موضوع تحقیق: بررسی آمایش سرزمین و برنامه ریزی کالبدی / فضایی کشور هلند
استاد: جناب اقای دکتر وحید
ارائه دهندگان: فرشته شاهی، پریسا جعفرزاده
سال 96-95
تشکیلات حکومتی هلند
در هلند نظام حکومتی سه سطح یا سه لایه دارد . لایه نخست دولت ملی شامل ملکه، هیآت دولت، شورای دولتی و پارلمان است . پارلمان هلند از دو مجلس یک و دو تشکیل شده است . اعضای پارلمان هر 4 سال یک بار انتخاب میشوند . اعضای مجلس اول به طور غیرمستقیم به وسیله شوراهای استانی و اعضای مجلس دوم به طور مستقیم از طریق مردم انتخاب می شوند .لایه دوم حکومت استانی است. کشور هلند به 12 استان مانند درنت، فلوولند، فریسلند، نورد- برابانت، نورد- هلند … تقسیم شده است . مدیریت استان به عهده شورای استان است که اعضای آن هر 4 سال یک بار انتخاب می شوند. لایه سوم شهرداری است. سراسر سرزمین هلند به 650 شهرداری شامل شهردار، شورای شهر و مجریه تقسیم شده است و شهرداری ها در صدور مجوز و اجرای طرح های فضایی نقش زیادی دارند.
موقعیت جغرافیایی هلند
هُلند کشوری است کوچک در شمال غربی اروپا با شانزده و نیم میلیون جمعیت، پایتخت هلند شهر آمستردام است، به منظور تمرکززدایی بسیاری از وزارتخانه ها و سفارتخانه ها در شهر لاهه یا پیرامون آن مستقر شده اند. هلند از شرق با آلمان همسایه است و از جنوب با بلژیک و از غرب نیز از طریق دریا با بریتانیا هم جوار است. بندر روتردام دومین شهر بزرگ هلند است و از نظر مساحت و تعداد اسکله هایی که دارد، بزرگ ترین بندر اروپا نیز به شمار می رود.
تشکیلات تهیه طرح های فضایی
طرح ریزی کالبدی (یا فضایی یا آمایش سرزمین ) هم در سطح ملی ، منطقه ای و محلی انجام می گیرد . طرح ها هم به صورت عمودی میان سه سطح حکومتی و هم به صورت افقی میان وزارتخانه ها و سازمان های هم عرض در هر یک از سطوح سه گانه هماهنگ می شوند.برنامه ریزی در سطح ملی برعهده دولت مرکزی است ، مسئولیت تهیه طرح های فضایی در سطح ملی به عهده ی وزارت مسکن ، برنامه ریزی فضایی و محیط زیست است .
وظایف وزارتخانه شامل : – تهیه قانون طرح ریزی کالبدی که چهارچوب طرح ریزی کالبدی را برای سراسر هلند و کلیه لایه های حکومتی فراهم می کند. – تهیه و تدوین سیاست های برنامه ریزی فضایی ملی. – تهیه گزارش های ادواری
در لایه دوم حکومت، استان ها اختیارات گسترده ای دارند . زیرا از سویی از طریق مجلس اول در سطح ملی حضور دارند و از سوی دیگر واسطه حکومت مرکزی و محلی هستند.
در لایه سوم حکومت، شهرداری ها در حوزه ی صلاحیت خود اختیارات گسترده ای دارند. ازجمله طرح ساختاری ک نوعی برنامه ارشادی و استراتژیک برای سراسر سرزمین شهرداری است .
در سال های اخیر هدف مهم برنامه ریزی منطقه ای در هلند توسعه بخش هایی از کشور، درنت در شمال شرقی و لیمبورگ در جنوب بوده است . ابزار مهم این کار جایزه سرمایه گذاری است . این جایزه را میتوان نوعی کمک بلاعوض برای سرمایه گذاری در طرح های صنعت ، خدمات غیر محلی و جهانگردی به میزان 20 درصد سرمایه گذاری دانست .
