پروپوزال مدیریت اجرایی گرایش استراتژیک
موضوع:
تدوین استراتژی بر اساس Swot و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP ) مطالعه موردی انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش
مقدمه
شناسایی مسائل و مشکلات موجود سازمانها از نظر داخلی و خارجی که در نهایت منجر به کشف و تبیین نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصتها و تهدیدات خارجی می شود بعنوان بخشی از فرآیند برنامه ریزی استراتژیک است که می تواند بمنظور قراردادن جایگاه سازمانها در موقعیتهای بهتر و برتر در آینده مورد استفاده قرار گیرد (Rigan & Ghobadian, 2005). بعبارت دیگر بجای اینکه سازمانها منتظر حوادث و محرکهای محیطی باشند و فقط به آنها عکس العمل نشان دهند با استفاده از برنامه ریزی استژیک می توانند محیط را تحت تاثیر قرار داده و اجازه ندهند تا شوکهای محیطی بر عملکرد سازمان تاثیر منفی گذارد. برنامه ریزی استراتژیک، ابـزار مدیریتی توانمندی است که برای کمک به سازمانها طراحی می شود تا آنها بصورتی رقابتی، خود را با تغییرات پیش بینی شده محیط تطبیق دهند. فرآیند برنامه ریزی استراتژیک، یک نگرش و تجزیه و تحلیل از سازمان و محیط مربوط به آن ارائه می کند، شرایط فعلی سازمان و یا شرکت را توضیح می دهد، و عوامل کلیدی موثر بر موفقیت آن را شناسایی می کند (Fry & Stoner, 1995, 12). تحلیل SWOT1 ابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی های درونی سازمان است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی، شناخت محیط پیرامونی سازمان است (Duarte et al, 2006). اگر SWOT به خوبی به کار گرفته شود می تواند مبنای بسیار خوبی برای تدوین استراتژی باشد.
بیان مساله
مدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیندی که از طریق آن سازمانها، محیطهای داخلی و خارجی خود را تحلیل کرده و از آن شناخت کسب می کنند. علاوه بر آن مسیر استراتژیک خود را پایه گذاری کرده، استراتژیهایی خلق می کنند که آنها را برای رسیدن به اهداف تعیین شده کمک می نماید و آن استراتژیها را به اجرا می گذارند (هریسون و جان، 1382، 19). مدیریت استراتژیک به نحو گسترده ای امروزه توسط اغلب بنگاه های دولتی و خصوصی برای ایستادگی در برابر هجوم بی امان رقابت بازار و تغییرات محیطی استفاده می شود. پیچیدگی و ظرافت تصمیم گیری در کسب و کار، مدیریت استراتژیک را ضروری ساخته است (Sevkli et al, 2012). مدیریت فعالیت های متنوع و چند بعدی درونی، تنها بخشی از مسئولیت های مدرن مدیران می باشد. محیط بلافصل بیرونی موسسه هم عوامل چالش برانگیزی را فرا می آورد (پیرس و رابینسون، 1383). به منظور برخورد اثربخش با همه ی این عوامل که بر توانایی شرکت در رشد سود آور آن تاثیر دارند، مدیران به برنامه ریزی استراتژیک روی می آورند. تاکنون از ابزارها و تکنیک های کمی بسیاری در حوزه مدیریت استراتژیک استفاده شده است که از آنجایی که اصلی ترین مولفه در این حوزه، تصمیم گیری با در نظرگرفتن همزمان ملاحظات چندگانه می باشد لذا تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره2 بیشترین میزان استفاده را به خود اختصاص داده اند. در این میان یکی از ابزار هایی که در مرحله ی تدوین استراتژی برای تحلیل موارد استراتژیک درونی و بیرونی به کار می رود تحلیل SWOT3 می باشد که قادر است مهمترین فاکتورهای درونی و بیرونی که می توانند آینده ی یک سازمان را تحت تاثیر قرار دهند را خلاصه کند (قدسی پور، 1384). هدف این تحلیل که به بررسی و ارزیابی فرصتها و تهدیدهای محیط و نقاط ضعف و قوت بنگاه می پردازد، ارزیابی این است که آیا بنگاه قادر به گرفتن فرصت ها و بهره برداری از آنها و اجتناب از تهدیدات محیط غیرقابل کنترل بیرونی نظیر نوسان قیمتها، بی ثباتی سیاسی، تحولات اجتماعی و تغییرات قوانین و مقررات و… می باشد. انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش با هدف ایجاد بستر توسعه برای اجرای پروژه های زیربنایی و صنعتی بزرگ در کیش تشکیل شده است. با عنایت به سیاست تشویق دولت ایران برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در امور زیربنایی، انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش پروژه های مختلفی را در دست اجرا دارد، که برای موفقیت در این فعالیتها نیازمند برنامه ریزی استراتژیک بر پایه تجزیه و تحلیل درست و اصولی است از این رو تدوین استراتژی انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش بر اساس تحلیل SWOT و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) گام موثری در این زمینه است، با توجه به موارد مذکور سوال اصلی تحقیق حاضر بصورت زیر مطرح می گردد:
استراتژی انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش بر اساس تحلیل SWOT و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) چگونه است؟
اهمیت و ضرورت
شرکتهایی که عملکردی عالی دارند به صورت منظم برنامه ریزی می کنند تا همواره آماده رویارویی با نوسانات و تغییراتی باشند که در محیطهای داخلی و خارجی شرکت رخ می دهد. شرکتهایی که سیستمهای برنامه ریزی آنها به گونه ای است که با تئوری مدیریت استراتژیک شباهت زیادی دارد، معمولاً در دوره های بلندمدت، از نظر مالی و اداری عملکرد بسیار بهتری خواهند داشت (Zhang, 2012). فرایند مدیریت استراتژیک تلاشی است برای تهیه نسخه دوم از آنچه در مغز انسان بسیار باهوش و نخبه می گذرد یعنی کسی که دارای درک مستقیم از اموراست و دانش اطلاعات را با تجزیه و تحلیلهای علمی در هم می آمیزد، تغییرات را شناسایی کرده و بقای سازمان در عرصه رقابتها وکشمکشها را فراهم می نماید. گام اول در مراحل برنامه ریزی استراتژیک تعیین رسالت، اهداف و ماموریتهای سازمان است و پس از آن می توان از طریق تحلیل SWOT که یکی از ابزارهای تدوین استراتژی است، برای سازمان استراتژی طراحی کرد که متناسب با محیط آن باشد. با استفاده از این تحلیل این امکان حاصل می شود که اولاً به تجزیه تحلیل محیط های داخلی و خارجی پرداخته و ثانیاً تصمیمات استراتژیکی اتخاذ نمود که قوتهای سازمان را با فرصتهای محیطی متوازن سازد (Duarte et al, 2006). تحلیل SWOTبه تنهایی یک ابزار تحلیلی برای تعیین اهمیت فاکتو رهای شناسایی شده و ارزیابی گزینه های مختلف استراتژیک بر حسب این فاکتور ها ارائه نمی کند. به این دلیل تحلیل SWOT نقصان ها و کمبود هایی در اندازه گیری و ارزیابی فاکتور ها دارا ست. با وجودی که فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)4 این نقایص را بر طرف می کند اما خود این رویکرد در هنگامی که بین فاکتور ها عدم استقلا ل و وابستگی وجود داشته باشد کارایی خود را از دست می دهد، چرا که AHP فرض می کند فاکتور های حاضر در ساختار سلسله مراتبی مستقل می باشند در صورتی که این فرض در بررسی تاثیرات محیط درونی و بیرونی نمی تواند پذیرفتنی باشد. لذا نیاز به ابزاری داریم که وابستگی های ممکن میان فاکتور ها را به حساب آورد و اندازه گیری نماید. دراین تحقیق یک رویه الگوریتمیک مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه ای بدین منظور ارائه می شود که می تواند حتی وقتی بین فاکتور های SWOT وابستگی وجود داشته باشد کار را به خوبی به پیش ببرد. از SWOT به صورت گسترده ای در تعدادی از اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه در مواردی مانند کمک به اتخاذ تصمیمات حوزه تجارت و بازرگانی، کمک به تعیین مکان ساخت شرکتهای تولیدی در چین، بررسی استراتژی های نفوذ و ترغیب و تشویق صادرات در چین و بریتانیا، توسعه اقتصاد منطقه ای در استرالیا، انتخاب شیوه عملکرد شرکتهای کوچک در اسکاتلند استفاده شده است. همچنین در سطح کشورها از این تحلیل جهت تحلیل پروژه های وسیع منطقه ای مانند سیستم های حمل و نقل و ترابری در هند و تحلیل پروژه های مناسب کارآفرین در ژاپن استفاده شده است (Duarte et al, 2006). با توجه به چشم انداز وسیع و رسالت عظیم انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش و اهداف راهبردی نظیر:
* تلاش در جهت تسهیل نمودن امور سرمایه گذاری در جزیره زیبای کیش از طریق مهندسی مجدد فرآیند ها و کاهش بروکراسی اداری
* همفکری، هماهنگی و همکاری با سازمان منطقه آزاد کیش برای رفع مشکلات و حل مسایل اقتصادی و اجتماعی جزیره زیبای کیش
* تلاش در جهت بهبود و تحول اقتصادی و اجتماعی جزیره زیبای کیش از طریق گسترش سرمایه گذاری های جدید و حمایت از سرمایه گذاری های موجود
* ارتقاء دانش و مهارت های حرفه ای اعضا
* تلاش جهت تعریف و خلق فرصت های جدید برای سرمایه گذاری در جزیره زیبای کیش
* یافتن راههای مناسب جهت برون رفت از چالش ها و بحرانها در مواقع لازم
* پیگیری اجرایی نمودن سیاست های کای اصل 44 قانون اساسی
* تامین و حفظ حقوق و دفاع از منافع مشترک اعضا
* تلاش در جهت تحقق ایده جزیره سلامت از طریق شاخص های اجتماعی متناسب و استاندارد (http://akskish.com)،
تدوین استراتژی می تواند مبنای بسیار خوبی برای عملکرد آینده این انجمن باشد، لذا تدوین استراتژی بر اساس تحلیل SWOT و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) اهمیت و ضرورت می یابد.
اهداف تحقیق
هدف اصلی
تدوین استراتژی انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش بر اساس تحلیل SWOT و با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP).
اهداف فرعی
* شناسایی فرصت ها و تهدید های خارجی انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش.
* شناسایی نقاط قوت و ضعف بخش های مختلف در انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش.
* شناسایی استراتژی های عملی و سطوح وظیفه ای بخش ها و کل انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش.
سوالات تحقیق
* ماموریت و چشم انداز انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش با توجه به چشم انداز کشور در افق 1404 نقشه جامع علمی کشور و سیاست های کلی توسعه کشور چیست؟
* فرصت ها و تهدید های خارجی انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش کدامند؟
* نقاط قوت و ضعف بخش های مختلف در انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش کدامند؟
* استراتژی های عملی و سطوح وظیفه ای بخش ها و کل انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش چیست؟
قلمرو تحقیق
* قلمرو موضوعی: تمامی موضوعات مربوط با تدوین استراتژی بر اساس تحلیل SWOT و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) (مطالعه و موردی انجمن سرمایه گذاران کارآفرینان کیش) قلمرو موضوعی تحقیق حاضر را تشکیل می دهند.
* قلمرو مکانی: انجمن سرمایه گذاران کارآفرینان کیش قلمرو مکانی تحقیق حاضر می باشد.
* قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق حاضر سال 1392 می باشد.
تعریف واژه ها و اصطلاحات
* تحلیل SWOT
SWOT سر واژه عبارات قوتها (Strenghths)، ضعفها (Weaknesses)، فرصتها (Opportunities) و تهدیدات (Threats) است. گام اول در مراحل برنامه ریزی استراتژیک تعیین رسالت، اهداف و ماموریتهای سازمان است و پس از آن می توان از طریق تحلیل SWOT که یکی از ابزارهای تدوین استراتژی است، برای سازمان استراتژی طراحی کرد که متناسب با محیط آن باشد. با استفاده از این تحلیل این امکان حاصل می شود که اولاً به تجزیه تحلیل محیط های داخلی و خارجی پرداخته و ثانیاً تصمیمات استراتژیکی اتخاذ نمود که قوتهای سازمان را با فرصتهای محیطی متوازن سازد (پیرس و رابینسون، 1383).
* نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات
نقطه قوت (S): عبارت است از شایستگی ممتازی که بوسیله آن سازمان می تواند در زمینه هایی مانند نوع منابع مالی، تصویر مثبت ذهنی میان خریداران، روابط مثبت با تامین کنندگان و مواردی از این دست نسبت به رقبا برتر باشد.
نقطه ضعف (W): نوع محددیت یا کمبود در منابع، مهارتها و امکانات و توانایی هایی است که بطور محسوس مانع عملکرد اثر بخش سازمان بشود. عملکرد مدیریت نیز در تشدید نقاط ضعف موثر است.
فرصت (O): عبارت است از یک موفقیت مطلوب عمده در محیط خارجی سازمان مانند شناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده بود. تغییر در وضعیت رقابت یا قوانین و بهبود در روابط با خریداران و فروشندگان.
تهدید (T): یک تهدید موفقیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است مانند قدرت چانه زنی خریداران یا تامین کنندگان کلیدی، تغییرات عمده و ناگهانی تکنولوژی و مواردی از این است که می توانند تهدید عمده ای در راه موفقیت سازمان باشند (پیرس و رابینسون، 1383).
* فرایند تحلیل شبکه ای ANP5
مدل فرایند تحلیل شبکه ای، یک مدل پیشرفته جهت ساخت وتحلیل تصمیمگیری است. این مدل قابلیت محاسبه سازگاری قضاوتها وانعطاف پذیری در تعداد سطوح معیارهای قضاوت را دارد. مدل فرایند تحلیل شبکه ای در واقع مدل تعمیم یافته روش برنامه ریزی سلسله مراتب (AHP)است که فرض موجود در روش برنامه ریزی سلسله مراتبی مبنی بر عدم وجود رابطه بین سطوح مختلف تصمیم گیری را ندارد (Sevkli et al, 2012).
روش تحقیق
تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی از نظر روش توصیفی است و یک تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی می باشد. همچنین از آنجایی که نتایج این تحقیق می تواند به طورعملی، مورد استفاده قرار گیرد، یک تحقیق مورد پژوهشی کاربردی می باشد.
به عبارت دیگر پس از جمع آوری داده ها وارد نرم افزار Super Decisions شدند. آنگاه ضمن طبقه بندی آنها، آماره های توصیفی مربوط به داده ها محاسبه شده و در نهایت بمنظور تایید یا رد فرضیات طراحی شده در نحقیق به روش علمی از آزمونهای مناسب استفاده شد.
جامعه آماری
جامعه تحقیق عبارت است از گروهی از افراد یا اشیایی که در خاصیت یا خاصیت های مورد تحقیق مشترک باشند و با اهداف موضوع مرتبط باشند (خلیلی، 1381). همچنین در تعریفی دیگر بیان شده است که جامعه تحقیق، مجموعه حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن انتقال داده می شود (دلاور، 1384).
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه سرمایه گذاران و مدیران نهادهای دولتی حاکم بر کیش می باشد. کارشناسان نیز در این پژوهش که شامل هیئت امناء و همچنین اعضای انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش می باشند.
ابزار جمع آوری داده ها
ابزارهای جمعآوری دادهها و اطلاعات در تحقیق حاضر عبارت بودند از: مراجعه به اسناد و مدارک و پرسشنامه.
روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات
روش تجزیه و تحلیل داده ها فراوانی و درصد است که بصورت نمودارهای ستونی نمایش داده می شوند. با استفاده از اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه و مشاهده و با توجه به روشهای تحلیل آماری بکار گرفته شده، اطلاعات و داده های مذکور نهایتا در قالب جداول تحلیل SWOT و تحلیل شبکه ای (ANP) برای هر بخش مورد مطالعه دقیق قرار گرفته تا به سوالات این پژوهش از طریق فرآیند برنامه ریزی استراتژیک پاسخ داده شود.
