص یکی از حواس و یا اعضای مصرف کننده گردد، مجازا ت فروشنده یک تا سه سال حبس تادیبی خواهد بود.
جهت پیشگیری از اینگونه واقعه یکبار قبل از تفکیک داروها مطابق نسخ بیماران و بار دیگر در هنگام تحویل آنها به بیمار به دوز و میلی گرم داروهای تجویز شده توجه و سپس داروها به بیمار تحویل گردد، و توصیه شود حتما جهت تائید نسخه که عاری از هرگونه اشتباهی باشد بیمار را به طرف پزشک معالج راهنمایی کنیم
پایان
با آرزوی موفقیت