چکیده:
با توجه به اهمیت موضوع انتخابی به دلایل مختلف از جمله پیشرفت های چشمگیر دانش ارتباطات و اطلاعات و از بین رفتن حدود مرزهای جغرافیایی طراحی مرکز اطلاع رسانی از بین موضوعات مختلف انتخاب گردید.
پس از اطمینان از اهمیت موضوع مورد نظر و مشخص کردن خدمات ارائه شده دراین مرکز در زمینه تئوری معماری و مبانی نظری و رسیدن به یک ایده جهت دهنده مطالعاتی انجام شد و همراه با بررسی نمونه های داخلی و خارجی و تطابق عینی مبانی نظری و نمونه های موجود ، اطلاعات لازم و کافی به دست آمد و نتیجه حاصله توجه به جنبه های فن آورانه معماری همزمان با توجه به روح معماری ایرانی بود.
در مرحاه بعد سایت مورد نظر همراه با تمامی عناصر تاثیر گذار بستر طراحی بر شکل گیری معماری ها از جمله جغرافیا و اقلیم مورد بررسی همه جانبه قرار گرفت و جدول و اسناد ضمیمه گردید.
در پایان این مرحله بسیاری از محدودیت های طراحی مشخص شدند که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به حداقل رساندن بازشوهای جبهه غربی ، تعبیه بازشو در راستای باد تابستانی و ایجاد کوران هوا ، تعبیه سایه بان ، فاصله مناسب درختان از ساختمان و استفاده از پوشش گیاهی مناسب.
در نهایت با توجه به جمیع جهات اقدام به طراحی صورت گرفت.
کلمات کلیدی : ارتباطات – اطلاعات – مرکز اطلاع رسانی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول: شناخت
1-1- شناخت موضوع 2
1-1-1- مقدمه و بیان مساله 2
1-1-2- ضرورت و اهمیت انجام پروژه 6
1-1-3- پیشینه (تاریخچه) کار 7
1-2- مبانی نظری تاثیر گذار در طراحی 15
1-2-1- مبانی نظری طرح 15
1-2-2- آرمان شهر الکترونیک 15
1-2-3-معماری اطلاعات و جهانی سازی 16
1-2-3-1-جهانی سازی و اتخاذ رویکردی مناسب 17
1-2-4- اطلاعات و معماری 17
1-2-4- 1- دیاگرام: واسطه ای است بین ایده و واقعیت 18
1-2-4- 2- ساختمانهای مدیا 18
1-2-4- 2- 1- ساختار فضاهای مدیا 19
1-2-4- 2- خانه های مجازی 21
1-2-4- 2- 1- خانه مجازی ژان نوول 22
1-2-4- 2- 2- خانه مجازی تویوایتو 22
1-2-4- 2- 3- خانه مجازی دانیل لیبسکیند 22
1-2-5- مفهوم فضا در معماری هزاره سوم 24
1-2-5- 1- فضا ومسئله فضا 24
1-2-6- نتیجه فصل 29
1-3- بررسی نمونه های داخلی و خارجی 30
1-3- 1 – مشخصات تفصیلی پارک فن آوری پردیس 30
1-3- 1 – 1- مطالعات مکان یابی پارک 30
1-3- 1 -2- متراژ زمین و فضاهای طراحی شده (در طرح جامع پارک) 31
1-3- 1 -3- ساختمان مدیریتی پارک و خدمات تخصصی 31
1-3- 1 -4- ساختمان خدمات عمومی و شهری 32
1-3- 1 -5- مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه های مشترک 32
1-3- 2 – مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو 32
1-3-3 – سندای مدیاتک تویواتیو- ژاپن 33
1-3- 4- کتابخانه و مرکز اطلاعات نیومن، نیویورک، امریکا(1994) 37
1-3- 5 – موسسه تحقیقات فن آوری زمین کیهانا، ژاپن (1993) 38
1-3- 6 – کافه سیبریا پاریس، فرانسه (1995) 39
1-3- 7 – رویای آینده – منچستر انگلستان (1996) 40
1-3- 8 – مرکز تله کامتوکیو، ژاپن 1996 41
1-3- 9 – ادراه مرکزی مالیات: ناتینگهام 42
1-3- 10 – دانشکده حقوق کمبریج 43
1-3- 11 – مرکز گردهمایی کلمبوس – امریکا 44
1-3- 12 – نتیجه گیری 45
1-4- شناخت سایت و منطقه مورد مطالعه 46
1-4-1- شناخت شهر 46
1-4-1-1-موقعیت جغرافیایی 46
1-4-1-2- موقعیت طبیعی 47
1-4-1-3- سیمای طبیعی و کالبدی شهر 47
1-4-1-3- 1 – زمین شناسی 49
1-4-1-3- 2 – حرکات فعال زمین 49
1-4-2- شناخت اقلیم 51
1-4-2- 1- موقعیت اقلیمی تهران 51
1-4-2- 2- ویژگی اقلیمی تهران 52
1-4-2- 2- 1-تابش آفتاب 53
1-4-2- 2- 2-دما 54
1-4-2- 2- 3-میزان بارش 54
1-4-2- 2- 4-رطوبت نسبی 55
1-4-2- 2- 5-روزهای یخبندان و بارانی 56
1-4-2- 2- 6-باد 56
1-4-2- 2- 7-تاثیر جهات تابش خورشید در استقرار ساختمان 57
1-4-2- 2- 8-تاثیرات جهت وزش باد در استقرار ساختمان 58
1-4-2- 2- 9-سایه و نورگیری 59
1-4-2- 2- 10-تنظیم کننده های حرارت مکانیکی 60
1-4-2- 2-11-جهت استقرار ساختمان 60
1-4-2- 3- نتیجه گیری 61
1-4-3- شناخت و تحلیل سایت و دلایل انتخاب آن 61
1-4-3-1-شناخت کالبد سایت 61
1-4-3-1- 1- موقعیت 61
1-4-3-1- 2- ابعاد و مساحت زمین 62
1-4-3-1- 3- دسترسی ها 62
1-4-3-1- 4- همسایگی 62
1-4-3-2-تاریخچه شکل گیری محوطه پیرامونی 63
1-4-3-3-تاریخچه پارک لاله 63
1-4-3-4-دلایل انتخاب سایت 64
1-4-3-5-ارزش حائز اهمیت سازمان شهری در ارتباط با پروژه 64
1-4-3-5- 1- فضاهای آموزشی 64
1-4-3-5- 2- پارک لاله 64
1-4-3-5- 3- مراکز فرهنگی 68
1-4-3-5- 4- سینماها 68
1-4-3-5- 5- موزه هنرهای معاصر و موزه فرش 68
1-4-3-5- 6- سالن تئاتر(تالار نمایش) پارک لاله 69
1-4-3-5- 7- نگارخانه 69
1-4-3-5- 8- کتابخانه لاله 69
1-4-3-5- 9- مراکز آفرینش های فرهنگی و هنری 69
1-4-3-5- 10- سازمان خوداشتغالی و بازارچه کتاب 69
فصل دوم: برنامه ریزی فیزیکی و تدوین اصول و ضوابط طراحی
2-1- استانداردها 70
2-1-1- آمفی تئاتر 70
2-1-1- 1- سالن اصلی 70
2-1-1- 2- صحنه نمایش 70
2-1-1- 3- ارتفاع صحنه نسبت به کف 71
2-1-1- 4- ابعاد پرده نمایش 71
2-1-1- 5- عرض صحنه نمایش 72
2-1-1- 6- عمق صحنه نمایش 72
2-1-1-7- ابعاد صندلی و شیب کف سالن 72
2-1-1- 8- اتاق پروژکشن 74
2-1-1- 9- فضای انتظار 75
2-1-1- 10- سرویس بهداشتی 75
2-1-1- 11- فضای ارتباطی 75
2-1-2- سایت اینترنتی 75
2-1-2- 1- فضای مورد نیاز 75
2-1-2- 2- مبلمان مورد نیاز 75
2-1-3- کتابخانه 75
2-1-3-1- اجزای مبلمان کتابخانه 78
2-1-4-اداری 79
2-1-4- 1- فضاهای مورد نیاز 79
2-1-5- اتاق جلسه 79
2-1-5- 1- فضای مورد نیاز 79
2-1-6- استراحت کارمندان 79
2-1-6-1- فضای مورد نیاز 79
2-1-7 – بایگانی 79
2-1-7 – 1- فضای مورد نیاز 79
2-1-7 -حراست 80
2-1-8 -رستوران 81
2-1-9 -آشپزخانه 82
2-1-9 – 1-تریا 84
2-1-9 -2- آبدارخانه 84
2-1-10 -نمازخانه 84
2-1-11 -تایپ وتکثیر 84
2-1-12 – سرویس های بهداشتی 85
2-1-13 -انباری 85
2-2-ضوابط و دستور العمل های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی در مورد ایمنی ساختمان ها
2-2-1- ضوابط و مقررات ایمنی سازمان در مرحله طراحی 86
2-2-1-1- ضوابط مربوط به فاصله ساختمان ها از یکدیگر با توجه به نوع کاربری 86
2-2-1-1-ضوابط مربوط به موتور خانه تاسیسات 86
2-2-1-2-ضوابط مربوط به سیستم اعلام کننده حریق 86
2-2-1-3- ضوابط مربوط به نمای سنگ و شیشه 87
2-2-1-4- ضوابط مربوط به استعلام از سازمان آتش نشانی و نظریات کارشناسی 87
2-2-2-دستور العمل ایمنی سازمان در مرحله اجراء (بازدید، کنترل ونظارت) 87
2-2-2-1- دستور العمل مربوط به ایمنی از مرحله خاک برداری و شورع تا پایانکار 87
2-2-2-2- دستور العمل مربوط به برق و روشنائی اضطراری ساختمان 88
2-2-2-3- دستورالعمل مربوط به سیستم گرمایش ساختمان 88
2-2-2-4- دستور العمل مربوط به موتور خانه تاسیسات 89
2-2-2-5- دستورالعمل مربوط به جانپناه، داکت و نورگیر و بازشوها 89
2-2-2-6- دستور العمل مربوط به سیستم لوله کشی آب آتش نشانی ساختمان ها 90
2-2-2-7-دستور العمل مربوط به خاموش کننده دستی و چرخ دار آتش نشانی 91
2-2-2-8-دستورالعمل مربوط به نازک کاری و دکوراسیون داخلی ساختمان ها 91
2-2-2-9- دستورالعمل مربوط به سیستم اعلام حریق 92
2-2-2-10- دستور العمل مربوط به استعلام از سازمان آتش نشانی و نظریات کارشناسی 92
2-3- ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولین جسمی وحرکتی
2-3-1-ضوابط کلی طراحی ساختمانهای عمومی 93
2-3-1- 1- ورودیها 93
2-3-1- 2- راهرو 93
2-3-1- 3- بازشوها (درو پنجره) 93
2-3-1- 4- پله 94
2-3-1- 5- سطح شیبدار 94
2-3-1- 6- آسانسور 94
2-3-1- 7- فضاهای بهداشتی 95
2-2- برنامه فیزیکی 97
2-2-1- بخش همایشی 97
2-2-2- بخش پژوهشی 97
2-2-3- بخش نمایشی 97
2-2-4- بخش اداری 97
2-2-5- بخش خدماتی 98
2-3- بررسی سازه و تاسیسات 99
2-3-1- بررسی سازه 99
2-3-1- -1روش پس کشیدگی 99
2-3-1- 2- بتن پوسته ای با تارهای شیشه ای و شفاف 101
2-3- 2- بررسی تاسیسات 102
2-3- 2- 1تهویه مطبوع 102
2-3- 2-1 – 1انواع سیستم های تهویه مطبوع 102
– 1-1-1-2-3-2سیستم هوا شوی 102
– 2-1-1-2-3-2 سیستم هوا ساز 103
– 3-1-1-2-3-2 سیستم های هوا -آب 103
2-3-2-1-1-4- سیستم تهویه مطبوع تمام آب 104
2-3-2-1-1-5- سیستم تهویه مطبوع تمام هوا 104
فصل سوم: طراحی
3-1- تحلیل سایت
3-2- روند طراحی
3-3- مدارک و نقشه ها
فصل چهارم: شیت های طراحی
فهرست منابع و مآخذ
فهرست عکس ها وجداول
عنوان صفحه
تصویر(1-1- 1)، انقلاب الکترونیک 2
تصویر(1-1- 2)، فناوری دیجیتال 2
تصویر(1-1- 3)، فناوری اطلاعات 3
تصویر(1-1- 4)، فناوری دیجیتال 4
تصویر(1-1- 5)، فناوری دیجیتال 5
تصویر(1-1- 6)، فناوری دیجیتال 5
تصویر(1-1- 7)، فناوری دیجیتال 6
تصویر(1-1- 8)، نمونه موردی 7
تصویر(1-1- 9)، عصر اطلاعات 8
تصویر(1-1- 10)، فناوری دیجیتال 9
تصویر(1-1- 11)، معماری جدید 10
تصویر(1-1- 12)، معماری جدید 11
تصویر(1-1- 13)، معماری جدید 12
تصویر(1-1- 14)، معماری جدید 13
تصویر(1-1- 15)، دیترهافمن 14
تصویر(1-1- 16)، بهینه سازی خرید 15
تصویر(1-1- 17)، ماهواره 16
تصویر(1-1- 18)، دیاگرام 18
تصویر(1-1- 19)، ساختمانهای مدیا 19
تصویر(1-1- 20)، ساختمانهای مدیا 20
تصویر(1-1- 21)، ساختمانهای مدیا 20
تصویر(1-1- 22)، خانه مجازی ژان نوول 22
تصویر(1-1- 23)، خانه مجازی دانیل لیبسکیند 23
تصویر(1-1- 42)، مفهوم فضا در معماری هزاره سوم 24
تصویر(1-1- 25)، قوس در معماری ایران 25
تصویر(1-1- 62)، پل فلزی 26
تصویر(1-1- 26)، معماری شفاف 27
تصویر(1-1- 27)، میدان مغناطیسی 28
تصویر(1-1- 82)، خلاقیت در فضا 29
پارک فن آوری پردیس
تصویر(1-3- 1)، قسمتی از مجموعه پارک 30
تصویر(1-3- 2)،سه بعدی مجموعه 31
تصویر(1-3- 3)،سه بعدی مجموعه 31
تصویر(1-3- 4)،پلان مجموعه 32
تصویر(1-3- 5)،سه بعدی مجموعه 32
مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو
تصویر(1-3- 6)،نمایی از مجموعه 33
تصویر(1-3- 7 )،نمایی از مجموعه 33
سندای مدیاتک تویواتیو
تصویر(1-3- 8)،نمایی از مجموعه 34
تصویر(1-3- 9)، مدیا تک، تویو ایتو، جزییات سازه 34
تصویر(1-3- 10)،نمایی از مجموعه 35
تصویر(1-3- 11)،نمایی از مجموعه 36
تصویر(1-3- 12)،نمایی از مجموعه 37
تصویر(1-3- 13)، مدیا تک، تویو ایتو، جزییات سازه 37
کتابخانه و مرکز اطلاعات نیومن، نیویورک، امریکا
تصویر(1-3- 14)،نمایی از مجموعه 37
تصویر(1-3- 15)،پلان مجموعه 37
موسسه تحقیقات فن آوری زمین کیهانا
تصویر(1-3- 16)،نمایی از مجموعه 38
تصویر(1-3- 17)،نمایی از مجموعه 38
کافه سیبریا پاریس، فرانسه
تصویر(1-3- 18)،نمایی از مجموعه 39
تصویر(1-3- 19)،نمایی از مجموعه 39
رویای آینده – منچستر انگلستان
تصویر(1-3- 20)، نمایی از مجموعه 40
تصویر(1-3- 21)، نمایی از مجموعه 40
تصویر(1-3- 22)، نمایی از مجموعه 40
مرکز تله کامتوکیو
تصویر(1-3- 23)،نمایی از مجموعه 41
ادراه مرکزی مالیات: ناتینگهام
تصویر(1-3- 24)،نمایی از مجموعه 42
دانشکده حقوق کمبریج
تصویر(1-3- 25)،نمایی از مجموعه 43
مرکز گردهمایی کلمبوس – امریکا
تصویر(1-3- 26 )،پرسپکتیو مجموعه 44
تصویر(1-3- 27 )،پرسپکتیو مجموعه 45
شناخت شهر
تصویر(1-4- 1)،پلان 46
تصویر(1-4- 2)، سیمای طبیعی و کالبدی شهر 47
تصویر(1-4- 3)، نقشه تهران 48
تصویر(1-4- 4)، نقشه مناطق تهران 49
تصویر(1-4- 5)، نقشه مناطق تهران 50
تصویر(1-4- 6)، نقشه مناطق تهران 51
تصویر(1-4- 7)، ویژگی اقلیمی تهران 52
تصویر(1-4- 8)، تابش آفتاب تهران 53
تصویر(1-4- 9)، نقشه مناطق تهران 54
تصویر(1-4- 10)،بارندگی مناطق تهران 55
تصویر(1-4- 11)،رطوبت حداکثر و حداقل تهران 56
تصویر(1-4- 12)،تعداد روز های یخبندان تهران 56
تصویر(1-4- 13)،حداثر سرعت وزش باد تهران 56
تصویر(1-4- 14)،حداکثر سرعت وزش باد تهران 57
تصویر(1-4- 15)، تاثیرات جهت وزش باد در استقرار ساختمان 59
تصویر(1-4- 15)،تغییرات سایه در تهران 60
تصویر(1-4- 17)،پلان 62
تصویر(1-4- 18)، موزه فرش 63
تصویر(1-4- 19)، نقشه هوایی 64
پارک لاله
تصویر(1-4- 20)، پارک لاله 65
تصویر(1-4- 21)، هتل لاله 66
تصویر(1-4-22)،قسمتی از مجموعه پارک 67
تصویر(1-4-23)،قسمتی از مجموعه پارک 67
تصویر(1-4-24)،قسمتی از مجموعه پارک 67
تصویر(1-4-25)، قسمتی از مجموعه پارک 68
تصویر(1-4-26)، قسمتی از مجموعه پارک 69
تصویر(2-1- 1)، تئاتر گرد و دید 70
تصویر(2-1- 2)، شکل سقف و انعکاس صدا 71
تصویر(2-1- 3)، نسبت های قسمت مخصوص تماشاگران سنتی (دید) 71
تصویر(2-1- 4)، ارتفاع صندلی ها (گرادیان) 71
تصویر(2-1- 5)، ابعاد صندلی ها 72
تصویر(2-1- 6)، ابعاد صندلی ها 73
تصویر(2-1- 7)، عرض ردیف : 25 صندلی + در ضروری 73
تصویر(2-1- 8)، عرض ردیف : 16 صندلی 73
تصویر(2-1- 9)، استاندارد محل های ایستادن 74
تصویر(2-1- 10)، استاندارد صندلی ها 74
تصویر(2-1- 11)، استاندارد قفسه ها 76
تصویر(2-1- 12)، حداقل فضای آزاد در قسمت مطالعه 76
تصویر(2-1- 13)، حداقل فضای میان میزها 77
تصویر(2-1- 14)، مساحت یک محل کار فردی 77
تصویر(2-1- 15)قفسه مخصوص بچه های مدرسه رو 78
تصویر(2-1- 16)، ارتفاع واحد 5 قفسه ای 78
تصویر(2-1- 17)، ارتفاع واحد 4 قفسه ای برای بچه های کوچک 78
تصویر(2-1- 18)، چیدن گوشه های مخصوص 81
تصویر(2-1- 19)، طرح کلی نشستن ساده 81
تصویر(2-1- 20)، چیدن میزهای مورب 81
تصویر(2-1- 21)، چیدن میزهای موازی 81
تصویر(2-1- 22)، فضای حداقل میان میزها 82
تصویر(2-1- 23)، ترتیب میز کافه تریاها 82
تصویر(2-1- 24)، اغذیه فروشی 83
تصویر(2-1- 25)، کافه رستوران 83
تصویر(2-1- 26)، آشپزخانه رستوران در هتل بزرگ 83
تصویر(2-3- 1)، پیش تنیدگی 100
تصویر(2-3- 2)، پیش تنیدگی 101
تصویر(2-3- 3)، پیش تنیدگی 101
تصویر(2-3- 4)، GFRS 101
تصویر(2-3- 5)، GFRS 101
تصویر(2-3- 6)، GFRS 101
تصویر(2-3- 7)، تاسیسات مکانیکی ساختمان 102
تصویر(2-3- 8)، تاسیسات مکانیکی ساختمان 102
تصویر(2-3- 9)، هوا شوی 103
تصویر(2-3- 10)، هوا ساز 103
تصویر(2-3- 11)، سیستم های هوا -آب 103
تصویر(3-1-1)، دسترسی ها 105
تصویر(3-1-2)، شیب زمین 105
تصویر(3-1-3)،نور 105
تصویر(3-1-4)،باد 105
تصویر(3-1-5)، دید از خیابان حجاب 106
تصویر(3-1-6)، دید از پارک لاله 106
تصویر(3-1-7)، دید از خیابان حجاب 106
تصویر(3-1-8)، دید از بلوار کشاورز 106
تصویر(3-1-9)، دید از خیابان حجاب 106
تصویر(3-2-1)،روند طراحی 107
تصویر(3-2-2)،روند طراحی 107
تصویر(3-2-3)،روند طراحی 107
تصویر(3-2-4)،روند طراحی 107
تصویر(3-2-5)،روند طراحی 107
تصویر(3-2-6)،روند طراحی 108
تصویر(3-2-7)،ماکت اتود 108
تصویر(3-2-8)،ماکت اتود 108
تصویر(3-2-9)،ماکت اتود 108
تصویر(3-2-10)،ماکت اتود 108
تصویر(3-2-11)،ماکت اتود 108
تصویر(3-2-12)،روند طراحی 108
تصویر(3-2-13)،روند طراحی 108
فهرست جداول
جدول (2-1-1)، بخش همایشی 97
جدول (2-1-2)، بخش پژوهشی 97
جدول (2-1-3)، بخش نمایشی 97
جدول (2-1-4)، بخش اداری 98
جدول (2-1-5)، بخش خدماتی 98
فصل اول
شناخت
1-1- شناخت موضوع
1-2- مبانی نظری تاثیر گذار در طراحی
1-3- بررسی نمونه های داخلی و خارجی
1-4- بررسی موقعیت قرارگیری طرح
1-1- شناخت موضوع
1-1-1- مقدمه و بیان مساله
با پیشرفت های روز افزون و عظیم تکنولوژی و ارتباطات و فناوری های اطلاعاتی و با توجه به اینکه این دانش مرزهای جغرافیایی را پشت سر گذاشته است. کشور ما نیز به تبع نیاز به آگاهی و شناخت و ایجاد زمینه های کاربردی در این مقوله نوپا را دارد.
آغاز قرن بیست و یکم، انقلاب الکترونیک به یک حقیقت قابل لمس تبدیل شده است. بزرگراه های اطلاعاتی شبکه های الکترونیکی جهان گستر، در حال تغییر سیستم های اطلاعاتی، اقتصادی و صنعت اطلاع رسانی هستند. فناوری های کامپیوتری و تلویزیونی در حال ترکیب شدن هستند تا کیمیای آینده، خدمات همواره متصل به شبکه چند رسانه ای را ایجاد کنند.
این بازارهای جدید پویا، طیف گسترده ای از واکنش ها را نزد معماران و طراحان به وجود آورده است و به نظر می رسد معماری و طراحی نقش ویژه ای در این عصر بازی می کنند.
مساله قابل تامل جهان همواره با فناوری (هم سو با فناوری) است که تفاوتهایی را با ساختارهای موجود ساختمانها آشکار می کنند. حقیقت مجازی با حضور فراوانش نیاز کمتری به معماری دارد و سرانجام آن را غیر معمول و زاید می کند. انقلاب دیجیتال بر پایه همزمانی، غیر مادیگرای، بی واسطگی و جهانی شدن، شکل گرفته است. تصویر مجازی، وسیله ای برای اطلاعات الکترونیک، ارتباطات واطلاع رسانی، در هر جایی قابل دسترسی است و در هیچ جایی مستقر نگردیده است. کاربران آن، چه کارمندان یا مشتریان و یا استفاده کنندگان اتفاقی، پراکنده وار و جدا از یکدیگر هستند و فقط به وسیله مودم به شبکه های الکترونیکی و اینترنت متصل گردیده اند.
آنچه که آنها می بینند و تجزیه می کنند، تصویر شفاف یا همزمان حقیقی نیست. اما یک حقیقت غیر مادی جدید از نوع خودش می باشد. تمامی واکنش ها، تعاملات و عملیات کاری آنها در هر جایی از شبکه اتفاق می افتد. انقلاب کیفیتی در فناوری چند رسانه ای اکنون در حال تبدیل به یک انقلاب کمیتی است.
این حقیقت که توازن جغرافیایی در معماری دیجیتال و صنعت رسانه ای به شدت به سمت آمریکا و ژاپن سنگینی می کند، تصادفی نیست، در این کشورهاست که انقلاب چند رسانه ای و به کارگیری اطلاعات بیشترین تاثیرات اقتصادی و فنی را سبب گردیده است.
در عصر حاضر به کارگیری صحیح و به موقع اطلاعات را به عنوان ابزاری بسیار مهم جهت تفوق و برتری کشورها نسبت به هم قلمداد می نمایند به طوری که اطلاعات را چهارمین عنصر حیاتی جوامع بشری پس از آب، آتش و خاک دانسته اند. استفاده مناسب از اطلاعات تاثیر بسزایی در تصمیم گیری ها، پیشرفت های علمی، اجتماعی و صنعتی گذاشته است و موجب ایجاد تحولات بنیادین در جوامع شده است. نقش اطلاعات رامی توان در زمینه های وسیعی چون: کمک به تصمیم گیری در مدیریت، تحقیق وتوسعه تولید و صنعت، آموزش وپرورش، گسترش علوم در تمام زمینه ها و… جستجو کرد.
کشورهای پیشرفته جهان با در نظر گرفتن صرف اعتبارات کافی در برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خود فعالیت گسترده ای را به امر جمع آوری، سازماندهی، ذخیره و اشاعه اطلاعات آغاز نموده اند و اکنون نیز با شتاب هر چه بیشتر رو به جلو می روند.
قرنهاست که دانشمندان تلاش می کنند تا مدارک دستنویس، کتابها و اسناد و هر آنچه را که گواهی بر اندیشه و دانش بشری است به منظور اشاعه و به خدمت گرفتن آنها جمع آوری، سازماندهی و ذخیره نمایند.
می توان گفت پس از جنگ جهانی دوم حجم انتشارات و مخصوصا انتشارات علمی تخصصی به میزان وسیعی افزایش یافت و در هر زمینه تعداد بسیار زیادی کتاب، مجله، گزارش، دستنامه تحقیقاتی و نظایر آن منتشر گردید. افزایش مستمر حجم این نشریات پدیده ای را به وجود اورد که امروزه آن را عصر اطلاعات یا فناوری اطلاعات می نامند.
fa.wikipedia.orgتصویر(1-1- 3)، فناوری اطلاعات ،
گسترش روز افزون منابع انتشاراتی و کثرت حجم آن، دست اندرکاران را بر آن داشت که نسبت به ایجاد محل های جدید اطلاعاتی نظیر اختراع پدیده میکروفرم ها، دیسک های مغناطیسی از دهه 1980 به بعد تکنولوژی نور جهت ذخیره سازی اطلاعات اقدام نمایند.
حجم مدارک اطلاعاتی ذخیره شده در محمل های مختلف اطلاعات و ضرورت ارائه خدمات اشاعه اطلاعات منجر به پا به عرصه گذاشتن علم اطلاع رسانی information در سال 1958 شد. در این سال کنفرانس بین المللی علم اطلاع رسانی در شهر واشنگتن امریکا برگزار گردید.
در این کنفرانس از طرفی ابعاد مختلف مستند سازی documentation شامل زبان شناسی، ترجمه ماشینی، چکیده نویسی و نمایه سازی خودکار، آموزش حرفه ای برای تربیت اطلاع رسانان به طور کامل تشریح ربط داده شد و از طرف دیگر، نیاز دانشمندان، مهندسین ارباب، صنایع، دانشگاهان، سازمانهای دولتی و… که با تحقیق و توسعه سروکار داشتند مورد بررسی قرار گرفت و یافتن روشی مناسب را برای سازماندهی اطلاعات علمی و فنی از سوی نمایه سازان و مستند سازان در سرلوحه کار خود قرار دارند. زیرا آماده سازی و انتقال اطلاعات جزو جدایی ناپذیر تحقیق و توسعه به شمار می رفت و اکنون نیز چنین رسالتی را بر عهده دارد.
اگرچه استفاده از اصطلاح علم اطلاع رسانی بعد از سال 1958 رایج گردید با این وجود بحث پیرامون تعاریف آن همچنان ادامه داشت در سال 1962 در موسسه تکنولوژی جورجیا تعریفی جامع و کامل از علم اطلاع رسانی بیان شد که تا کنون نیز این تعریف کاربرد خود را داراست: اطلاع رسانی دانشی است که به بررسی حضور حیات و رفتار اطلاعات، نیروهای حاکم و جریان اطلاعات و ابزار آماده سازی اطلاعات برای به حداکثر رساندن دستیابی و قابل استفاده نمودن آن می پردازد.
آماده سازی اطلاعات شامل اصالت، جمع آوری، سازماندهی، ذخیره، بازیابی، تفسیر، اشاعه و استفاده از آن می گردد.
داشتن اطلاع رسانی سه رکن اساسی و شناخته شده دارد:
1- تئوری اطلاعات (سایبر ماتیک)
2- زبان شناسی، منطق و تکنولوژی اطلاعات (علم ارتباطات و علوم کامپیوتری)
3- مدیریت اطلاعات (مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی)
مهمترین محرک و عامل توسعه علوم اطلاع رسانی از سال 1985 به بعد، ظهور کامپیوترها و گسترش توانمندی های آنها در نسل های مختلف خود بوده است.
چه این ابزار به عنوان مهمترین ابزار ذخیره سازی، پردازش و بازاریابی اطلاعات مطرح بوده و هست و از این رو از سال 1970 به بعد تجهیزات کامپیوتری به منظور به خدمت گرفتن در امر اطلاع رسانی وفناوری اطلاعات استفاده گردید.
امروزه کارفرمایان پروژه هایی که به نوعی با فن آوری اطلاعات مرتبطند، چیزی بیش از آخرین فن آوری روز می خواهند. آنها یک معماری متناسب با فعالیت هایشان که هم اعتبار موسسه متبوعشان را افزایش دهد و هم آنها را از مزایای عصر ارتباطات بهره مند کند، طلب می کنند.
این نیازها یک طیف گسترده از واکنش ها را در میان معماران و طراحان داخلی سبب گردیده است که از معماری فناوری برتر تا معماری آینده گرا متفاوت است.
به طور کلی معماری متاثر از انقلاب الکترونیک و عصر دیجیتال را می توان در 5 گروه از ساختمانها مشاهده کرد:
– ساختمان صنعت چند رسانه ای
– شرکتهای تلویزیونی، انتشاراتی، تبلیغاتی و نرم افزاری، که از قدرت تظاهر معماری برای توسعه هویت شرکتهایشان استفاده می کنند.
– ساختمان های پیشرفته اداری، که برای بانکها، موسسات اعتباری و شرکتهای عمومی طراحی می گردند.
– تسهیلات چند کارکردی فناورانه، شغلی، اداری وتحقیقاتی که به ساختارهای پیوندی نیاز دارند تا امکانات جداگانه قبلی را در زیر یک سقف با هم ترکیب کند.
– مراکز اطلاع رسانی جدید، که با تجهیزات چند رسانه ای و ظاهر کامپیوتری جذاب تجهیز شده اند وموسسات فرهنگی و آموزشی که با تاثیرات وسایل ذخیره سازی الکترونیکی اطلاعات و شبکه های داده ها رو به رو گردیده اند.
