برنامه ریزی کالبدی ، فضایی در آلمان



«برنامه ریزی کالبدی – فضایی در آلمان»

درس: برنامه ریزی ملی و منطقه ای
استاد: آقای دکتر آرش وحید
دانشجو یان: احمد خراطچی ,عباس اخضریان کاشانی
آذر 95

SPATIAL PLANNING IN
GERMANY
1

مشخصات عمومی

26 میلیون نفر (32 درصد ) جمعیت در یکی از 84 شهر بالای 100 هزار نفر زندگی می کنند. اما بیشتر جمعیت در شهرهای کوچک به سر می برند. 6.5 میلیون نفر (8درصد) در سکونتگاههای زیر 2000 نفر زندگی می کنند و 49.5 میلیون نفر (60 درصد) در سکونتگاههای 2 هزار تا 100 هزارنفری سکونت دارند.
2

برنامه ریزی کالبدی در آلمانی به برنامه ریزی فضایی،آمایش سرزمین و برنامه ریزی ایالتی نیز مرسوم است.

خاستگاه آمایش سرزمین در آلمان بیشتر بدلیل توسعه شهرها بر اساس توسعه صنعتی و مهاجرت روستا به شهر است و برنامه ریزی معنای اقتصادی نداشته بلکه بیشتر رویکرد کالبدی دارد.
قانون اساسی سال 1949 آلمان قدرت را در سطوح حکومتی تقسیم کرده است؛
وزارت فدرال ترابری، ساختمان و مسکن(BMVBV)
لاندها (فدراسیون می تواند قواعد چاچوبی را در مورد آمایش سرزمین در لاند ها صورت دهد ودر عوض لاندها از طریق بوندس رات که نمایندگی دولت های لاندهاست می توانند در مدیریت فدراسیون موثر باشند و تعداد لاندها 16تاست:

دولت مرکزی در سه زمینه حق دخالت در امور لاندها را دارد؛

سیاست منطقه ای (بهبود ساختار اقتصادی مناطق)
احداث دانشگاه
ساختار کشاورزی و حفاظت سواحل
3

سطوح برنامه ریزی فضایی در آلمان:

4

پایه های حقوقی برنامه ریزی فضایی در آلمان:

در آلمان مسئولیت کلی آمایش سرزمین با «وزارت فدرال ترابری، ساختمان و مسکن» ودر درون آن با مدیریت«آمایش سرزمین و شهرسازی» است و این وزارتخانه منابع مالی برای تخصیص در اختیار نداشته، اما در چارچوب صلاحیت کمیته بین وزازتخانه ای آمایش سرزمین (IMARO) برنامه ای وزارتخانه ای فدرال را در حدی که با امر آمایش سرزمین سر و کار دارد، هماهنگ می سازد.
در آلمان آمایش سرزمین بر خلاف فرانسه، مبنای حقوقی بسیار روشن و مشخصی دارد و ماده 75 قانون اساسی، دولت را مسئول تهیه چارچوب آمایش سرزمین نموده است و بر طبق ماده 20 ،104،106و 107 آن کشوری که دمکراتیک و اجتماعی باشد، اختلاف بین لاند ها غیر قابل قبول است.
5

اصول قوانین گذشته آمایش سرزمین؛

درمجموعه های شهری بزرگ مقرارت محدودیت گسترش برقرار شود وبا افزایش جاذبه نواحی روستایی آسیب پذیر از نظر زیرساخت ها وفرصت های اشتغال از مهاجرت ساکنان آنها جلوگیری شود. از ابزارهای مهم این برنامه ارتقاء نقاطی بود که در این نواحی نقش مکان مرکزی دارند.
قانون آمایش سرزمین آلمان (ROG) در سال 1989 بازنگری شد، دلایل بازنگری آن عبارت بودند از ؛
1- تغییر در تعریف رسالت اصلی برنامه ریزی فضایی و حفظ وسازگاری نظام های کنونی در برابر دگرگونی های آینده
2-تبدیل تضاد های شدید میان شهر و روستا به مجموعه ای از تفاوتها و روابط ویژه
3-لزوم تعریف اهداف جدید برای آمایش سرزمین نواحی روستایی با توجه به پیدایش دگردیسی در کارکردهای نواحی مذکور
4- لزوم تحلیل مسائل ویژه تجدید ساختار برخی از نواحی صنعتی قدیمی
5- در نظر گرفتن اهمیت روزافزون اوقات فراغت، آسایش و ورزش
6

در سال 1991 بعد از اتحاد دو آلمان قانون آمایش سرزمین دوباره بازبینی شد و اصول زیر برای پاره ای از مناطق در دستور کار قرار گرفت؛
توسعه سرزمین های واپس مانده با تقویت مکان های مرکزی
تثبیت سرزمین های روستایی با چگالی کافی، جمعیتی، کارایی اقتصادی وایجاد فرصت های شغلی در بخش های غیر کشاورزی
تضمین ساختارهای اقتصادی و اجتماعی متوازن در مراکز
در نظر گرفتن فضاهای باز پیرامون شهرها برای فعالیت های تفریحی و میدانی
7

دوباره در 18 اوت سال 1997 قانون جدید آمایش سرزمین به تصویب رسید که شامل 4 فصل و 23 بخش بود که به طور خلاصه اهم نکات قانون مزبور به قرار زیر است:

1-توسعه جمهوری فدرال آلمان باید بر طبق برنامه های یکپارچه منطقه ای و برنامه هاو اقدامات هماهنگ کننده انجام گیرد.
2- تقاضای اقتصادی و اجتماعی با موازین توسعه پایدار همگرا باشد.
3- توسعه منفرد باید با نیازها و مقتضیات سراسر سرزمین متناسب باشد.
4- اصول آمایش سرزمین باید به معنای مفهوم عمومی توسعه منطقه ای پایدار باشد.
5- استقرار نظام متوازن سکونتگاهها و فضاهای باز
6- فعالیت های ساختمان در نواحی که به ایجاد نظام مکان های مرکزی کمک نماید مستقر شود
7- زیر ساخت ها با نظام استقرار سکونتگاهها وفضاهای باز هماهنگ گردد
8- مجموعه های شهری باید مراکز سکونت، تولید وخدمات تلقی شوند
9- نواحی روستایی باید به صورت مراکز سکونتی و اقتصادی مستقل توسعه یابند.
10- در نواحی که سطح زندگی پایین است باید اولویت به بهبود پیش نیا ز های اولیه باشد.
8

11- زمین های وسیع برای ارتقاء موقعیت نواحی گوناگون از نظر توسعه اقتصادی و صنعتی ذخیره شود.
12- زمین های قابل کشت برای توسعه کشاورزی ذخیره شود
13- نیازهای جمعیت به مقوله مسکن پیش بینی شود.
14- دسترسی آسان میان مناطق برای ترابری مسافر و کالا فراهم شود.
15ـ زمین های لازم برای دفاع نظامی و غیر نظامی پیش بینی شود
16- لاندها می توانند اصول آمایش دیگری راهم بیافزایند به شرطی که با اصول اصلی متناقض نباشد
17- برنامه های منطقه ای باید ساختار فضایی منطقه را بویژه در مواردی همچون ساختار مطلوب الگوی اسکان(پایگاه فضایی، مکان های مرکزی، نقاط رشد و شهر های سرریز، توسعه سکونتگاهها و محورهای توسعه) ساختار مطلوب فضاهای باز و مکان ها ومسیرهای مطلوب زیر ساخت ها
18- توجه به برنامه های جنگل مطابق قانون فدرال جنگل ها
19- توجه به بهبود ساختار کشاورزی و حفاظت ازسواحل
20- برای سرزمین هرلاند لازم است برنامه های منطقه ای تهیه شود و این برنامه باید با برنامه لاندهای مجاور سازگار باشد.
9

