رساله طراحی مرکز آب درمانی


دانشگاه آزاد اسلامی (واحد نجف آباد)
دانشکده هنرمعماری و شهرسازی
گروه معماری

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی تکنولوژی معماری

عنوان:
مرکز آب درمانی

استاد راهنما:

نگارنده:

بهار 95

فصل اول
شناخت موضوع
فصل دوم
نقد نمونه مشابه
فصل سوم
مطالعه اندازه ها ـ استانداردها و ضوابط
فصل چهارم
معرفی و تحلیل بستر طرح
فصل پنجم
استخراج احکام، برنامه ریزی فیزیکی، مبانی نظری طراحی
فصل ششم
مطالعه و بررسی مسائل فنی
(بخش سازه و تاسیسات)
فصل هفتم
تدوین شکل گیری ایده های طراحی و پیشبرد طرح

تقدیر و تشکر

تقدیم به پدر دلسوز و مادر فداکارم که درطول تحصیل
پشتیبان و مشوق من بوده اند.

سپاسگذاری

از استاد فرزانه امسرکار خانم مهندس خالو که مرا در تهیه این رساله یاری نموده،
کمال تشکر و سپاسگذاری را دارم.

Contents
فصل اول 3
شناخت موضوع 3
فصل دوم 3
نقد نمونه مشابه 3
فصل سوم 3
مطالعه اندازه ها ـ استانداردها و ضوابط 3
فصل چهارم 3
معرفی و تحلیل بستر طرح 3
فصل پنجم 3
استخراج احکام، برنامه ریزی فیزیکی، مبانی نظری طراحی 3
فصل ششم 3
مطالعه و بررسی مسائل فنی 3
(بخش سازه و تاسیسات) 3
فصل هفتم 3
تدوین شکل گیری ایده های طراحی و پیشبرد طرح 3
مقدمه 7
1-1-آب درمانی: 7
1-2-خواص آب درمانی در ورزش های آب درمانی 13
1-2-2-محدودیت در ورزش های آبی 16
1-2-3-آب درمانی، روشی برای تسکین و مداوا 16
1-2-4-هیدروتراپی و سلامتی 16
2-1-تاریخچه ی آب درمانی 18
2-2-روشهای آب درمانی 18
2-3-قرآن و هیدروتراپی 19
2-4-چارچوب نظری آب درمانی 20
2-5-آشنایی با چشمه آبگرم 22
2-6-موارد احتیاط: 31
3-1-بررسی چند نمونه: 33
3-1-1-مرکز آب درمانی ناداهاما اثر تادائو آندو: 33
مرکز آب درمانی ناداهاما اثر تادائو آندو: 36
3-1-2-مرکز آب درمانی بادایبیلینگ (BAD AIBLING) اثر گونتربهنیش 36
3-1-3-مرکز آب درمانی و اقامتی هتل بزرگ دلدر اثر نورمن فاستر : 41
3-1-4-مرکز آب درمانی گنو (چشمه جوشان بیابان سوزان هرمزگان) 45
مرکز آب درمانی گنو (چشمه جوشان بیابان سوزان هرمزگان) 49
4-1-استانداردهای آب درمانی 50
4-1-1-فضاهای اداری : 50
4-1-2-فضاهای خدماتی : 50
4-1-3-فضاهای رفاهی : 51
4-1-4-فضاهای درمانی: 51
حمام آب داغ 52
جکوزی 52
استخر آب داغ: 52
4-1-5-سونا: 53
4-1-6-اتاق ماساژ: 55
4-1-7-توضیحات نهایی: 55
متراژ ریز فضاها 55
5-1-اقلیم : 58
5-2-شهرستان محلات: 59
5-2-1-موقعیت بر روی نقشه 60
5-2-2-اقلیم و نواحی ییلاقی 60
5-3-تاریخچه: 61
5-3-1-جغرافیای شهر: 62
5-3-2-جاذبه های طبیعی: 63
5-3-3-وجه تسمیه نام محلات: 64
5-4-چشمه آبگرم محلات: 65
چشمه های آب گرم: 68
5-5-تحلیل سایت: 70
عکسهایی از سایت : 72
5-5-2-دید مطلوب و ابعاد زمین : 74
5-5-3-جهت تابش و باد غالب 75
6-1-پیش بینی محدوده سنی و گروههای استفاده کننده: 76
6-2-محدوده زمانی و برنامه زمانبندی استفاده از مجموعه: 76
6-2-1-حوزه های فعالیتی در این مرکز: 77
6-3-حوزه فعالیتی قسمت اداری: 78
6-4-حوزه فعالیت های خدماتی: 78
6-5-حوزه فعالیت های درمانی: 80
6-7-ساختار: 82
ضوابط اجرایی: 82
6-9-فرایند طراحی: 84
دیاگرام ارتباطی طبقه همکف 85
دیاگرام ارتباطی طبقه اول 87
برنامه فیزیکی اداری مجموعه 87
برنامه فیزیکی رفاهی مجموعه 88
برنامه فیزیکی خدماتی مجموعه 90
برنامه فیزیکی درمانی مجموعه 92
1-5 پیش بینی محدوده سنی و گروههای استفاده کننده : 95
2-5 محدوده زمانی و بر نامه زمانبندی استفاده از مجموعه : 95
3-5 حوزه معافیتی قسمت اداری آبدرمانی : 96
4-5 حوزه فعالیت های خدماتی: 96
آشپزخانه : 97
سرویس بهداشتی 97
آبخوری 97
تاسیسات : 97
حوزه فعالیت های درمانی : 98
اتاق ماساژ : 98
چند نکته در رابطه با تاسیسات : 101
-1-انتخاب سیستم سازه: 104
7-2-ساختمانهای بتنی: 104
7-3-ساختمانهای فلزی: 105
7-4-مزایای سقف تیرچه بلوک: 106
ستون ها: 107
مصالح 107
چند نکته در رابطه با تاسیسات: 108
7-5-ساختمانهای استخر: 108
7-6-طراحی استخر: 109
تعیین حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب نوع شنا و نوع استخر 109
حداقل عرض حاشیه استخر: 110
حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب عمق استخر 110
سرانه استخر به ازاء عمق استخر: 112
اندازه و ساختمان معمول استخر: 112
تخلیه اصلی: 113
سیستم گردش آب در استخر: 113
گردش آب در استخر 115
ارائه بخشی از طرح های اولیه: 116
ارائه بخشی از طرح های اولیه: 117
سایت پلان 119
نقشه های نهایی : 120
پلان طبقه همکف 120
پلان طبقه اول 122
نقشه های نهایی : نماها 123
پلان تیرریزی طبقه همکف و اول 126
منابع و ماخذ: 129

مقدمه
1-1-آب درمانی:
راهنمای درمان قطعی انواع سرطان، ایدز، هپاتیت، آلرژی، اعتیاد، بیماریهای قلب، کبد، ریه، کلیه، تومور مغزی، معده، روده، سینوزیت، آب مروارید، پیرچشمی، قند، فشارخون، چاقی و دیگر بیماریها در این روش درمان، به بدن اجازه داده می شود تا با اجرای مکانیسم از پایین به بالا، خود را مانند روزی که متولد شده بازسازی و از همه بیماریها و نارساییها پاکسازی نماید. در حالت عادی، مکانیسم بدن از بالا به پایین است. یعنی : 1- از راه دهان خوراک دریافت می کند. 2- مواد سودمند را جدا می کند. 3- چربیها و یا قند اضافه و برخی دیگر از مواد زائد را در جاهای خالی بدن مانند پیرامون شکم، زیر پوست سر، پیرامون قلب و … ذخیره می کند. 4- دیگر مواد زائد رااز راه روده دفع می کند، ولی در مکانیسم از پایین به بالا، چون بدن جز آب چیزی دریافت نمی کند، برای تامین انرژی برای زنده ماندن، خود را بررسی و ذخیره های سودمند و ناسودمند را برای مصرف فراخوانی می کند. آنچه سودمند بداند می سوزاند و آنچه زیان آور بداند، از راه دهان به صورت خلط بیرون می ریزد؛ به همین دلیل آب دهان بیمار، به صورت چسبناک و کشدار می شود که بایستی بیرون ریخته شود. در این روش، از یک سو غذای کافی برای ادامه زندگی میکربها، باکتریها و یاسلولهای سرطان به آنها نمی رسد و از سوی دیگر بدن برای زنده ماندن، با تمام توان هر چه را در جای جای خود پیدا کند به عنوان غذا شناسایی می کند. در این حالت، هیچ میکرب، باکتری و یاسلول سرطانی تاب مقاومت در برابر بدن را ندارد.ممکن است برای کسی این پرسش پیش آید که بیماریهای ویروسی چگونه با این روش درمان می شود؛ در حالی که ویروسها از غذایی که به بدن داده می شود استفاده نمی کنند. پس چگونه می توان با قطع غذا از بدن و تنها نوشیدن آب، بیماریهای ویروسی مانند: ایدز، سل و … را درمان کرد؟ پاسخ این است که بدن در دوره آب درمانی، هیچ میکرب، ویروس، باکتری و یا سلول سرطانی را نمی کند. دلیل آن هم این است که بیمار تب نمی کند و هیچ جای بدنش نیز عفونت نمی کند؛ بلکه بدن با نیروی فوق العاده ای که هنوز برای دانش پزشکی ناشناخته است، هر گونه میکرب، باکتری، ویروس و یا سلول سرطانی را از سوراخ بسیار ریزی که در انتهای زبان است به صورت خلط بیروی می ریزد. این روش درمان برای افراد بالای 5 سال سودمند است؛ البته برای آنان که زیر 18 سال دارند، دوره های 3 تا 6 روز توصیه می شود. کسی که می خواهد برای نخستین بار آب درمانی کند، چنانچه به خود اطمینان ندارد که توانایی انجام آن را دارد یا خیر، می تواند از 1 تا 5 یا تا 12 روز آب درمانی کند. در این مدت، هر گاه دید توانایی ادامه را ندارد و از انجام کارهای روزانه باز می ماند، برنامه را قطع می نماید. سپس به تعداد روزهای آب درمانی، استراحت می کند و بار دیگر آغاز می کند؛ و چون اندکی از جسمش پاکسازی شده، توانایی بیشتری دارد. از این رو، این بار دو برابر روزهای پیش آب درمانی می کند. چنانچه در این دوره نیز باز هم توانایی ادامه نداشت، آن را قطع و سه برابر روزهای آب درمانی استراحت می کند. سپس برای سومین بار آغاز و هر کس که باشد می تواند آن را به پایان ببرد.
در این روش، شخص تا چهل شبانه روز، جز آب و چای چیز دیگری می خورد. در این مدت، بدن انسان خود را بررسی می کند و آنچه برایش سودمند است نگه می دارد و از آن استفاده می کند و آنچه برایش زیان دارد، به صورت خلط، از راه دهان بیرون می کند؛ و نشان پاکسازی شدن خود از همه بیماریها را به صورت سرخ شدن سراسر زبان نشان می دهد. در چنین حالتی، بدن مانند روزی است که متولد شده است؛ زیرا اگر به زبان نوزادی که تازه متولد شده نگاه کنید، می بینید کاملاً قرمز است. بیمار یک روز پیش از آب درمانی، آزمایش خون و ادرار می دهد و یک روز پس از پایان دوره نیز آن را تکرار می کند تا اثرات این روش درمانی را بر بدن خود ببیند.
کسانی که شوره شر یا ریزش مو دارند، از روز دهم آب درمانی، شوره آنان از بین می رود و ریزش مو متوقف می شود. چربی موی کسانی هم که دارای موهای چرب هستند از بین می رود و اگر شخص دوره را به پایان برساند، هرگز موی چرب، شوره و یا ریزش مود نخواهد داشت. برای کسانی که سنشان زیر 50 سال است و بخشی از موهای خود را از دست داده اند، پس از پایان دوره، ممکن است موهای تازه بروید.
روش انجام آب درمانی چنین است:
1- پیش از آغاز، شخص خانواده خود را از کاری که می خواهد انجام دهد و مزایای آن آگاه می کند تا هم در مدت دوره از سوی آنها سرزنش نشود و هم اینکه چنانچه در مدت دوره برای او مشکلی پیش آمد، افراد خانواده بدانند که چه باید بکنند. (از 3 روز پیش از آغاز، هر بامداد پیش از صبحانه و شب پیش از خواب، 2 قاشق غذاخوری خاکشیر و یک قاشق مرباخوری عسل را در یک لیوان آب گرم حل کرده و می نوشد. یک روز پیش از آغاز نیز ناهار و شام فقط سوپ و یا مانند آن می خورد.
2- اگر کسی که می خواهد آب درمانی کند دارای بیماریهای خطرناکی مانند سرطان، هپاتیت و یا ایدز است و محدودیت زمانی دارد مثلاً بیشتر از دو یا سه ماه زنده نیست، می بایست 40 روز را پی در پی آب درمانی کند؛ ولی چنانچه فرصت بیشتری دارد، برای این که بتواند 40 روز را بدون غذا با موفقیت سپیری کند، بهتر است اول 5 روز آب درمانی کند و سپس 15 روز غذا بخورد. پس از آن 7 روز و 21 روز غذا بخورد. و در پایان 10 روز و یک ماه غذا بخورد و پس از آن به آسانی می تواند 40 روز آب درمانی کند.
3- برای این که با آغاز آب درمانی، و قطع غذا از معده، مدفوعات متوقف شده در اعماق روده ها جسم را مسموم نکند و باعث سرگیجه و سردرد نشود، شخص در شب سوم که طبق بند 2 رفتار کرده است، 4 ساعت پس از خوردن سوپ 60 سی سی روغن کرچک می خورد تا آنچه در روده ها باقی مانده، بیرون رانده شود. چنانچه خوردن روغن کرچک دشوار باشد، می تواند به جای آن، از دم کرده گیاه سنا و گل سرخ به اندازه 2 لیوان استفاده کند.
از این قبیل بر بیماران مبتلا به التهابات مفصلی به طور کلی تاثیر درمان های توام با گرما و رطوبت، مانند استفاده از کیسه آب گرم و بیشتر از درمان های خشک مانند نوارهای الکتریکی گرمائی است. استفاده از کمپرس آب گرم به مدت 10 تا 20 دقیقه هر 4 ساعت یک بار نیز خشکی و درد را به میزان زیادی برطرف می کند. شنا یا ورزش در این گونه ورزش ها قسمت دردناک بدن حتماً به طور کامل در آب غوطه ور باشد. از آب می توان به عنوان درمانی برای رفع تنش و ایجاد آرامش در بدن بعد از کارهای سخت روزانه استفاده کرد. آب درمانی در تسکین دردهای عضلانی و همچنین در بهبود آرتروز و سایر بیماریهای فرسایشی، بسیار موثر است. سه خاصیت مهم یعنی شناوری، مقاومت در آب و جریان آب در کاهش درد تاثیر به سزایی دارد. خاصیت شناوری فشاری است که در جهت بالا بر بدن وارد می شود. درست عکس جهت فشاری که در خشکی بر بدن وارد می شود. به دلیل همین ویژگی آب، وزن بدن هنگامی که بدن در آب قرار دارد تا 90 درصد کاهش می یابد و در نتیجه از فشار وارد بر مفاصل به طور قابل توجهی کاسته می شود و بدن می تواند حرکات را به طور کامل انجام دهد. آب به منزله تکیه گاهی طبیعی برای بدن عمل می کند، و از فشار وارد بر مفاصل و عضلات می کاهد. این بدان معناسب که حرکت و ورزش در آب بدون کوچکترین احتمال آسیب دیدگی امکان پذیر است.

