طرح کار افرینی و توجیهی احداث کارگاه تولید جوراب


طرح کار افرینی و توجیهی احداث کارگاه تولید جوراب

پیشگفتار
جوراب به عنوان یک پای پوش محافظ دربرابر سرما و گرما ، عرق و اشیاء خارجی و … مطرح بوده و می باشد. شکل کلی آن از ابتدا تا کنون تغییر کلی نداشته و تنها تغییرات آن در رنگ و نخ مصرفی در بافت بوده است. شکل آن بصورت یک کیسه سرباز می باشد که بوسیله دوخت سر آن در یک سمت بسته می شود. قسمت بزرگی از اطلاعات مربوط به تاریخچه صنعت جوراب بافی مربوطبه دوره هائی است که ماشینهای بافت جوراب وارد این صنعت گردید البته آثار به دست آمده از قرن چهارم و پنجم نشانگر رایج بودن بافتنی دستی در کشورهای شرقی است که تا قرن چهاردهم این هنر دستی به اروپا نرسیده بود.
اولین ماشین جوراب بافی دستی در سال 1589 توسط شخصی بنام ویلیام در انگلستان ساخته شد. کلیه سوزنهای این ماشین حرکت همزمان داشتند و یک رج از بافت در یک زمان تشکیل می شد. رشد ماشینهای حلقوی پودی در انگلستان از ماشینهای جوراب بافی شروع شد که در ابتدا حدود 700 کارگاه جوراب بافی آغاز به کار کردند و تا سال 1727 به 8000 ماشین رسید. مکانیزم عمل ماشینهای بافندگی تا قبل از سال 1864 به کمک نیروی محرکه دستی بوده و از آن زمان به بعد نیروی محرکه الکتریکی به کار گرفته شد که توسط شخصی به نام ویلیام کاتون انجام شد و این کار در حقیقت یک انقلاب صنعتی بشمار می رفت و اسم ماشین هم بنام آن شخص william cotton نامیده شد. با اینکار سرعت ماشین افزایش یافت اما کشش و کیفیت آن همانند ماشینهای دستی بود.

فصل اول- کلیات

1- تعریف موضوع
چگونگی و تاسیس کارگاه جوراب بافی با توضیحاتی درباره نوع- جنس- اجزاء تشکیل دهنده- طبقه بندی جوراب و شرح فرایند تولید این کالای صنعتی است.
2- اهداف تحقیق
آشنایی و مشخص کردن اهمیت و نقش جوراب و سیر تحولات آن در دوره های مختلف با توجه به شرایط خاص خود ، مشخص کردن مکانیزم و فرایند تولید و تاسیسات مورد نیاز، مهارتها و ویژگیها بوده است.
3-اهمیت تحقیق
جوراب به عنوان یک پاپوش محافظ با برابر گرما، سرما، عرق و اجسام خارجی و …. میباشد استفاده از انواع پوششها با فرمها و اندازه های مختلف علاوه بر جنبه های پوشش ظاهری هدفهای دیگری در بر می گیرد. از جمله حفاظت در برابر سرما، گرما، نور خورشید، مسائل بهداشتی و جلوگیری از ضایعات پوستی بواسطه متمرکز شدن نقاط اتکاء بدن و در نهایت ایجاد سایش بیشتر نسبت به سایر اعضا بدن حائظ اهمیت است.
1-فرضیات تحقیق
2-محدودیت های تحقیق
3-محدودیت خاصی نداشته است.
4-تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق
جین: واحد شمارش جوراب
رج: ردیف اتصال حلقه ها در یک خط عمودی
تثبت : اطو کردن جوراب به دو روش استیکی و ساق پا
نیوماتیک: روش جمع آوری جوراب در آخرین مرحله تولید با استفاده از مکش هوا

روش تحقیق
الف) روشهای جمع آوری اطلاعات : کلیه اطلاعات مورد نیاز این پروژه از طریق کتابخانه ای جمع آوری گردیده است.
ب) تاریخچه تحقیق :اولین ماشین جوراب بافی دستی در سال 1589 توسط شخصی بنام ویلیام در انگلستان ساخته شد. کلیه سوزنهای این ماشین حرکت همزمان داشتند و یک رج از بافت در یک زمان تشکیل می شد. رشد ماشینهای حلقوی پودی در انگلستان از ماشینهای جوراب بافی شروع شد که در ابتدا حدود 700 کارگاه جوراب بافی آغاز به کار کردند و تا سال 1727 به 8000 ماشین رسید. مکانیزم عمل ماشینهای بافندگی تا قبل از سال 1864 به کمک نیروی محرکه دستی بوده و از آن زمان به بعد نیروی محرکه الکتریکی به کار گرفته شد که توسط شخصی به نام ویلیام کاتون انجام شد و این کار در حقیقت یک انقلاب صنعتی بشمار می رفت و اسم ماشین هم بنام آن شخص william cotton نامیده شد. با اینکار سرعت ماشین افزایش یافت اما کشش و کیفیت آن همانند ماشینهای دستی بود.

فصل دوم – پیشینه ی تحقیق
"مبانی نظری"

بخش اول- تعریف ویژگیها و مشخصات فنی محصول
1-1-2 اجزاء تشکیل دهنده جوراب:
قسمت های مختلف جوراب:
کش جوراب، ساق جوراب، پاشنه جوراب، کف پا، روی پا، پنجه جوراب

الف) کش جوراب:
از نظر نخ لاستیک یا کش باید در مقابل حرارتو رطوبت و آب گرم مقاوم بوده و قایلیت کشش آن حداکثر 700% برابر نمرات 90 تا 110 ریز باشد. از نظر ارتفاع قسمت کش در جوراب های مختلف بین 1 الی 2 سانتی متر باشد.

ب) ساق جوراب:
این قسمت بخش عمده جوراب را تشکیل می دهد و از نظر طول که در بخش بعدی (حد استانداردهای ملی) یادآوری می شود در مورد آن صحبت می گردد. همین طور در مورد نوع نخ مصرفی نیز در بخش بعدی توضیح داده خواهد شد.

ج) پاشنه جوراب:
شکل خاص پاشنه پا از لحاظ داشتن فرم هندسی متفاوت با سایر قسمت ها و اندکی عقب نشینی نسبت به ساق پا طرح بخصوص را ایجاب می نماید همچنین وضعیت فیزیکی پا از لحاظ میزان تماس و درصد تحمل وزن کل بدن، لزوم به کار بردن نخ های مقاومت مناسب را ایجاد می نماید.

د) کف پا:
عبارت است از فاصله بین پاشنه پا تا نوک پنجه و روی پا عبارتست از فاصله روی پا تا نوک پنجه.
این قسمت از جوراب به دلیل سایش بیشتر و عرق پا بایستی مقاومت نخ های مصرفی در بافت آن مناسب باشد و از بافت مطلوبی نیز برخوردار باشد از نظر وضعیت هندسی فرم کلی آن توضیح داده شده است.

ھ) پنجه جوراب:
قسمت نوک جوراب مانند قسمت های پاشنه و کف در معرض سایش بوده و علاوه بر آنکه در جهت طولی تحت کشش می باشد با نخن ها نیز در تماس است. بنابراین در این قسمت حتی الامکان باید از نخ های مقاوم استفاده نموده و در بافت آن دقت کافی را مبذول داشت از حیث مراحل عملیاتی پنجه جوراب در آخرین از مرحله بافت جوراب شکل گرفته بافت این قسمت به صورت کیسه ای بوده که پس از اتمام کار جهت لبه دوزی به قسمت دوزندگی منتقل می شود.
2-1-2) طبقه بندی جوراب:

1) از نظر نوع کاربرد:
الف) مردانه ب) زنانه ج) بچه گانه
2) از نظر نوع بافت:
الف) ساده ب) طرح دار یا فانتزی ج) کبریتی د) توری ھ) اسپرتی
3) از نظر جنس:
الف) پنبه ای ب) نایلونی ج) پشمی د) مخلوط اکریلیک پلی آمید
درجه بندی جوراب
جوراب درجه یک:
یک جفت جوراب است که اختلاف طول لنگه های آن نسبت به یکدیگر بیش از 15 میلی متر نبوده و هیچگونه عیبی که بتوان با چشم آن را دید نداشته باشد. نخ های مصرفی در این نوع جوراب ها باید کاملاً صاف بوده و در موقع بافت ایجاد پرز نکنند.

جوراب درجه دو:
یک جفت جوراب است که اختلاف طول لنگه های آن بیش از 30 میلی متر نباشد.

جوراب درجه سه:
یک جفت جوراب است که اختلاف لنگه های آن بیش از 45 میلی متر نبوده و عیب های دیگری به غیر از عیب های مجاز برای جوراب های درجه یک و دو را دارا باشد.
– عیوب:
جوراب ها باید عاری از عیوبی نظیر بافت گره دار یا دانه در رفتگی، چین خوردگی، ناهماهنگی رنگ و بافت در سر پنجه و لبه جوراب باشد.
– بسته بندی و نشانه گذاری:
در روی بسته باید ویژگی های زیر نوشته شود: جنس، نشانه تجارتی کارخانه یا نام سازنده و نام کشور سازنده.