فرآیند تحلیل شبکهای (ANP)فازی
فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) یکی از معروفترین فنون تصمیمگیری چند معیاره است که توسط توماس. ال. ساعتی6 در دهه 1970 ابداع گردید. توانایی در تجزیه و تحلیل یک مسئله تصمیمگیری به یک ساختار ردهای، زیربنای اساسی در استفاده از روش AHP است و لازمه داشتن یک ساختار ردهای این است که ارجحیات ممکن از یک سطح موجود، بستگی به عناصر سطوح پایینتر نداشته و از آنها مستقل باشد. اما سطوح تصمیم همواره از یکدیگر مستقل نیستند و معمولاً با هم در تعاملند. با توجه به این مطلب، AHP ممکن است نتایج نا معتبری به دست دهد. به علّت آنکه روش AHP جامعیت لازم را نداشت ساعتی در سال 1980، روش گسترش یافتهای تحت عنوان فرآیند تحلیل شبکهای (ANP) را ارئه نمود. در واقع، اوANP را به عنوان تعمیمی از AHP ارائه کرد. در دنیای واقعی، نمیتوان بسیاری از مسائل تصمیمگیری چندمعیاره را به دلیل وابستگیهای درونی و بیرونی و روابط و تعاملات میان عناصر خوشهها در سطوح تصمیمگیری، به صورت ساختار سلسله مراتبی در نظر گرفت. بنابراینANP با چارچوب جامع و فراگیر میتواند تمامی تعاملات و روابط میان سطوح تصمیمگیری را که تشکیل یک ساختار شبکهای میدهد در نظر بگیرد. در سالهای اخیر، روش ANP به صورت مشروح و مبسوطی در بحث تصمیم گیریهای چند منظوره و برای حل مسائل پیچیده تصمیم گیری مطرح شده است. رویکرد بازخوردیANP، ساختار سلسله مراتبی را با ساختار شبکهای جایگزین کرده است چرا که ساختار سلسله مراتبی با روابط خطی بالا به پایین نمیتواند در مورد سیستمهای پیچیده مناسب باشد. در روش ANP، جای گزینهها و معیارها میتواند عوض شود یعنی گزینهها نیز میتوانند به عنوان معیارها مطرح گردند. روش AHP برای حل مسائل در حالت استقلال بین گزینهها و معیارها و روش ANP برای حل مسائلی که بین گزینهها یا معیارها وابستگی وجود دارد پیشنهاد شده است. همانطور که AHP بستری را برای ساختارهای سلسله مراتبی با روابط یک سویه فرآهم میآورد ANP نیز روابط پیچیده داخلی بین سطحهای مختلف تصمیم و معیارها را اجازه میدهد. تفاوت ساختاری ANP و AHP به شرح شکل (1)میباشد:
شکل تفاوت ساختاری ANP و AHP
شکل (2) ساختار یک شبکه ANP را نشان میدهد. خوشهها معرف سطوح تصمیمگیریاند و خطوط مستقیم یا کمانها تعاملات میان سطوح تصمیمگیری را نشان میدهند. جهت کمانها وابستگی را مشخص میکند و حلقهها نیز وابستگی درونی عناصر هر خوشه را نشان میدهند:
شکل ساختار شبکهای ANP
روشANP نیز به منظور نرخ گذاری و رتبه بندی ترجیحات، از ماتریس مقایسات زوجی استفاده میکند که دادههای ورودی آن، اعداد قطعی است. در مواردی که دادههای ورودی با ابهام روبرو هستند نمیتوان از این ماتریس استفاده نمود. برای حل این مسئله، محققین مدلی را ارائه نمودند که از روش ANP در محیط فازی بهره میگیرد. تفاوت مدل ارائه شده با روش ANP معمولی، در استخراج اوزان اهمّیت از ماتریس مقایسات زوجی میباشد و سایر گامهای آن با روش ANP معمولی، یکسان است.
ANP فازی از چهار گام اصلی بوجود میآید:
گام اوّل: پایه ریزی مدل و ساخت شبکه
مساله باید به شکل روشن بیان شده و مانند یک شبکه به یک سیستم عقلایی مجزا شوند. این ساختار شبکهای میتواند توسط تصمیم گیرندهها در جلسات طوفان مغزی و یا به دیگر روشها تعیین شود.
گام دوّم: ماتریس مقایسات زوجی و بردارهای اولویت
در ANP نیز همانند روش AHP، اهمّیت نسبی زوجهای عناصر تصمیم گیری در هر خوشه، به طور مستقیم از طریق قضاوتهایی با استفاده از مقایسات زوجی و تحت کنترل معیارهای مربوطه بدست میآید. از تصمیم گیرندگان در مورد یک سری از مقایسات زوجی دو عنصر یا دو خوشه بر حسب درجه اهمّیت شان در معیارهای سطح بالایی مختص آنها پاسخ دریافت میشود. بعلاوه، ارتباطات داخلی بین عناصر یک خوشه نیز باید به طور جفتی مورد آزمون قرار گیرد و تاثیر هر عنصر بر روی عنصر دیگر، توسط یک بردار ویژه نمایش داده شود. بدین ترتیب، با تشکیل ماتریسهای مقایسه زوجی به ازای هر عنصر و سپس محاسبه بردار ویژه متناظر با آن، میزان اهمّیت و همچنین تاثیر عناصر دیگر بر عنصر مورد نظر محاسبه میشود. همانند روش AHP، مقایسات زوجی در ANP نیز در چارچوب یک ماتریس انجام میشود. در روش ANP فازی، اهمّیت نسبی هر جفت از عناصر و ترجیحات تصمیم گیرنده با استفاده از اعداد فازی مثلثی نشان داده میشود. از طریق مقایسات زوجی، ماتریس قضاوت فازی A΄ شکل میگیرد که ( ) = بیان کننده اهمّیت شاخصههای مقایسه شده میباشد (اهمّیت i نسبت به j).
جهت تعیین بردارهای الویت حاصل از هر ماتریس مقایسه زوجی، روشهای مختلفی مانند تحلیل توسعهای، لگاریتم حداقل مجذورات و … وجود دارد که میتوان یکی را جهت انجام محاسبات انتخاب نمود.