به هر حال، در تمامی معماری های مرتبط با فناوری دیجیتال، همواره این چالش وجود دارد که آیا معماری و طراحی باید پتانسیل آینده گرای فناوری جدید را منعکس کند یا در جهت نشان دادن جهان غیر واقعی کامپیوتر، به وسیله فراهم کردن یک محیط واقعی انسانی تلاش کند.
1-1-2- ضرورت و اهمیت انجام پروژه
آغاز قرن بیست و یکم، پیشرفت های عظیم تکنولوژی و دانش ارتباطات فناوری اطلاعات و از همه مهمتر انقلاب الکترونیک که به یک حقیقت ملموس تبدیل شده است و در نقطه مقابل ضرورت دستیابی به این اطلاعات و ارتباطات، که خود عامل تفوق و برتری کشورها نسبت به هم قلمداد می شود، کشورهای جهان رابر آن داشته است تا بهترین و سریعترین راه برای رسیدن به فناوری و اطلاعات را فراهم آورند در این میان به نظر می رسد کشور ما از این جهان همواره با فناوری (هم سو با فناوری) دور مانده است و وقت آن رسیده با راهکارهای مفید و موثر این فاصله را هر چه کمتر کرد و در نهایت از بین برد.
با توجه به اینکه اطلاعات بخش اصلی منابع ملی است و دسترسی به آن جز منابع حقوق بشر است از این رو جهت حفظ منافع ملی آحاد جامعه، کشور ما بایستی: نسبت به گسترش دانش اطلاع رسانی به عنوان محمل اصلی اشاعه اطلاعات اقدام نمایند.
نظر به اینکه، بالا رفتن سطح آگاهی افراد جامعه رابطه ای مستقیم با پیشرفت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و… دارد بدین منظور وجود مکانی به عنوان مرکز اطلاع رسانی (خانه رسانه) در این جهان در حال پیشرفت امری بدیهی بلکه اجتناب ناپذیر است.
نکته قابل تامل درباره مطالعه در ایران این است که بر اساس پژوهشهای انجام شده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در 28 استان کشور سرانه مطالعه حدود 7 دقیقه در شبانه روز می باشد (روزنامه خبر جنوب/ 7 آبان 1381)
البته درباره سرانه مطالعه در ایران اصولا هیچ آمار دقیق و قابل اعتمادی وجود ندارد. حدود دو سال پیش در نمایشگاه کتاب تهران، آقای اشعری رئیس وقت کتابخانه ملی کشور سرانه مطالعه را 2 دقیقه در شبانه روز اعلام کرد که این آمار برای کشور با 85% جمعیت با سواد تاسف برانگیز است. این در حالی است که سرانه مطالعه در دنیا 45 دقیقه در روز است و سرانه بالای مطالعه در کشورهای توسعه یافته ای نظیر ژاپن با سرانه 90 دقیقه در روز و یا انگلیس حدود 55 دقیقه در روز می باشد.
با توجه به سرانه پایین مطالعه در ایران، شاید بتوان از طرق مختلف و با ایجاد فضاهای جدید میل ورغبت به مطالعه را در مردم افزایش داد.
1-1-3- پیشینه (تاریخچه) کار:
نمونه های اجرا شده در این زمینه در کشورمان ایران محدود است و بیشتر نمونه ها مربوط به کشورهای پیشرفته و در حال توسعه می باشد.
از چند نمونه موفق داخلی می توان به پارک فن آوری پردیس (تهران) اشاره کرد که به تازگی راه اندازی شده است همچنین کتابخانه الکترونیکی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابخانه الکترونیکی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی با بیش از هزار عنوان کتاب نیز از نمونه های دیگر است.
بسیاری از دانشگاه های کشور نیز مجهز به کتابخانه الکترونیکی هستند که از آن جمله می توان به دانشگاه امیرکبیر، تهران، فردوسی مشهد، علوم پزشکی تهران و همچنین دانشگاه آزاد اسلامی قزوین اشاره کرد.
از نمونه های خارجی موفق نیز می توان به سندای مدیاتک کارتویوایتو، در ژاپن، کتابخانه و مرکز اطلاعات نیومن، کافه سیبریا در فرانسه، رویای آینده انگلستان، مرکز تله کام ژاپن، اداره مرکزی مالیات در انگلستان، دانشکده حقوق کمبریج، مرکز گردهمایی کلمبوس و موسسه تحقیقات فن آوری زمینی کیهانا در ژاپن اشاره کرد.
از پایان نامه های مورد مطالعه در این زمینه نیز می توان به پایان نامه مرکز رسانه (نسیم فخری مقدم، اسفند 84، استاد راهنما: آقای ناصر المعمار، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین)
و کتابخانه الکترونیکی (پریا نصیری، سال 87، استاد راهنما: خانم آتوسا بیات) و مرکز هنر و فناوری رسانه ای (آرمان صابری، تابستان 84، استاد راهنما: آقای جهانبخش) اشاره کرد.
عصر اطلاعات تحولات گوناگونی را برای جامعه بشری به همراه داشته است و شهرها با سرعت بی سابقه ای در حال تغییر و دگرگونی هستند. پیشرفت فن آوری در سالهای اخیر، همراه با انقلاب مفایم معماری، به تحقق ساختمانهایی منجر شده است که تصور آن پیش تر ممکن نبود.
علی رغم پیچیدگی های مختلف جامعه امروز، معماری دیگر ادعایی جهت اثبات درستی خود و دیکته کردن عبارت "این درست است" ندارد. ساختمانها ساخته می شوند و با تجربیات شخصی کسانی که در آنها زندگی می کنند و بر آن تاثیر متقابل دارند کامل می گردند.
معماری درعصر ارتباطات و الکترونیک، نماد گردباد اطلاعات است. از دوران باستان، کالبد بشر به عنوان عنصری که با آب و هوا و تغییرات جوی در تماس بوده است، همواره با طبیعت ارتباط داشته است. بشر امروزه مجهز به کالبد الکترونیکی است که در انبوهی از اطلاعات احاطه شده است و بنابراین به واسطه شبکه های اطلاعاتی که کالبد امروزی وی راتشکیل می دهد، با جهان مرتبط است.
این کالبد مجازی، به سرعت در حال تغییر دادن سبک و شیوه ارتباطی در خانواده و اجتماع است، در حالی که کالبد باستانی بشر در ارتباط با جریان های طبیعی، هنوز هم نیازمند هوای تازه و نور دلپذیر طبیعی است. به عقیده معماران امروزه بزرگترین چالش ما این است که دریابیم چطور می توانیم این دو کالبد را با هم ادغام و یکپارچه کرد. معماری سنتی از طریق الگوپذیری از جریانهای طبیعی با طبیعت در ارتباط بوده است و به همان طریق برای معماری امروز نیز ما باید الگوپذیری از جریان اطلاعاتی عصر حاضر، خود را با محیط الکترونیکی پیرامونمان پیوند دهیم. اما چالش اصلی این است که چطور می توان فضای باستانی مرتبط با طبیعت را با فضای مجازی حاصل از شبکه الکترونیکی جهان امروز تلفیق کرد.
امروزه معماری علاوه بر تطابق با محیط اطلاعاتی پیرامون، خود نیز باید یک مجموعه رسانه ای باشد. معماری به مثابه یک مجموعه رسانه ای، ذهنیتی است که موجودیت یافته است. در حقیقت، معماری در عصر ارتباطات، مخزنی از تسهیلات راسنه ای است.
در جامعه امروز، انواع مختلفی از فاصله ها و دیوارها، فرم معماری را تعیین می کنند. این فاصله ها صرفا میان خوب و بد وجود ندارد، بلکه فاصله های بزرگتری میان مدیر یک ساختمان و کارمندان، میان فضاهای عمومی و خصوصی، میان آرکی تایپ ها در شاخه های مختلف نظیر کتابخانه و موزه، میان زبان مادری شخص و یک زبان خارجی و نیز میان رسانه های مختلف وجود دارند. اما توسعه رسانه های الکترونیکی ممکن است که این فاصله ها را یکی پس از دیگری بی اعتبار کند. در واقع، رواج کامپیوترهای شخصی، اساسا در حال تغییر شیوه ارتباطی ماست و معماری در عصر ارتباطات، مفاهیمی نظیر افراد سالم در برابر افراد معلول، مدیر در برابر کارمندان و یا فضاهای عمومی در برابر فضاهای خصوصی را متحول خواهد کرد. بدین ترتیب، معماری در عصر ارتباطات، مفهوم فاصله را دگرگون می کند.
نظام های اجتماعی و آموزشی که به گونه ای خشک و غیر قابل انعطاف توسط رسانه های سنتی محدود شده اند نیز نیازمند مواجهه با اصلاحات اساسی هستند. در آینده تمایز میان حواس مختلف انسان- بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لامس، ممکن است که در اثر توسعه رسانه های الکترونیکی ای که قادرند سیگنال ها را مستقیما به سیستم عصبی انسان وارد کنند، پوچ و بی معنی شود.
پیدایش سیستم رهیابی خودرو مفهوم نقشه را متحول کرده است. رانندگان به وسیله سیستم های ارتباط ماهواره ای پیوسته از موقعیت خود مطلع و به مسیر مورد نظرشان هدایت می شوند. آنها بدون آنکه در نقشه جستجو کنند، در فضای مجازی نقشه قرار می گیرند، این سیستم رهیابی می تواند برای راهنمایی مردم در فضاهای شهری و معماری نیز به کار گرفته شود.
بی تردید فرایند طراحی با پیدایش کامپیوترها تغییر یافته است. البته این موضوع صرفا بدان معنی نیست که نقشه ها به جای مداد و دیگر ابزارهای سنتی ترسیم، توسط آیکن هایی که روی صفحه کامپیوتر نشان داده می شوند بر کاغذ ترسیم می گردند، بلکه به مدد پیشرفت های تکنولوژیکی امروز، ما می توانیم یک ساختمان را به طور مجازی ایجاد و در طی فرایند طراحی، فضاهای آن را تجربه کنیم، در واقع، فرایند حرکت از معماری مجازی به معماری فیزیکی، فرایند مداوم است. این دو نوع معماری با یکدیگر تداخل دارند و به طور همزمان دنبال می شوند.
سرانجام ساختمان مورد نظر تکوین یافته و به وجود خواهد آمد، اما بر هر حال این ساختمان، نتیجه تحقق یافتن همان فضای مجازی حاصل از رسانه الکترونیکی است. حتی پس از آنکه ساختمان از لحاظ فیزیکی کامل شد، ممکن است که برنامه های معماری پیش بینی شده برای آن به موازات تحول و دگرگونی رسانه ها همواره دستخوش تغییراتی شود. به عبارت دیگر، برای تجربیات فضایی مادر دنیای مجازی و واقعی و تداخل این دو، نقطه پایانی وجود ندارد و از این رو می توان گفت که معماری در عصر ارتباطات، معماری ای است که گذر زمان در آن مطرح می شود و به موازات طراحی فضا، به برنامه ریزی برای زمان نیز می پردازد.
در تمامی راه حل های معمارانه شخصی گوناگون، سه گرایش عمده مشاهده می گردد که فرم، عملکرد و ترکیب ساختمانها را تحت تاثیر قرار می دهد. در گرایش فرمال، معماران نیروی بالقوه آینده که ساختمانها را شامل خواهد شد، مورد توجه قرار می دهند. خصیصه های دقت و پیشرفت را به ویژگیهای سبکی تبدیل می کنند. حقیقت مجازی جدید در معماری، با جعل های علمی عقبگردهای تصویری و یک طیف بیانی، که از معماری الهام گرفته از کارتون تا طرح های واسازی، که شیفتگی پست مدرن در یک قالب الکترونیکی ازاد را ادامه می دهند، تقلید شده و منطبق گردیده است.
معماری تبدیلی، شامل سبکهای کارگاهی با فناوری برتر و فی البداهه، ممکن است در اولین نظر در قلب متضاد این گرایش معمارانه مهم قرار بگیرد. در حقیقت می تواند به عنوان یک آلترناتیو و واکنش موازی باهمان مسئله در نظر گرفته شود.
با واکنش به جهان غیر مادی دیجیتال، معماری به صورت فزاینده ای شخصی می شود: به قول منتقد آمریکایی هربرت موسچمپ مانند سورنالیست ها، به نظر می رسد که این معماران تصمیم دارند تا مرز بین واقعیت بیداری و وضعیت رویایی را با هم ترکیب کنند.
صنعت پویای چند رسانه ای در حال دگردیسی می باشد، شرکتهای این بخش در حال جستجو برای وضعیت معمارانه ای هستند که ک تصویر یکسان را القا کرده و افزایش می دهد این به ویژه در مورد آن پروژه هایی که مستقیما عموم مردم را هدف گرفته اند، مصداق دارد.
به نظر می سد که تمامی فرم های جدید بازار تجارت همانند مغازه های خانگی، بانک های راه دور، تلویزیون های پولی، و… در تعامل مستقیم باوضعیت معمارانه شهری، به عنوان یک نماد مرکزی جهان تجاری باقی می مانند.
در گرایش معماری کارکردی، جهت گیری فعلی، ساختمانهای با عملکراهای ترکیبی است. ساختارهای پیوندی در زیر یک سقف کارکردهایی را که قبلا جدا از یکدیگر بودند، با هم ترکیب می کنند. این فرایند تمرکز، در حال وقوع در مقیاس است: از شهرسازی ساختمانهای شخصی تا توسعه ساختارهای عظیم شهری جدید، رم کولهاوس، رادیکال ترین نمونه از این نوع معماری را با پروژه فوق العاده عظیم شهر اروپایی لیل در شهر فرانسوی لیل ایجاد کرد، او با شیفتگی فراوان به آلودگی ناشی از همپوشانی کارکردها و کیمیای استفاده های ترکیبی اشاره می کند.
این فرار از دسته بندی های مستقیم معماری و برنامه ریزی شهری، ممکن شده است و عملا با انقلاب دیجیتال حتمی گردیده است. فضاهای مجازی، به معنی مرگ دیدگاه موسسه ای مرکزی زندان مدرن و کاغذ بازی سازمانی می باشند. این مطلب را کتاب فضای مجازی و رویای امریکایی کتاب که در امریکا در سال 1994 منتشر شد، اعلام کرد. کامپیوتر متصل به شبکه جهان، دیگر فقط یک ابزار اداری نیست، بلکه یک وسیله چندکاره برای اطلاعات و ارتباطات تبدیل شده است. فرایندهای کاری و ساختارهای شرکتهای امروزی، به طور فزاینده ای در حال مجازی شدن هستند، آنها به وسیله نرم افزار و اینترنت به جای ساختارهای عقلانی و تاریخی یک محیط معمارانه کار می کنند و فعالیت می نمایند. ارتباطات فراوان، رابطه های فضایی را کنار گذاشته اند.
امروزه، ساختمانهای هوشمند، به ماشین های خودکار که می توانند شرایط داخلی خود را در جهت هماهنگی با فاکتورهای محیطی متغیر تنظیم کنند. مجهز شده اند. فناوری همراه فن ساختمان شده است. این رامنتقد معماری آلمانی، مانفردساک، اعلام کرد. کامپیوترها، تمامی طیف های کارکردهای فناوری ساختمان را شامل، آب و هوا، گرمایش، محافظت در برابر آفتاب و روشنایی به حداقل رساندن اتلاف انرژی و افزایش شرایط اقتصادی و هماهنگی با وضعیت انسان و محیط زیست را کنترل می کند.
در بعضی زمینه ها ساختمان خودکفا می شود، انجا که سلولهای خورشیدی بر روی دیوارها یا سقف، برخی از انرژی هایی را که نیاز دارد، فراهم می کنند. از آنجا که ساختمانها، یک فصل مشترک حساس بین فضای درون و محیط بیرون هستند، بنابراین طبیعت لایه خارجی ساختمان در حال تغییر است و در حال تبدیل شدن به یک پوسته است که در حال توسعه کیفیت های فنی و زیبایی شناسانه می باشد.
ساختمان جدید اداره مرکزی کامرز بانک در فرانکفورت، نخستین نمونه از این که چگونه ابداع محیط مرکزی، پروژه های بزرگ مقیاس اینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد، عرضه می دارد. طرح نورمن فاستر یک برج با فناوری بسیار بالا می باشد. حتی از این هم بیشتر است، یک محیط خودکار،با حیاط های داخلی پر از باغهای معلق و با یک کارایی انرژی با سطح بالا.
توجه ای بیشتر به معماری معاصر، آشکار می کند که این گرایش ها – فرمال، کارکردی وساختاری، نمی توانند کاملا جدا از هم باشند. در بسیاری از پروزه ها، آنها با هم همپوشانی و فصل مشترک دارند. پیشگامان دهه های 1960 و 1970 امیدوار بودند که انقلاب رسانه ای به عنوان یک محرک برای پیشرفت معماری عمل کند: مروج معماری سبک تازه کشف شده، به شدت معتقد است که این در حال وقوع است. در افتتاحیه نمایشگاه معماری این سبک در موزه هنرهای مدرن نیویورک در سال 1995، ترنس رایلی اظهار کرد که :
تعجب آور نیست که حضور نفوذ کننده در فرهنگ معاصر فیلم، تلویزیون، و ویدئو و تصوریهای کامپیوتری یک احساس بی همتا از سبکی، حرکت و اطلاعات را نمایش می دهد که باید راه خود را در معماری پیدا کند.
چشم انداز کنونی، هیچ نتیجه اثبات کننده ای را از این که انقلاب رسانه ای و پیشرفت معمارانه، لزوما به یکدیگر مرتبطند نشان نمی دهد. معماران ممکن است رویای ساختمان رسانه ای را با غیر مادی کردن معماری به وسیله وام گرفتن از فن آوری های جدید داشته باشند. به هر حال تصادفی نیست که پلان های جاه طلبانه ژان نوول و دیگران برای ساخت خانه ها و خیابان ها در داخل صفحات تصویری زنده، فراتر از تخته های ترسیمی نرفته است. در عوض شرکتهای اطلاع رسانی در حال آماده شدن برای تحت پوشش قرار دادن تمامی سطوح شهرهای جهان هستند، در ابتدای قرن بیست و یکم، گروه دیزنی، یک گوشه متروک در قلب مانهاتان را به یک شهر غیر واقعی تبدیل کرده است.
معماران تجربی، همانند برنارد چومی، هنوز کارهای خود را بر اساس التزام به آن معماری که مستقیما تحت تاثیر توسعه های فناورانه است، قرار داده اند :
تظاهر جاودانگی،(ساختماها صلب هستند: آنها از فولاد، بتن، آجر و… ساخته شده اند). به صورت فزاینده ای در حال چالش با نمایش غیر مادی سیستم های انتزاعی (تلویزیون و تصویریهای الکترونیکی) می باشند.
به هر حال، در واقعیت، برعکس این درست به نظر می رسد. طرح های مبدعانه، یک تظاهر آشکار از شیشه، فلز ومصالح ترکیبی جدید را نشان می دهند، اما این می تواند به انعطاف زیاد این مصالح نسبت داده شود و لزوما یک معماری بر پایه رسانه نشان نمی دهد.
دوگانگی شفافیت و پوشیدگی، باز بودن و بسته بودن، به وسیله برخی به عنوان یک الگوی معماری مدرن بیان شده است: این دوگانگی بر اساس قواعد معمارانه دوران کهن شکل گرفته است. یگانگی فرم و محتوا، عملکرد وساختار، همانطور که انقلاب دیجیتال تجهیزات خود را به معماری می دهد در حال شکسته شدن است.
شبکه ها و ایستگاه های کاری کامپیوتری، در گوناگون ترین زمینه ها می توانند کار کنند. سیستم های مدیریت ساختمانها بر اساس کامپیوتر، ممکن است به خوبی درساختمانهای جدید یا در ساختمانهای جدید یا در ساختمانهای محافظت شده نصب گردند.
ساختمانهای تاریخی، در حال تبدیل شدن به مراکز بانکی فوق مدرن هستند. اصلاح، تصویرپردازی و وضعیت فناوری ارتباطی، هنری، می توانند همگی با یکدیگر به حیات خود ادامه دهند. موسسات علمی راهبر، می توانند در کلبه های چوبی چند رنگی یا در ایستگاه های تحقیقاتی با فناوری بالا، مستقر گردند. بدیهه سازی هنری، ساختارهای سخت، طعنه پست مدرنی و مجازی وفناوی بالا به عنوان یک ویژگی سبکی یا به عنوان عملکرد گرایی محض، همه چیز وجود دارد.
در شرایط عمل، این حقیقت که همه چیز ممکن است، کاملا به سیستم های طراحی به کمک کامپیوتر مدیون باشد وجود دارد. برای معماران، کامپیوتر امکانات جدیدی را می گشاید و آها را قادر می سازد تا کم و بیش، هر تجربه از سبک معماری را محاسبه کرده، نمایش داده و بسازند فرایندهای همزمان امکانات جدید را می گشاید و آنها را قادر می سازد تا کم و بیش هر تجربه از هر سبک معماری را محاسبه کرده، نمایش داده و بسازند. فرایندهای همزمان پیچیده طراحان را قادر می سازد تا سیستم های روشنایی و گرمایش را در جهت براورده ساختن استانداردهای صریح شده یا دلخواه بادقت بالا اصلاح کنند. به این طریق به عنوان یک ابزار طراحی در حال تجدید استقلال معماری است، همانطور که تویوایتو نه بدون انتقاد از خود، در یادداشتهایی برای طرح کتابخانه رسانه ای خود برای شهر سندای در ژاپن، بیان می کند:
در نیمه دوم دهه 1980، در جهت جد اشدن از فرمالیسم در معماری، ما تعدادی از استعاره ها برای تاکید بر تصویر معماری در شهر اطلاعات به کار بردیم. علاقه ما عوض شد تا ببینیم که تا چه اندازه ای می توانیم برنامه مرسوم را محو کرده یا تغییر دهیم.
وضعیت دو گانه معماری در عصر اطلاعات، مخالف و تمایل به بازگشت را تقویت کرده است. فضای مجازی، خانه نیست که در آن زندگی کرد، این معماری قوام اجتماعی و مشاغل بیشماری را تهدید می کند. تهدید افزایش بیکاری رشد مقدار سود و افزایش توده بیکاران در حال تبدیل شدن به واقعیت است. جامعه شناس امریکایی، ریچارد سنت دستاورد کلی انعطاف پذیری را برابر با فقدان امنیت موجود می داند. کار دیگر برای کارگر، یک هویت ثابت ایجاد نمی کند، باتوجه به این تغییرات اقتصادی، حتی مکان هم اهمیت و هویت خود را از دست داده است.
گرایش به سمت کار کردن از راه دور، در حال جایگزینی با مکانهای کاری مرکزی با ماهواره های مخابراتی یا اداره های خانگی است. در یک مقیاس بزرگتر، شرکتها در حال مستقر کردن دوباره تمامی بخشهای عملیاتی از مکانهای گران قیمت به جاهای ارزان تر هستند: امریکن اکسپرس، لوفتانزا و دیگر شرکتهای بزرگ، مراکز حسابداری وکامپیوتری خود را به هند منتقل کرده اند. کار در حال مهاجرت به نقاط دور زمین است. منابع جهانی فاصله بین محصول و خدمات را از بین برده اند. و شبکه های تجارت مبادرت به پوشش سراسر جهان، کنترل، هماهنگی و شبکه ای کردن آن به صورت الکترونیکی کرده اند. این موج ماشینی شدن، در حال حذف کردن تمامی لایه های مدیریت است و مرگ پیکره عظیم همکاری اداره ای را اعلام می کند. امروزه، گروه های جهانی همانند ای بی بی به وسیله دارایی های بسیار کوچک مدیریت می گردند. صنایع اعتباری، بانکها و شرکتهای بیمه انتظار دارند تا نیروهای کاری خود را حداقل 20 تا 30 درصد در چند سال آینده کاشه دهند. از این منظر در انطباق با دیدگاه ویریلیو، دیجیتالی شدن در حال از بین بردن فضا است. فضا برای کار و زندگی در آن.
ساختارهای همکاری مجازی، به فضای اداری کمتر، فضاهای پارکینگ کوچکتر و تسهیلات کمتری برای عموم نیاز دارند. برای معماری این به معنای بازگشت به کارکردهای محافظتی و هویت بخش اولیه، بازگشت به نقش اساسی خود برای ایجاد انطباق و بازگشت به یک محیط زندگی واقعی کامپیوتری می باشد. مورخ معماری المانی، دیترهافمن اکستلم، ظهور یک مدنیت جدید را که نیاز در حال رشد تجربه های مجازی پاسخ دهد، پیش بینی کرده است. غیر واقعی بودن شبکه های الکترونیکی، تاکید بیشتر بر روی مادیت، مکان دارا بودن، حاشیه ها و محدودیت های ثابت را نتیجه خواهد داد.
از این زاویه، چالش واقعی برای معماری در عصر اطلاعات، معکوس کردن رابطه بین وسیله و هدف می باشد. در این زمینه، فضاهای هوشمند، آنهایی نخواهند بود که برای انطباق حداکثر یا نمایش فناوری های چند رسانه ای طراحی می گردند، بلکه انهایی خواهند بود که فرصتهای فراهم شده به وسیله فناوری های جدید را برای انسانی کردن محیط های زندگی به کار می برند. چه در جلوی یک صفحه نمایش و چه در زیر بلندگوهای پخش صدا، فضاهای هوشمند باید قادر باشند تا از تصاویر مجازی روی برگردانده و به یک حقیقت معمارانه که انسانها را با فرهنگ اجتماعیشان و محیط طبیعیشان، با شرایط زیبایی شناختی و حتی مهم تر، با وضعیت بدنی و محیط شان وفق دهد رهنمون کنند.
فناوری دیجیتال، می تواند یک بعد جدید به معماری اضافه کند، اما نمی تواند مفهوم اساسی آن را دوباره تعریف کند. برای معماری، آرمانشهر ادامه پیدا خواهد کرد تا در جهان واقعی، نه در محدوده مجاز قرار بگیرد. بر طبق نظر تویوایتو، معماری می تواند و باید خودش را در صورت کامپیوتری شدن کامل هم نشان دهد:
نمونه های حاضر ساختمانی، در حال مرگ هستند. آنها دیگر قدرت پایدار ماندن در برابر واقعیت های اجتماع را ندارند و اقیانوس شبکه دیجیتال با مقیاس بسیار بزرگ خود در حال وارد کردن یک فشار اساسی برای دوباره برقرار کردن برنامه های معمارانه است.
1-2- مبانی نظری تاثیر گذار در طراح
1-2-1- مبانی نظری طرح
1-2-2- آرمان شهر الکترونیک
پژوهشگران عرصه معماری اطلاعات هر کدام به فراخور مطالعات خود خصایصی را برای فضاهای مجازی ذکر کرده اند. مثلا ویلیام میچل پنج اصل تحت عنوان آرمان شهر الکترونیک پیشنهاد می کند که می توان آنها را در طراحی، تولید، معماری، طراحی شهری و برنامه ریزی در سطح منطقه ای، ملی و جهانی به کار برد:
1- ماده زدایی:
جایگزینی اشیای فیزیکی و بزرگ با معادلهای کوچک شده که همان کار را انجام می دهند، مثل جایگزینی نامه با ایمیل که مصرف غذا را از بین برده است با فیبرهای نوری که جانشین کابلهای سنگین وضخیم شده است.
2- حرکت زدایی
حرکت بینها آشکارا کارامدتر از حرکت مردم و کالاهاست، مثل تماشای فیلم در خانه به جای رفتن به سینما
3- بهینه سازی خرید
با به کارگیری فناوری اطلاعات تحویل خودکار کالا به مشتری و مخصوصا تحویل انچه اختصاصا مورد نیاز است و نه بیشتر امکانپذیر می شود. مثل درخواست روزنامه خاص، تحویل به موقع میوه و سبزیجات، مدیریت الکترونیک پرداخت صورت حسابها.
4- اداره هوشمند
با قرار دادن کنترلهای هوشمند در سیستمهای آب، سوخت و انرژی الکتریکی می توانیم از هدر رفتن آنها جلوگیری کنیم و راهکارهای قیمت گذاری شناور را که به طور موثری نیازها را به مدیریت و صرفه جویی تشویق می نماید، وارد کنیم نثل سیستم آبیاری هوشمند، حس گرهای الکترونیک برای روشن کردن چراغها، بازکدرن درها و…
5- تغییر نرم افزاری
در بیشتر مناطق توسعه یافته نیازهای بسیار متفاوت از گذشته فقط باهماهنگ کردن ساختمانهای موجود، فضاهای عمومی و شالوده های حمل و نقل برآورده خواهند شد.
1-2-3-معماری اطلاعات و جهانی سازی
فرد به منزله جهان
خاصیت در همه جا بودن در زمان واحد در بین سایر اصول اهمیت کمتری ندارد. این خاصیت چیزی نو و ویژه در مورد شبکه هاست. شبکه ها از بین بردن فاصله ها را عملی کرده اند. از بین رفتن فاصله ها به صورت خلاصه شدن سیاره در یک شخص واحد خود را نشان داده است. این پدیده مخصوصا در مورد بازیگران جهانی مثل بیل گیتس یا اسامه بن لادن صادق است. به طور نمادین می توان گفت هر جا که شخص با رایانه شخصی خود و یا با تلفن همراه خود حضور دارد کل دنیا حضور دارد. دسترسی دو طرفه از شبکه و به شبکه به یک تغییر مهم در مقیاس اعتبار می بخشد که هم اکنون در حال فرا گرفتن مکان است. جهانی سازی نه تنها در سطح اقتصادی بلکه به صورت خیلی مهم تر در سطح روانشناسانه در حال شکل گیری است.
هم اکنون در نقطه اوج قاره سازی قرار داریم که جورج اورول در رمان 1984 خود با سیاهی و بدبینی آن را پیش بینی کرد. سیستم های رابطه ماهواره ها نه تنها باعث قاره سازی اروپا شده است بلک امریکای جنوبی و شمالی و ناحیه اقیانوس آرام را نیز در برگرفته است. کاری که ماهواره ها انجام می دهند، نزدیک کردن محدوده های جغرافیای و سیلست تحت نفوذ، نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر روان شناسی است. (معمار 21- تابستان 82)
ما هر روز قاره خود را در تلویزیون می بینیم و به این وسیله در یک شرایط نیمه آگاهی از همسایه هایمان قرار می گیریم، در عین حال قلمرو روانی داخلی ما نیز بسط می یابد.
1
-2-3-1-جهانی سازی و اتخاذ رویکردی مناسب
برای بسیاری از مردم جهانی سازی کلمه ای کثیف است و به طور طبیعی در مقابل آن مقاومت می کنند. چون به نظر می رسد جهانی سازی به معنی قدرت بیشتر برای قدرتمند است. اغلب اوقات اینترنت متهم به ایجاد شکاف عمیق بین دارا و ندار می شود.
قضاوت دراین مورد بسیار سخت و پیچیده است. اما اینترنت، لااقل به صورت بالقوه، توان عملکردی خلاف فرضیه فوق را دارد. در دنیای جدید داشتن اطلاعات به منزله داشتن قدرت است. از این دیدگاه ثمره فناوری اطلاعات توزیع قدرت است نه تمرکز قدرت. دیگر اینکه اینترنت به طور مستقیم حتی به اعضای فرهنگها و جوامع مختلف که دسترسی مستقیم ندارند، این امکان را می دهد که لااقل در گفتگوی بین المللی به وسیله نمایندگان خود شرکت کنند.
