بررسی ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادارتهران



تعهدنامه اصالت رساله پایان نامه

اینجانب محبوبه کرمیدانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته/دکترای حرفه ای/ دکترای تخصصی در رشته حسابداری با شماره دانشجویی 860956994 که در تاریخ 14/11/89 از پایان نامه/ رساله خود تحت عنوان بررسی ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادارتهرانبا کسب نمره 19 و درجه عالی دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می شوم:
1-این پایان نامه/ رساله حاصل تحقیق پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و …) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط ورودیه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
2- این پایان نامه/ رساله قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
3- چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
4- چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.

نام و نام خانوادگی دانشجو
تاریخ، امضا، اثر انگشت:

گواهی امضاء:
دانشجوی فوق الذکر احراز هویت شد. فقط امضای ایشان گواهی می گردد.
فروزان کیوان فر
رئیس پژوهش دانشکده

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری

عنوان:
بررسی ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادارتهران

استاد راهنما :
دکتر مجید زنجیردار

استاد مشاور:
دکتر ابوالفضل سعیدی فر

نگارش:
محبوبه کرمی

زمستان 1389

Islamic Azad University
Arak Branch

Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis

Subject:
An Investigation of Relationship between financial reporting quality and investment efficiency in Tehran bourse

Thesis Advisor:
M.Zanjirdar Ph.D.

Consulted by:
A.Saeedifar Ph.D.

By:
Mahboobeh Karami

Winter 2011
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری

عنوان:
بررسی ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادارتهران

نگارش:
محبوبه کرمی
زمستان 1389

هیات داوران:
1- استاد راهنما: دکتر مجید زنجیردار
2- استاد مشاور: دکتر ابوالفضل سعیدی فر
3- استاد داور: دکتر پیمان غفاری
4- مدیر گروه تخصصی: دکتر مجید زنجیردار

سپاسگزاری:
سپاس ایزد منان را که توفیق فراگیری علم را برمن عطا فرمود و مرا در کوران مشکلات و سختی ها یاری نمود، تا این رساله را با موفقیت به پایان برسانم.
در طول دوران تحصیلی و تهیه این پایان نامه از راهنمایی ها و مساعدت های اساتید و سروران عزیزی بهره برده ام که در اینجا لازم است از همه ایشان مراتب سپاس قلبی و تشکر خالصانه خود را داشته باشــــم.
از استادان ارجمند و مهربانم جناب آقای دکتر مجید زنجیردار استاد راهنما و همچنین جناب آقای دکتر ابوالفضل سعیدی فر استاد مشاور ، صمیمانه تشکر مینمایم و برایشان توفیقات روز افزون در خدمات علمی و فرهنگی و آموزشی آرزو میکنم .
هم چنین تشکر ویژه دارم از مدیریت پژوهش دانشکده سرکار خانم کیوانفر و از خداوند متعال موفقیتهای بزرگتر در زندگی را برایشان آرزومندم.

تقدیم به :

تمام کسانیکه داشته های خود را مدیون آنان هستم .
پدر و مادر وهمسر گرامی ام
که درمسیر پرپیچ وخم زندگی ، مشعل امید را در شب های زندگیم به ارمغان آوردند. ویاری سبز شان همواره و بی منت،امید بخش ویاری دهنده درتمام زندگیم بوده است . باشد که توانسته باشم قطره ای از دریای بی کران محبتهایشان را سپاس گفته باشم .

چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 4
2-1 تاریخچه مطالعاتی 4
3-1 بیان مسئه تحقیق 5
4-1 چارچوب نظری تحقیق 7
5-1 فرضیه های تحقیق 10
6-1 اهداف تحقیق 11
7-1 اهمیت و ضرورت تحقیق 11
8-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق: 12
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه 15
2-2-مبانی نظری تحقیق 16
1-2-2 استفاده کنندگان از اطلاعات و نیازهای آنان 16
2-2-2 هدف حسابداری و گزارشگری مالی: 17
3-2 مفاهیم سود در حسابداری: 17
1-3-2-مفهوم اقتصادی سود 18
2-3-2-پیدایش نظریه کیفیت سود 19
3-3-2-مفهوم کیفیت سود 20
4-3-2-معیارهای اندازه گیری کیفیت سود 21
4-2-مبانی نظری مربوط به مدیریت سود 23
1-4-2 تئوری بازار کارآ 25
2-4-2 تاثیر کارایی: 26
3-4-2 نقاط ضعف نظریه بازار کارآ 26
4-4-2 پاسخ نظریه بازار کارآ 27
5-4-2 بازار چطور کارآ می شود 28
6-4-2 درجات کارایی 28
5-2 مدل های اندازه گیری مدیریت سود 29
1-5-2-مدل جمع اقلام تعهدی اختیاری (مدل جونز ، 1991) 29
2-5-2-مدل اقلام تعهدی یگانه 32
3-5-2- مدل جمع اقلام تعهدی 33
4-5-2-مدل توزیعی 35
6-2 کارایی سرمایه گذاری 35
7-2 پیشینه تحقیق 40
1-7-2 تحقیقات خارجی: 40
2-7-2 تحقیقات داخلی 44
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه 46
2-3 روش تحقیق 46
3-3 جامعه مطالعاتی و نمونه آماری 47
1-4-3متغیر وابسته: 48
1-1-4-3کارایی سرمایه گذاری: 48
2-4-3متغیر مستقل 49
5-3 حدود مطالعاتی 51
1-5-3 قلمرو مکانی تحقیق 51
2-5-3 قلمرو زمانی تحقیق 51
3-5-3 قلمرو موضوعی تحقیق 52
6-3 روش های جمع آوری اطلاعات 52
7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 52
1-7-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی: 53
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه‏ 59
2-4 شا خص های توصیفی متغیرها 59
3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق 61
1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 62
2-3- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه 63
1-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول: 63
2-2-3-4-تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم 66
3-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی سوم 67
4-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی چهارم 69
5-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی پنجم 71
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه 76
2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها 77
1-2-5نتایج فرضیه اصلی اول 77
2-2-5نتایج فرضیه اصلی دوم 77
3-2-5نتایج فرضیه اصلی سوم 78
4-2-5نتایج فرضیه اصلی چهارم 78
5-2-5نتایج فرضیه اصلی پنجم 79
3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق 79
4-5 پیشنهادها 80
1-4-5 پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش 80
2-4-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی 81
5-5 محدودیت های تحقیق 81
پیوست ها
جدول مربوط به صنایع و نام شرکت های نمونه آماری 83
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 87
منابع لاتین: 89
چکیده لاتین 91