21) در لاندهایی که سرزمین آنها تحت نفوذ مکان های مرکزی از درجه های بالا قرار دارد باید برنامه های زیر منطقه ای تدوین شده وبالاندهای مجاور هماهنگ شوند.
22) مقامات محلی درایجاد شبکه های شهری حمایت شوند
23) توجه به مقوله ارزیابی منطقه ای(Regional impact assessment procedure) که در آن سازگاری برنامه ها وارزیابی آنها مدنظر باشد
24) هماهنگی فرامرزی برنامه ها با کشورهای مجاور
25) دفتر فدرال ساختمان و آمایش سرزمین، سیسیتم اطلاعات آمایش سرزمین تهیه نموده وبه طور منظم وضع عمومی آمایش سرزمین و تغییرات آن را تفسیر و ارزیابی نماید و پیامدهای تغییرات را مشخص سازد
26) دولت فدرال ولاندها مکلفند تمامی اطلاعات مربوط به آمایش سرزمین را در اختیار همدیگر قرار دهند.
27) تشکیل شورای رایزنی در وزارتخانه مربوطه که از رشته های مختلف شهرسازی وبرنامه ریزی منطقه ای، صنعت و کشاورزی و … تشکیل شده است.
10

از دهه های 1950 و 1960 مفهوم تمرکز غیر متمرکز (Decentral Concentrution) و نظام نقطه محوری که هنوز هم زیر بنای آمایش سرزمین در آلمان به شمار می رود، شکل گرفت که در این زمینه مفاهیم اصلی عبارتند از:
مکان های مرکزی و قطب های فعالیت مرتبط با آنها
محورها
نواحی اولویت دار تخصیص
تخصیص فضایی کارکردهای کمونی
تمرکز غیر متمرکز (Decentral Concentrution)
11

آلمان سعی کرده است تا سیاست تمرکز غیرمتمرکز را در برنامه ریزی فضایی خود لحاظ نماید:

تمرکز غیر متمرکز یعنی:

فقط یک کلانشهر متمرکز با ترافیک زیاد، جمعیت بسیار،سکونتگاههای متراکم و ازدحام فعالیتی وجود نداشته باشد

اما:
چندین مراکز سطح متوسط که به وسیله مراکز کوچک تر احاطه شده اند در امتداد شاهراهها و مبادی ارتباطی مناسب هستند.
بدین تریب فراهم می گردد:
فواصل کوتاه در سفرهای روزانه جهت رفتن به محل کار یا مدرسه و خرید کالا برای استفاده روزانه
فواصل میانی برای بیشتر مردم برای رسیدن به سطوح آموزشی بالاتر ادارات و خرید کالا و ماشین و …
فواصل طولانی(بیشتر از 1 ساعت) جهت دسترسی به دانشگاهها و ادارات مرکزی و کالاهای لوکس.
12

امکانات زیربنایی،کار و تسهیلات
آموزشی در یک شهر متمرکز شده است.
امکانات زیربنایی،کار و تسهیلات
آموزشی در یک منطقه پخش شده است.
تمرکز

عدم تمرکز
13

تمرکز غیر متمرکز (Decontrol Concentrution)
سیاست مورد عمل در برنامه ریزی فضایی :

14

تمرکز غیر متمرکز با افزایش جمعیت
15

قوانین آلمان نشان می دهد که لاند ها می توانند نکات مشخصی را در مورد آمایش لاند که با اهداف خاص مطابقت دارد بدان بیفزایند اما نمی توانند اصول و ساختار اصلی فدرال را نادیده بگیرند.

هرلاند مکلف است قانون برنامه ریزی ایالتی یا منطقه ای رابه تصویب رسانده وبرنامه جامعی تحت عنوان برنامه جامع توسعه ایالتی/ منطقه ای تهیه کند.
با توجه به اینکه یکی از وظایف اساسی وزازتخانه مسئول آمایش سرزمین ایجاد هماهنگی های بین لاند ها از طریق اطلاع رسانی درباره تحول سرزمین کشور، وضع گوناگون و اختلاف میان مناطق است، دفتر فدرال ساختمان و آمایش سرزمین(BBR) مسئول فعالیت های مربوطه است که عبارتند از:
برنامه ریزی فضایی
عمران شهری
مسکن
ساختمان
مدیریت پروژه ساختمانی دولت فدرال
16

مهم ترین نهاد مشترک بین فدراسیون و لاندها عبارتند از:
1) کنفرانس وزرای آمایش سرزمین که ناظر بر اختلاف دولت مرکزی و لاندها درباره مباحث آمایش سرزمین است. 2) نهاد مشترک یک فرهنگستان آمایش سرزمین (ARL) است که جهت گسترش پژوهش در زمینه جهات گوناگون آمایش سرزمین تاسیس شده است.
3) کمیته های برنامه ریزی نیز از جمله هیات های مشترک بین فدراسیون ولاند است.
از ویژگی های برنامه ریزی منطقه ای در آلمان مشارکت کمون ها وبخش ها در تهیه آنها است، هر چند اینگونه برنامه ریزی در حوزه صلاحیت لاند قرار دارد، اما مشترکا از طریق لاند و تقسیمات محلی انجام می گیرد. همچنین در این حوزه فرماندار بر فعالیت تشکیلات مسئول برنامه ریزی منطقه ای نظارت دارد.
17

سرچشمه ها،جهت گیرها واهداف آمایش سرزمین در آلمان؛

الف) قانون اساسی و اصول مرتبط با آن در زمینه آمایش سرزمین به شرح ذیل است،
اصل شکوفایی آزاد شخصیت در اجتماع
اصل دولت اجتماعی که بر قرار کننده تعادل و توازن اجتماعی است.
اصل همگنی وضع زندگی
حق انتخاب آزاد شغل، محل اشتغال و محل آموزش
توجه به حفظ محیط زیست
ب) اتحادیه اروپا
تاثیر موثری بر برنامه های آمایش سرزمین آلمان داشته است. سیاست کلی منطقه ای اتحادیه اروپا «سیاست تصحیح و تعدیل عدم تعادل است» لذا بیشتر به مناطق عقب مانده و واپس گرا تاکید دارد.
18

از تحولات بسیار مهم در بینش آمایش سرزمین و برنامه ریزی منطقه ای در آلمان پیدایش و ایجاد مناطق اروپایی Euroregions است. این مناطق در دهه های 1960 و 1970 در مرزهای آلمان با هلند، فرانسه و سوئیس تشکیل شد. در دهه 1990 مناطق اروپایی در مرزهای مشترک آلمان و لهستان، جمهوری چک و اتریش هم مشخص شد. همچنین دولت آلمان از پنج برنامه اتحادیه اروپا در زمینه آمایش سرزمین حمایت می کند که عبارتنداز؛
1) منطقه دریای بالتیک
2) منطقه اروپای مرکزی و جنوب شرقی
3) منطقه دریای شمال
4) منطقه مجموعه های شهری اروپایی شمال غربی
5) منطقه پیشگیری از سیل راین/ موز
19

نظام مکان های مرکزی؛ در ارتباط با این موضوع سه مفهوم مطرح بوده است؛

نظریه مکان مرکزی کریستالر که در آن کارکرد اصلی مکان های مرکزی فراهم کننده کالاها و خدمات فضای روستایی پیرامون است.
نظریه های ناظر بر مراکز شهری در آن نزدیکی فضایی تجهیزات تولیدی مشابه یا متفاوت مورد توجه است.
نظریه قطب رشد که بیشتر با فضای اقتصادی سروکار دارد و امتیازات کلی مراکزشهری را ناشی از استوار برخی از صنایع کلیدی می داند.
در ساختار فضایی شهری و منطقه ای آلمان سه مفهوم نظام مکان های مرکزی، محورهای توسعه وسطوح تخصیص از اهمیت ویژه برخوردار بوده اند
20

