بسمه تعالی
گزارش تخصصی :
آموزش صحیح نوشتن و صحیح خواندن به دانش آموزانم و بهبود املا ی آنها
تهیه کننده :
سال تحصیلی 95-94
چکیده:
نوشتن نخستین نشانه با سوادی است و اهمیت صحیح نوشتن کلمات به اندازه ای است که مردم عموماً غلط نوشتن کلمات را بارزترین نشانه بی سوادی می دانند ، اهمیت نوشتن و نیاز به صحیح نوشتن در ایجاد ارتباط با دیگران بر کسی پوشیده نیست . چرا که آدمی اجتماعی است و نمی تواند از ارتباط با افراد اجتماع صرف نظر کند و به ناچار جنبه هایی از شخصیتش در نوشته هایش مانند ، نامه های دوستانه و رسمی و تجاری و درخواست ها و مکاتبات ، جلوه می کند و از آنجا که بیشتر مشاغلی که افراد تحصیل کرده در اجتماع دارند به صحیح و دقیق نوشتن نیاز دارد . به همین جهت از ابتدای آموزش رسمی خواندن و نوشتن ، به کودکانمان می آموزیم که چگونه بنویسند و اقداماتی در این باره انجام می دهیم تا بتوانند آموخته های خویش را در هر موقعیتی به کار بندند . جامعه نیز از دانش آموزانی که در مدارس درس می خوانند انتظار دارند کلمات زبان رسمی خود را صحیح بنویسند و این انتظار به حق است و به جاست که وزارت آموز ش و پرورش از راه های مختلف برای رسیدن به این مقصود و برآوردن این انتظار اقدام کند .
مهم ترین ماده درسی که این وظیفه ی مهم را بر عهده دارد املای فارسی است . اما متاسفانه مشاهده می شود کاستی ها و ضعف هایی در آموزش این درس وجود دارد و بسیاری از دانش آموزان در نوشتن کلمات آموخته شده در متن هایی به جز متن درسی مشکل دارند و انتظارات ما را برای کاربرد صحیح کلمات و رعایت قواعد نوشتن آنها در هر موقعیت و متنی برآورده نمی کنند .
مبانی نظری گزارش
مقدمه
مهارت زبانی نوشتن و جنبه های متفاوت آن ، امری اکتسابی است که به یاددهی و یادگیری نیاز دارد و هرگز به خودی خود به وجود نمی آید و پرورش نمی یابد . گنجاندن درسی به نام املا نیز نشان دهنده اهمیت یاددهی و یادگیری صحیح نویسی کلمات است . در حال حاضر در مدارس برای یادگیری صحیح نویسی کلمات بیشتر به اعتبار بخشی وبسنده کردن به صحیح نویسی کلمات متن درس فارسی و رونویسی از روی کلمات متن درس به گونه ای تقلیدی و ماشینی که گونه ای حفظ طوطی وار شکل نوشتاری کلمه های موجود در متن است ، توجه می شود که استفاده از این دو ویژگی ، به تنهایی ، یاددهی و یادگیری صحیح نویس کلمات را به نتیجه نمی رساند و باعث افت تحصیلی و ناتوانی دانش آموزان در صحیح نویسی کلمات یک نوشته و یا متن ساده ، به طور اعم ، می گردد . مربیان و کاردانان آموزش ابتدایی از این نکته غافل اند که بسیاری از مشکلات صحیح نویسی دانش آموزان زاییده خط بد ، بی دقتی ، رعایت نکردن نظم و ترتیب در نوشتن ، توجه نکردن به پاکیزگی و نظافت در هنگام نوشتن کلمات است که بیشتر این موارد جنبه یادهی و یادگیری دارد و باید از راه های گوناگون، به شاگردان تعلیم و آموزش داده می شود . در حالی که بیشتر معلمان ، با هدف دست یابی شاگردان به مهارت صحیح نویسی کلمات، هر روز آنان را وادار به رونویسی ماشینی از روی کلمات درس فارسی می کنند یا این که هر روز در کلاس به شاگردان دیکته می گویند و اصرار دارند در منزل والدین نیز همین کار را دنبال کنند . این گروه از معلمان ، توجه ندارند که از راه های گوناگون به شیوه های متفاوتی می توان مهارت صحیح نویسی کلمات را به دانش آموزان آموخت. هر چه روش های آموزشی متنوع تر و کاربردی تر می باشد، رسیدن به هدف صحیح نویسی کلمات ساده تر و نتیجه بخش تر خواهد . معلمین ابتدایی باید توجه داشته باشند که هدف صحیح نویسی کلمات را در تمام کتاب های درسی پایه و در تمام جلسات درسی آموزش دهند . بدین معنی که در درس های قرائت ، انشاء ، ریاضی ، علوم ، دینی ، اجتماعی و … نیز این هدف را دنبال کنند تا دانش آموز ، در هر نوشته یا کلمات را صحیح بنویسند .
