رساله مجتمع سینمایی



بسم الله الرحمن الرحیم

پایان نامه کارشناسی معماری
موضوع: مجتمع سینمایی

تعاریف پایه
6
فصل اول

فضاهای تشکیل دهنده سینما

سالن نمایش
٨
فواصل دید
٨
زوایای دید
٨
زوایای تابش و فاصله پروژکتور نسبت به پرده
٩
صندلی تماشاگران
١٠
راهرو های سالن نمایش
١٥
ورودی ها و خروجی های سالن نمایش
١٨
پرده نمایش فیلم
٢٣
سایر ملاحظات در سالن نمایش
٢٦
حجم و سرانه سالن نمایش
٢٨
سالن انتظار
٢٨
مشخصات عمومی
٢٨
سایر مشخصات
٢٨
اتاق پروژکتور و ملحقات آن
٣١
مشخصات عمومی
٣١
سایر مشخصات
٣١
ورودی سینما
٣٤
مشخصات عمومی
٣٤
سایر مشخصات
٣٤
گیشه بلیط فروشی
٣٥
سرویس های بهداشتی
٣٦
مشخصات عمومی
٣٦
سایر مشخصات
٣٦
فضاهای اداری
٣٧

انبار و اتاق تاسیسات
٣٧
فضاهای ارتباطی
٣٩
مشخصات عمومی
٣٩
سایر مشخصات
٣٩
پارکینگ های سینما
٤٤
مشخصات عمومی
٤٤
سایر مشخصات
٤٤
بوفه و رستوران
٤٦
فصل دوم

توصیه های طراحی

همجواریها
٤٧
معابر اطراف سینما
٤٨
نمای سینما
٥٠
نکات ایمنی
٥١
اقلیم

خصوصیات جغرافیایی و جمعیتی شهرستان کرج
٥٥
تقسیم بندی اقلیمی کرج
٥٧
دما
٥٩
بارندگی
٦٢
رطوبت
٦٥
باد
٦٧
تابش آفتاب
٧٨
جهت مناسب ساختمان در رابطه با باد
٧٨
حجم کلی ساختمان در رابطه با باد
٧٩
جهت مناسب در رابطه با تابش
٧٩
ضوابط طراحی در رابطه با جهت قرار گیری ساختمان
٨٠
زمین شناسی
٨١

لرزه شناسی تهران
٨١
زمین لرزه در کرج
٨٢
گسلهای موجود در گسترده تهران و کرج
٨٣
بررسی نمونه های موجود
٨٤
برنامه فیزیکی طرح
٩٥
نقشه ها
١٠٧
منابع و ما خذ
١١٤

تعاریف پایه
– سیستم نمایش نرمال
به فیلم ۳۵ میلیمتری که نسبت عرض به ارتفاع یک کادر فیلم آن می باشد گفته میشود.
– سیستم نمایش اسکوپ (آنامورفیک)
به فیلم ۳۵ میلیمتری که نسبت عرض به ارتفاع یک کادر فیلم آن می باشد گفته میشود.
– زوایای دید
زاویه A : زاویه افقی چشم تماشاگر واقع در وسط اولین ردیف با دو طرف پرده.
زاویه B : زاویه افقی چشم تماشاگر واقع در وسط آخرین ردیف با دو طرف پرده.
زاویه C : زاویه دید تماشاگر واقع در منتهی الیه اولین ردیف با لبه دورتر پرده با پرده.
زاویه D : زاویه دید تماشاگر واقع در منتهی الیه اولین ردیف با لبه نزدیکتر پرده با پرده
زاویه F :زاویه بین خط واصل از چشم تماشاگر واقع در وسط اولین ردیف با لبه بالای پرده وخط افق.
زاویهG : زاویه بین خط واصل از چشم تماشاگر واقع در وسط اولین ردیف به وسط پرده وخط افق.
زاویهH : زاویه بین خط واصل از چشم تماشاگر واقع در وسط آخرین ردیف در بالکن به لبه پایین پرده و خط افق.
– سطح سرانه
برابر است با سهم هر نفر از جمعیت تماشاگر از مساحت زیر بنای ساختمان.

– حجم سرانه
برابر است با سهم هر نفر از جمعیت تماشاگر از حجم داخلی ساختمان.

– فضاهای ضروری
به فضاهایی اتلاق می شود که وجود آنها برای ساخت هر نوع سینما لازم و اجباری میباشد.

– فضاهای مجاز
به فضاهایی اتلاق میشود که با صلاحدید احداث کننده و تصویب کمیسیون نظارت می تواند در سینما در نظر گرفته شود.
کمیسیون نظارت
کمیسیونی است که بر اجرایی دقیق آیین نامه های سینما های کشور قبل از احداث، در حین عملیات ساختمانی وپس از تاسیس نظارت دارد.

زوایای تابش
زاویه J :زاویه بین خط واصل از مرکز لنز به وسط پرده و خط افق.
زاویه K :زاویه انحراف پرده از خط قائم .
زاویه L :زاویه انحراف پروژکتور از محور عمود بر پرده در سطح افقی.

واحد های شدت نور
کاندلا:عبارت است از ۱/۶۰توان نوری،که از یک سانتیمتر مربع جسم سیاه در درجه حرارت انجماد پلاتین (k ْ۲۰۴۲) ساطع میشود.
آپواستیلب(Apostilb):asb عبارت است از

فصل اول
‹‹ فضاهای تشکیل دهنده سینما››
۱-۱ سالن نمایش
زیر مجموعه های سالن نمایش عبارتند:

۱-۱-۱ فواصل دید
حد اقل و حد اکثر فاصله دید با توجه به فاصله چشم تماشاگر واقع در وسط اولین و آخرین ردیف تا پرده و یا تا وتر پرده های خمیده طبق جدول شماره ۱-۱ می باشد.

جدول شماره ۱-۱
فاصله دید
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل فاصله دید برای تصویر اسکوپ
۵۵ درصد عرض پرده
* درتصویر اسکوپ نسبت عرض به ارتفاع کادر و پرده برابر است با
* درتصویر نرمال نسبت عرض به ارتفاع کادر و پرده برابر است با
حداقل فاصله دید برای تصویر نرمال
۹۵درصد عرض پرده

حداکثر فاصله دید برای تصویراسکوپ
۳ درصد عرض پرده

حداکثر فاصله دید برای تصویر نرمال
۵درصد عرض پرده

توجه:چنانچه تناسب پرده نمایش با هیچکدام از سیستمهای نرمال و اسکوپ تطابق نداشته باشد،برای تعیین زوایای دید تماشاگران باید عرض پرده به یکی از این دو سیستم تبدیل گردد و محاسبات بر این مبنی انجام میشود.

۲-۱-۱ زوایای دید
کلیه زوایای دید نسبت به پرده نمایش طبق جدول شماره ۲-۱ می باشد.

جدول شماره۲-۱
زوایای دید
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداکثر زاویهA برای تصویب اسکوپ
۸۵ درجه
* درتصویر اسکوپ نسبت عرض به ارتفاع کادر فیلم و پرده برابر است با

* درتصویر نرمال نسبت عرض به ارتفاع کادر فیلم و پرده برابر است با
حداکثر زاویهA برای تصویب نرمال
۵۵ درجه

حداقل زاویهB برای تصویب اسکوپ
۱۹ درجه

حداقل زاویهB برای تصویب نرمال
۱۱ درجه

حداقل زاویهC برای تصویب اسکوپ
۲۵ درجه

حداقل زاویهC برای تصویب نرمال
۳۰ درجه

حداکثر زاویهD برای تصویب نرمال
۱۱۰ درجه

حداکثر زاویه F
۴۰ درجه

حداکثر زاویه G
۲۵ درجه

حداکثر زاویه H
۲۰ درجه

توجه:چنانچه تناسب پرده نمایش با هیچکدام از سیستمهای نرمال و اسکوپ تطابق نداشته باشد،برای تعیین زوایای دید تماشاگران باید عرض پرده به یکی از این دو سیستم تبدیل گردد و محاسبات بر این مبنی انجام شود.

۳-۱-۱ زوایای تابش و فاصله پروژکتور نسبت به پرده
کلیه زوایای تابش طبق جدول شماره۳-۱ میباشد.

جدول شماره ۳-۱
زوایای تابش
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداکثر زاویه J
۱۲ درجه

حداکثر زاویه K برای لنزهای معمولی
۱ درجه

حداکثر زاویه K برای لنزهای تله فتو از ۷۵ میلیمتر به با لا
۳ درجه

حداکثر زاویه L
۲ درجه

توجه۱: مقدار زاویه J برای لنزهای مختلف طبق منحنی زیر تعیین میشود و توصیه میگردد که حد مناسب منحنی انتخاب گردد.
توجه۲:جابجایی افقی دو تصویر حاصل از دو پروژکتور بر روی پرده،نباید از۱/۵ درصد عرض تصویر بیشتر گردد.جابجایی تصاویر حاصل از دو پروژکتور باید در دو طرف محور پرده به طور مساوی صورت گیرد.فاصله پروژکتور از پرده را میتوان با در دست داشتن عرض تصویر و نوع لنز،بوسیله منحنی های ارایه شده تعیین نمود.(شکل۴و۵)

۴-۱-۱ صندلی تماشاگران
مشخصات صندلیهای سالن نمایش به شرح زیر میباشد:
۱-۴-۱-۱ ابعاد و فواصل
جدول شماره ۴-۱
صندلیهای سالن نمایش
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل عرض صندلی از محور تا محور دسته صندلی(۱)
۵۰ سانتیمتر
۱-توصیه میگردد که این اندازه ۵۵ سانتیمتر در نظر گرفته شود.
۲-توصیه میگردد که این اندازه ۴۵سانتیمتر در نظر گرفته شود.
۳- توصیه میگردد که این اندازه ۹۰سانتیمتر در نظر گرفته شود
۴-مرکز این قوس بر روی محور عمود بر پرده وبه فاصله ۰/۳۵عرض پرده اسکوپ و یا ۰/۶۳عرض پرده نرمال از وتر پرده یا خود پرده ،درپشت پرده واقع میباشد
۵-چنانچه ردیفها به گونه ای باشند که افراد یک درمیان پشت سر هم قرار گیرند رعایت این اندازه ها در ردیفها بصورت یک در میان الزامی است.
حداقل عمق کف نشیمن(۲)
۴۰ سانتیمتر

ارتفاع محل نشیمن از کف زمین
۴۲الی۴۷سانتیمتر

حداقل ارتفاع شاقولی پشتی صندلی(۳)
۸۵ سانتیمتر

حداقل زاویه بین پشتی صندلی و خط افق
۱۰۵درجه

حداکثر زاویه بین پشتی صندلی و خط افق
۱۱۵درجه

حداقل فاصله عبوری مابین ردیفهای صندلی برای صندلیهای تاشو
۴۰ سانتیمتر

حداقل فاصله عبوری مابین ردیفهای صندلی برای صندلیهای ثابت
۶۰ سانتیمتر

حداکثر تعداد ردیف ها بین دو راهرو عرضی
۱۰ردیف

حداقل شعاع قوس اولین ردیف برای تصویر اسکوپ(۴)
۰/۹عرض پرده

حداقل شعاع قوس اولین ردیف برای تصویر نرمال(۴)
۱/۶ عرض پرده

حداکثر فاصله صندلیهای منتهی الیه ردیف اول ار همدیگر برای تصویر اسکوپ
۰/۹عرض پرده

حداکثر فاصله صندلیهای منتهی الیه ردیف اول ار همدیگر برای تصویر نرمال
۱/۶ عرض پرده

حداقل ارتفاع دید تماشا گران در حالت نشسته(بزرگسالان)
۱۱۵ سانتیمتر

خداکثر ارتفاع دید تماشا گران در حالت نشسته(کودکان و نوجوانان)
۹۵ سانتیمتر

اختلاف ارتفاع بین ردیف صندلیها برای بزرگسالان(۵)
۱۲ سانتیمتر

اختلاف ارتفاع بین ردیف صندلیها برای کودکان و نوجوانان (۵)
۳۲ سانتیمتر

۲-۴-۱-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۴-۱-۱ در سالن نمایش سینماها هر صندلی باید مخصوص نشستن یک نفر باشد.استفاده از صندلیهای دو نفره یا بیشتر و یا نیمکت و نظایر آن در سالن نمایش ممنوع است.

۲-۲-۴-۱-۱ استفاده از صندلیهای بدون پشتی یا بدون دسته در سالنهای نمایش سینما ممنوع میباشد.

۳-۲-۴-۱-۱ صندلیها میتوانند با کف نشیمن تاشو ، و یا با کف نشیمن ثابت اختیار شوند.

۴-۲-۴-۱-۱ در سالن نمایش سینماها کلیه صندلیها باید به صورت محکم به زمین متصل باشند . چنانچه نتوان صندلیها را به کف متصل نمود باید هر ۸ صندلی به هم متصل گردند، اتصال صندلیها باید به گونه ای باشد که لرزش از یک صندلی به سایر صندلیها منتقل نگردد.

۵-۲-۴-۱-۱ چنانچه شیب سالن به گونه ای باشد که در پشت صندلیها دیوار کوتاهی به وجود آید اتصال صندلیها به این دیواره بلا مانع است.

۶-۲-۴-۱-۱ صندلیها باید دارای دسته بوده ، دسته های صندلی نباید از حد نشیمن صندلی – هنگامی که به صورت قا ئم قرار میگیرد ، جلوتر برود .

۷-۲-۴-۱-۱ چنانچه شیب سالن باعث گردد که ارتفاع پشتی صندلیها نسبت به کف راهرو ردیف عقب از ۶۰ سانتیمتر کمتر شود ، باید دست اندازی به ارتفاع حداقل ۶۰ سانتیمتر نسبت به کف راهرو عقب در پشت صندلیها نصب گردد. مرتفع کردن پشتی صندلیها برای دست یابی به ارتفاع حد اقل ۶۰ سانتیمتر بلا مانع است .

۸-۲-۴-۱-۱ مصالح به کار رفته در صندلیها باید مقاوم ، قابل شستشو ، غیر قابل اشتعال باشد و از نظر آکوستیکی،مقدار صدایی که آنها جذب می کنند نباید به وجود و یا عدم وجود تماشاچی در آنها وابسته باشد .

۹-۲-۴-۱-۱ قسمت زیرین کف نشیمن صندلیها ،در مواقعی که به صورت تا شده قرار دارد ، باید قابلیت جذب صدا را داشته باشد .

۱۰-۲-۴-۱-۱ صندلیهای سینما های کودکان و نوجوانان از ضوابط عمومی صندلیها تبعیت می نماید.

۱۱-۲-۴-۱-۱ صندلیهای سینماهای فضای باز، باید مقاوم در برابر عوامل جوی باشند .
توصیه: بهتر است کف نشیمن و پشتی صندلیها در سینماهای باز قابلیت جابجایی را داشته باشند .

توجه: در سینماهایی که ممکن است برای جشنواره استفاده شوند ، تعدادی از صندلیها در یک بخش مجزا، واجد دسته تاشو قابل استفاده برای نوشتن، نور متمرکز بر روی دسته و گوشی جهت شنیدن گفتار فیلم به زبانهای مختلف باشند.

۱۲-۲-۴-۱-۱ کلیه صندلیها در سالن نمایش باید دارای شماره باشند .

۱۳-۲-۴-۱-۱ انتظام راهرو ها در سالن نمایش ، باید با توجه به محل ورودی ها و خروجیهای سالن و نیز حرکت راحت تماشاگران در سطح سالن ، صورت گیرد .

۱۴-۲-۴-۱-۱ فاصله راهرو ها از یکدیگر باید با توجه به حداکثر مجاز تعداد صندلیها در ردیف و نیز حداکثر مجاز تعداد ردیفها بین دو راهرو عرضی تعیین گردد .

۱۵-۲-۴-۱-۱ انتظام راهرو ها بهتر است به گونه ای باشد که حتی الامکان کمترین سطح را از سطوحی که در آنها دید خوب به پرده میسر است اشغال کند .

۱۶-۲-۴-۱-۱ راهرو های سالن نمایش نباید انتهای بسته داشته باشند و همواره باید به یک در خروجی یا فضای باز جلوی سالن و یا یک راهروی دیگر منتهی شوند . راهرو های سالن نمایش میتوانند به راهرو های باریک کنار دیوارها نیز ختم شوند .

۱۷-۲-۴-۱-۱ انتظام راهرو های بالکنها نیز از ضوابط انتظام راهرو های سالنها پیروی میکنند.

۱۸-۲-۴-۱-۱ چنانچه به دلیل شیب کف سالن ، در قسمت پشت پشتی صندلیها دست انداز در نظر گرفته شود ، فاصله مورد نیاز عبور در ردیفها عبارتست از فاصله بین دست انداز و لبه نشیمن صندلی ، این فاصله بین دو خط شاقولی از لبه نشیمن تا دست انداز اندازه گیری می شود .

۱۹-۲-۴-۱-۱ در راهروی بین ردیفهای صندلی در سالن نمایش نباید هیچگونه اختلاف سطحی وجود
داشته باشد .

۲۰-۲-۴-۱-۱ در محل اتصال راهرو بین ردیفهای صندلی و راهروی سالن نمایش نباید پله وجود داشته باشد .

۲۱-۲-۴-۱-۱ تعداد صندلیها در ردیف، در سالنهای نمایش باید بر اساس جدول زیر متناسب با فاصله ردیف صندلیها از یکدیگر انتخاب گردد.
تعداد صندلیها در ردیف با دو راهرو در طرفین
تعداد صندلیها در ردیف با یک راهرو در یک طرف
حداقل فاصله ردیف
صندلیها (سانتیمتر)
۱۶
۱۷ و ۱۸
۱۹ و ۲۰
۸
۹
۱۰
۴۰
۵۰
۶۰
توجه: فاصله بین ردیف صندلیها در طول ردیف باید ثابت باقی بماند .

۲۲-۲-۴-۱-۱ خط دید هر تماشاگر که از چشم او به زیر پرده وصل می شود باید حداقل به بالای سر تماشاگری که در ردیف جلو او نشسته است مماس باشد، به این ترتیب این خط باید از ۱۲ سانتیمتر بالاتر از چشم تماشاگر ردیف جلو در سینماهای معمولی عبور نماید.در سینماهای کودکان و نوجوانان به لحاظ اینکه ارتفاع چشم تماشاگران کمتر در نظر گرفته شده است این فاصله باید از ۱۲ سانتیمتر به ۳۲ سانتیمتر افزایش یابد تا در صورت استفاده تماشاگران بزرگسال از سالن ، مزاحمت دید برای کودکان فراهم نیاید.

۲۳-۲-۴-۱-۱ شیب کف محل قرارگیری صندلیها در سالن نمایش و راهرو بین ردیفها نباید از ۸ درصد بیشتر گردد.

۳-۴-۱-۱ شرایط صندلیهای چرخدار برای معلولین

۱-۳-۴-۱-۱ در سالنهای نمایش تعداد محل پیش بینی شده برای صندلی چرخدار طبق جدول شماره ۵-۱ در نظر گرفته شود.

جدول شماره ۵-۱
ظرفیت صندلی و محوطه تجمع
تعداد لازم محل برای صندلی چرخدار
۵۰ تا ٧۵
۳
۷۶ تا ۱۰۰
۴
۱۰۱ تا ۱۵۰
۵
۱۵۱ تا ۲۰۰
۶
۲۰۱ تا ۳۰۰
۷
۳۰۱ تا ۴۰۰
۸
۴۰۱ تا ۵۰۰
۹
۵۰۱ تا ۱۰۰۰
۲درصد از کل
بیشتر از ۱۰۰۰
۲ درصد،به اضافه ۱ برای هر ۱۰۰ نفر
ظرفیت بیشتر از ۱۰۰۰ نفر

۲-۳-۴-۱-۱ در سالنهای نمایش مورد استفاده معلولین سوار بر صندلی چرخدار ، محل استقرار صندلیهای چرخدار باید به گونه ای انتخاب شود که با استقرار صندلی چرخدار در آن محل ، راهرو بین ردیف صندلیها مسدود نگردد.

۳-۳-۴-۱-۱ در سالنهای نمایش مورد استفاده برای معلولین سوار بر صندلی چرخدار ، محل قرار گیری صندلیهای چرخدار باید در نزدیکترین فاصله نسبت به در ورودی سالن نمایش قرار داشته باشد تا معلولین بتوانند از در ورودی سالن نمایش به عنوان خروجی نیز استفاده نمایند.

۴-۳-۴-۱-۱ در سالنهای نمایش مورد استفاده برای معلولین سوار بر صندلی چرخدار نباید هیچگونه پله ای در مسیر دسترسی به محل استقرار صندلیهای چرخدار وجود داشته باشد.