– نشانه گذاری روی کارتون:
بر روی هر کارتون باید ویژگی های زیر نوشته شود: تعداد دو جین، وزن خالص و ناخالص، جنس، نشانه تجاری کارخانه یا نام سازنده کشور سازنده.
با انتخاب بهترین روش تولیدی بر محصول می توان دستگاه ها و تجهیزات مورد نیاز را بر اساس فرآیند منتخب برگزید در این فصل علاوه بر شرح فرآیند تولید مناسب ترین فرآیند نیز انتخاب خواهد شد و سپس با بررسی محصول، ظرفیت و برنامه تولید واحد را معین نموده و بر این اساس مواد اولیه مورد نیاز و دستگاه های موجود در خط تولید شرح داده خواهد شد.
جهت انجام و ادامه فعالیت های هر واحد تولیدی علاوه بر دستگاه های خط تولید نیاز به تاسیسات زیربنایی وجود دارد که در ادامه بحث به آن پرداخته شده است. زمین مورد نیاز جهت تولید انواع جوراب محاسبه خواهد گردید و در خاتمه بحث و با توجه به نوع تکنولوژی انتخابی، تعداد نیروی انسانی مورد نیاز در بخش تولید و خدماتی محاسبه خواهد گردید.

1-3- ارزیابی روش های مختلف تولید و گزینش روش بهینه:
ابداع و بوجود آمدن روش های مختلف تولید به علل گوناگونی صورت می گیرد. یکی از عوامل سرعت تولید محصول است که می تواند انگیزه ای برای تغییر روش های تولید باشد. با توجه به مطلب فوق روش های مختلف شرح داده می شود تا از بین آن روش بهینه بر گزیده شود.

الف) روش دستی:
بافندگی با دست در زمان حال به عنوان یک هنر سنتی و یا امکانی برای پرکردن اوقات فراغت مطرح می باشد. زمانی این کار یا هنر می توانست احتیاجات یک خانوار را برآورده سازد و به عنوان یک شغل مطرح بود. به هر حال این شیوه مربوط به قبل از پیدایش ماشین های بافندگی بوده است و سیستم بافندگی حلقوی پودی بوده است.

ب) روش مکانیزه:
همانطور که از اسم آن مشخص می شود در این روش ماشین آلات بکار گرفته می شوند ولیکن همین ماشین ها نیاز به انجام اعمالی توسط دست دارند ماشین های بافندگی موجود در منازل از این نوع هستند.

بخش دوم – مطالعات فنی
ج) ماشین های کامپیوتری با روش اتوماتیک یا خودکار:
در این روش ماشین ها پیشرفته تر شده اند که کاپیوتر تمام وظایف را بعده گرفته است و انسان در این سیستم نقش نظارت کننده را دارد. در این سیستم کارائی از قبیل شمارش میزان بافت، تعداد کار و متراژ تولید انجام می شود. جمع آوری ضایعات و حتی گزارش عیوب خط تولید نیز بعده رایانه است.

– چگونگی و میزان بکارگیری به عنوان کالای نهایی یا واسطه ای و مصرفی و مقایسه کالاهای قابل جانشینی با محصول اصلی:
جوراب به عنوان کالای نهایی مورد استفاده قرار می گیرد و کالاهای قابل جانشینی به مفهوم عام که برای پوشش پا محسوب شود وجود ندارد. البته خود جوراب از نظر نوع و جنس به رده هایی تقسیم بندی می شود که این انواع از نظر نوع استفاده کننده و همینطور قیمت با هم متفاوت می باشند. در این طرح جوراب اسپرتی مد نظر می باشد.

– ارائه دیدگاه های کلی در مورد قیمت و امکان فروش و چگونگی روند تغییرات قیمت فروش محصول اصلی در داخل و خارج از کشور:
کاربرد جوراب و بطور کلی پوشاک در ارتباط مستقیم با میزان جمعیت یک کشور می باشد. رشد جمعیت ما در سالیان اخیر که مطابق آمارها بالاترین درصد را نسبت به تعداد جمعیت در دنیا دارد. استفاده روز افزون انواع جوراب را به دنبال داشته است که به همان نسبت تعداد کارگاه های تولید جوراب نیز گسترش یافته است.
واحدهای تولیدی جدید و یا کسانی که قصد احداث واحدهای مشابه را دارند باید در قسمت بازاریابی فعالانه تر حرکت کرده حتی الامکان با ایجاد کیفیت بهتر و ارائه محصولات متنوع تر (از نظر رنگ و کاربرد) موضوعیت ایجاد واحدهای جدید را بوجود آورند.

2-3- تشریح دقیق و جامع فرآیند منتخب و ترسیم شماتیک جریان فرآیند (نمودار گردش مواد):
کل فرآیند در یک طرف بافت جوراب است و طرف دیگر عملیات تکمیل شامل رنگ رزی و بسته بندی آن و چنانچه بخواهیم چگونگی بافت را شرح دهیم چنین خواهد بود:
ماشین های جوراب بافی دارای نخ برهای متفاوتی هستند که مربوط به بافت کش جوراب، ساق، پاشنه و پنجه، کف و بافت بین دو لنگه جوراب می باشد. بافت از یک سوی حلقه به حالت زنجیر به هم اتصال دارند تشکیل شده است. یک رج از اتصال حلقه ها در یک خط عمودی از بافت تشکیل شده است و یک ردیف اتصال حلقه ها در یک خط عمودی از بافت است.
نخ توسط حرکت بالا و پایین سوزن تبدیل به حلقه می گردد. حرکت های بالا و پایین سوزن در داخل شیارهای یک استوانه توسط بادامک های مربوط ایجاد می گردد. قطر این سیلند متفاوت بوده و شیارها در طرح جانبی آن از قاعده بالا به طرف قاعده پایین ایجاد شده است بطوریکه سوزن ها در داخل آن جای می گیرند.
به عبارت دیگر در محیط سیلندر، سوزن ها به طور منظم قرار گرفته است. تعداد شیارها روی سیلندر متناسب با نوع جوراب متغیر خواهد بود. برای اینکه حلقه بافته شده همراه با سوزن بالا و پایین حرکت نکند، هنگام حرکت کردن سوزن در اثر حرکت ابزاری به نام سینکر که به صورت افقی است، باعث نگه داشتن حلقه خواهد بود.
در داخل شیار زیر سوزن، قطعه دیگری به نام جک یا پلاتین وجود دارد که دارای پایه های متفاوت است این پایه ها به منظور بافت کش بالای جوراب و بافت ژاکارد به کار گرفته شده اند دور تا دور سیلندر بادامک هایی وجود دارد که وظیفه فرمان دادن به سوزن و جک را جهت بافت قسمت های مختلف یک جوراب به عهده دارند.

– مکانیزم ایجاد قسمت های مختلف جوراب:
در این بخش، فرمان های لازم جهت بافت قسمت های مختلف یک جوراب به درام داده می شود و این درام تغییرات فوق را از طرق بادامک های دور سیلندر به سوزن ها منتقل می نماید مکانیزم ایجاد فرمان مکانیکی و یا کامپوتری و یا توام می باشد. در سیستم مکانیکی نقش اصلی توسط زنجیر و دیسک و یک چرخ دنده اعمال می گردد زنجیر بر روی ماشین جوراب بافی، نقش تعیین کننده ای در تعداد رج بین هر قسمت جوراب دارد.
در داخل حلقه های زنجیر از چند نوع دانه زنجیر استفاده می گردد. زنجیر ساده جهت بافت زنجیر ساده بوده و زنجیر پایه دار باعث حرکت دیسکت دانه دار می شود و چنانچه پایه باریک باشد دیسک را به تعداد کمتر و اگر از نوع پهن باشد به اندازه بیشتر حرکت می دهد. در هر حال حرکت دیسکت دندانه دار بر روی ماشین باعث گردش درام کنترل بافت می شود.
در سیستم کامپیوتری مغز اصلی دستگاه کامپیوتر است که با دادن برنامه به آن می توان فرمانهای مناسب زا از طریق یک انتخاب کننده مغناطیسی به درام ، منتقل نمود. استفاده ازاین سیستم دارای مزایای متعددی می باشد کم شدن صدای دستگاه کوچک شدن حجم و سرعت انتقال فرمانها است. برای ایجاد طرح روی جوراب نیز ازسیستم کامپیوتری و مکانیکی می توان استفاده نمود. در سیستم مکانیکی برای ایجاد طرح از سیستم توپی ژاکارد استفاده می شود.
در سیستم توپی ژاکارد، برای هر رنگ داخل نقشه جوراب، یک توپی در پهلوی سیلندر تعبیه شده است. در این توپی از یک استوانه که در سطح جانبی آن زائده هائی متناسب با نقش جوراب می توان ایجاد نمود تشکیل شده است درهنگام چرخش سیلندر این درام نیز گردش نموده و در حین گردش زائده ها با یکسری انتخاب کننده هابرخورد نموده و باعث تغییر حالت قطعه در زیر سوزن می گردد و در نتیجه حرکت متاسب را به سوزن جهت ایجاد طرح منتقل می نماید.
الکتریکی حرکت بالا و پایین را به قطعه و در نهایت به سوزن می دهد. بنابراین در رج بافت هر سوزن بطور مستقل انتخاب می گردد. پالس های الکتریکی توسط فرمان ها ا یک حافظه کامپوتری تامین می شود که برنامه این حافظه می تواند توسط graphic tablet ایجاد شده و روی دیسک ضبط گردد.

چگونگی دریافت جوراب:
در ماشین های گردباف و یا دیگر ماشین آلات برای جمع کردن محصول از 2 روش استفاده می شود یعنی به طریقی باید محصول بافته شده و سمت بیرونی ماشین کشیده شود این عمل یا توسط وزنه انجام می شو.د و یا روش پنوماتیک، روش وزنه یک روش قدیمی است و با اعمال وزنه به تعداد بافته شده جوراب که از انتهای سیلندر بیرون آمده جوراب به پایین کشیده می شود.
روش پنوماتیکی در این سیستم، مکش هوا متناسب با تشکیل حلقه ایجاد می گردد. بدین صورت که هوا را از داخل سیلندر در حال بافت مکیده و هوا تعداد بافته شده جوراب را به داخل محفظه فیلتر کننده هوا هدایت می کند.

عملیات تکمیل جوراب:
بسته بندی تثبیت خشک کن رنگرزی دوزندگی

تثبیت و اطوکاری:
آخرین مرحله قبل از بسته بندی عمل اطو و یا بخار دادن است در این قسمت نیز دو گونه عمل می شود. در برخی کارگاه ها از یک اطو استیکی به ابعاد جوراب استفاده می شود و در برخی دیگر از یک ساق پای ساخته شده با پلیمرهای مصنوعی برای بخار دادن جوراب استفاده می شود در این حالت جوراب فرم پا را گرفته و از نظر تثبیت بهتر می باشد.

بسته بندی:
بسته بندی انواع جوراب اسپرتی در قسمت حد استاندارد ملی به طور کامل توضیح داده شده است و می توان گفت یکی از عوامل مهم عرضه جوراب بسته بندی آن است.

کنترل و بسته بندی → بخار → اطو → خشک کن → رنگرزی → بافت → تغذیه نخ

کنترل و بسته بندی → اطو → خشک کن → رنگرزی → دوخت ودانه گیری → کنترل

3-3- بررسی مناطق، مراحل و شیوه های کنترل کیفی:
کنترل کیفیت یکی از پارامترهای بسیار مهم صنایعامروز است و در مورد کالاهایی که در رقابت شدید هستند بسیار حساس تر می گردد و نهایتاً لزوم واحدی کنترل احساس می شود. کنترل کیفیت در مورد هر محصول و یا هر واحد تولیدی به کنترل مواد اولیه، محصول نهایی و خط تولید اطلاق می گیرد. اما در این واحد تولیدی کنترل مواد اولیه و محصول در بخش کنترل کیفیت مرکزی در کارگاه دیگری انجام می گیرد و فقط کنترل خط تولید در حین انجام کار در این بخش کارگاهی صورت می گیرد.

الف) کنترل کیفیت مواد اولیه:
مواد اولیه شامل نخ برای بافت جوراب، نخ الاستیک جهت بافت کش می باشد. همانطور که اشاره شد این قسمت توسط بخش کنترل کیفیت مرکزی انجام می گیرد. مواد لازم جهت بسته بندی انواع جوراب اسپرتی شامل کیسه های سلفون، مقوا و کارتون است که باید کنترل شود.

ب) کنترل خط تولید:
سالم بودن دستگاه ها، درست کار کردن کارگران، صحت انجام عملیات پی درپی در حقیقت کنترل قسمت های بافت، دوخت و بسته بندی و تثبیت.

ج) کنترل کیفیت محصول:
در این قسمت محصول از نظر شکل ظاهری کنترل می شود.
4-3- تعیین و محاسبه ظرفیت، برنامه تولید و عملکرد واحد:
یکی از عوامل تعیین کننده محدود ظرفیت برنامه تولید پرداختن به ویژگی های صنعت جوراب و نقش آن به عنوان یک صنعت کوچک در میان صناعت کشور می باشد و با توجه به مصرف رو به افزایش جوراب می باشد.
از طرفی کالای عرضه شده در داخل نسبت به کالای مشابه خارجی با توجه به مناسب بودن قیمت آن از قابلیت فروش بیشتری برخوردار خواهد بود. لذا واحدهایی با ظرفیت پایین بالقوه سودآور بوده و این سودآوری مطلوب در چنین صنایعی باعث جلب سرمایه های راکد کشور در جهت احداث این گونه واحدها خواهد شد.
یکی از مزایای واحدهای کوچک توانایی تولید محصولات متنوع متناسب با کشش بازار می باشد. با پیشرفته شدن دستگاه ها قابلیت بافت انواع جوراب ها با ایجاد تغییرات مختصری در دستگاه ها افزایش یافته است. بنابراین با هزینه ناچیز می توان متناسب با بازار فروش هر نوع جوراب را تولید نمود. گذشته از این با توجه به مصرف آن محل احداث هر منطقه ای می تواند باشد. در نتیجه این صنعت در ردیف صنایع کوچک اشتغال زا نیز هستند قرار می گیرد یکی دیگر از عوامل تعیین کننده ظرفیت هر واحد تعداد روزهای فعال کاری در سال و ساعات فعال در روز می باشد. با توجه به پیوسته بودن بافت جوراب و از طرفی عدم محدودیت در مواد اولیه تولید جوراب تعداد شیفت کاری می تواند سه نوبت مد نظر گرفته شود اما بسته با کارگاه مورد نظر این تعداد کم نیز می شود.
ساعات کاری در هر شیفت مطابق با قانون کار و معادل 44 ساعت در هفته می باشد بدین ترتیب در دو هفته یک بار علاوه بر روزهای جمعه روزهای پنج شنبه نیز تعطیل خواهد بود. بنابراین با احتساب 52 روز تعطیل روز جمعه و 26 روز تعطیل روز پنج شنبه و 17 روز تعطیلات رسمی، جمعاً از 365 روز 27 روز فعال کاری باقی خواهد ماند ساعات هر شیفت 5/7 ساعت خواهد بود.

جمع بندی مشخصات واحد:
این واحد یک سالن بافت در یک سالن تولیدی دارد که در یک بخش ماشین آلات ایرانی و در بخش دیگر ماشین آلات خارجی می باشد.

ماشین آلات خارجی
نقشه دار 5/4 جین در ساعت

شرح عملکرد سالانه بافت و تولید سالانه واحد

جوراب
تعداد و ظرفیت ماشین آلات
مجموع جین در ساعت
جین در یک روز وضعیت 5/7 ساعت
جین در سال برای یک شیفت
اسپرتی
4
3جین در ساعت
12
90
24300

تولید برای یک شیفت در یک سال:24300
کارگاه بافت دو شیفت فعال است 48600=2×24300
تعداد روز کاری: 270 روز
ساعات فعال روزانه: 5/7 ساعت

5-3- ذکر نام اصلی و تجاری همراه با مشخصات فنی، منابع تامین و نقش هر یک از مواد اولیه در تولید با افت میزان ضایعات و میزان مصرف سالیانه:
مواد اولیه مورد نیاز همانطور در بخش قبل توضیح داده شد مواد اولیه مورد نیاز عبارتند از: نخ های مختلف مصرفی، مواد لازم جهت بسته بندی نظیر کیسه پلی اتیلن، سلفون، مقوا، کارتون و غیره قبل از هر چیز وزن جوراب برای اندازه کارتون و دیگر محاسبات لازم خواهد بود. جدول برشور استاندارد 1364 ملی در دسترس می باشد.

وزن:
ده جفت جوراب تحت شرایط قرار گرفته و سپس با دقت 5/0 گرم وزن می شود وزن هر جفت جوراب 15 گرم می باشد. وزن یک جین جوراب اسپرتی: 12 جفت 300 گرم.

محاسبه مقدار مصرف سالیانه نخ
ردیف
نوع جوراب
ظرفیت تولید سالانه
مواد اولیه
1
جوراب اسپرتی
48600=2×24300
پنبه نایلون

کش مصرفی برای ضرفیت سالانه برای هر جین جوراب 15 گرم
Kg725= rg729000=15×48600
درصد بافت جوراب اسپرتی: (70 درصد پنبه، 30 درصد نایلون)
ضریب ضایعات×درصد پنبه×ظرفیت سالانه×وزن متوسط12عدد بدون کش=میزان نخ پنبه
= میزان نخ پنبه
= میزان نخ مصرف نخ نایلون

محاسبه مواد اولیه مورد نیاز برای بسته بندی:
اکثر جوراب های اسپرتی در کیسه های سلفونی نگه داری می شوند و تعدادی از آنها در یک جعبه مقوایی قرار داده می شوند و این جعبه مادر درون یک کارتون قرار می گیرد. هر دوازده جفت جوراب در یک جعبه نگه داری می شوند با توجه به تولید سالانه که 48600 جین می باشد به تعداد 48600 جعبه با ابعاد (10×20×35) سانتی متر نیاز می باشد. که با احتساب ضایعات 5 درصد به 51030 عدد جعبه نیاز می باشد اگر هر 10 جعبه در یک کارتون مادر قرار بگیرد به 4860 جعبه مادر با ابعاد (40×40×50) نیاز می باشد که با احتساب ضایعات 5 درصد به 51030 عدد کارتون مادر نیاز است مقدار چسب مورد نیاز برای چسبانیدن درب هر یک از کارتون ها 25 گرم چسب کاغذی است.
با توجه به تعداد کارتون ها که 4860 عدد می باشد چسب مورد نیاز 121500 گرم معادل 5/121 کیلوگرم می باشد که با احتساب ضایعات 5 درصد حدود 575/127 کیلو گرم چسب مورد نیاز است.
جمع بندی محاسبات انجام شده و جدول مواد داخلی مورد نیاز خط بسته بندی:
ردیف
نوع ماده اولیه
میزان نیاز سالیانه
واحد
1
نخ پنبه
7/6995
کیلو گرم
2
نخ نایلون
3/4155
کیلو گرم
3
جعبه (10×20×35)
48600
عدد
4
کارتون مادر (40×40×50)
4860
عدد
5
نوارچسب کارتون
5/121
کیلو گرم
6
کش
729
کیلو گرم
7
کیسه سلفون
4/2624
کیلو گرم

6-3 بررسی و تحقیق در خصوص تعداد و مشخصات فنی دستگاه ها و تجهیزات خط تولید با ذکر ویژگی های ظاهری، انرژی مصرفی، سازندگان، کشورهای سازنده شاخص بر اساس فرآیند منتخب و ترسیم نقشه استقرار ماشین آلات در خط تولید:
ماشین های بافت
ردیف
شرح
کشور سازنده
ظرفیت تولید
تعداد سوزن
1
اسپرتی نقشه دار
ایتالیایی
3 جین در ساعت
سوزن

– مشخصات فنی و ظرفیت تولید انواع ماشین های بخش های مختلف سالن تولید جوراب اسپرتی:
ماشین دوزندگی:
وزن خالص: 90 گرم
قدرت موتور: 45/1 کیلو وات
وزن کل:170 کیلو گرم
تولید: 40 دو جین در ساعت

ماشین دانه گیری:
ظرفیت: 20 دو جین در ساعت
قدرت موتور: 45/1 کیلو وات
وزن خالص: 98 کیلو گرم
وزن کل: 119 کیلو گرم
جج
تعداد ماشین آلات مورد نیاز:

ظرفیت سالیانه
تعداد روز کاری × ساعت کاری مفید× سرعت تولید
نوع ماشین
ظرفیت سالانه (جین)
سرعت تولید
تعداد شیفت کاری
تعداد ماشین مورد نیاز
اسپرتی
48600
3 جین در سرعت
2
4
ماشین دوزندگی
81000
40 دو جین
1
1
دانه گیری
40500
20جین در ساعت
1
1
اطو
73000
–
1
10

7-3 تعیین مشخصات زروری خدمات مورد نیاز و تاسیس عمومی شامل تاسیسات برق، آب ، اطفاء حریق، اثاثیه و لوازم اداری، تاسیسات سوخت رسانی، سرمایش و گرمایش و تهویه و …
در این واحد تولیدی نیازی به آزمایشگاه نیست. اما بطور کلی دستگاه ها و تجهیزاتی که برای یک چنین آزمایشگاهی نیاز است شامل:
دستگاه های ایستیرون جهت اندازه گیری مقاومت نخ، دستگاه های تعیین نمره نخ و … است. همچنین این واحد تولیدی نیاز به امکانات محدودی از لحاظ تعمیر سرویس فنی و نقایص غیر اساسی دارد.
جهت تعمیرات اولیه دستگاه ها و تجهیزات موجود در خط تولید و تعویض قطعات احتیاج به ابزار آلاتی در حد یک جعبه آچار شامل: گیره ها، ابزار یراق، انواع آچار، انواع انبر و … دارد.

– برق مورد نیاز خط تولید:
برق مورد نیاز خط تولید با توجه به مشخصات فنی دستگاه هاو توان مصرفی آنها محاسبه می شود. اضافه مصرف برق خط تولید جهت حداکثر بار مصرفی در هنگام راه اندازی دستگاه ها 30% در نظر گرفته شده است برق مصرفی ماشین آلات خط تولیدی به قرار زیر است

ردیف
نام دستگاه
برق مصرفی هر دستگاه kw
تعداد دستگاه
کل برق مصرفی دستگاه kw
1
ماشن بافت جوراب اسپرتی
5/2
3
5/7
2
ماشین دوزندگی
45/1
1
45/1
3
ماشین دانه گیری
45/1
1
45/1
4
اطو
5/1
10
15
جمع کل
4/25

برق مورد نیاز کل واحد:
ردیف
بخش های مصرف کننده
مقدار مصرف (kw)
1
روشنایی ساختمان و انبار
4/5
2
تاسیسات و …
5/2
3
برق مورد نیاز خط تولید
4/25
4
محوطه و سایر
7/5
جمع
39

برای روشنایی ساختمان به طور متوسط به ازاء هر متر مربع 20 وات برای سالن تولید و 10 وات برای انبارها در نظر گرفته می شود. با توجه به مساحت سالن تولید و انبارها برق مورد نیاز ساختمان، برق مصرفی معادل 39 کیلو وات است.
برق اضطراری واحد نیز حدود دو کیلو وات ثابت در نظر گرفته می شود.

– تجهیزات مورد نیاز برق رسانی:
انشعاب 39 کیلو وات از شبکه سراسری

– تاسیسات آب رسانی:
آب مصرفی واحد شامل: مصرف کارگران در هر شیفت کاری که به ازای هر نفر 150 لیتر در روز منظور می گردد بنابراین روزانه حدود 6/2 متر مکعب آب مصرف می گردد. (تعداد پرسنل 17 نفر می باشد). برای برآورده ساختن نیاز آب واحد از لوله کشی استفاده می شود.

– تجهیزات اطفاء حریق:
به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از آتش سوزی و حفظ ایمنی سالن تولید وجود دستگاه اطفاء حریق ضروری است و برای این منظور 3 کپسول آتش نشانی لازم است.

– سیستم ارتباطی
دو خط تلفن مورد نیاز می باشد
– سرمایش
جهت سرمایش از یک عدد کولر آبی 6000 استفاده می شود.

– گرمایش
جهت گرمایش از یک دستگاه بخاری گازی استفاده می شود.
تهویه
جهت رفع آلودگی هوا سالن نیاز به دستگاه های تهویه است که برای سالن های تولید به ازای هر 150 مترمربع یک عدد دستگاه تهویه نیاز است.

– اثاثیه و لوازم اداری
یک سری شامل میز و صندلی، کمد و فایل و … مورد نیاز می باشد.

– وسایل حمل و نقل
رسیدگی به امور تدارکات و حمل و نقل در خارج از کارخانه توسط یک دستگاه وانت انجام می شود.که بطور متوسط حدود 2 ساعت از سوی واحد حمل و نقل در اختیار این واحد قرار می گیرد
جدول تجهیزات و تاسیسات واحد
ردیف
نام تجهیزات
مشخصات فنی
توضیحات
1
تعمیرگاه
یک جعبه آچار و ابزار

2
تاسیسات برق
حق انشعاب

3
تاسیسات آب
لوله کشی حق انشعاب

4
گاز رسانی
لوله کشی گاز

5
اطفاء حریق
3 کپسول آتش نشانی

6
سرمایش
کولر 6000

7
گرمایش
بخاری گازسوز

8
تهویه
یک دستگاه

9
لوازم اداری
یک سری

10
وسایل ارتباطی
دو خط تلفن

8-3 تجزیه و تحلیل و محاسبه تعداد نیروی انسانی هر یک از سطوح مختلف (مدیریت، کارگران ماهر، کارگران ساده)
برآورد نیروی مورد نیاز و تعیین پست سازمانی یکی از اصول اساسی هر تشکیلات می باشد و کارآیی و اثربخشی آن نیرو به کار بردن صحیح و موثر از منابع نیروی انسانی و مدیریت بستگی دارد. نیروی انسانی مورد نیاز این واحد تولیدی می توان به بخش های مدیریت و کارگران تقسیم نمود.
نیروی انسانی این واحد در دو شیفت (ساعت مفید 5/7 ساعت) در نظرگرفته می شود.

مدیریت :
مدیر عامل، مدیریت کارگاه بر عهده یک شخص است که مسئولیت اداره کارگاه و خط تولید را بر عهده دارد.

کارکنان خط تولید:
10 نفر کارگر در نظر گرفته شده است. 6 نفر برای شیفت اول و 4 نفر برای شیفت دوم، 1نفر کارگر خدمات در هر شیفت در نظر گرفته شده است که در مجموع 2 نفر کارگر خدمات در نظر گرفته می شود. طبق وزارت کار و تمور اجتماعی و سازمان استخدامی کشور به منظور برآورد نسبتاً دقیق از پاداش ، عیدی، اضافه کاری احتمالی، محاسبه حقوق سالانه بر مبنای 14 ماه در سال تعیین می گردد. معادل 23% از کل حقوق پرسنل به هزینه بیمه سهم کارفرما مربوط می شود. ( طبق قانون بیمه های تامین اجتماعی) این قرار به مجموع حقوق پرداخت شده به پرسنل اضافه می شود.

مسئولیت
شیفت اول
شیفت دوم
مدیریت
1
–
کارگر خط تولید
6
4
کارگر خدمات
1
1
مجموع
8
5

9-3 محاسبه کلیه سطح زیر بنای لازم برای سالن تولید، انبارها و ساختمان اداری.

