فهرست مطالب
چکیده و مقدمه
بیان مساله
توصیف وضع موجود
اهداف تحقیق
اهمیت و ضرورت تحقیق
سوالات تحقیق
گرد آوری شواهد 1
تجزیه و تحلیل داده ها واطلاعات جمع آوری شده
راه حل های پیشنهادی
دلایل انتخاب راه حل
توصیف اقدامات انجام شده پس از تصمیم گیری
گرد آوری شواهد 2
بازی های آموزشی برای دانش آموزان دو زبانه
چند توصیه برای تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان
تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان با شروع مدرسه
والدین برای کمک به فرزندان خود باید
توصیه به همکاران
پیشنهادها ورهنمودهای کاربردی
فهرست منابع
چکیده
آموزش و پرورش فرایندی ارتباطی است. پایه های هر ارتباط را زبان تشکیل می دهد. زبان تنها وسیله مۆثر در فرایند آموزش و پرورش است. بدون زبان ارتباطی میان افراد جامعه بر قرار نمی شود و بدون ارتباط آموزش و پرورش صورت نمی گیرد و بدون آموزش و پرورش انتقال میراث فرهنگی و تمدن بشری به نسل های بعدی امکان پذیر نیست.
آموزش و پرورش خانوادگی به عنوان نخستین مرحله تربیت انسان، در بطن ارتباطات خانوادگی تحقق می پذیرد. کودک در محیط خانوادگی- اجتماعی خود، زبان خاص خود را فرا می گیرد. زبانی که از بعد جامعه شناختی متنوع بوده و غنای واژگانی و دستوری آنها به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی محیط رشد کودک بستگی دارد. ورود کودک به مدرسه یک حادثه است. چرا که مدرسه از لحاظ شکل و محتوا متفاوت از خانواده و محیط پیرامونی کودک است. حال اگر زبان مدرسه نیز از زبان دانش آموز تفاوت زیاد داشته باشد، ابعاد این حادثه گسترده تر و آثار منفی آن در زندگی تحصیلی دانش آموزان بیشتر خواهد بود. هنگام ورود به مدرسه ابتدایی، زبان برای کودک از یک ارزش صرفاً "عملی" برخوردار است. او ترجیح می دهد تا زمانی که می تواند از زبان خود استفاده کند و اگر لازم باشد برای ارتباط با دوستان و جذب کردن همبازی هایش، زبان مادری خود را به کار برد. بنابراین، انگیزه کودک در استفاده از زبان، ایجاد ارتباط و یکپارچه شدن با همبازی هایش است. پاسخ این رفتار برقراری رابطه مستقیم با میدان ارتباطی کودک است. اگر این میدان (زمینه ارتباطی) ستیزهای باشد، در این صورت این انگیزه یا رفتار با مشکل مواجه شده و سبب بروز مشکلات ارتباطی و به دنبال آن ایجاد مانع در پیشرفت تحصیلی و رشد اجتماعی و عاطفی دانش آموزان خواهد شد. اینجانب ملیحه جعفری آموزگار پایه اول آموزشگاه سلمان فارسی همچنین مشکلی را در سال تحصیلی اخیر در کلاس خود دیدم و با دانش آموزی دو زبانه به نام زینب روبرو شدم. بنا بر این در جهت رفع این مشکل فعالیت های درحد توان ازاوخواستم تابا تلاش خود به موفقیت برسد و او را ترغیب به داشتن دوستان بیشتری نمودم تا از این طریق انگیزه بیشتری برای سخن گفتن وابراز وجود داشته باشد
مقدمه
اهمیت آموزش ابتدائی کودکان به زبان مادری آنان موضوع تحقیقات بسیاری بوده است. در سال 1929 میلادی، "دفتر بین المللی آموزش و پرورش" کنفرانسی در مورد آموزش و پرورش دو زبانه در لوکزامبورگ ترتیب داد که اولین کنفرانس علمی در این زمینه بود.
در آن زمان تقریبآً منابعی در این زمینه وجود نداشت. در مدت نیم قرن پس از این کنفرانس، کتاب های موجود در زمینه آموزش دو زبانه به بیش از بیست هزار عنوان رسیده است. نتایج کنفرانس لوکزامبورگ بیانگر این امر بود که آموزش به زبانی غیر از زبان مادری- خانوادگی، به رشد ذهنی و حتی رشد شخصیت کودک آسیب می رساند. یونسکو نیز بارها و با قاطعیت نیاز به ارتقای آموزش به زبان مادری و همچنین حق کودک را برای برخورداری از آموزش، قطع نظر از زبان او تاکید کرده است.
از نظر روانشناسی، آموزش به زبان مادری سبب درک بهتر مطالب می گردد و پیشرفت شناختی دانش آموزان را تامین می کند.
از نظر اجتماعی سبب جذب راحت تر کودک در محیط اجتماعی خود می شود و به عنوان یک عنصر اصلی فرهنگی، او را در ارتباط با گذشته فرهنگی خود قرار می دهد. از نظر عاطفی، استفاده از زبان مادری در آموزش دانش آموزان سبب تداوم در استفاده از نمادهای زبان شناختی می شود و بدین ترتیب او را از گسستگی عاطفی ناشی از عدم استفاده از زبان مادری باز داشته، سبب بالا رفتن کمیت و کیفیت ارتباطات درون مدرسهای و درون کلاسی می شود و دانش آموزان را از ابزار اصلی تفکر یعنی ارتباط، برخوردار می کند.
دانش آموزان غیر فارسی زبان در بدو ورود به مدرسه، زبان مادری خود را که در یک فرایند پیچیده و در ارتباط مستقیم با محیط پیرامون خود فرا گرفته است، در برنامه فارسی پیدا نمی کنند. چون سازماندهی محتوا و انتقال برنامه درسی به دانش آموزان بر پایه زبان فارسی است که با مفاهیمی که بر اساس تجارب قبلی دانش آموز به زبان مادری حاصل گردیده است و برای او بار عاطفی نیز دارد، پیوند ندارد. در حالیکه ارتباط غیر رسمی درون مدرسهای میتواند خارج از کانال ارتباط رسمی به زبان مادری بر قرار شود. این چنین گسستگی میان زبان مدرسه و زبان مادری دانش آموزان، ارتباط بر پایه انگیزه فردی را با دشواری مواجه می کند. تعارض بین مدار ارتباطی محیط اجتماعی خانوادگی دانش آموز و مدار ارتباطی رسمی مدرسه هم کیفی است و هم کمی. کیفی است زیرا که دانش آموز غیر فارسی زبان در برابر زبانی قرار می گیرد که حاصل مجموعه، ویژگی های فرهنگ زیستی و خاص او نیست. کمی است زیرا از جنبه ی دستوری، واژگان و آواشناسی برای او نا آشناست. به عبارت دیگر بین زبان مدرسه و زبان دانش آموز شکاف پدید می آید.