سازو کار طرح های فضایی
در سطح ملی تعیین سیاست های آمایش سرزمین به عهده ی دولت مرکزی و تهیه مقدمات کار به عهده وزارت مسکن و برنامه ریزی فضایی و محیط زیست است . ایجاد هماهنگی درباره سیاست های آمایش سرزمین به عهده شورای طرح ریزی کالبدی و بهداشت محیط است که تقریبا همه ی وزرای وزارتخانه ها عضو آن هستند . کمیسیون ملی آمایش سرزمین (RPC) و شورای مشورتی آمایش سرزمین (RARO) شورای طرح ریزی را در اجرای وظایف خود یاری می دهند . کمیسیون از کارمندان عالیرتبه وزارتخانه ها تشکیل شده است.
ابزارهای آمایش سرزمین
ابزار های آمایش سرزمین گزارش ها و نقشه های سیاست های ملی ، برنامه های منطقه ای ، طرح های ساختاری و طرح های تفصیلی (یا طرح های تخصیص زمین ها ) است . ابزار اصلی اثرگذاری برچگونگی کاربری اراضی ، طرح تفصیلی یا طرح تخصیص زمین هاست که در سطح محلی به وسیله شهرداری تهیه می شود. کسانی که اقدام مغایر با طرح تفصیلی کنند ، با مجازات های شدید از جمله تخریب بنا مواجه می شوند.
طرح تخصیص زمین ها ( طرح تفصیلی )
یک یا چند نقشه و لژاند آن که اختصاص زمین ها را به کاربری های گوناگون برای مثال : مسکن ، بازرگانی ، صنعت ، کشاورزی ، تفریحات و مانند اینها نشان می دهد.
– مقررات استفاده از زمین ها و احداث بنا در هر یک از تخصیص ها – اطلاعاتی درباره اصولی که مبنای تهیه طرح ها بوده است .
برای اجرای طرح تفصیلی شهرداری امکانات وسیعی دارد عبارت است از : – انواع مجازات های قانونی – تملک زمین ها – صدوریا خودداری از صدور پروانه ساخت و ساز
گزارش های ملی آمایش سرزمین : گزارش سوم
برخی از مفروضات مهم گزارش دوم یعنی تحول جمعیتی و رشد سریع جمعیت در استان های شمالی و توقف توسعه حومه های شهری در عمل تحقق نیافت و موجب شد تصمیم به تهیه گزارش سوم آمایش سرزمین گرفته شود. همه بخش های گزارش سوم شامل : الف- یادداشت جهت گیری ب- یادداشت شهر نشینی ج- یادداشت نواحی روستایی
اسکیس های ساختاری شهرنشینی و نواحی روستایی: – تامین آّب آشامیدنی و صنعتی – تامین انرژی برق و ترافیک راه ها و راه های کشتیرانی
یادداشت جهت گیری
بخشت نخست گزارش سوم به شرح انگیزه ها ،مفروضات و مقاصد سیاسی دولت اختصاص دارد
پذیرفتن محدودیت ها فرض اصلی گزارش سوم است و گواه آن لزوم :
سازگار کردن خواست های جامعه با امکانات فضا و محیط
بررسی عمیقتر هدف های رشد اقتصادی و دست یافتن به رشد گزینشی
پیش گیری از هر گونه افراط در زمینه عمران و صرفه جویی در استفاده از زمین
یادداشت شهر نشینی
بخش دوم گزارش سوم که به نظر عده زیادی مهمترین قسمت آن است ، تحت عنوان یادداشت درباره شهرنشینی همزمان با اسکیس ساختار برای شهرنشینی
اصول این بررسی عبارت است از :
– پرهیز از هر نوع ازدحام و ساخت و ساز شهری غیر متعادل
– حفاظت فضاهای باز و مناطقی که از نظر اکولوژیکی یا چشم انداز ارزش دارند.
یادداشت نواحی روستایی
در گذشته فرض بر این بود که نواحی روستایی باید به کشاورزی اختصاص یابد و کسی هم منعی نمی دید که زمین هایی که هنوز زیر کشت نرفته شخم زده شود .
در گزارش سوم دیدگاه عوض شد ، برای جمعیت شهری دائما فزاینده ، نواحی روستایی در درجه اول محل تفریح و گذران اوقات فراغت است ، افزون بر این از زاویه حفاظت از طبیعت عده ی زیادی مخالف به زیر کشت بردن زمین های جدید و استفاده از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات ،تبدیل اراضی جنگلی ، پایین رفتن سطح سفره آب های زیر زمینی و جز اینها هستند .
و نواحی روستایی میتواند حائل میان شهرها، حوضه های تامین آب آشامیدنی و زمین های مانور نظامی و مانند اینها باشد.
اسکیس ساختاری
در اسکیس ساختاری صحبت از ( آمایش سرزمین روستایی با برخورد چند جانبه است )
منظور حل کردن دو تضاد اساسی است :
– تضاد میان شهرنشینی و ضرورت های کشاورزی ، طبیعت و چشم انداز
– تضاد میان کشاورزی و ضرورت های طبیعت و چشم انداز
برنامه ریزی منطقه ای ، طرح ساختاری و طرح تفصیلی
نمونه ای از هریک از برنامه های منطقه ای ، ساختاری و تفصیلی هلند به شرح زیر است :
– برنامه منطقه زویدوست – اوترشت – طرح ساختاری هسته رشد نیووگین در جنوب شرقی منطقه بالا . – طرح تخصیص زمین های (تفصیلی) مرکز شهر نیووگین .
برنامه منطقه ای زویدوست – اوترشت
برنامه منطقه ای بخش میانی و جنوبی اوترشت در سال 1974 به تصویب پارلمان استان اوترشت رسید، مساحت این منطقه 294 کیلومتر مربع و شامل 9 کمون ( شهرداری) است . در شکل 6.7 طرح منطقه ی این محدوده را نشان می دهد : – غرب منطقه پوشیده از مراتع و تورب هاست. – در شرق منطقه تپه های پوشیده از جنگل و بیشه جای دارد.
در جنوب حوضه های رودخانه های بزرگ واقع شده است و چون این منطقه در قلب کشور واقع شده ، راه ها و آزادراه های متعدد و نیز راه های آهن آمستردام – اوترشت – بوا- لو- دوک به سمت جنوب، لاهه – آمستردام – آنهیم از غرب به شرق و کانال آمستردام از آن عبور می کند.
برنامه منطقه ای بخش میانی و جنوب شرقی اوترشت
طرح ساختاری نیووگین
کمون نیووگین در سال 1971 از به هم پیوستن دو کمون دیگر پدیدار گشت. این کمون «هسته رشد با کاهش فزاینده» طبقه بندی شد بدین معنی که شمار واحدهای مسکونی ای که می بایست در دهه 80 در آن احداث شود به تدریج کاهش می یافت تا در 1990 به مرحله نهایی ، یعنی 20700 واحد مسکونی و 56 هزار نفر جمعیت برسد . طرح ساختاری پیشنهادی سال 1969 به شرح زیر است : – در فاصله سال های 1985-1970 یعنی در مدت 15 سال ، در سه مقطع 5 ساله شهر جدیدی ساخته می شود . – در طراحی شهر نقطه عزیمت وضع کنونی به شرح زیر است: *استقرار میان دو آزاد راه و کانال آمستردام و لک * آبادی های موجود دو کمون پیشین و چند ناحیه روستایی * رودخانه کروم ایسل در جنوب غربی
طرح ساختاری نیووگین
طرح (تفصیلی) تخصیص زمین های مرکز شهر نیووگین
نقشه طرح تخصیص زمین ها در سال 1979 انتشار یافت . هدف اصلی این طرح این بود که اهالی نیووگین و کسانی که از شهر بازدید می کنند مرکز جدید را واقعا هسته زندگی شهر بیابند . برای این منظور در محوطه ای نسبتا محدود کارکردهای متنوعی مانند سکونت ، کار ( دفاتر) ، تفریح و آمد وشد متمرکز شدند. مساحت مرکز 300 در 800 متر است و مهمترین بخش مرکز محلی به نام De Plaat 150 در150 متر با پارکینگ زیرزمینی ، مغازه و بوتیک به مساحت 8400 متر مربع دفتر ، هتل و کافه به مساحت 1200 متر مربع و 224 واحد مسکونی است .
اسکیس نقشه تخصیص زمین ها ( تفصیلی) مرکز شهر
نقشه لایه های تشکیل دهنده ی فضا در هلند
گزارش چهارم طرح ریزی کالبدی هلند
موارد اثرگذار در شکل و محتوای برنامه ریزی :
جهانی شدن اقتصاد ( در حجم صادرات جز ده کشور برتر جهان، در درآمد سرانه ناخالص ملی جز بیست کشور برتر جهان)
افزایش درآمد
افزایش جمعیت
هلند کشور فعالیت های توزیعی است و از این رو کیفیت دروازه های اصلی آن، فرودگاه آمستردام و بندر روتردام و کیفیت ارتباطات داخلی در توسعه ی هلند نقش اساسی دارند.