– مساحت سالن تولید:
باتوجه به ابعاد دستگاه ها و فضای مورد نیاز مابین ماشین آلات که با احتساب فضای لازم برای ورودی و محصول و فضای لازم جهت اپراتورهای دستگاهها و مساحت کل لازم جهت تجهیزات می باشد، در نتیجه مساحت سالن تولید به دست می آید.
ردیف
نام دستگاه
مساحت (مترمربع)
فضای ورودی و خروجی
مانور اپراتور
جمع
(متر مربع)
تعداد
جمع کل
1
ماشین بافت
1
2
5/1
5/4
3
5/13
2
ماشین دوزندگی
91/0
3
2
91/5
1
91/5
3
ماشین دانه گیری
38/0
1
5/1
88/2
1
88/2
4
اطو
1
3
3
7
10
70
جمع کل
29/92
بنابر این مساحت سالن تولید برابر 97 متر مربع در نظر گرفته می شود.
– مساحت انبار مواد اولیه (موقت) :
در این طرح مواد جهت ذخیره یک ماهه در نظر گرفته می شود و با توجه به مقدار مواد اولیه مصرفی، واحد مساحت انبارها محاسبه می گردد. باتوجه به این که مواد اولیه شامل نخ، کیسه سلفون و کارتن می باشد فضای زیادی برای انبار مواد اولیه نیاز نمی باشد و فضای 12 متر مربع برای انبار مواد اولیه کافی می باشد.

– انبار محصول:
انبار محصول یک ماهه در نظر گرفته می شود. با توجه به میزان ظرفیت و این که هر 10 جعبه در یک کارتن مادر قرار می گیرد و در سال 48600 جین جوراب تولید می شود.

هر جین دریک جعبه قرار می گیرد ، پس 4050 جعبه در ماه نیاز است. با توجه به این که هر 10 جعبه در یک کارتن مادر قرار می گیرد، 405 کارتن مورد نیاز می باشد.

با توجه به ابعاد کارتن مادر که 40*40*50 سانتی متر است، مساحت اشغالی هر جعبه 2000سانتی متر مربع می باشد. در نتیجه مساحت اشغالی توسط کارتن ها 810000سانتی متر مربع می باشد.
سانتی مترمربع 810000=2000*405
که معادل 81متر مربع است. باتوجه به ارتفاع کارتن که 40 سانتی متر می باشد اگر هر 6 کارتن را روی هم بچینند در نتیجه : 5/13=6÷ 81 متر مربع فضا برای انبار محصول نیاز می باشد.

– مساحت زمین و عملیات ساختمانی:
مساحت کل زمین 3-2 برابر مساحت ساختمان ها می باشد. فضای سبز 20% کل فضای آزاد منهای ساختمان ها و برای خیابان کشی و پارکینگ 35% این فضا در نظر گرفته می شود. خاک برداری و تسطیح 400متر مربع و فضای سبز 200متر مربع دیوارکشی 210 متر مربع می باشد.

مساحت کل ساختمان ها
ردیف
شرح
مساحت (متر مربع)
1
سالن تولید
97
2
انبار مواد اولیه
12
3
انبار محصول
5/13
جمع کل
5/122

بخش سوم- بررسی های مالی و اقتصاد

مقدمه
به منظور تعیین میزان سوددهی و شاخص های اقتصادی طرح ابتدا لازم است بررسی های مالی که مشتمل بر برآورد هزینه ها (کل هزینه های سرمایه ای، هزینه های مواد اولیه، تعمیرات و نگهداری، بالاسری کارخانه، استهلاک) و تنظیم جداول مالی می باشد، صورت گیرد. به منظور تعیین وضعیت مالی نیز می بایست جداول سود و زیان، گردش وجوه نقدی و ترازنامه طرح برای دوره معین (5سال) پیش بینی و تنظیم گردد. این جداول باید همزمان و هماهنگ تکمیل گردند زیرا در آنها ارقام مشترکی وجود دارند که نیاز به هم ترازی خواهند داشت.
تجزیه و تحلیل وضعیت مالی طرح ایجاب می نماید تا پاره ای از نسبت ها و شاخص های اقتصادی مطرح در صنعت نیز محاسبه شوند تا بر مبنای میزان مطلوبیت هر یک از آنها (که به شرایط خاص هر کشور مرتبط می باشد) ، دیدگاه کامل و جامعی نسبت به برآوردهای مالی ، اقتصادی و مبانی آن ها حاصل گردد.
در این فصل بر اساس برآوردهای فنی به عمل آمده در فصل سوم با ارائه معیارهای محاسبه هریک از موارد برآورد سرمایه ثابت و در گردش و پیرامون هریک، هزینه های ثابت و متغیر طرح، پیش بینی و قیمت تمام شده و هم چنین سود سالیانه طرح محاسبه گردیده است. سیپس مهم ترین شاخص های مالی و اقتصادی طرح مورد بررسی قرار گرفته اند. در خاتمه این فصل، (ضمیمه 1) محاسبات فنی و مالی طرح را ارائه نموده ، ضمن ارائه جداول سود و زیان ، گردش وجوه نقدی و ترازنامه طرح و ارائه کاملی از شاخص های اقتصادی، توجیه پذیری طرح را به اثبات می رساند.

1-4 اطلاعات مربوط به سرمایه در گردش و برآورد آن:
در اتین قسمت بر اساس محاسبات و بررسی های فنی به عما آوده در فصل سوم، هزینه های مربوط به سرمایه در گردش واحد، از جمله مقدار و هزینه مواد اولیه مصرفی، تامین انواع انرژی (آب، برق، سوخت و …) ، خدمات نیروی انسانی (حقوق، مزایا و بیمه کارکنان) و سایر موارد برآورد خواهند شد.
1-1-4 برنامه تولید سالیانه:
محاسبات و بررسی های مالی این فصل بر اساس شرایط عملکرد واحد که دربخش (4-3) تعیین شده است انجام می شود.خلاصه این اطلاعات در جدول(1-4) مشاهده می گردد.
جدول (1-4) شرایط عملکرد واحد
تولیدات
واحد
ظرفیت سالیانه
قیمت عمده فروشی هر واحد (هزار ریال)
کل ارزش تولیدات سالیانه بر اساس ظرفیت اسمی (میلیون ریال)
جوراب اسپرتی
جین
48600
4/36
0/1769
جمع کل تولیدات سالانه
0/1769

تعداد روز کاری در این واحد 270 روز در سال می باشد که در دو نوبت کاری 5/7 ساعته در روز به فعالیت مشغول می باشد.
2-1-4 مقدار و ارزش مواد اولیه مصرفی:
مواد اولیه مورد نیاز طرح وو مقادیر هریک از آنها در بخش (5-3) به تفکیک محاسبه شده است. قیمت های مواد اولیه بر اساس استعلام از شرکت های معتبر داخلی و بازار های عمده فروشی تعیین گردیده است. جدول(2-4) برآورد هزینه تامین مواد اولیه اصلی واحد را نشان می دهد.
جدول(2-4) برآورد هزینه تامین مواد اولیه مصرفی
نام مواد مصرفی
مصرف سالیانه
ارزش
ارزش سالیانه

مقدار
واحد
(ریال)
(دلار)
(میلیون ریال)
(هزار دلار)
نخ پنبه
نخ نایلون
جعبه
کارتون مادر
نوار چسب کاغذی
کش
کیسه سلفون
10080
4320
51030
5103
128
765
2756
کیلو گرم
کیلو گرم
عدد
عدد
کیلو گرم
کیلو گرم
کیلو گرم
23000
95000
1750
2950
9500
32000
13000
0
0
0
0
0
0
0
8/231
4/410
3/89
1/15
2/1
5/24
8/35
0/0
0/0
0/0
0/0
0/0
0/0
0/0
سایر مواد اولیه غیر مذکور 5/3%
3/28
0/0
جمع کل ارزش سالانه مواد اولیه
4/836
0/0
جمع کل ارزش سالانه مواد مصرفی (هر دلار 8000 ریال)
4/836

3-1-4 هزینه های تامین انواع انرژی مورد نیاز:
انواع انرژی مورد نیاز شامل آب، برق و سوخت می باشند که مقادیر مورد نیاز هریک از آنها در بخش (7-3) محاسبه گردیده است. بهای واحد هریک از انواع انرژی بر مبنای آخرین نرخ های اعلام شده از سوی وزارت خانه های مربوطه تعیین گشته و بر مبنای آن هزینه مربوط به آنها محاسبه شده است. نتایج این اطلاعات در جدول (3-4) قابل مشاهده می باشد.

جدول 3-4 هزینه های تامین انواع انرژی مورد نیاز
شرح
واحد
مصرف سالیانه
بهای واحد
(ریال)
هزینه کل (میلیون ریال)
برق
مگا وات ساعت
0/104
950000
8/98
آب خام
متر مکعب
0/783
1700
3/1
گاز طبیعی
هزار متر مکعب
0/0
0
0/0
گازوئیل
متر مکعب
4/15
220000
4/3
بنزین
لیتر
0/8100
650
3/5
نفت سیاه (مازوت)
متر مکعب
0/0
0
0/0
جمع
8/108

4-1-4 هزینه خدمات نیروی انسانی:
برآورد تعداد نیروی انسانی مورد نیاز در رده های مختلف، در بخش (8-3) انجام گردیده است و مبنای محاسبه حقوق ماهیانه هریک از پرسنل نیز معیارهای متداول می باشد. بر اساس مبانی فوق ، کلیه برآوردهای نیروی انسانی مورد نیاز و هزینه های مربوط به حقوق و مزایای سالیانه هریک از آن ها و جمع کل هزینه های مزبور، تعیین می گردد. لازم به ذکر است جهت برآورد نسبتاً دقیق از پاداش و عیدی و اضافه کاری احتمالی، محاسبه حقوق سالیانه بر مبنای حقوق 14 ماه در سال انجام می گیرد. همچنین براساس مصوبات سازمان بیمه تامین اجتماعی 23% از کل حقوق پرسنل به عنوان حق بیمه تامین اجتماعی (شامل بیمه خدمات درمانی، بیمه از کاز افتادگی، بیمه بازنشستگی و بیمه بیکاری) ، هزینه بیمه سهم کارفرما می باشند که باید به مجموع حقوق پرداخت شده اضافه گردد. جدول (4-4) چکیده این محاسبات را نشان می دهد.

جدول (4-4) هزینه های خدمات نیروی انسانی
شرح
تعداد
متوسط حقوق ماهانه (هزار ریال)
حقوق و مزایای سالیانه ( 14ماه) (میلون ریال)
مدیر
1
3000
0/42
مهندس
0
2300
0/0
تکنسین
0
1700
0/0
کارگر ماهر
6
1400
6/117
کاگر غیر ماهر
4
950
2/53
تکنسین غیر فنی (تعمیرگاه، تاسیسات و …)
2
1700
6/47
کارمندان اداری و مالی
2
1100
8/30
نگهبان، کارگر ساده و خدمات
2
850
8/23
تعداد کل کارکنان
17

اضافه کار پرسنل تولیدی و تکنسین های فنی
0/0
جمع حقوق و دستمزد سالیانه کارکنان
0/315
حق بیمه کارکنان (هر نفر 0/23%)
5/72
هزینه رفت و آمد کارکنان (هر نفر 0/250 هزار ریال)
3/4
جمع کل حقوق و مزایای سالیانه
8/391
5-1-4 جمع بندی اجزا و برآورد سرمایه در گردش:
سرمایه در گردش طرح ، بر اساس محاسبه مواد و انرژی مورد نیاز و همچنین پرسنل واحد مطابق الگوی ذیل انجام می شود:

الف) مواد اولیه و قطعات مورد نیاز:
هزینه مواد اولیه و قطعات مصرفی احد برای یک دوره سفارش (مواد داخلی 45 روز کاری و مواد خارجی 100 روز کاری) به عنوان بخشی از سرمایه در گردش منظور می شود.

ب) حقوق و دستمزد کارکنان:
هزینه حقوق و دستمزد کارکنان به مدت 25/0 سال (معادل 68 روز کاری محاسبه و در برآورد سرمایه در گردش منظور می شود.

ج) انرژی مورد نیاز:
هزینه تامین انرژی مورد نیاز 65 روز کاری واحد ، به عنوان بخش دیگری از سرمایه در گردش در محاسبات منظور می گردد.

د) هزینه های فروش:
هزینه های فروش 20 روز واحد ، قسمت دیگری از سرمایه در گردش را تشکیل می دهد. لازم به ذکر است که هزینه های فروش 5/0 درصد ارزش فروش سالیانه می باشد.

هـ) سایر هزینه ها:
در خاتمه برای افزایش قابلیت اطمینان محاسبات و کاهش ریسک احتمالی ، 5 درصد موارد فوق به جمع حاصله اضافه می شود تا موارد احتمالی که در نظر گرفته نشده است ، جبران شود. جمع اقلام سرمایه در گردش در جدول( 5-4) ارائه گردیده است.
جدول( 5-4)جمع اقلام سرمایه در گردش
شرح
تعداد روز های کاری
ارزش کار

(میلیون ریال)
(هزار دلار)
جمع (میلیون ریال)
تامین مواد اولیه داخلی
45
4/139
0/0
4/139
تامین مواد اولیه خارجی
100
0/0
0/0
0/0
حقوق و مزایای کارکنان
68
0/98
0/0
0/98
انواع انرژی مورد نیاز
65
2/26
0/0
2/26
هزینه های پر فروش
20
7/0
0/0
7/0
سایر هزینه های جاری (0/5)%
2/13
0/0
2/13
جمع کل سرمایه در گردش
5/277
0/0
2/277

2-4 اطلاعات مربوط به سرمایه ثابت و برآورد آن:
منظور از سرمایه ثابت، آن گروه از دارایی های متعلق به واحد صنعتی است که ماهیتی نسبتاً ثابت یا دائمی دارند و به منظور استفاده در جریان عملیات جاری شرکت و نه برای فروش، نگه داری می شوند. به سرمایه ثابت، دارائی های سرمایه ای یا دارایی بلند مدت نیز اطلاق می گردد.
از اجزاء تشکیل دهنده سرمایه ثابت می توان دستگاه ها و تجهیزات خط تولید ، تاسیسات زیربنایی، زمین، ساختمان و محوطه سازی، وسایط نقلیه، اساسی و لوازم اداری، هزینه های قبل ازبهره برداری و … را نام برد. گرچه هیچ معیاری برای حداقل طول عمر لازم جهت شمول یک دارایی در طبقه سرمایه ثابت وجود ندارد، اما این قبیل دارایی ها باید بیش از یک سال دوام داشته باشند، زیرا هزیته های پرداخت شده برای اقلامی که هرساله از بین می روند، جزء هزینه های تولید سالیانه محسوب می شود.
با گذشت زمان، سروایه های ثابت به استثنای زمین (منظور زمینی است که برای احداث ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد)، قابلیت بهره دهی خود را از دست می دهند. بدین لحاظ بهای تمام شده این قبیل دارایی ها، باید در طی عمر مفیدشان، به طور منظم به تدریج به حساب هزینه منظور گردد. این کاهش تدریجی بهای تمام شده،" استهلاک" خوانده می شود. ارزش قابل بازیافت دارایی مستهلک شده در تاریخ خروج از خدمت، ارزش اسقاطی خوانده می شود.مازاد بهای تمام شده نسبت به ارزش اسقاط دارایی ثابت، نشان دهنده مبلغی است که باید طی دوره عمر مفید دارایی به عنوان هزینه استهلاک در حساب ها منظور شود.
چنانچه ارزش اسقاط در مقایسه با بهای تمام شده دارایی، قابل توجه نباشد، در محاسبه استهلاک می توان از آن صرف نظر کرد. روش های مختلفی برای محاسبه هزینه استهلاک وجود دارد که متداول ترین آن، محاسبه هزینه استهلاک به روش خطی است. دراینروش که در این طرح از آن استفاده می شود مازاد بهای تمام شده دارایی نسبت به ارزش اسقاط، به طور مساوی در طول دوره عمر تقسیم می شود و هرساله این مقدار به حساب هزینه های استهلاک منظور می شود.
در ادامه، اجزاء سرمایه گذاری ثابت طرح با توجه به برآوردهای فنی فصل سوم محاسبه خواهد شد.

1-2-4 هزینه ماشین آلات و تجهیزات خط تولید:
هزینه ماشین آلات و تجهیزات به کار رفته در خط تولید(اعم از داخلی یا خارجی) بر اساس استعلام های به عمل آمده از شرکت های معتبر، برآورد گردیده است که علاوه بر نرخ های ارائه شده از سوی این سازندگان، هزینه هایی نیز جهت نصب و راه اندازی و … صرف خواهد شد که شامل مواردی همچون نصب و راه اندازی، حمل و نقل، لوله کشی، برق کشی، عایق کاری، فونداسیون، ابزاردقیق، ساختار فلزی، رنگ کاری و … می باشند.
هزینه نصب و راه اندازی به صورت 5 درصد از کل هزینه های تامین تجهیزات برآورد می شود.
بر اساس مبانی فوق و استعلام به عمل آمده در خصوص هر یک از ماشین آلات و تجهیزات خط تولید، هزینه تامین آنها در جدول (6-4) ارائه شده است.

جدول (6-4) هزینه های تامین ماشین آلات و تجهیزات خط تولید
نام ماشین آلات و تجهیزات
تعداد
برآورد ارزش هر دستگاه
ارزش کل

(هزار ریال)
(دلار)
(میلیون ریال)
(هزار ریال)
ماشین بافت اسپرتی
ماشین دوزندگی
ماشین دانه گیری
اطو
4
1
1
10
28000
21000
14000
1600
0
0
0
0
0/112
0/21
0/14
0/16
0/0
0/0
0/0
0/0
سایر موارد غیر مذکور (5% موارد فوق)
2/8
0/0
هزینه نصب (5% موارد فوق)
2/8
0/0
هزینه های داخلی خرید خارجی
0/0
–
جمع ارزش ماشین آلات و تجهیزات اصلی
4/179
0/0
2-2-4 هزینه تجهیزات و تاسیسات عمومی
بر اساس تجهیزات و تاسیسات برآورد شده در بخش (7-3) و قیمت های استعلام شده برای هر یک، سرمایه گذاری مورد نیاز این تاسیسات در جدول (7-4) برآورد شده است

جدول (7-4) هزینه تجهیزات و تاسیسات عمومی
عنوان
مقدار
واحد
ارزش کل (میلیون ریال)
تامین برق از شبکه سراسری
0/39
کیلو وات
4/25
برق اضطراری توسط دیزل ژنراتور
0/0
کیلو وات
0/0
ایجاد تاسیسات لازم جهت تامین آب
5/3
متر مکعب در روز
1/3
تامین سوخت مورد نیاز:
گاز طبیعی
گازوئیل
مازوت