بیان مساله:
برخی از محققان ادعا می کنند که برنامه های آموزشی دوزبانگی برای دانش آموزان نه تنها مضر نیست، بلکه این برنامه ها اغلب سودمند نیز هستند. با وجود اینکه افراد دوزبانه در استعدادهای زبانی با افراد یک زبانه یکسان بودند، اما در پیشرفت تحصیلی به نحو چشمگیری از آنها سبقت می جویند. مطالعات انجام شده درکانادا نشان می دهد که دوزبانگی سبب افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می گردد.
تمام دانش آموزان ایرانی دارای هر زبان که باشند به محض ورود به مدرسه خود را با زبان رسمی آموزش و پرورش مواجه می بینند. در مدرسه بدون توجه به این که تا چه حد با زبان فارسی آشنایی دارد مجبور می شود به زبان فارسی بخواند. بنویسد. صحبت و حتی مفهوم سازی و فکر کند. وضعیت جدیدی دانش آموز در آن قرار می گیرد تاثیر ویژه ای بر وی می گذارد.
زبان وسیله ای برای برقراری ارتباط اجتماعی است و به فهم منظور دیگران کمک می کند و وسیله مۆثری برای انتقال پیام و منظور به دیگران به شمار می رود. اگر دانش آموزی در پیام رسانی و فهم منظور و پیغام دیگران با مشگل مواجه باشد رشد اجتماعی او به خطر می افتد. به همبن ترتیب دانش آموزان دو زبانه که زبان همبازی هایشان متفاوت است دچار مشکلات عاطفی خوا هند شد.دانش آموزان دو زبانه ای که در مدارس دانش آموزان عادی قرار می گیرند. به دلیل بیان متفاوت با سایرین یا بیان نا مناسب مطالب مورد تمسخر دیگران قرار می گیرند وپی آمد این وضع احساس خشم وافسردگی است. درچنین شرایطی که دانش آموز دو زبانه مورد بی مهری یا بی اعتنا یی همسالانش قرار می گیرد، بر خود پنداره ی او تاثیر می گذارد.
افت تحصیلی به نو به ی خود به احساس حقارت. نا امیدی. بی انگیزگی ودلسرد ی می انجامد. همین ناسازگاری های عاطفی در مراحل بعد مجددا موجب افزایش وادامه افت تحصیلی خواهد شد. طبق تحقیقاتی که انجام شده پیشرقت تحصیلی دوزبانه ها را بیش دانش آموزان یک زبانه ارزشیابی کرده است. امکان دارد دو زبانگی به تضعیف ارتباط بین معلم وشاگرد منجر شود ونه تنها شاگرد بلکه معلم را هم در ناراحتی وشرایط دشواری قرار دهد.
دانش آموزان دوزبانه دوره ی ابتدایی، مخصوصاَ در پایه های اول و دوم ، به سبب پایین تربودن مرحله ی رشد ونداشتن تجربه ومفهوم سازه های ساده تر وضعیف تر، ممکن است بیش از سایرین درس معلم را درک نکند.
ازطرفی در صورت نفهمیدن مطلب، این دانش آموزان به دلیل کم رویی واحساس شرم، احتمال کمتری وجود دارد که پرسش خودرا مطرح کنند وجویای حل مشکل خود شوند، نتیجه ی طبیعی افت تحصیلی است.
توصیف وضع موجود :
اینجانب ….. مدت …. سال است که در آموزش و پرورش مشغول به خدمت می باشم و هم اکنون در آموزشگاه …. در پایه … تدریس می کنم. در آموزشگاه فوق در کلاسم با دانش آموزی به نام زینب برخورد نمودم که مشکلات زیادی داشت ، من جمله : نشناختن رنگ ها، گویش محلی،آشنایی نداشتن با محیط مدرسه ،آشنایی نداشتن با جزئیات ریز آموزشگاه-حتی با دفتر آموزشگاه و همکاران نیز آشنایی نداشت به دفتر می گفت : حونه به همکاران می گفت : زنیا . موقع حضور یافتن همکاران در دفتر می گفت : زنیا د حونه چی مکنن؟ به بوفه آموزشگاه می گفت: دکو-می گفت زنیا شیک مکنن میان د ای حونه چی بنن؟ و مشکلات بسیار بیشتری همچون ناسازگاری با بچه ها -اصلا چیزی به عنوان رنگ بلد نبود و خانواده اش اصلا ارتباطی با من و آموزشگاه نداشت و من برایش به اندازه کل دانش آموزان کلاسم زحمت کشیدم.
اهداف تحقیق
اهم اهداف تحقیق به شرح زیر است :
1- شناخت علل و عواملی که در دو زبانه بودن و عدم تمرکز و دقت دانش آموز مورد نظر در کلاس موثرند . و کوشش در جهت حل مشکلات این دانش آموز
2- توجه به دانش آموز مورد نظر از جانب معلم و جلوگیری از عواقب بعدی این اختلال رفتاری.
3- کمک به دانش آموز مورد نظر و تلاش برای اجتماعی شدن و کشف استعداد و توانایی های بالقوه آن ها و ایجاد روحیه مشارکت و تعامل اجتماعی در آنان.
اهمیت و ضرورت تحقیق
اهمیت موضوع در این است که ، چون دانش آموزان دوره ابتدایی در سنین حساس و بحرانی بلوغ قرار دارند ، اگر این اختلال رفتاری در این مقطع سنی مورد توجه و سپس درمان قرار نگیرد ، سبب یافتن هویت و جایگاه فرد در جامعه و در سنین بالاتر خواهد شد .
اگر نتایج این تحقیق به گونه ای باشد که بتواند رهنمون های مفیدی به معلمین در این زمینه ارائه دهد شاید کمکی باشد در جهت مبارزه با دو زبانه بودن و عدم تمرکز و دقت دانش آموزان در مدارس .
سوالات تحقیق
1- معلم تا چه میزان می تواند در برطرف شدن دو زبانه بودن و عدم تمرکز و دقت دانش آموزان موثر واقع شود؟
2- تشکیل گروه های کوچک درسی در کلاس تا چه میزان در برطرف شدن دو زبانه بودن و عدم تمرکز و دقت تاثیر دارد؟
3- دادن مسئولیت به دانش آموز که اعتماد به نفس کافی ندارد تا چه میزان در برطرف کردن آن ها موثراست؟
4- تشویق کارهای مثبت دانش آموزان تا چه اندازه در افزایش دقت آنها موثر است؟
گرد آوری شواهد 1
با توجه به اطلاعات جمع آوری شده از کتاب ،مجله ،سایت های اینترنتی و …برای گرد آوری شواهد لازم جهت تشخیص مسئله اقدامات زیر را انجام دادم :
1-مشاهده رفتار دانش آموز در کلاس
در مشاهده رفتار زینب در کلاس متوجه شدم او دانش آموز بسیار آرام و کم حرفی است.بسیار به ندرت در کلاس با من و سایر هم کلاسی هایش صحبت می کند.بیشتر اوقات در کلاس سرش را پایین انداخته و موقع تدریس و یا صحبت من ،به من نگاه نمی کند.اگر سوالی در حین تدریس در کلاس برایش پیش می آید خودش سوالش را مطرح نکرده و گاهی اوقات از دوستش می خواهد که سوال او را مطرح کند.در کلاس تنها با یک نفر که کنارش می نشیند صحبت می کند.در بحث های گروهی و کلاسی و پرسش و پاسخ در کلاس هیچ زمانی داوطلب نیست و تنها زمانی که از او خواسته می شود برایز پاسخ گویی شفاهی در جلوی کلاس حاضر شود بسیار مضطرب و رنگ پریده حاضر می شودو قادر نیست به طور کامل به سوالات پاسخ دهد.
2-مصاحبه با مدیر و سایر همکاران مدرسه
در صحبتی که با مدیر مدرسه راجع به زینب داشتم،ایشان نیز به این موضوع اشاره کردند که زینب برای شرکت در هیچ یک از فعالیت های مدرسه داوطلب نیست.حتی زمانی که مسئولیتی به صورت اجباری به او واگذار می شود قادر به انجام درست آن نیست چون نمی تواند با سایر دانش آموزان ارتباط موثر و خوبی داشته باشد.بیشتر اوقات زنگ تفریح در حیاط فقط با یکی از هم کلاسی هایش دیده می شود.زمانی که با او کاری دارم واز او می خواهم به دفتر مدرسه مراجعه کند،پشت در دفتر ایستاده و جرات وارد شدن به داخل را ندارد.
3-مصاحبه با والدین زینب
متاسفانه چند بار تصمیم گرفتمم که با والدین زینب ارتباط برقرار کنم ولی آنها هرگز علاقه ای به همکاری با من و مدرسه از خود نشان ندادند.
تجزیه و تحلیل داده ها واطلاعات جمع آوری شده
باتوجه به اطلاعات جمع آوری شده در رابطه با علل دو زبانه بودن و عدم تمرکز و دقت مشاهده رفتار زینب در کلاس و مصاحبه ای که با همکاران داشتم متوجه شدم از مهم ترین دلایل مشکل زینب در کلاس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– نحوه تربیت والدین که اصلا سعی نمی کنند با دانش آموز مطابق با شیوه های تربیتی موسوم روز برخورد کنند.
-عدم ارتباط صمیمی و دوستانه پدر با فرزندان در منزل و آگاه نبودن از مسایل و مشکلات روزمره آنان.
-اعتماد به نفس پایین زینب و دست کم گرفتن خود در مقابل سایرین.
معاشرت و رفت و آمد کم خانواده زینب با فامیل و دوستان و آشنایان
رفتار و اعمال زینب در کلاس برای سایر همکاران نیز مشهود بود .به صورتی که در صحبتی که با تعدادی از همکاران داشتم همه به ساکت و آرام بودن زینب در کلاس و و عدم شرکت او در بحث ها و کارهای گروهی اشاره کردند.وقتی یکبار پدر زینب به مدرسه آمد به من گفت زینب در منزل بیشتر اذیت می کند و من و مادرش برای اینکه آرامش داشته باشیم او را به مدرسه می فرستیم تا از اذیت کاری های او در امان بمانیم.
از مهم ترین علائم دو زبانه بودن و عدم تمرکز و دقت زینب در کلاس می توان به ساکت نشستن در کلاس ،مطرح نکردن سوال در کلاس ،فقط یک دوست صمیمی داشتن ،تغییر رنگ چهره و تن صدا هنگام پاسخ دادن به سوال معلم در کلاس،داوطلب نشدن برای انجام هیچ کاری در کلاس و مدرسه،شرکت نکردن در فعالیت های پرورشی و مسابقات مختلف مدرسه،عدم شرکت در اجرای مراسم صبحگاه و سایر مراسم مدرسه اشاره کرد
در صحبت دوستانه که با زینب داشتم متوجه شدم وی احساس می کند نمی تواند مانند سایر دوستانش کارها را درست انجام دهد ،فکر می کند خوب صحبت کردن را بلد نیست و اگر حرفی بزند ممکن است باعث ناراحتی معلم و مورد تمسخر قرار گرفتن توسط دوستانش می شود. .به همین دلیل کمتر در فعالیت های گروهی و جانبی شرکت کند و در کلاس بسیار آرام و کم صحبت می کند و در فعالیت های گروهی شرکت نمی کند..در این راستا چند جلسه با مشاور صحبت نمودم و مشاور به من گفت : مثل این است که زینب از یک محیط مثل جنگل وارد یک محیط دیگر شده (دقیقا همین جمله) فقط اگر تا آخر سال با محیط و دیگر عوامل آشنا شود واقعا کار بزرگی صورت می گیرد.چون کلا با محیط اجتماعی آشنایی ندارد. و دلایل مختلفی می تواند باشد که از خانواده نشات می گیرد.
راه حل های پیشنهادی :
1. دادن مسئولیت در کلاس و انجام فعالیت کلاسی.
2. شناسایی توانایی ها و استعدادهای وی و تلاش در جهت رشد و شکوفایی آنها .
3. تشویق دانش آموز به خاطر کوچکترین موفقیت های او .
4. عدم مقایسه با دیگر دانش آموزان .
5. صحبت با اولیا .
6.آشنا کردن و وابستگی زینب به دانش آموزان و معلم
7. آشنا کردن زینب با سنن مختلف
دلایل انتخاب راه حل :
1. از دلایل انتخاب راه حل اول یعنی دادن مسئولیت در کلاس و انجام فعالیت کلاس این بود که حضور موثر زینب را در کلاس افزایش داده و از رخوت و بی حالی دائمی وی جلوگیری نمایم . همچنین ترس ناشی از پذیرش مسئولیت را در وی از بین ببرم . این راه حل می تواند حس اعتماد به نفس و فعالیت و تلاش وی را افزایش داده و حضور وی را به عنوان دانش آموزی با انرژی کار آمد و موثر نشان دهد .
2. باشناسایی استعداد ها و توانایی ها می توان جهت شکوفایی و رشد آنها و نیز بالندگی بیش از پیش زینب برنامه ریزی نمود . توانایی هایی که در پس مشکلات روحی و جسمی وی پنهان شده اند و عدم بروز آنها بر دامنه مشکلات می افزاید. عدم رسیدگی به آنها آینده وی را تاریک و نامشخص می نماید . حضور وی در جامعه باید همراه با شکوفایی تمام استعدادهای بالقوه ای باشد که خداوند در وجود وی قرار داده است و قسمتی از این وظیفه در سال تحصیلی حاضر بر عهده بنده قرار داده شده است .
3. عامل تشویق در صورتی که به موقع و درقبال فعالیتی هرچند کوچک باشد اثر مطلوب خود را خواهد گذاشت . در مورد خاصی همچون زینب که تاکنون گوشه گیربوده وسعی می کرده ارتباط خود را بادیگران به حداقل برساند. مشاهده فعالیت وروبه رشد بودن ، تغییری مثبت می باشد که بایستی به شیوه های درست تقویت گردد . در مواقعی که کمکی به کلاس یا معلم می کند تشکر از او در حضوردیگران و نیز تشویق به موقع وی اثر ماندگار ی بر وی گذاشته و افزایش رفتارهای خوب او را باعث می شود .
4. هر فرد توانایی ها ، روحیات و اخلاق خاص خودش را دارد. مقایسه کردن در صورتی که در کارهای مثبت باشد اثر آن نیز تقویت کننده رفتار خواهد بود . اما در مورد زینببا توجه به شرایط وی مقایسه نمودن مخصوصاً در انجام تکالیف نباید صورت بگیرد زیرا باعث دلسردی وی خواهد شد و همان اقدمات مثبت اندک را نیز انجام نخواهد داد . بلکه صرفاً بایستی با گذشته خودش مقایسه انجام گیرد تا خودش نیز در جریان پیشرفت و روند رو به رشدش قرار گیرد .
با همسرم که کارمند بیمارستان است این موضوع را در میان گذاشتم تا شاید بتوانم از این طریق کمکی به زینب کرده باشم. با اینکه محل عبور پدر زینب که خدمتگزار بیمارستان است از همان مکان همسرم بود ولی سعی می کرد از آن مکان عبور نکند. حتی بارها او را از بیمارستان پیج کردند ولی جواب نداد.
* باید سعی شود پیش رفت های دانش آموزان با خودشان سنجیده شود و با ابتدای شروع کار خودشان؛ یعنی در هر مرحله از پیش رفت دانش آموزان باز خوردهای کتبی یا شفاهی مناسب به آنان داد و بهتر است در کلاس به دانش آموزان مجلات رشد را داد و از آن ها خواست تا از روی آن ها بخوانند و مطالبی را که دوست دارند انتخاب کنند و به صورت گروهی یا فردی بر روی دیوار کلاس بچسبانند.(یعنی برپایی یک نمایشگاه ساده از مطالب مجلات رشد)اجرای این کار نیاز به امکانات خاصّی هم ندارد و از عهده ی تمام دانش آموزان کلاس هم بر می آید. حتی می توان ساعاتی از برنامه ی هفتگی را با نام " یک روز با مجلات رشد" یا" رشد با رشد "و… اختصاص داد و در آن ساعت تدریس را با مجلات رشد تلفیق کرد. چون در برنامه ی درسی ملّی و سند تحوّل نیز به جای کتاب از بسته های آموزشی یاد شده است که بسی فراگیرتر از کتاب های درسی است و شامل مجلات رشد و… نیز می شود.
*می توان برای افزایش گنجینه لغات دانش آموزان از شعرها و متن های ساده و پر محتوا درباره ی مناسبت های ملّی، مذهبی، حتی از پیام های قرآنی روی جلد مجله و… هم استفاده کرد. بعداً ببینید دانش آموزان با چه سرعتی شعرهای مجلات رشد را حفظ کرده و در روخوانی نیز پیشرفت می کنند.( دانش آموزان به این فعالیّت ها علاقه ی زیادی دارند).
* می توان حروفی را که دانش آموزان خوانده اند بر روی کارت های رنگی نوشت و از دانش آموزان خواست تا به صورت گروهی یا فردی کارت ها را کنار هم بگذارند و با آن کلمات یا جملاتی را بسازند و در دفتر خود بنویسند. (در این صورت آموزش با نوعی بازی همراه می شود که برای فراگیران لذت بخش می شود). می توان این کار را به صورت مسابقه نیز انجام داد به این نحو که در مدت چند دقیقه هر فرد یا گروه کلمات ساخته شده را بنویسد و بعد تعداد آن ها را بشمارند) البته برای این که داش آموزان کلمات بیش تر و بهتری بسازند می توان حروف را روی کارت ها تکراری نوشت ( البته این فعالیّت برای دانش آموزان پایه های اول و دوم بیش تر کارایی دارد).
* همچنین می توانید از کتاب های محدود مدرسه و کلاس خود نیز استفاده کنید. (طرح کتاب خانه باز)؛ یعنی دانش آموزان کلاس در مواقعی که لازم می دانید به سراغ کتاب خانه ی کلاس بروند و هر کتابی را که خودشان دوست داشتند انتخاب کنند و بخوانند.( ضمناً برای ارج نهادن به کار آنان از آنان بخواهید یا روزهای بعد خلاصه ی داستان ها را در کلاس بیان کنند یا در انشاهای خود به کار برده و خلاصه ی داستان را بنویسند و در کلاس بخوانند.(البته با در نظر گرفتن تفاوت های فردی، تشویق برترین ها نیز فراموش نشود و در مراسم خاص با دادن هدیه هایی هر چند کم ارزش از پیشرفت دانش آموزانتان تقدیر کنید).
* شرکت در دوره های ضمن خدمتی هم که با توجه به تغییرات کتاب ها هر سال برگزار می شود، موثّر است.
* ضمناً می توان از تکمیل داستان های ناتمام در زنگ های انشا برای افزایش گنجینه ی واژگان دانش آموزان، بهره گرفت. (مثلاً روزی داشتم از خیابان عبور می کردم که ……………………..")؛ دانش آموزان با توجه به سلیقه ی خود داستان را تا هر جا دوست دارند ادامه دهند.
* در کارگاه ها و همایش هایی که در خصوص کار با دانش آموزان دیر آموز یا مرزی یا نیازهای ویژه یا اختلالات یادگیری نیز در سطح منطقه تان برگزار می شود، شرکت نمائید.
*بهره گیری و الهام از طبیعت پیرامونِ دانش آموزان برای تدریس جذّاب: با برگزاری اردوهای خیلی ساده و گردش های علمی در طبیعت روستا یا پارک شهر و محله ی خود، به دانش آموزان امکان استفاده از محیط های غیر رسمی تعلیم و تربیتی را بدهید. مثلاً در ضمن راه از دانش آموزان بخواهید تعداد جوجه ها و….را بشمارند، بگویند حوض آب داخل پارک شبیه چه چیزی است، تعداد گل ها را بشمارند، با قدم طول و عرض باغچه ای را اندازه زده و مساحت آن را بدست آورند، چند چیزی را که می بینند در یک جمله به کار ببرند،گزارشی ساده از گردش خود بنویسند و… (در ضمن یک گردش ساده می توان اغلب دروس را مرور یا تدریس کرد)
* از اولیای دانش آموزان بخواهید دانش آموزان بدوِ ورود به پایه ی اول دبستان در کلاس های پیش دبستانی شرکت کنند و اگر این امکان نبود خودتان با هماهنگی اداره حداقل یک دوره ی آمادگی یک ماهه برای این دانش آموزان دوزبانه برگزار کنید.
* از والدین دانش آموزان بخواهید در خانه نیز با دانش آموزان خود به زبان فارسی معیار صحبت کنند. این کار والدین کمک شایانی به شما در افزایش گنجینه ی لغات دانش آموزان و صحبت آنان به زبان فارسی خواهد کرد.
* استفاده از فناوری های نوین تدریس (از جمله کیف و کتاب الکترونیک) در افزایش گنجینه لغات دانش آموزان و یادگیری بهتر و سریع تر و بادوام تر تمامی مطالب درسی موثّر است( اگر مدرسه امکانات لازم را ندارد می توانید نرم افزار کتاب الکترونیک پایه ی مورد نظرتان را بر روی لپ تاپ شخصی خود نصب نمائید. تجربه ی اجرا این کار نشان داده که خیلی زود دانش آموزان مطالب دروس مختلف را یاد می گیرند و دیرتر فراموش می کنند و کلاستان هم تبدیل به یک محیط شادی خواهد شد).