ما هم اکنون در یک دوره انتقالی قرا رداریم، جایی که لوکوربوزیه در 1924 قرار داشت. ما نیازمند اندیشه مجدد، نه تنها درباره مفهوم شهر بلکه درباره کل دنیا هستیم، باید راهی به یک حس جهانی در خلال یک جامعه محلی پیدا کنیم. چالش جهانی سازی با ساکنان کره زمین به این خواسته فوریت می دهد. معماری اطلاعات می تواند کارهایی در این مورد انجام دهد. بسط مجاز گونه و معمارانه محیط به معماران اطلاعات این امکان را می دهد که معماری جهانی را برای اولین بار در تاریخ بشر به صورت حقیقی مورد توجه قرار دهند.
1-2-4- اطلاعات و معماری
کمی پیش، باور فضای واقعی معماری توسط درک سه بعد هندسی تعریف می شد. اما امروز بعد موضوعی نیز به این سه بعد اضافه شده است. امروزه انرژی و توده گرایی اطلاعات هم به واقعیت تاریخ معماری وارد شده و مصالح و حجم های هندسی در یک فضای معماری، با اطلاعات غیر مادی و الکترونیکی نیز همراه است. همانطور که رنسانس اروپا بدون خلق پرسپکتیو در فضاهای واقعی غیر قابل تصور است، مفهوم واقعیات زمان، اطلاعات و معماری هم بدون درک یکپارچگی آنها با الکترونیک درخشان و متعلق به ارتباطات پیچیده امروز، غیر قابل فهم است.
تا امروز ابزارهای ارتباطات جمعی هم چون رادیو، تلویزیون، روزنامه، و اینترنت عرضه کننده اطلاعات بوده اند، اما اکنون ساختمان ها نیز توانسته اند خود را میان ابزار و وسایل ارتباطات جمعی جای دهند و خود نیز در امر اطلاع رسانی، تبدیل به یک رسانه شوند.
علاوه بر خصوصیت اطلاع رسانی فضاها، اطلاعات خود نیز در برخی موارد می توانند در خلق فضاهای معماری مشارکت کنند و همین امر موجب می شود یک فضا با کاربری خاص در زمانهای مختلف، تصاویر متعددی را ارایه کند. به بیان دیگر بیننده هیچ گاه آنچه را برای نخستین بار دیده، مشاهده نخواهد کرد.
معماری و اطلاعات هر دو باهم و در یک شبکه برای به دست آوردن و ارایه طراحی واحد تلاش می کنند و این درحالی است که نه اطلاعات به تنهایی می تواند معماری را طراحی و نه معماری می تواند بدون اطلاعات لازم اطلاع رسانی کند وهمین امر مقایسه میان این دو پارامتر را مشکل می سازد. در واقع آنچه خلق می شود تنها نتیجه معماری و یا اطلاعات تنها نیست، بلکه حاصل، به طور قطع بسیار عظیم تر از مجموع آن دو است.
کارولین بوس و بن وان برکل، آن نوع معماری را که نتیجه کاربرد دیاگرام های متعدد طراحی شده باشد، مورد تائید قرا می دهند. دیاگرام های حرکتی، موسیقی، طراحی صنعتی و الکترونیکی همگی دیاگرام هایی هستند که در طرح و ارایه یک معماری می توانند به کار گرفته شوند.( معماری و فرهنگ- سال پنجم- شماره 16- بهار 83)
این دو معمار به دنبال کشف دیاگرام هایی هستند که قبل از به کارگیری، همگی دارای معنای غنی، حرکتهای انبوه بالقوه و مجهز به اسکلتی نیرومندند. امکانات و قابلیت های ویژه این دیاگرام انرژی و سبکی خاص و جدیدی به کار می بخشند. معناها و مسیرهای خلق شده عناصری غیر ثابت اند و در نتیجه آن اثری که متولد می شود، اثری است غیر ثابت و متغیر.هنرمندان و معماران بسیاری هستند که از دیاگرام ها برای خلق اثرات خود (بناها، مجسمه ها، نت های موسیقی و نقاشی و…) سود می جویند. در حقیقت دیاگرام را می توان به عنوان ماشینی انتزاعی برای خلق آثار معرفی نمود.
1-2-4- 1- دیاگرام: واسطه ای است بین ایده و واقعیت
دیاگرام به ویژه در طراحی اشکال و فرم ها کاربرد دارند و در حقیقت خطوط یک دیاگرام در خلق و ارایه فرم ها موثرند.
1-2-4- 2- ساختمانهای مدیا :
معماری سبک، در ساختمانهای منفرد بسیاری به کار گرفته شده و همین معماری توانسته است در ساختمانهای مدیا به کارگیری اطلاعات، نماهای اطلاعاتی متغیر و موثر بر هم را خلق کند.
یک ساختمان مدیا، در حقیقت ابزار جدیدی است برای گسترش اطلاعات و ارتباطات.
این اطلاعات را می توان این گونه تقسیم بندی نمود:
1- اطلاعات عمومی (جلسات عمومی، ارتباطات بین شهری و…)
2- اطلاعات فرهنگی (اتفاقات، وقایع، اخبار و…)
3- اطلاعات تبلیغاتی (شرکت ها، تبلیغات محلی، ملی و…)
4- اطلاعات اجتماعی (سرویسهای عمومی تبلیغاتی و…)
5- اطلاعات شخصی (اینترنت، ارتباطات دورادور، پیام های کوتاه و…)
یکی از مصالحی که در ترکیب این گونه فضاهای معماری فضاهای مدیا شرکت می کند شیشه است. شیشه عنصری است با توانایی ایجاد مرزی میان دنیای واقعیت و مجاز.
اندازه های متفاوت و متغیر، تصاویر متحرک، تعاریف عمیق، تکنولوژی، احجام سه بعدی کامپیوتری، عناصر موثر بر هم، شبکه بندی های وسیع و قابلیت ویرایش فضاها توسط تبلیغات، بر پایه زمان واهداف بیننده همگی در شکل دادن به فضاهای ارتباطی و اطلاعاتی سهیم اند.
1-2-4- 2- 1- ساختار فضاهای مدیا
همانطور که اشاره شد یک فضای مدیا را می توان فضایی رسانا معرفی نمود. چنین فضایی که قابلیت رسانایی اطلاعات را داشته باشد به طور قطع فضایی است هوشمند و حساس. کامپیوتر، صفحه های نمایش دهنده های متصل به خروجی های گرافیکی و ویدئویی سیستم های ضبط صدا، حس گرهای موقعیت یابی، همگی جزو ابزارهای ساخت فضاهای حساس و هوشمند هستند.
به کارگیری کامپیوترهای متعدد در فضاهای فعال، برای کنترل و هماهنگ کردن فعالیتهایی که در محیط انجام می گیرد، مورد نیاز است. تمامی عملکردها وفعالیتها توسط همین کامپیوترها و دستگاههای کنترل کننده به طور همزمان انجام می گیرد. آنچه حس گرها از محیط دریافت می کنند و نتایجی که توسط دستگاه ها به نمایش گذاشته می شود، همگی باید به طور هماهنگ با هم انجام گیرد. (عمل و عکس العمل صوتها، تصاویر گرافیکی، حرکتهای احتمالی بازگشت انرژی و… باید در یک واحد انجام گیرد)
تمامی حس گرهای موجود در محیط باید به اندازه نرم افزارهای کنترل هوشمند، حساس و قدرتمند باشند. در این گونه فضاهای غیر مادی و اتوماتیک سیستم های حرکتی و موقعیت یابی در دو ایستگاه مجزا از هم کنترل می شوند.
فضاهای تاثیر پذیر در نتیجه یک نمایش بصری در درون یک فضای فیزیکی و یا یک فضای غیر واقعی خلق می شوند، در حقیقت این فضاها مفعول سیستم های بسیار قوی و ویدئویی و گرافیکی هستند. در یک محیط اتوماتیک غیر مادی، تصاویر ثابت بر روی صفحات با سرعت 60 فریم در ثانیه بر روی هر سطح مجزا نقش می بندند.
عمل تصویر سازی با به کار گرفتن شیشه های مخصوص به نحوی صورت می گیرد که تصاویری جهان نما ارایه می دهد. انواع مختلف شیشه ها معمولا از شیشه های کریستالی مایع ساخته شده اند و نسبت به اشعه ماورای قرمز حساس هستند.
برای افزایش فاصله پروژکتورها از صفحات نمایش و ایجاد تصاویر بزرگتر، آن ها را بر روی آینه هایی تنظیم می کنند تا در بازتاب تصاویر بر روی پوسته های شیشه ای که در محیط وجود دارند، نقش ببندند.
این آینه ها از جنس میلار هستند، این نوع آینه ها پلاستیکی اند اما در عمل، توانایی بازتاب بیش تری نسبت به شیشه دارند.
بهترین شبکه های صوتی موجود با میکسرهای مجهز و همچنین سیستم های نرم افزاری کنترل می شوند. همانطوری که گفته شد، عناصری که به یک محیط حساس شخصیت می بخشند، همگی دارای سیستمی برای جمع آوری اطلاعات و کنترل حرکت اند. این سیستم ها حتی قادر به دریافت مداوم موقعیت اشخاص هستند.
دیجیتال حتی قادر به دوباره سازی فرم است. در حقیقت طرح نهایی تابع دو عامل است:
1- نرم افزار های کامپیوتری ودستگاه های دیجیتالی
2- برنامه های ریاضی
دستگاه های دیجیتالی از طریق حس گرهای خود نقاط معین را ردیابی کرده و حرکت آنها را ضبط می کنند.این عمل از طریق دو تکنیک تماسی و غیر تماسی انجام می گیرد. دستگاه ها در تکنیک تماسی،دارای بازوهایی با نقاط حساس هستند که هر گونه حرکت بر روی سطح آنها، اسکن شده و به کامپیوترانتقال داده می شود. اما تکنیک دوم توسط به کارگیری تصاویر وعکس های سه بعدی انجام می گیرد. در این حالت حس گرها قادر به جمع آوری اشعات لیزری بازتاب شده از سطوح مختلف اند. پروژکتورهای لیزری در نقاطی منفرد و خطوطی مشخص یا شبکه هایی پیچیده استقرار یافته اند. دستگاه های موجود فاصله اشیا را از طریق زمان رفت و برگشت اشعه لیزر محاسبه می کند.
در نتیجه اسکن نقاط توسط حس گرهای ورودی و انتقال آنها به نرم افزاهای کامپیوتری، نقاط تبدیل به مدل های سه بعدی شده و یک پروسه ریاضی آغاز می شود.
اطلاع رسانی حس گر از یک شی ابتدا از سطح خارجی آغاز شده و سپس به عناصر کوچک تر رسید و سرانجام منجر به خلق تصاویر گرافیکی و دیجیتالی می شود.
برنامه های ریاضی، یک دوباره سازی دیجیتالی از سطوح، اسکن شده ومدل های ترکیبی را آغاز می کنند.در واقع برنامه ها بار دیگر مدلها و نقاط را مورد ویرایش قرار داده و سطوح متعددی را در نتیجه پیوند نقاط به وجود می آورند. همین سطوح، عاملی هستند در تغییر فضاهای داخلی و یا سطوح خارجی.
1-2-4- 2- خانه های مجازی
مسابقه طراحی خانه مجازی در سال 1997 در برلین برگزار شد و بسیاری از معماران به نام در آن شرکت کردند. شرایط طراحی این خانه چنین بود:
سایت ساخت این خانه هموار است، مساحت آن حداکثر 200 متر مربع است، خانه مجازی باید پوشیده، بسته بر روی زمین و قابل ساخت باشد، این خانه محل اقامت چهارنفر، دوبزرگسال، دو بچه و یک حیوان خانگی است…
در ابتدا این سوال پیش می آید که یک خانه مجازی چیست و چه خصوصیاتی دارد؟ یک خانه مجازی باید در میان نقشه ها، فضاها، ساختار و هوشمندی خود جدیدترین ارتباطات را داشته باشد وتمامی روابط پیش بینی نشده در آن تعبیه شود. خانه مجازی با کیفیت ثابت ساخته نمی شود. کیفیت یک فضای پویا باید متغیر باشد و از نظر هندسی نباید از نقاطی ثابت شکل گیرد. یک خانه مجازی شبیه به آنچه ما تا به حال دیده و شناخته ایم نیست.
1-2-4- 2- 1- خانه مجازی ژان نوول:
خانه مجازی ژان، از یک مدل بسیار قدیمی گرفته شده که دارای تکنولوژی بسیار پیچیده است. او بار دیگر ارزش تکنولوژی را کشف کرده است. او سعی کرده خانه را با کمترین مصالح بسازد و اجناس به کار رفته، بازتاباننده های نور هستند، طرح او مثل همیشه، طرحی بین کلاسیک و مدرن است.
1-2-4- 2- 2- خانه مجازی تویوایتو:
طرح برنده در این رقابت، طرح پیشنهادی تویوایتو بود. اما او از طراحی خانه مجازی سرباز زد. وی بر این باور بود که طراحی یک خانه مجازی تنها هنگامی امکان پذیر است که مرزهای میان فضاهای ناسازگار و ناهمگون از بین برود.
او برای زندگی خانوادگی ساکنان، عمر کوتاهی انتخاب کرد. خانه ای که وجود فضاهای داخلی بدون پنجره گویای ناپایداری زندگی آنها بود. خانه محل زندگی یک خانواده است و اکنون که زندگی آنها از هم جدا شده، خانه نیز ویران شده، اما با این همه خانه دیگری در دل آن هست که امکان طراحی آن وجود ندارد. یک فضای مجازی که حرکت می کند تا خانواده را در برگیرد.
1-2-4- 2- 3- خانه مجازی دانیل لیبسکیند
طرح لیبسکیند هم چون یک موتور جهانی بود با 365 حلقه که تداعی کننده روزهای سال هستند ویک دور یک مرکز تهی، که همان معماری است. می چرخند. این طرح خیلی زیرکانه تمامی جنب های کاربردی یک فضای مجازی را شرح می دهد.
و در اینجا این سوال پیش می آید که کدام یک از این طرحها خانه مجازی حقیقی اند؟ ایده خالص لیبسکیند؟ مهارت های واقعی ایزنمان؟ احساس قوی ایتو؟ و یا ساختار نوول؟
ایا می توان پاسخی یافت؟ در حالی که فضای مجازی شبیه به هیچ کدام از چیزهایی که تا به حال دیده و یا شناخته ایم نیست.
در تمامی انچه گفتیم و بدان اشاره شد، دیدیم که عناصر خالق این معماری تقریبا همگی عناصری معنوی و غیر مادی هستند. در واقع می توان معماری سبک را مجموعه ای را عناصر و ویژگی های مجازی دانست. ویژگی ها و ایده هایی که هیچ یک قابلیت ترسیم روی کاغذ را ندارد. کامپیوتر، امکان تصور وارایه طرح و تکنولوژی و قابلیت پیوستن آن به واقعیت رادر اختیار ما قرار داده است.
در کتاب هنر در گذر زمان هلن کاردنر این گونه آمده است:
هنرمند غارنشین تفاوت میان خیال و واقعیت را تشخیص نمی داده و در نظر او گاو وحشی شکار شده توسط خودش با گاوی که روی دیوار باز آفرینی می کرد فقط از لحاظ وجودی اش تفاوت داشت.
دلایل کافی وجود دارد که ثابت می کند انسان غارنشین با جانواران نقاشی شده چنان رفتار می کرده که گویی با موجودات زنده رفتار می کند.
هنرمند عصر دیرینه سنگی به طور نا آگاهانه دنیای خیال و واقعیت را یکی می دانسته و قادر به تمیز آن دو نبوده است. اما هنرمند و معمار قرن بیست و یکم، اگاهانه در تلاش است تا راهی برای تلفیق جهان مجازی و واقعیت بیابد. او می کوشد تا به کارگیری کامپیوتر و تکنولوژی امروز خیال خود را در دنیای حقیقی به واقعیت تبدیل کند.
وابستگی معماری به اطلاعات متغیر گرفته شده از محیط اطراف و یا اخبار جهانی، خود یکی از عوامل موثر در خلق فضاهای متغیر و مجازی است.
انسان قرن حاضر خود باید قادر به تصور و دریافت فضاهای معماری باشد و دریافت یک شخص با شخصی دیگر از یک فضای واحد یکسان نخواهد بود، در نتیجه آنچه فرد می بیند و حس می کند با آنچه دیگری دیده و حس نموده متفاوت است.
معماری سبک ما را به فضاهایی متغیر، مجازی، معنوی و غیر قابل تصور روبرو می سازد.
1-2-5- مفهوم فضا در معماری هزاره سوم
1-2-5- 1- فضا ومسئله فضا
چنانچه به معماری به مثابه نوعی جریان نگریسته شود و در نظر گرفته شود که آینده و سیر تحولی آن بررسی گردد، پاسخگویی به یک سوال الزامی است، چه چیز موضوع این تحول بوده است؟ یعنی در سیر تحول معماری چه چیز متحول شده است؟ پاسخ تنها یک کلمه است : فضا
فضا مسئله محوری و بنیانی معماری است خلق آن یا خلق اتفاقی در آن مهم ترین هدف معماری و دغدغه معماران بوده است. این دیدگاه در معماری دو مفهوم پایه ای به چشم می خورد:
1- فضا
2- عناصر تعریف کننده فضا
به عنوان مثال اگر جعبه ای را در نظر بگیریم، حجم خالی درون آن فضا و دیواره های جعبه، عناصر تعریف کننده فضا محسوب می شوند. در بیانی دیگر، می توان تقسیم بندی دو گانه پیش گفته را به فضای مثبت و فضای منفی ترجمه کرد. در یک رواق، ستون ها و سقف و کف فضای منفی و حجم خالی زیر را رواق فضای مثبت اند.
به این ترتیب حجم خالی فضای مثبت (= فضا) و حجم توپر (= عناصر تعریف کننده فضا) فضای منفی نامیده می شود.
معماری همواره سنتز رابطه دیالکتیکی این دو عنصر بوده است. (آیا نقش رستم بدون دشت وسیع روبروی آن باز هم می توانست حس عظمت را القا کند؟) بررسی تاریخ معماری نشان می دهد که تحولات تاریخی در معماری ترجمان مستقیم تحول در ساخت فضای منفی (= عناصر تعریف کننده فضا) و به تبع آن شکل گیری تازه فضای مثبت بوده است.
فرضا اختراع قوس که معماری را از پوسته های سنگین و بسته رهانید، یکی از تحولات محسوب می شود. کشف تکنیک چهار طاقی که تحولی جدی در فضای داخلی و خارجی ساختمان به وجود آورد و به معماران این امکان را داد که با کنار گذاشتن دیوارهای باربر ضخیم و متعدد، امکانات و آزادی عمل وسیعی نسبت به گذشته به دست آوردند و فضاهای پیچیده تر و عالی بیافرینند از همین دست است.
در واقع تکامل تاریخی معماری با استفاده هوشمندانه تر و پیچیده تر از عناصر تعریف کننده فضا (فضای منفی) همراه بوده است. نتیجه گیری هم که از این بررسی تاریخی عاید می شود، این است که به طور کلی همواره از حجم فضای منفی به نفع فضای مثبت کاسته شده یا به عبارتی نسبت فضای خالی به فضای پر بیشتر شده است. به عنوان مثال پلان یک معبد چهار هزار ساله را با پلان یک کلیسای باروک با پشت بندهای ظریف مقایسه کرد. فاصله گرفتن بیشتر ستون ها از یکدیگر (دهنه ها یبزرگ تر) و ارتفاع بیشتر آنها در همین مقوله قرار می گیرد. اختراع قوس، اختراع چهار طاقی، اختراع گنبد و در دوران اخیر استفاده از سازه های فلزی و بتون آرمه، همگی باعث افزایش حجم فضای مثبت شده اند به زبان دیگر همواره فضا بیشتر و ماده کمتر می شود. این خود یعنی حرکت به سمت تعریف فضا با حداقل ماده.
حال می توان چنین تصور کرد که همین روند در آینده نیز ادامه خواهد یافت یعنی از حجم ماده کم می شود یا به عبارت دیگر ماهیت مادی عناصر تعریف کننده فضا مرتبا کاهش می یابد (آیا عناصر تعریف کنند فضا باید مادی باشند؟ آیا نور نقطه ای و متمرکز (SPIT LIGHT) که در صحنه تاریک تئاتر و روی هنر پیشه ای انداخته می شود، دقیقا و با قدرت تمام فضایی را در برگیرنده سوژه ای خاص است تعریف نمی کند؟ با کاسته شدن از حجم و ماهیت مادی تعریف کننده فضا، تحولات عمیقی در مفهوم معماری و مفهوم فضا اتفاق خواهد افتاد. تعابیر سنتی از قبیل کف، سقف وبدنه ها دیگر نه مطلق خواهند بود و نه دیگر خواهند توانست به تنهایی فضاها را تعریف کنند.
همچنین می توان تصور کرد در آینده پیشرفتهای تکنولوژیک باعث به حداقل رسیدن حرکتهای فیزیکی اجباری خواهد شد و معماری بدون حرکت معنای جدی تری خواهد یافت. امروزه نیز کامپیوترهای خانگی و اتصال شبکه ای آنها، بسیاری را از حرکت فیزیکی اضافه (رفتن به محل کار) معاف کرده است و در نتیجه آنها به عنوان کارمند موسسه منتها در خانه مشغول به کارند.
به این ترتیب با متحول شدن مفهوم سنتی فضا و پررنگ شدن نقش عناصر غیر مادی تعریف کننده فضا (حتی مرزهای میدانهای انرژی، مرزهای فضایی خواهند بود) و به حداقل رسیدن حرکتهای ماده (حرکت ماده) و افزایش حرکتها وا رتباطات غیر فیزیکی، مفهوم معماری نیز عمیقا متحول خواهد شد. یکی از نقاط تحول، فقدان قطعیت فیزیکی فضاها و سیالیتشان خواهد بودکه نتیجه مستقیم غیر مادی تر شدن مرزهای فضاست.
مدرنیسم در معماری با تیرآهن و بتون مسلح متولد شد. با اوج گرفتن انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم و امکان تولید وسیع و صنعتی آلیاژهای مختلف از جمله فولاد، واختراع از قبیل سیمان که امکان استفاده از بتون مسلح را میسر ساخت. مهندسان سازه به امکاناتی دست یافتند که بتوانند سازه های بزرگتر، محکم تر، پیشرفته تر و در عین حال ظریف تری بسازند.
نمونه این سازه های جدید به صورت پل های فلزی طویل با دهانه های بزرگ جلوه کرد.
این تحول امکان استفاده از اسکلتی ظریف متشکل از قابهای مختلف را برای ساختمانها میسر کرد به این ترتیب معماران از دیوارهای سنگین و ستون های ضخیم گذشته رها شدند و شبکه ای سه بعدی از قالبهای ظریف و کم حجم که می توانستند با آزادی در میان آنها جولان دهند. در اختیار گرفتند. بسیاری از مفاهیم پایه ای معماری مدرن از جمله پلان آزاد، بدون در اختیار داشتن این سیستم سازه ای جدید اصلا امکان ظهور نمی یافتند. مستقل شدن مطلق عناصر عمودی سازه ای از دیوارهای جدا کننده، امکان پوشش دانه های بزرگ، امکان استفاده از سازه هایی که با قالب می توان هر شکلی به آنها داد (بتون)، همگی نقش تعیین کننده ای در تولد معماری مدرن و مفاهیم و احکام آن داشتند.
به این ترتیب با اختراع سازه های جدید، جریانی در معماری متولید شد که هنوز هم در حال عرضه و امایش ظرفیت های مختلف خود است. با وجود اینکه در سالها و دهه های اخیر سبک های متعدد معماری به وجود آمد که هر یک داعیه ای داشتن دو به همان سرعت هم که مطرح شدند از مد افتادند، ولی واقعیت اینجاست که مدرنیسم در معماری با تیر آهن و بتون آرمه شروع شد- و ماهنوز هم در فضای تیرآهن و بتون آرمه تنفس می کنیم. در این شرایط به راحتی نمی توان از پایان قطعی مدرنیسم در معماری سخن گفت.
اگر در نیمه قرن نوزدهم تکنولوی و سازه جلوتر از معماری حرکت کرده بود، در زمان حال چنین به نظر می رسد که تخیل و اندیشه معماران، بلندپروازتر از تکنیک های فعلی سازه ای حرکت کرده است و به دلیل همین ناهماهنگی، این سبک ها نتوانستند به صورت جریانهایی اصیل ادامه یابند تا وقتی سازه به طور جدی متحول نشود، این حرکت لامحاله تصنعی است.
این سبک ها که ژستی او انگارد دارند، در حقیقت فقط تمرین ها و آزمایش هایی هستند برای زمانی که متحول شدن سیسم های سازه، زمینه تحولات زیربنایی در خلق فضای معماری را به وجود آورد. در آن زمان می توان این آزمایش هارا مورد بازبینی قرار داد.
البته این سخن بدین معنا نیست که در دهه های اخیر تحولی در تکنولوژی ساختمان و سازه اتفاق نیفتاده است کما اینکه بسیاری از پروژه ها پیشرو و موفق متاخر، مرهون درک واستفاده خلاقانه از سازه های پیچیده و پیشرفته ای هستند که درسالهای اخیر ابداع شده اند ولی منظور از تحول عمیق سازه در این مقاله آن دسته تحولاتی است که در سده گذشته با استفاده از تیرآهن (در مقایسه با مصالح بنایی) به وجود آمد و زیربنای معماری را متحول ساخت.
به نظر می رسد ریشه تحولات واقعی و زیربنایی آینده معماری را باید در پیشرفت تکنیک های ساخت و کشف مصالح جدید جست و جو کرد. حتی به طور مشخص اختراع پروفیل های با مقاومت 5 یا 10 برابر پروفیل های فعلی، منجر به تحولاتی بسیار عمیق در تکامل فضای معماری خواهد شد. یا فرضا به طور سنتی عناصر سازهای حالتی صلب و گدر دارند و به همین ترتیب عناصر شفاف در واقع عمدتا غیر سازه ای اند.
کشف سازه های شفاف و مقاوم از دیگر زمینه های تحول معماری خواهد بود. همیشه عناصر شفاف بر روی عناصر شفاف بر روی عناصر کدر (سازه) قرار می گیرند حال می توان وضعیتی را تصور کرد که عناصر کدر میان سازه ای شفاف قرار گیرند.مهم ترین دغدغه سیستم های سازه ای، خنثی کردن اثر جاذبه زمین بر ماده (وزن) بوده است که این عمل به طور سنتی به وسیله عناصر عمودی سازه ای (فرضا ستون) انجام می شده است. ولی هم اکنون علوم جدید امکاناتی را مطرح می کنند که خنثی کردن اثر جاذبه زمین بر یک ماده لزوما به وسیله مادی (مثل ستون) صورت نمی گیرد بلکه این عمل می تواند به وسیله عنصری غیر مادی همچون میدان مغناطیسی انجام شود.
بر اساس تئوری الکترومغناطیسی ماکسول میدان مغناطیسی بر اثر وجود جریان الکتریکی در جسم به وجودمی آید وبرعکس، قرار گرفتن جسم در معرض تغییرات میدان مغناطیسی باعث به وجود آمدن جریان الکتریکی در آن می شود. در سالهای اخیر موادی ساخته شده اند که جریان الکتریکی ایجاد شده در آنها بسیار شدید است زیرا در این مواد مقاومت الکتریکی بسیار پائین و نزدیک به صفر برآورد می گردد، و اینها به همین دلیل ابر رسانا نامیده می شوند. وجود جریانات شدید در این مواد باعث ایجاد میدان مغناطیسی پرقدرتی می شود که می توان از آن در تهیه اهن رباهای بسیار قوی استفاده کرد.
وجود خاصیت اهن ربایی قوی به معنی توانایی جذب و دفع شدید است، به حدی که حتی نیروی دفع مغناطیسی بر نیروی وزن ماده غلبه می کند و باعث شناور شدن ماده در هوا می گردد. حال شرایطی را تصور کنید که در اثر پیشرفت فوق العاده ابر رساناها، فضاها و عناصر معماری بدون نیاز به عناصر عمودی ماده ی سازه ای در میان میدانهای مغناطیسی شناور باشند. امروز نیز قططعات کوچکی از اشیا ساخته شده ای جنس ابر رسانا، در درجه حرارت های خاص در صورت عبور میدان مغناطیسی در میان زمین و هوا شناور می ماند (در اینجا مرز فضای مورد نظر همان مرز میدان مغناطیسی است)
بدین ترتیب به این موضوع نزدیک می شویم که تحولات زیربنایی معماری در آینده، بستگی مستقیم به تکامل سیستم های ساخت دارد. این تحولات صرفا فرمالیستی نیستند و برای توجیه خود، نیاز به هیچ حوزه ای در خارج از حیطه معماری مانند فلسفه ندارد، درست برعکس سبک های گذاری سالهای اخیر.
1-2-6- نتیجه فصل
امروزه نحوه نگرش به جهان معاصر دچار تحول عظیمی شده است همین اثر باعث بروز جهان بینی های متفاوت در افراد شده که به تبع آن شیوه های کار، زندگی، ارتباط و تفریح و… در جامعه تغییر کرده است.
دراین میان معماری که می تواند همه هنرها از جمله موسیقی، نقاشی، مجمسه سازی و… را در خود جمع کند از تغییر و تحول عظیمی در این دهه اخیر برخوردار شده است.
همانطور که اشاره شد چارزکنز بزرگترین و برجسته ترین منتقد معماری جهان با مهارت بسیار معماری امروز جهان را تشریح نموده و آن را در پارادایم های جداگانه مطرح نموده است.
در نهایت در این عصر تنها در پاسخگویی به عملکردها و برخورد اجرایی با ساختمان مطرح نمی شود. همچنان که در دوره مدرن این گونه بود و همین امر باعث ایجاد دوره جدید پست مدرنیسم و به دنبال آن شاخه های آن در این عصر شد. از مهمترین ویزگی های معماری در این عصر می توان به موارد زیر اشاره کرد که سعی شده است همین ویژگیها در طراحی مرکز رسانه ای اطلاعات به درستی مورد استفاده قرار بگیرد:
1- اراده نحوه نگرش جدید در رابطه با برخورد با موضوع- تغییر نگرش کلاسیک به موضوع (ایده طراحی)
2- خلاقیت در ارائه فرم (مطابق با یاده طراحی)
3- ایجاد تجربه حسی فضای جدید در ناظر (خلاقیت در فضا)
4- پاسخگویی به عملکردها
5- خلق فضاهای عملکردی جدید در رابطه با موضوع(
6- به کارگیری رسانه های نوین امروزی در معماری (رسانه در خدمت معماری)
(زهرایی، علی، معماری در عصر رسانه ها- طراحی مرکز رسانه ای اطلاعات- پایان نامه معماری کارشناسی ارشد- زمستان 1382- دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.)
1-3- بررسی نمونه های داخلی و خارجی
1-3- 1 – مشخصات تفصیلی پارک فن آوری پردیس:
1-3- 1 – 1- مطالعات مکان یابی پارک
پس از بررسی چندین نقطه در تهران و اطراف آن از قبیل شهر جدید پرند، شهر جدید هشتگرد و شهر جدید پردیس، در نهایت زمینی به مجاورت سایت ماهواره به عنوان مکان ایجاد پارک انتخاب گردید. این مکان به لحاظ همجواری با محیط شهری پردیس و امکان استفاده از خدمات شهری و مسکونی این شهر همجواری با سایت ماهواره به نوان یک مرکز تحقیقاتی و ارتباطی، همجواری با یک مرکز دانشگاهی در حال ساخت، هم جواری با منطقه صنعتی خرمدشت و نزدیکی به شهر صنعتی فیروزکوه و فاصله مناسب باتهران، همچنین شرایط مناسب زمین به لحاظ توپوگرافی، قیمت و اقلیم، دارای مزیت های مناسبی جهت ایجاد پارک، مدنظر قرار گرفت. از طرف دیگر وجود یک اتوبان در حال ساخت سریع السیر که می تواند ارتباط با تهران به عنوان یک مرکز مهم علمی، صنعتی و تجاری که دارای نیروی انسانی متخصص و پشتیبانی کننده زیادی است می تواند بر مزیت های پارک بیافزاید.