۵-۳-۴-۱-۱ حداقل سطح برای استقرار صندلی چرخدار در سالن نمایش ۸۰ * ۱۶۰ سانتیمتر میباشد
سطح این محل باید کاملا" افقی باشد.
۵-۱-۱ راهرو های سالن نمایش
۱-۵-۱-۱ مشخصات عمومی
جدول شماره ۶-۱
راهرو های سالن نمایش
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حد اقل مجموع عرض راهرو های سالن نمایش
به ازای هر ۱۰۰ نفر ۷۰ سانتیمتر
۱-این راهرو به عنوان راهرو های دسترسی یا تخلیه سالن تلقی نشده و در محاسبات عرض حداقل لازم راهرو ها به نسبت گنجایش منظور نمی گردند.
۲-تعداد پله های پیوسته باید حداقل ۳ عدد باشد.

۳-شیبهای کمتر از %۳ شیب راهه یا راهرو شیبدار محسوب نمی شوند.

حداقل عرض پله راهروهای عرضی وسط *
۱۲۲سانتیمتر

حداقل عرض راهروهای طولی افقی یا شیبدار وسط
۱۰۷سانتیمتر

حداقل عرض راهروهای عرضی وسط **
۱۴۰سانتیمتر

حداقل عرض راهروهای پله ای، افقی یا شیبدار کناری
(دیوارهای جانبی و عقب سالن)(۱)
۹۱سانتیمتر

حداقل ارتفاع پله های پیوسته(۲)
۱۴سانتیمتر

حداکثر ارتفاع پله های پیوسته(۲)
۱۸سانتیمتر

حداقل ارتفاع پله های تکی یا دوتایی
۱۲سانتیمتر

حداکثر ارتفاع پله در سالنهای مخصوص کودکان و نوجوانان
۱۶سانتیمتر

حداقل عمق کف پله
۳۰سانتیمتر

حداکثر عمق کف پله
۳۵سانتیمتر

حداکثر شیب مجاز برای راهرو(۳)
۸ درصد

* راهرو های طولی ، راهرو هایی هستند که در جهت طول سالن واقع شدهاند.
** راهروهای عرضی ، راهروهایی هستند که در جهت عرض سالن واقع شده اند.

۲-۵-۱-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۵-۱-۱ عرض راهرو هایی که مسیر خروجی جمعیت را دز سالن نمایش تشکیل میدهند باید در هر نقطه ، حداقل برابر عرض لازم برای تعداد جمعیتی باشد که برای خروج از سالن نمایش از آن عبور مینماید. به این ترتیب راهرویی که به خروجی منتهی می شود باید به تدریج به نسبت جمعیتی که به آن وارد میشوند عریض تر گردد.
۲-۲-۵-۱-۱ در محاسبه عرض هر بخش از راهرو بر اساس تعداد افراد ، می توان مبنای محاسبه را بر اساس تعداد مجموع تماشاگرانی که ازآن عبور می کنند گذاشت، به این ترتیب لازم نیست که عرض راهرو به نسبت افرادی که از هر ردیف به آن تخلیه میشوند ، تغییر نماید.

۳-۲-۵-۱-۱ محاسبه جمعیتی که به هر راهرو وارد میشوند باید با توجه به شکل کلی انتظام راهرو در سالن و محل آن راهرو نسبت به خروجیها تعیین شود.

۴-۲-۵-۱-۱ در محاسبه جمعیتی که از یک راهرو استفاده میکنند میتوان تصور کرد که از یک ردیف که در هر دو انتهای آن راهرو وجود دارد تا ۶۰ درصد تماشاگران ردیف از راهرو یک طرف تخلیه می شوند.

۵-۲-۵-۱-۱ عرض مفید راهرو هایی که عرض آنها در طولشان تغییر میکند نباید از حداقل عرض تعیین شده برای آن راهرو کمتر گردد.

۶-۲-۵-۱-۱ راهرو هایی که عرض آنها در طولشان تغییر میکند نمی توانند بین دو خروجی واقع شوند.

۷-۲-۵-۱-۱ چنانچه به هر علت عرض راهرو حتی در یک نقطه کاهش یابد ، کمترین عرض راهرو ملاک محاسبه قرار میگیرد.

۸-۲-۵-۱-۱ اگر عرض درِ خروجی سالن نمایش از عرض راهرویی که به آن منتهی میشود بیشتر اختیار شود، فضایی خالی حداقل به عمق عرض درِ خروجی باید در جلوی در برای عبور راحت تماشاگران در نظر گرفته شود به عبارت دیگر طول و عرض این فضا مساوی بوده و حداقل به اندازه عرض درِ خروجی میباشد.(شکل ۶)

۹-۲-۵-۱-۱ هنگامی که چند راهرو با هم به در خروجی می رسند، در جلو خروجی باید فضایی خالی حداقل به طول و عرض در خروجی برای عبور راحت تماشاگران در نظر گرفته شود.

۱۰-۲-۵-۱-۱ عرض راهرو های بالکنها نیز از ضوابط عرض راهرو های سالن پیروی می کند.

۱۱-۲-۵-۱-۱ حداکثر شیب مجاز در راهرو های سالن نمایش ۸ درصد میباشد. این شیب برای عبور معلولین با صندلی چرخدار نیز مناسب است.

۱۲-۲-۵-۱-۱ هنگامی که شیب سالن از حداکثر مجاز بیشتر می شود باید از پله در راهرو استفاده شود. در این حالت پله باید تمام عرض راهرو را اشغال نماید .

۱۳-۲-۵-۱-۱ بکارگیری تک پله یا پله های دوتایی در سالن نمایش مجاز نیست مگر هنگامی که پله ها به صورت پله هایی با فواصل منظم و مساوی در آیند و فاصله این پله ها نیز از فاصله پشت تا پشت دو ردیف پشت سر هم بیشتر نگردد.

۱۴-۲-۵-۱-۱ پله های راهرو های سالن نمایش نباید جلو راهرو های بین ردیفها قرار گیرند .

۱۵-۲-۵-۱-۱ در سینماهایی که مورد استفاده معلولین هم واقع میشوند حداقل در قسمتی از سالن که برای رفت و آمد معلولین در نظر گرفته شده است باید راهرو ها به صورت شیبدار بوده و در آنها پله ای وجود نداشته باشد. شیب راهرو ها بر اساس ضابطه ارایه شده است .
۱۶-۲-۵-۱-۱ بین راهرو های شیبدار (شیب راهه) و در، یا پله ای که در ابتدا و انتهای آن قرار گرفته است باید یک پاگرد (سطح افقی) حداقل به عمق عرض شیب راهه وجود داشته باشد .

۱۷-۲-۵-۱-۱ درِ خروج یا ورود سالن نمایش نباید بلا فاصله بعد از شیب راهه قرار گیرد و حداقل یک پاگرد (سطح افقی) به عرض در و به طول عرض شیب راهه وجود داشته باشد .

۱۸-۲-۵-۱-۱ راهرو های سالن نمایش نمی توانند در عرض خود شیب داشته باشند و باید کاملا" افقی باشند .

۱۹-۲-۵-۱-۱ پله ها و یا نقطه شروع شیب راهرو های سالن نمایش برای آگاهی تماشاگران باید با چراغ مخصوص روشن شود .

۲۰-۲-۵-۱-۱ نورپردازی پله ها یا نقطه تغییر شیب باید به گونه ای باشد تا شخصی که به طرف بالا یا
به طرف پایین حرکت می کند پله یا تغییر شیب را به خوبی ببیند .

۲۱-۲-۵-۱-۱ میزان نورپردازی پله ها و رامپها باید شکل پله و میزان شیب را مشخص نماید .

۲۲-۲-۵-۱-۱ چراغهای پله ها و رامپها باید از سیستم روشنایی ایمنی سینما تغذیه نماید .

۲۳-۲-۵-۱-۱ نور چراغهای پله ها و رامپها نباید مزاحم دید تماشاگران باشد .

۲۴-۲-۵-۱-۱ در کنار اولین صندلی ردیفها در راهروها باید شماره ردیف نوشته شود و با چراغی که مزاحم دید تماشاگران نباشد روشن گردد .

۲۵-۲-۵-۱-۱ تمامی چراغهای راهرو ها باید در تمام طول نمایش روشن باشد .

۲۶-۲-۵-۱-۱ مصالح کف راهرو ها و پله ها باید از مصالح غیر لغزنده و غیر قابل اشتعال انتخاب شوند .

۶-۱-۱ ورودی ها و خروجی های سالن نمایش
۱-۶-۱-۱ مشخصات عمومی

جدول شماره ۷-۱
صندلیهای سالن نمایش
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل عرض درهای ورودی
۱۵۰ سانتیمتر
۱- این فاصله در امتداد مسیر حرکت اندازه گیری می شود.
حداقل عرض درهای خروجی
۱۵۰ سانتیمتر

حداکثر عرض درهای ورودی
۲۰۰سانتیمتر

حداکثر عرض درهای خروجی
۲۰۰ سانتیمتر

حداقل ارتفاع درهای ورودی و خروجی
۲۲۰ سانتیمتر

حداقل تعداد درهای خروجی
۲ عدد

حداقل مجموع عرض درهای خروجی
به ازای هر ۱۰۰ نفر ۷۰ سانتیمتر

حداقل فاصله دورترین محور تا محور دو در خروجی
۵ متر

حداکثر فاصله دورترین صندلی از در خروجی(۱)
۳۰ متر

حداقل ارتفاع محل نصب تابلوهای ورود و خروج
۲۲۰ سانتیمتر

حداکثر ارتفاع محل نصب تابلوهای ورود و خروج
۳۰۰ سانتیمتر

۲-۶-۱-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۶-۱-۱ ورودی های سالن نمایش باید از خروجی های آن جدا باشد .

توصیه: بهتر است ورودی های سالن نمایش به گونه ای باشد که کاملا" در معرض دید افرادی که در سالن نمایش هستند قرار گیرد. این نکته در تعیین محل و نیز طرح نمای این ورودی ها تاثیر گذار است.

۲-۲-۶-۱-۱ عرض در یا درهای ورودی باید حداقل برابر با نصف مجموع درهای خروجی لازم برای سالن نمایش باشد .

۳-۲-۶-۱-۱ ورودی های سالن نمایش باید به گونه ای طرح شوند که در مواقع اضطراری بتوانند به صورت درهای خروجی سالن نمایش عمل نمایند. به این ترتیب مشخصات درهای آنها باید همان مشخصات درهای خروجی سالن نمایش باشد و محل آنها نیز با توجه به این نکته تعیین شود .

۴-۲-۶-۱-۱ ورودی بالکن نباید از داخل سالن نمایش پایین باشد. تنها هنگامی که شیب سالن به گونه ایست که که بالکن و سالن پایین به هم پیوسته هستند و تفکیک بین آنها میسر نیست ، ورودی بالکن میتواند از داخل سالن نمایش پایین صورت گیرد .

۵-۲-۶-۱-۱ ورودی سالن نمایش باید به گونه ای طرح شود که از ورود نور و صداهای سالن انتظار به سالن نمایش جلوگیری نماید .

۶-۲-۶-۱-۱ تعداد درهای خروجی سالن نمایش با توجه به ابعاد حداقل و حداکثر درها، که در بخش مشخصات درهای سالن نمایش ارایه شده است تعیین می گردد .

۷-۲-۶-۱-۱ تنها هنگامی که تمام مشخصات زیر در یک سالن نمایش موجود باشد وجود یک در خروجی برای سالن مجاز می باشد:
الف- گنجایش سالن بیشتر از ۱۰۰ نفر نباشد.
ب- خروجی بدون پله به فضای خارج مرتبط باشد.
ج- فاصله دورترین صندلی از در خروجی از ۷/۵ متر بیشتر نباشد.
د- دیوارها و سقف و پرده از مصالح غیر قابل اشتعال باشد.
ه- سالن دارای صحنه قابل استفاده برای تئاتر نباشد.

۸-۲-۶-۱-۱ چنانچه سالن نمایش سینما دارای حداقل تعداد خروجی لازم یعنی دو در خروجی باشد، هیچکدام از این خروجی ها نباید از نصف حداقل لازم محاسبه شده بر اساس گنجایش کمتر باشد. چنانچه تعداد درهای خروجی معادل ۳ یا بیشتر باشد با بسته شدن هر یک از این مسیرها (امری که در هنگام آتش سوزی احتمال دارد) عرض مجموع مسیرهای باقی مانده نباید هیچگاه از نصف حداقل لازم محاسبه شده کمتر باشد.

۹-۲-۶-۱-۱ در یک سالن نمایش ، خروجی های بالکن باید مجزا از خروجی های سالن پایین طراحی شود. جمعیت بالکن نباید بتوانند از خروجی های سالن پایین استفاده کنند و بالکن نیز باید حداقل دو در خروجی مجزا داشته باشد مگر شرایط لازم برای یک خروجی را که در بالا ذکر شد، دارا باشد .

۱۰-۲-۶-۱-۱ منگامی که شیب سالن به گونه ایست که بالکن با سالن پایین پیوسته و یکپارچه است جمعیت بالکن می توانند از خروجیهای قسمت پایین استفاده کنند مشروط بر اینکه تعداد و عرض درهای خروجی ، عرض راهروهایی که به خروجی ها منتهی میشوند و همه شرایط برای همه جمعیت سالن پایین و بالکن پیوسته با آن در نظر گرفته شده باشد.

۱۱-۲-۶-۱-۱ عرض درِ خروجی هیچگاه نباید از عرض حداقل محاسبه شده راهرویی که به آن ختم می شود کوچکتر باشد.

۱۲-۲-۶-۱-۱ اگر چند راهرو با هم به در خروجی میرسند عرض در خروجی باید برای مجموع جمعیت که از طریق آن راهروها تخلیه میشوند ، محاسبه گردد .

توصیه: بهتر است خروجیهای سالن نمایش تا حد امکان در انتهای راهروهای طولی یا عرضی سالن واقع شوند.
توصیه: خروجیهای سالن نمایش باید تا حد امکان در معرض دید تماشاگران قرار گیرند .

۱۳-۲-۶-۱-۱ خروجیهای سالن نمایش نباید هیچگاه نزدیک هم قرار گیرند بلکه حتی الامکان باید در دو طرف سالن واقع شوند .

۱۴-۲-۶-۱-۱ در صورتی که تعداد خروجی ها از دو عدد بیشتر باشد باید حداقل یکی از خروجی ها دور از بقیه قرار گیرد. در این صورت مجموعه خروجیهایی که کنار هم قرار می گیرند یک واحد خروجی به حساب می آیند و عرض معبر یک واحد خروجی نباید برای بیش از ۵۰ درصد جمعیت سالن محاسبه شود .

۱۵-۲-۶-۱-۱ حداقل فاصله دو در خروجی (محور تا محور) ۵ متر است و اگر فاصله درها از این مقدار کمتر شود یک واحد خروجی محسوب میگردند و باید از ضابطه ۱۴-۲-۶-۱-۱ پیروی کنند.

۱۶-۲-۶-۱-۱ درهای ورودی و خروجی باید همسطح کف سالن نمایش باشند.

۱۷-۲-۶-۱-۱ درهای سالن نمایش باید دارای دو لنگه مساوی باشند. درهای با دو لنگه نامساوی نباید در سالن نمایش بکار روند. (شکل ۸)

۱۸-۲-۶-۱-۱ از درهای یک لنگه نباید در ورودی ها یا خروجی های سالن نمایش استفاده شود.(شکل ۹)

۱۹-۲-۶-۱-۱ از آنجا که همه درهای سالن نمایش اعم از ورودی ها و خروجی ها در مواقع اضطراری در حکم خروجی به حساب می آیند جهت باز شو همه آنها همیشه باید به سمت بیرون باشد .

۲۰-۲-۶-۱-۱ استفاده از درهای دو طرفه (بادبزنی) درهای کشویی، درهای تا شونده، درهای لوله شونده یا بالا رونده، درهای چرخنده بدون محور مرکزی، درهای بازشو محوری، درهای سه یا چهار لنگه یا بیشتر در سالن نمایش ممنوع است .( شکل ۱۰)

۲۱-۲-۶-۱-۱ درهای خروجی هنگامی که باز می شوند، باید کاملا" روی دیوار، درگاه و یا دیوار راهروی خروجی بخوابد و راه مسیر عبور را سد نکند. هنگامی که عرض راهروی خروجی به اندازه
حداقل لازم است، موارد زیر باید رعایت گردد.
الف-هنگامی که در خروجی به داخل درگاه باز میشود نباید عرض درهای باز شده از عمق درگاه بیشتر شود به طوری که عرض راهرو را کاهش دهد.(شکل ۱۱)
ب-هنگامی که درهای باز شده روی دیوار راهرو قرار می گیرند باید به گونه ای در دیوار جاسازی شوند که ضخامت در از سطح دیوار راهرو جلوتر نیاید و از عرض راهرو نکاهد. (شکل ۱۲)

۲۲-۲-۶-۱-۱ درهای سالن نمایش نباید قفل داشته باشند .

۲۳-۲-۶-۱-۱ دستگیره داخلی درهای سالن نمایش می تواند از دستگیره های معمولی بدون قفل باشد.اما بهترین دستگیره، دستگیره هایی است که با فشار جمعیت خود به خود کار کرده و در را باز می نماید. این دستگیره ها افقی بوده و در تمام عرض در قرار می گیرد و با فشار دادن آن به پایین در باز می شود.
۲۴-۲-۶-۱-۱ دستگیره ها باید در ۱۰۰ سانتیمتری سطح زمین قرار گیرند .

۲۵-۲-۶-۱-۱ چفت لنگه دوم درهای سالن نمایش فقط باید یکی بوده و در بالای درها و از طرف داخل سالن نسب شود. این چفت نباید از نوع مغزی و در ضخامت در نصب گردد بلکه باید در روی در، از طرف داخل سالن نصب گردد تا به آسانی قابل رویت باشد .

توصیه: بهتر است درها دارای ثابت کننده فشاری باشند. ثابت کننده هایی که با یک فشار بر روی آنها، در ثابت می گردد.

۲۶-۲-۶-۱-۱ درهای سالن نمایش نباید موقع باز و بسته شدن صدا ایجاد کنند .

۲۷-۲-۶-۱-۱ ورودیها و خروجیهای سالن نمایش باید دارای تابلویی که روی آن کلمه ((ورود)) یا ((خروج)) نوشته شده است باشند .این تابلوها باید دارای چراغ بوده و بر بالای درها یا در کنار آنها نصب گردند. ارتفاع نصب این تابلوها نسبت به سطح زمین نباید از۲۲۰ سانتیمتر کمتر و از ۳۰۰ سانتیمتر بیشتر باشد .

۲۸-۲-۶-۱-۱ چراغ تابلوهای ورودی و خروجی باید در طول نمایش روشن بمانند. ین چراغها باید حتما" از سیستم روشنایی ایمنی سینما نیز تغذیه شوند.

۲۹-۲-۶-۱-۱ کلمات ((ورود)) یا ((خروج)) نوشته شده بر روی این تابلوها باید به طور واضح و خوانا نوشته شده باشند و ارتفاع حروف آنها به اندزه ای باشد که از فاصله ۳۰ متری قابل خواندن باشد. این تابلوها باید دارای تصاویر لازم برای افراد بی سواد نیز باشد.

۳۰-۲-۶-۱-۱ تابلوهی راهنمای درها باید در معرض دید تماشاگران قرار داشته باشد. اگر درِ ورود یا خروج در موقعیتی قرار داشت که در معرض دید تماشاگران نبود باید علاوه بر تابلوی بالای در، یک تابلو نیز که جهت ورودی یا خروجی را مشخص می نماید در سالن نصب شود .

۳۱-۲-۶-۱-۱ هرگونه دری که مورد استفاده عمومی ندارد باید با تابلوی ((در خصوصی)) مشخص شود و نوشته ((خروجی نیست )) بر آن نصب گردد.

۳۲-۲-۶-۱-۱ درهای سالن نمایش باید محکم ساخته شده و به گونه ای باشند که از ورود نور و صدا به سالن جلوگیری کنند .
۳۳-۲-۶-۱-۱ درهای سالن نمایش حداقل تا نیم ساعت (۳۰ دقیقه) نباید در مقابل آتش مشتعل شوند. اجزا و قطعات این درها همچنین نباید استحکام و مقاومت خود را در این مدت از دست بدهند .

۷-۱-۱ پرده نمایش فیلم
۱-۷-۱-۱ مشخصات عمومی

جدول شماره ۸-۱
پرده نمایش فیلم
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
نسبت عرض به ارتفاع برای فیلمهای معمولی

* دز پرده های قوص دار، طول وتر به عنوان عرض پرده تلقی میشود .
نسبت عرض به ارتفاع برای فیلمهای اسکوپ

حداقل میزان نور بازتابانیده شده از پرده
۱۱۰ asb

حداکثر میزان نور بازتابانیده شده از پرده
۱۸۰ asb

۲-۷-۱-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۷-۱-۱ نوع پرده سینما باید با توجه به ابعاد سالن، قدرت پروژکتور، بهره روشنایی پرده و میزان روشنایی مطلوب پرده انتخاب شود .