گام سوّم: تشکیل سوپرماتریس
در تکنیک ANP برای نشان دادن تعاملات و وابستگیهای بین سطوح تصمیم گیری و تعیین اهمّیت نسبی معیارها و اولویت بندی آلترناتیوهای مسئله، از سوپر ماتریس استفاده میشود. برای پر نمودن ماتریسهای مختلف موجود در سوپرماتریس، بردارهای اولویت مربوط به هر ماتریس مقایسه زوجی باید محاسبه گردد. هنگامی که از سازگاری مقایسات زوجی اطمینان حاصل شد وزنهای مربوط به اهمّیت نسبی هر ماتریس مقایسه زوجی محاسبه میشود. لازم به ذکر است که روشهای زیادی مانند لگاریتم حداقل مجذورات و روش تحلیل توسعهای چانگ برای محاسبه بردارهای اولویت وجود دارد که یکی به تناسب موقعیت انتخاب میگردد تا اولویتهای کلی در یک سیستم با تاثیرات وابسته حاصل گردد. بردارهای اولویت محاسبه شده، در ستون مربوطه در سوپرماتریس جای میگیرد. شکل (3) فرم کلی یک سوپر ماتریس با ساختار شبکهای را نشان میدهد.
شکل سوپرماتریس با ساختار شبکهای
یک سوپر ماتریس در حقیقت یک ماتریس جزء بندی شده است که در آن هر بخش از ماتریس، رابطه میان دو گره و یا سطح تصمیم را در کل مسئله تصمیم گیری نشان میدهد که C بیانگر گرهها و e بیانگر عناصر درون گرههاست. بردارهای W درون ماتریس نیز، بردارهای وزنی حاصله از مقایسات زوجی عناصر گرهها با یکدیگر است.
گام چهارم- حل سوپرماتریس و انتخاب بهترین گزینه
در سوپرماتریس اوّلیه ممکن است بعضی از ستونها به صورت ستونهای احتمالی نبوده یا به عبارت سادهتر حاصل جمع عناصرستونها برابر یک نباشد. در این حالت نمیتوان گفت که تاثیر نهایی ملاک کنترلی مورد نظر بر تمامی عناصر به درستی نشان داده شدهاند. برای جلوگیری از این حالت هر یک از عناصر ستونها بر مجموع عناصرستون مربوطه تقسیم میگردد. ماتریس حاصله سوپرماتریس موزون یا تصادفی7 نامیده میشود که در واقع از نرمالسازی سوپرماتریس اوّلیه بهدست میآید. با استفاده ازسوپرماتریس تصادفی به دست آمده، میتوان سوپرماتریس نهایی8 را محاسبه کرد و اولویتهای نهایی هرگزینه را به دست آورد. برای محاسبه سوپرماتریس نهایی، کافی است سوپرماتریس تصادفی را به توان بینهایت (یا عدد خیلی بزرگی) رساند. ساعتی با استفاده از ماتریسهای احتمالی و زنجیرههای مارکف اثبات میکند که وزن نهایی عناصر، از رابطه زیر به دست میآید:
K ازمجموعه اعداد طبیعی بوده و مقدارآن می تواند به طوردلخواه افزایش یابد تا اینکه همگرایی حاصل شود یعنی کلیه عناصر موجود در یک سطر (یا ستون) یکسان شوند.
بردار اولویت گزینهها در سطر سوپرماتریس نهایی یافت میشود. گزینهای که بیشترین وزن را کسب کرده است به عنوان گزینه مطلوب انتخاب میشود.
ماتریس SWOT انجمن سرمایه گذاری و کارآفرینی کیش
با مرور بر چشم انداز، اهداف و استراتژی های انجمن سرمایه گذاری و کارآفرینی کیش، نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدات انجمن بصورت زیر طراحی گردید:
چشم انداز انجمن سرمایه گذاری و کارآفرینی کیش
جلب اعتماد اعضا نسبت به اهمیت و جایگاه انجمن سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش
عضوگیری منظم و نظم بخشی به امور اعضا
سروسامان دادن به بودجه انجمن سرمایه گزاران
ماموریت انجمن سرمایه گذاری و کارآفرینی کیش
هماهنگی و ارتباط میان اعضا و هماهنگی و تعامل میان سرمایه گذاران و کارآفرینان کیش
تشویق عوامل بخش سرمایه گذاری و کارآفرینان در جزیره کیش
جدول 3-1
نقاط قوت
نقاط ضعف
* عامل تحقیق و پژوهش
انجام تحقیقات در ارتباط با نتایج طرح های سال های گذشته
داشتن افراد متخصص در زمینه تحقیق و پژوهش
وجود پژوهشکده سرمایه گذاری برای انجام تحقیق و ارزیابی و نظارت برآن
* عامل فن آوری اطلاعات وارتباطات
میزان امنیت شبکه رایانه ای
آشنایی کارکنان اداری سازمان با سیستم رایانه ای
داشتن تجهیزات رایانه ای مناسب و به روز
* عامل مالی و حسابداری
تحقق برنامه های مالی و بودجه ای پیش بینی شده
میزان درآمد حاصل از جلب مشارکت ها
کنترل اثربخش هزینه ها و توانایی کاستن از هزینه های کم اهمبت.
* عامل منابع انسانی
وجود برنامه های آموزش و بهسازی کارکنان
میزان بهره وری نیروی انسانی در سازمان.
ارتباط مطلوب منافع سازمانی با منافع فردی
وجود امکانات رفاهی، ایمنی، بهداشتی برای منابع انسانی.
* عامل سازمان و مدیریت
ساختار سازمانی مناسب برای تحقق ماموریت
استفاده از تفکر مدیریت استراتژیک میان مدیران عالی سازمان و مدیران میانی.
توانایی سیاست گذاری مدیران عالی رتبه سازمان.
توانایی اجرای برنامه ریزی عملیاتی در سازمان
* عامل تحقیق و پژوهش
سرمایه گذاری کم در زمینه تحقیق
طولانی بودن زمان انجام پروژه های تحقیقاتی
تلقی نشدن هزینه های تحقیق و توسعه به عنوان هزینه راهبردی.
عدم حمایت تحقیق و توسعه از جانب مدیران سازمان.