0/0
7/1
0/0

متر مکعب در ساعت
متر مکعب
متر مکعب

0/0
5/1
0/0
تاسیسات گرمایش ساختمان ها
0/227
متر مربع
9/5
تاسیسات سرمایش و تهویه ساختمان ها
0/227
متر مربع
6/2
برج های خنک کننده
0/0
متر مکعب در ساعت
0/0
تصویه شیمیایی آب( بدون املاح)
0/0
متر مکعب در ساعت
0/0
دیگ بخار
0/0
تن درساعت
0/0
سیستم چرخش روغن داغ
0/0
مگاژول بر ساعت
0/0
اطفاء حریق
تعداد 3 کپسول آتش نشانی
2/1
هوای فشرده
ندارد
0/0
تصفیه پساب
فاضلاب انسانی
0/5
باسکول
ندارد
0/0
سیستم ارتباطی تلفن
دو خط
0/3
سایر تاسیسات اضافی غیر مذکور
یک دستگاه تهویه، تجهیزات تعمیرگاهی
1/1
جمع ارزش تاسیسات عمومی
8/48

3-2-4 هزینه زمین ، ساختمان و محوطه سازی:
هزینه خرید زمین و هزینه های محوطه سازی (خاک برداری و تصحطیح، خیابان کشی و پارکینگ، فضای سبز، دیوارکشی و چراغ های پایه بلند برای روشنایی محوطه) و نیز هزینه های ساختمان سازی (سالن تولید، انبارها، تعمیرگاه، تاسیسات و آزمایشگاه، ساختمان های اداری و سایر موارد) تماماً بر اساس قیمت های اخذ شده برای شرایط محل احداث واحد محاسبه می گردد. مقادیر مورد نیاز برای هر یک از موارد فوق در بخش (9-3) تعیین گردیدده است. در جدول (8-4) جمع بندی هزینه های این اقلام ارائه گردیده است.

جدول (8-4) برآورد هزینه های زمین، محوطه سازی و ساختمان سازی
شرح
مقدار(متر مربع)
هزینه واحد (هزار ریال)
هزینه کل (میلیون ریال)
سرمایه گذاری ساختمان و محوطه سازی
خاک برداری و تسطیح
400
5/2
0/1
خیابان کشی و پارکینگ
100
0/35
5/3
فضای سبز
200
0/30
0/6
دیوار کشی
210
0/120
2/25
چراغ های محوطه (به عدد)
2
0/1200
4/2
سالن تولید مسقف
97
0/550
4/53
انبارهای مسقف
5/25
0/400
2/10
آزمایشگاه
0
0/700
0/0
تاسیسات و تعمیرگاه
31
0/450
0/14
ساختمان های اداری
50
0/800
0/40
ساختمان های رفاهی، سرایداری و…
80
0/650
0/52
سردخانه
0
0/900
0/0
سالن تولید غیر مسقف
0
0/100
0/0
انبارهای غیر مسقف
0
0/100
0/0
مجموع کل سرمایه گذاری ساختمان و محوطه سازی
7/207
مساحت و هزینه های زمین مورد نیاز
زمین
600
0/50
0/30

4-2-4 هزینه وسایط نقلیه عمومی و وسایل حمل و نقل:
تعداد و انواع وسایل مورد نیاز واحد در بخش (5-7-3) تعیین شده است. فهرست، تعداد، محاسبه قیمت ها و نیز مجموع مربوط به کل وسایط نقلیه عمومی و حمل و نقل در جدول (9-4) ذکر گردیده است.
جدول (9-4) هزینه وسایل نقلیه عمومی و حمل و نقل
نوع وسیله
تعداد
بهای واحد (میلیون ریال)
بهای کل (میلیون ریال)
اتومبیل سواری
0
0
0/0
وانت دو تنی
1
0/78
0/78
کامیون (4تنی/ 10 تنی)
0
0/0
0/0
لیفتراک برقی
(1تن /3 تنی/3تنی)
0
0/0
0/0
لیفتراک گازوئیلی (2تنی/3تنی)
0
0/0
0/0
سایر موارد
0
0/0
0/0
جمع سرمایه گذاری مورد نیاز برای وسایط نقلیه
0/78

5-2-4 هزینه لوازم و اثاثیه اداری:
با توجه به حجم امور اداری این واحد تولیدی، 20میلیون ریال بابت تهیه اثاثیه و لوازم اداری در نظر گرفته می شود.

6-2-4 هزینه های قبل از بهره برداری:
هزینه های قبل از بهره برداری به ترتیب زیر محاسبه و در سرمایه گذاری ثابت کارخانه منظور می گردد.

الف) هزینه های مطالعات اولیه:
بابت هزینه مطالعات مقدماتی و تهیه طرح توجیهی و جواز تاسیس واحد و … معادل 1/0% و بابت دریافت مجوزهای لازم جهت تاسیس و ثبت شرکت معادل 3/0% سرمایه گذاری ثابت منظور می گردد.

ب) هزینه ثبت قراردادها و تسهیلات مالی:
این هزینه ها 3 درصدمیزان وام بانکی می باشد که در این طرح معادل هشتاد درصد سرمایه در گردش منظور می گردد.

ج) هزینه های مربوط به آموزش مقدماتی، راه اندازی و بهره برداری آزمایشی:
جهت آموزش پرسنل معادل 10 روز حقوق و مزایای پرداختی و به منظور راه اندازی و بهره برداری آزمایشی، هزینه 2 روز مواد اولیه و انرژی مصرفی در نظر گرفته می شود.
د) هزینه های جاری دوره اجرای طرح:
ماهانه 1 میلیون ریال و برای مدت بیست ماه در نظر گرفته می شود. مدت اجرای طرح دو سال در نظر گرفته شده است.

ح) هزینه های پیش بینی نشده:
5/3 درصد اقلام فوق الذکر به منظور سایر موارد پیش بینی نشده قبل از بهره برداری در نظر گرفته می شود.
جمع بندی هزینه های قبل از بهره برداری در جدول (10-4) ارائه شده است.

جدول (10-4) هزینه های قبل از بهره برداری
شرح
(میلیون ریال)
(هزار دلار)
هزینه مطالعات مقدماتی، تهیه طرح اجرایی و … (1/0درصد)
6/0
0/0
هزینه های تاسیس شرکت و دریافت مجوزهای مختلف (3/0درصد)
9/1
0/0
هزینه های جاری در دوره اجرای طرح
0/20
0/0
هزینه های مربوط به دریافت تسهیلات بانکی (3درصد)
7/6
0/0
هزینه های آموزش، راه اندازی و بهره برداری آزمایشی
7/17
0/0
سایر هزینه های قبل از بهره برداری (5/3درصد)
6/1
0/0

5/48
0/0

7-2-4 جمع بندی اجزاء و برآورد سرمایه ثابت:
جمع بندی اجزاء سرمایه ثابت در جدول (11-4) ارائه شده است. این رقم کل سرمایه گذاری ثابت مورد نیاز جهت احداث واحد را تعیین می کند.

جدول (11-4) جمع بندی اجزاء و برآورد سرمایه ثابت

شرح
ارزش کل

(میلیون ریال)
(هزار دلار)
جمع (میلیون ریال)
ماشین آلات و تجهیزات تولید
4/179
0/0
4/179
تجهیزات و تاسیسات عمومی
8/48
0/0
8/48
وسائط نقلیه
0/78
0/0
0/78
زمین
0/30
0/0
0/30
ساختمان و محوطه سازی
7/207
0/0
7/207
اثاثیه و لوازم اداری
0/20
0/0
0/20
هزینه های پیش بینی نشده (5/3) درصد
7/19
0/0
7/19
سرمایه گذاری ثابت غیر مذکور
0/0
0/0
0/0
هزینه های قبل از بهره برداری
5/48
0/0
5/48
جمع کل سرمایه گذاری ثابت
1/632
0/0
1/632
3-4 کل سرمایه گذاری:
با توجه به مقادیر سرمایه گذاری ثابت و در گردش محاسبه شده، کل سرمایه گذاری این طرح مطابق جدول (12-4) برآ؛ورد می گردد. لازم به ذکر است که معادل 60 درصد سرمایه گذاری ثابت از طریق دریافت وام بلند مدت 5 ساله با بهره 15 درصد و معادل 80 درصد سرمایه در گردش از طریق دریافت وام کوتاه مدت 1ساله با بهره 22 درصد تامین شده که در تنظیم ترازهای مالی طرح، باز پرداخت آن مدنظر قرار گرفته است.
جدول (12-4) برآورد سرمایه گذاری

شرح
ارزش کل

(میلیون ریال)
(هزار دلار)
جمع (میلیون ریال)
سرمایه ثابت
1/632
0/0
2/632
سرمایه در گردش
5/277
0/0
5/277
جمع سرمایه گذاری کل
6/909
0/0
7/909

4-4 هزینه های تولید:
برای تولید هر محصول علاوه بر سرمایه گذاری مورد نیاز جهت احداث و راه اندازی واحد، هزینه های نیز باید به صورت سالیانه و در طول دوره فعالیت واحد منظور کرد این هزینه ها شامل اقلامی مانند حقوق کارکنا، تامین انرژی و … می باشند. در این بخش هزینه های ثابت و متغیر برآورد می شود تا بتوان بر اساس آن نسبت به تهیه ترازهای مالی طرح و محاسبه شاخص های مالی و اقتصادی اقدام نمود.
1-4-4 هزینه های ثابت:
هزینه های ثابت مخارجی است که با تغییر سطح تولید، تغییر نمی کند. هر چند با به صفر رسیدن میزان تولید (تعطیلی کارخانه) بعضی از اقلام هزینه ثابت نیز حذف می شوند ولی در تجزیه و تحلیل های مالی با توجه به کوتاه مدت بودن وقفه فوق، می توان فرض کرد کهخ این هزینه ها وجود دارد از بارزترین مثال های چنین هزینه هایی هزینه بیمه کارخانه و هزینه تسهیلات دریافتی می باشند. بعضی از اقلام هزینه ای نیز کاملاً ثابت نیستند ولی تا حدودی ماهیت ثابت دارند. به عنوان مثال هزینه حقوق کارکنان دفتر مرکزی و اداری واحد بستگی به میزان تولید ندارد. همچنین با تغییرات جزئی در مقدار تولید، هزینه حقوق پرسنل تولیدی نیز ثابت است. لذا برای در نظر گرفتن چنین استقلالی، 85 درصد هزینه حقوق کارکنان به عنوان هزینه ثابت منظور می شود و بنابراین برای تفکیک چنین بخش هایی، درصدی از این هزینه ها به عنوان هزینه ثابت در نظر گرفته می شود.
در جدول (13-4) اجزاء هزینه ثابت این واحد ارائه و جمع بندی شده است. در ستون درصد این جدول، تعیین شده است که ماهیت ثابت این هزینه و حدود استقلال آن از میزان تولید چه مقداری است.