1-3- 1 -2- متراژ زمین و فضاهای طراحی شده (در طرح جامع پارک) :
متراژ زمین پارک شامل 20 هکتار می باشد. هم اکنون طراحی پارک به اتمام رسیده وپروژه طراحی شهری جهت دستیابی به استانداردهای بالاتر شهری در حال اتمام است. همچنین به زودی عملیات آماده سازی پارک شروع خواهد شد. اجزای فیزیکی پارک شامل بخشهای زیر می باشد.
1-3- 1 -3- متراژ زمین و فضاهای طراحی شده (در طرح جامع پارک)
متراژ زمین پارک شامل 20 هکتار می باشد. هم اکنون طراحی پارک به اتمام رسیده و پروژه طراحی شهری جهت دستیابی به استانداردهای بالاتر شهری در حال اتمام است. همچنین به زودی عملیات آماده سازی پارک شروع خواهد شد. اجزای فیزیکی پارک شامل بخشهای زیر می باشد:
1-3- 1 -4- ساختمان مدیریتی پارک و خدمات تخصصی
این بخش شامل مجموعه اداری و مدیریت پارک بوده و مراکز خدمات تخصصی ذیل را شامل می شود: مرکز اینترنت و اطلاع رسانی، سالن کنفرانس، سالن نمایشگاه، کلاسهای آموزشی و اتاق جلسات، بنگاه های کارگزاری، بنگاه های مشاوره ای و خدماتی، زیربنای در نظر گرفته شده برای این بخش در حدود 5500 متر مربع است.
1-3- 1 -5- ساختمان خدمات عمومی و شهری
این ساختمان شامل خدمات عمومی و شهری شامل مهمانسرا، رستوران، فروشگاه های مواد غذایی، آژانس حمل و نقل، کپی، تکثیر و صحافی، امکانات ورزشی و تفریحی، مرکز بهداشتی، فروشگاه ها و مراکز کارگزار خدمات عمومی، مسجد و در صورت نیاز مهد کودک و… می باشد. زیربنای در نظر گرفته شده جهت این بخش در حدود 4000 متر مربع می باشد.
1-3- 1 -6- مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه های مشترک
در این بخش آزمایشگاه ها، کارگاه های نمونه سازی و دستگاه هایی که مورد نیاز بخش قابل توجهی از شرکت ها می باشد ایجاد خواهد شد. تعداد واندازه نمایشگاه ها و کارگاه ها در حال برنامه ریزی است و تا یک هکتار زمین جهت این بخش در نظر گرفته شده است.
1-3- 2 – مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو
مثالهای متعددی از بکارگیری تکنولوژی و زیبایی ماشینی می توان برشمرد (اما به احتمال زیاد بهترین و گویاترین آن، جایی که سازه گرایی و تبیین عوامل تکنولوژی در معماری به اوج خود می رسد ساختمانی عظیم است که به منظور ایجاد یک مرکز فرهنگی در پاریس ساخته شد و به افتخار بانی آن ژرژپمپیدو رئیس جمهور وقت فرانسه، مرکز پمپیدو نامیده می شود. این ساختمان در حال حاضر خانه چند موزه تالار، نمایشگاه، موسسات هنری و پژوهشی مانند سینما تک و موسسه پژوهشهای هماهنگی موزیک، اکوستیک، کتابخانه و موسساتی نظیر آنهاست. در جلوی آن میدانچه نسبتا وسیعی است که فعالیت های شهری و عمومی مانند شعبده بازی و… در آن انجام می شود. اساس این ساختمان از پولاد است و کلیه تاسیسات آن از لوله های تهویه مطبوع گرفته تا سیم کشی و آسانسور و پله های الکتریکی در معرض دید هستند. علی رغم وسعت و عظمتی که این ساختمان دارد ستونهای آن نازک و ظریف به نظر می رسند از طول دارای 12 دهانه است که با ضربدرهایی که درتمام نمای طولانی ادامه می یابد به یکدیگر متصل می شوند. جانب عرض ساختمان را خرپایی ظریف و گشاده به طول پنجاه متر پل می زنند.
استفاده از خرپا بدین طول، فضاهایی وسیع و گشاده بدون مزاحمت ستون ایجاد کرده که امکان هر گونه طرح ریزی آینده در درون ساختمان را بسته به نیازهای این مرکز فرهنگی به دست داده است. اما عملا نیاز به این فضاهای وسیع پیش نیامده است. در عوض، در فضای درون این اسکلت فلزی دیوار به اندازه کافی که آثار هنری بر آن به نمایش گذاشته شود وجود نداشت و به ناگزیر ساختمان دیگری ساخته و درون اسکلت نهاده شد.
از یک جانب نما و در طول آن پله های الکتریکی قرار دارد که درون محفظه ای شیشه ای نهاده شده است. پله ها در جهت اریب با شکستگی هایی در جهت افقی که وجود پاگرد را در پله به نظر می آورد و ماهیت عملکرد پله ها را مطرح می کند درنمای رو به میدان به دیده می آیند در نمای طولی مقابل وسایل مکانیکی، آسانسورها و لوله های تهویه مطبوع قرار دارد. درهای نمایی که رو به خیابان است محفظه های آسانسورها به رنگ سیاه و در بالای آنها موتورهای آسانسور به رنگ قرمز و در دو جانب آن لوله های تاسیسات به رنگ سبز و ضربدرهایی که استواری سازه را در مقابل نیروی افقی میسر می دارد به رنگ نقره ای و در پس آن تنوره های تهویه مطبوع به رنگ آبی و قفسه های ماشین آلات مکانیکی به رنگ پرتقالی فلزی و سرانجام یک دیوار به رنگ خاکستری خودنمایی می کند.
پله ها مانند کرم ابریشم بر بدنه نما چسبیده اند و تمامی بناچار ماشین گونه است و چنان تمام اجزای آن عریان، که هیچ چیز از معماری کهن فرانسه در آن نیست. گفته می شود روزانه حدود سی هزار نفر از این مرکز استفاده می کنند. اما نه برای مراجعه به سازمانها و موسسات هنری برای تماشای موجود محیر العقولی که افسانه های علمی را به یاد می آورد.
1-3-3 – سندای مدیاتک تویواتیو- ژاپن
رسانه لایه ای سندای مدیاتک توایواتیو با پیشینه ممتازی به عنوان یک مرکز فرهنگی و کتابخانه نزدیک یک شهرستان، فعالیتهای متنوع خود را در یک ویترین شهری دراماتیک جشن گرفته و ساختار خلاقانه خود را به نمایش می گذارد. سندای، مرکز یک استان است و در 300 کیلومتری شمال توکیو واقع شده این شهر در جنگ جهانی دوم باخاک یکسان شد ولی پس از جنگ، بر اساس طرحی شبکه ای وسیع بازسازی شد. در سال 1995 شهردار جدید، تصمیم گرفت این ثروتمند مدرن را رونق دهد و از آنجایی که فکر می کرد سندای یک نماد تمدن مناسب تری با ویرانه های قلعه قرن هفدهم به آن احتیاج دارد، آراتا ایزوساکی را مامور کرد تا سرپرستی هیاتی را برای طراحی یک طرح پویا برای مرکز هنرهای معاصر(جدید) برعهده بگیرد.
تویواتیو در این رقابت پیروز شد و ایده ای ارائه کرد که به اندازه ایده مرکز پمپیدو متهورانه بود. البته کوچک تر از آن و با خواست ها و ادعاهای کمتری نسبت به آن.
هم زمان با روجرز و پیانو که مشغول طراحی نمای ساختمان بودند و در کار خلق یک اثر افسانه ای در این عصر ماشینی، اتیو پیشنهاد کرد از بلوک های شفافی استفاده شود که تکیه گاه های فولادی روی 13 ستون توخالی بنا شده از تیوپ های فولادی جوشکاری شده تشکیل شده بودند.
از نظر شماتیکی این طرح نسخه بدل ساختمانهای سنتی تیری ژاپنی است، ساختمانهایی که قسمتهایی قابل جا به جایی و مرزهای نفوذ پذیری دارند. تشبیهاتی نیز الهام بخش این ساختار بوده اند. اتیو به فکر یک فضای محصور آبی بود که ستونهای آن شبیه رشته های صلیبک های دریایی باشند و از میان آکواریوم بگذرند و حس ظرافت یک اثر هنری را در ذهن ایجاد کنند. همچون ساختارهای موقتی که برای پیشبرد عملیات و نمایش الکتروگرافیک (با سنتز کامپیوتری) در نمایشگاه مناظر ژاپن در سال 1991 و در موزه ویکتوریا و آلبرت، به نمایش گذاشته شده بود. مدیاتک نیز در نظر داشت پویایی سیال گونه یی از این شهر مدرن را ارائه کند که در آن نور و حرکت ماورای ساختار فیزیکی و گرداگرد حلقه های انرژی در نوسان باشد. برای اتیو این طرح پلی بین واقعیت و تخیل بود. تحقیق فیزیکی یک هزاره الکترونیکی که هم اکنون به ویژه نسل جوان ژاپن را در خود جای داده است.
در ابتدا دو تناقص وجود داشت. برنامه ای که برای کاربرد اتیو طراحی شده بود بسیار دور از انتظار او بود. سندای یک شهر محافظه کار است. مسئولان کتابخانه های این شهر نگران سازماندهی مجموعه کتاب رو به گسترش، و هنرمندان محلی آن در جست و جوی فضای مناسب برای به نمایش گذاشتن نقاشی های آکادمیک هستند و هیچ علاقه ای به طرح های باز یا واقعیت مجازی نشان نمی دهند. ناسازگاری ها بلافاصله پس از اعلام برنده مسابقه طراحی آغاز شد. ستون ها باید برای همخوانی با قوانین سخت ژاپن در خصوص حفاظت در برابر زلزله تقویت می شدند و چالشی که مقابل مهندس سازه موتسو روساساکی وجود داشت همراهی با شعر و درعین حال برآوردن نیازهای علمی بود. بر خلاف همه این مسائل عجیب، پس از 6 سال مشاجره و کشمکش، همچنان بیشتر ذهنیتهای اتیو و نیاز به سازه ای (که البته قسمتی از آن توسط کارخانه های کشتی سازی ساخته شده اند) باقی ماند که بیشتر شبیه یک اقیانوس پیماست تا یک آکواریوم. اگر بلوار وسیع به سمت جنوب، ساختمان به شکل یک مستطیل شیشه ای درخشنده به نظر می رسد که با نقطه و شیب شکل دهی که در نتیجه آن یک پوسته با درخشندگی دوگانه و تابش نور کاهش یافته ای ایجاد می شود. در داخل ساختمان جنگلی از تیوب های سفید چرخان مشاهده می شود که از زیر سقف گذشته و سایه بانی مشبک را حمایت می کند و یاد آور شاخه های درخت زلکو است که از وسط خیابان عبور می کند.
شب هنگام، سر در جنوبی ناپدید می شود و تنها ساختار اسکلتی ساختمانهای قابل رویت است که به جهت درخشش چراغهای سقف و نور خیره کننده وسایل کنار شیشه حالت پویایی به خود می گیرد.
اگرچه از بیرون فقط مقدار کمی از فعالیتهای طبقه های بالای ساختمان قابل دیدن است، ولی ارتفاع متغیر سقف ها و تغییر سطوح شفاف و مات بر سه طرف دیگر بلوک شیشه ای تنوع محتویات آن را نشان می دهد. مدیاتک با سردی و آرامش خود به جنگ آلوگی یک شهر ژاپنی می رود (قبلا یک مهمانپذیر پاچینکو در این محل قرار داشت) حتی گرافیک هایی که درون شیشه چاپ شده اند صامت به نظر می رسند فروشگاه ها، کافه ها و مراکز اجتماع که به طور وسیعی اطراف یک گالری محصور و فضاهای سرویس در حدود یک چهارم شمال غربی قرار گرفته اند از جمله دلایل شکل گیری این طرح هستند. چهار ستون متقارن با تیوپ هایی به قطر 240 میلی متر بیشتر بار را تحمل و در برابر زلزله مقاومت می کنند. نه ستون با تیوپ هایی به قطر 160 میلی متر در فضای داخلی پراکنده هستند پنج ستون از این ستون ها صاف بوده و آسانسورها را در خود جای می دهند، بقیه کج و شکسته هستند و کانال ها را حمل می کنند. ستون های توخالی نور را از بالا به پایین هدایت می کنند. و بیشترشان دارای پوششی از شیشه اند که خود لایه دیگری از نور را در کف مرمری صیقل خورده بازتاب می دهند و سازه عریان را شگفت انگیز می کنند. یک میز پذیرش پلاستیکی با رنگ قرمز براق مثل انحنای اغوا کننده روژ لب به دور یک ستون می پیچد واشکال مشابه دیگری به رنگ زرد و سفید قسمت بار و کتاب فروشی را تزئین می کند.
برای شناخت بهتر قسمتهای مختلف ساختمان، با آسانسور به طبقه بالا بروید از آسانسور شیشه ای می بیند که چگونه صفحات کف، شیار شیار شده اند و ساختار صفحات فولادی رانشان می دهند که در بالا با بتون پوشانده شده اند. در یک صعود بدون توقف، چشم اندازی واضح از طبقات را می بینیم که یکی پس از دیگری از جلو چشم ما می گذرند، مثل اینکه از کنار یک تپه مرجانی به سمت بالا شنا کنیم در اینجا تشبیه ایتو از قسمتهای داخلی ساختمان به شکل یک محیط سیال به موضح جامه عمل می پوشد. رنگ ها نقش های فعالیتهای در حال انجام و شدت نور، همانند اقیانوس با تغییر سطح تغییر می کنند.
ایتو سه طرح را انتخاب کرده تا نقش خود را بر کف های طبقات مختلف ترسیم کند. بخش اطلاعات و کتابخانه کودکان در طبقه اول توسط کازویوسجیما با تر کیب تک رنگی کاشی های سفید لینوسیوم، کانال های معلق دیواره کناری سیاه رنگ نقره نشان، تزئین شده. سجیما که قبلا برای ایتو کار می کرد، نیمکت های اسفنجی خاکستری رنگی را طراحی کرد که شبیه برگ شبدر است و ظاهری عجیب دارد. او منطقه مطالعه کودکان و دفاتراداری را با پرده های توری موج دار از هم جدا کرد. میزهای مطالعه کرد و قفسه های مجلات پیرامون این دیواره های نفوذ ناپذیر پراکنده هستند. کتابخانه BTY 10 طبقه دوم که با معماری KT طراحی شده دارای طرحی سنتی تر است: ردیف های مجزای قفسه های کتاب در قسمت عقب، میزهای مستطیلی در قسمت جلو و اتاقک های مطالعه در یک سالن میان طبقه ای در این کتابخانه آویزها، روشنایی پراکنده یکنواختی از سقف سفید معلق تامین می کنند. در دوطبقه بعدی که دارای کف و نوارهای چوبی هستند، نمایشگاه های متنوعی برگزار می شود.
این دوطبقه دارای شبک های جداشدنی سفید رنگ و صندلی هایی به رنگهای براق است که توسط کریم رشید طراحی شد همان کسی که صندلی های پلاستیکی کافه طبقه همکف را نیز طراحی کرده است. دراین مکان می توانید پتانسیل تلف شده فضا را احساس کنید که می توانست یک طراح خلاق را به بازی سازه و فضای خالی فراخواند.
برخی ازنمایشگاه ها، ایده های جدید رابه مردم معرفی می کنند، مدیاتک باید محتاط عمل کند زیرا بسیار بزرگ است و بخش اعظم بودجه شهرداری را به خود اختصاص می دهد (حدود 75 میلیون پوند) و در نتیجه عملکرد اصلی آن قابل اغماض و چشم پوشی نیست. طبقه فوقانی بهترین پیوند ظرف ومظروف رانشان می دهد. طرح راس لاوگرا به قول خود او باغ آگاهی است تا کتابخانه مریا را در خود جای دهد. صندلیهای پلاستیکی، میزها و قفسه ای بیومتروفیک به رنگ سبز آهکی مثل گیاهان کم نظیر روی یک فرش آهکی آرایش یافته اند و مونیتورهای ویدئویی توسط غلاف های کشیده، مشبک شدهاند. این لوازم فضای محیط را اشغال می کنند. در مرکز، یک دیواره شیشه ای مواج یک تئاتر کوچک، اتاق ملاقات و دفاتر رادر بر می گیرد. تیوپ های فلوئورسنت تحت زوایایی روی سقف سفید معلق قرار گرفته اند. بدین ترتیب کارمندان از دنیای روزمره با چشم اندازهایی به درون دفاتر کناری جدا می شوند تا این احساس به آنان دست ندهد که تا دیر هنگام شب سرگرم حسابرسی هستند و درون یک کپسول حبس شده اند. برای ژاپن، مدیاتک به ویژه با کارمندان جوان صمیمی اش، فوق العاده غیر رسمی است و تبدیل به یک محل مردمی شده. البته با وجود این فضا، به سنگینی یک کتابخانه جدی است. مدیر کتابخانه امی کواکویوما می گوید هنگامی که این پروژه را معرفی کردیم، مخالفان تصور می کردند مدیا تک یک غول خطرناک خواهد بود.
در حقیقت مردم به جو دوستانه و رنگ های شاداب این جا پاسخ دادند. تعداد مراجعه کنندگان بیشتر سن و سال آنان جوانتر از آن است که پیش بینی می کردیم. با گذشت زمان، می توان امیدوار بود دیدگاه های اولیه ایتو به طور کامل تحقق یابد.
1-3- 4- کتابخانه و مرکز اطلاعات نیومن، نیویورک، امریکا (1994)
طراح: دیوس، برادی و همکاران
امروزه، دفاتر اصلی پیشین شرکت راه آهن خیابان مترو پولیتن، یکی از پیشرفته ترین مراکز اطلاعات نیویورک است. کالج باروک، بخشی از دانشگاه شهر، این ساختمان صدساله را به کتابخانه جدیدش، مجهز به تمامی تجهیزات تحقیقاتی الکترونیکی تبدیل کرد. نام آن، این حقیقت را منعکس می کند که کتابخانه سنتی تبدیل به مراکز اطلاعات چند رسانه ای شبکه ای شدهاست. در پشت نمای سنگی بازسازی شده ساختمان، معماران نیویورکی، دیویس، برادی وهمکاران نخستین نمونه از این نوع جدید کتابخانه را ایجاد کردند که 9 طبقه و 35500 متر مربع را پوشش می دهد. طراحی این مرکز تصریح می کند که دست آوردن دانش باید با تجربه آموزش ترکیب گردد.
این کتابخانه آموزشی، دانشجویان رابه اطلاعات جدید و فناوری های ارتباطات آشنا می سازد. استفاده کردن از کتابخانه به عنوان یک ابزار مطالعه به خودی خود تبدیل به فرایند آموزشی می شود. در طبقه همکف مرکز رسانه های گروهی قرار دارد. کاربران از طریق دروازه های ورودی اتوماتیک با استفاده از شناسه های دانشجویی خود وارد می شوند. مرکز بیش از یک صد پایانه رسانه گروهی برای تحقیقات آکادمیک با امکان ذخیره دیجیتالی (سی دی ویدیو سی دی) یا پایگاه های اطلاعات متصل به شبکه مجموعه های کتاب ها ومجلات دوره ای، چهار طبقه بالاتر را اشغال می کند، اما ابزار الکترونیکی، راهش رابه داخل این کتابخانه سنتی پیدا کرده است. در ا یستگاه های کاری اینجا، خوانندگان می توانند به شبکه اطلاعات مرکزی دانشگاه، همانند دیگر شبکه های محلی یا خدمات اطلاعات درون منطقه ای دسترسی پیدا کنند. در طبقه ششم مرکز محاسبه و فناوری است که بیش از 400 کامپیوتر را در خود جای داده است از کامپیوترهای معمولی تا کامپیوترهای بسیار پیرفته که برای پروژه های تحقیقی بسیار دقیق استفاده می شود. حتی طبقه هفتم از پایانه های کامپیوری تهی نیست. اگر چه به دفاتر اداری و اتاق های کنفرانس محدود شده اند. بقیه این طبقه یک استراحتگاه مبدل شده سرپوشیده است، جایی که دانشجویان می توانند فارغ از کتابها و تصاویر کامپیوتری استراحت کنند.( فصلنامه شهرسازی و معماری- سال سیزدهم – شماره 38 – بهار 82- شماره سوم دوره جدید)
1-3- 5 – موسسه تحقیقات فن آوری زمین کیهانا، ژاپن (1993)
طراح: نیکن سکی
در یک محوطه پرشیب، بین شهرهای اوکازا، کیوتونارا، شهر علمی ژاپن، کیهانا، قرار دارد که به عنوان یک مکان تحقیقاتی با فن آوری بالا برای شرکتها و موسسات خصوصی طراحی شده است.
RITE (موسسه تحقیقات فن آوری زمین،) به عنوان یک سازمان ملی در سال 1990 به وجود آمد و اولین مجموعه لابراتور با مقیاس بزرگ خود را در این شهر ایجاد کرد.
از آغاز کار، به عنوان تجربه ای در دوستی با محیط زیست در نظ گرفته شد. معماران پروژه نیکن سکی، متعهد گردیدند تا یک ساختمان کاملا کارکردی و با آزمایشگاه مدرن را با استفاده از معماری سنتی ژاپن که از زمانهای قدیم به طور استادانه ای در جهت منطبق کردن ساختمانها با اقلیم تلاش کرده است، طراحی کنند.
مجموعه L شکل، با یک سطح زیربنایی 6900 متر مربع، در یک قطعه زمین با شیب ملایم واقع گردیده است. اغلب آزمایشگاه ها در زیر زمین هستند، حجم شیشه ای، لابی، پذیرش، فضای کارکنان و سالن کنفرانس را در خود جای داده است و ساختار طاق آهنگی کوتاه تر به عنوان یک فضای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد. طبقات بالاتر، کتابخانه و یک کافه تریا را در خود جای داده اند.
طرح نوگرای تالار استوانه ای سخنرانی و بام های پهن شبکه ای بال مانند آن، ریشه در معماری سنتیاپن دارد. سطوح شیبدار عمیق آنها، ساختمان را از تابش آفتاب تابان تابستان محافظت کرده و مقادیر زیادی از آب باران را که در یک محفظه ذخیره کرده و به سیستم چرخش آب ساختمان اضافه می کند. یک شبکه بزرگ از باتری های خورشیدی در روی برج تالار سخنرانی به فراهم کردن انرژی ساختمان کمک می کند. ساختار دو بامه، با سیستم لوله های آب سرد و تونل باد که در میان ساختمان جریان دارد، ترکیب می گردند تا سیستم تهویه مطبوع را به وجود آورد. مصرف انرژی برای گرمایش و تهویه ساختمان، در مقایسه با ساختمانهای مرسوم، یک سوم کمتر می باشد.
1-3- 6 – کافه سیبریا پاریس، فرانسه (1995)
طراح: معماران برنارد بلاول
مرکز پمپیدو، هنگامی که در اوایل دهه 80 میلادی، نمایشگاه مهندسی ارتش خود
را برگزار کرد و چشم اندازهای تئوری و فلسفی و فناوری های مجازی را ارزیابی نمود، راهی را برای تمامی موسسات هنری دیگر گشود.
این موضوع فقط هنگامی مورد توجه مردم عادی قرار گرفت که اینترنت و صنعت چند رسانه ای فناوری های ارتباطی را در حجم گسترده ای توسعه دادند. اکنون، هنر پاریس در دوباره در یک مقطع حساس تاریخی قرار گرفته است در محوطه بلیت فروشی مرکزی، یکی از کافه های کامپیوتری را که مورد توجه عموم جوانان علاقمند به شبکه قرار گرفته ایجاد شده است. تفکر معمارانه پیشرو، در حال احیای عمومی است، کافه جدید سیبریا، یک سهم کوچک اما مهم در تعریف دوباره عملکرد و کاربری ایفا نموده است.
شرکت اجرایی که هم اکنون، تعدادی از کافه های اینترنتی تجاری با همین عنوان دارد با مهندسان معمار برنارد بلاول، برای طراحی شعبه ای در پایتخت فرانسه، به عنوان اولین نمونه برای طراح های آینده قرا داد بست. به بلاول یک بودجه اندک که فقط 58000 پوند بود، برای وارد شدن در این چالش عظیم که در این مکان برجسته قرارگرفته بود داده شد، با وجود این، او در ایجاد یک راه حل کارکردی و زیبایی شناسانه موفق شد.
او از دیوارهای چوبی و صفحاتی از شبکه سیمی برای تعریف کردن شکل گالری نیم طبقه استفاده کرد. سطح کافه، خودش 120 متر مربع را پوشش می دهد. کابل های ترمینال های 18 متری کامپیوتر به پوتر سقفی روشن (کانال روشنایی که در تمام طول سقف حرکت کرده است)، متصل شده اند.
تمامی اجزای ساختمان، پی ساخته بودند و بنابراین کار تنها هشت روز برای نصب بر روی سایت طول کشید. حداقل مداخله برای دستیابی به حداکثر تاثیر، ساختن یک چهارچوب پیرامون یک فعالیت، کاهش مصالح به میزان حداقل، استفاده از مصالح و نازک کاری های صنعتی و خشن و ارتباط برقرار کردن 1200 نفر در روز اهداف اعلام شده بلاول، مهندسان معمار پروژه بودند.( فصلنامه شهرسازی و معماری- سال سیزدهم، شماره 38، بهار 82، شماره سوم دوره جدید)
1-3- 7 – رویای آینده – منچستر انگلستان (1996)
طراح: جان ساکی
رویای آینده درمی 1996 گشایش یافت، این مرکز سرگرمی، اطلاع رسانی که به وسیله استودیوی گرانادا ایجاد شد، یک میلیون پوند هزینه در برداشت و یک سطح 1050 متر مربعی را پوشش می دهد. این مرکز به هفت بخش تقسیم شده است و یک نمایش چند رسانه ای از اینکه چگونه پیشرفت در فن آوری ارتباطات زندگی را تغییر خواهد داد، ارائه می دهد.
در مرحله ایده، ما تشخیص دادیم که گرانادا به بعضی از انواع جذابیت آموزشی برای تکمیل آنچه که آنجا آماده بود نیاز داشت. اما لازم بود توجه مردمی را که چیزی درباره موضوعات نمی دانستند، به خود جلب کند.
رویای اینده، به عنوان مرکز سیاحت و گردش، طراحی گردیده است، اما یک چهارچوب زمانی فشرده را برای بازدید کنندگانش، که می توانند علایقشان را دنبال کنند و هر چه قدر که دوست دارند در ایستگاه های جذاب باقی بمانند، تحمیل نمی کند. آن سفر به جهان رسانه ای آینده بایک کاوش در تاریخ تلویزیون و وضعیت پولی تلویزونی شروع می شود. بخش بعدی میل بازدید کنندگان را بای کانال های پولی تلویزیونی دیجیتال جدید که به تازگی به بازار آمده بر می انگیزد. بازدید کنندگان را به شبکه گسترده جهانی اینترنت (در زیر یک گنبد 8 متری) می برد و طبیعت متغیر کار اداری (با فناوری انتقال داده ها و کنفرانس ویدئویی) رانمایش می دهند. بعد از این، بازدید کنندگان می توانند با لذت خرید از راه دور را امتحان کنند و بدین ترتیب سیاحت در راحتی آینده گرای یک خانه کاملا کامپیوتری با فن آوری بالا خاتمه می یابد.
به استثنای بعضی تاثیرات تکنیکی برجسته، رویای آینده طراحی گرافیکی با کلاس بالا را به کار می برد. هدف، انتقال جادوی جهان رسانه ای جدید با خود فن آوری الکترونیک و نه به وسیله تجملات نامعقول و افراطی می باشد. واکنش عموم نشان خواهد داد که آیا این راه حل سخت، بهترین راه برای آموزش اکثریت می باشد یا نه.
1-3- 8 – مرکز تله کامتوکیو، ژاپن 1996
طراح: کازاباوم
پروژه عظیم شهرک ارتباطات در توکیو گستره جدید را در یک معنای کاملا جدی ایجاد می کند. این پروژه بر روی یک زمین احیا شده از دریا ساخته شده است.
حدودا 70000 نفر در این ساختمان کار می کنند و از طریق سیستمهای ارتباطی ماهواره ای، شبکه های کامپیوتری به فعالیت می پردازند.
برای ساخت این مراکز 321 میلیون دلار (207 میلیون پوند) هزینه گردیده است. مرکزی که یک مجموعه خیره کننده شامل دو بلوک اداری 24 طبقه است. که در سطح زمین به وسیله یک سرسرای پنج طبقه و در بالا به وسیله یک پل عظیم به یکدیگر متصل شده است. از نظر ساختاری، ساختمان مرکب از اشکال مکعب و مربع است که به وسیله بعضی عناصر استوانه ای و دایره شکل متمایز گردیده اند، معماران آمریکایی هلموت، اباتا، و کازاباوم بدنه اصلی ساختمان، لایه بیرونی و محوطه های عمومی آن را طراحی کردند: آنها تصور معمارانه و ملزومات فن آورانه ساختمان را به عنوان یک چالش هیجان آور و مبهم در نظر گرفتند.
ظاهر خارجی ساختمان، با نمای شیشه ای آبی آن از آلومینیوم و شیشه ساخته شده است، مرکز تله کام، دفاتر مرکزی شرکت تله پورت، به وسیله سرمایه گذاران خصوصی و عمومی برای مدیریت و توسعه منطقه جدید تجاری ایجاد گردیده است.
سازه تاثیر گذار پل تنها سازه ای نمایشی نیست، بلکه یک سکوی عملکردی برای یک دوجین ماهواره های بزرگ و سایر تاسیسات مرتبط هستند که به هیچ طریق دیگری نمی توانند مستقر گردندو کل مجموعه ساختمان هوشمند با یک سیستم مدیریت کاملا پیوسته برای تنظیم میزان انرژی، سیستم های امنیتی و شبکه های کامپیوتری می باشند و در سمت شرق به یک ساختمان کوتاه تر که سیستم های گرمایش و تهویه مطبوع را برای کل مجموعه عرضه می کند متصل شده است.
مرکز تله کام سطح زیربنایی کلی 157000 متر مربعی دارد: نیمی از این سطح به شرکتهای دیگر واگذار گردیده و مابقی فضاهای شرکت اجرایی، تسهیلات گوناگون تلویزیونی و ارتباطت از راه دور، اتاق های کنفرانس ویدئویی، فروشگاه ها و رستورانی با دید عالی در بخش سازه پل مانند ساختمان را در خود جای داده است.
در تضاد با پیچیدگی الکترونیکی ساختمان، فضاهای اداری آن با سبک سنتی طراحی گردیده اند. این شاید تعجب آور نباشد: در کنار تمامی توانایی های بی حد و حصر آینده، بشر نیاز دارد تا به همین شکل باقی بماند.( آبادی، فصلنامه شهرسازی و معماری- سال سیزدهم، شماره 38، بهار 82، شماره سوم دوره جدید.)
1-3- 9 – ادراه مرکزی مالیات: ناتینگهام
طراح : مایکل هاپکینز و شرکا 1996
تصمیم دولت انگلستان مبتنی بر انتقال اداره مرکزی مالیات به ناتینگهام روزنه ای از امید برای حل مشکلات اقتصادی این منطقه گشوده است. بر اساس خواست عمومی طرح اصلی معمولی آن پس از شروع کار ساختمانی متوقف شد. این بدان معنی بود که این پروژه می توانست همانقدر که از نظر اقتصادی سودمند است از نظر معماری نیز مفید می باشد. مسابقه طراحی این مرکز برگزار شد و معمار لندنی، مایکل هاپکینز که طرح او مزایای بسیاری داشت برنده اعلام شد، این طرح می توانست به سرعت ساخته شود.
در این طرح معماری سنتی بومی با مدرنیسم به طور نسبی ترکیب شده بود و با استفاده از سایت صنعتی متروکه پروژه با مفهوم این ساختمان برای حفظ دید شهری به قصر ناتینگهام که در کنار آن قرا ردارد کم ارتفاع در نظر گرفته شد. این سایت 43000 متر مربعی به هفت ساختمان مجزای سه تا چهار طبقه ای تقسیم شد. درختان و گیاهان سبز نیز برای این طراحی با حیاط های داخل و فضاهای باز ضروری بود.( آبادی، فصلنامه شهرسازی و معماری- سال سیزدهم، شماره 38، بهار 82، شماره سوم دوره جدید.)
امکانات همگانی در سازه چادر مانند ساختمان مرکزی پروژه با دید به قصر ناتینگهام متمرکز شده بود. این ساخمان شامل رستوران کارمندان، کافه تریا، کودکستان و محوطه ورزش های همگانی می باشد. هر ساختمان مالیات ملی به سیستم های مدیریت شبکه و اطلاعات مجهز است. آنچه که در این پروژه متمایز است یکپارچگی بین معماری و مدیریت ساختمان های هوشمند می باشد. ویژگی های معمارانه این پروژه نقش حیاتی در تعدیل حرارتی آن بر عهده دارد. سیستم های تهویه و گردش هوای طبیعی نیاز به سیستم های مصنوعی تهویه مطبوع را از بین برده است. به طور مثال سازه شیشه ای پله ها مانند دودکش عمل می کند، در تابستان حرارت اضافی را دفع می کند و در زمستان گرمای لازم را از خورشید گرفته و ذخیره می کند. هاپکینز می گوید: طراحی محیطی فرایندی ساده ای است که ارزش های یک سبک معماری را برای معتدل کردن شرایط محیطی تغییر می دهد.
1-3- 10 – دانشکده حقوق کمبریج
معمار: سرنورمن فاستر و همکاران
هم جواری سایت این پروژه در کمبریج با ساختمان دانشکده تاریخ کار جمیز استرلینگ، فاستر را در چالشی ویژه قرار داده بود. طرح او برای دانشکده جدید حقوق برنده شد زیرا تنها طراحی بود که به این زمینه توجه کرده بود. ساختمانی تقریبا شفاف، شکل نیم استوانه و طراحی ارگانیک که ساخت آن در سال 1995 به پایان رسید و نشانگر اعتماد به نفس کامل معمار خود می باشد. فاستر در این پروژه با به کارگیری فرم های هنری بزرگ مانند فرم هایی که در پروژه های آموزشی دیگر در این سالها استفاده کرده بود، تغییر سبک خود را نشان می دهد. در این ساختمان او از سازه بیش از حد بزرگ، سقف که بر روی خود ساختمان نیز سایه می اندازد استفاده نکرده است و حتی از جلوه های کلی در ورودی و خروجی نیز بهره نبرده است.
برای رسیدن به فضای قابل استفاده 9000 متری در طبقه همکف، ساختمان دو طبقه در زمین فرو رفته است. تالار سخنرانی و اتاق های سمینار در این سطوح قرار گرفته اند. دفاتر اداری در طبقه همکف قرار داده شده اند و کتابخانه نیز سه طبقه بالاتر را به خود اختصاص داده است. میزهای مطالعه کنار شیشه ها و در مقطع مثلثی شکل قرار داده شده اند. بای تمام سبک های مدرن معماری این ساختمان به روشی سنتی و محافظه کارانه ساخته شده است که با حرفه محافظه کارانه وکالت هم خوانی دارد. به علاوه این ساختمان به تکنولوژی های بسیار پیشرفته مجهز شده است. ایجاد فضای مناسب بدون استفاده از تهویه مطبوع، صرفه جویی در مصرف انرژی و سیستم کنترل نور که تعادل بین نور طبیعی و مصنوعی را حفظ می کند از جمله این امکانات است.(آبادی، فصلنامه شهر سازی و معماری، سال سیزدهم، شماره 38، بهار 82، شماره سوم دوره جدید)
1-3- 11 – مرکز گردهمایی کلمبوس – امریکا
معمار پیتر آیزنمن
آیزنمن در طرح خود برای مرکز گردهمایی کلمبوس (92-1990) که به وضوح اشاره شده، طرح خود را به صورت کالبد معماری نشان داده است. به طور کلی در اکثر شهرهای بزرگ امریکا، ساختمانی به نام مرکز گردهمایی وجود دارد. دراین نوع ساختمان ها به صورت مستمر جلسات، سخنرانی ها و نمایشگاه های مختلف از طرف اصناف، سازمانها و نهادهای گوناگون که موقعیت محلی، ملی و یابین المللی دارند برگزار می شود.
مرکز گردهمایی کلمبوس در شمال شهر کلمبوس و در واقع در مرز بین مرکز شهر و قسمتهای شمالی شهر قرار دارد. در سمت غرب، ساختمان های استریت که یکی از دو خیابان اصلی شهر است عبور می کند و از جنوب تا شمال و مرکز شهر را به یکدیگر متصل می کند. از سه طرف دیگر سایت، بزرگراه های سرتاسری و خطوط راه آهن عبور می کنند و پل های چند طبقه متعدد در اطراف سایت این خطوط را به یکدیگر متصل کرده است. به عبارتی در غرب سایت مهم ترین مسیر ارتباطی محلی و داخل شهری، و در سه طرف دیگر سایت خطوط ارتباطی داخل و بین شهری قرار دارد.
تصمیمات اتخاذ شده و یا اطلاعات کسب شده در گردهمایی های داخل این ساختمان از طریق خطوط تلفن، فاکس و اینترنت و همچنین مطبوعات و رسانه های مختلف به سراسر کشور منتقل می شود. لذا از یک طرف این ساختمان مرکز تبادل اطلاعات است و لایه های مختلف ارتباطی از این مرکز این اطلاعات را به مناطق و مراکز مختلف منتقل می کنند. از طرف دیگر این مکان مرکز خطوط ارتباطی محلی و بین شهری است و لایه های مختلف راه های ارتباطی از چهار طرف این ساختمان عبور می کنند.
آیزنمن این چند لایگی خطوط اطلاعاتی و راه های ارتباطی در عصر ابر رسانه ها را در ساختمان خود به صورت کالبدی به نمایش گذارده است. لایه های مختلف ساختمان در حالت افقی، به صورت همتراز و با موقعیت همسان در کنار یکدیگر قرار گرفت هاند و مجموعه این لایه ها کلیت واحدی را به نام مرکز گردهمایی کلمبوس تشکیل داده اند.
نکته حائز اهمیت دیگر در طرح آیزنمن این است که ساختمان دارای یک دوگانگی در مقیاس است که به هر دو ی آنها بدون ارجحیت یکی بر دیگری توجه شده است. یکی مقیاس بزرگ شهر است و از دید داخل برج های مرتفع مرکز شهر،این ساختمان مقیاسی در حد بزرگراه های اطراف خود دارد. همچنین از دید عابر پیاده در مجاور خیابان اصلی شهر، مقیاس ساختمان خرد شده و مقیاس آن در حد مقیاس نسبتا کوچک ساختمانهای محلی اطراف خیابان است.( مبانی ومفاهیم در معماری معاصر غرب، نوشته وحید قبادیان- تهران دفتر پژوهشهای فرهنگی 1382- چاپ اول)
1-3- 12 – نتیجه گیری
در نمونه های فوق می توان در نظر گرفت که شاخص های زیر می تواند در طراحی مورد توجه قرار گیرد.
توجه به جنبه ای فن آورانه معماری در ارتباط با طراحی مجموعه ای با نام مرکز اطلاعات و فن آوری استفاده از تکنولوژی تک و زیبایی ماشینی معنی سازه گرایی و تبیین عوامل تکنولوژی معماری (مرکز فرهنگی ژرژپمپیدو) توجه و اهمیت دادن به روح معماری ایرانی(فضا) دسترسی سلسله مراتبی به مجموعه، تغییر زوایای دید و… که می تواند عامل ایجاد جذابیت در مجموعه شود و…
تحلیل تفاوت ها و شباهت های مراکز فن آوری فوق می تواند با ابزارهای تحلیلی متنوعی صورت پذیرد ولی آنچه که به بحث ما یعنی مراکز فن آوری نزدیک تر و لذا مناسب تر است رویکرد نظام های نو آوری می باشد. اگر چه کمتر از دو دهه از مطرح شدن این نظریه می گذرد ولی کارایی آن در محل نقش، وظایف و کارکردهای ساختار و عرف های موجود در نظام ملی نو آوری که از تعامل با یکدیگر شاهد نوآوری، تکنولوژیک هستیم ثابت شده است.
1-4- شناخت سایت و منطقه مورد مطالعه
1-4-1- شناخت شهر
1-4-1-1-موقعیت جغرافیایی
شناخت لازم در رابطه با جغرافیا و اقلیم منطقه با استفاده از ارقام آماری مطالعه شده و وضعیت جغرافیایی حاکم بر شهر به اصول و معیارهایی رسیده که مطالعات و طرح های مورد نظر را بتواند چارچوبی در جهات بهینه های اقتصادی در روند آسایش حیات باشد و در اینجا نتایج مستقیم در استقرار و طراحی واحدهای ساختمانی و فضاهای شهری به صورتی چکیده ارائه می گردد.
شهر تهران مرکز استان تهران و پایتخت ایران در دامنه جنوبی کوه های البرز و حاشیه شمالی کویر مرکزی ایران در دشتی نسبتا هموار واقع شده که شیب آن از شمال به جنوب است و به وسیله دو رود اصلی کرج در باختر و جاجرود در خاور همراه با رودهای فصلی جعفرآباد یا دربند دار آباد (شاه آباد) درکه و کن که همگی از شمال به جنوب جریان دارند مشروب می گردد. شهر تهران از شمال به شمیرانات، از شرق به لواسانات، از غرب به کن و از جنوب به ابتدای حریم ایستگاه تقلیل شارژ گاز محدود می گردد. گرچه امروز با توجه به تعریف تهران بزرگ محدوده آن بسیار وسیع تر است. ولی تهران به عنوان یک شهر، 22 منطقه (شهرداری) را شامل می شود. فضای کالبدی شهر تهران امروزه به بیش از 640 کیلومتر مربع می رسد.
از نظر جغرافیایی تهران در 51 درجه و 14 دقیقه تا 51 درجه و 33 دقیقه طول خاوری و 35 درجه و 35 دقیقه تا 35 درجه و 50 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته و ارتفاع آن در جنوب پالایشگاه تهران 1160 متر، در نواحی مرکزی 1210 متر ودر شمال سعد آباد 1700 متر است. دشت تهران به طور کلی دارای آب و هوای گرم و خشک است و فقط نواحی شمالی آن که در دامنه های کوهستانی البر واقع است اندکی معتدل ومرطوب است.
هوای تهران در تابستان گرم و خشک و در زمستان معتدل وسرد است. حداکثر دمای ثبت شده حدود 44 درجه و حداقل 8/14 – و متوسط سالیانه آن حدود 7/16 درجه سانتیگراد می باشد. متوسط بارندگی حدود 23 میلیمتر ودامنه تغییرات آن از 200 تا 400 میلیمتر از سالی به سال دیگر نوسان دارد. از نظر زمین لرزه، تهران جزو مناطق پر زیان (8 تا 10 درجه هرکالی) محسوب می گردد.
1-4-1-2- موقعیت طبیعی
شهر تهران در بخشی از ایران واقع گردیده که از نظر طبیعی بزرگترین تغییرات را در کنار خود دارد. دریای مازندران در فاصله جغرافیایی 120 کیلومتری محدوده تهران قرار دارد. رطوبت و بارندگی زیاد در سواحل آن نواحی سرسبز شمالی را ایجاد نموده و هوای معتدل را به طرف جنوب هدایت می کند. سلسله جبال البرز، تهران را از سواحل دریای مازندران جدا نموده و مناظر کوهستانی شمالی شهر را به وجود می آورد. این ناحیه نسبت به سواحل شمالی از رطوبت کمتری برخوردار است. منطقه تهران در دامنه بلندترین ارتفاعات البرز قرار گرفته که از شمال به جنوب دارای شیب تند می باشد به نحوی که از مرتفع ترین قله این کوه ها (دماوند) با 5678 متر ارتفاع، در دشت کویر کمتر از 800 متر ارتفاع از سطح دریا می رسد. برودت هوای کوهستان و اختلاف درجه آن با دشت های گرم جنوب منطقه تهران وزش باد خنکی را ازجانب شمال به طرف جنوب باعث می گردد که در تلطیف و اعتدال هوای محدوده مطالعه بسیار موثر است. ذوب تدریجی برفها، جویبارها ورودخانه های مختلفی را ایجاد نموده اند که علاوه بر تامین آب مصرفی تهران، اکثر نقاط ییلاقی را دربرگرفته است. در جنوب شهر تهران ناحیه بیابانی قرار گرفت وهوای آن گرم و خشک است. در ناحیه مزبور دشتهای نمک و سائیدگی کوهها و خصوصیات کامل کویری مشاهده می گردد و هنگام وزش باد هوای کویری را توام با طوفان و شن به اطراف سرایت می دهد. در قسمت غربی، دشت قزوین قرار گرفته که یکی از مناطق حاصلخیز جنوب کوههای البرز را تشکیل می دهد. به علت شرایط مناسب حد فاصل قزوین و تهران به تدریج به کشتزار تبدیل گردیده و مراکز فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و خدماتی در آن به وجود آمده است.
1-4-1-3- سیمای طبیعی و کالبدی شهر
سیمای طبیعی هر شهری بیش از هر عامل دیگری تحت تاثیر شکل و فرم زمین است. فرم زمین به صورت پستی و بلندی، فراز و نشیب و جنس زمین مانند سنگ و صخره و خاک و رنگ زمین عامل مهمی در چهره آن است. پس از فرم زمین، آب به صورت رود، جویبار و دریا و پوشش گیاهان به صورت جنگل و باغ وبیشه عناصر مهم مناطق طبیعی شهرها را تشکیل می دهند. این عناصر به لحاظ کمی و عدم وجود در فضاهای مصنوعی شهرها، ارزش حیاتی و روانی بسیار نیرومندی در ادراک فضا و مکان شهر دارند. لذا شناخت عناصر طبیعی در مناطق شهرها از عوامل مهم طرح به شمار می روند.
کوهی که شهر تهران را از جانب شمال و سپس شرق احاطه کرده است. مهمترین عنصر مشخصه فضای تهران است. کوهستان البرز زمینه اصلی منظر طبیعی و خط مشخص افق شمالی منطقه تهران می باشد که ساخت و سازهای شهری کنونی و متاسفانه آتی تا منتهی الیه دامنه پیشکوه های البرز مانند امام زاده قاسم، جماران، دارآباد، ولنجک و فرحزاد پیش رفته است. تپه ماهورهای دامنه جنوبی تر البرز مانند تپه های لویزان، قیطریه، الهیه و امانیه و قدری جنوبی تر آن تپه های عباس آباد و امیرآباد و حسن آباد از اراضی برجسته ای با فراز و نشیب هستند که شهر به طور جسته و گریخته بر فراز آنها ساخته شده است و سیمای مشخص و خاصی یافته است.
نهرهای سرخه حصار و کن در سطح دشت تهران تبدیل به سیل های خشک شده، نهرهای دربند، دارآباد و فرح زاد در داخل شهر به مجاری فاضلاب، پیوسته هیچکدام نقش مثبتی را درسیمای شهر تهران ایفا نمی کنند.
1-4-1-3- 1 – زمین شناسی
مقاومت های مختلف تشکیلات زمین شناسی منطقه در مقابل فرسایش های متعدد، تشکیل ارتفاعات بلند، دره ها و پرتگاههایی را داده است که در منطقه مزبور به نحوی مشخص هستند.
جریان رودخانه ها و مسیل های مختلف که ریزش های جوی منطقه را به سمت جنوب هدایت می کند، در روی موفولوژی فرسایشی منطقه تاثیر به سزایی دارد. حاصل تخریب و حاصل این رودخانه ها به صورت مخروط افکنه بزرگ تهران ظاهر می شود که از پای دامنه ارتفاعات البرز تا دشت جنوب تهران گسترده تر شده است.
از نظر زمین شناسی می توان قدیمی ترین تشکیلات تا جدیدترین آنها را در این منطقه از البرز جستجو نمود.
1-4-1-3- 2 – حرکات فعال زمین
از نظر تکنیکی این منطقه در حالت کلی تحت تاثیر دو واحد چین خوردگی زیر قرار گرفته است:
چین خوردگی البرز که ارتفاعات حد شمال دشت را به وجود آورده است.
چین خوردگی آنتی البرز که ارتفاعات حد جنوبی ناحیه تهران را تشکیل داده است.
الف) چین خوردگی البرز
سلسله جبال البرز که قسمتی از آن در شمال منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. در نتیجه حرکات کوهزایی دوران سوم به وجود آمده اند. شیب طبقات در کناره های دشت به طرف شمال است. این وضعیت مربوط به ناودیس توچال با امتداد شرقی، غربی می باشد که دامنه جنوبی آن در شمال این دشت واقع گردیده است. به علاوه طبقات سبز به صورت رو رانده در روی طبقات جوانتر در حاشیه شمالی دشت قرار گرفته اند و این وضع در دره کن به وضوح دیده می شود.
ب) چین خوردگی آنتی البرز:
آنتی البرز به صورت تاقدیس در جنوب دشت تهران قرار گرفته است و این دشت را از کویری مرکزی جدا می سازد. طبقات رسوبی به صورت خیلی پراکنده روی توده های درونی این کوهها قرار گرفته اند. ادامه این رسوبات در سمت غرب به تشکیلات آتشفشانی که احتمالا مربوط الیگوسن می باشد ختم می گردد. تشکیلات آبرفتی دشت تهران که به صورت ناودیس در میان این واحد چین خورده قرار گرفته در اثر فشارهای کوه البرز که از شمال به جنوب وارد می شود و مقاومت های کوه های سه پایه در جنوب غرب به صورت سفره چین خورده ای در آمده است. در جنوب البرز، گسلهای سرتاسری کرج- دربند و در بالادست آن گسل شمال غرب دربند وجود دار د که از نظر فعالیت گسلهای متوسطی می باشند.
1-4-2- شناخت اقلیم
1-4-2- 1- موقعیت اقلیمی تهران
شهر تهران به لحاظ قرارگیری در دامنه کوه البرز و پیش آمدگی بخشهایی از کوه در طرفین آن خصوصا در قسمت شرقی تهران ویژگیهای خاصی دارد. بادهای کویری که در تابستان از جنوب شرقی و از ناحیه مسیله به سوی تهران می وزد، همچنین به علت وجود تنگناهای کوهستانی، فضای شهر را از گرد و غبار می پوشاند. ویژگی این بادها خشکی و غبار آلودگی آن ها می باشد.
بادهای کوهستان به صورت نزولات از دره های خنک به سوی دشت گرم جریان یافته، در بالای سطح شهر به بادهای گرم بیابانی ملحق می شود.
همچنین قرارگیری شهر تهران در تنگنای کوهستانی موجب ایجاد وارونگی هوا خصوصا در فصول گرم سال می شود و در عین حال پیش آمدگی کوهستانی سمت غرب تهران مانع از وزش باد شدید غربی به سطح شهر می شود. این دو عامل موجب تثبیت و تقویت آلودگی شهر تهران می شود.
شهر تهران به علت موقعیت خاص جغرافیایی خود از آب و هوای کاملا متفاوتی در طول سال برخوردار است و با توجه به آنکه ابعاد و بزرگی پهنه شهر تهران، بررسی اقلیمی آن را در یک مجموعه آماری نمی تواند نمایش دهنده باشد.
1-4-2- 2- ویژگی اقلیمی تهران
از آنجایی که اقلیم نتیجه عواملی چون تابش آفتاب، دما، بارندگی، رطوبت، فشار هوا و باد می باشد، بررسی مختصری از عوامل فوق، با توجه به میزان تاثیر آنها بر اقلیم شهر تهران ضروری به نظر می رسد لذا به تاثیر این عوامل بر ساختار آب و هوایی شهر تهران می پردازیم:
1-4-2- 2- 1-تابش آفتاب
تابش نور آفتاب باعث ایجاد روشنایی طبیعی و حرارت در ساختمان می گردد و برای شناخت و محاسبه میزان تابش و حرارت ناشی از آن می باید موقعیت و زوایای تابش خورشید و تعداد روزهای آفتابی و ابری تهران مورد مطالعه قرار گیرند.
موقعیت و زوایای خورشید در شش موقعیت سال، از نمودار استخراج گردیده و نشان داده شده است. دیاگرام و جدول مورد مطالعه می تواند در تعیین موقعیت وجهات اصلی و فرعی ساختمانها، طراحی میزان و ابعاد و فرم پنجره ها ومحاسبات تاسیسات حرارتی و… مورد استفاده قرار گیرند. همچنین انرژی خورشید که به صورتهای مستقیم و پراکنده منعکس شده (از سطوح اطراف) و بر سطوح خارجی ساختمانها می تابد تا تغییر موقعیت ساختمان و جهات گوناگون و تغییر زاویه اشعه خورشید نسبت به سطوح مختلف ساختمان (سقف و دیوارها) متفاوت می باشد. لازم به ذکر است در محاسبه مقدار حرارتی که در سطح اجسام در اثر تابش خورشید ایجاد می گردد علاوه بر زاویه تابش خورشید و موقعیت آن عوامل دیگری نظیر رنگ اجسام و صیقلی بودن رویه آن و همچنین سرعت جریان هوایی که پیرامون اجسام در حرکت است دخالت دارد.
1-4-2- 2- 2-دما
شهر تهران در دامنه جنوبی رشته کوه البرز و حاشیه شمال غربی کویر مرکزی ایران قرار دارد، به طور کلی تابستانهایی با هوایی گرم و خشک و زمستانهایی معتدل و گاهی سرد را دارا است.
آمار تحلیل شده ایستگاه پارک شهر هواشناسی نشان می دهد که با توجه به محل استقرار این ایستگاه در ارتفاع 1210 متری و عرض جغرافیایی 35 درجه و 41 دقیقه درجه شمالی و طول جغرافیایی 51 درجه و 23 دقیقه خاوری، سردترین ماه سال، ماه ژانویه با 2/1 درجه سانتیگراد و گرم ترین ماه سال ماه جولای با 8/35 درجه سانتیگراد می باشد. متوسط دمای روزانه بین 7/23 تا 1/28 درجه سانتیگراد با رطوبت 46 الی 75 درصد در فصل زمستان، حوزه مرکزی دارای تابستانهای گرم و زمستانهای سردی است. با توجه به اینکه زمستانها نم نسبی مناسبی در این حوزه وجود دارد، می توان از وسایل مکانیکی نوع غیر مرطوب در ساختمانهای این حوزه استفاده کرد.
مطلق درجه حرارت ثبت شده طی دوره پانزده ساله این حوزه، حداقل مطلق 13- درجه و حداکثر مطلق 39 درجه می باشد. میانگین مطلق درجه حرارت (دما) در فصول مختلف سال در این حوزه ما بین 5/4 تا 5/37 درجه سانتیگراد تغییر می یابد.
1-4-2- 2- 3-میزان بارش
بررسی آمار تهران در حوزه مرکزی طی پانزده سال آمار هواشناسی نشان می دهد که میزان بارندگی در این منطقه حداکثر بارش در ماه مارس با 6/47 میلی متر است. در ماه های جولای و دسامبر طی این دوره بارش قابل توجهی نبوده است. ماه های ژوئن و سپتامبر با بارشی میانگین 3/0 تا 8/4 میلیمتر از ماه های خشک طی سال در این حوزه می باشد. دیاگرام میانگین دمای روزانه و بارش ماهیانه در این حوزه نشان می دهد که به جز ماه های مارس و دسامبر در طول این حوزه کمبود بارش وجود داشته و اصولا دارای اقلیمی خشک است. حداکثر مطلق ثبت شده بارندگی طی یک ماه در این حوزه 116 میلی متر ومیانگین مجموع بارندگی سالیانه در طول دوره پانزده ساله 239 میلیمتر می باشد.
1-4-2- 2- 4-رطوبت نسبی
متوسط حداکثر میزان رطوبت نسبی در حوزه مرکزی شهر تهران مربوط به ماههای نوامبر الی فوریه می باشد که میزان نم نسبی در طی این دوره بین 76 الی 82 درصد در تغییر است. حداقل رطوبت در ماههای ژوئن الی سپتامبر بوده و ین 63 الی 65 درصد گزارش شده است. در ساعات 30/12 و 30/18 این حوزه رطوبت 31 الی 44 درصد گزارش شده است. اصولا به جز فصل زمستان این حوزه دارای آب و هوایی خشک است
1-4-2- 2- 5-روزهای یخبندان و بارانی
آمار هواشناسی حوزه مرکزی تهران نشان داده است که معمولا 20 روز در ماه ژانویه در این حوزه یخبندان است. در طول سال به طور میانگین 48 روز یخبندان به وقوع می پیوندد که طی ماه های نوامبر الی مارس می باشد. میانگین متوسط حداقل درجه حرارت در ماه ژانویه 2/1- درجه سانتیگراد و حداقل مطلق 13- درجه سانتیگراد در طی دوره آماری 15 ساله این حوزه گزارش شده است. حداقل و حداکثر متوسط دمای روزانه در طی این دوره 3/0- تا 7/29 درجه سانتیگراد بوده است.
بر اساس آمار میانگین پانزده ساله حوزه مرکزی شهر تهران سالیانه 44 روز بارش باران گزارش شده است. حداکثر بارانی که طی 1 ماه در این حوزه باریده 116 میلیمتر با حداکثر مجموع سالیانه میانگین 239 میلیمتر است. در طی 1 روز حداکثر 40 میلیمتر باران گزارش گردیده و ماه های جولای و سپتامبر بدون بارندگی قابل توجهی به ثبت رسیده و بیشترین روزهای بارانی با میانگین 6 روز در ماه، ماه های دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس بوده است.
1-4-2- 2- 6-باد
با بررسی سالنامه آماری هواشناسی مشاهده می شود که بادر در طول سال با شدت و ضعف نسبی در تمام جهات بر دشت تهران می وزد. باد غالب تهران چه از نظر میانگین بیشترین وزش در طول سال و چه از نظر میانگین سرعت، باد غربی است.
به طور کلی جابجایی عمده هوای تهران از جبهه غربی (شمال غربی- غرب- جنوب غربی) صورت می پذیرد. بیشترین سرعت برای سه ساله 1982-1984، 18 نات ثابت شده است (از سمت 290 درجه در ماه مارس 1984 و از سمت 310 درجه در می 1982) در جداول بادهای شرقی کمترین تعداد وزش را داراست. در مبحث باد (جابه جایی هوا) بهتر است به این نکته هم توجه شود که آلودگی هوای تهران در چند سال اخیر مساله حادی شده است. خصوصا بیشتر در فصول پاییز و زمستان، در برخی از مقاطع زمانی هوای تهران دچار یک نوع کندی جابه جایی و با توجه به ازدیاد نسبی فشار هوا در ارتفاع باعث پدیده وارونگی می شود که این مساله آلودگی هوا را تشدید می کند.
1-4-2- 2- 7-تاثیر جهات تابش خورشید در استقرار ساختمان
اگر به نمودار وضعیت تابش خورشید در عرض جغرافیایی موجود تهران توجه کنیم، مشاهده خواهیم کرد زاویه تابش آفتاب در اول دی ماه به حداقل (30 درجه) و در اوایل تیرماه به حداکثر (78درجه) می رسد. بدین ترتیب در اول دی ماه که کوتاه ترین و معمولا یکی از سردترین روزهای سال است، یک دیوار جنوبی به ارتفاع 1 متر سایه ای به طول 73/1 متر در پشت خود ایجاد می کند. همین دیوار در اول تیرماه سایه ای به طول 21 سانتیمتر در پشت خود ایجاد می نماید.
با توجه به نمودار مذکور متوجه می شویم که در گرم ترین مواقع سال مدت زمانی که خورشید در اسمان حضور دارد از ساعت 5 صبح الی 19 و در سردترین مواقع سال از ساعت 30/17 الی 45/16 می باشد. به همین منظور نمودار مسیر حرکت خورشید در منطقه می تواند در تعیین موقعیت و جهات اصلی و فرعی ساختمانها، طراحی پنجره ها، سایبانها و محاسبات حرارتی و… مورد استفاده قرار گیرد. تعداد ساعات تابش آفتاب در ماه های مختلف سال متفاوت است و میزان انرژی نور خورشید نیز دارای مقادیر متفاوتی می باشد. میزان انرژی خورشید با استفاده از وسایلی از قبیل پیرانومتر بر حسب کالری بر سانتیمتر مربع در دقیقه اندازه گیری می شود. این اندازه گیری در اداره تحقیقات واحد هواشناسی دانشکده کشاورزی کرج جهت عرض جغرافیایی 35 درجه تهیه شده است. عوامل موثر در کاهش انرژی خورشید عبارتند از : ابر و مه و گرد و خاک که نسبت به فصول مختلف سال هر کدام تاثیر می گذارند. برای تعیین جهت استقرار بنا و مقابله با گرمای حاصله از خورشید در مواقع گرم و در اختیار گرفت این انرژی در مواققع سرد باید حالتی را انتخاب کرد که بنا در تابستان کمترین حرارت را از آفتاب و محیط اطراف کسب کند و در زمستان علاوه بر اینکه کمترین حرارت را از دست می دهد، بیشترین حرارت را از آفتاب ومحیط اطراف کسب نماید. با توجه به این مطلب می توان دریافت که برای کسب گرمای حاصله از خورشید در مواقع سرد و گرم باید بنا در محدوده جنوب تا 45 درجه به سمت شرق قرار بگیرد.
با توجه به این مطلب که تهران از نظر آب و هوایی دارای زمستان سرد و تابستان تقریبا گرم است باید سعی بر این داشت که انرژی خورشید تابیده شده بر سطوح قائم بنا در زمستان به بیشترین سطوح بنا تاثیر بگذارد و در تابستان کمترین سطوح ساختمان در معرض این پرتوها باشد. حداکثر انرژی که توسط دیواره ها در 35 درجه عرض جغرافیایی برای زمانیکه بنا 5/22 درجه به طرف شرق انحراف داشته است) از خورشید تابیده شده کسب می شود مشاهده می گردد. در این وضعیت جبهه جنوبی مجموعه در زمستان تقریبا از ساعت 5/7 شروع به کسب انرژی از پرتوهای خورشید می کند و در ساعت 30/10 به حداکثر میزان ذخیره می رسد تا ساعت 4 بعد از ظهر این ذخیره را به تدریج از دست مید هد که در همین زمان جبهه غربی به حداکثر میزان ذخیره انرژی خورشید می رسد. در فصل گرم جبهه های شرقی و غربی بیشترین انرژی را از خورشید جذب می کنند که با در کنار هم قرار دادن بنا می توان مسئله را حل کرد.
1-4-2- 2- 8-تاثیرات جهت وزش باد در استقرار ساختمان
علاوه بر گرمای حاصله از خورشید، جریان باد نیز در جهت استقرار بنا تاثیر دارد. باتوجه به آمار هواشناسی در مورد جریان باد در منطقه متوجه می شویم وزش باد در تهران محدودیتهایی را از لحاظ انتخاب جبهه بادگیری ایجاد می کند. با توجه به نمودار وزش باد در شهر تهران، محدوده بادهای موثر، نیمه موثر و بی اثردر به جریان انداختن هوای داخل ساختمان بر روی دو جبهه طولانی تر یک ساختمان مستطیل شکل را می توان شناخت و با توجه به اینکه در سه ماه دسامبر، ژانویه و فوریه تهران متوسط میزان رطوبت به 70% می رسد، جریان موثر باد می تواند در کنترل رطوبت هوای محل نیز تاثیر خود را بگذارد.