معیار های اصلی انتخاب مکان های مرکزی عبارتند از:
تاسیسات و تجهیزات موجود عرضه کالاها و خدمات
جمعیت
فاصله (دوری- زمان)
در مجموع ساختار فضایی آلمان توزیع متوازن و غیر متمرکز مراکز جمعیت محل های کار و زیر ساخت ها در شهرها، شهر – منطقه ها (city-regions) و مجموعه های شهری (Agglomerations) و همچنین در نواحی روستایی است. شکل زیر گروه فضایی شهری و روستایی آلمان را نشان می دهد.
21

شبکه های شهری آلمانی
در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی که تراکم جمعیت در آنها 146 نفر به کیلومتر مربع است این تعداد در آلمان 230 نفر در کیلومتر مربع است و نیمی از این جمعیت در آلمان در حوزه مجموعه های شهری به سر می برند و فشار بر این مجموعه ها با شاخص های زیر قابل تبیین است؛
مساحت فضای سکونت و حمل و نقل بیش از 40 درصد است و این نسبت در برخی از شهرهای بزرگ به 70 درصد می رسد
فضاهای باز هر روز کاهش پیدا می کنند
ترافیک روزانه افزایش می یابد
که نتیجه این موضوع حومه نشینی (Suburbanization) است. لذا در دهه 1990 جمعیت و اشتغال در حومه شهرها افزایش یافته است
22

در مقایسه با برخی از کشورهای اروپایی که کارکردهای بین المللی آنها در یکی دو کلانشهر متمرکز است در آلمان توزیع فعالیت ها متوازن است و تنها 5٪ جمعیت در برلین سکونت دارند. در حالیکه در پاریس این مقدار به 15 درصد می رسد. در آلمان و در 6 مرکز سطح بالا کارکردهای کلانشهرهای بزرگ وجود دارد مانند:

نمایشگاه های بین المللی
دفاتر مرکزی شرکت های صنعتی، بازرگانی، بانک و بیمه
خدمات بالای فرهنگی و آموزشی
تولید فیلم، روزنامه ها وتلویزیون
23

همچنین کلانشهرهای برتر آلمان مانند برلین، اشتوتگارت، هامبورگ، مونیخ، راین – مین و راین -رور در برخی از کارکردهای تخصصی نیز موقعیت ممتازی داشته و در این زمینه به رقابت برخاسته اند.
توزیع فضایی مراکز سطح بالای (با جمعیت بیش از 100 هزار نفر) در آلمان و در 154 شهر چنان است که هر نفر حداکثر ظرف 60 دقیقه می تواند به یکی از آنها برسد و در وضعیت حاضر حدود 100 مکان مرکزی با جمعیت بین 20 تا 100 هزار نفر در آلمان وجود دارد.
24

مراکز متوسط دریک نمونه از ایالت های آلمان(براندبنورگ)
نقشه زیر چهارمراکز سطح بالا و دو مرکز متوسط با قسمتی از کارکردهای سطح بالا به همراه 25 مرکز متوسط و 2 مرکز متوسط با تجهیزات مشترک را در ایالت براندنبورگ نشان می دهد.
در این مجموعه در نواحی روستایی علاوه بر مراکز بزرگ و متوسط مراکز فرعی و کوچکی نیز وجود دارد که برای جمعیت حوزه نفوذ تامین خدمات کرده واز مهاجرت روستایی جلوگیری می کنند.
25

مجموعه های تک مرکزی (Mono Centric) و چند مرکزی (Poly Centric) در آلمان :

Mono Centricها؛ (مانند برلین، هامبورگ، مونیخ):
شهر منطقه هایی که کالاها، خدمات و زیرساخت ها در مرکز سطح بالا متمرکز است.
مراکز بزرگ در آنها کم بوده و نواحی پیرامون کم جهت است.
چگالی کار برای زمین بالا بوده و برای یافتن خدمات باید فواصل طولانی پیمود.
کاربری مسکونی در حین دگردیسی به کار برای تجاری و خدماتی است.
poly Centric ها؛ (مانند راین-رور، راین – مین، و راین- نکر):
ا- حاوی چندین شهر بزرگ که از نظر تسهیلات مشابهند.
2- مراکز سطح بالا حوزه نفوذ کوچک داشته و و دسترسی به آنها آسانتر است.
3- به دلیل وجود مبادی دسترسی فراوان بین شهری، فضای باز کم است.
هر چند در آلمان شهری جهانی چون لندن و توکیو وجود ندارد، اما ساختار غیر متمرکز آن در رقابت جهانی امتیازی قابل توجه است که از حومه نشینی و فرسایش اقتصادی و اجتماعی شهرها می کاهد و در نتیجه اقتصاد کشور کمتر در معرض بحران قرار می گیرد و بدین ترتیب هر شهر آلمانی ترکیبی همگون و به هم پیوسته از کار، تجارت و تفریحی در مقیاس خرد است.
26

نواحی ساخته شده
شهر- منطقه لندن و برلین با مقیاس یکسان:
27

این نقشه اثرات ساختار این نوع از سکونتگاهها را بر مسافرت های بین محل کار وسکونت با بیش از 25 کیلومتر مسافرت جهت کار نشان میدهد.

تعدادی از این مسافرت ها در اطراف شهرهای برلین،هامبورگ و مونیخ (( centralized settlement structures) و تعدادی نیز در اطرف حواشی غربی آلمان((centralized settlement structures اتفاق می افتد.
Source: http://www.bbr.bund.de/cln_005/nn_21288/DE/Veroeffentlichungen
/Berichte/Downloads/Raumordnungsbericht_202005_20Kernaussagen

کریدورهای سازنده ساختار فضایی

این کریدورها عناصر نقطه ای ساختار شهری را به هم متصل می کنند، از دیدگاه آمایش سرزمین سکونت در اطراف این کریدورها مطلوب است. زیرا فضای سکونتی را تمرکز داده و فضای باز بیشتری آزاد می کند. اما در کنار آن قیمت زمین و مسکن در کنار آنها افزایش و فشار به زیر ساخت ها وارد شده و لذا فضاهای ما بین کریدورها جاذب جمعیت می شوند.
در تصویب نامه سال 1977 توصیه شده است که توسعه منطقه ای شهر ها مطابق محور های شهری صورت گرفته و مفهوم «محورهای منطقه ای شهری» مورد توجه باشد به دلایل زیر:
1- هدایت توسعه شهری در اطراف محورها و جلوگیری از گسترش دایره ای شهرها
2- حفاظت فضاهای آزاد ما بین کریدورها جهت گذارن اوقات فراغت (دالان هوای پاک)
3- بهبود دسترسی و تقویت دو انتهای محورها به صورت مراکز سطح متوسط.
4- افزایش نسبت حمل و نقل عمومی در سطح ملی و حومه شهرها
29

نواحی تخصیص اولویت دار:

در آلمان این مفهوم از سال 1970 به بعد مطرح شد و در اوایل این بحث در مقیاس ملی بود اما بعدها به رسانه های منطقه ای نیز کشانده شد. در این نواحی کارکردهای خاص اولویت دارند و به دو قسم است:

1- مناطق اولویت تک کارکردی: تنها کارکردهایی که با کارکرد اصلی مغایرت ندارند، مجاز در استقرار هستند. این مناطق کارکردهایی همچون کشاورزی، جنگل، حفاظت آب و مواد اولیه را در بر می گیرند.
2- مناطق اولویت دار چند کارکردی: که بیشتر شامل شبکه های سبز هستند که در آنها برش های شهری نیز وجود دارد و هدف از آنها ایجاد دالان های هوای پاک است.

علاوه بر موارد فوق الذکر در برخی موارد کارکردهایی چون کارکردهای توسعه و کارکردهای تخمین نیز وجود دارند که شامل کمون هایی هستند که هدف از برنامه های مذکور تخمین بقا عملکرد کمون به لحاظ اهمیت منطقه ای کمون مزبور است.
30

در سطح کمون ها رعایت برنامه آمایش لاندها الزامی است. اصول این برنامه ها چهار چوب کلی کمون ها را رقم می زنند و در قالب این جهت گیری ها کمون ها برنامه خود را تنظیم می کنند. برنامه های کمون ها شامل دو برنامه است:

1- برنامه تخمین زمین ها
2- برنامه ساختمان
برنامه تخمین زمین ها: این برنامه خطوط اصلی کاربری زمین های سراسر سرزمین کمون را بر حسب الگوی توسعه مطلوب شهرسازی و نیازهای کمون تعیین می کنند. مقیاس آن1/10000 و گاهی 1/5000
است و افق آن ده ساله (حداقل 5 و حداکثر 20 ساله است و هر 5 سال یا 10 سال بازنگری می شوند).
آمایش در ابعاد کمون ها:
برنامه ساختمان: برنامه ساختمان بر اساس برنامه تخصیص زمین ها فراهم می شود. حاوی دستورهای اجباری عمران شهری است و مقیاس آن 1/1000 ویا 1//500 است.
31

تامین مالی برنامه ها (منابع مالی لاندها):

بر اساس قانون اساسی حاصل مالیات شرکت ها و مالیات بردرآمد به طور مساوی میان فدراسیون و لاندها تقسیم می شود. در واقع لاندها هستند که مالیات ها را وصول کرده و نیمی از آنها را به فدراسیون می پردازند.
یکی از برنامه های جدی آمایش سرزمین که رویکرد مالی دارد همسان سازی لاندها به لحاظ مالی است. این فرایند همسان سازی، شامل 3 مرحله است:

1- سهم لاندها از مالیات بر ارزش افزوده میان همه لاندها تقسیم می شود.
2- همسان سازی افقی لاندها انجام می گیرد.
3- منابع تکمیلی از سوی دولت فدرال تخصیص می یابد.

شاخص همسان سازی بر اساس شمار جمعیت و میانگین سرانه درآمد مالیاتی حساب می شود. لاندهایی که شاخص درآمد مالیاتی آنها بیشتر از شاخص همسان سازی است، دهنده و لاندهایی که شاخص درآمد مالیاتی آنها کمتر از شاخص همان سازی است،ستاننده کمک هستند.
32

در نتیجه، سیاست های آمایش سرزمین به طور محسوس به کاهش نابرابری در وضع زندگی نواحی گوناگون جمهوری فدرال آلمان انجامیده است. افزون بر این برنامه ریزی فضایی موجب تنوع بیشتر در ساختار مشاغل روستایی شده و بازار کار را در برخی نواحی ضعیف به ویژه در لاندهای جدید تثبیت کرده است.

ایجاد« فروشگاه های محله» در نواحی روستایی:
سیاست های آمایش سرزمین برای روستاهایی که جمعیت خود را از دست می دادند و در حوزه هایی از کمون هایی با جمعیت کمتر از 1000 نفر قرار داشتند، ایجاد فروشگاه های محله را پیشنهاد کرد که در آن خدمات اساسی ساکنین حوزه تامین می شد. تجربه نشان داد که این فروشگاه ها توانسته است بدون یارانه بخش عمومی سود آور عمل کند.
33

نمونه ای از راه حل های نوین برنامه ریزی فضایی:

الف- برگزاری کنفرانس های منطقه ای جهت هماهنگی بازیگران اصلی در برنامه های آمایش سرزمین.
ب- همکاری سازمان های سیاسی و اداری شهرهای یک منطقه با یکدیگر جهت حصول تفاهم در اقدامات مشترک مانند موارد زیر:
حمل و نقل و جهانگردی
مدیریت زمین
پشتیبانی اقتصادی
آموزشی
برنامه شبکه های شهری حتی پس از پایان کمک مالی دولت فدرال موفق بوده است و شبکه ها در انجمنی به نام «انجمن شبکه شهری» متشکل شده اند.
ج- برگزاری مسابقات جهت ارائه راه حل های جدید مانند مسابقه« مناطق آینده» در کنفرانس جهانی درباره آینده شهرها (urban 21) در برلین.
34

آقای «تایفینس» وزیر حمل و نقل، ساختمان و امور شهری و« فیستر» وزیر اقتصاد ایالت ورتمبرگ در سال 2006و در گردهمایی وزیران مسئول آمایش سرزمین اروپا، 5سیاست زیر را در ارتباط با آمایش کلیه مناطق اروپا مطرح نمودند(10: Fister&Tiefensee. 2006):

1- تشویق ارتباط مناطق کلان شهری و مراکز شهری با همدیگر
2- افزایش دادن ارتباطات شهری و روستایی مخصوصاً در مناطق یکپارچه ای که از توسعه کند برخوردارند.
3- توسعه نوآوری در مناطقی با کارکرد فراملی و افزایش دانش اقتصادی
4- توسعه حمل و نقل در شبکه های اروپایی
5-اجتناب از ایجاد خطرات توسعه در نواحی ساحلی و حواشی رودخانه ها
35

کانسپت ها و استراتژی های توسعه فضایی آلمان بر اساس سال 2006:

Concept 1: رشد و نوآوری:

در این مفهوم مناطق کلان شهری اروپایی دارای اهمین خاصی هستند و مناطق کلان شهری باید چشم اندازی جهانی را مد نظر قرار داشته باشند و ویژگی های زیر در این مفهوم وجود دارد:
1- ترفیع و ارتباط بین المللی مسولین، انجمن ها و شرکت ها
2- شکل گیری مناطق کلان شهری با ابعاد بزرگی در اروپا و در سطوح جهانی
3- گسترش عملکردهای بین المللی و نشر آن در میان مناطق کلان شهری
36

Concept2: فراهم نمودن و حفاظت از خدمات عمومی

1- فراهم کردن سرمایه های عمومی جهت افزایش سرمایه گذاری خصوصی در تهیه خدمات عمومی در مکان های مرکزی.
2- اضافه نمودن شروط جدیدی از ضمانت ها در مواد برنامه ریزی فضایی در ضمانت نامه های مخصوص .
3- ایالت فدرال و سازمان های برنامه ریزی منطقه ای باید ساختار فضایی و ساختار سکونت گاه هایی را فراهم نمایند که خدمات زیربنایی کافی و ارزان قیمت را تضمین نماید.
4- این استراتژی باید توزیع فضایی امکانات زیربنایی را تحت تاثیر قرار دهد: همانند ساختار شبکه حمل و نقل و از لحاظ دسترسی و مباحث مالی نیز مناسب باشند.
37

Concept3: حفاظت از منابع و شکل گیری چشم اندازهای فرهنگی:
1- محافظت از عملکردهای اکولوژیکی.
2- حفاظت از شبکه های باز وسیع در مناطق کلان شهری.
3- شناسایی مناطق شهری تاریخی به عنوان میراث فرهنگی.
4- نواحی روستایی و نواحی کشاورزی و نواحی تولید کننده انرژی باید دارای برنامه های مخصوص شوند.
5- حواشی رود خانه ها، مناطق ساحلی و جنگل زارها باید به عنوان چشم اندازهای فرهنگی ساماندهی شوند.
6- تقویت مدیریت منطقه ای و بازارهای منطقه ای.
38

استراتژی های مناطق کلانشهری آلمان از نظر آدام برایت (Adam Brigtte):

مناطق کلانشهری آلمان باید 8 عنصر زیر را در راستای توسعه مناطق کلانشهری اعمال نمایند(Brigtte,2003: 2):

