بسمه تعالی
آموزش دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا
درخواست تصویب موضوع پروژه کارشناسی
1- عنوان پایان نامه
فارسی:
بررسی نقش مدیریت علمی و کارآمد در توسعه منطقه آزاد اروند
لاتین:
Surveys Of Stamp Scientist And Effective Management in Arvand Fz Development
2- مشخصات دانشجو
نام خانوادگی : محمد اصل
نام : سیده زینب
شماره دانشجویی : 9155514
دانشکده : اقتصاد و مدیریت دریا
رشته تحصیلی : مدیریت وبازرگانی دریایی
گرایش : مناطق ویژه
پست الکترونیک : abbas_002z2@yahoo.com
تلفن : 09358777262
3- مشخصات استاد راهنما
استاد راهنما
نام خانوادگی: رشنودی
نام: اصغر
تخصص اصلی: مدیریت
آخرین مدرک تحصیلی: فوق لیسانس
پست الکترونیک:
Asghar.rashnoodi@gmail.com
رتبه دانشگاهی: هیات علمی
5- اطلاعات پایان نامه
5-1 واژگان کلیدی
فارسی: مناطق آزاد، ایران، اروند، مدیریت
لاتین: Freezones – Iran – Arvand fz – Management
5-2 نوع تحقیق
بنیادی
نظری
کاربردی
توسعه ای
بیان مساله
مناطق آزاد از سابقه ای دیرین برخوردارند. نخستین بنادر آزاد شناخته شده در جهان، مناطقی در بندر چالیس و بیرائوس در یونان بودند. اما اولین منطقه آزاد به مفهوم جدید در بندر هامبورگ آلمان تاسیس شد. در دهه ی 1980 و به دنبال طرح توسعه بنادر و مناطق آزاد در جهان و بویژه آسیا، سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس نیز شاهد ظهور این پدیده بود و کشورهای امارات متحده عربی و ایران به تاسیس بنادر آزاد تجاری و صنعتی اقدام نمودند. (حافظ نیا، 282:1378)
در ایران ایجاد مناطق آزاد تجاری علیرغم مطالعاتی که قبل از انقلاب صورت گرفته بود. (محمدی، 1374، 71)
سال 1369 به تصویب هیئت دولت رسید و مجلس شورای اسلامی در سال 1372 لایحه چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری- صنعتی را تهیه و تصویب کرد. (حافظ نیا، .(406 :1381
مطابق تبصره 19 قانون برنامه توسعه اول ( (1368- 72منطقه آزاد قشم، کیش و چابهار پا به عرصه وجود نهادند و متعاقباً مناطق آزاد انزلی، اروند و ارس به آنها افزوده شد. با شکل گیری دبیرخانه مناطق آزاد در سال1371 ، قانون مناطق آزاد تجاری- صنعتی تصویب گردید. در ماده یک این قانون هدف از تاسیس مناطق آزاد بصورت زیر آمده است:
تسریع امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی، ایجاد "اشتغال سالم، تعمیم بازار کار، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و ارائه خدمات ویژه (سازمان برنامه و بودجه، 1371). در همین راستا محدوده ای از شهرستان های آبادان و خرمشهر در سال 1392 به عنوان منطقه آزاد اعلام شدند (سایت شورای عالی مناطق آزاد ایران).
به نظر می رسد این منطقه و سایر مناطق آزاد ایران با گذشت نزدیک به دو دهه از آغاز فعالیت نتوانسته اند به هدف های مورد نظر و تعیین شده در اساسنامه مناطق آزاد دست یابند. حتی به نوعی تغییر ماهیت داده و از کانون پردازش صادرات و جذب سرمایه گذاری خارجی به دروازه های ورود کالا به کشور تبدیل شده اند.
اهمیت و ضرورت تحقیق
مناطق آزاد یکی از عناصر ساختار سیاسی فضا است که با کارکرد و هویت اقتصادی و تجاری صرفنظر از فلسفه وجودی، ماهیت و کارکرد اقتصادی- تجاری آنها، از آن جهت که بخشی از حاکمیت و اقتدار سیاسی حکومت و دولت مرکزی را به خود اختصاص می دهند و نسبت به سایر عناصر سازمان سیاسی فضا از موقعیت ترجیحی برخوردار هستند، مورد توجه جغرافیای سیاسی قرار دارند. (حافظ نیا، .(406 : 1381
امکانات و استثنائات مناطق آزاد تنها به برخورداری از معافیت ها و آزادی قوانین گمرکی منحصر نیست بلکه این مناطق به صورت واحدهای سیاسی- اقتصادی هستند که دارای اختیارات ویژه ای در ورای اختیارات سایر واحدها و عناصر تقسیمات قرار دارند. مدیریت سیاسی و اداری این گونه مناطق عمدتاً زیر نظر نماینده سیاسی دولت در منطقه نیست؛ بلکه بالاترین مقام کشوری مستقیماً بر اداره این مناطق نظارت می کند. (سنبلی، 1387)
لذا در این تحقیق برآنیم تا با استفاده از منابع مختلف کتابخانه و نظرات کارشناسان، به بررسی عملکرد منطقه آزاد اروند بویژه از منظر مدیریت و قوانین موجود در این رابطه، بپردازیم.
ادبیات و پیشینه تحقیق
در رابطه با موضوع مستقیم تحقیق ، پژوهشی صورت نگرفته است. اما در موضوعات مرتبط به پژوهش های زیر اشاره نماییم:
الف) صادقی، علی ؛ شوشتری، سید محمدجواد؛ 1390؛ در تحقیقی تحت عنوان" مدیریت علمی و کارآمد در توسعه مناطق آزاد (مطالعه موردی: قشم) " به این نتیجه رسیدند که مناطق آزاد بخشی از قلمرو جغرافیایی یک کشور محسوب می شوند که در آن ورود و خروج کالا، مسافر و خدمات بدون پرداخت عوارض گمرکی و به صورت آزاد صورت پذیرد. از آنجایی که امروزه شکل گیری و توسعه مناطق آزاد در سطح گستردهای مطرح شده و نقش مهمی در اقتصاد هر کشور ایفا می کنند؛ در ایران نیز مناطق آزاد با هدف گسترش صادرات، جذب تکنولوژی مدرن و ورود سرمایه های خارجی در سال 1372 شکل گرفت. قشم به عنوان یکی از اولین مناطق آزاد ایران؛ عل یرغم موقعیت مناسب جغرافیایی، به نظر میرسد بر اثر عدم مدیریت صحیح و کارآمد که می تواند ناشی از تک محوری عمل کردن نهادهای گوناگون مرتبط با اداره این مناطق و قوانین نارسا در اداره آنها باشد، نه تنها فرصتی را برای توسعه این مناطق فراهم نساخته است بلکه سبب شده ضعف ها و مشکلات بوجود آمده به نوعی به دولت مرکزی نسبت داده شود. بنابراین شاید بتوان گفت، مناطق آزاد در ایران در دستیابی به اهداف خود عملکرد ضعیفی داشته اند، حال آنکه می توانستند عامل مهمی در جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات درآیند.
سوالات تحقیق
1. ظرفیت ها و توانمندی های ممتاز منطقه آزاد اروند کدامند؟
2. چالش های مدیریتی مهم در اداره منطقه آزاد اروند کدامند؟
اهداف تحقیق
3. بررسی ظرفیت ها و توانمندی های ممتاز منطقه آزاد اروند
4. بررسی چالش های مدیریتی مهم در اداره منطقه آزاد اروند
روش انجام تحقیق
اطلاعات مورد نیاز این پروژه تحقیقاتی از کتب ومقالات مرتبط با عنوان پروژه و به صورت کتابخانه ای جمع آوری گردیده است.
فهرست منابع و مآخذ
کتاب: نام خانوادگی، نام، عنوان کتاب، مترجم، محل انتشار، ناشر، سال نشر
مقاله: نام خانوادگی، نام، عنوان مقاله، عنوان نشریه، دوره، شماره، صفحه، سال
منابع فارسی:
حافظ نیا، محمدرضا،(1381) جغرافیای سیاسی ایران. تهران انتشارات سمت.
حافظ نیا، محمدرضا،(1378) خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز. انتشارات سمت چاپ دوم.
رئیس دانا، فریبرز،(1380) بررسی های کاربردی توسعه و اقتصاد ایران. تهران. انتشارات جمشید.
سنبلی، عبدالرسول، ((1387 بررسی محدودیت ها و قابلیت های توسعه مناطق آزاد تجاری- صنعتی قشم. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
محمدی المتوی، مسعود؛(1374) مناطق آزاد اثرات اقتصادی و بازرگانی آن. تهران. موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
منابع لاتین:
www.Freezones.ir( سایت شورای عالی مناطق آزاد کشور)
نام و نام خانوادگی دانشجو: سیده زینب محمد اصل
امضاء:
تاریخ:
نام و نام خانوادگی استاد راهنما: اصغر رشنودی
امضاء:
تاریخ:
5