تهویه طبیعی به دو صورت، یکی مستقیم و دیگری غیر مستقیم بر انسان اثر می گذارد. از یک سو پاکی و سرعت جریان هوا در داخل ساختمان به طور مستقیم بر انسان اثر کرده و از سوی دیگر وضعیت تهویه را از طریق تاثیر بر دما و رطوبت هوا و سطوح داخلی به طور غیر مستقیم انسان را تحت تاثیر قرار می دهد.
به طور کلی تهویه طبیعی دارای سه عملکرد مختلف در ساختمان است.
الف) تامین هوای قابل تنفس در داخل ساختمان به وسیله جانشین ساختن هوای تازه خارجی به جای هوای کثیف و مصرف شده داخلی.
ب) ایجاد آسایش فیزیکی به وسیله بالا بردن کاهش دمای اضافی بدن از طریق تبخیر نمودن عرق ایجاد شده بر روی پوست و همچنین از طریق برطرف نمودن ناراحتی که در اثر خیس شدن سطح بدن از عرق به وجود می آید.
ج) ایجاد آسایش فیزیکی در داخل ساختمان به وسیله خنک نمودن جسم ساختمان (هنگامیکه هوای داخلی گرمتر از هوای خارجی است).
1-4-2- 2- 9-سایه و نورگیری
عامل اصلی در آسایش فصل تابستان مقدار تشعشع خوشیدی است که به ساختمان برخورد می کند و بخصوص پنجره هایی که این تشعشع می توانند از طریق آنها به داخل ساختمان نفوذ کند. ضروری ترین عاملی که باید در طراحی هماهنگ با آسایش تابستانی به کار رود سایه کردن تمام نورگیرها در مکانهایی است که تابش خورشید موجب اشکال می شود.
سمت جنوبی ساختمانها با کوچکترین پیش بینی های سایه کننده جوابگو بوده و اشکال تامین سایه مناسب در جهت شرق و غرب است در این دو جهت سطوح قائم غربی تابش مستقیم بعد از ظهرها را در زمانی دریافت می کنند که حرارت رو به افزایش محیط در طول روز به حداکثر می رسد.
1-4-2- 2- 10-تنظیم کننده های حرارت مکانیکی
شرایط نامساعد به دلیل سردی یا گرمی هوا ایجاب می نماید که برای فضای درونی ساختمان تنظیم کننده های مکانیکی استفاده گردد.
در شرایط نامساعد گرمی هوا، با جلوگیری از کسب حرارت، به حداقل رساندن اتلاف حرارتی و از بین بردن هر گونه حرارت اضافی بوسیله سیستمهای خنک کننده ای که نوعی انرژی را مصرف خواهد نمود امکان پذیر می باشد. بنابراین تنظیم کننده های مکانیکی برای بهینه شدن هر دو شرایط بحرانی استفاده می گردند.
شدت تغییرات شرایط اقلیمی را می توان به صورت زیر بیان نمود. تنظیم دقیق محیط داخلی فقط با استفاده از سیستمهای مکانیکی فعال امکانپذیر است. اما با استفاده از روشهای ساختمانی و تنظیم شرایط وظایف تنظیم کننده های مکانیکی به طور اساسی کاهش یافته و اقتصادی تر خواهد گردید.
1-4-2- 2-11-جهت استقرار ساختمان
حدود اولویت های جهات استقرار قابل قبول از 150 درجه تا 195 درجه قرار گرفته اند. تمامی این محدوده در ساختمانهای کوتاه می توانند مورد استفاده قرار گیرند. ساختمانهای بلند که کنترلهای تابشی در حداقل و بصورت انواع سایه بانهای ثابت پیش بینی می شوند بهتر است در جهت 155 درجه الی 160 درجه قرار گیرند که حالت بهینه استقرار در عرض جغرافیایی 35 درجه می باشد و اثرات اوقات گرم سال کمترین بوده و در نتیجه بار و مصرف انرژی تاسیسات پیش بینی شده را نیز به حداقل می رساند.
1-4-2- 3- نتیجه گیری
با توجه به مطالبی که در صفحات قبل ارائه شد، می توان رهنمودهایی را (هر چند بسیار کلی) در جهت سازگاری فضاهای باز و بسته با شرایط اقلیمی مطرح کرد.
جنبه های مختلف شرایط اقلیمی در زمستان و تابستان روشن می کند که ساعات بحرانی آب و هوایی در تابستان بین ساعات 12 تا 15 و در زمستان بعد از ساعت 16 و قبل از ساعت 7 صبح می باشد. با توجه به ساعات فعالیت کاربریهای مختلف، می توان توصیه هایی را برای هر یک از فضاها با توجه به کاربری آنها ارائه نمود.
برای تامین شرایط آسایش درونی و بیرونی فضاها، باید موارد زیر را در نظر داشت:
1- حفاظت فضاهای داخلی از باد سرد زمستانی و تابش مزاحم تابستانی با به حداقل رساندن بازشوها در جبهه غربی ساختمانها
2- تعبیه بازشوهای متقابل در جبهه های رو و پشت به باد غالب تابستان در به جریان انداختن هوا و ایجاد کوران موثر خواهد بود.
3- حفاظت بازشوهای اطراف ساختمانها در مقابل تابش مزاحم تابستان با تعبیه سایه بانهای مناسبی امکانپذیر است.
4- به منظور استفاده هر چه بیشتر از تابش آفتاب زمستانی و پرهیز از تابش مزاحم تابستانی در کاشتن درختان باید فواصل متناسب را رعایت نمود.
5- برای تعدیل اثر باد گرم تابستانی و کمبود رطوبت نسبی در معابر سرپوشیده بهتر است ارتفاع پوشش گیاهی را متناسب با ساخت و سازها در نظر گرفت.
6- در معابر دسترسی با کاشت گیاهان مناسب در محلهای صحیح، پیش بینی سرپوشیده برای عبور عابرین پیاده می توان شرایط بحرانی اقلیمی راتعدیل نمود.
لازم به ذکر است که در اثر فعالیت ها و ساختارهای انسان، تغییرات فیزیکی و نیازهای جدیدی پدیدار می گردند که همیشه در محدوده آسایش انسانی در فضای باز و بسته قرار نخواهند گرفت و احتیاج به تمهیدات بخصوص و از پیش تعیین شده ای دارند که حدود آسایش را در فضاهای باز و بسته توسعه دهند.
1-4-3- شناخت و تحلیل سایت و دلایل انتخاب آن
1-4-3-1-شناخت کالبد سایت
1-4-3-1- 1- موقعیت
زمین مورد نظر در محدوده منطقه 6 شهرداری تهران و در ضلع شمالی پارک لاله قرار گرفته و تقریبا در مرکز شهر است و به میادین پرترددی چون هفت تیر، انقلاب و ولیعصر نزدیک است. این زمین از شمال به خیابان دکتر فاطمی و از شرق به هتل لاله و خیابان حجاب و از غرب به موزه فرش و خیابان کارگر شمالی و از جنوب به پارک لاله و نهایتا به بلوار کشاورز منتهی می شود.
1-4-3-1- 2- ابعاد و مساحت زمین
این سایت دارای ابعاد نامنظمی است و می توان گفت در قسمت شمال حدود 75 متر و در قسمت غرب 85 متر و در قسمت شرق حدود 108 متر امتداد دارد و در جنوب دارای منحنی به طول 103 متر می باشد و دارای مساحتی حدود می باشد.
1-4-3-1- 3- دسترسی ها
این سایت به دلیل موقعیتش با خیابان های مهمی مثل خیابان فاطمی که دسترسی اصلی این سایت محسوب می شود و همچنین دسترسی مهم دیگری که دسترسی مستقیم محسوب می شود پارک لاله می باشد که از جنوب به این سایت در ارتباط مستقیم می باشد.
1-4-3-1- 4- همسایگی
این سایت در ضلع شمالی پارک لاله قرار گرفته که از یک طرف به موزه فرش و از طرف دیگر به هتل لاله مشرف است. در ضلع شمالی این سایت خیابان فاطمی قرار گرفت و از جنوب به پارک لاله منتهی می شود از مراکز مهمی که در اطراف این سایت قرار گرفته اند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و موزه هنرهای معاصر و فدراسیون های ورزشی مختلف و سازمان آب و فاضلاب می باشد.
همچنین در مراکز مهم فرهنگی و آموزشی در محدوده سایت می توان به دانشگاه تهران به عنوان یک قطب مثبت و فعال و مراکز دیگر مانند دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه هنر و… اشاره کرد. ساختمان وزارت کشاورزی در مجاورت ضلع شرقی خیابان حجاب از مراکز مهم اداری منطقه محسوب می شود.
1-4-3-2-تاریخچه شکل گیری محوطه پیرامونی
محوطه پیرامون دانشگاه تهران که اکنون یکی از فضاهای مهم شهری تهران محسوب می شود حدود 70 سال قدمت دارد. باتخریب حصار ناصری در سال 1310 در اثر پرکردن خندق ها و احداث خیابان بر روی آنها چهار میدان در 4 گوشه شهر ساخته شد. میدان انقلاب که نتیجه رشد شهر در فاصله سال های 1310 تا 1320 است در ضلع شمال غربی شهر شکل گرفت. در فاصله سال های 1313 تا 1315 دانشگاه تهران به بیمارستان هزار تخت خوابی، دانشکده افسری، دبیرستان نظام و راه آهن احداث شدند. تا سال 1320 ساخت و سازهای پیوسته در اطراف میدان انقلاب به دانشگاه تهران و ساخت و سازهای حد فاصل خیابان انقلاب (شاه رضا) و خیابان طالقانی (تخت جمشید) و حاشیه خیابان کارگر جنوبی (باغ شاه) محدود می شد. در این سال خیابان کارگر شمالی (امیرآباد) تا بلوار آب کرج (بلوار کشاورز) احداث شد.
در حدود سال 1330 منتهی الیه شمال تهران به منطقه بلوار کشاورز بوده است که اب رودخانه کرج را به تهران منتقل می کرده است. اراضی این بلوار جز اصلی جلالیه بوده است که بخشی از این اراضی به دانشگاه تهران و بخشی نیز به پارک لاله اختصاص یافت ومحدوده بلوار کشاورز مکانی بود برای اسب سواری و به عنوان تفرجگاه شناخته می شد. بقیه اراضی به جز بیمارستان هزار تخت خوابی، با وجود استقرار هنگ سواره و باشگاه تهران و میدان اسب دوانی جلالیه (پارک لاله) به صورت یک منطقه حفاظت شده نظامی بوده است. در آن زمان خیابان فاطمی و خیابان جمالزاده، جاده نظامی محسوب می شده اند. عملکرد فرهنگی این منطقه به دلیل وجود باشگاه تهران، واحدهای دانشگاه آزاد، کلاس های آموزشی، هنری و کتابفروشی به وجود آمده است. همچنین با احداث سینماها در این محدوده عملکرد تقریبی و گذراندن اوقات تشدید شده است. استقرار شمار زیادی بانک و ادارات دولتی و شرکت های خصوصی در این محدوده عملکرد اداری این مکان ها را موجب شده است.
1-4-3-3-تاریخچه پارک لاله
اراضی پارک لاله معروف به میدان اسب دوانی جلالیه در اختیار ارتش بوده که از آن جهت رژه و سان استفاده می گردیده است. ارتش اراضی مربوط را به ازای مطالبات وزارت دارایی در سال 1338 به آن وزارتخانه واگذار نمود. وزارت آبادانی و مسکن وقت ماموریت یافت برای این منطقه طرحی تهیه نماید. قسمت شمالی پارک برای تاسیسات فرهنگی و عام المنفعه و قسمت جنوبی صرفا جهت فضای سبز در نظر گرفته شد. طرح آن به وسیله طراح معروف فرانسوی به نام ژونه و همکاری سایر طراحان ایرانی تهیه و ادامه عملیات اجرایی به شهرداری تهران واگذار گردید و در نهایت در سال 1345 پارک لاله به بهره برداری رسید. مساحت این پارک 271246 متر مربع می باشد.
پارک مزبور از آغاز طرحی جامع و کامل نداشته بلکه به تدریج قسمت های مختلف به آن افزوده شده است. مجری و طرح قسمت های گوناگون پارک، سازمان آبادانی و مسکن بوده است.
به طور کلی طراحی این پارک به طور نامنظم ایجاد شده و در برخی قسمت ها هماهنگی به چشم می خورد. شاید بتوان گفت درطراحی پارک لاله سبک های مختلفی از پارک سازی (انگلیسی و ژاپنی) ارائه و اجرا شده است. مثلا قسمت کوچک و محدودی از پارک در امتداد بلوار کشاورز به سبک باغ های ژاپنی فرم داده شده است. از آنچه در این باغ از نظر طراحی جالب می باشد، اب نما و آبرسانی است.
1-4-3-4-دلایل انتخاب سایت
با توجه به نوع کاربردی پروژه، زمین در موقعیت فرهنگی شهر تاثیر به سزایی بر عملکرد پروژه در آینده خواهد داشت. بر اساس امار موجود در مقدمه ای بر طرح جامع فرهنگی شهر تهران که در سال 1373 تدوین شده، منطقه 6 شهرداری تهران با دارا بودن بیشترین تعداد دانشگاه، آموزشگاه، سینما و مراکز فرهنگی بیشترین پتانسیل فرهنگی را در شهر تهران دارد.
مجمع الشعرا در بخش شرقی منطقه 6 تهران به عنوان قطبی مثبت در ارتباط با پروژه به خوبی کار می کند و همچنین موزه هنرهای معاصر که در بخش غربی پارک لاله و در نزدیکی سایت قرار دارد به عنوان قطبی فعال و مکمل در پیشبرد پروژه مرکز شعر عمل خواهد کرد.
1-4-3-5-ارزش حائز اهمیت سازمان شهری در ارتباط با پروژه
1-4-3-5- 1- فضاهای آموزشی
این فضاها شامل دانشگاه تهران، دانشگاه هنر ومعماری دانشگاه آزاد، مدارس و موسسه های آموزشی شکل گرفته در پیرامون دانشگاه تهران، به لحاظ همخوانی فعالیت و عملکردشان با مجموعه ها و به دلیل خدماتی که به دانشجویان ارائه می دهند به عنوان ارزش عملکردی محسوب می شوند.
1-4-3-5- 2- پارک لاله
این پارک با داشتن فعالیت ها و فضاهای متنوع که به آنها اشاره می شود و همچنین به لحاظ زیبایی محیط، تصفیه هوا و گذراندن اوقات فراغت نقش مهمی را داراست.
این پارک در مجاورت مراکز فرهنگی معتبری چون موزه هنرهای معاصر، موزه فرش، دانشگاه تهران، هتل بزرگ لاله (اینترکنتینانتال سابق)، خدمات تفریحی و گردشگاهی نسبتا کامل و متنوعی را فراهم کرده است.
موقعیت پارک لاله از شمال به خیابان دکتر فاطمی، از جنوب به بلوار کشاورز، از شرق به خیابان حجاب و از غرب به کارگر شمالی محدود می شود. مساحت اولیه این پارک بالغ بر 45 هکتار بوده است که بخشی از آن در اختیار موزه های هنرهای معاصر و فرش، هتل لاله، هتل در دست احداث ایران و ژاپن، دبیرستان آیت الله سعیدی و مرکز افرینش هنرها قرار گرفته است و مساحت زیر پوشش خدماتی پارک در حال حاضر قریب به 350000 متر مربع (35 هکتار) می باشد.
پارک لاله فاقد پارکینگ وسائط نقلیه است و مراجعین از خیابان های مجاور برای پارک اتومبیل های خود استفاده می کنند و از طریق 5 ورودی امکان دسترسی به پارک را دارند. ورودی اصلی این پارک در محل تقاطع بلوار کشاورز وخیابان کارگر واقع می باشد. سطوح ورودی اصلی این پارک در محل تقاطع بلوار کشاورز و خیابان کارگر واقع می باشد. سطوح معابر داخلی پارک لاله متشکل از خیابان های آسفالته با مساحتی معادل 30097 متر مربع و مسیرهای شن ریزی شده به مساحت 26584 متر مربع می باشد. این شبکه ارتباطی امکان پیاده روی، دسترسی به فضاهای خدمات پارک و استفاده از مناظر و جلوه های ویژه محیط طبیعی پارک را به وجود آورده است. سطوح و فضاهای خدماتی، رفاهی، فرهنگی پارک لاله شامل بخش هایی مانند ساختمان اداری و مدیریت به مساحت 320 متر مربع، 5 کیوسک نگهبانی، ساختمان کارگری به مساحت 279 متر مربع، انبار به مساحت 150 متر مربع، تریا 80 متر مربع، سرویس های بهداشتی 50 متر مربع، گلخانه 255 متر مربع و کتابخانه 710 متر مربع می باشد.
علاوه بر این نمازخانه سالن اجتماعات و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از بخش های فرهنگی این پارک به شمار می آیند. پیش بینی احداث یک رستوران به مساحت 300 متر مربع نیز می تواند نیازهای مراجعین را در آینده برطرف نماید. در پارک لاله 26000 متر مربع زمین اختصاص به فعالیت های ورزشی و بدنسازی داشته و علاوه بر این فضایی با 800 متر مربع زیربنا در دست احداث سالن سرپوشیده ورزشی می باشد. زمین های بازی کودکان در پارک لاله 5000 متر مساحت داشته و در برگیرنده وسایل بازی، تفریحی مورد نیاز کودکان و خردسالان می باشد.
با توجه به امکانات موجود در پارک در می یابیم که این پارک در مجموع به عنوان یک مجموعه گردشگاهی و تفریحی از تسهیلات نسبتا مناسبی برخوردار بوده و در روز علاقه مندان بسیاری را در خود می پذیرد. مکمل این مجموعه خدماتی، فضای سبز و پوشش گیاهی متنوع و وسیعی است که با استفاده از انواع گونه های تزئینی، درختچه ها و درختان توانسته سرانه فضای سبز این منطقه را تا حدودی تعدیل نماید.
از گیاهان تزئینی مورد استفاده این پارک می توان به انواع رز، گل یخ، ماگنولیا، آزالیا، یاس، یوگا، هفت رنگ و نمونه های متنوع دیگری اشاره کرد. همچنین انواع بوداغ، توری، نرگس، درختی، ختمی، ارغوان، ابریشمی، اسپیده و… درختچه های این پارک را شامل می شود. درختان پارک لاله نیز از گونه های سرو، اقاقیا، چنار، بلوط، کاج، بید، نارون، افرا، انجیلی، بامبو، و دیگر درختان متناسب با اقلیم منطقه تشکیل شده است.
مساحت فضاهای سبز پارک بالغ بر 23 هکتار می باشد که از این مقدار 85800 متر مربع آن زیر پوشش سطوح چمنکاری قرار دارد. به منظور آبیاری فضاهای سبز این پارک علاوه بر استفاده از شبکه آب شهری، سه حلقه چاه نیمه عمیق نیز حفر گردیده است که مجموعا مورد استفاده قرار می گیرند. وجود 4000 متر مربع آب نما در این پارک علاوه بر تلطیف هوا، تنوع محیطی خاصی به این مجموعه بخشیده است. در پارک لاله 66 نیمکت بتونی و 283 نیمکت چوبی، 12 آبخوری نصب گردیده است. علاوه بر این 218 چراغ پایه دار و 135 پروژکتور و چراغ آب نما از طریق یک پس فشار قوی و سه پست تقویتی فرعی، سیستم روشنایی پارک را تغذیه و تامین می نماید.
1-4-3-5- 3- مراکز فرهنگی
این مراکز با هویت عملکردی مرکز هنرهای معاصر گره خورده و در ارتقا و حفظ فرهنگ ملی تاثیر به سزایی دارند و عبارتند از:
1-4-3-5- 4- سینماها
سینما بلوار واقع در ضلع جنوب شرقی بلوار کشاورز، سینما بهمن واقع در ضلع شمال شرقی میدان انقلاب، سینما شهر تماشا و سینما سپیده واقع در خیابان انقلاب (حد فاصل خیابان وصال شیرازی و خیابان قدس) و بالاخره سینما عصر جدید واقع در خیابان طالقانی، سینما قدس در میدان ولیعصر و سینما آفریقا در خیابان ولیعصر از جمله سینماهایی هستند که در محدوده سایت قرار گرفته اند. این سینماها به عنوان فضاهایی که به لحاظ داشتن عملکرد فرهنگی به رغم نمایش فیلم های عامه پسند در شماری از آنها با عملکرد مرکز هنرهای معاصر هماهنگی وهمخوانی دارند، ارزش های حائز اهمیت محدود به شمار می آیند.
1-4-3-5- 5- موزه هنرهای معاصر و موزه فرش
این دو موزه که در ضلع غربی و شمالی پارک لاله واقع شده اند از مهمترین موزه های شهر تهران هستند که به دلیل داشتن عملکرد فرهنگی و قرارگیری در محدوده سایت نقش مهمی در حفظ ارزش و عملکرد فرهنگی محدوده دارند.
1-4-3-5- 6- سالن تئاتر(تالار نمایش) پارک لاله
این سالن در پارک لاله واقع شده است و با وجود اینکه در همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در راستای خدمت به کودکان و نوجوانان فعالیت می کند، اما به عنوان یک مرکز فرهنگی و از جمله ارزش های حائز اهمیت محدود به شمار می رود.
1-4-3-5- 7- نگارخانه
این نگارخانه در ضلع شمالی پارک لاله قرار گرفته و به عنوان یک مرکز فرهنگی حائز اهمیت است.
1-4-3-5- 8- کتابخانه لاله
این کتابخانه در پارک لاله واقع شده است و همانند نگارخانه و سالن به دلیل داشتن کاربردی فرهنگی حائز اهمیت است.
1-4-3-5- 9- مراکز آفرینش های فرهنگی و هنری
این مرکز وابسته به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است و در ضلع شرقی پارک لاله قرار دارد. فعالیت های فرهنگی این مرکز در زمینه برگزاری کنفرانس های مختلف، برقراری نمایشگاه چاپ و نشر و این مرکز را در رده ارزش های عملکردی مجموعه قرار می دهد.
1-4-3-5- 10- سازمان خوداشتغالی و بازارچه کتاب
سازمان خود اشتغالی با همکاری وزارت کار و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ضلع شمال غربی خارج از پارک فعالیت دارد. این سازمان شامل تعدادی غرفه تهیه و فروش صنایع دستی، کتابفروشی، اسباب بازی فروشی، اغذیه فروشی و… است.
بازارچه پارک در ضلع جنوب غربی داخل پارک قرار دارد و فعالیت های آن در زمینه نمایشگاه و فروشگاه کتاب، دنیای بازی، انتشارات سوره و فروشگاه و نمایشگاه گل و اغذیه فروشی است.
فصل دوم
برنامه ریزی فیزیکی و تدوین اصول و ضوابط طراحی
2-1- استانداردها
2-2- برنامه فیزیکی
2-3- بررسی سازه و تاسیسات
2-1- استانداردها
2-1-1- آمفی تئاتر
آمفی تاتر به صورت یک سالن چند منظوره جهت برگزاری سخنرانی،نمایش فیلم و سایر فعالیتها بکار گرفته می شود. ظرفیت آمفی تاتر مجموعه 300 نفر در نظر گرفته شده است، مجموعه فضاهای داخلی آمفی تاتر و فضاهای داخلی آمفی تاتر و فضای جنبی مربوط به آن عبارتند از:
الف- سالن اصلی:فضای استقرار تماشاگران،صحنه نمایش، اتاقهای پشت صحنه
ب- فضاهای جنبی: سالن انتظار،سرویس، اتاق پروژکشن.
2-1-1- 1- سالن اصلی:
با در نظر گرفتن اینکه آمفی تئاتر یک سالن چند عملکردی بوده و برنامه های مختلفی در آن اجرا می گردد،ابعاد سالن و نحوه استقرار صندلیها باید به گونه ای در نظر گرفته شود که در شرایط مختلف کلیه تماشاگران بتوانند بطور واضح را ببینند و صداها را خوب بشنوند. بنابراین استانداردهای مربوط به فعالیتهای مختلف در مورد فاصله تماشاگران از صحنه و زاویه دید آنها باید رعایت گردد. بطور متوسط مساحت لازم برابر 1 مترمربع در ازای هر ببینده است.
مجموعه استانداردهایی که باید در زمینه شیب بندی و فواصل ردیف های صندلی باید رعایت گردد به شرح زیر می باشد:
2-1-1- 2- صحنه نمایش:
صحنه نمایش برای دو گروه فعالیتهای متفاوت طراحی می گردد. گروه اول نمایش فیلم و گروه دوم فعالیتهای نمایشی از قبیل مراسم مختلف: نمایش تاتر،موسیقی، سخنرانی و غیره که استانداردهای هر گروه متفاوت بوده و باید تواما تامین گردد. بعلت شرایط فنی خاص بهتر است پرده نمایش فیلم بصورت ثابت و در پشت صحنه نمایش پیش بینی گردد.
2-1-1- 3- ارتفاع صحنه نسبت به کف:
برای اجرای نمایش مراسم و سخنرانی ارتفاع صحنه باید 15 تا 20 سانتی متر از نقطه دید اولین ردیف تماشاگران پایین تر باشد.
(ارتفاع چشم تماشاگران در حالت نشسته 2/1-1 متر است) ارتفاع صحنه نمایش 1 متر است.ارتفاع پرده نمایش فیلم نسبت به کف اولین ردیف صندلی حداقل 60 سانتی متر است. با توجه به اینکه پرده نمایش در پشت صحنه نصب می گردد و بهتر است حداقل 20-15 سانتی متر از روی صحنه ارتفاع داشته باشد ارتفاع پرده از زمین 20/1 متر انتخاب می شود.
2-1-1- 4- ابعاد پرده نمایش:
پرده نمایش فیلم برای انواع مختلف ابعاد مختلفی دارد که به شرح زیر می باشد:
برای فیلم 35 میلیمتری 5/10 متر=عرض
برای فیلم سینما اسکوپ 7/13 متر=عرض
برای فیلم 70 میلی متری 18 متر=عرض
ارتفاع پرده نمایش 11/8 عرض آن است.
2-1-1- 5- عرض صحنه نمایش:
عرض صحنه نمایش با توجه به عرض پرده نمایش و خطوط دید آخرین تماشاچی ردیف اول تعیین میگردد. عرض صحنه نمایش در بخش جلویی 5/3 متر و در انتها حداقل برابر عرض پرده نمایش بوده و برابر 5/10 متر می باشد.
2-1-1- 6- عمق صحنه نمایش:
عمق صحنه نمایش با توجه به اختلاف فاصله لازم بین اولین ردیف تماشاگران تا صحنه برای برنامه های نمایشی و نمایش فیلم تعیین می گردد. برای برنامه های نمایشی فاصله اولین ردیف تماشاگران تا صحنه حداقل 5 متر است.
برای نمایش فیلم فاصله پرده نمایش تا اولین ردیف صندلیهای بنحوی انتخاب می گردد که کل ارتفاع پرده حداکثر تحت زاویه 33 درجه با چشم اولین ردیف تماشاگران قرار گیرد.بنابراین عمق صحنه نمایش برابر اختلاف این دو فاصله ،برابر 5/6 متر انتخاب می گردد.چنین عمقی برای اجرای نمایشهای مختلف مناسب می باشد.
پشت پرده نمایش یک راهرو حداقل به عرض 5/1 متر برای عبور و مرور و استقرار سخنگو لازم است. با توجه به کلیه شرایط فوق ابعاد صحنه و پرده نمایش حداقل برابر دیاگرام صفحه ی بعد خواهد آمد.
2-1-1-7- ابعاد صندلی و شیب کف سالن:
ابعاد صندلی برای مصرف در آمفی تاتر و همچنین فاصله بین دو ردیف استانداردهای متفاوتی دارد. استانداردهای حداقل که باید رعایت گردد مطابق شکل می باشد.
حداقل فاصله از پشت صندلی دو ردیف 740 میلی متر
حداقل عرض صندلی با دسته 510 میلی متر
حداقل عرض بدون دسته 460 میلی متر
حداقل عرض فاصله پشت تا پشت صندلی دو ردیف 410 میلی متر
در این مورد عرض صندلی ها 51 سانتی متر در نظر گرفته می شود. فاصله بین دو ردیف با توجه به حداکثر تعداد صندلی که توسط یک راهرو سرویس داده می شوند تعیین می گردد.در این طرح حداکثر 14 صندلی بین دو راهرو قرار می گیرد. بنابراین فاصله بین دو ردیف 85 سانتی متر در نظر گرفته می شود . دو روش مختلف شیب بندی کف سالن وجود دارد.
در روش اول شیب کف سالن به طریقی انتخاب می شود که هر بیننده بتواند از بالای سر افراد ردیف جلو صحنه نمایش را ببیند.برای تامین چندین خط دیدی هر ردیف باید 5/12 سانتی متر بالاتر از ردیف جلو باشد. تامین چنین شیبی هر جایی میسر نیست.
در روش دوم برای تامین دید کلیه ببیندگان از سیستم یک در میان برای چیدن صندلیها و شیب کمتر استفاده می شود.به این ترتیب هر بیننده از وسط افراد جلو صحنه را می بیند و میزان شیب نیز به نحوی ایت که سر افراد در ردیف جلو مزاحم دید نباشد.
در این سیستم اختلاف ارتفاع دو ردیف متوالی 6/6 سانتی متر خواهد بود وشیب کلی سالن 6/6 سانتی متر به ازای 85 سانتی متر یعنی در برابر %7/7 خواهد بود. عرض راهروی کنار حداقل 90 سانتی متر است و تعداد راهروها باید به نحوی انتخاب شود که حداکثر 7 صندلی از یک راهرو در هر ردیف سرویس شود.
2-1-1- 8- اتاق پروژکشن:
برای تنظیم و کنترل نور سالن و همچنین امکان نمایش فیلم و اسلاید ، اتاق پروژکشن با فضایی جهت انجام امور فنی و مربوط به فیلم و انبار، در مقابل صحنه مورد لزوم ات، دستگاه پروژکشن(حداقل دو عدد)، یک دستگاه نورافکن و در صورت نیاز یک دستگاه افکت تجهیزات این اتاق را تشکیل می دهد. این اتاق باید ضدآتش باشد و ارتباط سالن با آن فقط از طریق دریچه های ک روی دیوار سمت سالن پیش بینی شده است، می باشد همانطور که در شکل دیده می شود 2 دریچه ی به ابعاد 25*25 سانتی متر جهت پروژکشن ، 2 دریچه به ابعاد 25*25 سانتی متر جهت نظارت مسئول نظارت مسئول اتاق ب صحنه نمایش و یک دریچه به ابعاد حدود 61 سانتی متر جهت نورپردازی در این اتاق در نظر گرفته می شود.
قابهای این دریچه باید ضدآتش پیش بینی شود و همگی مجهز به کرکره عمودی فلزی باشند . باید در نظر داشت که درها به سمت بیرون باز شوند و در مقابل آتش مقاوم بوده و با فشار کم از داخل وکشش کم از بیرون، جواب داده و خودکار بسته شوند.
بهترین موقعیت قرارگیری دستگاه پروژکشن روی محور عمودی بر مرکز پرده می باشد،اما معمولا چندین معمولا چنین موقعیتی وجود ندارد و دستگاه با محور عمود بر مرکز پرده نمایش زاویه ی می سازد که مقدار آن نباید از 18 درجه بیشتر باشد.
آرایش صندلی باید به نحوی باشد که زاویه دید بینندگان نسبت به محور عمود بر پرده در مرکز آن بیشتر نباشد. حداکثر عرض سالن 3 برابر عرض پرده و حداکثر طول آن 5 برابر عرض پرده است.