سیاست ها در تمامی قلمرو ها و در تمامی سطوح باید نیازهای مناطق کلانشهری را مد نظر قرار دهند.
اشکال موثر وکارآمدی از تشریک مساعی و همکاریهای منطقه ای در زمینه قانون گذاری سیاسی و حفظ امنیت سرمایه گذاری وجود داشته باشد.
مهمترین وظیفه مناطق کلانشهری برقرای ارتباط با برنامه ریزی فرا محلی ،تهیه امکانات زیر بنایی و ترفیع منطقه ای توسعه اقتصادی است.
مناطق کلانشهری باید بدقت در دوسطح ملی و بین المللی همکاری نمایند . به عبارت دیگر در راستای افزایش کارایی و ترفیع منافع عمومی تلاش نمایند.
مناطق کلانشهری باید در سازگاری با هم نقش تخصصی خود را به عنوان مکان های تجاری توسعه دهند.
مناطق کلانشهری باید تقسیم کار و وظایف را مد نظر قرار دهند.
مناطق کلانشهری باید حس هویت و مشارکت شهروندان را در منطقه خود تقویت نمایند.
مناطق کلانشهری آلمان باید کارکرد های فراملی و اروپایی خود را با کارکرد های مخصوص به خودشان منطبق نمایند.
39

اصول آمایش سرزمین در منطقه دریای بالتیک(Baltic Sea Region-BSR ) از نظر کمیته توسعه فضایی منطقه بالتیک(Committee Spatial Development-CSD)تحت عنوان .Baltic21 (CSD,1998:56-57):

برنامه ریزی باید ساختار سکونتگاهی و نظام شهری چند مرکزی و متعادل را تحکیم ببخشد.
دسترسی مساوی سکونتگاههای شهری و روستایی به امکانات زیر بنایی و دانش عمومی فراهم شود.
توسعه میراث فرهنگی و طبیعی توسط مدیریت عملی شود.
نواحی چند عملکردی در مناطق روستایی و چشم انداز های فرهنگی و طبیعی تقویت شوند.
استفاده از تولید انرژی کوچک مقیاس در سکونتگاههای کوچک روستایی
افزایش کنش متقابل بین حمل و نقل همگانی و ساختار شهری از طریق مکان مناسب عملکرد های مربوطه که از طریق وجود عابران پیاده، ادارات،خدمات عمومی و مراکز خرده فروشی بوجود آمده است.
افزایش کاربری اراضی مختلط زمانی که به کارکرد و و زیست پذیری محیط آسیب نزند.
40

8- حمایت از افزایش فضای سبز در شهرها
8 -1- توسعه شهری باید استفاده از نواحی جدید شهری را کاهش دهد و در این راستا موارد زیر در دستور کار قرار گیرند:
بازیافت نواحی صنعتی قدیمی موجود در شهرها
پاکسازی و استفاده دوباره از نواحی آلوده
همکاری مالی در پروژه های توسعه بین مناطق توسعه یافته و کمتر توسعه یافته
بازنده سازی مناطق مسکونی شهری ، مراکز شهری و سکونتگاههای روستایی
جلوگیری از فرسایش و تخریب مناطق مسکونی موجود
8 -2- کاهش نیاز به توسعه نواحی شهری جدید از طریق برنامه های حفاظت و ذخیره زمین های جدید
اجتناب از طرح ها و برنامه هایی که تراکم کمی را پیشنهاد می کنند
اجتناب از پراکنده رویی شهری(URBAN SPRAWL)
41

جمهوری فدرال آلمان بلحاظ تشکیلات حکومتی ومعرفی شهرهای آن
42

پایتخت آلمان
43

44

آمایش سرزمین همچنان در حاشیه
قرون نوزدهم و بیستم در کشورهای پیشرفته و پس از پایان جنگ جهانی در کشورهای درحال توسعه، دورانی است که مترادف است با شتاب توسعه صنعتی. پیامد این تحول و رشد بخش های دوم و سوم اقتصاد (صنعت و خدمات) در این دوران، همراه با رشد سریع جمعیت (از یک میلیارد نفر در آغاز قرن نوزدهم، به بیش از شش میلیاردنفر در پایان قرن بیستم)، موجب پیدایش دوگانگی گسترده ای در حوزه اجتماعی و سرزمینی شده است. همان گونه که موضوع نابرابری های اجتماعی و توزیع نامتناسب درآمد بین اقشار مختلف در این سال ها دغدغه جامعه شناسان و اقتصاددانان بوده و موجب پیدایش مکاتب و نظریات جدید از یک سو و تحرکات اجتماعی گسترده از سویی دیگر شده است، شکاف توسعه یافتگی بین مناطق مختلف نیز همواره موجب دل مشغولی نظریه پردازان و مدیران جوامع بوده است. عوامل متعددی موجب دوگانگی در پهنه سرزمین به مفهوم تفاوت توسعه یافتگی بین مناطق
45

مختلف یک کشور می شوند: ضعف در زیربناها  ضعف در ساختارها  وابستگی اقتصاد و معیشت مردم به بخش های سنتی و تحول نیافتن سریع آ نها  برخوردارنبودن از سطح مناسب درآمد این عوامل از جمله موجب عقب افتادگی برخی مناطق در فرآیند توسعه می شوند؛ این گونه مناطق در نگه داشت جمعیت خود ناتوان می شوند. جمعیت مهاجر از مناطق توسعه نیافته، همراه با افزایش طبیعی جمعیت، موجب تراکم بیش ازحد جمعیت و فعالیت در محدوده های روبه رشد می شوند. این روند توقف نمی یابد و می توان گفت تراکم، خود باعث بحران می شود. حاشیه ای شدن منابع در قسمت هایی از سرزمین و فشار بیش ازحد به منابع قسمت هایی دیگر نیز جلوه ای دیگر از این دوگانگی است. بدین گونه است که نگاه همزمان به مسایل اقتصادی و شیوه معیشت مردم، مسایل اجتماعی و فرهنگی جامعه همراه با توجه به ویژگی ها و ظرفیت های طبیعی و اقلیمی هر منطقه، به عنوان رویکردی منطقی برای پاسخ گویی به مجموعه مشکلات فوق مطرح می شود. چنین رویکرد چندجانبه ای، موضوع پیدایش آمایش سرزمین است و برنامه ریزی برای پیشبرد و تحقق این رویکرد، برنامه ریزی فضایی (Spatial Planning) نامیده می شود.
46

ضرورت بهره وری بهینه از سرزمین در راستای تحقق اهداف و استراتژی های بلندمدت هر کشور، دلیل دیگری برای برنامه ریزی فضایی است. گرچه توجه به سرزمین به مفهوم فضای فعالیت و سکونت و جغرافیا در فرآیند توسعه در اکثر کشورها عمومیت دارد، ولی این امر در کشورهای مختلف، متناسب با میزان توسعه یافتگی، نوع حکومت، تجارب تاریخی، دیدگاه های سیاسی و… شکل و محتوای متفاوتی دارد؛ به عبارت دیگر، هر کشوری نسخه آمایش سرزمین مخصوص خود را می طلبد. گرچه می توان و باید تجربیات دیگران را بررسی و مطالعه کرد، ولی در عمل باید ویژگی های اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، طبیعی و سیاسی خود را در آن لحاظ کرد؛ برای مثال، اگر به دو کشور توسعه یافته اروپایی آلمان و فرانسه نگاه کنیم، متوجه می شویم که هر دو، نگاه سرزمینی دارند، ولی این نگاه در
47