باید توجه داشت که توانایی فراگیران در خوانانویسی و رسانویسی نه تنها در بیان افکار و ایجاد ارتباط و رساندن معلومات مهم است . بلکه در پیشرفت تحصیلی آنان نیز به همان اندازه اهمیت دارد . مشکلات صحیح نویسی مانعی بزرگ بر سر راه اندوخته های علمی دانش آموزان است . چنین دانش آموزی نمی تواند تکالیف خود را به موقع انجام دهد . چرا که نوشتن برایش مشکل است . وقتی دانش آموز مجبور به تمرکز بر جنبه های مکانیک عمل نوشتن باشد ، نمی تواند به طور کامل به محتوای اطلاعات توجه کند، در نتیجه تضادی میان تمرکز بر یادگیری و تمرکز بر عمل نوشتن پدید می آید. دانش آموزی که در ارائه تکلیف نوشتاری مشکل دارد ، دچار کاهش عزت نفس و احساس محرومیت می کند ، زیرا که به طور مناسب و کامل قادر به بیان و اظهار معلومات خود در قالب تکالیف نوشتاری نیست و پیامد آن می تواند دلسردی نسبت به درس و انجام تکالیف و بدخطی و در نهایت افت شدید درسی و تکرار پایه گردد .
آنچه را که تاکنون کارشناسان و برنامه ریزان در زمینه صحیح نویسی کلمات تدوین کرده اند منحصر به دستورالعمل های تصحیح متن املاست که سلیقه ای و ناقص است و دردی از مشکل عام آموزشی را درمان نکرده است . بیشتر توصیه ها در زمینه رفع مشکلات جسمانی و دشواری های کلمات فارسی بوده و در زمینه ایجاد انگیزه و علاقه و تنوع در نحوه صحیح نویسی کار خاصی صورت نگرفته است . در این موارد لازم است مطابق برنامه های مدون و طی سال تحصیلی ، آموزش های لازم در زمینه صحیح نویسی کلمات در تمام درس ها به شاگردان داده شود تا دریابند که در هرحال و موقعیتی ، باید کلمات را صحیح بنویسند .
مشکل و بیان مسئله
نقاط ضعف
در این برنامه کمتر جایی برای آموزش نوشتن صحیح کلمات و یادگیری شکل ، معانی و مفاهیم کلمات جدید و موارد استعمال آنها و تنوع در نحوه آموزش وجود دارد . به همین دلیل از املاهای بعدی نیز مشاهده می شود فراگیران اشتباهات قبلی یا مشابه آنها را تکرار کرده اند . زنگ املا بیشتر برای فراگیران به صورت رونویسی هایی تکراری خسته کننده درآمده است . بیشتر املاها روی حافظه بصری آنها تکیه دارد . و جالب این که این عدم انگیزه در صحیح نوشتن به انجام تکالیف کتبی در درس های دیگر نیز سرایت می کرد و بی دقتی تا جایی پیش می رفت که اکثر دانش آموزان کلاس نیز حتی در نوشتن مطلبی از روی کتاب نیز دچار اشتباه می شدند .