جهت ایجاد امکان برگزاری برنامه های نمایشی در سالن پیشنهاد می گردد که در پشت صحنه ، تجهیزات مربوط به نمایش نیز در نظر گرفته شود که در این صورت اتاق رختکن،گریم،سرویس های بهداشتی و انبار مورد نیاز می باشد.
تاسیسات پشت صحنه باید دسترسی مجزا داشته باشد تا دسترسی های اصلی سالن استفاده نگردد.
2-1-1- 9- فضای انتظار:
فضای انتظار و تجمع برای توقف بینندگان قبل از ورود به سالن و یا برای استفاده موقت در فاصله بین دو برنامه در نظر گرفته می شود. بنابر استاندارد فضای انتظار برای هر دو برنامه در نظر گرفته می شود. بنابر استاندارد فضای انتظار برای هر نفر متر مربع 8/0 تا 2 است و 6/1 ظرفیت تاتر از فضای انتظار استفاده می کنند.
2-1-1- 10- سرویس:
استاندارد سرویس برای سینما و تئاتر یک سرویس 75 به ازای تا 100 نفر است که از این تعداد 5/2 به مردان و 5/3 به زنان اختصاص می یابد.
2-1-1- 11- فضای ارتباطی:
عرض پله ها با توجه به ظرفیت آمفی تاتر برابر یک مترمربع عرض در ازای 90 متر است. کرویدرهای ارتباطی یک متر در ازای 80 نفر است. عرض کرویدور در محل ورودی و خروجی سالن حداقل 3 متر است.
2-1-2- سایت اینترنتی:
این فضا برای استفاده عموم از اینترنت طراحی شده است ، با توجه به اینکه امروزه رایانه و علوم مربوط به آن طور چشم گیری جهان را در تسخیر خویش در آورده است، نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود و نقش آن را در پیشرفت روز بروز بشر انکار کرد. با این تفاسیر وجود چنین مکانی برای جستجو و تحقیقات بیشتر به کمک رایانه ضروری می نماید.
2-1-2- 1- فضای مورد نیاز:
چون این مکان برایاطلاع رسانی و تحقیق در مورد علوم مختلف به کار برده می شود، معمولا به تعدادی محدودی از آن استفاده می شود و بایستی دارای کامپیوتر و امکانات تکمیلی آن باشد، فضایی به ابعاد یک کلاس به صورت متوسط مورد نیاز است.
2-1-2- 2- مبلمان مورد نیاز:
1- کامپیوتر، میز و صندلی یا امکانات جانبی 2- کمد ضد مغناطیس برای نگهداری C.D و F.D.D 3- میز و صندلی استاد با کامپیوتر و امکانات جانبی 4- آویز لباس
2-1-3- کتابخانه:
یکی از بخش های مهم مرکز ، کتابخانه است. امروزه کتابخانه در مقیاس های مختلف پاسخگوی کارکرد های متمایز است.
-گردآوری وطبقه بندی و فهرست کردن و نگهداری کتاب
-استفاده ی عمومی از آنچه گرد آمده
-گسترش و تعمیم فرهنگ جامعه
ارتباط تالار مطالعه و مخزن کتاب دارای اشکال مختلفی است :
-کتابخانه دارای مخزن کتاب مجزا از تالار مطالعه
_کتابخانه دارای تالار مطالعه همراه با مخزن کتاب
-کتابخانه امانت کتاب بدون تالار مطالعه
کتابخانه عمومی یامردمی که وظیفه ارائه وامانت کتاب را به عهده دارد و بخش مراجعین عام مجهز است.
کتابخانه تخصصی یا عملی که برای مراجعین خاص دایر می شود ومجهزبه بخش امانت محدود است.
کتابخانه آموزشی یا دانشگاهی که برای مراجعه و تحقیق احداث می شود و جمع آوری مداوم انتشارات روز از وظایف این نوع است.
با توجه به آنچه در بالا آمده بدیهی است کتابخانه آموزشی یا دانشگاهی که برای مراجعه وتحقیق احداث می شود لازمه ی اینگونه مرکز است.
فضای قرائت کتابخانه به دو صورت سیستم بازوبسته در نظر گرفته میشود. درسیستم مخزن بازفرد مستقیما با کتاب در رابطه است و در سیستم مخزن بسته هیچگونه تماسی بین مطالعه کننده و کتاب بجز از طریق کتابدار وجود ندارد. هر کدام از این دو سیستم ویژگی های خاص خود را از حیث ابعاد و اندازه دارا می باشد.
قفسه های کتاب که به صورت یک یا دو طرفه مورد استفاده قرار می گیرند از عناصر اساسی و تعین کننده در مشخص نمودن ابعاد و اندازه های فضای قرائت ومخازن کتاب می باشد . در سیستم مخزن باز، حداقل فاصله بین قفسه های کتاب 81 سانتی متر و فاصله محور تا محور قفسه ها 128-152سانتیمترودر سیستم مخزن بسته فاصله ی بین قفسه ها 81-56 سانتیمتر وفاصله محورتا محور قفسه ها 128-106 سانتیمتر می باشد. عمق قفسه ها معمولا بین 20تا 30 سانتیمتر وارتفاع آن ها معمولا 230 سانتیمتر می باشد.
درفضا های قرائت معمولا نور طبیعی کافی وغیرمزاحم ونیز نور مصنوعی یکنواخت تا حد600- 500 لوکس برمتر مربع که بدون سایه بوده وخیره کننده نباشد مورد نیازمی باشد.
حدمطلوب میزان سرو صدا دربخشهای مطالعه کتابخانه 35-30 دسی بل می باشد و بیش از آن شرایط مطالعه نامناسب می شود و فضا های پر سروصدا وشلوغ در حد امکان بایددور از فضای مطالعه پیش بینی شوند ودر صورتی که این امر میسر نبود رعایت دقیق مسائل اکوستیک در دیوارهای جداکننده مابین این فضاها ضروری میباشد.
درجه حرارت هوای داخل کتاب خانه 21 درجه سانتی گراد ورطوبت هوا 45-40 درصد وجریان هوای تازه به نسبت 2 حجم درساعت مورد نیاز است.
برای جلوگیری ازآتش سوزی کتابخانه باید به سیستم های هشدار دهنده وتجهیزات مورد نیاز جهت اطفای حریق مجهز شود.
2-1-3-1- اجزای مبلمان کتابخانه
– آویزلباس متناسب باظرفیت کتابخانه
– میزبه ابعاد 70*150 سانتی متر (کتابدار)
– صندلی(کتابدار)
– فایل به ابعاد 65*50 سانتیمتر
– کاردکس کتاب وقسمت سمعی و بصری
– دستگاه فتوکپی
– قفسه دردار برای نگهداری موقت کتاب داری
– میزهای تک به ابعاد 100*70 سانتیمتر (جهت مطالعه)
– صندلی به ابعاد 40*40 سانتیمتر (جهت مطالعه) قفسه هایی با شیشه های ریلی به ابعاد 90*300*3
– قفسه های معمولی به ابعاد 30*300*120 سانتیمتر
– 5-2-2-کارگاه تحقیقاتی،هواپیمای مدل
– این مکان می تواند به عنوان فضایی برای کا وش و تحقیق اساتید و دانشجویان ، مورد استفاده قرار می گیرد.
از بررسی های مشابه چنین نتیجه گیری می شود ، که به ازای هر 6 متر طول میز کار برای هر نفر ، ضرایب زیر بنای خالص بین 14 تا 20 متر مربع در نوسان است .
2-1-4-اداری:
این بخش هسته کنترل مجموعه و کانون ارتباط این مرکز با محیط بیرون است.. بنابر این از لحاظ فضایی و نوع مبلمان مطابق با شان یک مکان آموزشی است و در واقع میتوان آن را به بخش خصوصی وعمومی تقسیم کرد ، که قسمت عمومی آن شامل فضاهایی است که جنبه عمومی بیشتری دارند ، مانند مدیریت ،اتاق جلسه ، استراحت کارمندان ، پذیرش ، بایگانی ، حراست و… که درمحدوده ی طراحی مرکز اطلاع رسانی است.
2-1-4- 1- فضاهای مورد نیاز:
این فضاشامل مدیریت مرکزواحیانا معاونین وی بوده ومکانی برای هماهنگی بین مدیریت و کارمندان می باشد .
مبلمان مورد نیاز : مبلمان مورد نیاز این فضا میز اداری، فایل اداری و مبلمان رسمی می باشد.
2-1-5- اتاق جلسه:
2-1-5- 1- فضای مورد نیاز:
فضای مورد نیاز آن فضا می تواند هم به صورت مبلمان در اتاق مدیریت وجود داشته باشد وهم به صورت مکانی جداگانه در مجاورت اتاق مدیریت تعبیه شود وبرای تشکیل برخی جلسات وهماهنگی بیشتر بین مدیریت وکارمندان به کار رود
2-1-6- استراحت کارمندان:
2-1-6-1- فضای مورد نیاز:
برای جمع شدن و استراحت مختصر کارمندان وگفت و شنود آن ها به کار می رود و معمولا در ساعات غیر درسی کا رمندان از آن استفاده می کنند.
مبلمان مورد نیاز: مبلمان مورد نیاز این فضا مبل های شیک و راحت و میز های اداری سبک می باشند.
2-1-7 – بایگانی:
2-1-7 – 1- فضای مورد نیاز:
این بخش به واسطه مسئولیت های خود به فضایی وسیع برای نگه داری اطلاعات و انجام امور مربوطه به آن ها احتیاج دارد.
مبلمان مورد نیاز: مبلمان مورد نیاز این فضا شامل میزهای اداری سبک ،تجهیزات الکترونیک مثل کامپیوتر و فایل ها و قفسه های نگهداری اسناد و مدارک می باشد.
2-1-7 -حراست:
فضای مورد نیاز : این مکان برای کنترل و برقراری نظم در مرکز و عدم ایجاد بی نظمی واخلال در مجموعه ودر صورت بروز برخورد با آن به کار می رود.
مبلمان مورد نیاز:مبلمان مورد نیازاین فضا مبلمان اداری وخطوط تلفن مستقیم می باشند.
دردفاتر اداری ابعادو نحوه قرارگیری تجهیزات دفتری برای تعیین ابعاد فضاها نقش به سزایی را دارا میباشد.
مساحت کف(میز 40/1 * 70/0 متر) بدون وسایل دفتری ومحوطه کاری آنها:
تایپیست 70/1مترمربع
کارمند(معمولی) 30/2 مترمربع
کارمند بایگانی 90/1 مترمربع
کارمند مورد مواجه با مردم 50/2مترمربع
فضای لازم(شامل وسائل دفتریومحوطه های کاری):
منشی 10مترمربع
اجرایی(مستقل) 6-9مترمربع
اجرایی(مشترک) 5مترمربع
اجرایی("در دفتربزرگ) 80/3-80/4مترمربع
اطاق کنفرانس برای هر فرد 50/2 مترمربع
رئیس قسمت 15-25 مترمربع
برحسب انستیتوی تحقیقاتی کارائی تجارت المان میانگین فضای لازم برای هر کارمند: 7-12 مترمربع است.
احتیاجات فضایی برحسب بررسی آمریکائی ها (کنگره بیمه عمر) شامل طبقه محوطه کاری برای وسائل دفتری (مساحت کف ومحیط 500م م = فضای اشغال شده توسط وسیله):
کارمند 46/4 مترمربع
منشی 70/6 مترمربع
رئیس قسمت 30/9 مترمربع
مدیر 40/13 مترمربع
نایب رئیس دوم 00/200 مترمربع
نایب رئیس اول 10/30 مترمربع
عمق اطاق بستگی به احتیاجات فضایی مثل دفاترتکی، مشترک ،بزرگ یا عمومی دارد،میانگین عمق دفتر 50/4-6متراست.
روشنایی طبیعی به میز به فاصله تقریبی 50/4 مترازپنجره(که بستگی به وضعیت ساختمان که آیا رو به فضای باز) دارد .قانون شصت دست:عمق نفوذ روشنایی= 50/1 (قاب پنجره بلند) است. اگر300 متر باشد، 50/4 متر خواهد بود.
برای میزهای عقب تر ،روشنایی مصنوعی لازم است وهر چه اطاق عمیق تر شد کارمند ازروشنایی طبیعی مستقل تر خواهد شد.
2-1-8 -رستوران:
رستوران ها یا کافه های کوچک و یا رستوران ها با کیفیت خاص با 40-60 صندلی جزءعملیات کوچک طبقه بندی می شوند واحدهای کوچک تا متوسط با 70-100 صندلی ،از سوی دیگر نیازمند سیستم های آشپزخانه ای خاص منطقه بندی شده ی کامل هستند که در این پروژه اینگونه رستوران طراحی شده است .
این شکلها ،چیدمان های مختلف و متنوعی که در یک رستوران استفاده می شود را نشان می دهند.
باوجود پیشخوان در تریا به محل طبخ ونگهداری غذا احتیاجی نیست وفضای لازم در پیشخوان عبارت خواهد بود از :
– تهیه چای و قهوه
– نگهداری موقت ساندویچ،شیرینی،بستنی و…
– شستشوی ظروف کثیف
– انبار ظروف
در پیشخوان تریا باید فضاهای لازم جهت هریک از عملکردهای فوق تامین گردد.
2-1-9 – آشپزخانه:
آشپزخانه مجموعه شامل فضاهای مختلف است که مطابق دیاگرام در ارتباط با یکدیگر قرار دارد.
مجموعه فضاهای آشپزخانه عبارت اند از:
الف- بخش کارکنان:دفتر،اتاق استراحت کارکنان سرویس
ب- انبارها: انبار مواد عادی ، سرد خانه، انبار موقت روزانه
ج- بخش آماده سازی: آماده سازی سبزیجات، آماده سازی گوشت و مرغ وماهی ،آماده سازی مواد خشک( حبوبات، برنج و..) آماده سازی مواد غذایی تریا
د- بخش پخت
ه- پیشخوان آماده سازی نهایی
و- بخش شستشو
ز- انبار ظروف و لوازم
ح- بخش تحویل کالا: که در ارتباط با انبارهای مواد غذایی روزانه و بلند مدت و سردخانه قرار دارد، باید در ارتباط با سواره باشد تا تخلیه بار در مقیاس بزرگ مقدور گردد. نظارت دفتر در بخش تخلیه بار ضروری است و این بخش باید به انبار موقت و ترازو مجهز باشد . انبار عمومی جهت ذخیره مواد غذایی فاسد نشدنی برای سرد خانه جهت ذخیره مواد غذایی چون برنج ، حبوبات، روغن و شکرو… استفاده می شود. سردخانه جهت ذخیره مواد غذایی برای یک هفته تا 15 روز می باشد که شامل بخش های سبزیجات ، مواد لبنیات،مواد گوشتی، ماهی و… است.
انبار موقت جهت سبزیجات و میوه هایی که برای مصرف در عرض چند ساعت است.
هر یک از بخش های آماده سازی حبوبات ، گوشت وسبزیجات به سینک ظرف شویی جداگانه مجهز بوده و بخش شستشو فقط جهت شستشوی ظروف برگشتی از رستوران
مورد استفاده قرار می گیرد بخش پخت باید دارای امکانات مختلف جهت طبخ انواع غذا باشد.برای جلوگیری از انتقال بوی غذا در سایر قسمت ها امکانات تهویه به خصوص در بخش پخت غذا باید تامین گردد.
بخش تهیه سالاد وساندویچ هم به رستوران و هم به تریا و بوفه سرویس داده ومواد غذایی تهیه شده در این بخش به شکل کلی به پیشخوان تریا منتقل شده ودر جا سرو می شود ویا به پیشخوان آماده سازی نهایی در بخش آشپزخانه منتقل گردیده ودر کنار با سایر مواد در رستوران سرو می شود.
محل شستشوی ظروف کثیف وقفسه بندی ظروف تا استفاده مجدد مجزا بوده و یک بخش مخصوص به خود دارد.
اتاق استراحت و سرویس مخصوص کارکنان باید فضای کاملا مجزا از آشپزخانه مطرح گردد. استفاده از شیشه برای جداسازی دفتر از فضای آشپزخانه امکان نظارت بر کلیه فعالیت ها را در دفتر به وجود می آورد.
جداسازی بخش های مختلف آماده سازی ، پخت و شستشو از یکدیگر ضروری نبوده وجداسازی بخش ها از طریق دیوار های کوتاه ویا سیستم قفسه بندی کافی است.
2-1-9 – 1-تریا:
پیشخوان تریا مجهز به یخچال موقت با وسایل آماده سازی چای و سرو انواع ساندویچ ،شیرینی،بستنی، و… است. محل شستشو و انبار ظروف مربوط به این بخش در کنار پیشخوان قرار دارد و ظروف این بخش به آشپزخانه اصلی انتقال نمی یابد.
2-1-9 -2- آبدارخانه:
هر بخش از مجموعه دارای این ریزفضای خدماتی ، جهت سرویس دهی به کارکنان اداری واساتید در بخش آموزشی می باشد. از لحاظ مساحت، سطح اشغال ناچیزی داردو مبلمان مورد نیاز این فضا شامل مثلث آشپزخانه و صندلی، جهت استراحت کارکن این بخش می باشد.
2-1-10 -نمازخانه :
این فضا در بخش اداری طراحی شده و مبلمان خاصی را شامل نمی شود. جهت استفاده ی عمومی طراحی شده است وبه علت وجود اتاق های اختصاصی دانشجویان و اساتید ، مساحت ناچیزی را به خود اختصاص داده است.
2-1-11 -تایپ وتکثیر:
این ریز فضای خدماتی در رابطه ی بسیار نزدیکی با بخش کتاب خانه وآرشیو می باشد ، به همین منظور ، طراحی این فضا در ارتباطی نزدیک با این قسمت ها بی علت نبوده است. مبلمان خاص این فضا شامل دستگاه های کپی ، اسکن، پرینت و…وکمدهایی جهت نگهداری موقت مدارک ، صندلی برای کارکن این قسمت ویک میز 70*70.
2-1-12 – سرویس های بهداشتی:
فضای مورد نیاز: فضای توالت ودستشویی که در هر بخش از مجموعه تعبیه شده است. ویک سرویس عمومی که سرویس دهی به بخش های رستوران ، آمفی تئاتر و کتابخانه وآرشیو را به عهده دارد. معمولا به ازاز هر 30تا 35 نفر یک توالت احتیاج می باشد. که شامل: 5/1 تا 2 متر مربع برای توالت و1 متر مربع فضا برای دستشویی لازم می باشد. فضایی جهت آویزان کردن لباس و قرار دادن وسایل نظافت نیز احتیاج می باشد.
2-1-13 -انباری :
گوشه های پشت درها ، فضاهای زیر پله ها وسقف های شیب دار، به طور کلی می توانند برای فضای انبار مورد استفاده قرار گیرند، مناسبترین مکانی که میتوان آن را اشغال کرد زیر پله است که اغلب فضایی است برای قرار دادن کمدهای کشویی بزرگ و یا حتی یک فضای کار.
وقتی کمدها در فضای زیر سقف های شیب دار ساخته می شوند ، توجه به داشتن عایق بندی خوب در پشت قطعات ضروری است . چنین کمدهایی باید در بالا ویا زیر ، دارای سوراخ های هوا یا درهای کرکره ای باشند ، بنابر این یک تهویه ثابت باید وجود داشته باشد.
2-2-ضوابط و دستور العمل های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی در مورد ایمنی ساختمان ها
2-2-1- ضوابط و مقررات ایمنی سازمان در مرحله طراحی
2-2-1-1- ضوابط مربوط به فاصله ساختمان ها از یکدیگر با توجه به نوع کاربری
2-2-1-1- جایگاه های سوخت از قبیل عرضه بنزین و گاز محل استقرار مخازن حداقل هفت متر فاصله از پلاک های مجاور و معبر عمومی رعایت گردد و ابعاد پلاک جایگاه با توجه به این مورد در نظر گرفته شود.
2-2-1-2- عدم احداث ساختمان ها با کاربری: سینما، سالن اجتماعات، مدارس،مساجد و اماکن پرجمعیت از این قبیل در مجاورت جایگاه های سوخت.
2-2-1-3- پلاک های مجاور در جایگاه های سوخت تا ارتفاع دو طبقه روی پیلوت بلامانع و به ازای هر طبقه افزایش ارتفاع نسبت به دو طبقه روی پیلوت بلامانع و به ازای هر طبقه افزایش ارتفاع نسبت به دوطبقه روی پیلوت عقب نشینی سه متر در ضلع مجاورت جایگاه سوخت رعایت و یا دیوار مجاور جایگاه، بدون هیچگونه روزنه و داکت با جبهه باز بطرف جایگاه سوخت و تامین ایستائی بر حسب تحمل فشار7کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (7 اتمسفر فشار ناشی از انفجار گاز مواد نفتی) در نظر گرفته شود.
2-2-1-1-ضوابط مربوط به موتور خانه تاسیسات
2-2-1-1-1- طراحی موتورخانه تاسیسات خارج از زیربنا و در صورت عدم امکان، مجاور یک جبهه به فضای آزاد با پنجره به فضای آزاد در نظر گرفته شود.
2-2-1-1- 2-موتورخانه تاسیسات در جوار چاه آسانسور، دستگاه پله و سالن اجتماعات قرار نگیرد. و در صورت عدم امکان، دیوار مشترک بین آنها مقاوم حریق باشد.
2-2-1-1-3-داکت مستقل برای لوله های تاسیسات، کابلهای برق و دود کشها در نظر گرفته شود.
2-2-1-2-ضوابط مربوط به سیستم اعلام کننده حریق
2-2-1-2-1-برای ساختمان ها که نیاز به راه دسترسی یا پله اضطراری داشته باشند وساختمان های صنعتی، انبار ها، اداری، عمومی سینماها، سالنهای اجتماعات مراقبتی، درمانی، اقامتی عمومی، مجتمع های تجاری و اماکن پرمخاطره ضروری است.
2-2-1-2-2-طراحی بر اساس استاندارد جهانی از قبیل BS5839 یا EN54 اقدام شود.
2-2-1-2-3-تایید طرح قبل از اجراء توسط سازمان آتش نشانی ضروری است.
2-2-1-3- ضوابط مربوط به نمای سنگ و شیشه
ضوابط مربوط به نمای سنگ و شیشه باید طبق زیر اقدام شود.
2-2-1-3- 1-شیشه از نوع سکوریت باشد.
2-2-1-3- 2- از پشت نما داخل ساختمان در قسمت داخل واحدها در هرطبقه از کف تمام شده اجرای جانپناه با مصالح ساختمانی به ارتفاع حداقل 80 سانتیمتر ضروری است.
2-2-1-3- 3- ضخامت شیشه متناسب با ابعاد شیشه در نظر گرفته شده و برای فرم شیشه هر شش متر ارتفاع یک ژوئن دو سانتی اجراء گردد.
2-2-1-3- 4- هر سه متر ارتفاع سنگ روی نیشی قرار گیرد و اسکوپ کامل شود.
2-2-1-3- 5- فرم شیشه محکم و فیکس اجراء گردد.
2-2-1-3- 6- سنگ های روی درپوش ها کاملاً رولپلاک گردند.
2-2-1-3- 7- در محل تقاطع دیوارهای جداکننده با فرم نمای شیشه به منظور ممانعت گسترش حریق از دو فضای مجاور به یکدیگر از پشت نمای شیشه به عرض حداقل یک متر با مصالح ساختمان مقاوم حریق احداث گردد.
2-2-1-3- 8- فضاهای جدا از یکدیگر واقع در پشت نمای شیشه، نسبت به یکدیگر با مصالح ساختمانی غیر قابل اشتعال کاملاً جداسازی شوند.
2-2-1-4- ضوابط مربوط به استعلام از سازمان آتش نشانی و نظریات کارشناسی
2-2-1-4-1-با توجه به موقعیت، کاربری، شرایط ساختمان ها ضروری است هر یک از ساختمان ها مستقل جهت اخذ نظریات کارشناسی و تشکیل پرونده و حفظ سوابق برای مواقع اضطراری و بررسی علل حریق و حادثه از سازمان آتش نشانی استعلام گردد.
2-2-1-4-2- همواره نظریات کارشناسی سازمان آتش نشانی در اولویت قرار دارد.
2-2-2-دستور العمل ایمنی سازمان در مرحله اجراء (بازدید، کنترل ونظارت)
2-2-2-1- دستور العمل مربوط به ایمنی از مرحله خاک برداری و شورع تا پایانکار
2-2-2-1-1- بر اساس مبحث 12 مقررات ملی ساختمان ایران اقدام شود.
2-2-2-2- دستور العمل مربوط به برق و روشنائی اضطراری ساختمان
2-2-2-2-1-سیستم برق بر اساس مبحث 13 مقررات ملی ساختمان ایران رعایت گردد.
2-2-2-2-2- تابلوی برق مجاور در اصلی داخل واحد در نظر گرفته شود.
2-2-2-2-3- تابلو برق حداقل مجهز به فیوز مینیاتوری مستقل برای سرویس بهداشتی (حمام و توالت)- آشپزخانه- سالن- اطاق خواب ها- کولر…. باشد.
2-2-2-2-4- هر یک از تابلوهای برق به کلید قطع برق در صورت نشت جریان (FI) مجهز گردد.
2-2-2-2-5- کابلها ولوله های سیستم برق از داکت های مستقل یا داخل دیوار عبور نمایند.
2-2-2-2-6-در نظر گرفتن سیستم ارتینگ و صاعقه گیر.
2-2-2-2-7-در نظر گرفتن روشنائی 12 ولت تغذیه از باتری با شارژ و رله اتوماتیک برای دستگاه پله و مسیر اضطراری، کابین آسانسور، زیرزمین های فاقد نور طبیعی، سالن اجتماعات، موتورخانه، مجتمع ها، واحدهای تجاری، مجتمع های تجاری، بیمارستان ها، کتابخانه ها و موزه ها و هتل ها….
2-2-2-2-8- سیستم برق اماکن مرطوب از قبیل استخر و محوطه مربوط از کف تمام شده تا ارتفاع 2/2 متر بصورت 12 ولت و عدم بهره برداری از 220 ولت و از ارتفاع بالای 2/2 متر در صورت بهره برداری از 220 ولت از نوع حفاظت شده در نظر گرفته شود.
2-2-2-3- دستورالعمل مربوط به سیستم گرمایش ساختمان
2-2-2-3-1- کلیه ساختمان های تجاری و فروشگاه ها از سیتم حرارت مرکزی یا پک ایچ استفاده نمایند (استفاده از بخاری با شعله رو باز مجاز نیست).
2-2-2-3-2- سیستم گازکشی ساختمان مورد تایید اداره گاز قرار گیرد.
2-2-2-3-3- برای هریک از انشعابات گاز بجز روشنائی ها در نظر گرفتن دودکش بطور مستقل و امتداد آن تا ارتفاع 80 سانتیمتر بالاتر از پشت بام و نصب کلاهک مناسب ضروری است.
2-2-2-3-4- شومینه ها و دستگاه های گازسوز (کلیه مشعل ها) به شیر کنترل ترموکوپل مجهز گردند.
2-2-2-3-5- آشپزخانه رستوران ها حتی المقدور زیر فضای آزاد مستقر گرددو در صورت استقرار زیر احداث بنا در مجاورت فضای آزاد قرار گیرد و بالای آشپزخانه سالن اجتماعات وجود نداشته باشد.
2-2-2-4- دستور العمل مربوط به موتور خانه تاسیسات
2-2-2-4- 1- در نظر گرفتن در فلزی و آستانه زیر در برای موتورخانه.
2-2-2-4- 2- در نظر گفتن تهویه به تناسب حجم موتورخانه.
2-2-2-4- 3- کلیه دیگ های تحت فشار دارای سوپاپ اطمینان باشند.
2-2-2-4- 4- سیم کشی های برق بصورت توکار یا از داخل لوله مخصوص عبور نمایند.
2-2-2-4- 5- روشنائی ها از نوع مخصوص حفاظ دار باشند.
2-2-2-4- 6- موتورخانه تاسیسات به تجهیزات ایمنی و آتش نشانی زیر نظر کارشناس مجهز گردند.
2-2-2-4- 7- مجهز به کف شوی باشد.
2-2-2-4- 8- حداقل 3/1 فضای موتورخانه بصورت فضای پرت منظور شود.
2-2-2-5- دستورالعمل مربوط به جانپناه، داکت و نورگیر و بازشوها
2-2-2-5-1- احداث جانپناه با ارتفاع حداقل 80 سانتیمتر از کف تمام شده اطراف پشت بام، تراس، بالکن، دستگاه پله، اطراف داکت های واقع در پشت بام، پرتگاه ها و پشت بام ساختمان های 6 طبقه به بالا موزایک فرش شود و از آسفالت و ایزوگام استفاده نشود.
2-2-2-5-2- استفاده از شیشه یا اشیاء برنده جهت حفاظ جانپناه مجاز نمی باشد و در صورت استفاده از نرده، حفاظ ها بصورت عمودی و با فاصله حداکثر 10 سانتیمتر از یکدیگر باشد.
2-2-2-5-3- نصب کوپل طلق دار روی نورگیرهای پشت بام و در صورتیکه از شیشه در قسمت نورگیرها و داکت ها روی پشت بام استفاده شده است، ضروری است مشبک فلزی با خانه هائی به ابعاد حداکثر 2×2 سانت با قاب مقاوم زیر شیشه ها نصب گردد.
2-2-2-5-4- دیوارهای جانبی داکت ها مقاوم حریق و بدون درز اجرا گردد.
2-2-2-5-5- پنجره داکت های نورگیر: از خط الراس تلاقی دو دیوار جانبی با فاصله حداقل یک متر، فاصله دوپنجره مجاور حداقل یک متر، زیر پنجره ها با ارتفاع حداقل 5/1 متر از کف تمام شده، شیشه ها دوجداره و شیشه داخلی از نوع سکوریت 6 میلیمتری، پنجره آشپزخانه ثابت، حداقل مساحت نورگیری برای ساختمان های تک واحدی 4 متر مربع و برای ساختمان های چند واحدی 7 متر مربع با در نظر گرفتن فرمول:
0.2 K × 0.3 R × N= S
S = مساحت، N = تعداد طبقات، R = پنجره غیر از آشپزخانه، K = تعداد پنجره آشپزخانه
2-2-2-5-6- در صورت استفاده از شیشه جهت رفع مشرفیت، شیشه ها بصورت فیکس باشد در قاب فلزی با دوربندی کامل و نوار دور شیشه نصب شوند و در صورت استفاده از شیشه سکوریت بطور اصولی وبا استحکام لازم در محل خود مستقر گردد.
2-2-2-5-7- عدم استفاده از شیشه در قسمت کتیبه بالای درب اصلی ورودی به واحدها.
2-2-2-6- دستور العمل مربوط به سیستم لوله کشی آب آتش نشانی ساختمان ها
2-2-2-6-1- ساختمان های به ارتفاع حداکثر سه طبقه روی پیلوت و یک واحد در هر طبقه و زیر بنا در هر طبقه حداکثر 140 متر مربع نیاز به لوله کشی آب آتش نشانی ندارد.
2-2-2-6-2- ساختمان ها با مشخصات بند 1-8 و دو واحد در هر طبقه طبق ارائه طریق بند 3- 8 اقدام شود.
2-2-2-6-3- ساختمان های مسکونی با ارتفاع سه الی پنج طبقه روی پیلوت و زیر بنا، از 140 متر مربع تا 230 متر مربع نیاز به اجرای سیستم کشی آب آتش نشانی با لوله به قطر 5/1 اینچ و نصب جعبهF به صورت یک طبقه در میان شروع از همکف می باشد.
2-2-2-6-4- ساختمان های مسکونی با ارتفاع سه الی پنج طبقه روی پیلوت با زیر بنای بیش از 230 متر مربع با لوله به قطر 1
الی 2 اینچ و نصب جعبه F در کلیه طبقات با نظر کارشناسان آتش نشانی.