* مطالعه ی کتاب های ارزش مند در خصوص مشکلات یا اختلالات یادگیری، استفاده ازوبلاگ همکاران، جستجو در اینترنت نیز از جمله راهکاراها برای حل این نوع مشکلات می باشد.
* در مورد مشکلات خود می توانید ضمن طرح در جلسات شورای آموزگاران مدرسه یا مجتمع و بحث و تبادل نظر با آنان، از نظرات همکارانتان در این زمینه نیز بهره مند شوید.
* یکی از راهکارهای مناسب برای رصد کردنِ میزانِ بهبود و جریان پیش رفت دانش آموزان، پژوهش در عمل یا اقدام پژوهی است. بهتر است با همکارانی که مشکل دانش آموزان شما را دارند مشورت کرده و مشکل " افزایش گنجینه ی لغات دانش آموزانِ داری گویش محلّی" را در قالب یک اقدام پژوهی انجام دهید.
توصیف اقدامات انجام شده پس از تصمیم گیری :
1. با توجه به اینکه زینب از جمع فراری بود و سعی می کرد در بیشتر اوقات تنها باشد بر آن شدم تا کاری کنم که حضورش در کلاس مشخص تر و ارتباطات وی با دیگر دانش آموزان بیشتر از پیش باشد. لذا با دادن مسئولیت های متعدد در کلاس که جمع آوری تکالیف بچه ها و پاک کردن تابلو، بردن برگه حضور و غیاب به دفتر آموزشگاه از جمله ی این موارد بود در این راستا کوشیدم . برای دادن مسئولیت درکلاس و انجام فعالیت کلاسی با عنایت به اینکه زینببه تنهایی از عهده مسئولیت هایش بر نمی آمد لذا یکی دیگر از دانش آموزان را نیز به عنوان همراه و همیار وی برگزیدم و خودم نیز به طور نامحسوسی آنها را زیر نظر گرفتم . همیشه سعی می کردم تا طریقه صحیح و به موقع انجام دادن کارها را برایش شرح دهم. در بسیاری از موارد خودم کاری را انجام می دادم و سپس از او می خواستم تا مثل من کارش را انجام دهد .
2. بامشاهده فعالیت های وی پی بردم که زینب می تواند به خوبی و زیبایی سخن بگوید و آداب اجتماعی را رعایت نماید. لذا سعی نمودم در درس هایی که می بایست به سوالات شفاهی پاسخ گوید وی را نیز در پرسش و پاسخ ها شرکت دهم و تلاش کردم تا آنجا که وقت اجازه می داد برای رسیدن به پاسخی صحیح از طرف او منتظر بمانم . در حین تلاش های زینب در کلاس متوجه شدم وی می تواند خواسته های خود را به خوبی بیان کند و ارتباط مناسبی با دانش آموزان و نیز با همکاران دیگر برقرار نماید . او می تواند به خوبی صحبت کند در نتیجه سعی نمودم در مواقعی که کاری با عوامل دفتری آموزشگاه یا دیگر همکاران داشتم زینب را مامور انجام این کارنمایم .
3. بعد از انجام هر عمل مناسب و جمعی که قبلاً از زینب ندیده بودم و نیز با اقدامات مثبتی که او در کلاس و ایفا ی وظایف محوله انجام می داد به تشویق وی در حضور دیگر دانش آموزان می پرداختم که این تشویق ها شامل دادن کارت امتیازی – دست زدن کلاس برای وی، اهداء جایزه – انتخاب وی به عنوان نماینده کلاس بود .
4. معمولاً سعی من بر این است که هیچ کدام از دانش آموزان را با هم مقایسه ننمایم لذا در فعالیتهای کلاسی و انجام تکالیف مورد نظر زینبرا فقط و فقط با خودش مقایسه می کردم و پس از مشاهده پیشرفت حتی اندک وی ، آن را با تکالیف قبلی خودش مقایسه و به خاطر پیشرفت وی او را تشویق می کنم . هرگاه کارمثبتی را انجام میداد یا تکالیف خود را به خوبی انجام می داد یا بر عکس از عهده وظایفش بر نمی آمد او را با هیچ کسی مقایسه نمی کردم بلکه او را در هر مورد تنها با خودش مقایسه می کردم و مدام به او گوشزد می کردم که تو نسبت به قبل پیشرفت کرده ای یا در صورت کم کاری به او می گفتم که مثلاً تو روز گذشته این کار را به خوبی انجام دادی ولی الان دقت نکردی .
گرد آوری شواهد 2
با اجرای راه حل های ارائه شده نتایج زیر به صورت مشخص مشاهده گردید .
1. پس از پذیرفتن مسئولیت های گوناگونی که بر عهده زینب گذاشتم مشاهده کردم که به مرور زمان اعتماد به نفس وی بیشتر شد . از انجام فعالیتهای گروهی لذت می برد و سعی می کرد تا آنجا که می تواند خود را در جمع قراردهد و شرایط جمع را بپذیرد . ترس او از اینکه نتواند کارش را به درستی انجام دهد کاهش چشگیری پیدا کرده بود و جرات و پشتکارش بسیار بالارفته بود .
2. اندک اندک استعدادها و توانایی های زینب شروع به شکوفا شدن نمود. تکالیف خود را شخصاً انجام می داد . دردرس پیشرفت قابل ملاحظه ای داشت. زیبا سخن می گفت و به این طریق جلب توجه می نمود .
3. پس از هر موفقیتی که تشویق می شد سعی در تکرار فعالیتهایی می نمود که او را به نتایج مناسب و دلخواهش می رساند . همواره در مسیری حرکت می کرد که بتواند از امتیازات بیشتر و بهتری برخوردار گردد . احساس خوشایندی که از تشویق در جمع نصیب او می شد فعالیتهایش را دوچندان می کرد و او را از حالت سکون زیاد به فعالیت و امی داشت .
4. از اینکه با دانش آموزان دیگر مقایسه نمی شد و هر فعالیت و پیروزی یا شکست او فقط و فقط با خودش مقایسه می شد و دیگر سرکوفت دانش آموزان زرنگ کلاس روحش را آزرده نمی کرد به او احساس خوشایندی می داد که این مسئله در تغییر رفتار او قابل مشاهده بود . همیشه سعی می کرد تکالیفش را به موقع انجام دهد و دقت می نمود تا جواب درستی برای هر پرسش بیابد .