* عامل فن آوری اطلاعات وارتباطات
عدم وجود سیستم اطلاعات مدیریت در انجمن.
عدم وجود یک سیستم جامع اطلاعات یکپارچه برای کارکنان.
عدم طراحی و راه اندازی وب سایت جهت اطلاع رسانی انجمن سرمایه گزاران و کارآفرینان کیش
* عامل مالی و حسابداری
کمبود تجربه و آموزش مدیران مالی در استفاده از تجزیه وتحلیل های مالی.
عدم و جود تناسب قیمت ارایه خدمات با کیفیت آن در مقایسه با رقبای صنعت.
عدم وجود سیستم حسابداری اثربخش در انجمن
ضعف ساختار سرمایه و سرمایه درگردش و انعطاف پذیری آن و میزان هزینه سرمایه در مقایسه با صنعت و رقبا.
* عامل منابع انسانی
عدم وجود برنامه های مسیر شغلی مناسب برای ارتقاء در سازمان.
استفاده نکردن از روشهای انگیزشی پرداخت حقوق و پاداش
نامرتبط بودن مشاغل با تحصیلات منابع انسانی.
عدم وجود سیستم نظارت و ارزیابی کارکنان.
* عامل سازمان و مدیریت
عدم تعهد و پای بندی به شایسته سالاری در کل سازمان
عدم اعتماد و عمل به تفویض اختیار توسط مدیران
فقدان ریسک پذیری مدیران و کارکنان جهت انجام کارهای پر مخاطره در سازمان
فرصتها
تهدیدها
* عامل اقتصادی
افزایش بودجه و اعتبار انجمن
تغییرات رشد اقتصادی
تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تورم، اشتغال، …
* عامل تکنولوژیکی
پیشرفت فنآوری های مرتبط و ظهور فن آوری های نوین
وجود تغییرات تکنولوژی در زمینه سرمایه گذاری
وجود سیستم های اطلاعاتی و بانک های اطلاعاتی در انجمن.
* عامل سیاسی- قانونی
وجود قوانین حمایت کننده از اهداف انجمن
وجود ضوابط و قوانین حاکم بر انجمن
وجود گرایش مثبت در سیاست گذاران و قانونگذاران در ارتباط با سرمایه گذاری در منطقه
* عامل محیط رقابتی
امکان ارتباط با نهادهای تخصصی بین المللی نظیر کنوانسیون بین المللی مناطق آزاد، فدراسیون جهانی مناطق آزاد، آنکتاد و …
تعامل و همکاری با سازمان منطقه آزاد کیش و شرکت ها و موسسات وابسته
برگزاری و شرکت در همایش ها و سمینارهای تخصصی داخلی و خارجی
معرفی نمایشگاه های مهم و اثر گذار به اعضاء و عوامل مرتبط و همچنین شرکت در نمایشگاه های مرتبط
* عامل اقتصادی
وجود نوسانات نرخ ارز
عدم ثبات سطح قیمتها در بازار و افزایش نرخ تورم
عدم وجود کمیته پشتیبانی های مالی
* عامل تکنولوژیکی
سرعت تغییر تکنولوژی
بالا بودن سرعت تغییر در نرم افزارها و سخت افزارها ضعف در هماهنگی با آن.
کافی نبودن کل بودجه تخصیص یافته به امر تجهیز و بازسازی تکنولوژیکی.
* عامل سیاسی- قانونی
تغییر مداوم قوانین و مقررات و سیاست ها و تعدد قوانین و مقررات
افزایش روزافزون تهدیدات خارجی، نا آرامی های سیاسی، شورش ها، اعتصابات و جنگ ها.
تغییر دولت و تاثیر آن بر میزان پیشرفت انجمن
* عامل محیط رقابتی
وجود تعدد برندهای تجاری با خدمات مشابه.
تنوع تبلیغات و اقدامات بازاریابی انجام شده برای معرفی
موانع ورود به بازار/نحوه رفتار رقبای موجود با رقبای تازه وارد.
عدم حضور رقبای خارجی به علت تحریم های بر علیه ایران.
منابع فارسی:
کتاب ها
آذر، عادل و منصور مومنی.، (1379)،آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد دوم، تهران: انتشارات سمت.
استیسی، رالف.دی. (نویسنده)، (1381)، مدیریت استراتژیک و پویاییهای سازمانی، شجاعی، محمدرضا. (مترجم)، چاپ اول، تهران: دانشکده امور اقتصادی.
اعرابی، محمد.، (1384)، برنامه استراتژیک گمرک، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
آنسوف، اچ. ایگور. و مک دانل، ادوارد. جی. (نویسندگان)، (1375)، استقرار مدیریت استراتژیک، زندیه، عبدالله (مترجم).، تهران: انتشارات سمت.
برایسون، جان. ام. (نویسنده)، (1383)، برنامه ریزی استراتژیک برای سازمانهای دولتی و غیر انتفاعی، منوریان، عباس. (مترجم)، چاپ سوم، تهران: موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی.
دیوید، فردآر. (نویسنده)، (1382)، مدیریت استراتژیک، پارسائیان، علی. و اعرابی، محمد. (مترجمان)،چاپ پنجم، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی، صص 358- 168.
روستا، احمد. و ونوس، داور. و ابراهیمی، عبدالحمید.، (1375)، مدیریت بازاریابی، تهران: انتشارات سمت.
شرکت داده پردازی ایران، (1376)، مستندات دوره تکاملی سیستم، تهران: امور مشاورین سیستم.
صائبی، محمد.، (1373)، مدیریتاستراتژیک (فرآیند استراتژی)، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
ظهوری، قاسم.، (1378)،کاربرد روشهای تحقیق علوم اجتماعی در مدیریت، تهران: انتشارات میر.
علی احمدی، علیرضا.، (1377)، فرآیند برنامه ریزی استراتژیک صنعتی، جزوه کلاسی دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده صنایع.
گلوک، ویلیام اف. و جاش، لارنس آر.، (1370)، سیاست بازرگانی و مدیریت استراتژیک، خلیلی شورینی، سهراب (مترجم)، چاپ چهارم، تهران: انتشارات یادواره کتاب.
مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران، (1383)، برنامه استراتژیک مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران، تهران: دانشگاه تهران، مرکز کارآفرینی.
هانگر، جی. دیوید. و ویلن، توماس. ال. (نویسندگان)، (1384)، مبانی مدیریت استراتژیک، اعرابی، سیدمحمد. و ایزدی، داود. (مترجمان)، چاپ دوم، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
هریسون، جفری. و جان، کارون. (نویسندگان)، (1382)، مدیریت استراتژیک، قاسمی، بهروز (مترجم)، چاپ اول، تهران: انتشارات هیات.
مقالات و گزارش ها
آقاجانی، حسنلعی، کریم کیاکجوری، و فروغ رودگرنژاد، (1386)، ارائه مدلی مفهومی از برنامه ریزی استراتژیک در بخش کارآفرینی ایران (SMEs)، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک، تهران، گروه ناب، موسسه مدیریت و توسعه.
شاهرودی، کامبیز، و محمدرضا قلی زاده توچایی، (1389)، A'WOT رویکردی متفاوت در برنامه ریزی استراتژیک، اولین همایش ملی مدیریت، شیراز، انجمن علمی مدیریت دانشگاه شیراز.
فروزنده دهکردی، لطف الله.، (1378)، مروری بر مدلهای برنامه ریزی استراتژیک، دانش مدیریت، سال دوازدهم، شماره 45، صص 111- 97.
منوریان، عباس.، (1372)، مجموعه مقالات مدیریت استراتژیک، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
موحدمنش، صادقعلی، امیر کوه کن موخر، و مریم علی نژاد، (1391)، ارائه مدلی مفهومی ازبرنامه ریزی استراتژیک دربخش کارآفرینی ایران، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، نوآوری و تولید ملی، قم، دانشگاه پیان نور استان خوزستان.
نورعلی نژاد، مرتضی، و روشنک آقاباقری، (1389)،بررسی نقاط ضعف و قوت گردشگری الکترونیک در ایران توسط تکنیکSWOT، اولین کنفرانس دانشجویی فناوری اطلاعات ایران، سنندج، دانشگاه کردستان.
یعقوبی، علی، و زهرا جلال کمالی، (1391)، ارائه مدلی جهت انتخاب استراتژی برتر بر اساس تحلیل SWOT و تکنیک تخصیص خطی (مطالعه موردی: شرکت صنایع بسته بندی پارس)، سومین همایش ملی مهندسی صنایع و سیستم، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
جزوات و پایان نامه ها
حقیقی عراقی نژاد، مهستی.، (1378)، تدوین استراتژیهای توسعه صنعت الیاف کشور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده مهندسی صنایع.
حیدری، بهمن.، (1381)، بررسی عوامل محیط اقتصادی به منظور فرموله کردن استراتژی بر مبنای تحلیل SWOT: مطالعه موردی، ایران خودرو، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.
داوری، دردانه. وشانه ساززاده، محمدحسن.، (1380)، مدیریت استراتژیک از تئوری تا عمل، تهران: انتشارات آتنا، صص 67- 34.
رحیمی خواه، مهدی.، (1385)، برنامه ریزی استراتژیک شرکت تولید سفال سریک گرگین، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.
فتح الله، مهدی.، (1378)، برنامه ریزی استراتژیک صنعت سیمان ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
ملکی پور کاشان، حسن.، (1380)، برنامه ریزی استراتژیک در شرکت ریسندگی و بافندگی کاشان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و فنون مازندران، دانشکده مهندسی صنایع.
وفا، نظام الدین.، (1378)، تهیه و تدوین برنامه استراتژیک جهت استفاده در شرکت ایران خودرو: عشق آباد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.
منابع غیرفارسی:
Adkins, Mark.,Burgoon, Michael. &Nunamaker, Jay. F., (2002), Using Group Support Systems for Strategic Planning With the United States Air Force, Decision Support Systems. 34,pp. 315- 337.
Allen, M., (1979), Diagramming GE,s planning for what,s WATT, in Corporate Planning: Techniques And Applications, eds. R. Allio& M. Pennington, Newyork: AMACOM.
Andrews, Kenneth., (1980), The Concept of Corporate Strategy, rev. ed. Richard D Irvin, pp. 51-60.
Barry, B. W., (1986), Strategic planning workbook for nonprofit organizations, H. Wilder Foundation.
Black, A., (1968), Principles and Practice of Urban Plannhng, Washington, D.C: International City Management Association.
Brewer, P. D. & Brewer, V. L., (2000), Strategic planning for continuous improvement in a College of Business, Mid-Atlantic Journal Of Business, 36 (2/3), pp. 123-132.
Duarte, Carolina., Lawrence P. E t tkin, Marilyn M. Helms, and Michael s.Anderson . (2006), The challenge of VeneZuelA: A SWOT Analysis
Dyson, R. G., (2004), Strategic development and SWOT analysis at the University of Warwick, European Journal of Operational Research, (152), pp. 631-640.
Edwards, M. et al. (2000), NGOs in a global future: Marrying local delivery to world wide leverage, NGOs Conference,.http://akskish.com
Fahey, Liam., (1989), The strategic planning management reader, Prentice- Hall.
Farrant, J. H. &Afonso, L. M., (1997), Strategic planning in African Universities: how relevant are Northern models?, Higher Education Policy, 10 (1), pp. 23-30.
Fry, L. F. & Stoner, R. C., (1995), Strategic planning for the new and small business, Upstart: Publishing company, IC.
Ghamdi, M. Al., (2005),The Use of Strategic Planning Tools and Techniques in Small Arabia: An Empirical Study, Vol. 22, No. 3, pp. 376-395.
Godet, M. &Poubelat, F., (1996), Creating the future: The use andmisuse of scenarios, Long Range Planning, Vol. 2, Iss. 2, pp. 164-171.
Gooderham, G., (1998), Debunking the myths of strategic planning, CMA Magazine, Vol. 72, Iss. 4, pp. 24-26.
Haricombe, L. J. & Boettcher, B. J., (2004), Using libQUAL data in strategic planning: Bowling Green State University, Journal Of Library Administration, 40 (3/4), pp. 181-195.
Hodge B.J & Anthony William. P., (1988), Organization Theory, Allyn&Baco, pp 9-16.
Houben, G., Lenie, K. &Vanhoof, K., (1999), A Knowledge- Based SWOT- Analysis System as an Instrument for Strategic Planning in Small and Medium Sized Enterprices, Decision Support Systems 26, pp. 125- 135.
King, W. R., (1982), Using Strategies Issue Analysis, Long range Planning, 15 (4), pp. 45- 49.
Kraemer, K., (1973), Policy Analysis in Local Government, Washington: International City Management Association.
Lerner, L. A., (2002), A strategic planning primer for higher education.
Maastricht School of Management, (2001). Preliminary research proposal outline form, MSM,.
Mara, C. M., (2000), A strategic planning process for a small nonprofitmanagement & leadership, Vol. 11, no 2, p. 211.
Mintzberg, H. & Waters, J., (1985), Of Strategies, Deliberate and Emergent, Strategic Management Journal, 6 (3), pp. 257- 272.
Nøhr, C. &Bygholm, A. &Hejlesen, O., (1998), Strategic planning of the master programme in health informatics at Aalborg University: targeting and updating the programme, to meet explicit customer needs, International Journal of Medical Informatics, (50), pp. 207-213.
Ogasawara, M., (2002), Strategic planning of the graduate and undergraduate education in a research university in Japan, Higher Education Policy, 15 (1), pp. 55-60.
Olsen, M., (1982), The rise and decline of nations (New Haven: Yale University Press).
Peters, T.& Waterman, (1987), Paission for excellence, Public broadcasting system videotape.
Pettigrew, A. M., (1977), Strategy Formulation as a Political Process, International Studies in Management and Organization, 7 (2), pp. 78- 87.
Pinchot, G., (1985), Intrapreneuring, New York: Harper & Row Publishers.
Rachid G, M. El Fadel. (2013). Comparative SWOT analysis of strategic environmental assessment systems in the Middle East and North Africa. Journal of Environmental Management, Volume 125, 15 August, Pages 85-93.
Rigan, Nicholas. O. &Ghobadian, Abby., (2005), Strategic Planning- a Comparison of High and Low Technology Manufacturing Small Firms, Technovation 25, pp. 1107- 1117.
Ring, P. & Perry, J. L., (1985), Strategic Management in Public and Private Organization: Implications of Distinctive Contexts and Constraints, Academi of Management Review, 10, pp. 276- 286.
Robinson, Pears., (1994), Strategic Management, Printed in the United States of America, pp. 40-45.
Saaty T.L., Takizawa ., (1986), Dependence and Independence: From Linear Hierarchy to Nonlinear Networks, European Journal Of Operational Reaserch , Vol. 26, No. 3, pp. 105-118.
Sautter, E. T. &Leisen, B., (1999), Managing stakeholders: A tourism planning model, Annals of Tourism Research,pp (26) (2).
Scott, W., (1981), Organizations: Rational, natural, and open systems, Englewood Cliffs, NY: Prentice Hall.
Sevkli. M., A. Oztekin., O. Uysal., G.Torlak., A. Turkyilmaz., D. Delen. (2012). Development of a fuzzy ANP based SWOT analysis for the airline industry in Turkey Expert Systems with Applications, Volume 39, Issue 1, January 2012, Pages 14-24
Shorb, S. R. & Driscoll, L., (2004), Meets strategic planning at the University of Florida, Journal of Library Administration, 40 (3/4), pp. 173-180.
Sollenberger, D. K., (2006), Strategic Planning in Healthcare: The Experience ofthe University of Wisconsin Hospital and Clinics, Frontiers Of Health Services Management, 23 (2), pp. 17-30.
Steiner, G., (1979), Strategic planning, New York: Free Press.
Stoner, J. A. F. & Freeman, R. E., (1989), Management, India: Prentice- Hall, Fourth Edition.
Taylor, B., (1985), Strategic for Planning, Long Rong Planning, p. 38.
Wheelen, T. L. & Hunger, D, (2000), Strategic management business policy, prentice Hall, 7th Edition.
Yu¨ksel. Ihsan, Dagdeviren. Metin ., (2007) Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis-A case study for a textile firm. Information Sciences, Vol. 20, pp. 47-62.
ZAVADSKAS. E.K., Z. TURSKIS, J. TAMOSAITIENE. (2011). Selection of construction enterprises management strategy based on the SWOT and multi-criteria analysis. Archives of Civil and Mechanical Engineering, Volume 11, Issue 4, 2011, Pages 1063-1082.
Zhang. XueMing. (2012). Research on the Development Strategies of Rural Tourism in Suzhou Based on SWOT Analysis EnergyProcedia, Volume 16, Part B, 2012, Pages 1295-1299.
1. Strength Weakness Opportunity Threat.
2 .Multi Criteria Decision Making.
3. Strengths Weaknesses Opportunities Threats.
4. Analytic Hierachy Process.
5. Analytic network process.
1. Thomas L. Saaty
7. Weighted/Stochastic Super Matrix
8. Limit Super Matrix
—————
————————————————————
—————
————————————————————