جدول (13-4) برآورد هزینه های ثابت

شرح
درصد
(ثابت / کل)
ارزش کل

(میلیون ریال)
(هزار دلار)
جمع (میلیون ریال)
حقوق و مزایای کارکنان
85
0/333
0/0
0/333
انواع انرژی
20
8/21
0/0
8/21
هزینه استهلاک
100
7/56
0/0
7/56
هزینه تعمیرات و نگهداری
10
9/2
0/0
9/2
هزینه های پیش بینی نشده تولید (5/3) درصد
5/14
0/0
5/14
هزینه عملیاتی
15
9/428
0/0
9/428
هزینه بیمه کارخانه (0/2) درصد
4/3
0/0
4/3
هزینه تسهیلات دریافتی
100
3/1
0/0
3/1
جمع کل هزینه های ثابت
8/48
0/0
8/48
جمع کل هزینه های ثابت
4/482
0/0
4/482

2-4-4 هزینه های متغیر:
هزینه های متغیر اقلانی از هزینه هستند که با تغییر سطح تولید، تغییر می یابند به عنوان مثال هر چه مقدار تولید بیشتر شود مواد اولیه بیشتری مورد نظر است. در این بخش نیز بعضی اقلام نسبت به ظرفیت تولید تغییر می کند، ولی بستگی آن 100درصد نمی باشد. به عنوان مثال با افزایش و یا کاهش تولید در حدود کم هزینه حقوق کارکنان تغییر نمی کند و لی در صورتی که افزایش تولید، منجر به اضافه کاری شود، هزینه حقوق افزایش می یابد و یا اگر تولید از سطح خاصی کمتر شود، به کاهش پرسنل منجر می شود و حقوق نیز کاهش می یابد. به این منظور 15 درصد از هزینه حقوق کارکنان به عنوان هزینه متغیر منظور می شود. در سایر موارد نیز درصدی از اقلام هزینه ای به این بخش اختصاص داده می شود. جدول (14-4) اقلام هزینه متغیر واحد را همراه با درصد وابستگی آن به تغییرات نشان می دهد.
جدول (14-4) برآورد هزینه های متغیر

شرح
درصد (متغیر/کل)
ارزش کل

(میلیون ریال)
(هزار دلار)
جمع (میلیون ریال)
مواد اولیه و قطعات
100
4/836
0/0
4/836
حقوق و مزایای کارکنان
15
8/58
0/0
8/58
انواع انرژی
80
0/87
0/0
0/87
هزینه و تعمیر نگهداری
90
9/25
0/0
9/25
هزینه های پیش بینی نشده تولید (5/3) درصد
3/35
0/0
3/35
هزینه تولید غیر مذکور
0/0
0/0
0/0
جمع هزینه های تولید
4/1043
0/0
4/1043
هزینه های عملیاتی
85
3/19
0/0
3/19
جمع کل هزینه های متغیر
7/1062
0/0
7/1062

4-5 قیمت تمام شده محصول:
با محاسبه هزینه های ثابت و متغیر طرح کل هزینه های طرح مطابق جدول (15-4) جمع بندی می گردد.

جدول (15-4) برآورد کل هزینه های سالیانه

شرح
هزینه های سالیانه

(میلیون ریال)
(هزار دلار)
جمع (میلیون ریال)
هزینه ثابت
4/482
0/0
4/482
هزینه متغیر
7/1062
0/0
7/1062
جمع کل هزینه های سالیانه
1/1545
0/0
1/1545
با توجه به ظرفیت اسمی واحد، قیمت تمام شده محصول برابر است با:
ریال 31790 = قیمت تمام شده

6-4 صورت های مالی و شاخص های اقتصادی طرح:
کلیه محاسبات صورت های مالی (مشتمل بر سود و زیان و گردش وجوه نقدی و … برای زمان اجرای یک ساله طرح و طی 5 ساله اول بهره برداری و نیز تعاریف و محاسبات شاخص های اقتصادی طرح کامل توسط نرم افزار کامپوتری انجام گرفته است که نتایج آن در ضمیمه (1) ارائه گردیده است.
7-4 ارزیابی مالی و اقتصادی طرح :
نتایج محاسبات کامپیوتری صورت های مالی و شاخص های اقتصادی طرح حاکی از سودآوری طرح بوده و عمدتاً می توان به شاخص های اصلی آن از قبیل نرخ بازده داخلی، میزان تولید در نقطه سربه سر، سال های برگشت سرمایه و نسبت سود و زیان ویژه به ثرمایه نقدی تاکید نمود که دلیل قاطعی بر توجیه پذیری و پایداری اقتصادی طرح و وجود اطمینان کافی در سرمایه گذاری برای احداث این گونه واحدها می باشد. در جدول (16-4) این شاخص ها ارائه شده اند
جدول (16-4) شاخص های مالی و اقتصادی طرح
ردیف
شرح
مقدار
1
نرخ بازده داخلی طرح
3/19%
2
درصد ارزش افزوده بر مبنای هزینه تولید
5/46%
3
درصد سهم منابع داخلی
0/100%
4
درصد تولی در نقطه سربه سر
3/68%
5
سال های برگشت سرمایه
4سال و 0 ماه
6
سرمایه گذاری ثابت سرانه (میلیون ریال)
2/37%
7
درصد کارکنان تولید به کل کارکنان
8/58%
8
نسبت سود و زیان ویژه به سرمایه نقدی
6/32%

فصل سوم- خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادها

خلاصه
جوراب از قسمتهای مختلفی مانند کش جوراب، ساق جوراب، پاشنه جوراب، کف پا، روی پا، نیچه پا، تشکیل شده که بر حسب نوع می تواند مردانه، زنانه، بچه گانه باشد و از نظر نوع بافت می تواند ساده- طرح دار یا فانتزی – کبریتی و توری باشد و از نظر جنس می تواند پنبه ای – نایلونی – پشمی مخلوط اکریلیک پلی آمید باشد جورابها را به 3 دسته درجه 1 – درجه 2 و درجه 3 تقسیم می کنند عیبهایی که جورابها وجود دارد عبارتند از بافت گره دار- چین خوردگی و ناهماهنگی در رنگ است عمدتاً روش ولید و بافت جوراب به دو روش دستی (سنتی ) و مکانیزه و ماشینی است.
عملیات تکمیل جوراب در پنج مرحله به شرح زیر است.
بسته بندی تثبت خشک کن رنگرزی دورزندگی
تاسیسات عمومی و خدمات مورد نیاز یک کارگاه جوراب بافی عبارتند از تاسیسات برق- آب- اطفاء حریق اثاثیه و لوازم اداری- تاسیسات سوخت رسانی- سرمایش و گرمایش و تهویه را می توان نام برد که میزان استفاده هر یک به نسبت کارکرد و اندازه کارگاه بستگی دارد. نیروی انسانی در یک کارگاه جوراب بافی به 3 دسته مدیریت – کارگر خط تولید و کارگر خدمات تقسیم می شود که مدیریت مسئولیت اداره کارگاه و خط تولید را بر عهده دارد سرمایه در گردش کارگاه متشکل از هزینه مواد اولیه و قطعات مورد نیاز – حقوق و دستمزد کارکنان – انرژی مورد نیاز – هزینه های فروش و سایر هزینه ها می باشد.

نتیجه گیری
کارگاه های جوراب بافی نیز در مدت عمر فعالیت خود تجارب بسیاری را کسب نمودند و روز به روز بر تکثیر و تنوع آنها افزوده می گردد. جوراب به دلیل نیاز همگانی و عدم تفاوت در کارکرد در تمام مناطق استفاده یکسانی داشته و از مزایای آن این است که می شود در سراسر کشور کارگاه های جوراب بافی با هدف رفع نیاز و اشتغال زایی بر پا نمود.

پیشنهادها
جوراب نیز در ردیف کالاهای صنعتی به شمار می رود که با سیاستگذاری درست و جلب سرمایه گذاری می توان علاوه بر رفع نیاز داخلی کشور به این کالای صنعتی، در رشد صادرات کالاهای غیر نفتی تلاش نمائیم .

138