۲-۲-۷-۱-۱ اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمایش در قسمت جلوی آن، ارتفاع سالن، عمق سالن و در نظر گرفتن فضایی در دو طرف پرده برای رفت و آمد به پشت آن و جمع شدن پرده محافظ تعیین می شود. با توجه به اندازه های یاد شده، بهتر است بزرگترین اندازه ممکن برای پرده انتخاب شود .

توصیه: پرده نمایش بهتر است دارای انحنا باشد بخصوص در سالنهای عریض، این انحنا کمانی است از دایره به مرکز لنز پروژکتور و به طول فاصله لنز پروژکور از مرکز پرده در پرده های صدفی این انحنا ضروری است .

۳-۲-۷-۱-۱ نحوه اندازه گیری نور بازتاب پرده به شرح زیر میباشد:
الف-شرایط آزمایش:بانور سنج مدرج با واحد فوت کندل یالوکس،روشنایی پرده در نقاط A و ¹B ، ²B ، ¹C و ²C اندازه گیری میشود. در این اندازه گیری نورسنج باید در چند سانتیمتری پرده و رو به طرف پروژکتور باشد و پروژکتور بدون فیلم روشن باشد و پشت لنز پروژکتور نیز دریچه آکادمی قرار داشته باشد.
ب- محل نقاط آزمایش
– نقطه A درست در وسط پرده است .
– نقاط B و B روی خط وسط پرده به فاصله ۱/۲۰ عرض پرده از لبه های کناری کادر تصویر قرار دارند.
– نقاط C و C به ترتیب به فاصله ۱/۲۰ عرض پرده از لبه های چپ و راست و به فاصله ۱/۲۰ ارتفاع پرده از بالا و پایین کادر تصویر قرار دارند.(شکل ۱۳)
ج- نتیجه گیری از نور سنجی
نسبتهای میزان نور در نقاط مختلف باید به شکل زیر باشد:
– نسبت از %۷۰ کمتر نشود.
– نسبت از %۷۰کمتر نشود.
– حاصل میانگین انداره گیری های ۵ نقطه بالا، ضربدر میانگین بهره روشنایی پرده باید در محدوده مجاز ۱۰-۱۶ فوت لمبرت (یا ۱۱۰-۱۸۰ asb) قرار گیرد. لازم به تذکر است که میانگین بهره روشنایی پرده به صورت عدد یا قابل محاسبه از روی منحنی مشخصات پرده توسط کارخانه سازنده ارایه می شود.

۴-۲-۷-۱-۱ اسکلت پرده باید دارای انحنای در نظر گرفته شده برای پرده بوده و به دیوار یا زمین کاملا" اتصال پیدا کند. اسکلت پرده باید اندکی بزرگتر از پرده در نظر گرفته شود (حدود ۳۰ سانتیمتر) تا نصب پرده بر روی آن آسان باشد.
۵-۲-۷-۱-۱ اسکلت پرده باید از دیوار پشت پرده فاصله داشته باشد. این فاصله باید به حدی باشد که محلی برای نصب بلندگوها و بازدید و تعمیر آنها در پشت پرده باقی بماند.

۶-۲-۷-۱-۱ فضای پشت پرده باید کاملا" از نظر جریان هوا با سالن مرتبط و همواره امکان دسترسی به این فضا نیز وجود داشته باشد .

توصیه: بهتر است در جلوی پرده نمایش، پرده دیگری از جنس پارچه ضخیم به عنوان پرده محافظ نسب گردد. هیچ قسمتی از پرده نمایش در هنگامی که این پرده محافظ کنار می رود نباید در پشت آن قرار گیرد .

۷-۲-۷-۱-۱ می توان پرده دیگری به نام پرده کادر بندی بین پرده نمایش و پرده محافظ در نظر گرفت که وظیفه تقسیم پرده و تنظیم کادر برای نمایش تصویرهای کوچکتر روی پرده های بزرگتر را به عهده داشته باشد.
۸-۲-۷-۱-۱ پرده محافظ باید به طور خودکار باز و بسته شود و کلید فرمان آن در اتاق پروژکتور باشد. کادر بندی میتواند به صورت دستی هم کار کند اما توصیه می شود که این پرده نیز خودکار بوده و از اتاق پروژکتور کنترل شود .
۹-۲-۷-۱-۱ جنس پرده محافظ و کادربندی باید از پارچه های غیر قابل اشتعال باشد و یا دائما" به ماده ضد حریق آغشته شود .
۱۰-۲-۷-۱-۱ پرده نمایش باید با دقت بسیار بر روی اسکلت پرده نصب گردد. نصب باید به گونه ای باشد که پرده کاملا" صاف و بدون چین روی اسکلت قرار گیرد. پس از نصب لازم است که هر شش ماه یک بار پرده کنترل و تنظیم شود .

۱۱-۲-۷-۱-۱ پرده سینما پس از نصب احتیاج به نظافت خواهد داشت و هرچند یکبار باید ابتدا گردگیری و سپس با آب و صابون کاملا" شسته شود. شستشوی پرده در مناطق خاک خیز باید هفته ای یکبار و در مناطق غیر خاک خیز باید ماهی یکبار صورت گیرد. چنانچه در سالنی سیگار کشیدن مجاز باشد پرده آن باید هفته ای یکبار شستشو شود. حتی اگر پرده خارج از حالت عمودی باشد باید در مناطق خاک خیز هفته ای یکبار و در مناطق غیر خاک خیز ماهی یکبار تمیز گردد.

توصیه: اگر سینما دارای پرده کادربندی باشد، بهتر است پس از آخرین نمایش در روز، پرده کادربندی – نه پرده محافظ – کاملا" باز شود تا همه پرده به طور یکنواخت در معرض عوامل کثیف کننده معلق در هوا قرار گیرد .

۱۲-۲-۷-۱-۱ در صورت به وجود آمدن لکه روی یک پرده تمیز بهتر است بلافاصله نسبت به تمیز کردن آن اقدام شود. در صورتی که پرده تمیز نباشد بهتر است همه پرده شستشو شود چرا که شستن یک قسمت از پرده کثیف اشکال بیشتری از خود لکه به وجود می آورد و سفیدی غیر متعارف آن بیشتر جلب نظر می کند.

۱۳-۲-۷-۱-۱ زمانی که پرده بیش از اندازه کثیف شده و غیر قابل تمیز کردن باشد باید آنرا تعویض کرد. بهترین روش برای تعیین زمان تعویض پرده، مقایسه پرده کثیف با تکه ای از پرده نو می باشد. اگر در این مقایسه پرده سینما خیلی تغییر رنگ داده و به زردی یا سیاهی گراییده باشد یا تعداد لکه های غیر قابل شستشو آن زیاد یا در نقاطی دچار پارگی شده باشد ، باید آنرا تعویض کرد .

توصیه: بهتر است دریچه های هواکس و خروجی هوا یا حتی ورود هو، پشت پرده تعبیه نگردد و اصولا" سیستمهای تاسیساتی و تهویه به گونه ای طرح شوند که هوا در حدود پرده چرخش نداشته باشد .

۸-۱-۱ سایر ملاحظات در سالن نمایش
جدول شماره ۹-۱
صندلیهای سالن نمایش
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداکثر شیب کف سالن نمایش
۸ درصد

حداکثر شیب پله ای سالن نمایش
۵۲ درصد

حداقل شیب پله ای سالن نمایش
۱۲ درصد

حداکثر ارتفاع بلندترین نقطه سالن نمایش نسبت به کف خیابان(۰۰۰±)
۱۵ متر

حداقل ارتفاع در خروجی سالن نمایش از کف خیابان (۰۰۰± )
۶-متر

حداقل ارتفاع دست انداز بالکن
۱۰۵سانتیمتر

۱-۸-۱-۱ در انتخاب فرم سالن نمایش و انتظام راهروهاو صندلیها،ضابطه هایی که در این دستورالعمل در خصوص محل استقرار صندلیها تعداد صندلیها در ردیف، زوایای دید تماشاگران، تابش پروژکتور، راهروها و غیره بیان گردید، باید رعایت گردد.

۲-۸-۱-۱ در انتخاب فرم سالن و محدوده کلی استقرار صندلیها باید ضوابط آکوستیکی مربوط به رواداری تراز قابل قبول صدا، در نظر گرفته شود .

توصیه: از استقرار راهروهای سینما بر محور طولی میانی سالن نمایش اجتناب شود، زیرا با این عمل، بهترین قسمت سالن نمایش از جت دید خوب نسبت به پرده از بین خواهد رفت.

توصیه: بهتر است حتی المقدور خروجیها در مسیر راهروی عرضی قرار داده سوند تا به این ترتیب سطح زیادی به راهروها اختصاص نیابد و خروج از سینما نیز بهتر و سریعتر انجام پذیرد.

۳-۸-۱-۱ برای ایجاد دید خوب در سالن نمایش وجود شیب الزامی است. این شیب ممکن است کم، متوسط یا زیاد باشد.
الف – شیب کم: این شیب می تواند از انتهای سالن شروع و به سمت پرده پایین رود (شیب مثبت)، یا از
سمت پرده شروع و به سمت عقب سالن پایین رود (شیب منفی)، و یا ترکیبی از این دو باشد (شیب مضاعف). شیب می تواند ثابت و یا متغیر باشد ولی هیچگاه نباید از ۸ درصد بیشتر باشد.
ب – شیب متوسط و زیاد، پله ای(استادیومی) : این شیب تنها به صورت شیب مثبت بوده و بین ۱۲ تا ۵۴ درصد می باشد. در سالنهای پله پله ای (استادیومی) پله ها با هم مساوی می باشند و تغییر در اندازه پله ها مجاز نیست.
ج – ترکیب مجموعه ای از شیب های کم، متوسط، زیاد و حتی سطوح صاف با یکدیگر در سالن نمایش بلامانع است .

۴-۸-۱-۱ طراحان در هنگام طراحی شکل کلی سالن نمایش باید در یک زمان به شیب سالن، محدوده استقرار صندلیها در جلو و عقب سالن، ارتفاع زیر پرده و اختلاف ارتفاع چشم تماشاگران توجه کنند. زیرا این عوامل به یکدیگر مرتبط می باشد .

توصیه: بهتر است در سالنهای نمایش دارای بالکن، برای احتراز از شیب بد و نامناسب بالکن، کف پایین سالن نمایش با شیب کم طراحی شود .

توصیه: بهتر است در سالنهای نمایش دارای بالکن، محل اتاق پروژکتور از ابتدای امر، یعنی از هنگام انتخاب موقعیت مختلف کفها (سالن پایین و بالکن) در نظر گرفته شود .

۵-۸-۱-۱ در سالنهای نمایش دارای بالکن، پیش آمدگی بالکن در سالن نمایش نباید به گونه ای باشد که دید افراد واقع در زیر سطح بالکن، مخصوصا" تماشاگران ردیف آخر، به بالای پرده سد گردد .

۶-۸-۱-۱ تناسبات فضای زیر بالکن (نسبت ارتفاع دهانه و عمق به یکدیگر) نباید به گونه ای باشد که سبب معضلات آکوستیکی در سالن نمایش گردد .

توصیه: بهتر است به لحاظ مشکلات اقتصادی و ساختمانی از احداث بالکن در سینماهای کوچک و متوسط خودداری شود و احداث بالکن فقط در سینماهای بزرگ صورت پذیرد .

۷-۸-۱-۱ سالنهای نمایشی که ارتفاع بلندترین نقطه کف آنها به ۱۵ متر میرسد باید یک سالن انتظار در ارتفاع (+۱۱) متر (نسبت به ورودی اصلی) داشته باشند .

۹-۱-۱ حجم و سرانه سالن نمایش

جدول شماره ۱۰-۱
حجم و سرانه سالن نمایش
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
سطح سرانه سالنهای نمایش
۰/۷۵ متر مربع

حجم سرانه سالنهای نمایش
۵/۷۵ متر مربع

۲-۱ سالن انتظار
۱-۲-۱ مشخصات عمومی

جدول شماره ۱۲-۱
سالن انتظار
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل سطح سرانه سالنهای انتظار
۰/۳۵ متر مربع

۱- توصیه میشود به ازای هر ۱۰۰ صندلی سالن نمایش ۱۰ عدد صندلی در سالن انتظار پیش بینی گردد .
حداقل حجم سرانه سالنهای انتظار
۱/۵متر مکعب

حداقل تعداد صندلیهای سالن انتظار (۱)
به ازای هر ۱۰۰ صندلی سالن نمایش ۵ عدد

حداکثر ارتفاع کف سالن انتظار از ورودی اصلی (۰۰۰±)
+۱۱ متر

حداقل ارتفاع کف سالن انتظار از ورودی اصلی
-۶ متر

مجموع عرض خروجی اضطراری سالن انتظار
به ازای هر ۱۰۰ نفر، ۵۶ سانتیمتر

حداقل عرض خروجی اضطراری سالن انتظار
۱۸۰ سانتیمتر

۲-۲-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۲-۱ هر سینما باید دارای یک سالن انتظار برای اجتماع تماشاگران قبل از شروع فیلم باشد .این سالن انتظار می تواند به صورت واحد در یک محل و یت بنا بر ضرورت طرح، تقسیم شده، و در چند قسمت ساختمان استقرار یابد .

۲-۲-۲-۱ چنانچه چند سینما با ورودی های مجزا، در یک زمین واحد احداث گردد به ازای هر سینما باید یک سالن انتظار وجود داشته باشد .

۳-۲-۲-۱ احداث چند سالن انتظار بدون رابطه با هم، که از ورودی های متعدد و مستقل یک سینما منشعب شده و به یک فضای نمایش واحد مرتبط باشند بلامانع است .

۴-۲-۲-۱ چنانچه سینمایی دارای چند سالن نمایش باشد، سالن انتظار بنا به صلاحدید طراح و احداث کننده سینما می تواند به صورت واحد در یک بخش ساختمان، ویا تقسیم شده درچند بخش از ساختمان
استقرار یابد .

۵-۲-۲-۱ فضای انتظار سینماهای روباز (هوای آزاد) می تواند به هر دو صورت روباز یا بسته باشد . برای سینماهای روباز داخل پارکها ایجاد فضای انتظار ضرورت ندارد .

۶-۲-۲-۱ کیفیت فضای داخل سالن انتظار در کارایی سینما بسیار اهمیت داشته و وجه مشخصه هر سینما به حساب می آید . بنابراین سالن انتظار هر سینما باید به گونه ای باشد که تماشاگران را به خود جلب کند و سبب راحتی جسمی و روحی آنها گردد .

۷-۲-۲-۱ فروش اغذیه سرد و نوشابه، فروش نشریات مخصوص سینما و تبلیغ در مورد فیلمهای آینده و ارایه تصاویر مرتبط با فیلم و سینما در سالن انتظار بلامانع است. انجام فعالیتهای دیگر، دایم یا موقت در سالن انتظار، منوط به تصویب از طرف کمیسیون نظارت است. این فعالیتها نباید مخاطره آمیز و یا دارای سروصدا، دود، بو و دیگر آلاینده ها باشند .

۸-۲-۲-۱ در محاسبه سطح سالن انتظار، سطوح بوفه و رستوران، راهروهایی که از سالن انتظار منشعب می شوند اما راه به سالن نمایش ندارند، غرفه، آبنما، مجسمه، بسترهای گلکاری شده و به طور کلی عناصری که سطح را اشغال می کنند و اجازه به ایستادن تماشاچی در سطح اشغال شده نمی دهند، نباید مورد محاسبه قرار گیرد. سطح پلکانهایی که جهت ارتباط سالنهای انتظار با یکدیگر و یا طبقاتی که در آنها بوفه و رستوران واقع شده است، باشد و به صورت مجزا و مستقل نیستند، میتواند جزئی از سطح سالن انتظار به حساب آید. راهروهایی که راه به سالن نمایش دارند به شرطی جزء سالن انتظار به حساب می آیند که عرضشان از ۴ متر کمتر نباشد .

۹-۲-۲-۱ محاسبه سطح سالن انتظار سینماهای کودکان و نوجوانان نیز از قواعد ارایه شده در خصوص سینماهای عمومی پیروی می کند .

۱۰-۲-۲-۱ محاسبه سطح سالن انتظار در سینماهای دو سالنه با ظرفیتهای نامساوی، که بین زمان تجمع تماشاگران دو سالن فاصله وجود دارد، بر اساس جمعیت سالن بزرگتر می باشد. چنانچه گنجایش دو سالن نمایش با هم مساوی باشد ظرفیت یکی از سالنها مبنای محاسبه خواهد بود. محاسبه سطح سالن انتظار در سینماهای سه سالنه با ظرفیتهای نامساوی، که بین زمان تجمع تماشاگران سالنها فاصله وجود دارد، بر اساس مجموع ظرفیت دو سالن کوچکتر یا ظرفیت سالن بزرگ، هر کدام که بیشتر بود، صورت می پذیرد .
چنانچه ظرفیت سه سالن با هم مساوی باشد، مبنای محاسبه،ظرفیت مجموع دو سالن خواهد بود. محاسبه سطح سالن انتظار سینماهای دارای بیش از سه سالن نمایش توسط کمیسیون نظارت و بر اساس زمان بندی نمایش فیلم در سالنهای مختلف یک سینما و حداکثر میزان تجمع افراد در سالن انتظار صورت میپذیرد .

۱۱-۲-۲-۱ محاسبه سطح سالن انتظار سینماهای روباز (چه فضای انتظار به صورت روباز باشد و چه به صورت بسته) از ضابطه تعیین شده در مورد سطح سرانه سالن انتظار سینماهای عادی تبعیت می کند . چنانچه سینمای روباز بر بام و یا مجاورت یک سینمای ساخته شده قرار داشته و از سالن انتظار سینمای مزبور جهت تجمع تماشاگران بهره بگیرد، در این صورت مجموعه حاصل که دارای سالنهای نمایش متعدد می گردد، از قاعده بیان شده در مورد سینماهای چند سالنه پیروی می نماید .

۱۲-۲-۲-۱ هر سالن انتظار علاوه بر ورودی سینما که در مواقع اضطراری به عنوان یک خروجی تلقی می شود، باید دارای یک در خروجی اضطراری نیز باشد. این خروجی اضطراری باید با در ورودی سینما فاصله داشته و مستقیما" به فضای باز مرتبط باشد، یا به کانالی که مطابق ضوابط مسیرهای خروج امن ساخته شده باشد گشوده شود. ارتباط کانال خروج اضطراری سالن انتظار با مسیر خروج سالن نمایش بلامانع است. در صورت چنین ارتباطی، در محاسبه عرض این مسیر خروج، جمعیتی که از سالن ارتباط به ان وارد می شوند نیز باید در نظر گرفته شود .

توجه: جمعیت سالن انتظار معادل گنجایش سالن نمایش در نظر گرفته می شود .

۱۳-۲-۲-۱ در تمامی سالنهای انتظار باید امکان تهویه طبیعی وجود داشته باشد. امکان استفاده از نور طبیعی برای روشنایی سالن و همچنین امکان دید به فضای خارج از سینما توصیه می شود .

۱۴-۲-۲-۱ در سالن انتظار سینماهای قابل استفاده معلولین، در صورت وجود اختلاف سطح در کف، باید شیب راهه با عرض حداقل ۱/۲ متر و شیب حداکثر ۸ درصد تعبیه گردد .

۱۵-۲-۲-۱ کف سالن انتظار باید از مصالح غیر لغزنده مقاوم، قابل شستشو و گندزدایی پوشیده شده باشد. ترکیب کلی مصالح در سالن انتظار باید با توجه به مسایل آکوستیکی صورت پذیرد تا حتی المقدور صدای ناخواسته (نوفه) تولید شده در اثر ازدحام تماشاچیان کاهش یابد. این مصالح باید غیر قابل اشتعال باشند .

۱۶-۲-۲-۱ در هر سالن انتظار باید با استفاده از علایم تصویری واضح و نوستاری خوانا، محل فضاهای دیگر سینما، مخصوصا" محل خروجی اضطراری و سالن نمایش مشخص گردد .

۱۷-۲-۲-۱ در هر سالن انتظار باید حداقل یک دستگاه تلفن و یک دستگاه آب سرد کن موجود باشد .

۳-۱ اتاق پروژکتور و ملحقات آن

۱-۳-۱ مشخصات عمومی
جدول شماره ۱۳-۱
اتاق پروژکتور
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل تعداد پروژکتورهای پیش بینی شده برای اتاق پروژکتور(۱)
۲ عدد

۱- ترجیحا" از سه عدد پروژکتور استفاده شود.
حداقل فاصله پروژکتور تا دیوار پشت
۲۰۰ سانتیمتر

حداقل فاصله پروژکتور با دیوارها و پروژکتورهای کناری
۸۰ سانتیمتر

حداقل ارتفاع اتاق پروژکتور
۲/۵متر

حداقل عرض پله های دسترسی به اتاق پروژکتور
۶۵ سانتیمتر

حداکثر ابعاد پنجره اتاق پروژکتور برای تابش نور به پرده
۴۰*۴۰ سانتیمتر

حداقل ابعاد پنجره اتاق پروژکتور برای تابش نور به پرده
۲۰*۲۰ سانتیمتر

۲-۳-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۳-۱ هر سینما باید واجد یک فضای بسته جهت استقرار وسایل نمایش فیلم و پخش صدا باشد . این فضا باید برای حداقل ۲ پروژکتور (ترجیحا" ۳ پروژکتور) طراحی شده باشد. تقویت کننده های صدا و میزهای برگردان و بازبینی فیلم نیز در اتاق پروژکتور قرار داده می شود .

۲-۲-۳-۱ دستگاه هایی مانند رکتی فایر، تابلوی اصلی برق اتاق پروژکتور، دیمرهای نور اتاق سالن و قفسه فلزی مخصوص نگهداری فیلم می تواند در داخل فضای استقرار پروژکتورها یا در درون فضاهای مستقل مرتبط با فضای یاد شده قرار داشته باشد .

۳-۲-۳-۱ وجود یک اتاقک کوچک جهت نگهداری باتری های مخصوص روشنایی ایمنی سینما و سرویس بهداشتی در جنب اتاق پروژکتور لازم می باشد .
توصیه: بهتر است محلی برای استراحت مسئول پروژکتور در کنار مجموعه حاصل از فضای استقرار پروژکتورها و سایر ملحقات در نظر گرفته شود. این محل باید در جایی استقرار یابد که فرد مسئول پروژکتور در هنگام استراحت، در جریان اتفاقات داخل اتاق پروژکتور و عملکرد دستگاه ها قرار گیرد .

توصیه: بهتر است یک فضای کوچک مستقل (۶ تا۹ متر مربع) با قفسه بندی فلزی، جهت انبار فیلم در نزدیکی اتاق پروژکتور در نظر گرفته شود .

۴-۲-۳-۱ تعیین محل استقرار اتاق پروژکتور نسبت به سالن نمایش و ترتیب اجزای درون آن باید با توجه به ضابطه های ارایه شده در این دستورالعمل در خصوص زوایای سُمت و ارتفاع پروژکتور نسبت به پرده صورت پذیرد .

توصیه: بهتر است ارتباط صوتی الکترونیکی اتاق پروژکتور به عنوان یک مرکز مهم در مجموعه فضاهای یک سینما با سایر فضاهای مهم (اتاق مدیر، سالن نمایش، گیشه و سالن انتظار) برقرار شود .

۵-۲-۳-۱ ضوابط اتاق پروژکتور در سینماهای روباز (هوای آزاد) همانند ضوابط تعیین شده جهت سینماهای عادی است .

۶-۲-۳-۱ در سینماهای چند سالنه، استفاده از یک اتاق پروژکتور مشترک برای چند سالن نمایش بلامانع است .

۷-۲-۳-۱ مشخصات اتاق پروژکتور در سینماهایی که از سیستم تابش پشت پرده (بک پروجکشن) استفاده می کنند از ضابطه ها ی ارائه شده در خصوص اتاق پروژکتور با سیستم عادی تابش مستقیم تبعیت می نماید. چنانچه در سیستم تابش از پشت پرده، از آینه استفاده شود وسعت و انتظام اتاق پروژکتور باید با توجه به وجود آینه (یا آینه ها) در نظر گرفته شود .

۸-۲-۳-۱ ابعاد اتاق پروژکتور باید با توجه به اندازه پروژکتور (در خدود ۶۰*۱۰۰ سانتیمتر) و فاصله آنها از دیوار پشت، با دیوار و پروژکتورهای کناری، میز بازبینی فیلم و میز برگردان فیلم (هر یک در حدود ۱۲۰*۸۰ سانتیمتر) و دستگاه های تقویت کننده صوتی در نظر گرفته شود. در این محاسبات همچنین باید ابعاد تابلوی برق و رکتی فایر یا فضایی که این وسایل در کنار هم قرار می گیرند، قفسه ها و در صورت لزوم محل استراحت فرد مسئول در نظر گرفته شود و همچنین سطوح مربوط به سرویسهای بهداشتی اتاق پروژکتور و اتاقک باطری از نظر دور نماند .

۹-۲-۳-۱ دسترسی به اتاق پروژکتور از داخل سالن نمایش ممنوع است. بین اتاق پروژکتور و سایر فضاهای جمعی سینما ارتباط بلامانع است، به شرطی که یک فضای واسطه بین اتاق پروژکتور و فضای جمعی قرار گرفته باشد .
۱۰-۲-۳-۱ هر اتاق پروژکتور باید دارای دو در و یا یک در و یک پنجره باشد. استفاده از پنجره به شرطی مجاز است که ابعاد و محل پنجره امکان استفاده از آن را برای فرار میسر سازد. درها (یا در و پنجره) باید از هم فاصله داشته و رو به بیرون باز شوند .

۱۱-۲-۳-۱ تمامی پنجره های مخصوص تابش نور پروژکتور باید با شیشه دو جداره ۵ میلیمتری بدون اعوجاج و خطای اپتیک پوشیده گردند. دور شیشه ها باید به وسیله زوارهای لاستیکی درزبندی شود. در بالای هر پنجره باید یک صفحه فلزی کشویی نسب گردد که در مواقع آتش سوزی بین دو فضا حائل شود. ارتفاع زیر پنجره پروژکتورها نسبت به کف سالن نمایش باید به اندازه ای باشد که امکان دسترسی از طرف افراد داخل سالن نمایش به آن وجود نداشته باشد .

۱۲-۲-۳-۱ چنانچه در اتاق پروژکتور، پنجرهای به فضای باز خارج در نظر گرفته می شود محل پنجره باید به گونه ای باشد که نور خارج به فضای داخل سالن نمایش انتقال پیدا نکند .

۱۳-۲-۳-۱ دیوارها، کف و سقف اتاق پروژکتور باید ابلیت ۲ ساعت مقاومت در مقابل آتش را داشته باشند. مصالح به کار رفته در اتاق پروژکتور جهت نازک کاری و آکوستیک نباید قابل احتراق باشند. کف اتاق پروژکتور برای انتقال کابلهای برق و صدا باید دو جداره بوده و کفپوش آن در مقابل برق عایق باشد. مصالح به کار رفته در جداره ها باید به گونه ای باشد که میزان صدای ناخواسته (نوفه) تولید شده در داخل اتاق پروژکتور را کاهش دهد .

۱۴-۲-۳-۱ سیستم تاسیسات و ایمنی که باید برای اتاق پروژکتور در نظر گرفته شود عبارتست از :
الف) وسایل تخلیه مکانیکی هوای دور لامپ هر پروژکتور.
ب) وسایل تخلیه مکانیکی هوای اتاق پروژکتور .
ج) وسایل هوارسانی به اتاق پروژکتور .
د) وسایل حرارتی برودتی برای اتاق پروژکتور .
ه) لوله های آب برای پروژکتورهای آبی .
و) تعبیه دستگاه های خاموش کننده محتوی گاز کربنیک در داخل و خارج اتاق پروژکتور .

توصیه : وجود شیر آب آتش نشانی در نزدیک اتاق پروژکتور نیز توصیه می شود .

۴-۱ ورودی سینما
۱-۴-۱ مشخصات عمومی
جدول شماره ۱-۱۴
ورودی سینما
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل سطح سرانه پیش ورودی سینما
۰/۰۵ متر مربع

حداقل عمق پیش ورودی
۲ متر

حداقل دهانه پیش ورودی
۵ متر

حداقل مجموع عرض معبر درهای ورودی سینما
به ازای هر ۱۰۰ نفر ۵۶ سانتیمتر

حداقل عرض معبر ورودی
۱۸۰ سانتیمتر

۲-۴-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۴-۱ در هر سینما یک ورودی باید به تماشاگران اختصاص داشته باشد. کارکنان سینما می توانند برای ورود و خروج از این ورودی استفاده کنند لیکن برای ورود و خروج وسایل و تجهیزات، مواد مورد استفاده در بوفه و رستوران، حمل و نقل زباله و امثال آنها باید از طریق دیگری جدا از ورودی تماشاگران استفاده شود .

۲-۲-۴-۱ ورودی سینما باید نسبت به معبر مجاور عقب بنشیند و فضای پیش ورودی را جهت ازدحام تماشاچیان و تشکیل صف خرید بلیط سینما فراهم آورد. این فضای پیش ورودی باید دارای سقف یا سایه بانی باشد تا تماشاچیان تا حد ممکن از شرایط بد آب و هوایی در امان باشند .

۳-۲-۴-۱ برای استفاده معلولین باید در محل اختلاف سطح بین خیابان و ورودی، یک سطح شیب دار به عرض حداقل ۱/۲ متر و به شیب حداکثر ۸ درصد تعبیه شود .

۴-۲-۴-۱ درهای ورودی سینما باید برای مقابله با فشار جمعیت در موقع خطر، بسیار محکم ساخته شده باشد. همچنین درها باید به دو سو باز شوند و حداقل بخشی از آن (در ارتفاع دید) از شیشه نشکن ساخته شده باشد. هیچیک از لنگه درها ، در تمام مدت دایر بودن سینما نباید قفل باشد .

توصیه: بهتر است برای حفظ گرما و سرمای داخل سینما و همچنین جهت رعایت بهتر نظم و حفظ نظافت در محل ورودی سینما یک فضای مقدماتی بسته وجود داشته باشد. این فضای ورودی دارای دو در(یا دو ردیف در)بوده و از یکسو به فضای خارج و از سوی دیگر به فضای داخل سینما مرتبط میباشد. عمق این فضای واسطه نباید از ۳ متر کمتر باشد. از آنجا که ورودی سینما به عنوان یک مسیر خروج از سالن انتظار در مواقع خطر تلقی می گردد، کمیسیون نظارت موظف است که صحت کارکرد فضای ورودی سینما را به عنوان یک مسیر خروجی از سالن انتظار در مواقع خطر، تایید نماید .

۵-۲-۴-۱ تبلیق در مورد فیلم جاری و آینده سینما در پیش ورودی و فیلتر ورودی، در صورتی که فیلتر ورودی از وسعت زیاد برخوردار باشد به نحوی که توقف مردم باعث بروز مشکلات نگردد ، بلامانع است .

۵-۱ گیشه بلیط فروشی

۱-۵-۱ در هر سینما باید حداقل یک مکان فروش بلیط (گیشه) وجود داشته باشد. چنانچه سینما واجد ظرفیت زیاد، بالکن و یا سالنهای متعدد نمایش باشد تعدد گیشه ها توصیه می گردد .

۲-۵-۱ گیشه در سینما نقش یک مرکز ثقل را بر عهده دارد. بنابراین باید در نقطه ای واقع شود که از دید کافی به فضای خارج از سینما برخوردار گردد، بعلاوه باید دسترسی از بخش مدیریت یا ورودی به گیشه به راحتی میسر باشد .

توصیه: به لحاظ اینکه گیشه سینما با امور مالی سروکار دارد بهتر است از احداث گیشه های مستقل که از در ورودی آنها خارج از سینما قرار می گیرد احتراز شود. وجود وسایل لازم برای حفظ درآمد سینما و همچنین ابزارهای ضروری برای حفظ امنیت گیشه و امنیت جان مسئول آن باید در نظر گرفته شود .

توصیه: چنانچه گیشه در داخل سینما به فضای تجمع یا تردد تماشاچیان مرتبط باشد بهتر است یک فضای مقدماتی (یک فیلتر فضایی) قبل از گیشه در نظر گرفته شود. یا حتی المقدور درِ آن به صورتی قرار گیرد که فضای داخل گیشه در معرض دید نباشد .

۳-۵-۱ گیشه باید در جایی قرار گیرد که صف مربوط به آن مزاحم تردد مردم در معبر عمومی و همچنین مانع ورود و خروج مردم از سینما نباشد .

۴-۵-۱ رارگیری گیشه در فضای ورودی سینما مجاز است به شرطی که در داخل فضای ورودی جای کافی برای تجمع صف و رفت و آمد تماشاگران به داخل و خارج سینما در نظر گرفته شده باشد .
توصیه : بهتر است سطح گیشه (برای کار یک نفر) از ۳ متر مربع کمتر نباشد .
۶-۱ سرویس های بهداشتی
۱-۶-۱ مشخصات عمومی
جدول شماره ۱-۱۵
سرویس های بهداشتی
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
تعداد توالتهای لازم برای سینماهای عمومی (۱)
به ازای هر ۷۵ نفر یک واحد
۱- تفکیک سرویسهای بهداشتی بر حسب جنسیت جمعیت یعنی ۲/۳ مردانه و ۱/۳ زنانه صورت می گیرد .
۲- این سطح شامل توالت، دستشویی و فضای دسترسی به آن می باشد .
تعداد توالتهای لازم برای سینماهای مخصوص کودکان و نوجوانان
به ازای هر ۵۰ نفر یک واحد

حداقل تعداد توالتها در سینما
۴ عدد

حداقل مساحت هر واحد توالت (۲)
۳/۶ متر مربع

۲-۶-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۶-۱ هر ساختمان مخصوص سینما باید از سرویس های بهداشتی، مشتمل بر توالت و دستشویی، جهت استفاده تماشاگران برخوردار باشد. بخشی از این سرویس ها مخصوص آقایان و بخشی دیگر مخصوص بانوان خواهد بود .

۲-۲-۶-۱ در سینماهای واجد چند سالن نمایش، مبنای محاسبه تعداد توالتها، مقدار جمعیت در نظر گرفته شده برای سالن انتظار سینما می باشد .

توصیه: بهتر است که در هر کدام از بخشهای سرویس های بهداشتی آقایانو بانوان یک دسگاه توالت اضافی نیز در نظر گرفته شود تا در هنگام بروز اشکال در توالتها، مورد استفاده قرار گیرد. وجود این توالت اضافی برای سینماهای کوچکی که بر طبق محاسبات فقط دارای یک توالت مردانه و یک توالت زنانه می گردند الزامی است. به این ترتیب مجموع توالتهای سینما هیچگاه از ۴ عدد کمتر نمی باشد .

۳-۲-۶-۱ تعداد دستشویی لازم جهت استفاده تماشاگران برابر با تعداد توالتهای هر بخش می باشد .

۴-۲-۶-۱ در سینماهای مورد استفاده معلولین با صندلی چرخدار، وجود یک سرویس بهداشتی اضافی مخصوص معلولین، مشتمل بر یک توالت و یک دستشویی ضروری می باشد. این سرویس بهداشتی باید مستقل از سرویس های بهداشتی عمومی تماشاگران بوده و قابل دسترسی برای معلولین با صندلی چرخدار باشد .

۵-۲-۶-۱ هر سرویس بهداشتی باید دارای هر دو نوع تهویه طبیعی و مکانیکی باشد. استفاده از نور طبیعی در سرویس های بهداشتی توصیه می شود .

۶-۲-۶-۱ طراحی و اجرای ساختمانی قسمتهای مختلف داخل سرویس های بهداشتی باید به گونه ای باشد که شستشو و گندزدایی مستمر تمامی دیوارها و کفهای سرویس میسر باشد. به این منظور باید شیب بندی صحیح کفها، تعبیه مجاری فاضلاب و پوشش دیوارها و کفها با مصالح قابل شستشو و با دوام در نظر گرفته شود. در هر سرویس بهداشتی باید محلی به منظور انبار وسایل شستشو اختصاص یابد .

۷-۲-۶-۱ وجود یک فضای مقدماتی در بخش سرویسهای بهداشتی که میان این سرویسها و فضاهای مجاور بصورت واسطه قرار گیرد، الزامی است. نحوه استقرار سرویس های بهداشتی باید چنان باشد که جدایی آنها از فضاهای داخلی سینما، به ویژه از سالن انتظار یا رستوران به خوبی احساس شود .

۷-۱ فضاهای اداری

در هر سینما به فضایی جهت انجام کارهای اداری نیاز می باشد. این فضاها می توانند شامل اتاق مدیر، اتاق کارمندان، سرویس های بهداشتی، رختکن، نمازخانه، بایگانی، اتاق هنرپیشگان (در صورتی که سینما بخواهد مواقع محدودی بصورت تئاتر عمل کند) باشند. سرانه فضاهای اداری طبق ضوابط مندرج در نشریه شماره ۱۷۸ دفتر امور فنی و تدوین معیارهای سازمان مدیریت و برنامه ریزی در نظر گرفته می شود .

۸-۱ انبار و اتاق تاسیسات

۱-۸-۱ هر سینما به فضاهایی برای انبار کردن وسایل و ملزومات خود نیازمند است. انبارهای سینما شامل انبار تجهیزات فنی، انبار فیلم و انبار وسایل نظافت می باشد. انبارهای مربوط به بوفه و رستوران در صورت وجود بوفه و رستوران ضروری می باشد .

۲-۸-۱ هر سینما به فضاهایی محصور جهت استقرار مراکز تاسیسات مکانیکی و برق خود نیازمند است. فضاهای تاسیساتی مشتمل بر: اتاقهای تاسیسات حرارتی، برودتی، تصفیه هوا، منبع مواد سوختی، محل نگهداری منبع آب اضطراری، پست اصلی برق، مولد برق اضطراری و باتری های روشنایی ایمنی می باشد .

۳-۸-۱ اتاقهای مرکزی تاسیسات حرارتی، برودتی، اتاقهای برق، برق اضطراری و منبع مواد سوختی باید از فضای تجمع افراد در سینما مانند سالن انتظار، سالن نمایش و رستوران فاصله زیاد داشته باشد. این فضاها نباید به مسیر خروجی سینما در یا پنجره داشته باشند. به طور کلی اتاقهای مزبور نباید در جایی قرار گیرند که با بروز آتش سوزی در آنها، راه فرار برای عده ای از تماشاچیان مسدود گردد. تماممی فضاهای تاسیساتی خطرزا باید دارای یک فیلتر ورودی بوده و درشان به سمت بیرون باز شود .

۴-۸-۱ در صورت تعبیه پست فشار قوی در سینما، ضابطه های شرکت برق منطقه ای و مفاد نشریه شماره ۱۱۰-۱ این سازمان در خصوص مشخصات این پست باید رعایت گردد .

۵-۸-۱ مخزن مواد سوختی باید در فضایی محصور و مستقل قرار داشته باشد. این محل باید دارای مجرا و چاه مخصوص باشد تا در صورت سرازیر شدن یا جاری شدن مواد سوختی، این مواد از طریق مجرای تعبیه شده از محیط خارج گردد .

۶-۸-۱ مصالح به کار رفته در اتاقهای تاسیسات باید از نوع ممصالح غیر قابل اشتعال بوده و کل ساختمان اتاقها باید توان ۲ ساعت مقاومت را در مقابل آتش سوزی داشته باشد .

۷-۸-۱ ارتباط اتاقهای تاسیسات با هوای آزاد ضروری می باشد .

۸-۸-۱ محل و نحوه نصب دستگاه های تاسیساتی پر سروصدا از قبیل مولد برق اضطراری، دستگاه های خنک کننده (چیلر) در سیستمهای فن کوئل و هواساز، دیگهای تهیه کننده آب گرم در داخل فضاهای مربوطه و همچنین مصالح پوشاننده جداره این فضاها باید به گونه ای باشد که صدای ناشی از دستگاه های تاسیسات به فضای جمعی سینما، مخصوصا" به سالن نمایش، انتقال نیابد .