1-2-خواص آب درمانی در ورزش های آب درمانی
خواص فیزیکی: آب به دلیل خواص فیزیکی منحصر به فرد خود وسیله ای موثر برای تسکین دردهای پشت، کمر و سایر آسیب های ماهیچه ای و استخوانی در ورزش است.
خاصیت شناوری: آب جاذبه زمین را خنثی کرده و به بیمار کمک می کند تا بتواند در حالی که در آب غوطه ور است، وزن خود را در طی حرکات به راحتی تحمل کند. شناوری آب موجب کاهش نیروی جاذبه زمین می شود. این خاصیت آب را می توان به وسیله ایجاد جریان در آب افزایش داد.
1-2-1-اشاره ای کوچک به برخی از خواص آب و آب درمانی
خوردن آب مقطر در طی روز در پاکسازی بدن از مواد زائد تاثیرگذار می باشد.
استفاده از دوش آب گرم یا آب سرد می تواند موجب تحریک جریان خون گردد.
دوش آب سرد به مدت کوتاه و همچنین ماساژ با حوله سرد در تحریک جریان خون موثر است.
استفاده از اتاق بخار، سونا و یا حمام گرم برای تعریق مفید است.
شنا یا سایر ورزش های آبی ترجیحاً در استخرهای آب گرم به تحرک مفاصل و تقویت عضلات کمک می کند.
برنامه های ورزشی آب درمانی (که به آن استخر درمانی هم گفته می شود) از درمانی ها و ورزش های مختلف آبی تشکیل شده است که برای تسکین دردهای پشت و کمر و تقویت و نرمی عضلات طراحی شده اند.
آب درمانی دارای مزایای یکسان با ورزش های خشکی است که علاوه بر آن طرح درمانی خاص هر فرد را نیز در بر می گیرد. آب درمانی به خصوص در مواردی مفید است که بیمار به دلیل درد کاهش تراکم استخوان، ناتوانی یا سایر عوامل، قادر به ورزش در خشکی نیست.

1-2-2-محدودیت در ورزش های آبی
آب درمانی باید زیر نظر متخصص انجام شود. آب درمانی در مواردی مانند تب، نوسانات ضربان قلب، بی اختیاری، عفونت و از این قبیل نباید انجام شود. دمای آب نیز به منظور کاهش نوسانات نامطلوب در ضربان قلب و سایر آثار زیانبار فیزیولوژیکی، باید در حین ورزش کنترل شود.
1-2-3-آب درمانی، روشی برای تسکین و مداوا
آب درمانی که از انواع ورزش های هوازی است که در آب انجام می شود. این این روش درمانی معمولاً برای بازپروری، بعد از آسیب های ورزشی و یا زمانی که بیمار بعد از یک عمل جراحی دچار ضعف عمومی است استفاده می شود. به توصیه فیزیوتراپ ها در سراسر جهان، این روش ورزشی بسیار کم خطرتر از ورزش در خشکی است.
1-2-4-هیدروتراپی و سلامتی
زمانی که شما دچار خستگی یا فشار ناشی از کار باشید و یا دچار درد و صدمات ناشی از ورزش و یا ورم و درد مفاصل شده باشید، به یقین هیدروتراپی می تواند کمک بسیاری به شما کند.

2-1-تاریخچه ی آب درمانی
معالجه و مداوا با آب، از قرنها پیش به عنوان یک شیوه پذیرفته شده علمی در پزشکی به کار گرفته می شود ودر میان مردم بصورت تجربی و با استفاده از آبهای معدنی رواج داشته است. درمان با آب در یونان وروم باستان و چین سابقه ای طولانی دارد. از قرن ۱۸ استفاده از آب در پزشکی رواج یافت و اصطلاح "هیدروتراپی" متداول گشت ودر قرن ۱۹اولین مطب آب درمانی در اروپا گشایش یافت. در قرن بیستم خواص آب و مداوا توسط آب گرم و سرد اثبات شد. نتایج تحقیقات نشان می داد ، آب وسیله ای بسیار موثر و قطعی در بهبود برخی بیماریها یا تخفیف و حتی ریشه کن کردن دردهای عضلانی و مفاصل، مداوای نارسائیهای جسمی، سرعت بخشیدن به کاهش طول دوران نقاهت ناشی از صدمات استخوانی، تقویت عضلات، به کار گیری عضلات غیر فعال، تسریع گردش خون در عروق و حتی تسکین بیماران روحی و روانی و…میباشد.
2-2-روشهای آب درمانی
* هیدروتراپی به روشهای مختلفی انجام می شود؛ که شایعترین آنها عبارتند از:
* پرهیز از تمام غذاها و آشامیدن آب خالص برای یک دوره زمانی مشخص
* استحمام و شستشو در آب
* انجام پاره ای حرکات و ورزشهای آبی
در برخی روشها، به کمک دوش از سوراخهای ریز آن، آب با فشار به اعضاء و اندامها برخورد می کند و باعث تحریک اعصاب، حرکات عضلات و تسهیل جریان خون در عروق می شود.

2-3-قرآن و هیدروتراپی
قران کریم در خلال داستان حضرت ایوب علیه السلام، به این شیوه درمانی تلویحا اشاره و آنرا تجویز کرده است.
ماجرا به اختصار از این قرار است که وی داراى اموال و فرزندان و امکانات بسیار بود و همواره خدا را سپاس مى‏گفت. شیطان به خداوند عرضه داشت که اگر ایّوب را شاکر مى‏بینى به خاطر نعمت فراوانى است که به او داده‏اى، اگر این نعمت‏ها از او گرفته شود او بنده‏ى شکرگزارى نخواهد بود.
خداوند به شیطان اجازه داد بر دنیاى ایّوب مسلّط شود. او ابتدا اموال و گوسفندان و زراعت‏هاى ایّوب را دچار آفت و بلا کرد امّا تاثیرى در ایّوب نگذاشت. سپس بر بدن ایّوب سلطه یافت و او چنان بیمار گشت که از شدّت درد و رنجورى اسیر بستر گردید، امّا با این حال از مقام شکر او چیزى کاسته نشد.
چون ایّوب از این امتحان سخت الهى به خوبى برآمد، خداوند دوباره نعمت‏هاى خود را به او بازگرداند و سلامت جسمش را بازیافت.( نک: تفسیر نمونه، ذیل آیه ۴۳سوره صاد)؛ به این ترتیب که به وی فرمان داد که: ارْکُضْ بِرِجْلِکَ هَذَا مُغْتَسَلُ بَارِدٌوَشَرَاب ( پاى به زمین زن (زد و چشمه آبى پدید آمد، گفتیم) این آبى است سرد براى شستشو و نوشیدن (در آن شستشو کن و از آن بیاشام تا از هر درد و الم بیاسایى).

2-4-چارچوب نظری آب درمانی
نظریه اساسی واصول هیدروتراپی را می توان ب قرار زی تشریح کرد:
ناخالصی های بدن، علت تمام بیماریهاست.
درد، آوای طبیعت است که به مغز هشدار می دهد که پناهگاه عضو، مورد تهاجم دشمن قرار گرفته است و برای دفع میهمان ناخوانده یاری می طلبد.
داروهای شیمیایی زهرآگین در چنین مواردی صرفا بیماری را کنترل می کنند، ولی نمی توانند علت را مرتفع سازند. این داروها متعاقبا صدمات شدیدتری عارض می کنند.
طبیعت درمان دهنده بزرگی است. بنابراین تمهیدات ما در گرو همکاری با طبیعت، در پاکسازی زواید از طریق مصرف داخلی و خارجی آب است که سالم ترین، مطمئن ترین وبی آزارترین پاک کننده است.
بدن انسان سالم بیش از 60 درصد آب دارد که درجه حرارت آن 37 درجه سانتی گراد است. بدن روزانه مقداری آب از طریق پوست، شش ها، کلیه ها و روده ها دفع می کند و برای اینکه در تندرستی باقی بماند، باید مقداری آب خالص را از راه غذا و آشامیدنی به بدن برسانیم.
برای آنکه تندرستی را حفظ کنیم، همیشه باید غریزه طبیعی را به منزله راهنما قرار دهیم.
علت اولیه تمام بیماری ها، باقی ماندن مواد مرضی در سیستم بدنی است. باکتری ها از این مواد زاید تغذیه می کنند. هیچ گونه باکتری در خون خالص اکسیژن دار و در مکانی که این مواد زاید یافت نمی شوند،
نمی تواند رشد کند.
بیماری های مزمن در اثر تجمع این مواد مرضی در بعضی از مناطق بدن که بنا به دلایلی ضعیف تر از بقیه اعضا در را مختل می کند و این کار نباید با سموم یا تزریق مواد بیگانه در سیستم باشد که حالت بیماری را مشکل تر می سازد، پس آنگاه طبیعت با ناخالصی ها می ستیزد و موادی که برای بدن لازم نیست از بدن دفع می کند.

2-5-آشنایی با چشمه آبگرم

چشمه آبگرم یا چشمه گرمابی مکانی است که به صورت مداوم آب گرم یا داغ از زمین خارج می شود. برخی نیز به خاطر درصد بالای مواد حل شده معدنی، از آب بعضی از این چشمه ها استفاده درمانی می کنند
در اکثر مناطق آتشفشانی جدید ایران، چشمه های آبگرم وجود دارد. آب تمام این چشمه ها تقریبا منشا سطحی دارند. آب های سطحی با نفوذ خود از خلال شکستگی ها، تدریجا گرمتر شده در افق های تحتانی، هنگامی که به سطح زمین می رسند به صورت چشمه های آبگرم نمایان می شوند.
به همین دلیل وجود شکستگی ها و گسل ها در مناطق آتشفشانی را عامل ظهور و پیدایش چشمه ها ذکر می کنند. معمولا در یک منطقه محدود، دمای آب این قبیل چشمه ها در طول سال تا چند درجه تغییر می کند. این مسئله مربوط به نفوذ زیاد آب های سطحی (مثلا پس از بارندگی و بارش برف) و کاهش نفوذ در مواقع کم آبی است.
در شرایط یکسان هر قدر چشمه ها به مناطق عمیقتر نفوذ کند و آب سریعتر به سطح زمین برسد گرمای آن بیشتر است. امروزه نقش آتشفشان ها در ایجاد چشمه های معدنی بر کسی پوشیده نیست.

ولی بعضی از واکنش های گرمازا مانند واکنش های هسته ای، حرکات زلزله نیز ممکن است در این کار دخالت داشته باشند. مسلما با نفوذ آب های گرم از خلال سن گها، مقداری مواد محلول در آنها وارد می شود و به این طریق چشمه های معدنی بوجود می آیند.
از لحاظ منشا دو نوع آب گرم تشخیص داده شده است:
آبگرم های سطحی: که از روی زمین سرچشمه گرفته و نخست حرارت طبیعی دارند، اما پس از فرو رفتن در زمین و گذشتن از لایه های گوناگون آن و گرفتن گرمای آنها و حل برخی مواد کانی این لایه ها در خود، از راههای دیگری به سطح زمین باز می گردند.
آبگرم های عمقی: که از روی زمین سرچشمه گرفته و نخست حرارت طبیعی دارند، اما پس از فرو رفتن در زمین و گذشتن از لایه های گوناگون آن و گرفتن گرمای آنها و حل برخی موادّ کانی این لایه ها در خود، از راههای دیگری به سطح زمین باز می گردند.
چشمه های آبگرم در سراسر ایران و به ویژه در دامنه کوه های البرز و زاگرس پراکنده اند و بسیاری از آبادیها به علت داشتن این گونه چشمه ها، شهرت و اهمیت یافته و آبگرم نام گرفته اند.
برخی از این آبها به علت در بر داشتن پاره ای مواد شیمیایی، دارای رنگ، بو یا مزه خاصی می شوند. برخی ترکیبات گوگرد (سولفور و سولفات) به آب رنگ شیری یا آبی می دهند، و آبی که ئیدروژن سولفوره داشته باشد، بوی تخم مرغ فاسد دارد.
آبگرم های دارای ترکیبات آهن، رنگ سرخ یا اُخرایی و مزه گس دارند. نمکهای دیگر، مانند کلرور سدیم (نمک طعام) و یدور سدیم، آب را شور یا تلخ می سازند.
آب چشمه های آبگرم بیش تر در گودال ها یا حوض ها و حوضچه های طبیعی انباشته می شود. گرداگرد این گودال ها یا حوض ها را سنگچین می کنند یا با دیوارهای سنگی یا آجری محصور می سازند و روی برخی حوضچه ها، اطاقکی سرپوشیده بنا می کنند.
حوض مراد، در وَرتون اصفهان، نمونه ای از آبگرم های سرپوشیده است که در دوران صفویه ساخته شده است. گاه یک یا چند استخر در کنار چشمه آبگرم یا روی آن ساخته می شود، مثلاً در کنار چشمه "عزیر گرماب" سادات مله، واقع در نزدیکی رامسر.
آبگرم در گویش های ایرانی: آبگرم را در گویش های فارسی "گرم او "، "گرماب"، "آب گرمَک"، "آبگرمه"، در کردی "گرمو"، یا "گراو" و "گَرو"؛ و در گویش اراکی "گَرّو"؛ در آذربایجانی "ایسّی سو" (ایسّی به معنی گرم و سو به معنی آب) می نامند.

آبگرم های حاوی ترکیبات گوگرد "آب گوگردی"، "آب کبریتی" یا "گَنَدو"، "گنداب"، "آب گندو"، "گنده چشمه"، "گِنَو"، (از "گِن" صورت دیگر "گَند" و "اَو" به معنی آب( نامیده شده است.
آبگرم های نمکدار را در فارسی آب زاغی، چشمه زاغی، "آب شور"، "شوراب" و در آذربایجانی "زی سُو" مانند آبگرمی به همین نام در یک فرسنگی کلیسا کَندی در غرب ماکو، و "شور سو" مانند چشمه ای معدنی به همین نام در دهکده ورجوی در جنوب مراغه. "زاغ" و "زی"، شکل های فارسی "زاج" است و آن سولفات مضاعف آلومینیم با یک فلز دیگر است.
برخی آب های معدنی را بر پایه رنگ آنها نامگذاری کرده اند، مانند "سیه چشمه" در چالدران، "آب سیاه" در رامسر.
نامگذاری برخی دیگر از این چشمه ها، با توجه به خاصیت درمانی آنها صورت یافته است، مانند "درمان آب" در جنوب غربی ارومیه، دو چشمه به نام "آب اندرمان" در دهکده ای به همین نام در باختر شهر ری، "آب شفا" یا "چشمه شفا" و "چشمه حکیم" در نزدیکی دهکده آبگرم محلات.
برخی دیگر از این چشمه ها بر پایه اشتهار یا اختصاص به درمان یک بیماری مشخص نامگذاری شده اند، از جمله چشمه های "آب کچلی"، "آب مفاصل" در محلات، چشمه "حوض کچلی" در ورتون اصفهان، چشمه آب قولنج در کوهستان شمال غربی سمنان، چشمه "گرو-گراب"، آب گرمی در کوی شتربان تبریز، چشمه "قوتور سویی" (قوتور = جرب) در کوهپایه گوگور دلی داغ سبلان در جنوب شرقی خِیاو یا مشکین شهر و "آب زردابا" در نزدیکی اردبیل که آن را برای درمان زردی سودمند می دانند.
خواص درمانی آبگرم ها:شناخت خواص درمانی آبهای گرم و معدنی و بهره گیری از آنها پیشینه ای بسیار کهن دارد، به طوری که زمان آغاز این امر به درستی روشن نیست.
چنین می نماید که ساکنان مناطق پیرامون چشمه های آبگرم در نتیجه آزمونهای مکرر به خواص این آبها پی برده اند، اما ظاهراً نخستین پزشکی که درباره فواید و خواص برخی آبهای معدنی رساله نوشته و استفاده از آنها را برای درمان بیماری ها تجویز کرده، انتیلوس طبیب یونانی سده 2 م بوده است.
در نوشته های جغرافیایی و تاریخی قدیم به برخی چشمه های مشهور آبگرم در سرزمین های اسلامی و خواص درمانی آنها اشاره شده است. ابن فقیه از برخی آبگرم های همدان مانند اروند، لوندان، دارفین، دارنبهان، آب آست، عبدالله آباد، آب بزین و آب سامیر نام می برد و از اثر درمانی آنها روی نقرس و بادهای مزمن سخن می گوید.
گل و لای این گونه چشمه های آبگرم و معدنی نیز برای درمان برخی بیماریها، مانند درد مفاصل، عرق النّسا (سیاتیک)، نقرس، کوفتگی ماهیچه ها یا بیماری های پوستی به کار می رود. چشمه "آب اندرمان" در باختر شهر ری و چشمه "شورابیل" در نزدیکی اردبیل از این قبیل اند.

برخی از چشمه های آبگرم در ایران به نام امامان و دیگر مقدسین، به ویژه به نام علی بن ابی طالب(ع) و علی بن موسی الرضا(ع) شهرت یافته اند. این گونه چشمه ها کرامتی از این بزرگان و به همین علت متبرک و شفابخش شمرده می شوند.
چشمه "آب علی" در شمال شرق تهران، "چشمه علی" در نزدیکی روستای آستانه مشهد، "حوض امام رضا" در ورتون اصفهان از این جمله اند. همچنین در نزدیکی فریمان مشهد، چشمه آبگرم مشهوری به نام "شاهان گرماب" وجود دارد که از کرامات امیرالمومنین علی بن ابی طالب(ع) به شمار آمده است.
ساختن معبد و زیارتگاه در کنار چشمه ها از دوران های بسیار کهن در ایران معمول بوده است. در این روزگار نیز زیارتگاه هایی در پای برخی چشمه های آبگرم دیده می شود. اینگونه چشمه ها معمولاً نام صاحبان مزارها را بر خود دارند، مانند چشمه "سیداسماعیل" در کنار مدفن امام زاده سید اسماعیل در راه رشت به قصبه خرم آباد تنکابن.
حمام های آبگرم: گرمای طبیعی آب چشمه های آبگرم، مردم جوامع کهن را به بهره گیری از این ابها در گرمابه ها برانگیخت. در ایران و پاره ای سرزمین های دیگر خاور زمین، ساختن این گونه گرمابه های بی نیاز از سوخت، چه در پای چشمه های آبگرم و چه در آبادی های نزدیک آنها، مرسوم بوده است.
کهن ترین نمونه های این گونه گرمابه ها که بیشتر نقش درمانی داشته اند، در پیرامون چشمه های غذر حمه در شهر غَداره بوده است. در آبگرم شمال غربی سمنان نیز آثاری از بناهای کهن خشتی و گلی دوران پیش از اسلام که قاعدتاً مجموعه ای از خانه و حمام و کاروانسرا بوده، باقی مانده است.

2-6-موارد احتیاط:
آبهای خنک تر را برای مدت زمان کوتاهتری باید به کار برد.
وقتی که بدن خشک می شود، نباید آب سرد را به مصرف داخلی رساند.
در کم خونی ها، درجه حرارت پایین، سیانوز و در خلال عادات ماهانه در افراد حساس، آب درمانی توصیه نمی شود.
آب گرم را نباید در افراد ناتوان که احساس کوفتگی می کنند، یا مستعد غش و ضعف هستند، یا آنهایی که مستعد گرمازدگی می باشند و یا در سکته به مصارف داخلی و خارجی بدن رساند.
آب ولرم، نه سرد و نه گرم، در درمان اغلب بیماری ها موثر است، به شرط آنکه توسط پزشکی مجرب در زمینه آب درمانی تجویز شده باشد.
آب دارای مواد معدنی اولیه و ناخالصی یا آغشته به رادیوم و … را نباید برای مصارف آشامیدنی به کار برد.

3-1-بررسی چند نمونه:
3-1-1-مرکز آب درمانی ناداهاما اثر تادائو آندو:
باغ استحمام ناداهاما متشکل از یک استخر شنا و مجتمع آب درمانی با مساحتی بالغ بر m2 2000، در پارک شینزاکه مینامی Shinzaike Minami در کوپه ژاپن واقع شده است. واژه باغ "Garden" در اسم مجموعه، از تصور یک واحد ناشی شده است، یعنی فضای بازی در قلب یک بافت شهری، و واژه "Baden" که در آلمانی به معنای استحمام است به یک شهر کوچک آب درمانی در آلمان به نام Baden – Baden نیز منسوب می شود که شهرت و آوازه آن به سبب آبهای گرمش می باشد. تندرستی، آرامش و تمدد اعصاب ایدههای اصلی مجموعه می باشند. مرکز بهداشت این مجموعه مرکب از 2 جناح است. پذیرش حمام ها، یک اتاق تمدد اعصاب و یک رستوران در ساختمان اصلی واقع شده اند. در جناح مجاور، استخر شنا و حمام های جریان سریع و حباب دار قرار دارند. در بیرون، یک جکوزی، یک استخر نهر مانند جهت راه رفتن در آب و یک مسیر حرکت پیاده که ساختمان و تشکیلات را احاطه می کنند قرار دارند. انحناء های برجسته و قابل توجه مجموعه، گویای رویکرد و برداشت خلاقانه آن دو از فرم و شکل است. پاسخ دهی به نیازهای شهری و محیطی ملاحظات اصلی و مهم در پاسخ داده شده است. انرژی ناشی از نیروگاه کارخانه فولاد کوبه در مجاورت این پراک، جهت گرمایش و سرمایش مجموعه آب درمانی به کار گرفته می شود. بدین ترتیب که لوله های زیرکفی، با آب جوش دور ریخته از نیروگاه پر شده و جهت گرم کردن اتاق های مطالعه و استخرهای آب درمانی استفاده می شوند. همچنین این مجموعه آب درمانی، می تواند به عنوان یک سایت تهی سازی و تخلیه به خدمت گرفته شود.
ساختمان قادر به ذخیره کردن آب است و با استفاده از سیستم لوله کشی خاص اجازه می دهد که آب استخر و حمام در مواقع ضروری و مقتضی و رویدادهای مصیبت بار جهت اطفاء حریق، مصارف خانگی و غیره توسط نیروها و یگان های حیاتی تخلیه شده و مورد استفاده قرار گیرد؛ ورزش آبی در استخر شنا ارائه می شود. همچنین دستگاههای ورزشی نیز در استخر فراهم است که باعث شده اند این مجموعه اولین سالن ورزش آبی (Water gym) در ژاپن شود.

مرکز آب درمانی ناداهاما اثر تادائو آندو:

3-1-2-مرکز آب درمانی بادایبیلینگ (BAD AIBLING) اثر گونتربهنیش
مجموعه آب درمانی حمام های بادایبلینگ با مساحتی بالغ بر m2 10850، استراحتگاه کوچکی در حدود 60 کیلومتری جنوب شرقی مونیخ و قدیمی ترین مجموعه آب درماین در باواریا، امکانات و ساختمان های بهداشتی و فراغتی موجود خود را با مجموعه ای از حمام های چشمه معدنی گرم، فضاهای وسیع تندرستی وابسته به آن و استخرهای شنای روباز توسعه داده است. ساختمانهای جدید، یک فضای جذاب با گرایش تندرستی و سلامتی را که به اجتماع محلی و ظرفیت های منطقه ای توجه دارد، و بر اساس سنت های شهر طراحی شده، فراهم می کند. طرح بندی مجموعه به مناظر زیبای احاطه کننده با ساختمانی که رو به چمن زار مشرف به رودخانه جهت گرفتن حمام آفتاب گسترده شده است، احترام می گذارد. نمای جنوبی غربی مجموعه، اطمینان می دهد که ساختمان و محوطه های بیرونی صحن استخر در نور خورشید غوطه ور شوند. از این جا، بازدیدکنندگان دارای چشم اندازهای مسلطی به سوی کوههای آلپ باواریا می باشند.
در پاسخ دهی به مطالبات مجموعه آب درمانی اعم از کیفیت آب، محیط داخلی و انزواطلبی و تنهایی، استخرهای داخلی گوناگون و فضاهای درمانی در واحدهای اتاقک مانند (کابین) انفرادی جای گرفته اند. این فضاها توسط صحن یک استخر مواج که از فضاهای رخت کنی تا انتهای باغ پهناور زمستانی به طرف تراس های خارجی گسترده شده است، با یکدیگر متحد و یکپارچه می شوند. باغ زمستانی برای مراجعین، در محیطی آرام و راحت، امکانات متنوع و مختلفی جهت استخدام فراهم می کند و دسترسی به اتاقک ها (کابین ها) و استخرهای هوای آزاد و فضاهای سونا را تامین می کند. این صحن با یک سقف الواری کم ارتفاع محافظت شده است. آرایش منظم وسیعی از نورگیرهای سقفی شیشه ای شرایط نفوذ روشنی روز را به داخل باغ زمستانی میسر می کند. خود اتاقک ها در قالب مجموعه ای از گنبدهای با ابعاد متغیر طراحی شده اند. این گنبدها بابازشوها و روزنه های دایره ای شکل گوناگون عموماً غیرشفاف، سوراخ شده اند. هر گنبد مشخصا شخصیت و نهاد منحصر به فرد خود را که به وسیله تلاقی نور طبیعی و نورپردازی مصنوعی تحسین آمیز، استفاده از مصالح و رنگ های متفاوت و متمایز، خصوصیات متفاوت آب و خصوصیات کیفی شنیداری ارتقا یافته است، دارا می باشد.

3-1-3-مرکز آب درمانی و اقامتی هتل بزرگ دلدر اثر نورمن فاستر :
هتل مجلل تاریخی دلدر در سویس بر فراز دریاچه زوریخ واقع شده است. اهداف اصلی طرح پروژه، توسعه ساختمان اصلی و الحاق یک بخش به آن به همراه مضاعف کردن اقامتگاه های هتل و دوباره پیوستن مجموعه به جنگل و فضای سبز محیط آن بود. گر چه این طرح سطح بنا را دو برابر می کرد، اما ساختمان جدید نصف انرژی ساختمان قدیمی ـ یا 75 درصد انرژی کمتر در هر متر مربع ـ را مصرف می کند. طرح پروژه، نه تنها ساختار هتل آغازین را در سال 1899 طراحی شد، احیا کرد بلکه کالبد خارجی ساختمان را نیز به حال اول و به مجموعه رنگ های قرمز و خاکی آغازین خود بازگرداند. اما از درون، پلان طراحی مجموعه تغییر شکل داده اند. دو جناح جدید که بنای مجموعه تاریخی را قاب می گیرند، تکمیل کننده بخش الحاقی آب درمانی و تالار مراسم جدید می باشند. این دو جناح شیشه ای و براق با حفاظ های آلومینیومی نقش دار (شابلونی) نماهای خارجی را پوشانده اند تا نرده ها را شکل داده، سایه تولید کنند.
الگوی درخت شکل آنها یادآور و تقویت کننده تصویر جنگل ها و بیشه های اطراف است. در عین حال هندسه عناصر جدید، سیال و ارگانیک می باشد؛ پالت رنگ ها گویای این امر است که ساختمان موجود در توافق با ترکیب بندی کلی مجموعه می باشد. با اهمیت ترین و برجسته ترین بخش هتل، مجموعه جدید آب درمانی با مساحتی بالغ بر m2 4000 می باشد. دیوارهای سنگی پیچ و خم دار که از چشم انداز و مناظر طبیعی (انداسکیپ) آغاز می شوند، به داخل بنا تداوم می یابند تا فضایی تنگ و باریک و کانال مانند برای استخر طرح کنند. در بعضی نواحی دیوار هاد روزنه دار شده اند تا اجازه دهند نور آفتاب به داخل پالوده شود و یک بازی و حرکت آزاد پویا از نور و سایه را در حین حفظ خلوت و پوشیدگی کامل عرضه کنند. پمپ های حرارتی ژئوترمال در زیرمجموعه آب درمانی به راهبرد و تدبیر انرژی کارآمد و موثر مجموعه کمک می کند.
در محوطه آبی، ساختار ارگانیک فضای استخر مجموعه، کل مجموعه مجلل آب درمانی را توصیف میکند. یک پنجره بزرگ چشم اندازهایی از طبیعت را عرضه می کنند. محوطه آبی، استخرهای گردابی داخلی و خارجی، Sanarium (سونایی که رطوبت آن کمتر از حمام بخار و دمای آن کمتر از سونای خشک است)، حمام های بخار و همچنین یک بهشت برفی برای ملایم شدن را ارائه می کند. سنگریزه های گرم شده در ماساژ tsuanaburo (ماساژ ژاپنی که بدن را تا گردن در شن داغ قرار می دهند) تامین کننده تمدد اعصاب به شیوه سنتی ژلپنی می باشد. علاوه بر این، دو ناحیه مجزا، بخش آب درمانی آقایان و بانوان، هر کدام دربرگیرنده سونا، حمام های بخار، حمام پای کوتاتسو (Kotatsu)، حمام معطر، کتری های بخار، حوضچه آب سرد و حمام آفتاب (سولاریوم) می باشند.

امکانات بخش پزشکی ـ تندرستی، ارائه دهنده جراحی پلاستیک و زیبایی، معالجات زیباشناسی و پاکسازی امراض پوستی و جوان سازی پوست می باشد که این خدمات توسط متخصصین سویسی ارائه می شوند. در موطه بخش پذیرش، فضاهای کافه تریا، کتابخانه و هم چنین فروشگاههای عرضه کننده مد و لباس، محصولات زیبایی و … وجود دارند.

3-1-4-مرکز آب درمانی گنو (چشمه جوشان بیابان سوزان هرمزگان)
سایت پروژه گنو که در فاصله تقریبی 32 کیلومتری شمال غربی شهر بندرعباس قرار دارد، از نظر ارزش های محیطی، فضایی و بصری، سایتی غنی و جذاب است. حضور قوی روح طبیعت در این سایت، تنوع توپولوژیک و توپوگرافیک محیط، محصوریت منطقه مسطح وسیع و گسترده ای با کوههای سر به فلک کشیده، عظمت ارتفاعی محیط نسبت به مقیاس انسان، بازی متنوع رشته کوههای پیرامون با شکل ها، خط الراس ها و شیب های متفاوت، زندگی و رنگ آمیزی بستر محیطی با گیاهان در گونه ها، اندازه ها و رنگ های گوناگون و درآمیختگی این مجموعه با چگونگی حضور آب، از جوشش از دل زمین در میانه حوزه مسطح، تا نحوه جریان در محیط به اشکال مختلف و با حرکت های پر پیچ و تاب، برخورداری از خرد اقلیم خاص و کاملاً متفاوت نسبت به شهرستان بندرعباس و …، همگی عناصری هستند که شخصیت ویژه و منحصر به فرد محیطی، فضایی و بصری این مکان را می سازند که به شکل یگانه ای متعلق به این نقطه جغرافیایی خاص است. باتوجه به تعمق به کلیه ویژگی های خاص سایت پروژه و شرایط محیطی آن مهمترین اصول و مبانی طراحی مجموعه تعیین می گردند که اعم از آنها عبارتند از: اهمیت ارزش های محیطی، فضایی و بصری مکان طبیعی بستر طرح که اصلی ترین مشخصه های هویت وجود این سایت تلقی شده و احترام به آنها، هم سویی و هم نوایی طرح با این ویژگی ها را اقتضا می کند؛ توجه به کنترل میزان مداخله در طبیعت و اکتفا به حد بهینه ای از فضاهای متنوع، توجه به نسبت بهینه بین فضاهای باز و بسته، اهمیت شخصیت و روحیه معماری عناصر کالبدی و ساختاری و توجه به کیفیت حضور معماری در سایت نظیر طبیعت گرایی و اشاره های معمارانه به طبیعت محیط پیرامون، بهره گیری از مصالح، بافت ها، ترکیبات و عناصر محلی و غیره، توجه به عوامل اقلیمی نظیر تاثیرات گردش آفتاب، وضعیت دما، رطوبت نسبی و آب و هوای عمومی سایت در ساعات و فصول مختلف، الگوی حرکت باد در دالان ها و مسیرهای مختلف این واحه طبیعی و نوع رفتار آن در پراکنش بوی نامطلوب آب گرم معدنی در سطح محیط و … علاوه بر مبانی و اصول نظری ای که به آنها اشاره گردید، عوامل دیگری نیز در شکل گیری طرح تاثیرگذار بودند. اخص این عوامل عبارتند از: توجه به جنبه های مفهومی، کاربردی و عملکردی آب در معماری توجه به ارتباط معماری با محیط و در نظر گرفتن دید و منظر توجه به ماهیت، ساختار، حوزه های عملکردی، دیاگرام های فضایی و سازماندهی فرهنگی اجزای تشکیل دهنده مجموعه آب که علاوه بر تنوع و حاکمیت ضوابط مستقل، همزمان مورد استفاده بانوان و آقایان می باشد و تمهیداتی را بنا بر دلایلفرهنگی و شئونات اسلامی نظیر محدودیت عدم اشراف می طلبید. توجه به الگوها و نظام معماری که در ارتباط تنگاتنگ با مجموعه قرار دارند (حمام ها عموما نه تنها در داخل زمین قرار می گرفتند بلکه از لحاظ کالبد و فرم خارجی بسیار ساده، بی پیرایه و بسیط و از لحاظ ساختار، دیاگرام فضایی و ارتباطات، بسیار پیچیده و مرکب بودند)؛ توجه به ماهیت فضایی مجموعه ها و نمونه های مراکز آب درمانی که علاوه بر پیوند انسان با طبیعت سعی بر تامین آرامش و آسایش او دارند؛ این مراکز با وجود دارا بودن حوزه های عملکردی متنوع عمدتاً از فرم های ساده تبعیت می کنند. توجه به ساختار نظامندی که نه تنها به وحدت، انسجام و یگانگی اجزا و عوامل سازنده و عوامل سازنده معماری در نیل به یک هندسه واحد کمک کند بلکه مانع پیچیدگی و آشوب در آن گردد. در داخل این مجموعه، در نخستین سطوح فضا بین کاربری ها و حوزه های عملکردی خدماتی مشترک و پایه از قبیل سالن های انتظار و استراحت، رستوران ها و فروشگاهها توزیع شده است. در سطح بعدی، کاربری های درمانی تخصصی (کلینیکال) و سالن های ورزشی جانمایی شده اند و نهایتاً در دو سطح فوقانی مجموعه، بخش تفریحی و تفرجی استخرهای آبدرمانی بانوان و آقایان واقع شده تا علاوه بر استفاده از مناظر اطراف و اشراف به سایت با حفظ محرومیت، از امکانات فضای آزاد و روباز بهره مند شوند و با طبیعت پیوند خورند. شایان ذکر است در ارائه این پروژه برای اولین بار در ایران از روش محیط شبیه ساز پویا (Gaime) استفاده شده است.

مرکز آب درمانی گنو (چشمه جوشان بیابان سوزان هرمزگان)

4-1-استانداردهای آب درمانی
یکی از نکات مهم در برنامه ریزی برای ایجاد فضاهای آب درمانی فضاهای درمانی و تفکیک مطالب های مختلفی است که در آنها صورت می گیرد و در مرحله بعد تقسیم بندی فضاهای لازم به هر یک از این فعالیت ها بر اساس مجموعه فعالیته هایی که در یک فضای آب درمانی انجام می گیرد به 4 گروه فضایی به صورت زیر طبقه بندی می شود.
4-1-1-فضاهای اداری :
هر مجموعه آموزشی نیاز به بخشی جهت سازمان دهی و اداره کل مجموعه دارد بدین ترتیب تشکیلات اداری مرکزی و گروههای درمانی تشکیل شده است که شامل نگهبانی، مدیریت و منشی می باشد.
4-1-2-فضاهای خدماتی :
این نوع فضاها نقش خدماتی دارد مثل: سالن انتظار، محل صدور بلیط، پذیرش تاسیسات، انبار سرویس بهداشتی، نمازخانه، اتاق پزشک، فضای استراحت.
4-1-3-فضاهای رفاهی :
این فضاها نقش رفاهی و سرویس دارند و شامل فضاهایی مانند:
کافی شاپ، رستوران، محل نوشیدن آب، انبار مواد غذایی، سردخانه زیر صفر آشپزخانه، آماده سازی، اتاق ظرفشویی، سوئیت ها (سالن ، اتاق خواب، سرویس حمام آشپزخانه)
4-1-4-فضاهای درمانی:
* دوش آب گرم: این فضا فضایی است که بعد از رختکن قرار می گیرد و دارای اتاقکی به ابعاد 15/1×5/1 متر میباشد و برای دوش گرفتن و رفتن به فضای تر استفاده می شود.
* فیزیوتراپی: این فضا نیز بعد از دوش آب گرم است اما مستقیم از رختکن نیز راه دارد چون فضای فیزیوتراپی فضای خشک است و باید بدن خیس نباشد این فضا برای کسانی که دچار گرفتن عضلات است قرار دارد. ابعاد این فضا 4×4 متر می باشد.
حمام آب داغ
* : فضای کاملاً درمانی ایفا می کند و شامل فضای کوچکی که دارای وان آب داغ می باشد. این وان ها آب داغ را به صورت کاملاً با فشار به کمر فرد می پاشد. این حمام ها کاملاً خصوصی و انفرادی بوده و فرد کاملاً احساس راحتی دارد. ابعاد این حمام ها برابر با 40/2×5/4 متر می باشد.
جکوزی
* : این فضا فضایی است که دارای حوضچه هایی مختلف است اما عمق آنها نباید زیادتر از cm90 شود در این حوضچه ها آب بصورت گردشی عمل می کند.
استخر آب داغ:
* این فضا که از مهمترین فضاهای آب درمانی می باشد دارای چندین استخر میباشد این استخرها نباید بزرگ باشد و زیاد کوچک علت این امر این است که آب معدنی گرم در فضاهای بزرگ به علت تماس زیاد داشتن با هوا خنک شده و خواص معدنی خود را از دست می دهد به همین دلیل در استخرهای آب درمانی از فضاهای گرد و خمیده بیشتر استفاده می کنند با عمق متوسط و سکویی در این استخرها برای نشستن یعنی به این صورت که شخص موقع ایستادن در این استخرها تا شانه و موقع نشستن تا گردن در زیر آب قرار بگیرد. عمق اینگونه استخرها برای بزرگسالان 50/1 متر و برای کودکان 90 سانتیمتر خواهد بود. آب در این استخرها با فشار از کنارها به جلو و ازطریق مکنده ای در پایین تخلیه می شود. سقف این مکانها باید با ارتفاع بالا مثلاً 8 متر باشد زیرا ابهای معدنی چشمه های آب گرم دارای گوگرد می باشد و مرتباً با دستگاههای مکنده این گاز که باعث تنگی نفس می شود تخلیه و هوای تازه تزریق می شود.

4-1-5-سونا:
سونای موجود در این استخرهای آب درمانی سونای بخار می باشد علت آن هم این است سونای بخار به علت بخار آب دارای خواص درمانی بیشتری نسبت به سنای خشک است ابعاد 6×5 متر.

4-1-6-اتاق ماساژ:
این اتاق ها در فضای تر واقع شده است. در این فضا انسان بر روی منحنی خوابیده و شخصی متخصص ماساژ را روی اندام شخص انجام می دهد این عمل تاثیر بسزایی در درمان بیماریهای عضلانی دارد. ابعاد این فضا 3×4 متر.
4-1-7-توضیحات نهایی:
در این مجموعه سعی شده است طبیعت وارد فضا کنیم، این فضاها عبارتند از فضای استخر که در آخر این فضا به صورت گلخانه ای وجود دارد. دومین فضا فضای بین سوناها می باشد. سومین فضاها سالن انتظار و لابی است در قسمت قالا که رستوران واقع شده است چون نمی شد درخت کاشته شود با دید باز به سمت بیرون این نقصان جبران شده و با بردن قمستی از رستوران به بیرون این نقیصه نیز جبران شده است.
متراژ ریز فضاها
فضای اداری:
نگهبانی (2×30/2 متر) مدیریت (5×5) منشی (3×4)
فضای خدماتی:
سالن انتظار (36/14×05/22 ) محل صدور بلیط (23/3×47/4) پذیرش (4×6)
تاسیسات (10×18 متر) انبار (5/2×3) سرویس بهداشتی (40/2×40/3)
نمازخانه (4×4) اتاق پزشک (4×6) فضای استراحت (5/4×30/5 متر )
فضای اداری:
کافی شاپ (10×10 متر) رستوران (10×15) محل نوشیدن آب (4×4)
انبار مواد غذایی(45/7×70/9) سردخانه (43/5×82/8) آشپزخانه (10×48/12)
آماده سازی (5/4×8) اتاق ظرفشویی (2×3) سوئیت (80 متر مربع )
فضاهای درمانی:
دوش آب گرم (2×5/1 متر) فیزیوتراپی (4×4) حمام داغ (3×3)
جکوزی (7×9) استخر آب داغ (10×10) سونا (6×6)
اتاق ماساژ (3×4 متر)

5-1-اقلیم :
امروزه اهمیت و ضرورت توجه به شرایط اقلیمی و ساخت کلیه ساختمانها ثابت شده است. توجه به خصوصیات اقلیمی و تاثیری که این خصوصیات در شکل گیری ساختمان می گذارند از دو جهت حائز اهمیت است. از یکسو ساختمانهای اهمیت و ضرورت توجه به شرایط اقلیمی و ساخت کلیه ساختمانها ثابت شده است. توجه به خصوصیات اقلیمی و تاثیری که این خصوصیات در شکل گیری ساختمان می گذارند از دو جهت حائز اهمیت است. از یکسو ساختمانهای هماهنگ با اقلیم یا ساختمانهایی با طراحی اقلیمی از نظر آسایش حرارتی انسان کیفیت بهتری دارند. از سوی دیگر هماهنگی ساختمان با شرایط اقلیمی، موجب صرفه جویی در مصرف سوخت مورد نیاز جهت کنترل شرایط محیطی این گونه ساختمانها می شود. گر چه در تمام اقلیمها توجه به سمائل اقلیمی اهمیت دارد اما در اقلیمهای معتدل و بسیار سخت توجه به مسائل اقلیمی ضرورت ویژه ای می یابد. در اقلیمهای معتدل، هماهنگی ساختمان با شرایط اقلیمی باعث می شود که در تمام طول سال شرایط طبیعی مناسبی در اختیار ساکنین قرار گیرد. در اقلیمهای حاد، شرایط آب و هوایی به قدری وخیم و بحرانی است که در صورت عدم توجه به مسائل اقلیمی، استفاده از تاسیسات کنترل کننده فضاهای داخلی ساختمان، در اکثر مواقع ضرورت می یابد.

5-2-شهرستان محلات:
شهر محلات مرکز شهرستان محلات با ارتفاع 1735 متر از سطح متوسط دریا و طول جغرافیایی 50 درجه و 27 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 33 درجه و 55 دقیقه شمالی قرار دارد. متوسط بارندگی سالیانه محلات 282 میلیمتر می باشد که سال 1371 با 520 میلیمتر بیشترین و سال 1378 با 188 میلیمتر کمترین میزان بارندگی سالیانه را دارند. بیشترین میزان بارندگی روزانه به میزان 60 میلیمتر در ماه فروردین 1381 اتفاق افتاده است.
باد غالب محلات غربی و شمال غربی است اقلیم محلات بر اساس روش دکتر کریمی: نیمه خشک با تابستان گرم وزمستان سرد و آب گرم محلات بین دلیجان و محلات قرار دارد.

5-2-1-موقعیت بر روی نقشه
این شهرستان در جنوب شرقی استان قرار دارد. انگیزه ایجاد شهر، وجود اب از سرچشمه های طبیعی است که مظهر آن در شمال شهر است. علت آنکه این شهر را محلات می نامند به دلیل وجود محله های مختلفی بوده که با یکدیگر تجانس نداشته اند. در این شهرستان انواع متعدد و زیبایی از گلها پرورش می یابد. از این رو از قطبهای مهم پرورش گل در ایران است. محلات به دلیل دارا بودن آب گرم معدنی، سالانه پذیرای دهها هزار مسافر و افراد بیمار است.
5-2-2-اقلیم و نواحی ییلاقی
وجود اقلیم معتدل مناطق کوهستانی جریان رودخانه قمرود بزیجان خورهه چشمه پرآب سرچشمه و پارک زیبای آن وجود شکارگاله هفتاد قله و قلل مرتفع و بالاخره شهر زیبای محلات با خیابانهای شیبدار و باریک و درختان چنار که در دو سمت خیابانهای شهر قد برافراشته اند، گلخانه هایی که در مناطق مختلف شهر به پرورش گل اختصاص یافته اند این شهر را از لحاظ شرایط طبیعی برای گردشگری و تفرج مناسب ساخته است. شهرستان محلات یکی از شهرستانهای استان مرکزی ایران است. این شهرستان از یک بخش به نام بخش مرکزی و دو دهستان تشکیل شده است. مرکز آن شهر محلات است. مساحت این شهرستان 2079/37 کیلومتر مربع برابر با 7/1 درصد کل استان با تراکم نسبی 21 نفر می باشد.
شهرستان محلات یکی از شهرستانهای زیبای استان مرکزی است و از یک بخش به نام بخش مرکزی و دو دهستان تشکیل شده است. مرکز آن شهر محلات است فعالیت عمده شهرستان محلات پرورش گلهای تزئینی، پرورش آبزیان زینتی و معادن سنگ و سنگبری است. این شهرستان یکی از قطب های اصلی تامین گل و گیاه ایران می باشد و به واسطه مزارع گل و گلخانه های فراوان در این شهرستان، محلات به نام هلندایران نیز مشهور می باشد.
5-3-تاریخچه:
محلات در روزگار هخامنشیان بخش کوچکی از ایالت ماد به شمار می رفته است، این منطقه در دوران اشکانیان جزئی از ایالت والی نشین ماد بزرگ محسوب می شود، در زمان سلوکیان این ناحیه، مخصوصاً قسمت شمالی آن یعنی دهستان خورهه مورد توجه حکام یونانی بوده است.
محلات به نامهایی چون انار باره انار و سایر البلوک، معروف بوده است روستای نیمور (هم اکنون شهر می باشد) نسبت به خورهه و شهر محلات تاریخ روشنتری دارد و در منابع مختلف تاریخی بدان اشاره شده است این روستا در دو دهه گذشته به لطف قرار در مسیر محلات خمین و وجود معادن سنگ بسیار زیاد رشد چشمگیری داشته و در سال 85 تبدیل به شهر شده در حالیکه روستای خورهه که قدمتی بیشتر داشته امروزه از نظر رشد جمعینی در جا میزند علت ایجاد و توسعه روستای نیمور به احداث سدی در روزگار ساسانیان بر روی رودخانه قهرود و کندن کانالی بزرگ به طول هیجده کیلومتر برای تامین آب تیمور باز می گردد بنای آتشکده نیمور تا قرن چهارم هجری سالم بوده است و نیمور از مراکز مهم مذهبی فلات ایران در روزگار باستان به شمار می رفته است. وجود بقایای آتشکده ساسانی در سه کیلومتری جنوب آن و حصار دژی کهن بنام قلعه جمشیدی موید این گفتار است.
5-3-1-جغرافیای شهر:
شهرستان محلات با 2079 کیلومتر مربع در جنوب شرقی استان واقع شده و از شمال به قم و آشتیان، از شمال شرقی به دلیجان، از جنوب به خمین و گلپایگان (اصفهان) و از غرب به اراک محدود می شود.
مساحت این شهرستان 2079/37 کیلومتر مربع برابر با 1/7 درصد کل استان با تراکم نسبی 21 نفر می باشد. شهرستان محلات دارای 2 شهر، یک بخش مرکزی و 2 دهستان به نامهای دهستان باقرآباد (با 48 آبادی و 1500 خانوار) و دهستان خورهه ( با 13 آبادی و 992 خانوار) و در مجموع دارای 61 آبادی (در سال 1370) بوده است.
5-3-2-جاذبه های طبیعی:
چشمه آب گرم محلات: در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه، چشمه آب گرم محلات جوشان است که از معروفیت های خاصی برخوردار می باشد.
غارها: شهرستان محلات از جمله مناطقی است که سازندهای آهکی و دولومیتی آن فراوان است.
غاز یکه چاه: این غار در کوه ارده و در جنوب نیم ور واقع شده است.
غار سرچشمه: این غار در شمال محلات و در کوه سرچشمه واقع شده است.
غار کشه ریز: در شمال غرب شهرستان و در کوه فیروزکوه در نزدیکی روستای عیسی آباد واقع شده است.
غار باباجابر (باباجاور): این غار نیز در نزدیکی غار یکه چاه قرار دارد.
گل و گلکاری در محلات: هنر گلکاری و پرورش گل بعنوان یک فعالیت اقتصادی در ایران به آغاز قرن حاضر و حدود 1300 شمسی بر می گردد و شهر محلات به عنوان پایه گذار، ایجاد کننده و توسعه دهنده این صنعت نقش پراهمیت و ویژه ای داشته است.
5-3-3-وجه تسمیه نام محلات:
انگیزه ایجاد شهر، وجود آب، از چشمه ای طبیعی است که جهت کشاورزی استفاده می شود. همان طور که از نام شهر پیداست محلات یک اسم عربی است که جمه محله می باشد زمان این نامگذاری دقیقاً معلوم نیست ولی به گفته یکی از مطلعین محلی فردی به نام سهراب امین این اسم را در زمان حمله افغانها (آزاد خان) به این منطقه بر روی این شهر گذاشته شده است و اینکه چرا این شهر را محلات می خوانند به علت وجود مجله های مختلفی بوده که با یکدیگر تجانسی نداشته اند در گذشته اختلاف بین محله ها گاهی به حدی می رسیده که کسی جرات پا گذاشتن به محله دیگر رانداشته در حال حاضر این اختلافات به دلیل وسیعتر شدن شهر و افزایش جمعیت و بالا رفتن سطح فرهنگ مردم و زیاد شدن مشغله کمرنگ شده است ولی هنوز هم با وجود نامگذاری خیابانها به اسامی مختلف باز هم هر محل را به نام قدیمی اش می خوانند از محله های قدیمی شهر می توان از محله بالا، محله زیر، آبرویه، قلعه و گوشه نام برد.

5-4-چشمه آبگرم محلات:
شهرستان محلات از شمال به قم و آشتیان و از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان و از طرف غرب به خمین و اراک و از طرف شرق به دلیجان محدود می باشد. شهرستان محلات دارای 2 شهر یک بخش مرکزی و 2 دهستان بنام باقرآباد و دهستان خورهه و در مجموع دارای 61 آبادی بوده است. شهرستان محلات به دو قسمت محلات علیا و محلات سفلی تقسیم می شود در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق محلات چشمه های آب گرم در میان ارتفاعات منطقه جوشان است که خواص درمانی کم نظیری دارد. آب این چشمه از ترکیب آبهای سولفاته و کلسیک و از دسته آبهای هیپورترمال است و در درمان بیماریهای کبدی، صفراوی، کلیوی و دستگاه گوارش و بویژه بیماریهای روماتیسمی استخوانی و پوستی موثر است استفاده از چشمه های آب گرم معدنی محلات سابقه باستانی داشته و می توان تاریخ استفاده از آن را باآثار باستانی خورهه در یک جهت پنداشت مکانهای دیدنی مجتمع آبگرم (رنگ مایل به قرمز و مزه آب چشمه های آب گرم محلات نشان می دهد که این آب به دلیل دارا بودن ترکبیات آهن و گوگرد دارای خاصیت درمانی است. مجتمع چشمه آبگرم محلات که در سال 1350 ساخته شده دارای دو مجموعه زنانه و مردانه و امکانات مجزا و یک هتل سه طبقه به مساحت 3 هزار متر و 27 ویلای مجزا است محلات به گلخانه ایران شهرت دارد دارای 12 هکتار فضا است که برای جاذبه بیشتر یک گلخانه طبیعی در آن ایجاد می شود ایجاد زمین های ورزشی، سالنهای بیلیارد، نصب ماهواره مجاز، ایجاد پارکینگ های ویژه سواری، کامیون و اتوبوس از دیگر طرحهای مجتمع آب گرم محلات است) سالهاست که مردم ایران بویژه استان مرکزی و شهرهای قم و کاشان و اصفهان برای درمان و تفریح گردش به محلات و آبگرم روی می آورند فصل استفاده از چشمه های آب گرم محلات بهار و تابستان است بویژه دو ماهه مرداد و شهریور می باشد. کاخ ها، آتشکده های قبل از اسلام، قلعه ها، تاسیسات آبیاری کهن، مساجد و امامزاده ها و تکیه ها منازل و کاروانسراهای قدیمی و درختان کهنسال از جمله آثار تاریخی در خور توجه این منطقه است. سرچشمه ، مرکز پرورش کاکتوس و نمایشگاه دایمی گل نیز از دیدنی های محلات است.
بر اساس مطالعات انجام شده در حال حاضر مقدار آبی که از طریق رودخانه ها، قنات ها، چشمه ها و … به دست می آید، حدود 2/4 میلیارد متر مکعب است که تنها 50 درصد آن در امور کشاورزی و موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
نقش کوهها در نزولات جوی استان مرکزی اهمیت بسزایی دارد. بطور کلی متوسط میزان بارندگی سالیانه در این استان خوب است. در فصل زمستان در این استان کوهها و مناطقی که بیش از سه هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارند، در زیر قشر عظیمی از برف فرو می روند. برخی قلل این کوهها، این برف ها را تا سال بعد محفوظ نگه می دارند، که این خود منابع سرشار آب برای استان می باشد.
در فصل زمستان وزش بادها در دو جهت غرب و جنوب غربی دیده می شود و سرعت آن حدود 35 کیلومتر در ساعت است در فصل بهار، وزش باد جنوب غربی و غرب و سرعت تا حدود 35 کیلومتر در ساعت است. در تابستان نیز وزش باد در جهت جنوب غربی و غرب بوده و سرعت آن تا 15 کیلومتر در ساعت می رسد. در پاییز وزش باد در دو جهت غرب و جنوب غربی با سرعت حداکثر 26 کیلومتر در ساعت است. در برخی اوقات، وزش باد در جهت شمال شرقی و شرق بوده که معمولاً 70 درصد وزش آن آرام می باشد.
چشمه های آب گرم:
چشمه های آب گرم محلات به فاصله 15 کیلومتری شمال شرقی محلات قرار دارد. این چشمه های آب گرم معدنی در سمت شرقی کوه خورزن در نزدیکی روستای نینه از دهستان خورهه قرار گرفته است.
استفاده از چشمه های آب گرم معدنی محلات سابقه باستانی داشته و می توان تاریخ استفاده از آن را با آثار باستانی خورهه در یک جهت پنداشت.
از دوران باستان تاکنون از آب گرم محلات به خاطر خواص درمانی آن استفاده می کرده اند. آب این چشمه ها از ترکیب، آبهای سولفاته کلسیک و از ته آبهای، هیپبر ترمال بوده که در درمان بیماری های نقرس و هم چنین بیماریهای کبدی، صفراوی و کلیوی و دستگاه گوارش موثر است. سالهاست که مردم ایران بویژه استان مرکزی و شهرهای قم و کاشان و اصفهان برای درمان و تفریح و گردش به محلات و آبگرم روی می آورند. فصول استفاده از چشمه های آبگرم محلات بهار و تابستان است.
بر اساس مطالعات انجام شده در حال حاضر مقدار آبی که ازطریق رودخانه ها، قنات ها، چشمه ها و … به دست می آید، حدود 2/4 میلیارد متر مکعب است که تنها 50 درصد آن در امور کشاورزی و موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
نقش کوهها در نزولات جوی استان مرکزی اهمیت بسزایی دارد. بطور کلی متوسط میزان بارندگی سالیانه در این استان خوب است. در فصل زمستان در این استان کوهها و مناطقی که بیش از سه هزار متر از سطح دریا ارتفاع دارند، در زیر قشر عظیمی از برف فرو می روند. برخی قلل این کوهها، این برف ها را تا سال بعد محفوظ نگه می دارند، که این خود منابع سرشار آب برای استان می باشد.

5-5-تحلیل سایت:
این سایت که در منطقه آب گرم محلات در 30 کیلومتری شهر محلات در منطقه کوهستانی واقع شده است و دارای یک خیابان اصلی و چندین خیابان فرعی می باشد. کلیت آب گرم منطقه توسط بخش خصوصی به آب درمانی اختصاص داده شده است و کمتر از 5 درصد دارای خانه مسکونی می باشد. اغلب نگهبانان آن مناطق توریستی می باشند. این سایت که در کنار مرکز جهانگردی آب گرم محلات واقع است از 3 طرف به کوه و از یک طرف به جاده معطوف است.

عکسهایی از سایت :

عکسهایی از سایت :

5-5-2-دید مطلوب و ابعاد زمین :

5-5-3-جهت تابش و باد غالب

6-1-پیش بینی محدوده سنی و گروههای استفاده کننده:
بطور کلی آب درمانی سن خاصی ندارد اما طی بررسی های بعمل آمده:
15% افراد 10 تا 15 سال، 35% افراد 15 تا 35 سال، 40% افراد 35 تا 65 سال، 10% افراد بالای 65 سال از مراکز آبدرمانی استفاده می کنند.
فضای آب درمانی فوق می تواند حدود 250 نفر همزمان از این مرکز بازدید و استفاده کنند از کلیه جاهای آب درمانی اما پیش بینی می شود در زمان اوج استفاده 60% از این فضا استفاده کنند.

6-2-محدوده زمانی و برنامه زمانبندی استفاده از مجموعه:
محدودیت زمانی آبدرمانی فوق از ساعت 9 تا 4 بعد از ظهر می باشد برای عموم افرد اما از ساعت 4 بعد از ظهر فقط افرادی که از سوئیت ها استفاده می کنند از آن استفاده کنند اما این شرایط در تابستان به علت بلندی طول روز از 9 تا 7 قابل افزایش بوده این ساعات مخصوص قسمت آبدرمانی پروژه می باشد. اما رستوران، کافی شاپ مجموعه از صبح تا شب برای عموم باز می باشد.

6-2-1-حوزه های فعالیتی در این مرکز:
حوزه فعالیت های مدیریتی و اداری: مدیریت، حسابداری، منشی، بایگانی، جلسات
حوزه فعالیتهای خدماتی رفاهی: آشپزخانه، سرویس، دوش و رختکن، تاسیسات، پارکینگ، رستوران
حوزه فعالیت های درمانی: آب درمان، جکوزی، دوش آب گرم، فیزیوتراپی، اتاق ماساژ و …

6-3-حوزه فعالیتی قسمت اداری:
نظام مدیریتی پروژه بر پایه استفاده حداقل نیروی انسانی می باشد و سعی شده از اهالی همان مناطق باشد که مشرف بر تمامی مناطق و آشنایی با آب گرم باشد اتاق مدیریت طوری است که با دوربین های مدار بسته فضاهای عمومی و لابی ها را زیر نظر دارد.
مدیر: نظام مدیریتی این مرکز به یک مدیر خوب و مجرب و کارآمد و یک روانشناس که به خوبی با موارد درمان و روحیات مردم آشنا باشد.
حسابدار: برای رسیدگی به امور حسابداری مجموعه بصورت تمام وقت در مجموعه نیاز داریم.
6-4-حوزه فعالیت های خدماتی:
نگهبانی: بدلیل شرایط آزاد ورود و خروج افراد حفظ امنیت ضروری است در این مجموعه 3 نگهبان اصلی وجود دارد یکی در کنار درب ورودی سایت، دوم نگهبان ماشین ها و سوم نگهبان ورودی مجموعه که هر دسته توسط بی سیم به هم مرتبط می باشند.
سرویس بهداشتی: سرویس بهداشتی برای رفاه حال همه در تمامی بخش ها موجود می باشد. تعداد سرویس ها بر حسب نیاز استانداردهای محیطی آبدرمانی می باشند.
آبخوری: آبخوری ها در فضای عمومی و بر حسب دسترسی مناسب در نظر گرفته شده است.
انبارها: انبارها بر حسب نیاز فضای تر و خشک در کنار سرویس ها موجود می باشند.
تاسیسات: فضای لازم جهت تاسیسات گرمایش و سرمایش که با توجه به شرایط اقلیمی و استخرها، بناها، جکوزی ها در مکان های مناسب جای گذاری شده است.
رختکن ها: رختکن ها نیز بر حسب نیاز در کنار فضای دوش در نظر گرفته شده است.
پارکینگ: هر مجموعه با توجه به شمار افراد استفاده کننده و کارکنان خود به تعدادی محل برای پارکینگ اتومبیل نیاز دارد. تعداد محل پارک برای 50 نفر می باشد.

6-5-حوزه فعالیت های درمانی:
دوش آبگرم: دوش آبگرم تعدادشان دو برابر رختکن ها باید باشد و طبق استاندارد کنار رختکن باید باشد.
حمام: حمام ها که از نظر اندازه بزرگتر از دوش ها می باشد دارای فضایی برای خوابیدن در وان می باشد و آب با فشار به کمر می زند.
جکوزی: جکوزی ها بصورت گرد هستند تا آب درون آن چرخش کند آب جکوزی 38 درجه است.
فیزیوتراپی: طبق آمار جهانی معلولین، حدود 10% از جمعیت هر کشور را معلولین تشکیل می دهند و این افراد برای استفاده از توانایی های باقیمانده و جبران هر چه بیشتر ناتوانی ها و محدودیت های خویش به خدمات فیزیوتراپی نیاز دارند. در این فضا با استفاده از یک سری وسایل مثل ابزارهای الکترونیکی در جهت رفع معلولیت، کاهش علایم بیماری های مفاصل، عضلات و اعصاب تلاش می شود. البته فیزیوتراپیست ها علاوه بر وسایل فوق، از یک سری حرکت ورزشی و درمانی نیز استفاده می کنند.
اتاق ماساژ: ماساژ درمانی روشی است که از لحاظ جسمی باعث بهبود سیستم عصبی و دفع مواد زائد می نماید، اتاقی که ماساژ درمانی در آن انجام می شود بطور مشخص گرم و دارای نور ملایم می باشد. در صورت تمایل شما از یک موسیقی آرام بخش نور شمع و بخور با یک رایحه دلپذیر استفاده می شود. اغلب برای مالش پوست از اسانسهای روغنی برای بالا بردن کیفیت ماساژ استفاده می شود. شما می توانید ماساژ کل بدن و یا ماساژ موضعی را درخواست کنید.
استخر: استخر بزرگی در این مجموعه است که با طراحی زیبا به چند دایره خورد شده علت آن سرد شدن آب است.
سونا: سونا چیزی بیش از حمام گرفتن است. از نظر بسیاری از مردم، سونا نوعی تزکیه یا تطهیر جسم و تقریباً یک آئین مذهبی است. محل کلاسیک سونا در مجاورت یک دریاچه با جنگل و چمنزار است تا بتواند در بین حمام گرفتن و عرق کردن در هوای آزاد حمام بگیرد.

6-7-ساختار:
ساخت بلوک چوبی یا الوار، رایج ترین ساختار است و عایق حرارتی مطلوب در دیوارهای خارجی ایجاد می شود زیرا اختلاف بین داخل و خارج در زمستان می تواند بیش از 100 درجه باشد. اتاق حمام باید تا حد امکان کوچک باشد و با نصب الوار تیره رنگ در سقف دیوارها تا تشعشع حرارتی کاهش دهد دیوارها از الوارهای چوب نرم توپر هستند به استثنای محوطه اجاق. پله ها و نیمکتها از چوبهای با فاصله ساخته می شوند تا جریان هوایی مطلوبی را فراهم آورد و در ارتفاع های گوناگون قرار می گیرند. نیمکت راس حدوداٌ یک متر زیر سقف قرار می گیرد. طول نیمکت ها معمولاً حدود 2 متر است. کف باید از مصالح غیرلغزنده ساخته شوند نه نوارهای چوبی.

ضوابط اجرایی:
تعداد دفعات تعویض هوا در مکان عمومی دو بار در ساعت می باشد حد دما در این فضاها بین 18 تا 25 درجه می باشد و رطوبت نسبی 70 تا 20 درصد است.
نحوه استقرار بنا پشت به باد غالب و رو به آفتاب است نورگیرهای مناسب هر فضا باعث شده است که فضاها درتابستان و زمستان از استقرار مناسب بهره مند باشند.
قسمت استخر و فضای تر مجموعه دائماً در حال تخلیه هوا وفرستادن هوای تازه است چون آب گرم دارای گوگرد فراوان است و برای سلامتی مضر است.
پله های مجموعه در خارج cm18 و در داخل cm17 ارتفاع دارد باکف پله ها 30 سانتی متری که پله ها در داخل برای دسترسی به طبقه اول است و طرفه می باشد.
حداقل ابعاد پنجره ها m5/1×2 می باشد ابعاد درها 10/1 و درها در مکان های پرجمعیت به رو به خارج باز می شود. لابی در طبقه همکف طوری واقع شده است که حالت گرد دارد و حالت چرخشی راه پله ها و دو ورودی که یکی به بیرون و دیگری به طرف سوئیت ها می رود سالن انتظار در امتداد لابی با ظرفیت 80 نفر کافی شاب را رابطه مستقیم در کنار سالن انتظار واقع شده است. در قسمت رستوران طبقه اول مواد غذایی از طریق آسانسوری از محوطه بیرونی پشت ساختمان به انبار هدایت می شود در کنار انبار سردخانه زیر صفر واقع شده است انباری با دری به آشپزخانه ارتباط دارد. دو نوع سالن غذاخوری زمستانه و تابستانه در فضای باز مجموعه قرار دارد. در محوطه بیرون با اختلاف سطح مکان زیبا و مفرح برای پیاده روی قرار داده شده است. پوشش گیاهی مجموعه با الهام از شهر محلات درختان چنار کاشته شده است.

6-9-فرایند طراحی:
ابعاد زمین ها 130×160 متر است که از دو طرف به خیابان راه دارد و از دو طرف به کوه پس از شناخت اقلیم و عوامل طبیعی زمین و باد غالب طراحی شروع شد که از سه مربع و منفیل بزرگ و یک دایره که با هم درگیر شده است. از اول سایت تا انتهای سایت m5/1 را شیب داریم.

دیاگرام ارتباطی طبقه همکف

دیاگرام ارتباطی طبقه اول

برنامه فیزیکی اداری مجموعه
نام فضا
سرانه
ظرفیت نفر
مساحت مفید مترمربع
تعداد
جمع مساحت مفید مترمربع
نگهبانی

1
4.96
1
4.96
مدیریت

1
27.42
1
27.42
منشی

1
16.74
1
16.74
راهرو

15
–
15
برنامه فیزیکی اداری مجموعه
جمع کل: 64.12

برنامه فیزیکی رفاهی مجموعه
نام فضا
سرانه
ظرفیت نفر
مساحت مفید مترمربع
تعداد
جمع مساحت مفید مترمربع
کافی شاپ

44
99.89
1
99.89
رستوران

144
338.73
1
339.73
محل نوشیدن آب
–
–
9
2
18
انبار مواد غذایی
–
–
71.81
1
7181
سردخانه زیر صفر
–
–
47.89
1
47.89
آشپزخانه
–
–
125.42
1
125.42
آماده سازی
–
–
35.84
1
3584
اتاق ظرفشویی
–
–
27.61
1
27.61
سویت

24
80
6
480
راهرو
–
–
120
1
120
برنامه فیزیکی رفاهی مجموعه
جمع کل: 1366.19

برنامه فیزیکی خدماتی مجموعه
نام فضا
سرانه
ظرفیت نفر
مساحت مفید مترمربع
تعداد
جمع مساحت مفید مترمربع
سالن انتظار

78
250
1
250
محل صدور بلیط

1
14.43
1
14.43
پذیرش

4
20.23
2
40.46
تاسیسات

–
350
1
350
تاسیسات

–
140
1
140
انبار

–
3.70
2
7.40
سرویس بهداشتی

23
8.12
6
48.72
نماز خانه

40
15.45
2
30.90
اتاق پزشک

6
27.21
2
54.42
فضای استراحت

20
25.07
2
50.14
راهرو

–
170
–
170
برنامه فیزیکی خدماتی مجموعه
جمع کل: 1076.47

برنامه فیزیکی درمانی مجموعه
نام فضا
سرانه
ظرفیت نفر
مساحت مفید مترمربع
تعداد
جمع مساحت مفید مترمربع
دوش آبگرم

30
1.69
30
50.7
اتاق ماساژ

10
10.85
10
108.54
فیزیوتراپی

6
15.40
6
92.40
حمام آب داغ

14
6.45
14
90.30
جکوزی

20
59.27
2
118.54
استخر آب داغ

60
230
2
460
سنا

40
11.32
4
45.28
راهرو

–
360
–
360
برنامه فیزیکی درمانی مجموعه
جمع کل: 1325.76

1-5 پیش بینی محدوده سنی و گروههای استفاده کننده :
بطور کلی آبدرمانی سن خاصی ندارد . اما طی بررسی های بعمل آمده :
15% افراد10 تا15 سال،35% افراد15 تا 35 سال،40% افراد 35 تا 65 سال،10% افراد بالای 65 سال از مراکز آبدرمانی استفاده می کنند .
فضای آبدرمانی فوق می تواند حدود 250 نفر همزمان از این مرکز بازدید و استفاده کنند از کلیه جاهای آبدرمانی اما پیش بینی می شود در زمان اوج استفاده 60% از این فضا استفاده کنند .
2-5 محدوده زمانی و بر نامه زمانبندی استفاده از مجموعه :
محدودیت زمانی آبدرمانی فوق از ساعت 9 تا 4 بعد از ظهر می باشد برای عموم افراد اما از ساعت 4 بعد از ظهر فقط افرادی که از سوئیت ها استفاده می کنند از آن استفاده کنند اما این شرایط در تابستان به علت بلندی طول روز از 9 تا 7 قابل افزایش بوده این ساعات مخصوص قسمت آبدرمانی پروژه می باشد اما رستوران ، کافی شاپ مجموعه از صبح تا شب برای عموم باز می باشد.
3-5 حوزه معافیتی قسمت اداری آبدرمانی :
نظام مدیریتی پروژه بر پایه استفاده حداقل نیروی انسانی می باشد و سعی شده از اهالی همان مناطق باشد که مشرف بر تمامی مناطق و آشنایی با آب گرم باشد اتاق مدیریت طوری است که با دوربین های مدار بسته فضاهای عمومی و لابی ها را زیر نظر دارد .
حسابدار : برای رسیدگی به امور حسابداری مجموعه بصورت تمام وقت در مجموعه نیاز داریم .

4-5 حوزه فعالیت های خدماتی:
نگهبانی : بدلیل شرایط آزاد ورود و خروج افراد حفظ امنیت ضروری است در این مجموعه 3 نگهبان اصلی و جود دارد یکی در کنار درب ورودی سایت دوم نگهبان ماشین ها و سوم نگهبان ورودی مجموعه که هر دسته توسط بی سیم به هم مرتبط می باشند .
آشپزخانه :
داشتن آشپزخانه رستوران ضروری است .
سرویس بهداشتی
: سرویس بهداشتی برای رفاه حال همه در تمامی بخش ها موجود می باشد . تعداد سرویس ها بر حسب نیاز استاندارد های محیطی آبدرمانی می باشند .
آبخوری
: آبخوری ها در فضای عمومی و بر حسب دسترسی مناسب در نظر گرفته شده است .
انبارها : انبارها بر حسب نیاز فضای تر و خشک در کنار سرویس ها موجود می باشند .
تاسیسات :
فضای لازم جهت تاسیسات گرمایش و سرمایش که با توجه به شرایط اقلیمی و استخرها – بناها – جکوزی ها در مکان های مناسب جای گزاری شده است .
حوزه فعالیت های درمانی :
1-رختکن ها: رختکن ها نیز بر حسب نیاز در کنار فضای روشن و سرویس های فضای تر در نظر گرفته شده است .
2- دوش آبگرم : دوش آبگرم تعداد شان دو برابر رختکن ها باید باشد . و طبق استاندارد کنار رختکن باید باشد .
حمام : حمام ها که از نظر انداره بزرگتر از دوش ها می باشد دارای وانی برای خوابیدن در وان می باشد و آب با فشار به کمر می زند .
جکوزی: جکوزی ها بصورت گرد هستند تا آب درون آن چرخش کند آب جکوزی 38 درجه است .
فیزیوتراپی: فضایی برای ماساژ افراد می باشد که دارای گرفتگی عضلات می باشد در کنار حمام قرار دارد .
اتاق ماساژ :
دارای تختی است که شخصی خبره شخص
شنا : در کنار فضای استخر فضای سنای تری قرار دارد . سنا در این مجموعه قرار دارد .
استخر: استخر بزرگی در این مجموعه است که با طراحی زیبا به چند دایره خورد شده علت آن سرد شدن آب است .
فرایند طراحی :ابعاد زمین ها 130*160 متر است که از دو طرف به خیابان راه دارد و از دو طرف به کوه پس از شناخت اقلیم و عوامل طبیعی زمین و باد غالب طراحی شروع شد از سه مربع و منفیل بزرگ و یک دایره که با هم درگیر شده است .
از اول سایت تا انتهای سایت 1/5m را شب داریم .

ضوابط اجرایی : تعداد دفعات تعویض هواد در مکان عمومی دو بار در ساعت می باشد حد دما در این فضاهاه بین 18 تا 25 درجه می باشد و رطوبت نسبی 70 تا 20 درصد است .
نحوه استقرار بنا پشت به باد غالب و رو به آفتاب است نورگیرهای مناسب هر فضا باعث شده است که فضاها در تابستان و زمستان از استقرار مناسب بهره مند باشند .
قسمت استخر و فضای تر مجموعه دائماً در حال تخلیه هوا و فرستادن هوای تازه است چون آب گرم دارای گوگرد فراوان است و برای سلامتی مضر است .
پله های مجموعه در خارج 18cm و در داخل 17cm ارتفاع دارد با کف پله ها سانتی متری کایه پله ها در داخل برای دسترسی به طبقه اول است و طرفه می باشد .
حداقل ابعاد پنجره ها m 5/1*2 می باشد ابعاد درها 10/1 و درها در مکان های پرجمعیت به رو به خارج باز می شود . لابی در طبقه همکف طوری واقع شده است که حالت گردارد و حالت چرخشی راه پله ها و دو ورودی که یکی به بیرون و دیگری به طرف سوئیت ها می رود سالن انتظار در امتداد لابی با ظرفیت 80 نفر کافی شاب را رابطه مستقیم در کنار سالن انتظار واقع شده است . در قسمت رستوران طبقه اول مواد غذایی از طریق آسانسوری از محوطه بیرونی پشت ساختمان به انبار هدایت می شود در کنار انبار سردخانه زیر صفر واقع شده است انباری با دری به آشپزخانه ارتباط دارد . دو نوع سالن غذا خوری زمستانه و تابستانه در فضای باز مجموعه قرار دارد .
در محوطه بیرون با اختلاف سطح مکان زیبا و مفرح برای پیاده روی قرار داده شده است پوشش گیاهی مجموعه با الهام از شهر محلات درختان چنار کاشته شده است در جهت سرو

چند نکته در رابطه با تاسیسات :
فاضلاب مجموعه مستقیم به فاضلاب اصلی خیابان راه دارد .
آبرسانی به مجموعه ها از چاهی که روی آب گرم قرار داشته تغذیه می شود و با 4 موتور به بالا هدایت می شود . و به استخر و … می ریزد .
سرمایش و گرمایش توسط دستگاههای هواساز است که مرتباً هوا را تخلیه می کند .
سازه :
سازه مجموعه اسکلت بتنی است + سوله برای استخر که اسکلت فلزی است .
ستون ها :
ستون ها بر روی فنداسیون منفرد قرار دارد که به ابعاد 40*40 بصورت عمودی به طرف بالا هدایت شده .
مصالح :
در آب گرم از مصالح بیرونی مثل آجر استفاده نمی شود . علت این امر وجود گاز گوگرد است که باعث خوردگی می شود بهترین سنگ سنگهای مرمریت است که از مقاومت خوبی برخوردار است در این مجموعه سعی شده است از مرمریت سفید استفاده کنیم در داخل فضاهای تر از سرامیک سفید برای بزرگتر نشان دادن فضا استفاده کنیم . سقف ها دارای سقفکاذب از جنس p.v.c می باشد در مصالح نیرها سعی شده است از مصالحی استفاده شود که مقاومت کششی و فشاری یکسان داشته باشند .

دیاگرام طبقه اول

-1-انتخاب سیستم سازه:
سازه مجموعه اسکلت بتنی است + سوله برای استخر که اسکلت فلزی است.
7-2-ساختمانهای بتنی:
ساختمان بتنی ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و فولاد بصورت میلگرد ساده و یا آجدار) استفاده شده باشد. در ساختمانهای بتنی سقفها بوسیله دالهای بتنی پوشیده می شود، و یا از سقفهای تیرچه و بلوک و یا سایر سقفهای پیش ساخته استفاده می گردد و برای دیوارهای جداکننده (پارتیشن ها) ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغه ای، آجر ماشینی سوراخ دار، آجر معمولی کوره ای و یا تیغه گچی و یا چوب استفاده شده و ممکن است از دیوار بتن آرمه هم استفاده شود در هر حال در این نوع ساختمانها شاهترها و ستونها از بتن آرمه (بتن مسلح) ساخته می شود.
7-3-ساختمانهای فلزی:
در این نوع ساختمانها برای ساختن ستونها و پلها از پروفیلهای فولادی استفاده می شود در ایران معمولاً ستونها را از تیر آهن های دول و یا بال پهن های تکی (آهن های هاش) استفاده می نمایند و معمولاً دو قطعه را بوسیله جوش به همدیگر متصل می نمایند. سقف این نوع ساختمانها ممکن است تیرآهن و طاق ضربی باشد و یا از انواع سقفهای دیگر از قبیل تیرچه بلوک و … استفاده گردد. برای پارتیشن ها می توان مانند ساختمانهای بتونی از انواع آجر و یا قطعات گچی و یا چوب یا سفالهای تیغه ای استفاده نمود. در هر حال جداکننده ها می باید از مصالح سبک انتخاب شوند. در بعضی از ممالک برخلاف مملکت ما برای اتصال قطعات از جوش استفاده نکرده بلکه بیشتر از پیچ و پرچ استفاده می نمایند و برای ستونها می توان به جای تیرآهن از نبشی و یا ناودانی استفاده نمود.
7-4-مزایای سقف تیرچه بلوک:
در زیر مهمترین ویژگیهای این نوع سقف در مقایسه با سقف تیرآهن، طاق ضربی و دال بتنی یکپارچه آمده است.
1- به علت مصرف بلوک توخالی و حذف بتن ناحیه کششی در مصرف بتن صرفه جویی می شود.
2- به علت تولید تیرچه و بلوک در کارخانه نیروی انسانی کمتری مورد نیاز است.
3- وزن تیرچه ها کم است به طوریکه توسط کارگران قابل نصب است و در طبقات کم نیاز به جرثقیل نیست.
4- به علت پیش ساخته بودن تیرچه و بلوک نصب سقف بسیار آسان و سریع خواهد بود.
5- قالب بندی زیر سقف فقط به شمع بندی و نصب چهار تراش در فاصله های معین جهت تامین تکیه گاههای موقت تیرچه ها محدود می شود.
6- به طور یکپارچه بتن ریزی می شود و بتن کمتری نسبت به سقفهای بتن آرمه معمولی مورد نیاز است.
7- مقاومت سقف اجرا شده با تیرچه بلوک در برابر نیروهای افقی (باد ـ زلزله ) بسیار خوب است.
8- به علت توخالی بودن بلوک سقف عایق حرارتی و صوتی خوبی است.
9- به علت مسطح بودن زیر سقف در مقایسه با طاق ضربی ضخامت نازک کاری به حداقل می رسد و بار مرده سقف کمتر می شود.
10- با توجه به مصرف کم فولاد از نظر اقتصادی مناسب است.
ستون ها:
ستون ها بر روی فنداسیون منفرد قرار دارد که به ابعاد 40×40 بصورت عمودی به طرف بالا هدایت شده.
مصالح :
در آب گرم از مصالح بیرونی مثل آجر استفاده نمی شود. علت این امر وجود گاز گوگرد است که باعث خوردگی می شود بهترین سنگ سنگهای مرمریت است که از مقاومت خوبی برخوردار است در این مجموعه سعی شده است از مرمریت سفید استفاده کنیم در داخل فضاهای تر از سرامیک سفید برای بزرگتر نشان دادن فضا استفاده کنیم. سقف ها دارای سقف کاذب از جنس p.v.c می باشد در مصالح نیروها سعی شده است از مصالحی استفاده شود که مقاومت کششی و فشاری یکسان داشته باشند.
چند نکته در رابطه با تاسیسات:
فاضلاب مجموعه مستقیم به فاضلاب اصلی خیابان راه دارد.
آبرسانی به مجموعه ها از چاهی که روی آب گرم قرار داشته تغذیه می شود و با 4 موتور به بالا هدایت می شود و به استخر و … می ریزد.
سرمایش و گرمایش توسط دستگاههای هواساز است که مرتباً هوا را تخلیه می کند.

7-5-ساختمانهای استخر:
طراحی استخرهای شنا امروزه تا به استاندارد مهندسی ساختمان و مهندسی محیط زیست می باشد. بر این اساس استقرار استخرها در زمین های لغزنده یا رونده یا در حاشیه دامداریها یا تصفیه خانه های فاضلاب مغایر همین اصول است. در طراحی ساختمان مخزن استخرها نوع بتن، نحوه آرماتوربندی، نحوه اجرای آب بندها و در زهای انبساط، نحوه کارگزاری لوله ها و مجاری تاسیساتی و نوع لولهها و اتصالات درون بتن، از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا در صورت وجود احتمال نشتی به دلیل عدم رعایت اصول علاوه بر کاهش مداوم آب استخر احتمال نشت مخزن نشت مخزن استخر و یا آسیب دیدگی فونداسیون ساختمانهای جنبی استخر وجود دارد.
7-6-طراحی استخر:
تعیین حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب نوع شنا و نوع استخر
برای تعیین ابعاد و اندازه های استخر مهمترین عامل تعداد شناگران می باشد که میانگین تراکم آنها باتوجه به سرانه های ارائه شده به شرح ذیل قابل محاسبه می باشد.
ناحیه کم عمق آب کمتر از 7/1 متر عمق
شنای تفریحی = عمق آب برای استخرهای سرپوشیده و سرباز 5/1 متر
شنای آموزشی پیشرفته (تمرینات) = عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 2 متر ـ سرباز 5/2 متر
شنای آموزشی ابتدایی = عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 4 متر ـ سرباز 5/4 متر
ناحیه عمیق بیش از 7/1 متر عرض
شنای تفریحی پیشرفته = عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 2 متر ـ سرباز 5/2 متر
شیرجه = عمق آب برای استخرهای سرپوشیده 5/17 متر ـ سرباز 20 متر
حداقل عرض حاشیه استخر:
برای استخرهای سرپوشیده 2 متر ـ سرباز 4 متر

حداکثر ظرفیت استخرها بر حسب عمق استخر
این میزان به سادگی توسط مساحت سطح استخر و تعداد استفاده کنندگانی که می توانند به صورت ایمن از امکانات این سطح استفاده کنند تعیین می شود:
عمق آب
نوع شنا
نوع استخر

سرپوشیده
سرباز
ناحیه کم عمق آب
(کمتر از 7/1 متر عمق)
شنای تفریحی
شنای آموزشی
پیشرفته (تمرینات)
شنای آموزشی ابتدایی
5/1
2
4

5/1
5/2
5/4

ناحیه عمیق
(بیش از 7/1 متر عرض)
شنای تفریحی پیشرفته
شیرجه
2
5/17
5/2
20
حداقل عرض حاشیه استخر
2
4
استفاده کننده به ازای هر 2/2 متر مربع
قسمت کم عمق آب
(کمتر از یک متر)
استفاده کننده به ازای هر 72 متر مربع
آب راکد (m1 ـ 5/1 عمق)
استفاده کننده به ازای هر 4 متر مربع
آب عمیق (بیش از m5/1 عمق)
استفاده کننده به ازای هر 4 متر مربع
آب عمیق (بیش از m2 عمق)

سرانه استخر به ازاء عمق استخر:
اندازه و ساختمان معمول استخر:
اولین گام در طراحی استخر شنا، تعیین مساحت کل آن است که بر مبنای چگونگی استفاده و تعداد شناگرانی که در یک زمان در داخل استخر خواهند بود، پیش بینی می شود. بر حسب توصیه کمیته استخرهای شنای آمریکا، می باید حداقل طول استخر 60ft و عرض آن مضربی از 5، 6 یا 7ft باشد.
عرض هر لاین شنا در استخرهای ورزشی باید حداقل 7 ft منظور گردد. اما در استخرهای تفریحی، تنها تعداد شناگرانی که در یک زمان داخل استخر خواهند بود، عامل اصلی در تعیین مساحت استخر می باشد. معلوم شده است که برای زمانی که حداکثر تعداد شناگران داخل آب باشند، می باید به ازاء هر شناگر درون آب 25 فوت مربع سطح در نظر گرفته شود. در اینجا فرض بر این است که یک سوم افراد حاضر در استخر درون آب نیستند (منظور شناگرانی هستند که در محیط اطراف استخر بوده و هنوز به داخل آب نپریده اند و یا داخل آب بوده و از آن خارج شده اند، با این توضیح فرق بین افراد حاضر در استخر و "شناگران درون" آب مشخص می شود.

تخلیه اصلی:
زمانی که تخلیه اصلی به مکش پمپ متصل می گردد باید حداقل دو یا چند لوله تخلیه برای جلوگیری از مکش بیش از حد پمپ در نظر گرفته شوند، چون اگر مسئله مکش پمپ حل نگردد شاید موجب غرق شدن شناگران نیز بشود. تخلیه استخرها دارای دریچه هایی هستند که سطح آنها حداقل چهار برابر اندازه لوله خروجی است.
سیستم گردش آب در استخر:
سیستم گردش آب در استخر تشکیل می شود از لوله کشی از ورودی به خروجی در این فاصله یک موگیر، پمپ ها، گرمکن ها، فیلترها و تجهیزات کلر زنی نصب می گردند.
این تجهیزات باید به گونه ای انتخاب گردند که افت فشار آب در مسیر گردش، حداقل باشد. در تعیین سرعت گردش یا تعداد دفعات تعویض آب استخر در روز، از قانون رقیق کردن متوالی استفاده می شود. در انتهای یک بار گردش کامل، وقتی که آب فیلتره و ضدعفونی می شود، درصد تصفیه آب 63%، بعد از دوبار گردش حدود 86% و بعد از سه بار گردش 95% خواهد بود. بعد از سه بار گردش افزایش درصد تصفیه اندک است. این نتیجه با بررسی های انجام شده روی گردش سه باره در روز، از نقطه نظر اقتصادی نیز تایید شده است. جهت دستیابی به نتایج مورد نظر بر اساس راندمان فیلتر، گرش آب می باید تا اتمام کامل پریود گردش، ادامه یابد. عمل ضدعفونی با تهیه دیدن یک ماده رسوبی جهت غلبه بر آمادگی موضعی آب، به مثابه یک فاکتور ایمنی می باشد.

گردش آب در استخر

ارائه بخشی از طرح های اولیه:

ارائه بخشی از طرح های اولیه:

نقشه های نهایی :

سایت پلان

نقشه های نهایی :

پلان طبقه همکف

پلان طبقه اول

نقشه های نهایی : نماها

پلان تیرریزی طبقه همکف و اول

منابع و ماخذ:
طراحی اسکان 1390 استان مرکزی ـ مهندسین مشاور اقلیم آرا
برنامه توسعه اقتصادی ـ اجتماعی استان ساحلی 1354 سازمان برنامه و بودجه
کسمائی، مرتضی، اقلیم و معماری، شرکت خانه سازی ایران، شهریور 63
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تاریخچه توریسم در ایران
افتخارزاده، محمدرضا، ایران اسلام آئین و فرهنگ
مجله صفه، دانشگاه شهید بهشتی، شماره های 4-5-6-7-8
لغت نامه دهخدا، واژه فرهنگ 227
تاج الدینی، حسن، مردم شناسی هرمزگان، میراث فرهنگی استان مرکزی
سایت googel
کتاب نویفرت و مجله معماری و ساختمان شماره 18

2