بازی های آموزشی برای دانش آموزان دو زبانه
I. بازی آموزشی بشنو و جواب بده: بچه های کلاس خود را به دو گروه تقسیم کنید. کلمات فارسی را برای آن ها بخوانید. از گروه اول بخواهید هر گاه اسم یک "جاندار" را شنیدند آن را تکرار کنند و دسته دوم از دانش آموزان هرگاه اسم یک "رنگ" را شنیدند آن را تکرار کنند و اگر کلمه ای نه جاندار بود و نه رنگ، هر دو گروه سکوت نمایند. به عنوان مثال:
آهو – سیب – بابا – مادر – برف – زرد – شیر – بنفش – قرمز – کبوتر – سنگ – لیوان – سفید – اردک – مرغ – ماشین – قهوه ای – سیاه – کوه – آفتاب – خروس – نارنجی
II. بازی آموزشی نگاه کن ولی فراموش نکن: چند وسیله، میوه یا هر چیز دیگری که واژه ی آن در زبان فارسی با گویش محلی دانش آموز فرق دارد روی میز بگذارید و پارچه بزرگی روی آن بکشید. از دانش آموزان در دسته های سه نفری بخواهید جلوی میز بیایند. برای 20 ثانیه پارچه را بردارید، سپس با پارچه روی وسایل را بپوشانید، اینک از دانش آموزان بخواهید نام فارسی اشیایی را که دیده اند بر زبان اورند. هر دانش آموز که تعداد بیشتری واژه صحیح فارسی بر زبان آورد، برنده بازی است.
تذکر: توجه داشته باشید که برنده شدن در این بازی فقط جهت افزایش انگیزه ی بچه ها برای مشارکت در امر یادگیری زبان فارسی است و آموزگار باید تمام توجه خود را بر این امر معطوف کند.
III. بازی آموزشی نمایش از روی قصه معلم: داستان کوتاهی را در نظر بگیرید و هر کدام از دانش آموزان خود را به نام یکی از قهرمانان این داستان نامگذاری کنید. مثلا پدر، مادر، پسر، دختر، مادربزرگ، پدربزرگ و … یا اسامی حیوانات مانند؛ شیر، گرگ، کبوتر، روباه، خروس و …. سپس از آن ها بخواهید هر جای داستان نام آن ها بر زبان شما آمد، با حرکات یا تقلید صدا نقش فرد یا حیوان مورد نظر را نشان دهند.
IV. بازی آموزشی خرید و فروش: این بازی آموزشی برای آموزش نام فارسی کلمات و بهبود فرایند ارتباطی دانش آموزان به زبان فارسی کمک می کند. مثلا خرید و فروش از مغازه میوه فروشی (برای آموزش نام های فارسی سبزی ها، میوه ها و قیمت آن ها) و خواربارفروشی (برای آموزش نام های فارسی شیر، پنیر، دوغ، روغن، برنج، کره، ماست، تخم مرغ و …).
V. بازی آموزشی مسافرت: بازی در نقش یک مسافر و انجام مکالمه های مربوط به راه آهن، فرودگاه، ترمینال اتوبوس ها و مینی بوس ها، زیارت مشهد و قم، گردش خیالی در اصفهان و شیراز و استان های شمالی زمینه مناسبی برای آموزش زبان فارسی به دانش آموزان را فراهم می کند.
VI. بازی آموزشی پرتاب توپ: برای هر کدام از بچه ها نامی برگزینید و تصویر یا عکس آن را روی سینه او بچسبانید.مثلا اقای سیب با عکس سیب روی سینه اش. سپس بگویید دایره وار بایستند. شما به نوبت توپ را به آن ها بدهید و نام یکی از بچه ها را به زبان فارسی بگویید. صاحب توپ باید، این نام فارسی را تشخیص دهد و به درستی با توپ همکلاسی خود را که صاحب آن نام است هدف قرار دهد.
VII. بازی آموزشی دوست و دشمن: بچه ها را دو به دو با کلمات متضاد نام گذاری کنید، سپس به آن ها بگویید: "هرگاه من یک کلمه را بر زبان آوردم، مخالف آن کلمه باید دست راست خود را بلند کند یا چشم چپ خود را ببندد و …" به عنوان نمونه:
دوست با دشمن – کوتاه با بلند – شب با روز – کوچک با بزرگ – سرد با گرم – و …
VIII. بازی آموزشی کلمه سازی با صدای آخر کلمات: در این بازی یکی از دانش آموزان کلمه ای را می گوید مثل "سیب"؛ دانش آموز بعدی باید کلمه ای بگوید که با صدای پایانی "سیب" یعنی "ب" شروع شود مثل "بابا". این بازی به همین ترتیب ادامه می یابد.
IX. بازی آموزشی گوش کن و پیدا کن: تصویر یک حیوان، میوه، ابزار و هر چیز دیگری را به یکی از کودکان بدهید. او بدون آن که اسم آن تصویر را بگوید، درباره ی آن به زبان فارسی توضیح می دهد. سپس بچه ها نام آن تصویر را حدس می زنند. اگر بچه ها درست حدس زدند تصویر بعدی را به یک کودک بدهید. تا موقعی که بچه ها اسم آن چیز را درست حدس نزده اند، هر کودک باید تصویر را بیش تر توضیح دهد.
X. بازی آموزشی جور و ناجور: برای اینکه دانش آموزان حوزه ای معنایی زبان فارسی را به خوبی یاد بگیرند در یک بازی سرگرمی چند کلمه را به آن ها بگویید یا تصویر آن ها را بکشید. آن ها باید کلمه ناجور را که حوزه ی معنایی اش با حوزه ی معنایی کلمات دیگر فرق دارد، پیدا کند. مانند این مثال: اسب، میز، گربه، سگ (در بین 4 کلمه داده شده، کلمه میز با 3 واژه دیگر متفاوت است.)
چند توصیه برای تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان
یکی از دلایل عمده بسیاری از اختلالات رفتاری و شخصیتّی در کودکان و نوجوانان، ضعف در اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندی (عزت نفس) است، بنابر این امروزه در اصلاح و درمان بسیاری از این اختلالات، پرورش و تقویّت احساس عزت نفس و اعتماد به نفس و مهارتهای فردی و اجتماعی آنان، نقش بسزایی ایفا می کند. از این رو با توجه به اهمیّت عزت نفس در رشد شخصیت و سلامت روانی کودکان و نوجوانان، در جهت تقویت و افزایش آن، موارد زیر به والدین و دست اندرکاران تعلیم و تربیّت توصیه می شود:
1-روحیه دینی و ایمان مذهبی را در کودکان و نوجوانان تقویت کنید.
2- سعی کنید در برخورد با کودکان و نوجوانان، توانمندی های آنها را مورد نظر قرار دهید، نه ناتوانی ها را.
3- زمینه کسب تجربه های خوشایند از فعالیت های مستقل و آزاد را برای آنها فراهم کنید.
4-تجربه های موفقیت آمیز آنان را افزایش دهید.
5-قدرت تحمّل کودکان و نوجوانان را برای مواجه شدن با ناکامی های احتمالی افزایش دهید.
6- رفتار مصمّم و مطمئن و در عین حال مطلوب کودکان و نوجوانان را تقویت کنید.
7- کودکان و نوجوانان را در کنترل احساسات و عواطف خود یاری دهید.
8-مهارتهای اجتماعی کودکان و نوجوانان کمرو و فاقد اعتماد به نفس را افزایش دهید.
9- آنان را با الگوهای رفتاری مطلوب آشنا کنید.
10-از انجام هر گونه رفتار تنبیهی و تحقیرآمیز درباره ی دانش آموزان خودداری کنید.
11- از مقایسه کردن دانش آموزان بپرهیزید و تفاوتهای فردی را مورد نظر قرار دهید.
12-در برخورد با کودکان و نوجوانان، ملایم و منطقی باشید.
13- اجازه ابراز وجود را به دانش آموزان خویش بدهید و به نظریات آنها احترام بگذارید.
14- نظریات خویش را به دانش آموزان تحمیل نکنید و آنها را به صورت ساده و عینی، قابل لمس و درک برای آنان توضیح دهید.
15- به دانش آموزان درحد توانایی هایش مسئولیت بدهید.
16- در انجام کارهای روزانه، آنها را هدایت، ارشاد و تشویق کنید.
17- به آنها در حد لزوم اجازه فعالیّت و بازی دهید.
18-در برخورد با آنان حالت پذیرندگی، و نه طردکنندگی داشته باشید.
19- از وابسته کردن بیش از حد دانش آموزان به خودتان بپرهیزید.
20- آنها را هیچ گاه با موضوعات خرافی نترسانید.
21- بین دانش آموزان تبعیض قائل نشوید و با آنانظ یکسان رفتار کنید.
22-هر چه که آنها می خواهند به راحتی و سریع در اختیار شان نگذارید، به او فرصت دهید تا ارزش به دست آوردن و لذّت استحقاق داشتن را درک کند.
23-نسبت به احساسات و عواطف کودکان یا نوجوانان خود، بی تفاوت نباشید، آنها را به گرمی بپذیرید و تا حد امکان آنها را یاری کنید.
24-با آنها همانند دوستان صمیمی رفتار کنید.
25-توجه داشته باشید که مشاجرات لفظی در خانه (میان پدر و مادر) در روحیه یا رفتار کودک یا نوجوان منعکس می شود.
26-به سرگرمی ها و تفریحات مناسب در زندگی کودکان اهمیت دهید و نسبت به آنها بی تفاوت نباشید.
27-محبّت شما نسبت به فرزندتان به صورت تظاهرات سطحی ابراز نشود. خالص ترین و سالم ترین محبت در تلاشی که به طور روزمره برای اعطای اعتماد به نفس و استقلال به فرزندتان به عمل می آورید، جلوه گر می شود.
28-در محبّت کردن به کودکان، راه افراط یاتفریط را در پیش نگیرید، محبت متوسط توام با صمیمیّت، اثر فراوانتری دارد.
29- به فرزندتان احساسی بدهید که بداند دوست داشتنی و قابل احترام است، اما هرگز با او نوزادوار رفتار نکنید.
30-توقعات کودکان را در حدّ معقول و درست برآورده سازید.
31-هیچ گاه آنها را با القاب نامناسب صدا نزنید و از مسخره کردن آنها به طور جدی بپرهیزید.
32- در پرورش استعدادهای بالقوه دانش آموزان جدیّت به خرج دهید.
33-در شرایط آموزشی، بر فعالیت دانش آموزان در یادگیری تاکید شود نه بر پیشرفت آنان، زیرا تاکید بر فعالیت یادگیری، به جای تاکید بر درستی و نادرستی پاسخ، برانگیزنده ی کوششهای دانش آموزان است.
34-رقابت میان دانش آموزان برای کسب نمره کاهش یابد. تحقیقات نشان داده است، در موقعیّت های آموزشی که میان دانش آموزان رقابت وجود دارد، حتّی دانش آموزانی که عزّت نفس بالایی دارند، با شکست روبه رو می شوند و به دنبال آن انتقاد از خود در آنها افزایش می یابد.
35- برای آن که کودکی با عزّت نفس بالا پرورش دهیم، باید خود دارای عزّت نفس شایان توجّهی باشیم.
تقویت اعتماد به نفس در دانش آموزان با شروع مدرسه
شروع مدرسه زمان خوبی برای تقویت اعتماد به نفس است، زمانی که قصد داریم به کودکمان بیاموزیم چه اهدافی را در زندگی داشته باشد و برای رسیدن به آن ها چگونه تلاش کند، باید احساساتی را که باعث تقویت تفکرات منفی در آن ها می شود کاهش دهیم. به این منظور باید باورها و توقعات سختی که از خود دارد و باعث ضعیف شدن عزت نفس می شود و به آن شدت می بخشد را تغییر دهیم و:
– از احساسات خود و دیگران با وی صحبت کنیم.
– او را مطمئن سازیم که احساسش را درک می کنیم.
– به او بیاموزیم که برای ابراز احساساتش روش منطقی به کار ببرد.
کودکی که عزت نفس اندک دارد دائم نگران است، زیرا فکر می کند اگر در کاری شکست بخورد بدون شک تنبیه و یا تحقیر می شود، بنابراین علاقه ای به آزمودن موضوعات جدید ندارد و فقط در موقعیت های امتحان شده و آشنا احساس آسودگی خیال می کند. برای این که بتواند احساس عدم اعتماد به نفس را در خود از بین ببرد، پیرو برنامه ای خشک و انعطاف ناپذیر و تشریفاتی می شود تا به خود قیافه کنترل و نظم داشتن بدهد زیرا نسبت به توانایی هایش اعتمادی ندارد.
هرگاه مرتکب اشتباهی شود خودش را مرتب سرزنش می کند در نتیجه بیشتر احساس بی لیاقتی کرده و دیگر لزومی نمی بیند تلاش کند و انگیزه اش را هم از دست می دهد و پس از زمانی که انگیزه در او از بین رفت چیزی وجود نخواهد داشت که او را خشنود سازد. بیشتر اوقات تکالیف مدرسه، کودک را دچار تشویش می کند و این نگرانی اعتماد به نفس او را از بین می برد. برای این که کودکانمان هنگام انجام دادن تکالیف مدرسه شان دچار اضطراب و نگرانی نشوند، باید تکالیف خود را در اتاقی آرام و بی سروصدا که حواسشان پرت نشود انجام دهند، چرا که آشفتگی ذهنی باعث تشویش و اضطراب شده و ترسی غالب بر آن ها مستولی می شود که تمرکز حواس را از آن ها می گیرد.
والدین برای کمک به فرزندان خود باید:
1) برای فرزندان خود وقت کافی در نظر بگیرند و دقیقا توضیح دهند که چرا رفتاری پذیرفتنی است در حالی که رفتاری دیگر چنین نیست و هنگام سرزنش فرزند خود آن رفتار خاص را مورد خطاب قرار دهند نه شخصیت کودک را.
2) وقتی اشتباهی صورت می گیرد تا جایی که امکان دارد برای اصلاح آن وقت کافی بگذارید زیرا عجله، کودک را نگران می کند.
3) سعی کنید از راه های گوناگون به کودک خود آموزش دهید. مثلاً یک کودک ممکن است آموزش ها را تنها به صورت شفاهی درک نکند بنابراین کاری را که باید او انجام دهد هر قدر هم که ساده باشد کاملاً شرح داده و به طور عملی انجام دهید مثلاً پیام تلفنی گذاشتن را به طور عملی به او بیاموزید.
4) والدین برای این که کودکشان را از نگرانی برهانند باید او را دائم تشویق یا تحسین کنند البته تشویق، اغراق آمیز و ناپخته نباشد. کودکان معمولاً از کارهای خود خیلی انتقاد می کنند و از آنچه که انجام می دهند زیاد راضی نیستند.
5) برخی از کودکان هر نوع تعریف و تمجید را یک جور مزاحمت تلقی می کنند. واکنش فرزندتان نسبت به تعریف و تمجید را مشاهده کنید و وقتی متوجه شدید که کودکتان حتی هنگام تعریفی مثبت آشفته خاطر و مضطرب می شود تا جایی که امکان دارد او را به حال خود بگذارید و کاری به کارش نداشته باشید.
6) والدین کودکی که نمی تواند خشم خود را کنترل کند باید او را تشویق کنند تا روی یک کار ـ نه چند کار همزمان- وقت بگذارد و از بار اضافی و اضطراب ناشی از خستگی و گرسنگی بپرهیزد زیرا ممکن است امیدش را در راه رسیدن به اهدافش از دست بدهد.
7) والدین باید از کودک بپرسند که چه اهدافی دارد.
8) وقتی هدف کودک مشخص شد باید به او کمک کنند که تشخیص دهد آیا هدفش با واقعیت همخوانی دارد یا خیر و اگر چنین بود برای رسیدن به آن، او را تشویق کنند.
توصیه به همکاران
* همان طوری که می دانید هر قدر معلّم،زمینه ی بحث و گفتگو را در بین دانش آموزان با زبان خودشان فراهم آورد و آن ها با استقبال مسایل و مشکلات خود را با معلّم مربوطه مطرح کنند و معلّم خود را با افکار و عقاید آنها نزدیک و سپس آن ها را هدایت و راهنمایی کند، گنجینه لغات فراگیران در ضمن بحث افزایش می یابد.
* معلّم بایستی شرایطی را ایجاد نماید که در ارتباط با بحث و گفتگو در محیط های آموزشی زمینه ی اعتماد برای دانش آموزان ایجاد شود. عملکرد و نوع رفتار معلّم با دانش آموزان مهم است و هرگونه عدم توجّه ممکن است ضایعه ایجاد کند. به نظر من معلّمی که در دانش آموزان خود، اعتماد به نفس ایجاد می کند،در این راه موفّق است.
* اگر ما معلّمان کاری کنیم که زمینه ی پرسش گری برای دانش آموزان آماده شود، دانش آموزان فقط پذیرنده و مطیع محض بار نخواهند آمد و تفکر و تعقل در آنان خشکیده نخواهد شد وگنجینه لغات فراگیران افزایش می یابد.(استفاده از انواع پرسش ها در جریان تدریس مثل پرسش های چرایی، پرسش های جوینده وضوح و…)
* معلّم باید به دانش آموزان مسئولیت بدهد و وظایف آنها را در سطح مدرسه مشخص نماید. تجربه نشان داده، دادن مسئولیت به فراگیران وارائه ی گزارش کار توسط آنان کمک فراوانی به افزایش گنجینه ی لغاتشان می کند.
* استفاده ازالگوهای فعال تدریس که دربند3/17 سند تحوّل بنیادین است، در هدایت دانش آموزان جهت شکوفایی استعدادها و کشف علایق وتوانایی های آنها فراهم است . با بکارگیری الگوهای فعال تدریس حتماً گنجینه لغات دانش آموزان نیز افزایش می یابد.
* البته همه می دانیم که لازمه ی پیش رفت در این زمینه، این است که معلّم در زمینه ی پیشرفت کار دانش آموزان از ایمان قوی و سعه ی صدر برخوردار و صبور و شکیبا باشد.در نظام آموزش و پرورش معلّم،الگو، مربّی و راهنمای دانش آموزان و هدایت کننده فرآیند تعلیم وتربیت در کلاس می باشد و به تناسب این مسئولیت، باید اختیار لازم برای اجرای برنامه های آموزشی و پرورشی به او داده شود و امکان اظهارنظر در سیاست ها و برنامه های آموزش و پرورش و نیز مشارکت در تهیه ی کتب درسی و وسایل کمک آموزشی برای او فراهم گردد. امید است با توجه به راهکار3/91سند تحوّل بنیادین بخشی از محتواهای کتاب های درسی به مناطق واگذار شود تا این گونه مشکلات مناطق دوزبانه(دانش آموزان با گویش محلّی) مرتفع گردد.
پیشنهادها ورهنمودهای کاربردی:
1-پیش از ورود در مدرسه،دوره های آمادگی دولتی مخصوص دوزبانه ها دایرشود وشرط ثبت نام در پایه اول دبستان داشتن گواهی از این مراکز باشد
2-تربیت معلمان ویژه
3-استفاده ازمعلمان بومی آن منطقه
4-در آموزش قبل از دبستان ،تاکید بر آموزش شفاهی و عملی باشد وازتصاویر، لوحه وسایر وسایل کمک آموزشی استفاده شود.
5-برگذاری وارایه آموزش های جبرانی ویژه دانش آموزان دوزبانه در پیشرفت تحصیلی این دانش آموزان موثر واقع می شود. ارایه این برنامه های آموزشی ازطریق رسانه های گروهی، به خصوص صدا وسیما بیش ازهمه مفید ومۆثر است.
فهرست منابع
1- شارتیه ، ژان ، "عدم اعتماد به نفس و راه های درمان آن " ، ناشر : مترجم ، 1373 .
2- قائمی ، علی ، "خانواده و نابسامانی های روانی" ، انتشارات امیری ، 1374 .
3- شفیع آبادی ، عبدالله ، "راهنمایی و مشاوره کودک" ، انتشارات تهران ، 1372 .
4- احمد وند ، محمدعلی ، " روانشناسی بازی" انتشارات پیام نور،1372 .
5- حسین نژاد ، محمد ، "مشاوره با کودکان" انتشارات سپند هنر ، تهران 1379 .
6- خاکیه ، پرویز ، "روانشناسی کودک" انتشارات آشنا ، تبریز 1372 .
7- احمد وند ، محمدعلی ، مهجور ، سیامک ، "آشنایی بافعالیت های اجتماعی" انتشارات پیام نور 1380 .
8- "ماه نامه رشد آموزش ابتدایی" شماره 41 ، انتشارات کمک آموزشی ، 1380 .
9- " ماه نامه رشد آموزشی در رشد تکنولوژی" شماره 127 ، انتشارات دفتر کمک آموزشی 1379 .
10- " نشریه ماهانه پیوند" شماره 255 ، انتشارات دانشگاه تهران 1379 .
باسمه تعالی
جمهوری اسلامی ایران
اداره کل آموزش و پرورش استان …
اداره آموزش و پرورش شهرستان …
عنوان اقدام پژوهی :
چگونه توانستم مشکلات دانش آموز دو زبانه ام زینب را در ادای صحیح کلمات، نحوه برقراری ارتباط صحیح و درک موقعیت مکانی مدرسه برطرف نمایم؟
نام و نام خانوادگی مولف اول/مجری اصلی :
پست سازمانی :
آخرین مدرک تحصیلی :
دوره تحصیلی :
سمت فعلی :
شماره پرسنلی :
راهکار3/9 ….. تاکید بر سیاست تولید بسته های آموزشی و سیاست چند تالیفی در کتاب های درسی1
—————
————————————————————
—————
————————————————————
21