این دو کشور با هم متفاوت است. در آلمان و از سال ١٩١١، سازمانی برای برنامه ریزی توسعه آینده منطقه برلین بزرگ برپا می شود و هدف آن، برنامه ریزی چندبخشی برای این منطقه بزرگ که بر اساس قابلیت آن، رشد شتابانی را در پیش گرفته است، بوده و از همان ابتدا این برنامه ها با رویکرد فیزیکی و کالبدی همراه است و به سمت تهیه برنامه برای سکونت گاه های این منطقه پیش می رود. گرچه بعد از سال ١٩٤٥ و پایان جنگ جهانی دوم و شکل گیری جمهوری فدرال آلمان، این موضوع جزو وظایف اصلی ایالت ها قرار می گیرد، اما به زودی با اصلاحاتی که در سال های بعد انجام می دهند، راهکارها و چارچوب هایی را برای هماهنگ سازی برنامه های ایالت ها با یکدیگر و با سیاست های عمومی دولت فدرال، تدوین کردند. اما تمامی این تدابیر، بیشتر در جهت هماهنگ سازی است و کمتر جنبه اجباری دارد و درمجموع، می توان آمایش سرزمین در آلمان را غیرمتمرکز نامید.
48

اما سه موضوع (اتحاد دو آلمان)، (شکل گیری اتحادیه اروپا) و ضرورت توجه به (حفاظت از محیط زیست) باعث شده است که از دهه ١٩٩٠ به بعد، نقش و مسئولیت های دولت فدرال در موضوع سرزمین، گسترش یابد. در آلمان گرچه آمایش سرزمین، جزء وظایف منطقه ای بود، اما در نهایت به همکاری سطح ملی و منطقه ای منجر شد.
49

آشنایی با کشور آلمان
50

نام رسمی کشور: جمهوری فدرال آلمان
پایتخت: برلین
زبان رسمی: آلمانی
نوع حکومت: جمهوری  مشروطه  پارلمانی فدرال
مذهب: کاتولیک رومی ،پروتستانی
واحد پول: یورو
عضویت: سازمان ملل متحد ، ناتو ، گروه هشت ، گروه بیست ، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و شورای اروپا 
51

موقعیت جغرافیایی کشورآلمان
52

تقسیم جمعیت آلمان براساس ایالت
53

موقعیت جغرافیایی کشورآلمان

این کشور دارای ۱۶ ایالت است. بزرگترین ایالت بایرن یا باواریا در جنوب و کوچک ترین برمن در شمال غربی است. آلمان ترکیبی از دشت و جنگل و کوه و ساحل و تعدادی جزیره و مجموعه ای از باتلاق ها و دریاچه ها است. در شمال این کشور سرزمین های پست قرار دارند که سواحل آن سدبندی شده است. دشت های پست شمالی به دشت های مرکز آلمان وصل می شوند. بزرگترین دشت های آلمان دشت های راین بالا، وستفالن و دشت های منطقه لایپزیگ هستند. در شمال آلمان تعداد زیادی برکه و دریاچه یافت می شود.
 
54

در قلب آلمان رشته کوه های مرکزی قرار دارند، این رشته کوه ها شمال و جنوب آلمان را از هم جدا می کنند. کوه های هارتس، ارتس، فیشتل، هونسروک و جنگل های باواریا از شمال به جنوب کشیده شده اند. بلندترین کوه آلمان تسوگ اشپیتسه، در قسمت آلمانی رشته کوه آلپ در جنوب این کشور با ارتفاع ۲۹۶۲ متر است.
55

مختصات  جغرافیایی کشور آلمان
56

57

جمهوری فدرال آلمان در مرکز قارهٔ اروپا قرار دارد. وسعت آن ۳۵۷۱۲۱ کیلومتر مربع است. مرزهای زمینی این کشور در حدود ۳۷۵۷ کیلومتر است. همسایگان آلمان در شمال دانمارک، در غرب بلژیک و هلند، در جنوب لوگزامبورگ، سوئیس، اتریش و
فرانسه و در شرق لهستان و جمهوری چک هستند. دریای شمال و دریای بالتیک راه های آلمان به آب های آزاد هستند. سواحل آبی این کشور با این دو دریا حدود ۲۳۸۹ کیلومتر است. طولانی ترین رودهای آلمان راین با ۸۵۶ کیلومتر، الب ۷۰۰ کیلومتر و دانوب
۶۴۷ کیلومتر هستند. آب وهوای آلمان معتدل اقیانوس اطلس و قاره ای است. بادهای غالب بر آلمان از سمت غرب می وزند.
58

از نظر وضعیت جغرافیایی آلمان از دریای شمال و بالتیک تا رشته کوه های آلپ در جنوب به پنج ناحیه بزرگ تقسیم می شوند، سرزمین های پست در شمال، رشته کوه های میانه، دامنه های کم ارتفاع کوه های میانه در جنوب غربی، دامنه های کوه های آلپ، آلمان به طور سنتی پس از جنگ به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می شود. البته پس از برچیده شدن دیوار برلین به قسمت شرقی به طور رسمی ایالت های تازه و به قسمت های غربی ایالت های قدیمی می گویند.
59

60

سیاست در کشور آلمان
مبنای تصمیم گیری ها در جمهوری فدراتیو آلمان قانون اساسی این کشور است که در آن بر دموکراتیک بودن این کشور تاکید شده است. در راس دولت این کشور رئیس جمهور قرار دارد که بیشتر نقشی نمادین دارد و تصمیم گیری ها در آلمان به عهده رئیس حکومت است که صدر اعظم خوانده می شود.
در آلمان احزاب برزگ و کوچکی زیادی فعالند که در میان آنها حزب های دموکرات مسیحی(CDU)، سوسیال مسیحی (CSU)، سوسیال دموکرات (SPD)، لیبرال (FDP)، اتحاد  ۹۰ درصدی سبزها (Bündnis 90/Die Grünen) و حزب چپ (Die Linke) از قدرت بیشتری برخوردارند.
61

آلمان و فرانسه از دیرباز نزدیکی سیاسی زیادی به هم داشته اند که این موضوع در دوران صدراعظمی هلموت کهل در آلمان و فرانسیس میتران در فرانسه افزایش یافت.
62

اقتصاد در کشور آلمان
63

آلمان سومین کشور جهان از نظر تولید ناخالص داخلی است و بزرگترین صادر کننده کالا (از نظر درآمد) و دومین کشور واردکننده کالا در جهان است.بر اساس آمارهای سازمان جهانی تجارت میزان صادرات آلمان در سال 2006میلادی133/1تریلیون دلار بود.با این حال همچنان کیفیت زندگی در نیمه غربی آلمان بالاتر از نیمه شرقی آن است.در آلمان صنایع زیادی فعالند. صنایعی چون الکتریکی، مکانیکی، مواد شیمیایی، منسوجات، غذایی و وسایل نقلیه. کارخانه های اتوموبیل سازی بنز، بی.ام.و و فولکس واگن محصولات خود را در تمام دنیا عرضه می کنند. مهمترین صادرات این کشور وسایل نقلیه موتوری و وسایل الکتریکی است. 
 
64

 
در سال 2002 میلادی آلمان پنجمین مصرف کننده انرژی در جهان بود و دو سوم انرژی اولیه در این کشور وارد می شد. در همین سال آلمان بزرگترین مصرف کننده الکتریسیته در میان کشورهای اروپایی بود.در همین سال دولتمردان آلمان تامین نیمی از انرژی های مصرفی کشور از انرژی های تجدیدپذیر را در دستور کار خود قرار دادند.آلمان بجز زغال سنگ معادن نسبتا کوچک سنگ آهن، بوکسیت، سنگ مس، نیکل، قلع، نقره، پتاس و نمک، ذخایر طبیعی نسبتا کمی دارد.بانکداری و امور مالی از منابع مهم درآمد ارز خارجی است، و فرانکفورت یکی از مراکز اصلی امور مالی و تجاری در جهان است.
 
65

نرخ بیکاری در این کشور 1/7 درصد است که همین امر یکی از مهمترین معضلات پیش روی سیاستمداران این کشور است.     
ارتباطات در کشور آلمان
این کشور از نظر ارتباطی جزو کشورهای پیشرفته است. 54 میلیون خط تلفن ثابت در این کشور وجود دارد و بیش از 84 میلیون خط تلفن همراه.
373 شبکه تلویزیونی در این کشور برنامه پخش می کنند و 38میلیون و 600 هزار کاربر اینترنت دارد.
66

67

 
آشنایی و جاذبه های گردشگری شهرهای کشور آلمان
 
-1 برلین
برلین شهری چند چهره است. ابتدا شما را با معماری مدرن خود خیره می کند و سپس به قصرهای باروک می رساند. در این شهر می توانید روز خود را در یکی از بهترین باغ وحش های دنیا سپری کنید و غروب نیز به شنیدن یکی از بهترین ارکسترهای دنیا بروید. در این شهر می توانید نمایشگاه توپوگرافی (شرح کامل و واضح تر) را نیز از نزدیک تماشا کنید.
68

 
-2 مونیخ

مونیخ در طول جنگ جهانی دوم به طور کامل از بین رفت. به طوری که هنوز هم در حال بازسازی فرهنگ باواریایی آن هستند. پارک المپیک از جمله جاذبه های مونیخ است که در سال 1972 میلادی میزبان بازی های المپیک بوده است. در این پارک می توانید روی یخ اسکیت و داخل استخر شنا کنید. اردوگاه کار اجباری داخائو از دیگر مکان هایی است که در مونیج حتما باید ببینید. این اردوگاه که با نام اردوگاه مرگ نیز از آن یاد می شود در سال 1933 توسط رژیم نازی در 16 کیلومتری مونیخ ساخته شده است و بیش از 30 هزار یهودی، روس و لهستانی در آن به قتل رسیده اند.
69

-3 رتنبورگ
برای لذت بردن از مناظر این شهر باید از دیوارهای شهر بالا بروید یا به بلندترین منطقه آن بروید. این شهر مملو از وقایع تاریخی است که بایک تور گردشگری درست می توانید در مورد پیشینه آن اطلاعات کسب کنید. یکی از جاذبه های رتنبورگ، موزه جنایات قرون وسطی آن است که بسیار جذاب اما کمی وحشتناک است.
70

 
– 4 هامبورگ
پس از برلین، دومین شهر بزرگ و پرجمعیت آلمان است. هامبورگ یکی از بزرگ ترین اسکله های اروپا را دارد. قدم زدن در سواحل و کنار کانال های آبی این شهر باعث شده است به آن «ونیز شمال» لقب بدهند. هنگام سفر به هامبورگ، حتما به بازار اصلی ماهی فروش ها بروید. منطقه دادوستد هامبورگ که با آجرهای قرمز ساختمان هایش مشخص است، یکی از بهترین مکان ها برای صرف غذا به شمار می رود. ساختمان های منطقه Reeperbahn (نور قرمز) برای نورهای قرمز خود شهرت جهانی دارند.
71

– 5 دِرسدِن
یکی از سواحل دوست داشتنی رودخانه البی در آلمان، شهر سرسبز و زیبای درسدِن است. این شهر مملو از جنگل، باغ و پارک است. همچنین باید به آثار هنری تاریخی آن هم اشاره کرد: بزرگ ترین آهنگساز اپرا، ویلهلم وگنر تعدادی از آثار خود را برای نخستین بار در دهه 1800 میلادی در این شهر اجرا کرده است. افرادی که به وقایع و آثار تاریخی علاقه بسیاری دارند حتما از دیدن موزه های Grünes Gewölbe و Gemäldegalerie لذت خواهند برد.
72

-6 فرانکفورت
73

-6 فرانکفورت

بسیاری از مردم برای تجارت به فرانکفورت سفر می کنند زیرا این کلان شهر مرکز حمل و نقل، صنعت و اقتصاد آلمان به شمار می رود. این شهر دویست ساله مکان های گردشگری بسیاری دارد. رودخانه ماین، سالن مشهور اپرا، تئاتر، باغ وحش، مرکز خرید خیابانی، پارک ها و انواع کافه ها و موزه ها از مناطق گردشگری این شهر هستند.
 
74

-7 کلن

شهر کلن آلمان پیشینه دو هزار ساله دارد و گردشگران می توانند از برج های رومی تا کلیساهای گوتیک را از نزدیک ببینند. در کنار این همه تاریخ، این شهر معماری مدرن زیبایی نیز دارد. در کلن انواع موزه های متنوع در زمینه های مختلف همچون هنرهای کاربردی یا موزه شکلات وجود دارد.
 
75

8 – دوسلدورف

دوسلدورف یکی از مناطق اقتصادی که در کنار رودخانه راین قرار گرفته است. Altstadt نه تنها شهر قدیمی و دوست داشتنی دوسلدورف است بلکه مملو از کافه های متعدد نیز هست. خیابان خرید مشهور دوسلدورف پر از فروشگاه های بسیار شیک و گران قیمت است. موزه Kunst Palast که یکی از بهترین مجموعه های هنری آلمان به شمار می رود در این شهر قرار دارد.
 
76

 
-9 هایدلبرگ

قدیمی ترین دانشگاه آلمان در هایدلبرگ قرار دارد. بخش اعظم این شهر در قرن 17 میلادی تخریب شد و دوباره در قرن 18 با ساختمان های باروک بازسازی و تعمیر شد. برای پیاده روی و قدم زدن در خیابان های این شهر تاریخی بهتر است به خیابان های گوتیک مرکز شهر بروید. در این منطقه قلعه تاریخی هایدلبرگ قرار دارد که نماد قلب شهر است. پل Alte Brucke متعلق به قرن 18 میلادی و زندان دانشجویان نیز از دیگر جاذبه های این شهر هستند. این زندان در قرن 16 میلادی برای نگهداری دانشجویان شورشی به مدت سه روز در ماه استفاده می شده است.
77

-10 نورنبرگ

نورنبرگ با نیم میلیون جمعیت، دومین شهر بزرگ براویا است. با اینکه پیشینه این شهر به قرن 11 میلادی می رسد اما بیشتر به قرن 20 میلادی (به ویژه جنگ جهانی دوم) تعلق دارد. این شهر ابتدا پایگاه قشون کشی پیش از جنگ نازی ها بود و پس از جنگ جهانی دوم نیز به مرکز آموزش نورنبرگ تبدیل شد. نورنبرگ گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند که برای تماشای قلعه نورنبرگ و آذین های Hauptmarkt به اینجا می آیند.
78

 
-11 برمن
برمن یکی از شهرهای آلمان و مرکز ایالت برمن است. برمن دارای یکی از زیباترین مجموعه های شهرسازی است. بازار شهرداری با ساختمان های سبک باروک و دورهٔ رنسانس، ادای دین به تاریخ پُرباری است که آغاز آن به سال ۸۸۸ و تصویب قانون تجارت شهری باز می گردد.برمن، دومین شهر پرجمعیت در شمال آلمان و دهمین در کل آلمان می باشد. شهر برمن و بندربرمرهافن به عنوان شهرهای ایالت برمن هستند.در سال۱۵۰ میلادی، بطلمیوس جغرافیدان، شهرک و گروه کوچکی از خانه ها را با نام فابیانوم را توصیف کرد که امروزه آن را با نام برمن می شناسیم. در سال ۷۸۷میلادی برمن، دارای اولین اسقف خود شد . در سال۱۰۳۲، دیوار اولیه ی شهر بنا نهاده شد و تجارت با هلند، نروژ و انگلستان رو به رونق نهاد و سبب شد که این شهر اهمیت بیشتری پیدا کند.
 