جدول(1-1)نتایج تحقیقات انجام شده درارتباط با کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری 10
جدول (1-2) معیارهای ارزیابی کیفیت سود 22
جدول(1-4): شاخص های توصیف کننده متغیرهای تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (آماری) 60
جدول( 2-4)آزمون کولموگراف – اسمیرنوف K-S))برای متغیر وابسته(کارایی سرمایه گذاری) تحقیق 62
جدول (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری 63
جدول (4-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری 64
جدول (5-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری 64
جدول(6-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر اندازه شرکت بر ضرایب مدل رگرسیون 66
جدول(7-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر میزان وجه نقد نگهداری شده بر ضرایب مدل رگرسیون 68
جدول(8-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر فرصت های رشد بر ضرایب مدل رگرسیون 70
جدول(9-4)خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر عینی بودن دارایی بر ضرایب مدل رگرسیون 71
جدول (10-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین همه متغیر های مدل 72
جدول(11-4) خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه به روش Enter 73

نمودار1-3 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر ها 48
نمودار 1-4آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون برای متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری 65

چکیده:
حسابداری یک سیستم پردازش اطلاعات است که به منظور شناسایی، اندازه گیری و طبقه بندی رویدادهای مالی موثر بر سازمان و واحد های تجاری و گزارش اثرات این گونه رویداد ها به تصمیم گیرندگان ، طرح ریزی شده است. محیط فعالیت واحد های تجاری متغیر است و تغییر در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی محیط باعث تغییر در نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان می شود. به بیان دیگر ، نیازهای اطلاعاتی جدیدی که بر اثر تغییر در محیط حسابداری برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی پدید می آید، تغییر در مبانی حسابداری یا تدوین اصول و استانداردهای اندازه گیری و گزارشگری با کیفیت بهتر و همچنین افزایش میزان اطلاعاتی که لازم است افشاء شود را ضروری می سازد. عوامل زیادی بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند همچنین گزارشگری مالی نیز بر عوامل مختلفی تاثیر گذار است. یکی از اهداف گزارشگری مالی تسهیل در تخصصیص بهینه سرمایه در اقتصاد است. یکی از مهمترین جنبه های این نقش بهبود تصمیمات سرمایه گذاری است. همچنین افزایش شفافیت مالی پتانسیلی برای کاهش مشکل عدم کارایی سرمایه گذاری می شود ، در این پژوهش ارتباط میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری مورد بررسی قرار گرفت . دوره زمانی تحقیق 4 سال و از سال 1385 تا 1388 انتخاب و آزمون فرضیه ها با نرم افزارSPSS و به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از ارتباط مثبت و مستقیم بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری می باشد.