2-2-2-6-5- ساختمان های با ارتفاع بیش از 5 طبقه روی پیلوت با هر مقدار زیر بنا و نصب جعبه Fدر تمام طبقات با نظر کارشناس آتش نشانی لازم می باشد.
(قطر لوله اصلی آب آتش نشانی توسط کارشناس آتش نشانی مشخص می گردد.)
2-2-2-6-6- متعلقات جعبهF برای بندهای (2-8) الی (5-8) والو و کوپلینگ 1 اینچ و هوزریل (تصویر رنگی شماره 4) با لولهلاستیکی فشار قوی و سرنازل شیردار سه حالته می باشد.
2-2-2-6-7- سیستم لوله کشی آب آتش نشانی سالن های اجتماعات، انبارها، واحدهای تجاری و صنعتی زیر نظر کارشناسان آتش نشانی انجام شود نصب جعبهF جنب در وخارج از ساخت با متعلقات لوله نواری و داخل سالن ها با متعلقات لوله لاستیکی فشار قوی و هوزریل صورت گیرد، حداکثر فاصله جعبهF از یکدیگر سی متر. (نصب جعبهF با متعلقات لوله نواری، داخل سالن بر حسب نظر کارشناسی آتش نشانی)
2-2-2-6-8- امتداد لوله اصلی آب آتش نشانی از پشت بام تا پائین ترین ارتفاع ساختمان (کد روی فوندانسیون) و اتصال آن به آب شهر و منبع ذخیره هوائی آب آتش نشانی مستقر در پشت بام ضروری است سایز لوله اصلی و ظرفیت منبع طبق نظر کارشناس آتش نشانی و دبی خروجی برای مدت 10 دقیقه تا زمان رسیدن نیروی عملیاتی آتش نشانی در نظر گرفتهمی شود و در نظر گرفتن پمپ با رله اتوماتیک جهت تامین حداقل 3 آتمسفر فشار برای هر یک از سر نازل ها.
2-2-2-6-9- انبارها، واحد های صنعتی، تولیدی ضروری است مجهز به استخر آب با ظرفیت متناسب با محل و چاه و سیستم پمپاژ با رله اتوماتیک باشند و در نظر گرفتن ژنراتور برق اضطراری جهت مواقع ضروری و قطع برق (زیر نظر کارشناس آتش نشانی).
2-2-2-6-10- هیدرانت آتش نشانی (شیر ایستاده آتش نشانی) برای مجتمع های مسکونی، تجاری، صنعتی و اداری زیر نظر کارشناس آتش نشانی مشخص می گردد.
2-2-2-6-11- سیستم آب افشان اتوماتیک و دستی (سیستم اسپرینکلر) زیر نظر کارشناسان آتش نشانی مشخص می گردد.
2-2-2-6-12- سیستم لوله کشی آب آتش نشانی بصورت خشک زیر نظر کارشناسان آتش نشانی مشخص می گردد.
2-2-2-7-دستور العمل مربوط به خاموش کننده دستی و چرخ دار آتش نشانی
2-2-2-7-1- نصب خاموش کننده 6 کیلویی دی اکسید کربن (CO2 ) مجاور تابلو اصلی برق ضروری است.
2-2-2-7-2- نصب خاموش کننده پودر وگاز درجه دار جنب در موتورخانه و انباری ها و داخل هر واحد تجاری ضروری است.
2-2-2-7-3- سیستم اطفاء حریق اتوماتیک زیر نظر کارشناسان آتش نشانی مشخص گردد.
2-2-2-7-4- تعداد و نوع خاموش کننده های دستی و چرخ دار توسط کارشناسان آتش نشانی در مرحله پایان کار مشخص گردد.
2-2-2-8-دستورالعمل مربوط به نازک کاری و دکوراسیون داخلی ساختمان ها
2-2-2-8-1- عدم استفاده از مواد قابل اشتعال (از قبیل موکت) داخل راهروها و دستگاه پله اضطراری و یا ایستگاه های ورودی واحدها و سقف.
2-2-2-8-2- عدم استفاده از مواد قابل اشتعال جهت دکوراسیون و نازک کاری سالن های اجتماعات، سینماها و راه های دسترسی اضطراری در کلیه ساختمان ها.
2-2-2-9- دستورالعمل مربوط به سیستم اعلام حریق
2-2-2-9-1- هر یک از ساختمان ها که نیاز به راه دسترسی اضطراری یا پله اضطراری داشته باشند، ساختمان های صنعتی، انبارها، عمومی، اداری سینماها و سالن های اجتماعات، مراقبتی، درمانی، اقامتی عمومی، مجتمع های تجاری و اماکن پر مخاطره.
2-2-2-9-2- قبل از اجراء ضروری است طرح سیستم اعلام حریق به تایید سازمان آتش نشانی برسد.
2-2-2-9-3-نصب تابلو هشدار دهنده در محدوده ورودی اصلی ساختمان در معرض دید با مشخصات ذیل:
– ابعاد 30×40 سانت زمینه آبی و نوار شبرنگ سبز به عرض یک سانت در پیرامون تابلو
– نوشته متن به رنگ سفید
– متن تابلو: به محض شنیدن آژیر عمومی اعلام حریق در اسرع وقت با حفظ خونسردی محل واحد خود را ترک نموده و از مسیر دستگاه پله از ساختمان خارج گردید.
2-2-2-10- دستور العمل مربوط به استعلام از سازمان آتش نشانی و نظریات کارشناسی
2-2-2-10- 1- با توجه به موقعیت، نوع کاربری و شرایط ساختمان ها ضروری است برای هر یک از ساختمان ها بطور مستقل از سازمان آتش نشانی استعلام گردد. جهت اخذ نظریات کارشناسی و ارائه طریق، تشکیل پرونده، حفظ سوابق برای مواقع بروز آتش سوزی و حادثه و راهنمائی نیروهای عملیاتی بر اساس آن توسط ستاد فرماندهی، بررسی علل حریق و حادثه.
2-2-2-10- 2- همواره نظریات کارشناس سازمان آتش نشانی در اولویت قرار دارد.
(URL: www.biranvand.blogfa.com)
2-3- ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولین جسمی وحرکتی
2-3-1-ضوابط کلی طراحی ساختمانهای عمومی
تعریف :
منظور از اماکن عمومی در این آیین نامه ، آن دسته از ساختمانهایی هستند که یکی از انواع خدمات عمومی را در اختیار افراد جامعه قرار می دهند.
2-3-1- 1- ورودیها
2-3-1- 1- 1- ورودی اصلی باید برای استفاده معلولان نیز در نظر گرفته شود، و به سواره رو یا پارکینگ ساختمان دسترسی مناسب داشته باشد.
2-3-1- 1- 2- ورودی ساختمان حتی الامکان هم سطح پیاده رو باشد.
2-3-1- 1- 3- پیاده رو منتهی به ورودی معلولان باید با علایم حسی مشخص شود.
2-3-1- 1- 4- حداقل عمل فضای جلو ورودی 140 سانتیمتر است .
2-3-1- 1- 5- وجود سایه بان به عرض حداقل 140 سانتیمتر بر روی فضای جلو ورودی الزامی است .
2-3-1- 1- 6- حداقل عرض بازشوها در ورودی ساختمان 160 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 2- راهرو
2-3-1- 2-1- حداقل عرض راهرو 140 سانتیمتر است .
2-3-1- 2-2- کف راهروها باید غیرلغزنده باشد و از نصف کفپوشها با پرز بلند نیز خودداری شود.
2-3-1- 2-3- در صورت وجود اختلاف سطح در کف راهرو باید ارتباط با سطح شیبدار به صورت مناسبی تامین گردد.
2-3-1- 3- بازشوها (درو پنجره)
2-3-1- 3- 1- حداقل عرض مفید هرلنگه در برای عبور صندلی چرخدار 82 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 3- 2- در مورد درهایی که به خارج باز می شوند تامین دید کافی الزامی است .
2-3-1- 3- 3-حداکثر ارتفاع دید از کف تمام شده 100 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 3- 4- درها باید دارای پاخور به ارتفاع 20 سانتیمتر باشند.
2-3-1- 3- 5- در صورت استفاده از درهای چرخان ، گردشی ، کشویی ، پیش بینی یک در معمولی به عرض مفید حداقل 80 سانتیمتر در جوار آنها برای استفاده معلولان الزامی است .
2-3-1- 3- 6- کلیه درها باید به سهولت باز و بسته شوند.
2-3-1- 3- 7- دستگیره درها باید از نوع اهرمی بوده و فاصله داخلی بین آنها و سطح در 5/3 تا 7سانتیمتر باشد.
2-3-1- 3- 8-حداقل فاصله بین دو در متوالی چنانچه هر دو در به یک جهت باز شوند 200 سانتیمتر،چنانچه هر دو به سمت خارج باز شوند 120 سانتیمتر و چنانچه هر دو به داخل باز شوند 280سانتیمتر باشد.
2-3-1- 3- 9-درها باید حتی المقدور بدون آستانه باشند. در صورت اجبار حداکثر ارتفاع آستانه 2سانتیمتر باشد.
2-3-1- 3- 10-به منظور تسهیل در حرکت ، پیش بینی 150 سانتیمتر سطح هموار در هر سوی در و 30سانتیمتر در طرفین آن الزامی است .
2-3-1- 3- 11- ارتفاع دستگیره از کف حداکثر 120 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 3- 12- کلیه درها و پنجره هایی که تا کف دارای شیشه هستند در مقابل ضربه صندلی چرخدارمحافظ و از شیشه مقاوم ساخته شوند.
2-3-1- 4- پله
2-3-1- 4- 1-وجود علائم حسی در کف ؛ قبل از ورود به قفسه پله برای هشدار به نابینایان الزامی است .
2-3-1- 4- 2-عرض کف پله 30 سانتیمتر و حداکثر ارتفاع آن 17 سانتیمتر و حداکثر ارتفاع آن 17سانتیمتر باشد.
2-3-1- 4- 3-حداقل عرض پله 120 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 4- 4-نصب دست انداز در طرفین پله الزامی است .
2-3-1- 4- 5-ارتفاع دست انداز از کف پله برای کودکان 60 سانتیمتر و برای بزرگسالان 85 سانتیمترباشد.
2-3-1- 4- 6-حداکثر قطر میله دست انداز اعم از گرد یا صاف 3و5 سانتیمتر و حداقل فاصله آن ازدیوارها 4 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 4- 7-لبه پله کاملاً غیرلغزنده بوده و به وسیله اختلاف رنگ قابل تشخیص باشد.
2-3-1- 4- 8-نصب هرگونه لبه پله غیرهمسطح و گرد کردن لبه پله ممنوع است .
2-3-1- 4- 9-در کناره های عرضی پله ؛ تعبیه لبه مخصوص برای جلوگیری از لغزش عصا الزامی است .
2-3-1- 4- 10-پاخور پله باید بسته باشد و پیشامدگی لبه پله از پاخور نباید بیش از 3 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 4- 11-حداکثر مقدار پله بین دو پا گرد باید 12 پله باشد.
2-3-1- 4- 12-حداقل عمق پاگرد پله 120 سانتیمتر و در پله های دو جهته همعرض پله باشد.
2-3-1- 5- سطح شیبدار
2-3-1- 5- 1- حداقل عرض سطح شیبدار 120 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 5- 2-برای سطوح شیبدار تا 3 متر طول حداکثر شیب 8 درصد با عرض 120 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 5- 3-در سطوح شیبدار بیش از سه متر طول (تا حد مجاز 9 متر) در ازای هر متر افزایش طول 5 سانتیمتر به عرض مفید آن اضافه و 5 درصد از شیب آن کاسته شود.
2-3-1- 5- 4- پیش بینی یک پاگرد به عمل حداقل 120 سانتیمتر و در هر 9 متر طول الزامی است . درسطوح شیبدار دو جهته عرض پاگرد برابر عرض سطح شیبدار خواهد بود.
2-3-1- 5- 5- کف سطح شیبدار باید غیرلغزنده باشد.
2-3-1- 5- 6-سطوح شیبدار و ورودی ساختمان باید مسقف باشد.
2-3-1- 5- 7- نصب میله دستگرد در طرفین سطح شیبدار الزامی است .
2-3-1- 5- 8-ارتفاع میله دستگرد از کف سطح شیبدار برای شخص نشسته 75 سانتیمتر برای شخص ایستاده 85 سانتیمتر و برای کودکان 60 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 5- 9-حداکثر قطر میله دستگرد 5 و 3 سانتیمتر و حداقل فاصله بین آن و دیوار 4 سانتیمترباشد.
2-3-1- 6- آسانسور
2-3-1- 6-1- در ساختمانهای عمومی که برای دسترسی به طبقات از آسانسور استفاده می شود وجودحداقل یک آسانسور قابل استفاده برای معلولان روی صندلی چرخدار الزامی است .
2-3-1- 6-2- آسانسور باید همسطح ورودی و یا در دسترس بلامانع صندلی چرخدار قرار گیرد.
2-3-1- 6-3- حداقل فضای انتظار در جلو آسانسور در هر طبقه 150*150 سانتیمتر مربع باشد.
2-3-1- 6-4- آسانسور قابل استفاده برای معلولان باید مشخصات زیر را داشته باشد:
2-3-1- 6-4- 1- عرض مفید 80 سانتیمتر؛
2-3-1- 6-4- 2- مجهز به دو درکشویی با چشم الکترونیکی ؛
2-3-1- 6-4- 3-ابعاد مفید اتاقک آسانسور 110 * 140 سانتیمتر؛
2-3-1- 6-4- 4- نصف دستگیره های کمکی در دیواره های آسانسور در ارتفاع 85 سانتیمتر از کف اتاقک الزامی است .
2-3-1- 6-4- 5-در محلهای پرتردد معلولان ارتفاع دکمه های کنترل کننده آسانسور حداکثر 130سانتیمتر؛ حداقل برجستگی آن 5/1 سانتیمتر و حداقل قطر آن 2 سانتیمتر و نیز برای استفاده نابینایان قابل تشخیص باشد.
2-3-1- 6-4- 6-لازم است توقف آسانسور با صوت مشخص شود.
2-3-1- 7- فضاهای بهداشتی
2-3-1- 7- 1- در قسمتهایی از ساختمانهای عمومی که معلولان تردد می نمایند تعبیه سرویس بهداشتی مخصوص آنان الزامی است .
2-3-1- 7- 2- حداقل اندازه سرویس بهداشتی 170 * 150 سانتیمتر مربع باشد و قابلیت گردش صندلی چرخدار در این فضا الزامی است .
2-3-1- 7- 3- در سرویس بهداشتی باید به بیرون باز شود و گشودن آن در مواقع اضطراری از بیرون امکانپذیر باشد.
2-3-1- 7- 4- نصب کاسه مستراح به ارتفاع 45 سانتیمتر از کف الزامی است .
2-3-1- 7- 5- نصب دستگیره های کمکی افقی در طرفین کاسه مستراح به ارتفاع 70 سانتیمتر از کف و20 سانتیمتر جلوتر از لبه جلویی کاسه الزامی است .
2-3-1- 7- 6- نصب دستگیره های کمکی عمودی با فاصله 30 سانتیمتر از جلو کاسه و 40 سانتیمتربالاتر از نشیمن مستراح به روی دیوار مجاوری اجباری است . دامنه نوسان میله های عمودی 80 تا120 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 7- 7- نصب دستگیره اضافی بر روی قسمت داخلی در به ارتفاع 80 سانتیمتر از کف و 25سانتیمتر فاصله از محور لولا الزامی است .
2-3-1- 7- 8- دستشویی سرویسهای بهداشتی باید به نوعی نصف شوند که بدون جابه جایی فردمعلول از روی مستراح توسط وی قابل استفاده باشد.
2-3-1- 7- 9- ارتفاع مناسب دستشویی از کف معلولان 75 تا 80 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 7- 10- حداقل عمق بدون مانع در زیر دستشویی 45 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 7- 11- شیرهای دستشویی باید به صورت اهرمی و به راحتی باز و بسته شوند.
2-3-1- 7- 12- ارتفاع لبه پایینی آینه دستشویی معلولان از کف حداکثر 90 سانتیمتر باشد.
2-3-1- 7- 13- حداکثر ارتفاع آویز حوله و جای صابون از کف 80 سانتیمتر
2-3-1- 8-کلیه اماکن ؛ فضاهای شهری و قسمتهای از ساختمانهای عمومی که برای استفاده معلولان طراحی و تجهیز گردیده اند باید به وسیله علامت ویژه معلولان مشخص گردند.
2-3-1- 9-ساختمانهایی که بخشهایی از آن مورد استفاده عمومی قرار می گیرد و باید برای معلولان نیز قابل استفاده باشند؛ به قرار زیر است :
دانشگاهها و مراکز فرهنگی
بیمارستانها و درمانگاهها
مسجد و مصلی
آسایشگاهها
مراکز ورزشی
راه آهن ـ فرودگاه ـ ترمینال ـ مترو
بخش اورژانس کلیه فضاهای درمانی
مراکز خدماتی ـ اداری مانند بانک و موسسات مالی و پست و تلگراف و تلفن
موسسات دولتی
2-3-1- 10-در سایر ساختمانهای عمومی رعایت موارد زیر الزامی است :
2-3-1- 10-1 -در مراکز آموزشی غیردانشگاهی باید طبقه همکف یا ده درصد سطح زیربنا؛ برای معلولان مناسب باشد.
2-3-1- 10-2- کلیه هتلها تا ظرفیت 25 اتاق باید یک اتاق قابل دسترسی و استفاده با سرویسهای بهداشتی مناسب برای معلولان داشته باشد. در ازای هر 25 اتاق اضافه پیش بینی یک اتاق مناسب دیگر برای معلولان ضروری است . این اتاقها باید به طور یکنواخت در بین اتاقهای معمولی هتل توزیع گردند.
2-3-1- 10-3- کلیه مسافرخانه ها و مهمانسراها تا ظرفیت 30 تخت باید یک تخت و یک سرویس بهداشتی مناسب برای استفاده معلولان داشته باشند؛ در ازای هر 30 تخت دیگر با سرویس بهداشتی مناسب برای معلولان اضافه شود.
2-3-1- 10-4-کلیه ساختمانهای اداری دولتی که بیش از 20 نفر کارمند و حداقل 400 مترمربع مساحت داشته باشند برای اشتغال معلولان قابل استفاده باشد.
2-3-1- 10-5-کلیه پروانه ساختمانی تجاری و همچنین کلیه واحدهای بیش از 100 متر مربع بایدبرای معلولان جسمی قابل دسترسی و استفاده باشد.
(URL:www.tehran-org.com)
2-2- برنامه فیزیکی
2-2-1- بخش همایشی
نام فضا
متراژ
تعداد
جمع
آمفی تئاتر
300
1
300
سن و اتاق های پشت صحنه
60
1
60
سالن انتظار
140
1
140
سالن کنفرانس
125
1
125
2-2-2-بخش پژوهشی
نام فضا
متراژ
تعداد
جمع
کتابخانه دیجیتال
75
1
75
سایت اینترنتی
105
1
105
2-2-3-بخش نمایشی
نام فضا
متراژ
تعداد
جمع
نمایشگاه
1300
1
1300
2-2-4-بخش اداری
نام فضا
متراژ
تعداد
جمع
مدیریت
34
1
34
منشی
26
1
26
معاون
26
1
26
اتاق استراحت کارکنان
40
1
40
بایگانی
30
1
30
سرویس بهداشتی
14
2
28
2-2-5- بخش خدماتی
نام فضا
متراژ
تعداد
جمع
نمازخانه
25
2
50
کافی شاپ
182
1
182
انبار
15
1
15
آشپزخانه کافی شاپ
30
1
30
رستوران
185
1
185
آشپزخانه رستوران
35
1
35
نگهبانی/ اطلاعات
8.5
1
8.5
سرویس بهداشتی
15
2
30
آبدار خانه
4
1
4
تاسیسات
25
1
25
2-3- بررسی سازه و تاسیسات
2-3-1- بررسی سازه
سازه این مجموعه بتنی بوده ودارای پی نواری می باشد و روش اجرای سقـف پیس کشیدگی است.سـتون های بتنی این مـجموعه40 X40و30 X30 می باشد.
2-3-1- -1روش پس کشیدگی:
دراین روش بتن به دور غلاف محتوی کابل کشیده نشده ریخته شده و در زمانی که بتن به مقاومت کافی رسید. کابل ها کشیده شده و باگیره های مخصوص قفل می شوند. در این سیستم تمام نیروهای کابل ها مستقیما به بتن منتقل می شود. و از آنجایی که هیچ تنشی به قالب اعمال نمی شود.استفاده ازهرنوع قالب عادی ممکن می باشد. در بتن پیش تنیده ی پس کشیده(post tensioned concrete)، پس از قرارگیری تاندونهای ساخته شده از فولاد مقاومت بالا(مجموعه کابلهای پیش تنیدگی)،بتن ریزی، سخت شدن و رسیدن به مقاومت لازم،تاندونها توسط جکهای مخصوص تحت کشش قرار می گیرند.
یکی از عمده ترین مزایای پس کشیدگی در بتن ، سهولت در ایجاد خروج از مرکزیت در تاندونها در طول دهانه برای دستیابی بهممان مناسب در جهت مخالف بار می باشدسرعت اجرای بالا، مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی، ایجاد بیشترین خروج از مرکزیت در تاندونها، حداقل افت نیروهای پیش تنیدگی ناشی از اصطکاک از جمله عوامل رشد سریع این سیستممی باشد.
طبق آمار ارائه شده توسط موسسه پس کشیدگی(post-tensioning institute) نشان داده شده است که بین سالهای 1972 تا2000 بیش از 200 میلیون مترمربع سقف پس کشیده با مصرف حدود 1 میلیون تن کابل پس کشیدگی ساخته شده است.سرعت اجرای بالا، مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی، ایجاد بیشترین خروج از مرکزیت در تاندونها، حداقل افت نیروهای پیش تنیدگی ناشی از اصطکاک از جمله عوامل رشد سریع این سیستممی باشد.
طبق آمار ارائه شده توسط موسسه پس کشیدگی(post-tensioning institute)نشان داده شده است که بین سالهای 1972 تا2000 بیش از 200 میلیون مترمربع سقف پس کشیده با مصرف حدود 1 میلیون تن کابل پس کشیدگی ساخته شده است.
سرعت اجرای بالا، مقاومت بسیار زیاد در برابر خوردگی، ایجاد بیشترین خروج از مرکزیت در تاندونها، حداقل افت نیروهای پیش تنیدگی ناشی از اصطکاک از جمله عوامل رشد سریع این سیستممی باشد.
توسعه روش پس کشیدگی
نوآوری بتن پیش تنیده منسوب به(eugenefreyssinet) می باشد که اولین بار سیستم پس کشیدگی را بطور عملی در سال 1939 بکاربرد.
اکثر موارد کاربرد اولیه، در طراحی سازه های پل انجام گرفت.
این سیستم با استفاده از کابلهای چند رشته ای در غلافهای بزرگی که در مقطع بتن تعبیه و در هر دو انتها ثابت می شد،توسعه یافت.
کابلها توسط جک از یک یا هر دو طرف کشیده شده و سپس داخل غلافها دوغاب ریزی می شد. در این سیستم که به سیستم چسبیده
(bonded) معروف است،دوغاب در تمام طول مقطع به کابل می چسبد.
ماهیت چسبندگی در اینجا شبیه به حالتی است که در آن میلگردها در داخل بتن مسلح به بتن می چسبند، پس از تکمیل تزریق دوغاب ،
برای انتقال فشار به مقطع، مهارهای انتهائی کارائی خود را از دست می دهند.
موارد کاربرد متداول دیگر در ساخت قطعه ای می با شد که در آن قطعات پل بتنی پیشساخته بوسیله کابلهای فولادی یا میلگرد به یکدیگر پیش تنیده می شوند، که این مورد ، توسعه همان ایده ساده فشردن کتابها می باشد.
کاربرد پیش تنیدگی قبلا در ساختمان بیشتر در طراحی تیرهای با دهانه های بزرگ که بارهای سنگینی را تحمل می کنند، بوده است امااین سیستم برای دالهای کف پیش تنیده به دلیل عدم تطابق با اندازه بزرگ غلافها و یا گیره های انتهائی مناسب نبوده اما اکنون با ورود تکنولوژی جدید برای تمامی ساختمانها این امر امکانپذیر شده است.
2-3-1- 2- بتن پوسته ای با تارهای شیشه ای و شفاف(Glass Fiber Reinforced Concrete)
1- پایداری در برار رطوبت
2- استحکام فشاری بالا
3- سبکی نسبت به سایر مصالح
4- نصب آسان و سریع
5- ضریب انبساط حرارتی پایین
6- قابلیت نفوذپذیری بخار : از ترک ها جلوگیری می کند.
7- مقاومت در برابر آتش
8- ایجاد محیط مساعد
از جمله بناهایی که با این مصالح ساخته شده است میتوان به برجهای سان فرانسیسکو در آمریکا اشاره کرد
2-3- 2- بررسی تاسیسات
2-3- 2- 1تهویه مطبوع
تهویه مطبوع, "هوارسانی دلپذیر" شاخه ای از مهندسی مکانیک است . وظیفه آن تامین شرایطی است که:۱-موجب رفاه انسان شود ۲-برای نگهداری محصول یا فرآیند خاصی مورد نیاز باشد. برای انجام چنین عملی دستگاهی با ظرفیت مناسب بایستی نصب و در طی سال کنترل گردد . ظرفیت دستگاه با حداکثر بار لحظه ای واقعی تعیین می گردد و نوع کنترل نیز با توجه به شرایطی که باید در طی مدت اعمال پیک بار و بار جزئی تامین شود، مشخص می شود .
تخمین بار ممکن است گاهی به روش دقیق و گاهی نیز با روشهای سرانگشتی انجام گیرد . دقت در تخمین بار یکی از عوامل بهینه سازی مصرف انرژی است . تهویه مطبوع معمولاً شامل : سرمایش، گرمایش، رطوبت زنی و رطوبت زدائی وتصفیه هوا می باشد .
2-3- 2-1 – 1انواع سیستم های تهویه مطبوع
– 1-1-1-2-3-2سیستم هوا شوی
نحوه عملکرد دستگاه ایرواشر بدین صورت است که آب شهرى توسط یک پمپ به سیستم لوله کشى و توزیع آب دستگاه ایرواشر منتقل میشود و سپس توسط نازلهاى تعبیه شده در ایرواشر سیستم آب با فشار بالا و بصورت پودر بر روى تشتک انتهایى دستگاه پاشیده میشود. این عمل به افزایش انتقال حرارت بین آب و هوا کمک کرده و باعث میشود به کمک فن سانتریفوژى که در جلوى ایرواشر قرار دارد هواى خنک و مرطوب به وسیله ایرواشر ایجاد شود.
– 2-1-1-2-3-2 سیستم هوا ساز
– 3-1-1-2-3-2 سیستم های هوا -آب
2-3-2-1-1-4- سیستم تهویه مطبوع تمام آب
در این سیستم سیال ناقل حرارت و برودت آب می باشد . آب در موتور خانه در دستگاه های حرارتی مانند دیگ بخار یا دیگ آبگرم ، گرم می شوند و برای گرمایش ساختمان در فصول سرد مورد استفاده قرار می گیرد . برای فصول گرم مثل تابستان در موتورخانه از چیلر یا آبسرد کن برای تهیه آب سرد استفاده می شود و برای سرمایش ساختمان از این آب سرد استفاده می گردد . آبگرم و آبسرد تهیه شده به داخل کویل های مبدل حرارتی اتاق ها ( مثل فن کویل ) ارسال می شود . بادبزن یا فن متعلق به این دستگاه هوا را از روی کویل عبور داده و باعث گرمایش یا سرمایش اتاق های داخلی ساختمان می گردد .
2-3-2-1-1-5- سیستم تهویه مطبوع تمام هوا
در این سیستم نیز در موتور خانه دستگاه های تهیه آبسرد ( چیلر ) و آبگرم ( دیگ آبگرم ) با تجهیزات مربوطه فعالیت می کنند و برای تهیه و ارسال هوای گرم یا سرد از دستگاه هایی بنام هواساز مرکزی ( a.h.u ) استفاده می شود . دستگاه هواساز دور از موتورخانه و در محلی نزدیکتر به فضای تهویه شونده در اتاقکی نصب می شود . سیال ناقل حرارت و برودت به داخل کویل دستگاه هوا ساز پمپ می شود و هوایی که توسط فن با سرعت از روی این کویل عبور می کند سرد یا گرم شده و بوسیله کانال های هوای سقفی بداخل فضاهای تهویه شونده توزیع می شود . توضیح اینکه هوای عبوری از روی کویل تصفیه فیزیکی شده و رطوبت زنی یا رطوبت گیری می شود و بعد به داخل فضاها ارسال می شود(URL:www.fa.wikipedia.org) .
فصل سوم
طراحی
3-1- تحلیل سایت
3-2- روند طراحی
3-3- مدارک و نقشه ها
3-1- تحلیل سایت
3-2- روند طراحی
منابع :
فهرست منابع و ماخذ
1- آسمانه، نشریه دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، ویژه نامه چهارمین همایش معماری و شهرسازی (شماره سوم)، سیری گذرا در تحول و شکل گیری فضای معماری، امیر بانی مسعود
2- راپا پورت، آموت، ابداع معماری از آغاز تا شهر، مترجم: شهاب قندهاری، مجله آبادی 39، تابستان 82
3- صابری، آرمان، مرکز هند و فناوری رسانه ای، پایان نامه کارشناسی معماری، تابستان 84، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
4- علوم اطلاع رسانی دوره 8، شماره 2، انتقال اطلاعات به کشورهای جهان سوم
5- علوم اطلاع رسانی دوره 8 شماره 2، اطلاعات و اندیشه جامعه اطلاعاتی، فرانک و بستر، ترجمه بهزاد دوران و گودرز میرانی
6- علوم اطلاع رسانی دوره 12 شماره 4، مبانی نیاز سنجی اطلاعات، محمود بابایی، ناشر مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، تابستان 76
7- علوم اطلاع رسانی دوره 15، شماره 4 و 3، نظام ملی اطلاع رسانی، رکن اصلی توسعه، محمد گلزیان، ناشر مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
8- فخری مقدم، نسیم، مذکر رسانه، پایان نامه معماری، کارشناسی، اسفند 84، دانشگاه آزاد قزوین.
9- فصلنامه شهرسازی و معماری سال سیزدهم، شماره 38، بهار 82، شماره سوم دوره جدید.
10- فصلنامه شهرسازی و معماری، سال چهاردهم، شماره 42، شماره هفتم، دوره جدید
11- فصلنامه شهرسازی و معماری، سال چهاردهم، شماره 58، شماره هفتم، دوره جدید
12- فصلنامه معماری و فرهنگ، سال چهارم، شماره 12، بهار 82
13- قبادیان، وحید، مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب، دفتر پژوهشهای فرهنگی، سال 82
14- کسمایی، مرتضی، اقلیم ومعماری، انتشارات بازتاب، چاپ اول، سال 1387.
15- مزینی، منوچهر، زمان و معماری، انتشارات مرکز اطلاعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، سال 1376.
16- معمار، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 17، تابستانن 1381
17- معمار، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 18، پاییز 1381
18- معمار، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 20، بهار 1382
19- معمار، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 21، تابستان 1382
20- نصیری، پریا، کتابخانه الکترونیکی، پایان نامه معماری، کارشناسی، سال 1387، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین
21- نویفرت، ارنست، اطلاعات معماری،ترجمه هدایت موتابی، سال 1380
22- هفته نامه ارتباط، اولین هفته نامه تخصصی، IT شماره سوم
23- سایت های اینترنتی
www. Arcspace. Com
www. Irandoc.ac.ir
www. IIIT.net
www. Oma.nl
www. Archdaily. com
www. Architecture. com