بررسی تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان

موضوع تحقیق:
بررسی تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان

استاد:
دکترعلی اکبر تقوایی
دکتر سکینه معروفی

دانشجو:
مریم ولاشی

نیمسال اول 94-1393
دانشگاه تربیت مدرس
کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
فهرست تحقیق
1- مقدمه تحقیق
1-1- اهداف تحقیق
2-1- روش شناسی تحقیق
2- شناسایی و بررسی برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
1-2- معرفی ویژگی های عمومی کشور
2-2- برنامه ریزی فضایی در کشور آلمان
3-2- خاستگاه و مفهوم برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
4-2- مبانی حقوقی برنامه ریزی منطقه ای در طول زمان
5-2- معرفی نهادهای مرتبط با برنامه ریزی منطقه ای در آلمان
6-2- شناسایی گرایش ها و اهداف برنامه ریزی منطقه ای
7-2- ابزارها و راهکارها در برنامه ریزی توسعه منطقه ای
8-2- استراتژی های توسعه فضایی آلمان در سال 2006
3- جمع بندی و نتیجه گیری
4- منابع تحقیق

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
1- مقدمه تحقیق
1

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
1-1- اهداف تحقیق
– آشنایی با مفهوم برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
– بررسی سیر تحول تاریخی برنامه ها و قوانین مرتبط با برنامه ریزی منطقه ای در کشور
– شناسایی اهداف برنامه ریزی منطقه ای در کشور
– بررسی راهکارها و اقدامات برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
2-1- روش شناسی تحقیق
– از نظر ماهیت، توصیفی – تحلیلی است و به منظور جمع آوری اطلاعات در زمینه نظری و عملی مرتبط با برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان از روش کتابخانه ای- اسنادی استفاده شده است.
2

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
2- شناسایی و بررسی برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
3

1-2- معرفی ویژگی های عمومی کشور
نام رسمی: جمهوری فدرال آلمان
ثروتمندترین عضو اتحادیه اروپا
جمعیت: حدود 82 میلیون نفر
مساحت: حدود ۳۵۷۱۲۱ کیلومتر مربع
پر جمعیت ترین کشور در قاره اروپا
بهره مند از آب و هوای معتدل اقیانوس اطلس و قاره ای
دارای 16ایالت و نظام سیاسی فدرال دموکراتیک پارلمانی
تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
4

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
2-2- برنامه ریزی فضایی در کشور آلمان
– دارا بودن سابقه ای طولانی در کشور با نام های آمایش سرزمین، برنامه ریزی ایالتی
– برنامه ریزی فضایی در این کشور، واکنشی در برابر:
الف) توسعه مهار نشده شهرها بر اثر رشد صنعتی
ب) مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها
– تاثیر پذیری آمایش سرزمین از نظام غیرمتمرکز کشور
– آمایش سرزمین در آلمان = برنامه ریزی فیزیکی/ کالبدی
جایگاه برنامه ریزی منطقه ای در نظام فدرال آلمان
5

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
منبع: نگارنده برمبنای(توفیق، 1384)
4-2- مبانی حقوقی برنامه ریزی منطقه ای در طول زمان
7

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
منبع: نگارنده برمبنای(توفیق، 1384)
4-2- مبانی حقوقی برنامه ریزی منطقه ای در طول زمان
8

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
منبع: نگارنده برمبنای(توفیق، 1384)
4-2- مبانی حقوقی برنامه ریزی منطقه ای در طول زمان
9

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
5-2- معرفی نهادهای مرتبط با برنامه ریزی منطقه ای
11

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
الف) اصول مرتبط با برنامه ریزی های منطقه ای در قانون اساسی کشور:
– اصل کلی قانون: شکوفایی آزاد شخصیت در اجتماع
اصل دولت اجتماعی: برقرای تعادل و توازن اجتماعی
اصل همگنی وضع زندگی
اصل حفاظت از محیط زیست
سایر اصول مانند حق انتخاب آزاد شغل، محل اشتغال و محل آموزش
6-2- شناسایی گرایش ها و اهداف برنامه ریزی منطقه ای
12

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
ب) اتحادیه اروپا:
سیاست های کلی منطقه ای اتحادیه اروپا سیاست تصحیح و تعدیل نابرابری ها

از تحولات مهم برنامه ریزی منطقه ای در آلمان تفکر ایجاد مناطق اروپایی

حضور فعال کشور آلمان در پنج برنامه اتحادیه اروپا با نام های:

1) منطقه دریای بالتیک
2) منطقه اروپای مرکزی و جنوب شرقی
3) منطقه دریای شمال
4) منطقه مجموعه های شهری اروپایی شمال غربی
5) منطقه پیشگیری از سیل راین/ موز
13

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
ج) قانون آمایش سرزمین جدید (مصوب 1998)
در بخش هفتم اصول کلی آمایش سرزمین موثر بر برنامه ریزی منطقه ای:

هماهنگ سازی تقاضاهای اقتصادی و اجتماعی منطقه با کارکردهای زیست محیطی

ایجاد نظام متوازن سکونتگاه ها و فضاهای باز

ایجاد ساختار غیرمتمرکز سکونت در سراسر سرزمین

حمایت، حفاظت و توسعه محیط طبیعی و چشم اندازهای آبی، جنگلی و…

توسعه بخش کشاورزی به عنوان بخشی کارآمد و رقابتی
انواع ساختار های فضایی منطقه در برنامه های منطقه ای پیشنهادی:
1- ساختار مطلوب الگوی اسکان جمعیت
2- ساختار مطلوب فضاهای باز
3- مکان ها و مسیرهای مطلوب زیرساخت ها

الزامات در برنامه های منطقه ای
برنامه های مهم حفاظت طبیعت، نواحی روستایی و چشم اندازها مطابق قانون فدرال حفاظت طبیعت
ناشی از برنامه های جنگل مطابق قانون فدرال جنگل ها
مربوط به مدیریت مواد جامد زائد مطابق کاهش مواد زائد، تبدیل و دفع زباله
ناشی از قانون بهبود ساختار کشاورزی و حفاظت از سواحل (توفیق، 1384؛300)

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
زیربنای برنامه ریزی منطقه ای در آلمان تمرکز غیرمتمرکز و نظام نقطه – محوری

چند مفهوم اصلی در ساختار فضایی منطقه ای کشور آلمان عبارتند از:

– مکان های مرکزی و قطب های فعالیت مرتبط با آن ها

– محورها و کریدور ها

– نواحی اولویت دار تخصیص(توفیق، 1384؛300)
7-2- ابزارها و راهکارها در برنامه ریزی توسعه منطقه ای
16

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
نظام مکان های مرکزی
– کاهش نابرابری ها در مقیاس مناطق شهری ایجاد نظام موسوم به نقطه ای – خطی
– تقسیم بندی مراکز در سطح بندی ساختار فضایی مبتنی بر مکان های مرکزی:
1- مراکز سطح بالا: پاسخگو به نیازهای میان مدت و بلندمدت بسیار تخصصی
2- مراکز میانه: قلب نظریه مکان های مرکزی و پاسخگو به نیازهای کوتاه مدت و میان مدت عمومی
3- مراکز پایین: تنها پاسخگوی نیازهای اساسی
17

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
شکل روبرو گروه های فضایی در سراسر کشور نمایش می دهد.
معیارهای اصلی گزینش مکان های مرکزی:
– تاسیسات و تجهیزات موجود عرضه کالا و خدمات
– جمعیت(جمعیت حوزه نفوذ)
– فاصله ها(دوری- زمان)
منبع: خلیلی؛ 22
18

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
مراکز سطح اول آلمان
تراکم کم
تراکم جمعیت
تراکم متوسط
مناطق مجموعه شهری
راهنما
تراکم زیاد
شهرهای بزرگ
شهرهای با اهمیت منطقه ای
منبع: خلیلی؛ 25
19

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
نظام کریدورها و محورها
در ساختار فضایی منطقه ای – شهری آلمان دو نوع محو قابل تشخیص است:
1- محورهای بزرگ ترابری و ارتباط
– چهارچوب توسعه ساختار فضایی منطقه ای-شهری آلمان
– پیوند دهنده عناصر نقطه ای ساختار فضایی به یکدیگر
– تامین دسترسی مراکز بزرگ و حوزه نفوذ آن ها
2- محورهای منطقه ای بین شهری
– هدایت توسعه شهری در اطراف محورها و جلوگیری از گسترش دایره ای شهرها
– حفاظت فضاهای آزاد(میان محورها) برای گذارن اوقات فراغت و کارکردهای زیست محیطی (دالان هوای پاک)
– بهبود وضع دسترسی و تقویت دو انتهای محورها به صورت مراکز سطح متوسط
– افزایش نسبت حمل و نقل عمومی در سطح ملی و حومه شهرها
20