به همین دلیل بسیاری از مدارس ما توجه به صحیح نوشتن کلمات فقط به ساعات درس املا محدود می شود ، آن هم به این صورت گذرانده می شود که معلم متنی را برای دانش آموزان می خواند تا بنویسند . پس از پایان املا ، آنها را صحیح می کند و سپس تکلیفی را که معمولاً شامل چند بار نوشتن از روی کلماتی که در متن اشتباه نوشته شده است و یا رونویسی از روی درس و پاکنویس املا می باشد را به فراگیران پیشنهاد می کند . و در جلسه بعد پس از بازدید تکالیف ، متن دیگری را برای کلاس می خواند . بر آن شدم که درس املا را از رونویسی خسته کننده و تکراری نجات دهم و با تنوع در نحوه آموزش آن درس را برای فراگیران شیرین و جذاب کنم و آن را به صورت درسی مشارکتی و فعال و خلاق تبدیل کنم و دقت و عادت به درست نویسی کلمات را در آنها تقویت کنم . برای همین با مشورت صاحب نظران و همکاران چنین موضوعی را جهت گزارش پژوهش انتخاب کردم .
اهداف گزارش
هدف من این بود که بتوانم در درجه اول دانش آموزان را به درست نوشتن لغات و مطالبی آشنا کنم که در زندگی روزمره نیازشان است یا در آینده بدان نیازمند خواهند بود . دیگر این که دانش آموزان بتوانند به راحتی و درستی ، آموخته های خود را در هر زمانی به کار گیرند و به سادگی برای صحیح خوانی و صحیح نویسی کلمات رمز برگردانی کنند .
روش های جمع آوری اطلاعات
1-همکاران در پایه های درسی مختلف و دوره های راهنمایی و دبیرستان
2-والدین و خود دانش آموزان
3-کتب و مجلات تخصصی در زمینه موضوع مورد نظر
4-افراد متخصص و صاحب نظر
5-بازدید از کلاس ها و مدارس منطقه و دیگر نواحی استان
6-تجربیات شخصی اینجانب
راه های پیشنهادی
1- نظارت و کنترل والدین در انجام تکالیف و فعالیت های نوشتاری
2-درک مطلب
3- که ، چه می نویسد ؟
4- یک روز مطلوب ( خاطره نویسی )
5-فعالیت های خارج از کلاس
6-جعبه امتیاز
7-فعالیت های متنوع املایی
اقدامات اجرایی
نحوه اجرا
1. نظارت والدین در انجام تکالیف نوشتاری : با توجه به تجربیات چندین ساله خود از بازخورد این راهکار، طی جلسه ای که در اول سال تحصیلی با اولیاء فراگیران داشتم از آنها خواستم فعالیت های نوشتاری را که دانش آموزان قرار است در منزل انجام دهند را کنترل نمایند و اگر از نظر نوشتاری اشتباهی دیده شد آن ها را تذکر بدهند تا اصلاح شود و بعد از رفع اشکال ، اولیاء آن فعالیت را امضا نمایند .
2- درک مطلب : دانش آموزان را عادت دادم که در حین گوش دادن به درس مطالب را خوب به خاطر بسپارند و تمرین ها و پرسش های درک مطلب و درسی را به عنوان تکلیف شب نمی دادم تا عادت کنند به سراغ کتاب نروند و دنبال جواب نگردند .
3- که ، چه می نویسد ؟ :هفته ای یک روز ، یک ربع ساعت را به زنگ که ، چی می نویسد ؟ اختصاص می دادم و از دانش آموزان می خواستم آنچه را در ذهن دارند را فقط در چند سطر بنویسند ، که این ذهنیات بیشتر از موضوعات زندگی روزمره و مسائل پیرامون خودشان می باشد ودر هفته ها و ماه های بعد مقدار آن را کم کم افزایش می دادم .
4-یک روز مطلوب ( خاطره نویسی ) : بعضی مواقع از آنها خواستم به آنچه که برایشان در یک روز خوب وجالب اتفاق افتاده است فکر کنند و آن را بنویسند .
5- فعالیت های خارج از کلاس : الف ـ تهیه پروژه گروهی : چند دانش آموز بصورت گروهی روی یک موضوع تحقیق کار می کنند و آن را بصورت مکتوب یا کتابچه دست نویس درپایان ترم ارائه می دهند .