زیرساخت های مهمی چون TGV و تونل مانش بر سراسر اروپا از جمله هلند تاثیر دارد.
فرآورده های صنعتی 70 درصد صادرات هلند است که همراه با جهانی شدن قطعات به طور روز افزون توسط پیمانکاران تخصصی تولید خواهد شد.
کشاورزی هلند یکی از کارآمدترین کشاورزی های جهان است. در نواحی غربی مناطق شهری آن مجتمع های باغداری گلخانه ای و پرورش پیاز گل توسعه یافته و نورد برابانت به مرکز مهم پرورش عمقی دام تبدیل شده است.
خطر ازدحام موجب گسترش ترابری عمومی می شود که در جهت بهبود جا به جایی و ازدحام است.
افزایش درآمد، موجب فزونی مواد اولیه و انرژی شده و تولی زباله می انجامد. که در هلند فضا برای دفع زباله ا و ضایعات بسیار محدود است.
با افزایش جمعیت سکنه هلند و رشد اقتصادی بنگاه ها نیاز به فضای بیشتری خواهند داشت. که اهمیت رشد اقتصادی برای توسعه ی فضایی از همین جاست.
هلند حدود 600 هزار نفر مهاجر دارد که نیمی از آنها در چهار شهر بزرگ هلند زندگی می کنند.
با توجه به موارد گفته شده و بعلاوه رشد جمعیت شاغل نیاز عظیمی به بناهای اداری و تجاری و مسکونی خواهد بود. رشد فضاهای مورد نیاز حدود 10 میلیون متر مربع برآورد شده است. بعد از ساخت ساز بناها فعالیت های بناسازی بیشتر تبدیل و تعمیر بناهای موجود خواهد بود.
خطوط اصلی سیاست ها در گزارش چهارم
سرشت طرح کالبدی چهارم
محیط زندگی روزمره
سناریوی ملی توسعه فضایی
سرشت طرح کالبدی چهارم
طرح ریزی کالبدی باید موجبات استفاده از فرصت ها را فراهم کند: 1. موقعیت هلند در حمل و نقل جهانی بویژه وجود فرودگاه آمستردام و بندر روتردام. 2. تنوع فضایی نواحی خشک و مرطوب، مرتفع و پست و کوچک و بزرگ.
طرح ریزی کالبدی باید عوامل موثر را بشناسد و هدایت کند.
اصل راهبردی، کیفیت فضایی است: 1.ارزش آینده، 2. ارزش استفاده، 3. ارزش زیسته یا پایداری
اهمیت آسانی اجرای طرح کالبدی: توجه به رجحان های بازار. ایجاد هماهنگی در سرمایه گذاری و سهم دولت. سازماندهی اداری در سطوح ملی. استانی و محلی برای اجرای سیاست.
محیط زندگی روزمره
در این زمینه چهار اصل اساسی وجود دارد:
1. نگهداری محیط کالبدی: جلوگیری از انحطاط چشم اندازها و نوسازی ساختمان ها و فضاهای عمومی مخروبه
ایمنی محیط زیست: در نظر گرفتن ایمنی ساکنین در فضاهای عمومی و بناها
انتخاب فضایی: تضمین دسترسی به تسهیلات ضروری برای همگان
تنوع فضایی: پرهیز از یکنواختی در محیط شهری و روستایی
مفروضات سناریوی محیط زندگی روزمره: نواحی شهری و روستایی، جابه جایی، مواد خام، انرژی و مواد جامد زائد.
سناریوی ملی توسعه فضایی
تحکیم نقاط قوت سرزمین به معنای اقتصادی و فضایی و استفاده از فرصت ها برای دستیابی به توسعه ضمن حفاظت منابع زیست محیطی
ارتقای گوناگونی فضایی
استفاده و تقویت ویژگی های انفرادی و توانایی اقتصادی نواحی گوناگون کشور
مبادی ورودی، محورهای اصلی ترابری، حلقه شهری و راندستاد
توسعه فرودگاه آمستردام و بندر روتردام که مبادی ورودی و خروجی بین المللی هستند برای اقتصاد هلند حیاتی است.
هسته اصلی اقتصاد هلند راندستاد و بخش های مهمی از استان گلدرلند و نوردبرابانت را در بر دارد. اقتصاد این هسته عمیقا جهانی است. قوت منطقه موقعیت مرکزی آن، وجود فرودگاه آمستردام و بندر روتردام، وجود ارتباطات درست زمینی، ریلی و آبی داخل کشور و تنوع اقتصادی و فضایی داخل منطقه است.
لازم است از توانایی محور اقتصادی هلندبرای نمایاندن اهمیت هلند از نظر ترابری و توزیع استفاده کرد که در این حلقه شهری راندستاد اهمیت زیادی دارد یکی به دلیل تمرکز زیاد تسهیلات مسکونی و بارزگانی در آن و دیگری به دلیل نسبت بالای خدمات بین المللی در آمستردام و روتردام و لاهه.
تقویت محیط کلان شهری و رقابتی و حفاظت منطقه ای به نام قلب سبز هلند امری بسیار حیاتی برای این کشور است.
گره های شهری مناطقی هستند که دولت آنجا را برای تقویت تسهیلات عمومی برگزیده است. آمستردام و روتردام و لاهه بعنوان گره یا مرکز اصلی برگزیده شده اند.
برنامه ریزی فضایی و سیاست های زیست محیطی یکپارچه و ناحیه گرا
در برخی نواحی هلند توسعه فضایی به دلیل واپس گرایی محیط زیست به خطر افتاده است. برخی از مناطق آلوده مثل شیفول و گلدرسه جهت بهبود کیفیت زندگی لازم است کیفیت زیست محیطی شان را بهبود بخشند.
دولت مرکزی یازده منطقه مانند قلب سبز، مرگلند، میدن برابانت و … را برای یکپارچه سازی برامه ریزی فضایی و سیاست گذاری زیست محیطی انتخاب کرده است .
اجرای برنامه چهارم
گزارش چهارم برنامه ریزی کالبدی راهنمایی است که باید با رعایت موازین قانونی نخست به برنامه های منطقه ای و سپس به برنامه های محلی مبدل گردد.
مقامات محلی با همکاری مقامات استانی، برنامه های کاربری زمین ها را آماده و اجرا می کنند.
برنامه ریزی باز ، رایزنی گسترده و فراهم کردن فرصت اظهار نظر برای همگان در راستای همین هدف است.
در گزارش چهارم گامی فراتر نهاده شده و اعتبارات مستقلی برای اجرای طرح کالبدی پیش بینی شده است. دولت برای اجرای طرح کالبدی سالانه 15 میلیارد گیلدر در نظر گرفته می گیرد. این اعتبار برای تامین هزینه شروع طرح های اجرایی، برنامه و مطالعات مقدماتی کافی است.
طرح های اصلی
شمار محدودی از طرح های مشترک عمومی_خصوصی که از نظر اجرای سیاست های طرح کالبدی اهمیت زیاد دارند به عنوان طرح های کلیدی برگزیده می شوند.
یکی از نمایندگان ارشد دولت هم بعنوان هماهنگ کننده ی طرح برگزیده می شود.
هرگاه طرح به عنوان طرح کلیدی قلمداد شود فورا تفاهم نامه ای میان سطوح گوناگون به امضا رسیده ترتیبات کمک دولت مرکزی و نیز کنترل برنامه ریزی و پیشرفت کار مشخص می شود.
همینطور در رابطه با سیاست زمین، به منظور سرعت بخشیدن به اجرای سیاست های طرح های کالبدی، دولت مرکزی گاهی اقدام به خرید یا فروش زمین کرده و یا خرید فروش زمین را برای دیگران آسان می کند.
تصمیم های کلیدی برنامه (PKB)
بخش اصلی سیاست های دولت در سند جداگانه ای به نام «تصمیم های کلیدی برنامه» تهیه و جهت بحث و تصویب تقدیم مجلس می شود. که شامل دو نقشه به شرح ذیل است:
الف. نقشه ی ساختار فضایی: نمایاندن کاربری زمین
ب. نقشه ی سناریوی ملی توسعه فضایی: تصمیماتی که دولت مرکزی برای دستیابی به سناریوی توسعه ی مطلوب گرفته می گیرد.
اجرای قوانین برنامه ریزی فضایی
لازمه اجرای قوانین برنامه ریزی فضایی این است که مقامات محلی، که اجرا کنندگان اصلی طرح های کالبدی هستند، با صلاحیت کامل از عهده ی این وظیفه برآیند.
برای اجرای موثر طرح های کالبدی نظارت بر فعالیت مقامات محلی لازم است. که به دو صورت انجام می شود:
الف. نخست استفاده از مفهوم سلسله مراتب اداری: مجریه ی استانی بر اجرای برنامه ها از طریق مقامات محلی و مقامات دولت مرکزی بر نحوه ی کار مجریه ی استانی نظارت می کنند.
ب. واگذار کردن امر نظارت بر فعالیت مقامات محلی به دولت مرکزی یا مجریه استانی است.
برنامه فضایی پنجم 2000/2020
پیش نویس برنامه جدید تهیه شده در دسامبر سال2000 به تصویب کابینه رسیده است و نام آنرا " ساختن فضا و مشارکت در فضا " گذاشته اند. از جمله هدف های برنامه پنجم آرمان هایی است که برنامه فضایی چهارم نتوانست آنها را به طور کامل متحقق سازد. باید به کیفیت محیط زندگی روزمره ، کیفیت مناطق روستایی و حفظ تفاوت میان شهر و روستا ، توجه بیشتری شود.
فضا در هلند به سه لایه تقسیم شده است : لایه طبیعت، لایه شبکه ها، لایه کاربری ها
هلند در حال تغییر دائمی است هم از نظر توسعه فضایی و هم از نظر چگونگی ادراک مردم از این فضا و کاربرد آن بنابراین سیاست های فضایی باید پاسخگوی این تغییرات باشند. دگرکونی های اجتماعی پیامد های فضایی دارند و بر لایه های متفاوت فضا یعنی لایه های طبیعت ، شبکه ها و کاربری ها اثر می گذارند. اجزای تشکیل دهنده آنها در ارتباط با لایه های سه گانه به پیدایش ( زیر ساخت اصلی فضایی) هلند می انجامد که نقطه عزیمت سیاستگذاری است .
لایه نخست (لایه طبیعت):
این لایه وضع طبیعی ، کالبدی و ریخت شناسی ( مورفولوژیکی ) زمین است که دگرگونی های فضایی در آن رخ می دهد. در هلند تغییرات مهم این لایه را تفاوت پستی و بلندی ها و نظام آبی ( هیدرولوژیکی|) رقم می زند و به دلیل یکسان نبودن این ویژگی ها تنوع بسیار زیادی در محیط طبیعی و چشم انداز های هلند دیده می شود.
لایه دوم ( لایه شبکه ها) :
لایه شبکه ها را می توان بر حسب شبکه های زیر ساختی و شبکه های آمدو شد و ترابری جدا کرد . شبکه های نوع اول هرچند در مدتی نسبتا کوتاه ساخته می شود ، اثرات بلند مدت بر فضا دارند. تغییرات شبکه های نوع دوم ، مانند شبکه خطوط هوایی ، کشتیرانی ، و اتوبوسرانی سریع است . یک شرکت هواپیمایی، یا کشتیرانی و یا اتوبوسرانی میتواند شبکه ترابری خود را یک شبه عوض کند .
لایه سوم : لایه کاربری( شهرها):
قرن ها ساختار فضایی هلند با تمایز میان شهر ها و روستاها هم از نظر منظر و هم از نظر کارکرد مشخص می شد . در چند دهه ی اخیر به دلیل تمکن فزاینده ، تغییر در ساختار اقتصاد و سیاست های دولت ، شهر ها و روستاها به سرعت تغییر شکل داده اند. فاصله میان شهرها و روستاها کم شده فشار بر فضاهای باز بیشتر شده است .
توزیع تقاضای فضا بر حسب مناطق:
1. غرب-مثبت: فرض نیاز به فضا بیشتر از وسعت آن
2. الگوی روند: تمدید گرایش به رشد جمعیت و اشتغال تا 25 سال آینده
غرب-منفی: 25% نیاز به فضا در غرب را در مناطق دگر تقسیم می کند.
مفروضات اصلی:
ساختار فضای اصلی: مهم ترین ویژگی هر لایه را نمایان می کند.
انتخاب کیفیت: تنوع فضایی، تنوع فرهنگی، برابری اجتماعی، پایداری، جاذبیت، کارکرد اقتصادی و اجتماعی
رویارویی با تقاضای فضا: به کارگیری کاآمدترین زمین ها در اراضی کسب و کار و ….