-منبع: اختصاصی سایت آسمونی
79

مردم آلمان شرقی که تحت نظارت شوروی زندگی می کردند در وضعیت اقتصادی بدی به سر می بردند.
پس از فروپاشی دیوار برلین بود که به یک باره اقتصاد آلمان شکوفا شد و در عرض چند سال این کشور در رده سه کشور اول اقتصادی جهان در کنار آمریکا و ژاپن قرار گرفت.
اقتصاد در آلمان
آلمان سومین کشور جهان از نظر تولید ناخالص داخلی است و بزرگترین صادر کننده کالا (از نظر درآمد) و دومین کشور واردکننده کالا در جهان است.
بر اساس آمارهای سازمان جهانی تجارت میزان صادرات آلمان در سال 2006میلادی133/1تریلیون دلار بود.با این حال همچنان کیفیت زندگی در نیمه غربی آلمان بالاتر از نیمه شرقی آن است.
80

در آلمان صنایع زیادی فعالند. صنایعی چون الکتریکی، مکانیکی، مواد شیمیایی، منسوجات، غذایی و وسایل نقلیه. کارخانه های اتوموبیل سازی بنز، بی.ام.و و فولکس واگن محصولات خود را در تمام دنیا عرضه می کنند. مهمترین صادرات این کشور وسایل نقلیه موتوری و وسایل الکتریکی است.
در سال 2002 میلادی آلمان پنجمین مصرف کننده انرژی در جهان بود و دو سوم انرژی اولیه در این کشور وارد می شد. در همین سال آلمان بزرگترین مصوف کننده الکتریسیته در میان کشورهای اروپایی بود.
.
81

آلمان بجز زغال سنگ معادن نسبتا کوچک سنگ آهن، بوکسیت، سنگ مس، نیکل، قلع، نقره، پتاس و نمک، ذخایر طبیعی نسبتا کمی دارد.
بانکداری و امور مالی از منابع مهم درآمد ارز خارجی است، و فرانکفورت یکی از مراکز اصلی امور مالی و تجاری در جهان است.
نرخ بیکاری در این کشور1/7درصداست که همین امر یکی از مهمترین معضلات پیش روی سیاستمداران این کشور است          
82

.
آلمان در یک نگاه

83

تجربه شهر دورتمند، درسی بزرگ برای شهرهای ایران
از آلوده ترین تا پیشرفته ترین شهر آلمان
کارشناسان برنامه ریزی شهری میگویند توسعه شهر باید براساس سند آمایش سرزمین انجام شود. دانشگاهیان بر ضرورت راه اندازی منطقه ویژه (کریدور) علم و فناوری تاکید دارند. حرف همه یکی است. در این نوشتار تنها نمونه ای در کشور پیشرفته آلمان مورد بررسی قرار گرفته است. شهر دورتموند که بواسطه صنایع فولاد و معادن ذغال سنگ، روزگاری یکی از آلوده ترین شهرهای آلمان بود، توانست با تغییر رویکرد و اقدامات عملیاتی به یک شهر پیشرفته با ویژگی های یک شهر ممتاز تبدیل شود.
کد خبر: 37700 | تاریخ خبر: 24/03/1395
84

شهرهای بزرگ و تاریخی ایران همچون اصفهان نیز اگر می خواهد جایگاه ملی و مهمتر از آن، جایگاه بین المللی خود را به ویژه برای گردشگران خارجی حفظ کند، باید رویکرد توسعه خود را تغییر دهد و در این راستا باید وفاق و همراهی بین همه نهادها از جمله استانداری، شهرداری، شورای اسلامی شهر و همه دستگاه های اجرایی پدید آید.

85

تاریخچه شهر دورتموند
شهر دورتموند در ایالت نوردراین- وستفالن (Northrhein-Westfalen) در بخش غربی آلمان واقع شده است. این ایالت، بزرگترین ایالت آلمان با جمعیتی حدود 18 میلیون نفر می باشد. منطقه رور (Ruhr) ناحیه ای با مساحت 4500 کیلومتر مربع شامل 53 بخش و جمعیتی حدود 5/2 میلیون نفر در این ایالت قرار گرفته و شهر دورتموند در لبه شرقی این منطقه با جمعیتی بالغ بر 600 هزار نفر، هفتمین شهر بزرگ آلمان به شمار می رود.
86

برای یک دوره بیش از 100 ساله، اقتصاد دورتموند برپایه معادن ذغال سنگ و تولید فولاد بنا شده بود و بسیاری معتقدند دورتموند و ناحیه اطراف آن برای سال ها به عنوان ناحیه صنعتی و مرکز اقتصادی آلمان محسوب می شده است؛ اما در اواخر دهه 1970، بخش های صنعتی به تدریج کاهش یافت و این موضوع، آینده دورتموند را تغییر داد. در سال 1997، دو شرکت بزرگ فولادی این شهر یعنی تیسن (Thyssen) و کراپ هاش (Krupp Hoesch) با یکدیگر ادغام شده و تولید فولاد در شهر دورتموند را متوقف کردند. بعد از آن نیز تولید خود را به شهر دویسبورگ در سمت دیگر منطقه رور یعنی 100 کیلومتر دورتر انتقال دادند و امروزه دوره موفق ذغال سنگ و صنایع فوالد دورتموند به تاریخ پیوسته است.
87

دورتموند در یک بازه زمانی کوتاه با از دست رفتن حدود 80,000 فرصت شغلی مواجه شد و جامعه آلمان و بخش های اقتصادی با یک چالش اساسی در ایجاد فرصت های شغلی جدید برای بیکاران مواجه شدند، اما با اتخاذ تدابیر زیر، ضمن حل این مشکل، آیندهای بهتر را برای دورتموند رقم زدند:
–  ایجاد و توسعه مرکز فناوری دورتموند و همچنین راه اندازی پارک فناوری دورتموند در سال 1985 اجرای پروژهای تحت عنوان مدل توسعه شهری دورتموند با ویژگی شکل گیری خوشه ها از سال 2000آغازشد.

88

مرکز فناوری دورتموند و پارک فناوری دورتموند

در اوایل دهه 1980 همزمان با فرآیند کاهش صنایع سنتی، شهر دورتموند نیازمند یک مدل جایگزین برای توسعه اقتصادی بود و به همین دلیل ذینفعان شهری سریعا نسبت به تدوین مدلی جدید که بتواند جایگزین مدل قبلی توسعه باشد، اقدام کردند. لذا همکاری های بعمل آمده بین بازیگران محلی، منجر به شکل گیری مرکز فناوری دورتموند و همچنین پارک فناوری دورتموند شد که مهمترین نهادهای موسس آن، مراکز آموزش عالی، شهرداری، اتاق های بازرگانی و موسسه های مالی دورتموند بودند. در سال 1985 یعنی 16 ماه پس از این تصمیم، نخستین ساختمان برای این منظور تکمیل شد. از این جهت، دورتموند به عنوان یکی از شهرهای پیشتاز آلمان در کنار برلین به شمار می رود.
89

پروژه شهر دورتموند
برای تشریح پروژه دورتموند (پروژه دورتموند 2000) دوباره به سال 1997 باز می گردیم که دو شرکت بزرگ فولادی دورتموند با یکدیگر ادغام و تولید خود را در شهر دورتموند متوقف کردند. دو شرکت با انعقاد تفاهم نامه ای موافقت کردند که فعالیت های لازم را برای جایگزین کردن شغل های از دست رفته، از جمله راه اندازی کارخانه تامین وسایل خودرو انجام دهند و برنامه ای را برای کاهش 50 درصدی بیکاری در یک افق 10 ساله تدوین کردند. در ژوئن 2000 به عنوان اولین گام اجرایی، شورای شهر دورتموند «پروژه شهر دورتموند» را با نظارت مستقیم شهرداری شروع بکار نمود.
90