ب ـ تهیه خبرنامه های ادبی ، ورزشی ، علمی ، بهداشتی ، تاریخی و جغرافیایی : فراگیران برای هر موضوع درسی از کتاب های مختلف به جمع آوری مطالبی تحت عنوان " آیا می دانید ؟ " خلاصه داستان ، نمایش نامه نویسی ، خبرنامه ورزشی ، نشریه تاریخی و جغرافیایی و بهداشتی ، تهیه مقاله و گزارش و مکالمه نویسی و … می پرداختند و آنها را در کلاس ارائه می دادند و علاوه بر گرفتن امتیاز ، کارهای آنها در تابلو اعلانات نصب می شد .
ج ـگزارشگران نوجوان : بعد از انجام بازدیدهای علمی و تفریحی و گردش هایی که داشتیم یا در درس علوم مشاهدات خود را بصورت مکتوب به کلاس گزارش می دادند و گزارش های آنها نیز در معرض دید همه قرار
می گرفت .
6- جعبه امتیاز : برای درست و صحیح نویسی فراگیران علاوه بر نمره درسی مربوطه ، نمره ای دیگر در نظر گرفته می شد که به عنوان امتیاز برای آنها در آن درس محسوب می گردید و نصب بهترین خط ها در تابلو اعلانات و توجه به خوشنویسی های کتاب فارسی و توجه به امضا و نوشته های خودم در زیر تکالیف و رعایت خوشنویسی نوشته های خودم .
7-فعالیت های متنوع املایی : راهکارهای گفتن املا توسط معلم :
1-دانش آموزان متن مورد نظر را مطالعه کنند و از هر ردیف یک دانش آموز پای تابلو می آید و در قسمت مربوط به خود شروع به نوشتن کلمات مهم املایی می کند ، در نوشتن نیز می تواند از دانش آموزان گروه یا ردیف خود کمک بگیرد.
2-یک دانش آموز به عنوان گوینده کلمات مهم املایی را از درس یا متن مورد نظر می گوید و دانش آموز دیگر پای تابلو می نویسد و بقیه نیز همزمان در دفتر خود می نویسند و با نوشته پای تابلو مقایسه می کنند
3-بعضی مواقع متن های کوتاه را به صورت نامرئی پای تابلو می نوشتم و بچه ها همزمان مشاهده می کردند و در دفتر خود یادداشت می نمودند و اگر در نوشتن کلمه ای اشکال پیدا می کردند از دانش آموز کناری خود کمک می گرفتند .
4- متن کوتاهی تهیه می کردم و پای تابلو می نوشتم و کلمات مهم املایی آن را جا می انداختم و از آنها می خواستم به صورت گروهی دو نفری و چهار نفری ، مترادف و یا هم خانواده کلمه جاافتاده را بنویسند .
5-موقع گفتن متن املا کلمات مهم ان را روی تابلو می نوشتم و سریع پاک می کردم ، یا در حین گفتن املا ، کلمات مهم را برای آنها در فضا می نوشتم و یا کلمات تشدید دار را با لحنی دیگر بیان می کردم .
6- متن املا را قبل از شروع برای دانش آموزان می خواندم و به آنها فرصت می دادم در گروه های دونفری و بعد چهارنفری با هم درباره متن مشورت کنند و بعد متن را برای آنها دیکته می کردم.
7- در حین گفتن متن املا می خواستم زیر کلمات خاص و مورد نظر خط بکشند و در پایان با توجه به متن در گروه های دونفری به جای آنها کلمات هم خانواده یا مترداف استفاده کنند و متن را دوباره نویسی نمایند.
8-گفتن املا به صورت لب خوانی : متن های ساده و کوتاه را انتخاب و ابتدا یک بار صدای بلند دانش آموزان می خواندم و از آنها می خواستم خوب گوش دهند و در موقع گفتن املا ، لب خوانی می کردم و هر کلمه را دوبار بی صدا می خوانم که آنها ابتدا به حرکات لب های من توجه می کردند و بعد کلمه لب خوانی شده را یادداشت می کردند . اگر دانش آموزی متوجه لب خوانی نمی شد می توانست از دانش آموز کناری خود به صورت لب خوانی کلمه را بپرسد و یادداشت نماید .
9-گفتن املا به صورتی که متن را از قبل روی نوار ضبط می کردم و در ساعت املا آن را در کلاس ارائه می دادم تا دانش آموزان بشنوند و یادداشت نمایند .
10- گوش کن و بنویس، یاری کن ، دیگران را سهیم کن : متنی را که از قبل انتخاب کرده بودم را در کلاس برای آنها بازگو می کردم و از فراگیران می خواستم که هر کس خودش ابتدا کلمه را بنویسد بعد با دانش آموز کناری خود مشورت و او را راهنمایی و کمک کند و بعد در گروه های چهار نفری درباره کلمه یا جمله مورد نظر مشورت نمایند و بعد از اتمام متن ، آن را به صورت فردی تصحیح نمایند و نمره گذاری کنند . نمره گروهی بعد از معدل گیری برای آنها منظور می شد .
11- متن املا در کلاس قرائت می شد و از آنها نظر خواهی می کردم که در نوشتن چه کلمه ای اشکال دارند و راجع به آن کلمه توضیحات آموزشی می دادم تا دانش آموز شکل نوشتاری کلمه مورد نظر را به یادآورد .
12- در موقع گفتن املا از آنها می خواستم که اگر نوشتن شکل کلمه ای را نمی دانند یا شک دارند جای آن را در متن خالی بگذارند ، در پایان متن املا را دوباره آرام می خواندم تا اگر کلمه ای را جا انداخته اند را بنویسند .
13-از چند درس مورد نظر و دارای اهمیت املایی ، کلماتی را که دارای حروف خاص و یا هم صدا مانند ( ص ث س ) ، ( ذ ز ض ظ ) و .. هستند را مشخص و در دفتر خود یادداشت نمایند و حرف مورد نظر را در کلمه پررنگ و یا رنگی بنویسند .
14-فعالیت املایی دیگر این که از آنها می خواستم که با توجه به کتاب درسی شان و کتاب های موجود در کتابخانه کلاس ، کلمات مترادف و هم خانواده مخالف را جمع آوری و یادداشت نمایند و یا در منزل از بریده های روزنامه و مجلات کلمات را پیدا و روی مقوا بچسبانند و به کلاس بیاورند و پس از ارائه آنها را در تابلو اعلانات کلاس نصب می کردیم .
فعالیت های فراگیران
1- ببین و بگو ، بنویس و امتیاز بگیر : از آنها می خواستم درس یا صفحه مورد نظر را مطالعه کنند و کتاب را ببندند و هم تعداد کلمه مهم املایی که می توانند را بازگو نمایند ، مرتبه دوم زمان بیشتری را برای مطالعه متن به آنها می دادم و تعداد بیشتری کلمه نیز می خواستم ، بعد از چند بار مطالعه و بازگو کردن ، تابلو کلاس را چند قسمت نمودم و از فراگیران خواستم تعداد ده کلمه مهم املایی را با رعایت صحیح نویسی و خوانا و زیبا وسریع یادداشت نمایند ، بعد آنها را تصحیح و نمره ای برای آن منظور نمودم . صحیح این قسمت دارای قوانینی از قبیل خوش خط بودن ، کلمه مهم املایی ، صحیح نوشتن ، تکراری نبودن ، زمان و تعداد کلمه و .. هر کدام امتیاز خاص خود را دارد . در مرحله بعد ، متن یا درس را دوباره مطالعه می نمودند و این بار از تعدادی فراگیر دیگر می خواستم در هر قسمت در پای تابلو کلمات مهم املایی را که دارای حروف خاص مانند (ص) یا (ح) و … هستند را یادداشت کنند در این مرحله دیگران نیز می توانستند آنها را یاری کنند و در مرحله پایانی در دفاتر املای خود به صورت فردی تعداد 20 یا 30 کلمه از متن یا درس موردنظر را یادداشت می نمودند که من دفاتر آنهایی را که در مراحل قبل امتیازی نگرفته بودند را تصحیح و امتیاز آنها را ثبت می کردم .
2- پیام را بگیر و بنویس و نشان بده : ( بچه ها آیا دوست دارید هر کس برای دیگر املا بگوید ؟ ) : در کلاس من چون سه ستون نیمکت بود ، سه نفر از دانش آموزان هر کدام برای یک گروه یا ستون املا می گفت . دانش آموز گوینده برای نفرات نیمکت اول ( دو نفره ) خیلی آهسته کلمه را می گوید . آنها سریع و با دقت می نویسند و آنها نیز کلمه را به پشت سری خود نشان می دهند تا بنویسند و همین طور تا آخر . در همین حین گوینده ها کلمات بعدی را بازگو می کنند و در پایان هر گروه که زودتر انتقال پیام و نوشتن متن را تمام کرد به عنوان گروه برنده اعلام می شد . اگر در ستون ها دانش آموزی کند و ضعیف عمل کند می تواند از دانش آموز کناری خود پیام را بگیرد . برای تصحیح می توان نفر اول ستون و نفر آخر همان ستون را مقایسه نمود و هر ستون که اختلاف نمره اش کمتر است به عنوان گروه یا ستون برنده اعلام می شد .
3- پیام ها را بخوانید و یک متن املا درست کنید : جملاتی را از قبل روی نوارهای باریک نوشته و درهم می ریزیم و هر کس یک جمله را انتخاب و بعد از آن تمام افراد باید با هم جملاتی را که در ارتباط هستند پیدا و با یکدیگر یک گروه جدیدی را تشکیل دهند و برای گروه خود با توجه به متن املای درست شده که به صورت داستان می باشد عنوان انتخاب نمایند و متن را نماینده گروه یا گوینده برای دیگران املا بگوید . و در پایان با کمک هم متن ها را تصحیح و نمره گروهی را یادداشت کنند .
4-متن املا بسازید : از چند درس تعدادی کلمه مهم املایی که به نوعی می توانستند موضوع یک متن را به صورت داستان تعیین کنند را روی تابلو نوشته و از گروه ها می خواستم که ابتدا با کلمات جمله سازی کنند و با جملات خود یک متن املا به صورت داستان یا موضوعات مختلف تهیه نمایند و متن های خود را در کلاس ارائه دهند و بعد از اظهار نظر درباره محتوا و پیام متن ها و نحوه ویرایش آنها ، بهترین متن را انتخاب می کردیم و در تابلو اعلانات نصب و در جلسه بعد همان متن توسط یکی از افراد گروه انتخابی که دارای تن صدای خوبی بود برای دیگران بازگو می شد تا آنها یادداشت نمایند و در پایان تصحیح و نمره گذاری می شد
5- جدول را کامل کن :یک کار در زمینه تکالیف جمله سازی و آموزش املا استفاده از روش " جدول را کامل کن " است . برای این کار کلماتی را که از نظر املایی مهم هستند را انتخاب می کردم و در جدولی می نوشتم ، در این جدول ، کلمه باید در قسمت بالا و حرف یا صدای آن ، جداگانه در پایین نوشته می شد . از دانش آموزان می خواستم کمی فکر کنند و به صورت گروهی رو به روی هر صدا یا حرف کلمه ای بنویسند که با آن صدای خاص شروع شده باشد . با کلمات نوشته شده جمله معنی دار بسازند ، در ضمن باید در هر خانه فقط یک کلمه بنویسند . این روش را بعضی مواقع به عنوان فعالیت منزل نیز در نظر می گرفتم . این کار باعث افزایش دامنه لغات فراگیران و تقویت فکر کردن در آنها می شد .
6- قصه بنویسید : یکی دیگر از کارها برای تنوع بخشیدن به تکلیف منزل ، استفاده از پرورش قصه نویسی با غلط های املایی است . بعد از آن که املای چند درس در کلاس گفته شده از آنها می خواهیم غلط های املایی خود را روی یک صفحه بنویسند . سپس با استفاده از آنها یک متن کوتاه یا یک قصه بسازند . برای نوشتن قصه می توانند از بزرگترها نیز کمک بگیرند . سپس متن ساخته شده را روی یک نوار ضبط کنند و به کلاس بیاورند . من نیز کار دانش آموزی را که بهتر عمل کرده بود را انتخاب و متن را در کلاس برای فراگیران دیگر پخش می کردم و از دانش آموزان می خواستم خوب گوش کنند و از روی متن پخش شده دیکته بنویسند . بعضی مواقع کلماتی که اغلب در نوشتن آنها مشکل داشتند را استخراج و در قالب یک مقاله راجع به آنها بحث و تبادل نظر می کردند .
نقاط قوت و ارزیابی
با اطمینان می توان گفت که هیچ پژوهشگری نمی تواند کاملاً نتایج مطلوب و مورد قبولی را به همراه داشته باشد و حتماً در سر راه خود با موانع و محدودیت هایی رو به رو خواهد شد . مراحل گوناگونی که در طول یک سال تحصیلی به اجرا درآمد نقاط مثبت و چشم گیری را از خود به جای گذاشت . حال با توجه به این که شخصاً مراحل ذکر شده را تجربه نمودم . به طور کلی در مورد همه مراحل که دارای هدفی یکسان بودند توضیحاتی را ارائه می نمایم :
کنترل و نظارت والدین در انجام تکالیف ، باعث می شد اولیاء از نحوه کیفیت نوشتاری و فعالیت فرزند خود اطلاع داشته باشند و این توجه در بهبود و پیشرفت تحصیلی فرزندان شان نقش بسزایی داشت . چرا که توجه و بها دادن از طرف خانواده و معلم به نوشته های فراگیران با روحیه اعتماد به نفس و تسلط کافی و دقت لازم را در صحیح نویسی و زیبانویسی را در آنها بالا برد .
انجام فعالیت های خارج از کلاس و درک مطلب و خاطر ه نویسی تحت عنوان یک روز مطلوب و تنوع در آموزش املا و نویسندگان نوجوان ، همه تقریباً اهداف و نتایج یکسانی از قبیل پرورش قوه تفکر و دقت ، عادت به نظم دادن مطالب در حافظه بلند مدت ، عادت به مطالعه صحیح و درک و فهم از مطالب خوانده شده ، افزایش گنجینه لغات ، تقویت مهارت دست نویسی ، تشویق به زیبا نویسی را به بار آورد . با استفاده از برنامه درسی زبان آموزی امروزی که اصل بر فعال بودن فراگیر است ، توانایی زبانی را در آنها تقویت کردم و با طرح همیاری ومشارکتی و ایجاد برنامه ای سنجیده در طول سال نیاز به دفتر مشق و تکلیف در منزل را در آنان کم کردم و خانواده ها نیز از این امر بسیار خشنود و راضی بودند . با ایجاد انعطاف در انجام تکالیف و با ابتکار خود و به تناسب شرایط کلاس از تمرین های مطلوب در زمینه نوشتاری استفاده کردم .
فعالیت های نوشتاری را با رعایت تمام جوانب و اصول زبان آموزی تنظیم کردم و این امکان را برای خانواده ها و دانش آموزان فراهم آوردم که مسیر پیشرفت خود را در طی سال ، روز به روز پیش چشم داشته باشند . و شخصاً بتوانم با توجه به این سیر ارزشیابی مستمر و درستی از فعالیت های نوشتاری فراگیران داشته باشم و روند فعالیت های فراگیران را اصلاح و تعدیل و هدایت کنم . و فراگیر با نگاهی به سیر پیشرفت، شناخت روشنی از خود به دست آورد . ارزشیابی از آموخته های فراگیران را به گونه ای پیش بینی کردم که هم فرآیند تفکر دانش آموزان سنجیده شود و هم قابلیت های مورد استفاده در مهارت های زبانی ارزشیابی گردد . در نمره گذاری نیز هم به ابعاد کمی و هم به ابعاد کیفی توجه نمودم و برای درست نویسی شاگردان علاوه بر نمره درس مربوطه ، نمره ای دیگر در نظر گرفتم .
نتیجه گیری
نتایج حاصل از اقدامات انجام شده
راهکارهای پیشنهادی با دقت و حوصله و پشتکار لازم در مراحل گوناگونی اجرا گردید تا به نتیجه نهایی پژوهش ، که آشنایی فراگیران به مهارت در صحیح نویسی لغات و کلمات موردنظر در زندگی روزمره بود نزدیک شویم . نتایج بدست آمده از راهکارهای کاربردی عبارتند از :
1- تقویت اعتماد به نفس و تسلط کافی هنگام نوشتن
2- عدم ایجاد اضطراب و نگرانی هنگام نوشتن
3- ایجاد انگیزه و هدف برای زیبانویسی
4- عادت به تندنویسی همراه با صحیح نوشتن
5- تقویت روحیه تحقیق و جست و جو در فراگیران
6- تقویت و پرورش مهارت های زبانی
7- جدی گرفتن یادگیری خط و صیحح نویسی از طرف خانواده برای فراگیران
8- پرورش قوه ابتکار و نگارش خلاق در فراگیران
9- ایجاد روحیه همکاری و مشارکت فعال در کار گروهی
10-عدم خستگی و بی حوصلگی در انجام تکالیف نوشتاری
11-ایجاد روحیه شاد و نشاط انگیز و لذت بخش به خاطر تنوع و تازگی در نوشتار
12-پرورش حافظه و افزایش گنجینه لغات و دقت و تداعی معانی
13-تقویت قدرت مشاهده در فراگیران
14-آگاهی کافی پیدا کردن از نحوه درست نوشتن و دست گرفتن قلم هنگام نوشتن
15-تقویت قدرت مشاهده در فراگیران
16-ایجاد رقابت سالم و علاقه کنجکاوی در کارهای گروهی
17-تقویت حافظه دیداری و هماهنگی بین چشم و دست
18-بالا بردن کیفیت خط و صحیح نویسی فراگیران در آزمون های تشریحی
19-دقت و توجه پژوهنده در کنترل و امضای تکالیف نوشتاری فراگیران
پیشنهادات
به طور کلی نتایج حاصل از پژوهش که با همکاری معلمین و دانش آموزان و مدیریت مدرسه انجام گرفت رضایت بخش و امیدوار کننده بود . اینجانب به این موضوع جدید دست یافتم که فرآیند صحیح نویسی عملکرد مهمی است و به هماهنگی پیچیده مهارتهای ادراکی، شناخت و حرکتی نیازمند است و این مهارتها به خودی خود رشدنمی کند و به تجربه و تمرین زیاد نیاز دارد . به امید اینکه معلمین دوره ابتدایی در سالهای آتی قدمهایی هر چند کوچک در جهت بهبود کیفیت صحیح نویسی بردارند تا مهارتهای نوشتاری در دانش آموزان بیشتر تقویت شود .
منابع:
1. جعفریان یسار، حمید(1386)، " سفید سیاه خاکستری در زنگ املا"، رشد آموزش ابتدایی، دوره ی یازدهم، شماره ی چهارم.
2. حسینی، معصومه سادات(1387)، "اهمیّت بازی و تاثیرآن در توان یادگیری"، نشریه راه مردم.
3. سیف نراقی، مریم، نادری، عزّت ا…(1379)، "نارسایی های ویژه در یادگیری"، تهران، انتشارات مکیال.
4. شورای برنامه ریزی و تالیف کتب درسی (1388)،"راهنمای فارسی سال دوم راهنمایی"، تهران، شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران.
5. شورای برنامه ریزی و تالیف کتب درسی (1388)،"فارسی سوّم دبستان (بخوانیم و بنویسیم)"، تهران، شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران.
6. عبداللهی حسینی، سید علی(1386)، "املا آری دیکته خیر!"، رشد آموزش ابتدایی، دوره ی یازدهم، شماره ی چهارم.
7. علوی مقدم، بهنام و علیزاده، فاطمه صغری(1389)، "آموزش املا"، تهران، انتشارات ابوعطا.