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
محورهای با ترافیک سنگین جاده ای
محورهای ترافیکی
محورهای با ترافیک سنگین جاده ای و ریلی
گره های ترافیکی
بین المللی
ملی
نواحی با تراکم بالای سکونت در جاشیه مجموعه ها
مجموعه های شهزی و مناطق با تراکم بالای سکونت
منبع: خلیلی،1392؛22
راهنما
اسکان و کریدورهای آمد و شد
21

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
نواحی تخصیص اولویت دار
– این مفهوم در سال 1970 مطرح و به تدریج وارد مقیاس منطقه ای شد.
– تقسیم بندی کارکرد های خاص اولویت دار در این نواحی:
الف) تخصیص اولویت دار نسبی
ب) تخصیص اولویت دار مطلق
1- مناطق اولویت دار تک کارکردی

2- مناطق اولویت دار چند کارکردی
تخصیص در این مناطق نیز بر دو نوع است
– شامل شبکه های سبز و برش های سبز منطقه ای
– هدف از این مناطق تامین دالان های هوای پاک و جلوگیری از استقرار ساختار شهری پراکنده یا خطی
22

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
7-2- استراتژی های توسعه فضایی آلمان در سال 2006
استراتژی اول: رشد و نوآوری مناطق شهری
2 – شکل گیری مناطق کلان شهری با ابعاد بزرگی در اروپا و در سطوح جهانی
در این مفهوم مناطق کلان شهری اروپایی دارای اهمیت خاصی هستند و مناطق کلان شهری باید چشم انداز جهانی را در نظر بگیرند و ویژگی های زیر در این مفهوم وجود دارد:
1 – ترفیع و ارتباط بین المللی مسولین، انجمن ها و شرکت ها
3 – گسترش عملکردهای بین المللی و نشر آن در میان مناطق کلان شهری
23

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
استراتژی دوم: فراهم آوردن و حفاظت از خدمات رفاه عمومی
1 – در مکان های مرکزی باید سرمایه های عمومی جهت افزایش سرمایه گذاری خصوصی در تهیه خدمات عمومی فراهم شود.
2- ایالت فدرال و سازمان های برنامه ریزی منطقه ای باید ساختار فضایی و ساختار سکونت گاه هایی را فراهم نمایند که خدمات زیربنایی کافی و ارزان قیمت را تضمین نماید.
3- این استراتژی باید توزیع فضایی امکانات و تسهیلات زیربنایی را تحت تاثیر قرار دهد، همانند ساختار شبکه حمل و نقل و از لحاظ دسترسی و مباحث مالی نیز مناسب باشند.
24

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
استراتژی سوم: حفاظت از منابع طبیعی و چشم اندازهای فرهنگی
1- محافظت از عملکردهای اکولوژیکی
5 – حواشی رود خانه ها، مناطق ساحلی و جنگل زارها باید به عنوان چشم اندازهای فرهنگی ساماندهی شوند.
2- حفاظت از شبکه های باز وسیع در مناطق کلان شهری
3- شناسایی مناطق شهری تاریخی به عنوان میراث فرهنگی
4- نواحی روستایی و نواحی کشاورزی و نواحی تولید کننده انرژی باید دارای برنامه های مخصوص شوند.
6- تقویت مدیریت منطقه ای و بازارهای منطقه ای(خلیلی،1391؛45).
25

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
3- جمع بندی و نتیجه گیری
26

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
1- مناطق شهری در آلمان برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر اروپایی که زیر سلطه اقتصادی و فرهنگی پایتخت قرار دارند، در سراسر کشور پراکنده شده و توزیع جمعیت و فعالیت در آن متعادل است. امروزه از ویژگی های ساختار فضایی جمهوری فدرال آلمان توزیع متوازن و غیرمتمرکزی مراکز جمعیت و کار و فعالیت در تمامی مناطق شهری و حتی روستایی کشور است.
27

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
4- منابع تحقیق
28

تجربه برنامه ریزی منطقه ای در کشور آلمان
4- محمدنژاد؛مصطفی، برنامه ریزی منطقه ای درآلمان، 1392
5- Prof Turowski,G.Spatial panning in Germany : structure and concept.2002
1- توفیق؛ فیروز، تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، 1384
2- صرافی؛ مظفر، برنامه ریزی توسعه منطقه ای، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، 1379
3- خلیلی؛احمد، برنامه ریزی کالبدی- فضایی در آلمان
6- http://urdn.tu-berlin.de
29

تعداد صفحات : 31 | فرمت فایل : .pptx

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود