اولین کنفرانس جامع استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS) 16 و 17 اسفند 1395
گذار به نظام بین المللی گزارشگری مالی
(IFRS 1)
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی
عبدالرضا تالانه
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
شرایط:
جهانی شدن بازارهای سرمایه
پذیرش های متقابل سهام شرکت ها در بورس ها
نیاز به زبان مشترک حسابداری
ضرورت همسوسازی رویه های عملی حسابداری
یک مجموعه جهانی از استانداردهای حسابداری
پیوستن ایران
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
گروه های متاثر:
شرکت ها
سرمایه گذاران
حسابرسان
تحلیل گران مالی
ناظران بازار سرمایه
نهادهای مقررات گذار
دولت و نظام حاکمیت
مراکز آموزشی و تحقیقاتی
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
آمادگی برای گذار:
همکاری حسابرسان خارجی و ایرانی
بازنگری و تسهیل کردن قوانین
تسلط به استانداردهای بین المللی
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
هدف:
اطمینان از این که اولین صورت های مالی مبتنی بر استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (و صورت های مالی بین دوره ای)
شامل اطلاعات با کیفیت بالا است
برای استفاده کنندگان شفاف و در دوره های ارائه شده قابل مقایسه است
نقطه شروع مناسبی برای حسابداری بر مبنای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی فراهم می کند
هزینه های تولید آن از منافعش بیشتر نیست؟
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
دامنه:
این استاندارد باید توسط واحدهای تجاری (پذیرنده اولین مرتبه) که اولین مرتبه نظام بین المللی را می پذیرند:
در تهیه اولین صورت های مالی مبتنی بر استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و
هر گزارش مالی بین دوره ای که مطابق IAS 34 برای بخشی از دوره اولین صورت های مالی ارائه شده به کار برده شود
اولین صورت های مالی مبتنی بر IFRSs، اولین صورت های مالی هستند که در آن واحد تجاری استانداردهای بین المللی را می پذیرد و مطابقت کامل آنها با استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی را به صراحت اعلام می کند
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
واحدهای پذیرنده اولین مرتبه: نمونه ها
آخرین صورت های مالی
مطابق الزامات ملی تهیه شده که از همه نظر با استانداردهای بین المللی سازگار نیستند
کاملاً مطابق الزامات بین المللی تهیه شده به غیر از این که در آنها عبارت مطابقت کامل با استاندارهای بین المللی به صراحت اعلام نشده باشد
فقط مطابقت با برخی از استاندارهای بین المللی را به صراحت اعلام کرده باشد
مطابق الزامات ملی تهیه شده ولی از الزامات بین المللی در مواردی که برای آنها استاندارد ملی وجود نداشته استفاده شده است
مطابق الزامات ملی تهیه شده ولی برای برخی مبالغ صورت تطبیق با مبالغ بین المللی تهیه و ارائه شده است
واحدی که تاپیش از این صورت های مالی مبتنی بر استانداردهای بین المللی را برای مقاصد داخلی تهیه کرده بدون آن که در دسترس استفاده کنندگان برون سازمانی قرار دهد
واحدهایی که برای مقاصد محدود مثل تلفیق از استانداردهای بین المللی استفاده می کردند ولی مجموعه کامل صورت های مالی را تهیه نکرده اند
واحدهائی که صورت های مالی دوره های قبل را تهیه نکرده باشند
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
واحدهائی که پذیرنده اولین مرتبه محسوب نمی شوند: نمونه ها
واحد تجاری که دو مجموعه صورت های مالی مبتنی بر الزامات ملی و بین المللی را ارائه می کرده، و اکنون ارائه صورت های مالی مبتنی بر الزامات ملی را متوقف می کند
واحد تجاری صورت های مالی را در سال قبل طبق الزامات بین المللی ارائه کرده و آن صورت های مالی شامل عبارت مطابقت صریح با استانداردهای بین المللی بوده است
واحد تجاری صورت های مالی را در سال قبل ارائه کرده که شامل عبارت مطابقت صریح با استانداردهای بین المللی بوده است ولی حسابرسان در باره آن صورت های مالی نظر مشروط داده اند
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
حالت خاص:
واحد تجاری که استانداردهای بین المللی را در دوره های گزارشگری گذشته به کار برده است، آما آخرین صورت های مالی سالانه اش شامل عبارت مطابقت صریح با استانداردهای بین المللی نباشد، می تواند:
الزامات این استاندارد (IFRS 1) را به کار ببرد یا
مطابق IAS 8 (روش های حسابداری، تغییر در براوردها و استباهات) استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی را با تسری به گذشته بکار گیرد انگار که هیچ وقت کاربرد استاندارهای بین المللی را متوقف نکرده است، که در این حالت: علاوه بر الزامات افشای IFRS 1، باید
الف. دلایل توقف به کارگیری استانداردهای بین المللی را افشا کند
ب. دلایل به کارگیری مجدد آن را افشا کند و
توضیح دهد چرا به جای به کارگیری IFRS 1 فرض کرده هیچ وقت کاربرد استاندارهای بین المللی را متوقف نکرده است
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
توضیح:
استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 1 (IFRS 1) در باره تغییرات انجام شده در روش های حسابداری توسط واحدهائی که استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی را از قبل به کار گرفته اند کاربرد ندارد.
بلکه چنین تغییراتی:
تابع الزامات در باره تغییرات در روش های حسابداری در IAS 8 (روش های حسابداری، تغییر در براوردها و استباهات) هستند و
تابع الزامات گذار خاص هستند که در سایر استانداردهای بین المللی گزارشگری حسب مورد به آنها پرداخته شده است
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
الزامات IFRS 1
استفاده از آخرین نسخه استانداردهای موثر در تاریخ گزارشدهی
یکسانی روش های حسابداری در دوره گزارشدهی و مقایسه ای و در تاریخ گذار
منع به کارگیری نسخه های مختلف استانداردها که در گذشته موثر بودند
امکان استفاده از استانداردهائی که به کارگیری زودتر از موعد آنها مجاز است
صورت های مالی سالانه حداقل یک سال مقایسه ای دارد
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
نگرانی ها:
موضوع هزینه فایده:
دشواری تسری به گذشته و وقت گیر بودن آن
نبود اطلاعات لازم برای تسری دادن به گذشته
نبود رهنمودها:
امکان ورود سوگیری در تسری دادن به گذشته
عدم وجود اطلاعات کافی در زمان گذار برای براوردها
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
تعیین تاریخ گزارشدهی
تعیین تاریخ گذار با توجه به تعداد دوره های مقایسه ای
تاریخ اولین صورت های مالی بر مبنای بین المللی تاریخ گزارشدهی است
تاریخ گذار تاریخ ابتدای اولین دوره مالی مقایسه ای است
تاریخ گذار بستگی به تعداد دوره های مقایسه ای دارد
گزارشدهی بین المللی
گزارشدهی قدیم
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
تهیه صورت وضعیت مالی در تاریخ گذار
همه دارائی ها و بدهی هائی که شناخت آنها طبق استانداردهای بین المللی موثر در تاریخ گزارشدهی الزامی است، باید شناسائی شوند
نمونه هائی از شناخت:
بدهی های بازنشستگی
دارائی ها و بدهی های مرتبط با مالیات انتقالی
دارائی ها و بدهی های اجاره
ذخایر
ابزارهای مالی مشتقه
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
تهیه صورت وضعیت مالی در تاریخ گذار
همه دارائی ها و بدهی هائی که شناخت آنها طبق استانداردهای بین المللی موثر در تاریخ گزارشدهی الزامی نیست، باید حذف شوند
نمونه هائی از قطع شناخت:
ذخایری که تعهد فعلی محسوب نمی شوند
دارائی های نامشهودی که واجد تعریف نیستند
سهام خزانه ای که در دارائی منظور شده اند
اندوخته هائی که در بدهی منظور شده اند
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
تهیه صورت وضعیت مالی در تاریخ گذار
طبقه بندی مجدد همه اقلام ترازنامه آغازین بر مبنای استانداردهای بین المللی
نمونه هائی از تغییر طبق بندی:
دارائی های مالی در چهار طبقه تحت IAS 39 ابزارهای مالی: شناخت و اندازه گیری
بدهی های مالی به بدهی یا حق مالکانه تحت IAS 32 ابزارهای مالی: ارائه
دارائی ها در ترازنامه به دارائی های غیرجاری و جاری تحت IAS 1 ارائه صورت های مالی
تفکیک اقلام تهاتر شده به مبالغ ناخالص اگر تهاتر مجاز نباشد
اوراق در صورت جریان نقدی به عنوان معادل نقد
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
تهیه صورت وضعیت مالی در تاریخ گذار
همه دارائی ها و بدهی ها باید بر مبنای استانداردهای بین المللی موثر در تاریخ گزارشدهی اندازه گیری شوند
نمونه هائی از اندازه گیری:
ابزارهای مالی به ارزش منصفانه یا بهای منقضی شده تحت IAS 39 ابزارهای مالی: شناخت و اندازه گیری
بدهی های بازنشستگی بر مبنای IAS 19 مزایای کارکنان
ذخایر با استفاده از بهترین براوردها تحت IAS 37 ذخایر، بدهی ها و دارائی های احتمالی
کاهش ارزش دارائی ها تحت IAS 36 کاهش ارزش دارائی ها
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
استثناهای تسری به گذشته:
برآوردهای حسابداری (براوردهای تاریخ گذار بر اساس استانداردهای بین المللی باید با براوردهای قبلی یکسان باشد، IAS 10 رویدادهای بعد از تاریخ گزارشگری)
قطع شناخت دارائی ها و بدهی های مالی (الزامات قطع شناخت طبق IFRS 9 ابزارهای مالی، برای رخدادهای بعد از تاریخ گذار تسری به آینده است)
حسابداری مصون سازی (موضوع موقعیت های مصون سازی تحت IFRS 9 ابزارهای مالی)
حقوق غیرکنترلی (الزامات تسری به آینده از تاریخ گذار طبق IFRS 10 صورت های مالی تلفیقی)
طبقه بندی و اندازه گیری دارائی های مالی (IFRS 9 ابزارهای مالی)
کاهش ارزش دائمی ابزارهای مالی (IFRS 9 ابزارهای مالی)
ابزارهای مشتقه تعبیه شده (IFRS 9 ابزارهای مالی)
وام های دولتی دریافتی (IFRS 9 ابزارهای مالی و IAS 20 کمک های دولتی و افشای آن)
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
معافیت های تسری به گذشته:
برخی موارد در بحث ترکیب های تجاری
معاملات پرداخت های مبتنی بر سهم
قراردادهای بیمه
بهای تمام شده مفروض
اجاره ها
تفاوت های تسعیر ارز
سرمایه گذاری در واحدهای فرعی، واحدهای تحت کنترل مشترک، و واحدهای وابسته
دارائی ها و بدهی های واحدهای فرعی، واحدهای وابسته، و مشارکت ها
ابزارهای مالی ترکیبی
تخصیص ابزاهای مالی قبلاً شناسائی شده
اندازه گیری ارزش منصفانه دارائی ها و بدهی های مالی در شناخت اولیه
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
معافیت های تسری به گذشته: ادامه
حذف بدهی های منظور شده در بهای تمام شده اموال، ماشین آلات و تجهیزات
انتقال دارائی ها از مشتریان
مخارج استقراض
دارائی های مالی یا دارائی های نامشهود حسابداری شده مطابق تفسیر 12 قراردادهای خدمات انحصاری
تسویه بدهی های مالی با ابزارهای مالکانه
تورم حاد
مشارکت های مشترک
مخارج باطله برداری معادن در مرحله تولید
تخصیص قراردادها برای خرید یا فروش اقلام غیرمالی
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
حذف (از 2018) برخی از معافیت های کوتاه مدت مرتبط با:
ابزارهای مالی: افشا IFRS 7
مزایای کارکنان IAS 19
صورت های مالی تلفیقی IFRS 10
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
ارائه و افشا:
اولین صورت های مالی بین المللی در تاریخ گزارشدهی:
سه صورت وضعیت مالی (یکی افتتاحیه، یکی مقایسه ای و یکی دوره گزارش)
دو صورت سود و زیان جامع، دو صورت سود و زیان (اگر ارائه می شود)،
دو صورت جریان نقدی، و
دو صورت تغییرات در حقوق مالکان است.
مجموعه صورت های مالی باید مطابق با آخرین الزامات بین المللی در تاریخ گزارشدهی باشند.
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
توضیح گذار به استانداردهای بین المللی:
واحد تجاری باید توضیح دهد که گذار به استانداردهای بین المللی چه تاثیری بر وضعیت مالی، عملکرد مالی، و جریان های نقدیش داشته است
صورت های تطبیق
صورت تطبیق حقوق مالکان تحت استاندارد قبلی به حقوق مالکان تحت استانداردهای بین المللی در:
تاریخ گذار و
تاریخ آخرین دوره ارائه شده در آخرین صورت های مالی سالانه بین المللی
صورت تطبیق از سود و زیان جامع قبلی به سود و زیان جامع کل طبق بین المللی برای آخرین دوره در آخرین صورت های مالی سالانه
نقطه شروع برای این تطبیق سود جامع کل تحت الزامات قبلی برای همان دوره است، یا اگر شرکت سود جامع کل را گزارش نکرده، سود و زیان تحت الزامات قبلی خواهد بود.
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
تهیه صورت تطبیق
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
نکات قابل توجه:
برآوردهای به کار رفته در ترازنامه افتتاحیه در تاریخ گذار نباید به دلیل دریافت اطلاعات جدید در تاریخ گزارش اصلاح شوند مگر براوردها اشتباه بوده باشند
در تاریخ گذار شرکت می تواند تغییر روش بدهد به شرطی که از استاندارد مربوطه تبعیت کند
اشتباهات قبل از تاریخ گذار در سود و زیان انباشته از ترازنامه افتتاحیه اصلاح می شوند
شرکت باید از بین معافیت ها با در نظر داشتن مزایا و معایب دست به انتخاب بزند
اگر استانداردی بیش از یک روش را تجویز کرده باشد، این امر می تواند انتخاب شرکت را بیشتر کند. برای مثال بحث دارائی نامشهود
همه این موارد در ترازنامه افتتاحیه اثر دارند و اثرات این سه مورد باید در اصلاحات تاریخ گذار از هم تفکیک شوند
پذیرش اولین مرتبه استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی
ملاحظات عملی:
شرکت هائی که برای اولین مرتبه صورت های مالی بین المللی تهیه می کنند، باید ببینند چه ترکیبی از انتخاب ها برای آنها بهترین است.
انتخاب روش های حسابداری: شرکت باید روش حسابداری را با دید باز انتخاب کند زیرا بر اوضاع شرکت تاثیر دارد.
برای مثال شرکت باید تصمیم بگیرد که در ترازنامه افتتاحیه دارائی های ثابت را به ارزش منصفانه شناسائی کند یا به بهای تمام شده. آیا اطلاعات ارزش منصفانه قابل ابتیاع است؟ همچنین، باید تصمیم بگیرد که مدل بهای تمام شده را دنبال خواهد کرد یا مدل تجدید ارزیابی را.
انتخاب گزینه های معافیت: استاندارد 1 مشتمل بر 20مورد معافیت از اجرای تسری به گذشته الزامات بین المللی برای شرکت هائی است که اولین مرتبه صورت های مالی بین المللی تهیه می کنند. شرکت باید معافیت های مربوط به هر مورد را بررسی کرده و ببیند کدام معافیت ها بهترین نتیجه را برای شرکت دارد.
مثلاً اگر شرکتی تحت نظام قبلی هزینه های استقراض برای احداث یک پروژه را به هزینه برده باشد، باید تصمیم بگیرد که از معافیت استفاده نماید یا نه. طبیعی است که استفاده از معافیت حجم کار را کمتر می کند و زحمت تسری به گذشته وجود ندارد. اما شاید تسری به گذشته برای این شرکت بهتر باشد و بتواند هزینه های قبلی را دو باره به عنوان دارائی شناسائی نماید.
با سپاس از توجه شما