۹-۱ فضاهای ارتباطی

۱-۹-۱ مشخصات عمومی

جدول شماره ۱۶-۱
فضاهای ارتباطی
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حد اکثر طول مسیر خروجی (مسافت بین در خروجی سالن نمایش و در خروجی سینما)(۱)
۶۰ متر
۱- انتخاب طول بیشتر از ۶۰ متر برای مسیر خروجی به شرطی میسر است که مسیر خروج توسط یک فضای باز به قطعات با طول کمتر از ۶۰ متر تقسیم شود. این فضای باز باید مساحتی برابر با ۲۰ سانتیمتر مربع به ازای هر صندلی سالن نمایش داشته باشد. همچنین اشتراک دو مسیر خروج در یک فضای باز بلامانع است.
۲- استفاده از شیب راهه های با شیب ۸درصد الی ۱۲درصد بشرطی مجاز است که طول شیب راهه از ۳متر بیشتر نشود.
حداقل عرض شیب راهه در مسیر خروج برای عبور معلولین
۱۲۰سانتیمتر

حداقل عرض درها، راهروها، لنگ راه پله ها و شیب راهه های عمومی
۱۵۰سانتیمتر

حداقل ارتفاع راهرو های ارتباطی و خروجی
۲۴۰سانتیمتر

حداقل ارتفاع سقف سطوح شیب دار(پله و شیب راهه)
۲۲۰سانتیمتر

حداکثر تعداد پله در یک لنگ پله
۱۶ عدد

حداکثر شیب شیب راهه عمومی ارتباطی (۲)
۸ درصد

ارتفاع حفاظ راه پله های بیش از ۴ پله و اختلاف سطح بیش از ۷۰ سانتیمتر
۱۱۰ سانتیمتر

حداقل عرض راهرو و راه پله برای کارکنان
۱۲۰سانتیمتر

تعداد مسیرهای خروجی برای سالنهای کمتر از ۱۰۰۰ نفر
۲ عدد

تعداد مسیرهای خروجی برای سالنهای بیش از ۱۰۰۰ نفر
۳ عدد

حداقل عرض لازم برای مسیر خروج
به ازای هر ۱۰۰ نفر ۷۰ سانتیمتر

۲-۹-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۹-۱ درهای مسیر خروج سالن نمایش یا باید مستقیما" به فضای آزاد باز شوند یا به مسیرهای خروج امن و مستقل (بدون تداخل با فضاهای دیگر) گشوده شوند .
مسیر خروج به فضا یا مجموعه ای از فضاهای واسطه اتلاق می گردد که بین در خروج سالن نمایش و در خروج نهایی سینما قرار می گیرد. مسیر خروج ممکن است به صورت افقی، عمودی یا ترکیبی از افقی و عمودی باشد. بنابراین مسیر خروجی ممکن است واجد پله و رامپ نیز باشد. مسیرهای خروج سینما باید همگی در حکم مسیر خروج اضطراری بوده تا در هنگام خطر بتوانند مورد استفاده قرار گیرند.
۲-۲-۹-۱ سالنهای نمایش یا بالکن های با جمعیت کمتر از ۱۰۰ نفر می توانند دارای یک مسیر خروج باشند به شرطی که بر طبق ضوابط این دستورالعمل مجاز به داشتن یک در خروجی سالن نمایش باشند .

۳-۲-۹-۱ جمعیت مسیر یا مسیهای خروج بالکن نباید به داخل سالن نمایش مربوط به آن تخلیه گردد. همچنین سالنهای نمایش نمی توانند مسیر یا مسیرهای خروج خود را به داخل سالن نمایش دیگر منتهی نموده و جمعیت خود را در آها تخلیه نمایند. استفاده سالن نمایش و بالکن یا استفاده چند سالن نمایش از مسیرهای خروج مشترک بلامانع است .

۴-۲-۹-۱ چنانچه مسیرهای خروج دو یا چند سالن نمایش با هم مشترک باشد و جمعیت مجموع آنها از ۱۰۰۰ نفر بیشتر باشد، هر سالن باید به تنهایی دارای حداقل دو مسیر خروج و کل مجموعه باید حداقل دارای سه مسیر خروج باشد .

۵-۲-۹-۱ مسیرهای خروج سینما نباید با مسیر ورودی تماشاگران تداخل پیدا کند .

۶-۲-۹-۱ مسیرهای خروج سینما نباید با هیچیک از فضاهای تشکیل دهنده سینما تداخل داشته باشد .

۷-۲-۹-۱ فضاهای تاسیسات برق، حرارت و برودت، آشپزخانه، رستوران، اتاق پروژکتور، اتاق تعمیرات، انبارهای اصلی، انبارهای بوفه و رستوران، پارکینگ سرپوشیده و مانند اینها نباید به مسیر خروج، در یا پنجره داشته باشند .

۸-۲-۹-۱ چنانچه اماکن دیگری نیز در زمین سینما واقع شده باشند، بین مسیر خروج سینما و اماکن یاد شده باید انفکاک کامل برقرار باشد. ترکیب مسیر خروج با فضاهای بازی که مورد استفاده اماکن یاد شده قرار بگیرد نیز مجاز نمی باشد .

۹-۲-۹-۱ درِ فضاهای کم خطر سینما را می توان به مسیر خروج باز کرد به شرط اینکه ارتباط آنها با مسیر خروج از طریق یک فضای واسطه (فیلتر فضایی) با دو در انجام پذیرد .

۱۰-۲-۹-۱ خروجی اضطراری سالن انتظار سینما می تواند به مسیر خروج سالن نمایش گشوده شود .

۱۱-۲-۹-۱ چنانچه مسیر خروج با راه بام یا راه زیرزمین سینما نیز ازتباط داشته باشد باید با استفاده از حائل هایی مانند در یا نرده، راه منتهی به بخشهای یاد شده سد گردد تا تماشاگران از مسیر خروج منحرف نشوند .

۱۱-۲-۹-۱ انشعاب مسیرهای بن بست از مسیر خروج ممنوع است.

۱۳-۹-۲-۱ وجود در، در مسیرهای خروج (بین در خروج از سالن نمایش و در خروجی سینما) ممنوع است. تنها در ابتدا و انتهای پلکان خروجی وجود در ضروری می باشد .

۱۴-۲-۹-۱ در مسیر خروج، تمامی درها، مسیرها و اختلاف سطخها باید به وسیله علایم تصویری و نوشتاری مشخص گردد. این علایم باید به سیستم روشنایی ایمنی سینما متصل باشد .

۱۵-۲-۹-۱ چنانچه سالن نمایش سینما دارای دو مسیر خروج (حداقل لازم) باشد، عرض هیچکدام از مسیرهای خروج نباید کمتر از نصف حداقل عرض لازم برای تخلیه تمامی تماشاگران باشد. چنانچه سالن نمایش سینما دارای دو مسیر خروج یا بیشتر باشد، نباید با بسته شدن هر یک از مسیرها (امری که در هنگام آتش سوزی محتمل می باشد) عرض مجموعه مسیرهای باقی مانده از نصف حداقل عرض لازم کمتر باشد .

۱۶-۲-۹-۱ چنانچه دو یا چند مسیر خروج با یکدیگر تلاقی نمایند، عرض مسیر جدید باید بر اساس مجموع جمعیتی که قرار است از این مسیر خروج تخلیه شود، محاسبه می گردد .

۱۷-۲-۹-۱ چنانچه اندازه عرض یک مسیر خروج در طول مسیر، کم و زیاد گردد، اندازه کم عرض
ترین قسمت مسیر خروج به عنوان عرض آن مسیر خروج تلقی می شود .

۱۸-۲-۹-۱ وجود عناصری مانند ستون، مجسمه، باغچه گل و حجمهای تبلیغاتی بیرون زده از دیوار در مسیر خروج ممنوع است حتی اگر به واسطه وجود آنها عرض مسیر از حداقل لازم نیز کمتر نشده باشد. کمیسیون نظارت تنها در صورتی می تواند وجود اینگونه عناصر را در مسیر خروج اجازه دهد که به لحاظ ارتفاع زیاد کف عناصر یاد شده از زمین یا به خاطر ترکیب خاص آنها با سایر وجوه مسیر خروج، احتمال هر گونه خطر ناشی از برخورد با آنها در هنگام فرار تماشاگران منتفی باشد .

۱۹-۲-۹-۱ از پله هایی که بین اجزای آنها (دست انداز و کف پله ها، یا کف پله ها با یکدیگر) فاصله وجود دارد، نباید در مسیرهای خروج سینما استفاده شود .

۲۰-۲-۹-۱ از پله های گرد و نیم گرد نباید در مسیرهای خروج سینما استفاده شود .

۲۱-۲-۹-۱ عرض هر لنگ پله در مسیر خروج سینما نباید از حداقل لازم برای مسیر خروج مزبور کمتر باشد .
۲۲-۲-۹-۱ چنانچه چند سالن نمایش به یک پلکان خروجی متصل شوند، اندازه عرض لنگ پله در هر طبقه باید بر اساس مجموع جمعیت آن طبقه و طبقات بالاتری که از این مسیر تخلیه می شود، محاسبه گردد .

۲۳-۲-۹-۱ در ابتدا و انتهای پلکان خروجی و در اتصال پلکان خروجی به فضاهای نمایش یا سالن انتظار باید درِ مستقل وجود داشته باشد. چنانچه فاصله پلکان تا در خروجی نهایی سینما در طبقه همکف کمتر از ۱۰ متر باشد همان در خروجی سینما بعنوان در انتهایی پلکان سینما تلقی می شود. همچنین با توجه به اینکه فضاهای کم خطر سینما موظف به داشتن یک فیلتر فضایی با دو در برای ارتباط با مسیر خروج می باشند بنابراین در این موارد نیازی به وجود یک در اضافی (در سوم) برای ارتباط با پلکان خروجی نمی باشد .

۲۴-۲-۹-۱ مسیر خروج باید از تهویه مکانیکی برخوردار باشد. این تهویه نباید به گونه ای باشد که در هنگام آتش سوزی، دود فضاهای دیگر را به مسیر خروج انتقال دهد. تهویه طبیعی در مسیر خروج توصیه می شود .

۲۵-۲-۹-۱ مصالح پوشش دیوار، سقف و کف ساختمان در مسیر خروج باید از مصالح غیر قابل اشتعال باشد و کل ساختمان مسیر خروج باید حداقل ۲ ساعت در برابر آتش سوزی مقاومت کند .

۲۶-۲-۹-۱ مسیر خروج باید روشنایی ایمنی داشته باشد و روشنایی طبیعی برای مسیر خروج توصیه می شود .

۲۷-۲-۹-۱ مشخصات درهای خروج سینما باید از جهت شکل، ابعاد، مصالح، نحوه باز و بسته شدن و … ، همان مشخصات عرضه شده در خصوص درهای خروج از سالن نمایش می باشد. این درها و سایر درهایی که به مسیر خروجی متصل می باشند باید در مقابل آتش مقاوم بوده و تا مدت نیم ساعت پس از تماس با آتش نباید فرو ریزند .

۲۸-۲-۹-۱ درهای خروج از سینما نباید پس از باز شدن، سطحی از پیاده رو را اشغال نمایند حتی اگر این پیاده رو یا به خودی خود یا به واسطه عقب نشینی سینما وسیع و عمیق نیز باشد .

۲۹-۲-۹-۱ استفاده از پله گرد و نیم گرد در سینما در اماکنی غیر از مسیر خروج مجاز است. به شرطی که عمق هر واحد پله در باریک ترین قسمت کف پله از ۲۵ سانتیمتر کمتر نباشد .

۳۰-۲-۹-۱ تعداد پله در سینما نباید از ۳ عدد (۳ ارتفاع) کمتر باشد و اختلاف سطخهای کمتر از ۳ پله باید به وسیله شیب راهه حل شود. تک پله ها و پله های دوتایی، تنها در سالن نمایش سینما مجاز دانسته می شود. به شرطی که این پله ها مکرر بوده و در تکرار آنها نظم وجود داشته باشد. پله های مذکور باید به وسیله روشنایی ایمنی مشخص گردند .

۳۱-۲-۹-۱ ارتفاع هر پله حداقل ۱۴ و حداکثر ۱۸ سانتیمتر می باشد. حداکثر ارتفاع پله در سینماهای کودکان و نوجوانان ۱۶ سانتیمتر است. تنها پله های تکی و دوتایی مکرر و منظم راهرو های سالن نمایش از این قاعده مستثنی بوده و می توانند تا حد ارتفاع ۱۲ سانتیمتر کاهش یابند .

۳۲-۲-۹-۱ عمق پله حداقل ۳۰ و حداکثر ۳۵ سانتیمتر می باشد. عمق و ارتفاع پله ها در یک مجموعه پله به هم پیوسته نباید کم و زیاد شود .

۳۳-۲-۹-۱ عمق پاگرد پلکان نباید از عرض لنگ پله آن کمتر باشد . (شکل ۱۴)

۳۴-۲-۹-۱ عرض پاگرد پلکان نباید از عرض کل پلکان کمتر باشد . (شکل ۱۵)

۳۵-۲-۹-۱ پله و شیب راهه باید سرتاسر عرض معبر را بپوشانند و نباید حفره های کوچک و خطرناک بین پله و سطوح کناری به وجود آید. چنانچه عرض پله و شیب راهه با رعایت اندازه های ارائه شده در این دستورالعمل، کوچکتر از عرض معبر انتخاب شده باشد حفره های یاد شده، باید با تعبیه حفاظهایی به ارتفاع حداقل ۱۱۰ سانتیمتر محصور گردند .

۳۶-۲-۹-۱ باز شدن در به داخل شیب پله ممنوع است. همچنین درهایی که به پاگرد پله باز می شوند نباید بعد از باز شدن، در محدوده مستطیلی که به طول دهانه پله و عرض یک لنگ پله ساخته می شود قرار گیرد . (شکل ۱۶)

۳۷-۲-۹-۱ ساختمان پله ها باید در مقابل آتش سوزی ۲ ساعت مقاومت کنند .

۳۸-۲-۹-۱ پله ها باید در طرفین خود دارای دست انداز باشند. چنانچه عرض لنگ پله از ۲۴۰ سانتیمتر افزونتر باشد باشد باید یک دست انداز میانی نیز نصب گردد .

۳۹-۲-۹-۱ در نباید به شیب رامپ گشوده شود .

۴۰-۲-۹-۱ بین شیب راهه و در، یا شیب راهه و پله، در ابتدا و انتهای شیب راهه باید یک سطح افقی با عمقی به اندازه عرض سیب راهه وجود داشته باشد .

۴۱-۲-۹-۱ تمامی سطوح غیر محصور در سینما مانند پله های آزاد، تراسهای داخلی و خارجی، پاگرد پله ها، حفره ها و شیب راهه ها باید مجهز به یک حفاظ حداقل به ارتفاع ۱۱۰ سانتیمتر اشد. پنجره ها و بطور کلی وجوه شیشه ای که تا کف ادامه می یابند نیز باید از این حفاظ برخوردار باشند. این حفاظ نباید بگونه ای باشد که افراد (به ویژه خردسالان) براحتی از آن بالا بروند .

۴۲-۲-۹-۱ مصالح کف پله ها، شیب راهه ها و راهرو ها نباید لغزنده و قابل اشتعال باشند .

۴۳-۲-۹-۱ تعبیه آسانسور در سینما برای استفاده تماشاگران ممنوع است لیکن تعبیه و استفاده آسانسور برای انجام امور اداری، حمل بار و تجهیزات سینما بلامانع می باشد .

۱۰-۱ پارکینگ های سینما

۱-۱۰-۱ مشخصات عمومی

جدول شماره ۱-۱۷
پارکینگ های سینما
مشخصات
اندازه یا تعداد
توضیحات
حداقل سطح سرانه پارکینگ به ازای هر تماشاگر
۱ متر مربع
۱- چنانچه مجاری ورود و خروج در کنار هم قرار گیرند عرض مجموعه نباید از ۶ متر کمتر باشد .
عرض مجاری ورود و خروج پارکینگ (۱)
۳/۵ متر

حداکثر شیب شیب راهه پارکینگ
۱۵ درصد

حداقل ارتفاع مفید سقف پارکینگ سرپوشیده
۲۴۰ سانتیمتر

۲-۱۰-۱ سایر مشخصات
۱-۲-۱۰-۱ هر سینما باید دارای یک پارکینگ برای استقرار اتومبیل، دوچرخه و موتورسیکلت تماشاگران باشد. اجازه تاسیس سینما و اجازه راه اندازی سینما به شرط برخورداری سینما از پارکینگ صادر می گردد .

۲-۲-۱۰-۱ پارکینگ سینما می تواند در یکی از اماکن زیر مستقر گردد:
الف) بخشی از زمین سینما
ب) داخل ساختمان سینما (در طبقات روی زمین و زیر زمین سینما)
ج) زمینهای نزدیک سینما (در تملک یا اجاره صاحب سینما)
د) ساختمانهای پارکینگ چند طبقه مستقل (در تملک یا اجاره صاحب سینما) در نزدیکی سینما .
۳-۲-۱۰-۱ در سینماهایی که پارکینگ در زمین سینما (در بخشی از زمین یا ساختمان سینما) احاث می شود، مسیر حرکت سواره و محل استقرار وسائل نقلیه تماشاگران باید از محل رفت و آمد افراد پیاده (کسانیکه قصد ورود به سینما را داشته یا از آن خارج می شوند)کاملا" تفکیک گردد. تنها در سینماهای دارای یک بر آزاد، باز کردن یک مجرا در منتهی الیه بر آزاد زمین برای ورود و خروج وسایل نقلیه تماشاگران مجاز بوده و وسایل نقلیه می توانند برای ورود به پارکینگ یا خروج از آن، پیاده رو جلوی سینما را قطع کنند .

۴-۲-۱۰-۱ مجرای ورود و خروج پارکینگ نباید در مکانی قرار داشته باشد که به واسطه ورود و خروج وسایل نقلیه (به ویژه خودروها) تردد خیابانهای اطراف سینما مختل گردد .

۵-۲-۱۰-۱ استقرار وزودی اصلی تماشاگران در داخل پارکینگ سرپوشیده سینما ممنوع است .

۶-۲-۱۰-۱ طرح پارکینگ سینما باید با اصل همزمانی ورود و خروج خودروها و سایر وسایل نقلیه انطباق داشته باشد .

۷-۲-۱۰-۱ ساختمان پارکینگ باید توان دو ساعت مقاومت در مقابل آتش سوزی را داشته باشد .

۸-۲-۱۰-۱ پارکینگهای سرپوشیده باید دارای هر دو نوع تهویه طبیعی و مکانیکی باشند .

۹-۲-۱۰-۱ در پارکینگها، به ویژه پارکینگهای سرپوشیده، باید تدابیر لازم جهت امکان شستشوی پارکینگ در نظر گرفته شود .

۱۰-۲-۱۰-۱ در هر پارکینگ باید حداقل دو دستگاه آتش خاموش کن دستی وجود داشته باشد .

۱۱-۲-۱۰-۱ در سایر موارد ذکر نشده، طراحی پارکینگ سینما باید با قوانین عمومی شهرداری ها در خصوص طراحی پارکینگ بناهای عمومی مطابقت داشته باشد .

۱۱-۱ بوفه و رستوران
بوفه و رستوران به عنوان فضاهای غیر ضروری تلقی شده و با صلاحدید احداث کننده در نظر گرفته می شود و در صورت احداث دارای شرایط زیر می باشد:

۱-۱۱-۱ در هر ساختمان سینما احداث یک بوفه و یک رستوران مجاز است. بوفه، مخصوص ارائه اغذیه سرد و نوشابه سرد و گرم و رستوران برای ارائه انواع اغذیه گرم (یا هر دو نوع اغذیه گرم و سرد) می باشد. فروش موادی که صرف آنها در سینما ممنوع است، در بوفه ، رستوران و هر فضای دیگر سینما ممنوع است .

۲-۱۱-۱ در رستوران، غذا باید به صورت نشسته صرف شود، بنابراین رستوران باید مجهز به میز و صندلی باشد. وجود میز و صندلی برای بوفه الزامی نیست .

۳-۱۱-۱ رستوران باید حداقل برای ۳۰ نفر محل نشستن و صرف غذا داشته باشد و سطح آن از ۶۰ متر مربع کمتر نشود.

۴-۱۱-۱ رستوران باید از سالن انتظار یا هر فضای دیگری که در مجاورت آن واقع است کاملا" جدا شود، به نحوی که سروصدای داخل فضاها به یکدیگر سرایت نکند و بوی غذا در محیط سینما پخش نشود .

۵-۱۱-۱ آشپزخانه رستوران باید از رستوران جدا باشد و ارتباط آن با هر فضای دیگر از سینما و با فضای عمومی خارج سینما با دو در صورت پذیرد .

۶-۱۱-۱ بوفه و رستوران هر یک باید دارای یک انبار برای ملزومات خود باشند .

۷-۱۱-۱ حمل اجناس مرد نیاز بوفه و رستوران از طریق درهای ورودی مورد استفاده تماشاگران مجاز نیست و این حمل و نقل باید از طریق دیگر صورت پذیرد. استفاده از پارکینگ یا ورودی ویژه کارکنان جهت حمل اجناس یاد شده بلامانع است .
۸-۱۱-۱ اعایت بهداشت و نظافت در بوفه و رستوران بسیار اهمیت داشته و کمیسیون نظارت با مشاهده موارد خلاف بهداشت در مکان یا در مواد غذایی بوفه و رستوران موظف به جلوگیری از ادامه کار آنها می باشد .

۹-۱۱-۱ نصب یک کپسول خاموش کننده آتش در کنار در ورودی آشپزخانه رستوران الزامی است .

فصل دوم
‹‹توصیه های طراحی››
۱-۲ همجواریها
۱-۱-۲ همجواری مطلوب
۱-۱-۱-۲ احداث سینما در اماکن پر رفت و آمد و کانون های جمعیتی توصیه می شود، مشروط به اینکه امکانات لازم برای دسترسی و تخلیه سریع جمعیت تا حد تامین ایمنی در مواقع اضطرار برای تماشاگران سینما و سایر شهروندان فراهم باشد. در هیچ شرایطی نباید عملکرد سینما خللی در نظام عبور و مرور شهر ایجاد کند .

۲-۱-۱-۲ همجواری سینما با فعالیتهای فرهنگی، تجاری، تفریحی، آموزشی، ورزشی و خدماتی بلامانع است. وجود اماکنی از قبیل فروشگاه های پر رونق، اماکن گذران اوقات فراغت، اغذیه فروشی ها و رستورانها، مراکز فرهنگی و هنری (مانند تئاتر و موسیقی) که جاذب جمعیت هستند در جوار سینما، به کارایی بیشتر آن کمک می کند. در مقابل، سینما نیز به عنوان یک مرکز جذب جمعیت در رونق فعالیتهای اطرافش تاثیر بسزایی دارد .

۳-۱-۱-۲ علاوه بر دسترسی راحت افراد پیاده، محل سینماباید امکان دسترسی راحت با وسایل نقلیه مختلف را نیز دارا باشد .

۲-۱-۱ همجواریهای مخاطره آمیز یا نامطلوب
۱-۲-۱-۲ همجواری ذ سینما با اماکن مخاطره آمیز ممنوع است، این اماکن عبارتند از: فرودگاه ها، پمپ بنزین ها، انبارهای مواد محترقه و منفجره، انبار های مواد قابل اشتعال، کارگاه های تولید مواد آتش زا و اماکنی که با مواد محترقه و شیمیایی سروکار دارند. به طور کلی همجواری سینما و حریم آن باید به تایید کمیسیون نظارت برسد .

۲-۲-۱-۲ توصیه می شود سینما با اماکنی مانند بیمارستانها، ادارات پر رفت و آمد دولتی، قرارگاه های انتظامی و مساجد همجوار نگردد یاحریم لازم راکه به تایید " کمیسیون نظارت" رسیده باشد رعایت کند.
۳-۲-۱-۲ توصیه می شود سینما با اماکنی که دارای سروصدا بوده یا تولید بوهای نامطبوع و هوای ناسالم میکنند مانند آتش نشانی، کارخانجات شیمیایی و دارویی همجوار نگردد مگر با رعایت حریم مورد تایید " کمیسیون نظارت" .
۳-۱-۲ همجواری با مجموعه های فرهنگی و هنری
۱-۳-۱-۲ سینما میتواند در جوار سایر فعالیتهای سازگار موضوع بند ۱-۱-۲ در داخل یک محوطه پیش بینی شود. در هر صورت نوع فعالیتهای این مجموعه باید به تصویب " کمیسیون نظارت" برسد و تغییرات بعدی فعالیتها نیز باید با اجازه کمیسیون صورت گیرد .
۲-۳-۱-۲ تعیین میزان نسبت زیر بنای فعالیتهای مجموعه در عهده کمیسیون نظارت خواهد بود. در عین حال توصیه می شود برای حفظ اهمیت سینما در این مجموعه ها، نسبت زیر بنای فعالیتهای همجوار سینما به کل مجموعه از نسبت ۱ به ۳ تجاوز نکند .

۳-۳-۱-۲ در همجواری سینما با اماکن فرهنگی هنری مثل سالن های تئاتر و تالارهای موسیقی رعایت نسبت مذکور در بند ۲-۳-۱-۲ ضروری نمی باشد .

۴-۳-۱-۲ در چنین مجموعه هایی، ورودی سینما می تواند در میان سایر فعالیتها قرار گیرد اما مسیرهای خروج آن در هر شرایطی تابع مشخصات مسیرهای خروج از ضوابط ارایه شده در بخش مسیر خروج موضوع بند ۶-۱-۱ این دستورالعمل خواهد بود .

۵-۳-۱-۲ در این مجموعه دیوارهای جدا کننه سینما از سایر فعالیتها باید تا دو ساعت در مقابل آتش سوزی مقاوم باشد .

۶-۳-۱-۲ میزان گنجایش و وسعت پارکینگ لازم برای این مجموعه ها، باید بر اساس مجموع گنجایش و وسعت دو بخش (سینما و سایر فعالیتهای همجوار) پیش بینی گردد. گنجایش و وسعت پارکینگ لازم برای سینما مطابق مفاد بند ۱۰-۱ این دستورالعمل و برای سایر فعالیتهای همجوار مطابق قوانین شهرداری خواهد بود .
۴-۱-۲ احداث سینما در یک "مجتمع"
۱-۴-۱-۲ ساختمان سینما می تواند جزئی از یک مجتمع، با فعالیتهای متنوع باشد به شرطی که نوع این فعالیتها مطابق موضوع بند ۱-۱-۲ این دستورالعمل انتخاب شده باشد. توصیه می شود سطح زیر بنای "مجتمع"از ۵۵۰۰ متر مربع (فضای ساخته شده بدون احتساب مساحت زیر زمین) و مساحت زمین آن از ۳۰۰۰ متر مربع کمتر نباشد. سایر مشخصات سینماهای داخل مجتمع ها با ضوابط ارایه شده در خصوص سینماهای مستقل، مشابه است .

۲-۲ معابر اطراف سینما
۱-۲-۲ توصیه می شود زمینهایی برای احداث سینما مورد استفاده قرار گیرند که دارای بیش از یک بر آزاد باشند. چنین کیفیتی می تواند در ترتیب ورودی ها و خروجی ها، انتظام فضایی، کنترل نظم، استفاده بهتر از سطوح طبقات، اطفاء حریق، نمود بهتر سینما و بهره بیشتر اقتصادی موثر باشد .
۲-۲-۲ قرار گیری سینما در کنار بزگراه ها و آزادراه ها ممنوع می باشد. در زمینهایی که در نزدیکی این معابر تردد موتوری سریع، واقع باشند و به خاطر این نزدیکی احتمال مزاحمت برای معابر تردد سریع وجود داشته باشد نیز نمی توان اقدام به احداث سینما نمود .
۳-۲-۲ هیچکدام از کوچه های عمومی اطراف زمین سینما نباید از نوع کوچه های بن بست مسکونی باشد .

۴-۲-۲ اجازه احداث سینما در زمینهای کنار چهارراه ها و میادین اصلی شهرهای بزرگ، موکول به نظر کمیسیون نظارت بوده و پس از بررسی کارشناسی کمیسیون مزبور صادر می گردد. خصوصیات معابر اطراف این زمینها باید با سایر ضوابط تعیین شده در این بخش مطابقت داشته باشد .

۵-۲-۲ عرض معبر سواره رو خیابان اصلی کنار سینما (خیابان جنب ورودی اصلی) نباید از ۱۶ نتر کمتر باشد. عرض معبر سواره رو خیابان فرعی کنار سینما نباید از ۶ متر کمتر باشد. این ضابطه برای خیابانهای یک طرفه و دو طرفه یکسان است .

۶-۲-۲ خیابان اصلی و فرعی اطراف سینما می تواند از نوع خیابانهای (کوچه های) پیاده رو باشد به این شرط که اتومبیل آتش نشانی قابلیت ورود، حرکت، چرخش و انجام عملیات اطفاء حریق سینما را در داخل آنها داشته باشد. خیابانی که معبر پیاده رو جلو سینما از آن منشعب می گردد باید دارای حداقل عرض معبر سواره رو ۱۶ متر باشد .

۷-۲-۲ عرض (عمق) پیاده رو خیابان اصلی کنار سینما نباید از ۳ متر کمتر باشد. عرض پیاده رو ۴ متر ترجیح داده می شود. سینماها موظف هستند برای استقرار جمعیت جلوی ورودی خود، فضای پیش ورودی را پدید آورند. مشخصات این فضا در بخش ضوابط مربوط به ورودی سینما ذکر شده است .

۸-۲-۲ چنانچه خیابانی که در خروجی سینما به آن گشوده می شود فاقد پیاده رو باشد، ساختمان سینما در طبقه همسطح خیابان باید با عقب نشینی از خیابان مزبور، یک پیاده رو حداقل به عرض (عمق) ۱۵۰ سانتیمتر در کنار خیابان بوجود آورد .

۹-۲-۲ تمامی ضوابطی که در بخش سینما و معابر پیرامون در این دستورالعمل آمده است مربوط به سینماها یا مجتمع های سینمایی بین ۳۰۰ تا ۱۵۰۰ نفر گنجایش می باشد. در خصوص سینماهای کوجکتر از ۳۰۰ نفر گنجایش و سینماهایی با ظرفیت بالای ۱۵۰۰ نفر گنجایش، کمیسیون نظارت باید در هر مورد با توجه به ضوابط ارایه شده در این بخش و بررسی های کارشناسانه خود ضوابط مربوط به همجواری سینما و معابر پیرامون را تعیین نموده و به احداث کننده سینما تکلیف نماید .

۳-۲ نمای سینما
۱-۳-۲ توصیه می شودکه نمای سینما هماهنگ با محیط اطراف خود به گونه ای طراحی شود که سینما به صورت میطی آشنا، امن، راحت و مفرح جلوه نماید.

۲-۳-۲ توصیه می شود نمای سینما به گونه ای طرح شود که از دور توجه را به خود جلب نماید و ساختمان سینما را معرفی کند .

۳-۳-۲ توصیه می شود نمای سینما جذاب، زیبا و چشمگیر باشد و کل و جزء آن با دقت طراحی شود.

۴-۳-۲ توصیه می شود نمای سینما با توجه به جلوه آن در هنگام شب، طراحی شود .

۵-۳-۲ توصیه می شود نمای سینما تا حد امکان از نمای ساختمانهای اطراف و تابلوهای فعالیتهای دیگر اطراف آن متمایز و قابل تشخیص باشد .

۶-۳-۲ توصیه می شود که سطح یا سطوخ نصب پوسترهای بزرگ فیلم در نمای سینما به گونه ای طرح شود که امکان نصب و تعویض آسان و بی خطر پوسترها میسر باشد .

۷-۳-۲ برای نصب یا تعویض پوسترها نباید به هیچ صورت از پیاده روی مقابل سینما استفاده شود .

۸-۳-۲ در سینماهایی که دارای چند سالن نمایش می باشند بهتر است چند محل برای نصب پوستر فیلمهای مختلف در نمای سینما در نظر گرفته شود .

۲-۳-۹ در نمای سینما باید تابلوهای زیر نصب گردند، بهتر است محل تابلوها هنگام طراحی نما مد نظر باشد:
تابلوی نام سینما و در صورت چند سالنه بودن آن نام سالنهای مختلف آن (به صورتی مشخص در شب و روز)، تابلوی نام فیلم یا فیلمها (با امکان تعویض آسان به صورتی که از دور دیده شود)، تابلوی نصب تصاویر فیلم یا فیلمهای مختلف (جهت استفاده عابرین پیاده)، تابلوی ساعات شروع سانسهای مختلف نمایش فیلم یا فیلمها .

۲-۳-۱۰ نمای سینما بهتر است به گونه ای طراحی شود که مصون از عوامل جوی باشد و نقاط مختلف آن قابل دسترسی برای مرمت و نظافت باشد .

۱۱-۳-۲ جزئیات نمای سینما باید به گونه ای طراحی گردد که برای عابران و کسانی که در پیاده رو ایستاده اند، یا حرکت می کنند، خطرآفرین نباشد .

۴-۲ نکات ایمنی
۱-۴-۲ کلیه فضاهای خطرزا باید از محل تجمع تماشاگران جدا یاشد. (به بحث "۸-۱ انبار و اتاق تاسیسات" مراجعه کنید) .

۲-۴-۲ سازه ساختمان سینما که شامل دیوارهای باربر، ستونها و سقفها می باشند، باید حداقل ۲ ساعت در مقابل آتش سوزی مقاومت داشته باشند. به این ترتیب باید از مصالح مقاوم در برابر آتش برای سازه استفاده نمود، چنانچه این امکان وجود نداشته باشد، باید برای پوشش سازه از مصالحی که حداقل ۲ ساعت در مقابل حریق مقاومت دارند، استفاده شود .

۳-۴-۲ دیوارهای اطراف تمامی پله ها، دیوارها و سقف راهروهای خروجی، دیوار دودکش ها باید حداقل ۲ ساعت در مقابل حریق مقاومت داشته باشند .

۴-۴-۲ برای جلوگیری از گسترش حریق به اماکن اطراف، دیوارهای پیرامون ساختمان سینما که به بناهای اطراف چسبیده است باید حداقل ۲ ساعت در مقابل آتش مقاومت داشته باشد .

۵-۴-۲ هر مصالحی که برای پوشش داخلی دیوارها، سقف و یا سقفهای معلق در داخل فضاهای سینما به منظور تزیین، مسائل آکوستیکی و یا عایق صوتی و حرارتی به کار می رود باید از مصالح غیر قابل احتراق باشد. کاربرد مصالح قابل احتراق تنها در صورتی جایز است که ضخامت آن از ۱ میلیمتر بیشتر نبوده و در زیر آن مصالح غیر قابل احتراق بکار رفته باشد. کاربرد چوب به شرطی مجاز است که واجد شرایط نازک کاری نوع الف بانرخ پیشروی شعله صفرتا۲۵باشد(نشریه۱۱۲سازمان- جدول ۹-۴ الف)

۶-۴-۲ مصالح مورد مصرف در کف و کفپوشها باید از مصالح غیر قابل احتراق باشد .

۷-۴-۲ درهای ورودی و خروجی سالن نمایش باید از چوب به ضخامت حداقل ۴ سانتیمتر و به طریقه کام و زبانه ساخته شوند و بر روی آن رنگ ضد حریق زده شود، کاربرد هر گونه روکش یا مصالح چوبی نظیر نئوپان برای درهای سالن نمایش ممنوع است .

۸-۴-۲ صحنه نمایش باید از مصالح مقاوم در برابر آتش ساخته شود، پشت پرده نمایش نیز باید عاری از هر نوع مصالح قابل اشتعال باشد .

۹-۴-۲ سایر مقررات ایمنی از حریق
۱-۹-۴-۲ استعمال دخانیات در داخل سالن نمایش ممنوع میباشد .

۲-۹-۴-۲ استفاده از هر نوع چراغ یا بخاری که از مواد قابل اشتعال به عنوان سوخت استفاده می کنند، در داخل کلیه فضاهای سینما مممنوع می باشد .

۳-۹-۴-۲ داخل فضاهای مختلف ساختمان سینما با توجه به محل مورد نظر، باید آشکار ساز دودی، حرارتی و یا هر دو به تعداد لازم وجود داشته باشد. محل و نحوه نصب آنها باید طبق نقشه تاسیسات برقی باشد .

۴-۹-۴-۲ در داخل سالن نمایش، سالن انتظار و نقاط مسلط به راهروهای خروجی طبق طرح تاسیساتی باید شلنگهای قرقره ای در داخل دیوارها برای استفاده متصرفان نصب گردد. قطر شلنگ باید ۱/۵ اینچ
و طول آن حداقل ۲۵ متر باشد .

۵-۹-۴-۲ سینما باید مجهز به انشعاب آب کافی برای آتش نشانی باشد. (هر خروجی ۹۵۰ در دقیقه برای مدت نیم ساعت) .

۶-۹-۴-۲ در سالنهای انتظار تا ۱۵۰ متر مربع دو کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک و تا۲۰۰ متر مربع سه کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک باید در محلهای قابل دسترس بر روی دیوارهای مقابل یکدیگر نصب گردند. در سالنهای انتظار بیش از ۲۰۰ متر مربع، تعداد مورد نیاز وسائل اطفاء حریق و محل نصب آنها، باید طبق نظر متخصص آتش نشانی تعیین گردند .

۷-۹-۴-۲ در داخل سالن های نمایش باید دو کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک در دو طرف پرده و دو کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک در دیوار ضلع مقابل پرده نصب گردد. چنانچه عمق سالن نمایش ۳۰ متر و یا بیشتر باشد، باید یک کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک در وسط هر یک از دیوارهای جانبی نصب گردد. کپسولها باید در نقاط قابل دسترس به دیوار متصل گردند .

۸-۹-۴-۲ در کنار در ورودی هر کدام از اتاقهای باتری و پروژکتور باید یک کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک نصب گردد .

۹-۹-۴-۲ در کنار در ورودی انبار سوخت سینما باید حداقل یک کپسول ۶ کیلوگرمی پودری نصب گردد .

۱۰-۹-۴-۲ در کنار در ورودی فضای دیگ بخار، اتاق ژنراتور، اتاق پمپ فضاهای تاسیسات خنک کننده، اتاق فرمان، فضاهای ترانسفورماتور برق، اتاق تابلوی برق هر کدام بایدیک کپسول ۶ کیلوگرمی گاز کربنیک نصب گردد .

۱۱-۹-۴-۲ چنانچه بعضی از این فضاها در یک محل جمع شده باشند و امکان تفکیک میسر نباشد، باید یک کپسول ۶ کیلوگرمی و یک دستگاه خاموش کننده چرخدار ۳۰ کیلوگرمی در داخل این فضا
نصب گردد .

۱۲-۹-۴-۲ در جنب در انبار فیلم، باید یک کپسول ۱۲ کیلوگرمی پودری نصب گردد.

۱۳-۹-۴-۲ محل دستگاه های اطفاع حریق باید در هنگام طراحی بنا در نظر گرفته شود و هنگام ساخت این دستگاه ها در نقاط تعیین شده، نصب گردند. دستگاه های اطفای حریق باید طبق دستورات و راهنمایی های مامورین آتش نشانی همیشه برای استفاده آماده باشند .

۱۴-۹-۴-۲ حدال دو نفر از کارکنان سینما باید آموزشهای لازم برای مقابله با حریق را دیده و اشنا به نقاط حساس سینما از نظر بروز حریق، نحوه جلوگیری از گسترش حریق و راههای فرار سینما باشند و گواهی از طرف آتش نشانی برای آنها صادر شده باشد و یک نفر از آنها به عنوان مسئول ایمنی و اطفاء حریق سینما و نفر دوم به عنوان جانشین مسئول به نهاد زیربط معرفی شود .

۱۵-۹-۴-۲ حضور مسئول امور ایمنی سینما در تمام ساعات نمایش در سینما الزامی است .

۱۶-۹-۴-۲ در تمام طول نمایش فیلم باید یک نفر کنترل چی درسالن با چراغ قوه حضور داشته باشد.

۱۷-۹-۴-۲ تمامی افرادی که در اتاق پروژکتور کار می کنند باید آموزشهای لازم را برای مقابله با آتش دیده باشند و گواهی از طرف مقامات آتش نشانی برای آنها صادر شده باشد .

۱۸-۹-۴-۲ بازدید مستمر از وسایل اطفای حریق، هر موقع که صلاح باشد در ساعات کاری سینما مجاز است. حداکثر فاصله زمانی بین دو بازدید نباید از شش ماه بیشتر گردد. همچنین اطمینان از حظور مسئول امور ایمنی یا جانشین او در ساعات کاری سینما بوسیله بازدیدهای مستمر ضروری است .

خصوصیات جغرافیایی و جمعیتی شهرستان کرج

شهرستان کرج در شمال غربی استان تهران بین عرضهای ٤٩ تا ٣٥ و طول ٥١ درجه قرار گرفته است. ارتفاع این شهرستان به دلیل کوهستانی بودن بخش شمالی و جلگه های بخش جنوبی متفاوت می باشد. متوسط ارتفاع منطقه در شهر کرج ١٣٢١ متر است و بنابراین در گروه سرزمینهای با ارتفاع ١٠٠٠ تا٢٠٠٠ متر بالاتر از سطح دریا قرار می گیرد.
شهرستان کرج یکی از شهرستان های استان تهران است که با ٢٨٣٠ کیلومتر مساحت در شمال غربی استان تهران واقع شده و مرکز آن شهر کرج است. علاوه بر شهر کرج شهرهای اشتهارد، ماهدشت، مهرشهر، مشکین شهر و کمال شهر نیز در این شهرستان واقع است. این شهرستان دارای دو بخش است که شامل ٤ دهستان می باشد. مجموعاً ٢٦١ آبادی .شهر کرج به دلیل مجاورت با پایتخت (حدوداً ٤٠ کیلومتری شمال غربی تهران) تبدیل به یکی از قلبهای جمعیتی و اقتصادی منطقه شده است.
در دهه گذشته با وسعه روز افزون بافت شهری روبرو بوده است به طوری که هم اکنون به صورت شهر بزرگی در آمده که شهرکهای اقماری بسیار زیادی را در پیرامون داشته مضافاً در اثر گسترش به بسیاری از روستاها و شهرکهای حاشیه ای خود (از قبیل مهر شهر،عظیمیه، حاجی آباد و …)اتصال یافته است.
بنابر آمار سرشماری سال ١٣٦٥ جمعیت کرج ٢٧٣٨٧٣ نفر بوده که با احتصاب رجایی شهر ١١٧٨٥٢ نفر و مهرشهر ٥٧٤٧٧ نفر جمعیت آن به حدود ٤٥٠ هزار نفر بالغ میگردد. افزایش جمعیت کرج در فاصله دو سرشماری سالهای ١٣٥٥‹‹١٣٧٩٢٦›› نفر و ١٣٦٥ ‹‹٢٧٣٨٧٣›› نفر نرخ٩٥/٦ درصد را نشان می دهد.
نواحی شمالی این شهرستان را کوه های البرز و دره و خانه کرج پوشانیده که به طرف شمال به ارتفاع آن افزوده می شود.مهمترین کوه های این شهرستان که در همین ناحیه کوهستانی قرار دارند عبارتند از: کوه های پالون گرد(٤٣٧٥ متر) کوه کوه آسار (٣٩٤١ متر) و کوه صندوق چال(٣٧١٨ متر) است و نواحی جنوبی شهرستان کرج را دشت هموار فوق العاده حاصلخیز پوشانیده که طی سالهای اخیر متاسفانه تحت شعار توسعه شهری به زیر ساخت و ساز رفته است.

فصل دوم: اقلیم
تقسیم بندی اقلیمی کرج
الف: منطقه کوهستانی:
ناحیه شمالی کرج مشرف به ارتفاعات البرز است که بخشی از سال را با سپیدی برف دنبال می کند. حداکثر درجه حرارت در این ناحیه ٤٠/١٢ درجه سانتیگراد، معدل حداقل درجه حرارت ٦ درجه سانتیگراد ، حداکثر مطلق درجه حرارت در ماه اول تابستان ٣١ درجه و حداقل درجه حرارت در ماه اول زمستان ٢/٢٤- درجه سانتیگراد است.
ب: منطقه دامنه و دشت مرکزی:
بخش عمده ای از نقاط مسکونی را شامل می شود که البته میزان بارندگی و درجه حرارت آن از ناحیه الف بیشتر و گرمتر است. معدل درجه حرارت ماهیانه بین ١٠ تا ١٤ درجه است که ماههای اول و دوم زمستان کاهش چشمگیر می کند.
ج: منطقه دشت جنوبی:
منطقه ای است گرمتر و خشک تر از مناطق فوق که در ماه های گرم تابستان دما تا ٤٢ درجه هم افزایش میابد و حداقل دما در دی و بهمن به ٢٥ درجه سانتیگراد می رسد.
پس به طور کلی آب و هوای این شهرستان در نواحی شمالی معتدل و متمایل به سرد و در دشتهای جنوبی معتدل است. از نظر بارندگی هم جزء مناطق خشک محسوب میشود. لازم به ذکر است که اطلاعات هواشناسی و اقلیمی کرج در محدوده مطالعاتی در یک دوره ١٥ ساله از سال ١٣٦٥ تا ١٣٧٩ مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

٤-٢-جدول تقسیمات ٩ گانه اقلیمی در ایران

نمونه
متوسط حداقل cدما در تابستان ْ
متوسط حداکثر cدما در تابستان ْ
ویژگی
نوع اقلیم
جاسک،چاه بهار،بندر لنگه،بندر عباس،بوشهر
١٠ تا ١٥
٢٥ تا ٤٠
تابستان گرم ، خیلی مرطوب ، بدون فصل زمستانی
١
آبادان ، اهواز
٥ تا ١٠
٤٥ تا ٥٠
تابستان خیلی گرم ومرطوب، بدون فصل زمستانی
٢
کازرون
٠ تا ٥
٢٥ تا ٤٠
تابستان گرم و مرطوب زمستان معتدل
٣
ایرانشهر
٥ تا ١٠
٤٠ تا ٤٥
تابستان خیلی گرم، بدون فصل زمستان
٤
طبس ، کاشان
٠ تا ٥
٤٠ تا ٤٥
تابستان خیلی گرم و خشک، زمستان معتدل
٥
بابلسر،بندر انزلی، رشت، گرگان
٠ تا ٥
٢٥ تا ٢٠
تابستان معتدل و مرطب، زمستان معتدل
٦
زابل، زاهدان، فسا، بم
٠ تا ٥
٢٥ تا ٤٠
تابستان گرم و خشک، زمستان معتدل
٧
تهران، شیراز، مشهد، قزوین
٠ تا ٥-
٢٥ تا ٤٠
تابستان گرم و خشک، زمستان سرد
٨
اراک، همدان، زنجان، تبریز، شهرکرد
٥- تا ١٠-
٢٥ تا ٤٠
تابستان گرم و خشک، زمستان خیلی سرد
٩

٥-٢- دما
طبق آمارهای هواشناسی در محدوده مورد بررسی، میانگین دمای سالانه معادل ٥/١٥ درجه سانتیگراد میباشد که در جدول (٧) مشاهده می گردد. با توجه به داده های مربوط به آمار هواشناسی می توان تصویر ساده ای از رژیم دمایی در دوره ٣٠ ساله (٥٠-١٣٨٠) را در محدوده مطالعاتی به شرح زیر بیان نمود :
– میانگین دمای سالیانه حدود ٥/١٥ درجه سانتی گراد.
– گرمترین ماه سال (تیر ماه) با متوسط درجه حرارت ٥/٢٧ درجه سانتی گراد.
– سردترین ماه سال (دی ماه) با متوسط درجه حرارت ٤/٣ درجه سانتی گراد.
– متوسط حداقل مطلق در دی ماه معادل ٢/١- درجه سانتی گراد.
– متوسط حداکثر مطلق در تیر ماه معادل ٥/٣٥- درجه سانتی گراد.
همچنین متوسط روزانه دما در فصل بهار ٢٠ درجه سانتی گراد و در فصل پاییز ٢/١٠ درجه سانتی گراد می باشد.
بر این اساس دامنه نوسانات در فصل گرم(تابستان) برابر ٦/١٩ درجه سانتی گراد است که نسبت بالایی را نشان می دهد. این امر خود گویای خشکی و شرایط گرمایی در طول سال می باشد.
با مطالعه میانگین یخبندان در خدول شماره (٧) نیز مشخص می شود که در سال حدود ٧٦ روز یخبندان وجود دارد که حداکثر با ٢٨ روز در دی ماه و حداقل روزها در ماه های فروردین تا مهر می باشد .
شهر کرج به علت موقعیت خاص جغرافیایی در طول سال از آب و هوای متنوعی برخوردار است. بر طبق گزارش ایستگاه هواشناسی دانشکده کشاورزی کرج طی ١٣٣٥ تا ١٣٦٩ (دوره ٣٥ ساله) ماه دی با ٧/٥ درجه سانتی گراد می باشد. با توجه حرارت در فصل تابستان و میزان رطوبت ٥٨/٦٨% ملاحظه می گردد که آب و هوا در شهر کرج از حد قابل تحمل و تقریباً مطلوبی برخوردار است.

٧-٢- جدول متوسط درجه حرارت و تعداد روزهای یخبندان ٣٠ ساله محدوده مطالعاتی در سالهای ٥٠-١٣٨٠ بر حسب درجه سانتیگراد

مهر
شهریور
مرداد
تیر
خرداد
اردیبهشت
فروردین
ماه
١/١١
٥/١٤
٤/١٧
٤/١٥
٣/١٣
٩/٧
٤/٤

حداقل
٢٩
٣/٣٣
٨/٣٦
٦/٣٦
٣/٣٢
٢٧
٤/٢٢
حداقل اکثر
٤/٢٠
٨/٢٣
٢٧
٣/٢٦
٧/٢٢
٩/١٦
٨/١١
متوسط
٦٣
٠
٠
٠
٠
٠
٠
معدل روزهای یخبندان

اسفند
بهمن
دی
آذر
آبان
ماه
٨/٠-
١/٥-
٨/٥-
٧/٠-
٥
حداقل
٤/١٨
٨/١٢
٣/١٣
١/١٥
٢/٢١
حداقل اکثر
٥/٨
٤/٤
٧/٣
١/٧
٥/١٣
متوسط
٧٦
١٠
١٧
٢٣
١٨
معدل روزهای یخبندان

١٠-٢- بارندگی
بر اساس آمار بارندگی در دوره ٣٥ ساله در شهرری ١٣٣٥ تا ١٣١٩ میزان بارندگی در شهرری بین ٢٠٠ تا٤٠٠ میلیمتر در سالهای مختلف و فصول مختلف متغیر بوده و حداکثر میزان بارندگی در فروردین ماه به میزان ٦/٤٤ و در اسفند به ١/٤٤ میلیمتر رسید. حداقل بارنگی نیز در فصول تابستان بین خرداد ماه تا شهریور بوده است که البته بر اساس نمودار بارندگی و درجه حرارت در شهر ری در شروع فصل خشک از ٢٧ خرداد تا ١٨ شهریور ماه است که بارندگی به حداقل و حرارت به حداکثر می رسد.
این میزان بارندگی به تنهایی قادر به تامین آب مصرفی شهر و اطراف آن و مصارف کشاورزی نبوده است. استفاده از حوزه وسیع ابریز البرز جنوبی و شمال آن در انتقال آبهای سطحی از طریق رودخانه کرج و کردان و بهره برداری از آبهای زیر زمینی خاصه در قسمت مسطح دشت مرکزی آن در مجموع از طریق حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق به تامین آب مورد نیاز شهر و اطراف آن کمک فراوان می کند.
اما آمار بارندگی در دوره ٣٠ ساله (١٣٥٠ تا ١٣٨٠) با تغییراتی همراه است از جمله آنکه حداکثر میزان بارندگی به طور متوسط در اسفند ماه با ١/٥٠ و حداقل متوسط آن در مرداد با ٢/١ میلیمتر همراه بوده است. میزان حداکثر بارندگی هم متعلق به اسفند ماه با ٨/١٢٥ میلیمتر و حداقل بارندگی در ماه های خرداد، تیر، مرداد، شهریور، مهر و آذر با صفر میلیمتر آورده شده است .

١١-٢- جدول و نمودار میزان متوسط بارندگی ماهانه محدوده مطالعاتی سالهای ٥٠-١٣٨٠ بر حسب میلیمتر

مهر
شهریور
مرداد
تیر
خرداد
اردیبهشت
فروردین
ماه
٠/٠٠
٠/٠٠
٠/٠٠
٠/٠٠
٠/٠٠
٢/٨
٧/٢
حداقل
٥٢
٣٤/٩
١٠/٤
١٠/٤
٣٩/٧
١٢٨/٨
١١٠/٥
حداکثر
٤/٢
٣/٧
١/٢
١/٧
١٠/٩
٤٦/٢
٤٧/٨
متوسط

اسفند
بهمن
دی
آذر
آبان
ماه
٦
٣
١/٨
٠/٠٠
٠/٤
حداقل
١٢٥/٨
٤٩/٩
٥٨/١
٨٤/٧
٦٧/٨
حداکثر
٥٠/١
٢٨/٥
٢٣/٨
٢/٣٦
٢٣/٢
متوسط

١٢-٢- رطوبت
متوسط حداکثر میزان رطوبت نسبی در شهر کرج در طول سال مربوط به دی و آذر است که میزان رطوبت به بیش از ٧٢% میرسد و حداقل آن مربوط به تیر ماه می باشد که رطوبت به ٤٢% می رسد. از رابطه بین میزان رطوبت و درجه حرارت چنین استنباط میگردد که در سردترین ماه های سال یعنی آذر، دی و بهمن مقدار و میزان رطوبت در فصول گرم کاسته می شود و در اسفند ماه که میزان بارندگی به ١/٥٠ می رسد رطوبت نیز به طور متوسط بالا می رود. به این ترتیب ملاحظه می شود در فصل تابستان میزان رطوبت هوا در کرج در حد متناسب است اما در زمستان مقدار آن به همراه کاهش درجه حرارت حداکثر ٧٨% می رسد.

جدول ١٣-٢- میزان رطوبت نسبی ماهانه در محدوده مطالعاتی بر حسب درصد
تیر
خرداد
اردیبهشت
فروردین
اسفند
بهمن
دی
ماه
٤٥
٤٢
٥٠
٥٦
٦٠
٦٦
٧٥
رطوبت نسبی

متوسط سالیانه
آذر
آبان
مهر
شهریور
مرداد
ماه
٥٦
٧٢
٦٤
٥٤
٤٧
٤٦
رطوبت نسبی

١٦-٢- باد
به طور کلی دو نوع جریان هوایی باد در شهرستان کرج نقش موثری ایفا می نماید. یکی جریانهای عمومی هوا و دیگری بادهای محلی.
الف- جریانهای عمومی را می توان به تریب زیر شمرد:
١- بادهای غربی: این ادها شاخه ای از جریان هوای اقیانوس اطلس اند که از شمال غرب وارد ایران شده پس از عبور از گیلان و طالش و گذر از تنگه منجیل وارد دشت قزوین و کرج می گردند و در محل به باد منجیل معروفد. موعد وزش این بادها از اواخر پاییز تا اوایل بهار می باشد و نقش موثری در جهت نزول باران و برف در زمستان دارد. این بادها در تابستان نیز به صورت ضعیف می وزند که همراه با نزولات اندک جوی می باشند.
٢- بادهای گرم جنوب غربی: در تابستان عموماً از دشتهای عراق و سوریه به ارتفاعات زاگرس می وزند و شاخه هایی از آنها پس از عبور از ارتفاعات فوق از سمت ساوه وارد دشت کرج می شوند. این بادها موجب گرمتر شدن هوای شهرستان کرج و حوزه نفوذی در بخشهای جنوبی و جلگه ای می گردند.
٣-بادهای جنوب شرقی و شرق: این بادها متاثر از جریانات هوای نواحی مرکزی ایران بوده در تابستان با عبور از کویرهای نمک و لوت، گرد و غبار و شن به همراه می آورند.
٤- بادهای شمال غرب: سرچشمه بادهای شمال غربی اقیانوس اطلس می باشد. اثرات این جریان هوایی در دامنه های جنوبی البرز مرکزی، حوالی فردیس، کرج و تهران کاملاً محسوس است و موجب ریزش باران در پاییز و زمستان می شود.
علاوه بر بادهای مذکور بادهای شهریار نیز از زمره بادهای جنوب، شمال و غرب در منطقه کرج می باشد ولی منبع آن متفاوت است به نحوی که باد شهریار از جریانات هوایی اقیانوس اطلس محسوب می گردد.

ب: بادهای محلی
مهمترین بادهای محلی در کرج به دلیل وجود ارتفاعات البرز در شمال و دشت مرکزی در جنوب آن و وجود جریان دائمی هوای ملایم ناشی از اختلاف درجه حرارت توده سنگی شمال و دشت مرکزی در شب از شمال به جنوب و به هنگام روز از جنوب به شمال می وزند که تا حدودی در دو مجموع آمار شدت و تعداد وزش باد در نزدیکترین ایستگاه سینوپتیک منطقه (مهرآباد)نشان می دهد که باد غربی باد غالب در شهر و حوزه نفوذ کرج است.
بادهای جنوب شرقی، شرق و شمال غربی جریانهای عمومی هوادر محدوده مطالعاتی به شمار میروند. به دلیل وجود ارتفاعات البرز در شمال شهرستان کرج و وجود اختلافات زمانی در درجه حرارت توده سنگی شمالی و دشت مرکزی و جنوبی کرج همواره بین این دو بخش ججریان هوایی برقرار می گردد که جهت آن در هنگام شب از کوه به دشت و در هنگام روز از دشت به سمت کوه است. با توجه به کل مطالبی که در مورد باد منطقه کرج بیان شد، می توان نتیجه گرفت که جهت وزش باد در شهر کرج دارای مشخصات زیر است:
بیشترین تعداد وزش باد در ماه تیر اتفاق می افتد که درجه حرارت به حد اکثر خود می رسد. حدود ٨٢% باد منطقه کمتر از ١٦ کیلومتر در ساعت سرعت دارد. وزش باد مطلوب در فصول گرم مرز احساس آسایش و تحملمحیط ناشی از گرما و رطوبت را بدون استفاده از وسایل سرد کننده مکانیکی افزایش می دهد. ٧٥% باد از سمت غرب، به شمال غربی و جنوب شرقی میوزد و ٣٢ درصد باد نیز از سمت شمال، شمال شرقی و جنوب غربی می وزد.
شدیدترین باد(از ١٦ کیلومتر به بالا) از سمت غرب به منطقه میوزد که سرعت آن در فصول بهار و زمستان و آبان ماه گاه از مرز ٢٠ کیلومتر در ساعت نیز فراتر میرود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که جهت غرب جهت اصلی وزش باد غالب در سال بوده و سرعت باد از این جهت همواره بیش از ١٦ کیلومتر در ساعت است. وزش این باد نقش موثری در نزول باران و برف در زمستان داشته، اما در تابستان چندان موثر نیست.
بادهای جنوب شرقی و شرق از جریانهای هوای نواحی مرکزی ایران بوده و در تابستان همواره با گرد و غبار و شن می وزد، اما به دلیل وجود ارتفاعات البرز در شمال، دشت مرکزی و جنوب و وجود جریان دائمی هوای ملایم که ناشی از اختلاف درجه حرارت توده سنگی ارتفاعات شمال است، باد محلی منطقه به هنگام شب از شمال به جنوب و به هنگام روز از جنوب به شمال می وزد.

٢-١٨-٢- سرعت وزش باد در فصول مختلف سال در محدوده مطالعاتی
سرعت وزش باد(بر حسب کیلومتر در ساعت)

فصل
٢٠ به بالا
٢٠-١٦
١٦-١٢
١٢-٨
٨-٤

٣٨
٤٠
٤١
٢٠
٠
بهار
٠
٤٠
٣٢
٢٦
١٨
تابستان
٢٥
١٠
١٣
٣١
٢٥
پاییز
٣٧
١٠
١٤
٢٣
٤٧
زمستان
١٠٠
١٠٠
١٠٠
١٠٠
١٠٠
سال
٣-١٨-٢- درصد دیده بانی و روزهای آرام در فصول مختلف سال در محدوده مطالعاتی
درصد آرام
درصد وزش باد
ماه
فصل
١٣
٨٧
فروردین
بهار
١٥
٨٥
اردیبهشت

١٦
٨٤
خرداد

١٤
٨٦
تیر
تابستان
٢٣
٧٧
مرداد

٢٣
٧٧
شهریور

٢٥
٧٥
مهر
پاییز
٢٣
٧٧
آبان

٤٣
٥٧
آذر

٤٠
٦٠
دی
زمستان
٢٥
٧٥
بهمن

٢٣
٧٧
اسفند

٤-١٨-٢- تعداد دیده بانی در جهات مختلف در طی سال در محدوده مطالعاتی
درصد نسبت به کل وزش باد
درصد
تعداد دیده بانی
جهات وزش باد
١٣
١٠
٢٩٢
شمال
٩
٧
١٩١
شمال شرقی
٢
٢
٧٤
شرق
١٥
١١
٣٢٣
جنوب شرقی
٨
٦
١٧٥
جنوب
١٠
٨
٢٣٣
جنوب غربی
٢٥
١٩
٥٥٨
غرب
١٧
١٣
٣٧٣
شمال غربی

٢٤
٦٩٢
آرام
١٠٠
١٠٠
٢٩١١
جمع

٥-١٨-٢- سرعت وزش باد در سال در محدوده مطالعاتی
درصد وزش
تعداد وزش
سرعت وزش باد(کیلومتر در ساعت)
١٨
١٧
٨-٤
٤١
٣٩
١٢-٨
٢٣
٢٢
١٦-١٢
١٠
١٠
٢٠-١٦
٨
٨
٢٠ به بالا
١٠٠
٩٦
جمع

٧-١٨-٢- متوسط غلظت آلاینده های هوا در محدوده مطالعاتی-١٣٨٢
PPM منو اکسیدکربن
PPM دی اکسیدگوگرد
PPM دی اکسید ازت
ایستگاه
٥
٠٧/٠
٣٠٠/٠
١
٢
٠١/٠
٠٠١/٠
٢
٢
٠١/٠
٠٠١/٠
٣
٢
٠٠١/٠
٠٠٢/٠
٤
٥/٣
٠٤/٠
٠٠٣/٠
٥
٤
١٣/٠
٠٠٥/٠
٦
٢
٠٠١/٠
٠٠١/٠
٧
٥/٤
٠٦/٠
٠٠١/٠
٨
٣
٠١/٠
٠٠٢/٠
٩
٥/٣
٠١/٠
٠٠٢/٠
١٠
٥/٢
٠٠١/٠
٠٠١/٠
١١
٣
٠٢/٠
٠٠٢/٠
١٢

١٩-٢- تابش آفتاب
متوسط ساعات آفتاب ماهیانه در محدوده مطالعاتی طرح برابر ٢/١٦٥ ساعت در دی ماه و ١/٣٤٦ ساعت در تیر و میزان آن سالانه ٢٩٨٥ ساعت است.

٢٥-٢-جهت مناسب ساختمان در رابطه با باد:
در صورتی که باد زاویه عمود یا تا ٣٠ درجه انحراف بر ساختمان بوزد، به راحتی در ساختمان جریان می یابد. در صورتیکه با زاویه ٣٠ تا ٦٥ درجه نسبت به خط عمود بوزد، با در نظر گرفتن تسهیلاتی می توان باد را به داخل هدایت نمود. گر باد موازی جبهه ساختمان یا تا ٢٥ درجه انحراف بوزد در شرایط عادی قادر به جریان افتادن در داخل ساختمان نمی باشد.
با در نظر داشتن باد غالب غرب و اینکه ساختمانها دارای یک یا دو جبهه باز باشد نتیجه می شود:
١- ساختمانهایی که از ٦٠ تا ١٢٠ قرار گرفته باشند قابل قبول نیستند زیرا باد غرب در محدوده موثرشان قرار می گیرد.
٢- ساختمانهایی که از جنوب تا ٣٠ و از ١٢٠ تا ١٥٠ قرار گرفته باشند باد غرب در محدوده نیمه موثر واقع می شود.
٣- ساختمانهای واقع در سایر جهات قابل قبول می باشند چون باد غرب در محدوده بی اثرشان قرار می گیرد.
در ساختمانهایی که دارای دو جبهه باز باشند سه حالت پیش بینی می شود:
١- ساختمانهایی که رو به شمال- جنوب و تا ٣٠ درجه انحراف به طرفین باشند بهترین جهت را نسبت به باد دارا می باشند چون باد در محدوده بی اثر می وزد.
٢- ساختمانهایی که رو به شرق- غرب و تا ٣٠ درجه انحراف به طرفین باشند بهترین جهت را نسبت به باد دارا می باشند زیرا باد غرب در محدوده موثر بر ساختمان می وزد.
٣- ساختمانهایی که واقع در سایر جهات باشند قابل قبول هستند زیرا باد در محدوده نیمه موثر بر ساختمان می وزد. با جمع بندی مطالب فوق نتیجه می گیریم که:
ساختمانهای با پلان کشیده برای به حداقل رساندن پرت حرارتی آن به مصالح به کار رفته در ساختمان بایستی دقت شود. در مورد ساختمان های چند طبقه هم مساله ذکر شده حائز اهمیت است و پاسخ مناسبتری به ساختمانهای کشیده می دهد زیرا این گونه بناها به جهت زیربنای مساوی سطح تماس کمتری را با هوای آزاد دارا می باشند.

٢٦-٢- حجم کلی ساختمان در رابطه با باد:
١- هرچه طول ساختمان نسبت به عرض کشیده تر و ارتفاع آن بیشتر باشد طول منطقه سایه باد بیشتر خواهد بود.
٢- ساختمانهای با سقف شیب دار سایه بادهای بزرگتری نسبت به همان ساختمانها با سقف صاف ایجاد می کنند.
٣- طول ساختمانهای کوتاه با پلان مربع کمترین سایه باد را در پشت خود ایجاد خواهد کرد.
می توان ساختمانها را طوری قرار داد که در سایه باد یکدیگر قرار گیرند. در این صورت تناسب ساختمانها بایستی به نحوی انتخاب گردد که سایه باد بیشتری ایجاد نماید. با توجه به سه اصل بالا ساختمانهای کشیده و بلند با عرض کم بیشترین سایه را دارا می باشند.

٢٧-٢- جهت مناسب در رابطه با تابش
در تعیین جهت مناسب ساختمان در رابطه با تابش دیوار اصلی یک اتاق را در جهات مختلف نسبت به خورشید قرار داده و با توجه به مواقع نیاز به سایه و آفتاب و با در نظر گرفتن یک متر مربع از این سطح گرمای حاصل از خورشید در مواقع گرم و سرد محاسبه شده است نتیجه این محاسبات به شرح زیر است:
١- ساختمانهایی که رو به جبهه ٣٠ دارند بهترین جهت ساختمان می باشند زیرا از بیشترین گرمای خورشید در مواقع سرد بهره مند گردیده و در حالیکه نسبت به سایر جهات در مواقع گرم گرمای زیادتری را جذب نمی کنند. چرخش این ساختمانها تا ٢٠ درجه به سمت جنوب و شرق قابل قبول است.
٢- ساختمانهایی که رو به جبهه ٦٠- تا غرب قرار دارند بدترین جهت ساختمانی است.
٣- در ساختمانهای با یک جبهه باز در صورتی که ساختمان رو به غرب تا ٣٠ درجه
انحراف به طرفین قرار نگیرد قابل قبول می باشد.
٤- در ساختمانهای با دو جبهه باز در صورتیکه ساختمان رو به شمال جنوب و تا ٣٠ درجه انحراف به طرفین قرار گیرد بهترین جهت ساختمان است و اگر چرخشی تا ٣٠ درجه به سمت شرق یا غرب داشته باشد قابل قبول می باشد. ولی ساختمانهای رو به شرق و غرب تا ٣٠ درجه انحراف به طرفین بدترین جهت ساختمان است.
با ارزیابی جهت ساختمان در رابطه با تابش و ارزیابی جهت ساختمان در رابطه با باد نشان می دهد که جهت بهینه ساختمان ١٣٠ تا ١٦٠ و چرخش آن تا جنوب قابل قبول است. ساختمانهای رو به غرب و تا ٦٠ درجه بدترین جهت را هم به لحاظ باد و هم به لحاظ تابش دارا می باشند.

ضوابط طراحی در رابطه با جهت قرار گیری ساختمان:
ضابطه ١: جهت ساختمانها باید از ١٣٠ تا ١٦٠ قرار گیرد.
چرخش تا جنوب نیز قابل قبول است. مناسبتر است فضای اصلی کار اداری در جبهه جنوب شرقی قرار گیرد.
٢٨-٢- حجم کلی ساختمان در رابطه با تابش
منظور از حجم کلی ساختمان نسبت طول و عرض و ارتفاع نسبت به هم است . ساختمانی دارای حجم مناسب تر است که از طرفی در مواقع سرد بیشترین انرژی گرمایی را از خورشید جذب نماید و دارای کوچترین جبهه در تقابل باد نامطلوب باشد و از طرف دیگر در مواقع گرم هم کمترین گرما را دریافت دارد. بنابراین به بررسی وضعیت تابش و باد در مورد حجم ساختمان می پردازیم.

فصل سوم: زمین شناسی
١-٣- زمین شناسی و مقاومت خاک(خلاصه ای از کل استان تهران) از ارتفاعات البرز تا دشت جنوب، تهران تماماً از مخروط افکنه بزرگی تشکیل شده که بر اثر حمل مواد فرسایشی حاصل از تخریب ارتفاعات ایجاد شده است. در این مخروط افکنه، قدیمی ترین و جدیدترین تشکیلات زمین شناسی مشاهده می شود. تشکیلات زمین شناسی این استان به طور کلی شامل هفت گروه اصلی است که عبارتند از: تشکیلات کهر، تشکیلات دوران اول ذغال دار، تشکیلات دیلچای، تشکیلات کرتاسه پایین، تشکیلات سبز کرج، تشکیلات آبرفتی هزار دره. مقاومتهای مجتلف انواع تشکیلات زمین شناسی منطقه در مقابل فرسایشها، سبب ایجاد ارتفاعات بلند، دره ها و پرتگاه های مرتفع در منطقه شده است. جریان رودخانه ها و سیل های مختلف که نزولات جوی منطقه را به سمت جنوب هدایت می کند، در چگونگی و شکل فرسایش منطقه بسیار تاثیر دارد.

٢-٣- لرزه شناسی تهران
از نظر تکتونیکی منطقه تهران به طور کلی تحت تاثیر دو واحد چین خوردگی به شرح زیر است:
١- چین خوردگی البرز که ارتفاعات شمالی را به وجود آورده است.
٢- چین خوردگی آنتی البرز که ارتفاعات شمالی را به وجود آورده است.
مطالعات زمین شناسی نشان می دهد که اصولاً تهران در منطقه زلزله خیز قرار دارد و بخشهایی از گستره تهران در مناطقی از پهنه زمین لرزه قرار دارند که اصولاً از ساخت و ساز در آنها باید اجتناب شود. به منظور هدایت انواع پروژه های اجرایی و مهندسی، گستره تهران به ٥ پهنه تقسیم شده است:
١- حریم گسله
در تمامی گستره این پهنا امکان گسله و جابجایی فرعی وجود دارد. بنابراین توصیه می شود که از ایجاد سازه های مهم و همگانی در آن اجتناب شود و این گستره به فضای سبز اختصاص یابد. با توجه به فشاری بودن گسله های گستره تهران بزرگ برای هر یک از این گسله ها حریمی به پهنای ١٠٠٠ متر(٧٠٠ متر در فرا دیواره و ٣٠٠ متر در فرو دیواره) در نظر گرفته شده است. پهنه حریم گسله مناطق زیر را میپوشاند:(لشکرک- جاجرود- منظریه- نیاوران- جماران- دربند- سربند- ولنجک- اوین- الهه- چیذر- فرحزاد- کلارک- شمال کرج- کاظم آباد- باغ افاری و……)
٢- پهنه تخریب بسیار شدید
این پهنه نقاطی به پهنای ٣ کیلو متری است که در دو طرف خط گسله فرض شده و احتمال تخریب رد اثر تکانهای زمین لرزه شدید است. این پهنه مناطق زیر را در تهران بزرگ در بر می گیرد:(نیاوران- تجریش- لویزان- گسله های محمودیه- چهاردانگه- درکه- شهرک غرب- ونک- قلهک- تهرانپارس- هفت حوض- کن و …..)
٣- پهنه تکانهای شدید با تخریب گسترده
این پهنه به عرض ٧ کیلومتر در راستای شرق- غرب و در تهران مرکزی واقع شده
٤- پهنه حرکتهای تند با خسارت زیاد
کلیه نقاطی که در فاصله دورتر از ١٠ کیلومتر از راستای گسله های شمال تهران و مجموعه گسله های ری قرار می گیرند جزء این پهنه می باشند. احتمال تخریب آن در اثرتکانهای زمین لرزه نسبت به پهنه قبلی اندکی کمتر است.پهنه حرکتهای تند با خسارت زیاد نواحی غربی و جنوبی شهریار و ارتفاعات شرقی تهران را میپوشاند.
٥- پهنه با احتمال رونگرایی خاک و تخریب شدید
در بخشی از اراضی تهران، به دلیل بالا بودن سطح زیر زمینی و وجود لایه های آبرفتی، ماسه ای، سیلتی و رسی، احتمال فرو نشست یا شناور شدن رسوبات بر اثر تکانهای زمین لرزه وجود دارد. این پدیده ممکن است حتی در مناطقی دورتر از سرچشمه زمین لرزه و در شتابهای کمتر نیز تخریب شدید کند. بخشی از اراضی جنوب شرقی تهران که آب زیر زمینی در عمق ٨ متر وجود دارد در این پهنه قرار دارند.
٣-٣- زمین لرزه در کرج
با توجه به اینکه شهرستان کرج و گسترده تهران در یکی از مناطق زلزله خیز ایران قرار گرفته و با عنالیت به ویرانیها و تلفات جانبی بسیاری که زمین لرزه در طول تاریخ در کشور همراه داشته است با استفاده از مارک موجود بررسیها قبلی در مورد خطرات زلزله در گسترده تهران مطالعات مبسوطی در این زمینه ارائه میشود.
به طور کلی به همراه هر رویداد زمین لرزه چندین پدیده زمین شناسی نامطلوب ویرانگر برای سازه ها و تاسیسات موجود در محل به وجود می آید. مهمترین این پدیده ها در گسترده تهران و شهرستان کرج عبارتند از:
– تکانهای شدید زمین لرزه به سبب گذر از امواج زلزله
– حرکت و یا نشست زمین به سبب لرزش و نفوذ آب
در مناطق زلزله خیز کوه های البرز و دامنه جنوبی آن که اراضی اختصاصی مجموعه اداری شهرستان کرج در آن واقع است بر آورد بیشترین نیروها افقی ناشی از لرزشهای شدید زمین لرزه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات و محاسبات مربوط به نیروهای افقی مذکور در فوق میبایست آنقدر متکی به واقعیات باشد که پایه ساختمانها طول عمر مفید آنها را تامین کند و در عین حال به گونه ای انتخاب گردد تا از تجمیل هزینه های گزاف در طرحهای عمرانی جلوگیری نماید.
از بررسی پیشینه لرزه گسترده ای به شعاع ٢٠٠ کیلومتر و به مرکز اراضی اختصاصی مجموعه اداری کرج مطالعه آماری زمین لرزه قرن بیستم و تعیین توان تقریبی گسل های محدود با بزرگترین زمین لرزه طرح تعیین و پارامترهای اساسی طنش زمین در اثر این زمین لرزه ها می بایست محاسبه گردد.
٤-٣- گسلهای موجود در گسترده تهران و کرج
ایجاد زلزله در اثر ناپایداری زمین ساختمان می باشد که در اطراف گسلها (فصل مشترک عمودی صفحات) به وجود میآید یعنی وجود گسلها خود نمایانگر زلزله خیزی منطقه است و هر زلزله را می توان با فعالیت گسل اطراف آن مرتبط دانست.
١- گسل فشار مشا: این گسل لرزه زا بوده و دارای روند شرق جنوب شرق – غرب- شمال غرب است و درازای تقریبی آن حدود ٤٠٠ کیلومتر است و از نزدیکی شاهرود تا آبیک قزوین امتداد دارد.
٢- راندگی شمال تهران: این گسل حدود ٧٥ کیلومتر بوده و از دره لشکرک تا کاظم آباد (شمال بزرگراه تهران) ادامه دارد و نزدیکترین گسل لرزه تهران است.
٣- گسل عباس آباد: به طول ٦٠ کیلومتر از جنوب مهرشهر تا اشتهارد.

بررسی نمونه های موجود

برنامه فیزیکی طرح

فضاهای پروژه
١-سالن اصلی با ظرفیت٦٠٠ نفر (٤٠٠ صندلی پایین ٢٠٠صندلی بالکن)
٢-دو سالن با ظرفیتهای ٣٥٠ و ٣٠٠ نفره
٣-یک سالن با ظرفیت ٢٠٠ نفر مخصوص کودکان(سینما +فضاهای نمایش)
٤-اتاقهای مخصوص میهمانان ویژه
٥-سالن انتظار وتریای اختصاصی برای سالنها
٦-سرسرای ورودی ولابی اصلی
٧-مراکز تجاری وفروشگاه های عرضه کننده محصولات فرهنگی
٨-فضاهای خدماتی: رستوران ،کافی شاپ ،نماز خانه وسرویسهای بهداشتی
٩-فضاهای تاسیساتی: موتورخانه، اتاق تاسیسات سرمایش و گرمایش
١٠-فضاهای اداری مرتبط با مدیریت مجموعه
١١-سالن تفریحات سالم
١٢-فضاهای ارتباطی (راهروها، پله ها و آسانسورها)
١٣- کتابخانه

محاسبه سطح سرانه
سالن اصلی ٦٠٠ نفره:
سطح مورد نیازسالن نمایش: m2 ٤٥٠=٧٥/٠*٦٠٠
حجم مورد نیازسالن نمایش: m3 ٣٤٥٠=٧٥/٥*٦٠٠
سطح مورد نیازسالن انتظار: m2 ٢١٠=٣٥/٠*٦٠٠
تعداد سرویس بهداشتی مورد نیاز: ٩=١+٨=٧٥÷٦٠٠
سطح مورد نیاز سرویس بهداشتی : m2 ٤/٣٢=٦/٣*٩
اتاق میهمانان ویژه: m2 ١٥٠
اتاق پروژکتور m2 ٤٠
اتاق آرشیو وانبار m2 ٤٠
جمع m2 ٩٢٥

سالن ٢٠٠ نفره کودکان:
سطح مورد نیازسالن نمایش: m2 ١٥٠=٧٥/٠*٢٠٠
حجم مورد نیازسالن نمایش: m3 ١١٥٠=٧٥/٥*٢٠٠
سطح مورد نیازسالن انتظار: m2 ٧٠=٣٥/٠*٢٠٠
تعداد سرویس بهداشتی مورد نیاز: ٥=١+٤=٥٠÷٢٠٠
سطح مورد نیاز سرویس بهداشتی : m2 ٦/٢١=٦/٣*٦
اتاق پروژکتور m2 ٢٠
اتاق آرشیو وانبار m2 ٤٠
جمع m2 ٣٠٥

سالن ٣٥٠ نفره:
سطح مورد نیازسالن نمایش: m2 ٥/٢٦٢=٧٥/٠*٣٥٠
حجم مورد نیازسالن نمایش: m3 ٥/٢٠١٢=٧٥/٥*٣٥٠
سطح مورد نیازسالن انتظار: m2 ٥/١٢٢=٣٥/٠*٣٥٠
تعداد سرویس بهداشتی مورد نیاز: ٦=١+٥=٧٥÷٣٥٠
سطح مورد نیاز سرویس بهداشتی : m2 ٦/٢١=٦/٣*٦
اتاق میهمانان ویژه: m2 ١٠٠
اتاق پروژکتور m2 ٣٠
اتاق آرشیو وانبار m2 ٤٠
جمع m2 ٥٨٠

سالن ٣٠٠ نفره:
سطح مورد نیازسالن نمایش: m2 ٢٢٥=٧٥/٠*٣٠٠
حجم مورد نیازسالن نمایش: m3 ١٧٢٥=٧٥/٥*٣٠٠
سطح مورد نیازسالن انتظار: m2 ١٠٥=٣٥/٠*٣٠٠
تعداد سرویس بهداشتی مورد نیاز: ٥=١+٤=٧٥÷٣٠٠
سطح مورد نیاز سرویس بهداشتی : m2 ٦/٢١=٦/٣*٦
اتاق میهمانان ویژه: m2 ١٠٠
اتاق پروژکتور m2 ٣٠
اتاق آرشیو وانبار m2 ٤٠
جمع m2 ٥٢٥

فضاهای اداری

نام فضا
تعداد
مساحتm2
جمع
ریاست
١
٣٠
٣٠
معاونت
١
٢٥
٢٥
اتاقهای اداری
٥
١٥
٧٥
اتاق جلسات
١
٣٥
٣٥
بایگانی
١
٢٥
٢٥
آبدارخانه
١
٩
٩
سرویس
٢
٦
١٢
جمع

٢١١

کتابخانه
نام فضا
تعداد
مساحتm2
جمع
ریاست
١
٢٥
٢٥
مخزن کتاب
١
٧٥
٧٥
سالن مطالعه
١
٢٠٠
٢٠٠
بایگانی
١
١٢
١٢
اتاق اسکن وکپی
١
٩
٩
سرویس
٢
٤
٨
جمع

٣٣٠

مراکز تجاری:
دو فروشگاه عرضه کننده محصولات فرهنگی و مایحتاج عمومی هر یک به مساحت ١٠٠ متر مربع
m2 ٢٠٠=١٠٠ * ٢

فضای تفریحات سالم:
شامل : اینترنت ، گیم نت، بولینگ و بیلیارد ،انبار ومدیریت
m2 ٣٥٠
رستوران:
شامل: مدیریت، آشپزخانه ،آماده سازی ،انبار ،صندوقدارو سرویس
m2 ٤٠٠

فضاهای خدماتی
سرویس بهداشتی عمومی m2 ٧٢=٦/٣ *٢٠
کافی شاپ m2 ٢٥٠
نماز خانه m2 ٤٠=٢٠*٢

منابع و ما خذ :

نشریه استانداردها و معیارهای طراحی سینما – دفتر تدوین معیار سازمان برنامه و بودجه
معماری و سینما نوشته : محمد رضا نسرین
آکوستیک در معماری نوشته : دکتر لیاقتی

مجلا ت:
معمارشماره های: ٤ ، ٢٧ ، ٢
معماری و شهر سازی شماره های: ٦٩-٦٨ سال ٨١ ، ٥٣-٥٢ آبان ٧٨ ، ٣٩-٣٨
آبادی : سال دوازدهم- شماره ٣٦ -پاییز ٨١ ، سال ١٣ شماره ٥و٦ پاییز وزمستان ٨٢

پایان نامه های دانشجویی

سایتهای اینترنتی

20