مقدمه:
عملکرد و رویه های حسابداری طی قرون متمادی دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای بوده است ولی در جریان این تغییرات، هدف نهایی حسابداری که همان نیاز های اطلاعاتی استفاده کنندگان خدمات حسابداری است، بدون تغییر مانده است. به بیان دیگر مفاهیم ، اصول ، قواعد و رویه های حاکم بر عملکرد کنونی حسابداری در واقع بازتاب نیازهای گروه های مختلف استفاده کننده از اطلاعات حسابداری در طول زمان است. انتظارات ، نیازها و خواسته های استفاده کنندگان بسیار متنوع و معمولا تعیین کننده نوع اطلاعاتی است که باید ارائه شود تا مبنای قضاوت، ارزیابی و تصمیم گیری قرار بگیرد. گروه های مختلف استفاده کننده از اطلاعات مالی به دلیل مناسبات متفاوتی که با واحد تجاری دارند ، غالبا نبازمند انواع متفاوت اطلاعات هستند. گزارشگری مالی فراتر از صورت های مالی است و سایر ابزارهای اطلا ع رسانی مانند گزارش هیات مدیره، گزارش های ادواری و اطلا ع رسانی اینترنتی را شامل می شود.
گزارشگری مالی فقط یک محصول نهایی نیست، بلکه فرآیندی متشکل از چند جزء است که عوامل زیادی بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند همچنین گزارشگری مالی نیز بر عوامل مختلفی تاثیر گذار است.طی تحقیقات مختلف رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و متغیرهای مالی و غیر مالی شرکتها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. رویکرد اصلی در این پژوهش بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و عوامل تاثیر گذار بر آن می باشد.

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
گزارشگری مالی یکی از مهمترین فرآورده های سیستم حسابداری است که از اهداف عمده آن فراهم آوردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری اقتصادی استفاده کنندگان در خصوص ارزیابی عملکرد و توانایی سودآوری بنگاه اقتصادی است. شرط لازم برای دستیابی به این هدف، اندازه گیری و ارائه اطلاعات ، به نحوی است که ارزیابی عملکرد گذشته را ممکن سازد و در سنجش توان سودآوری و پیش بینی فعالیت های آتی بنگاه اقتصادی موثر افتد.
مدیران ، تحلیل گران و سرمایه گذاران بیشترین توجه خود را به سود گزارش شده شرکت ها اختصاص داده اند. مدیران ، از حفظ روند رو به رشد سود منتفع می شوند، زیرا پاداش آن ها به میزان سود شرکت ها بستگی دارد. تحلیل گران مالی ، درگیر تجارت پردازش و تفسیر اطلاعات هستند ودرک صحیح محتوای اطلاعاتی سود ، یک بخش اساسی از این رویه است.
در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، به تعریف موضوع تحقیق می پردازیم وسپس در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته و همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده و در ادامه به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.

2-1 تاریخچه مطالعاتی
بوشمن و اسمیت1 در سال 2001 و لمبرت و همکاران2 ( 2007 ) طی تحقیقات خود پیرامون کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه گذاری به این نتیجه رسیدند که افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث افزایش کارایی سرمایه گذاری می شود.
همچنین بیدل و هیلاری3 ) 2009 ) طی تحقیقی به این نتیجه رسیدند که شرکت هایی با کیفیت بالا در گزارشگری مالی کارایی سرمایه گذاری بالا و حساسیت وجه نقد سرمایه گذاری پایینی را دارند(بوشمن و اسمیت4، 2001، ص 238).
جنسن و مایر در سال 1986 طی تحقیق خود در رابطه با کیفیت گزارشگری مالی به این نتیجه رسیدند که کیفیت گزارشگری مالی بر ویژگی های شرکت از جمله اهرم مالی ، سرمایه گذاری ، کیفیت حسابرسی و ساختار مالی شرکت تاثیر گذار است(جنسن و مایر5،1986،ص 323).
یونس بادآور نهندی طی پایان نامه دکترای حسابداری خود در سال 88 تحت عنوان "تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران" به بررس عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران پرداخت.نتایج آزمون های تک متغیره فرضیه های مرتبط با شناسایی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی نشان داد کیفیت گزارشگری مالی با سودآوری و کارایی مدیریت شرکت رابطه مثبت و با رقابت در بازار محصول، محافظه کاری مدیریت، اندازه، سرمایه بر بودن فعالیت، چرخه عملیاتی و پیچیدگی محیط فعالیت شرکت رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی با میزان فرصت های رشد، تمرکز مالکیت، ساختار هیات مدیره، مالکیت اعضای هیات مدیره، صداقت مدیریت و اهرم مالی شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتایج آزمون های فرضیه های مرتبط با شناسایی پیامدهای اقتصادی انتخاب کیفیت گزارشگری مالی نشان داد کیفیت گزارشگری مالی با هزینه حقوق صاحبان سهام و عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی و نوسانات بازده سهام شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد.

3-1 بیان مسئله تحقیق
در سال های اخیر مطالعات بسیار زیادی در زمینه بررسی ارتباط میان کیفیت گزارشگری مالی یا سطوح افشا در گزارش های سالانه و ویژگی های شرکت ها انجام شده است . به عنوان مثال، می توان به مطالعات افرادی مانند سینگ وی 6 و دسایی 7 ، بازبی فرث ، کوک 8 ،حسین و همکاران،والاس 9 و همکاران، والاس و ناصر،والاس، لانگ 10 و لوندهولم 11 ، مک نلی 12 و همکاران، چاو و ونگ برن 13 ، احمد و کورتیس 14 ، ناصر و نیوسبه 15 ، فروست و پونال 16 و در ایران ثقفی و ملکیان، و نوروش ، اشاره کرد . بررسی گزارش های سالانه شرکت ها نشان می دهد کیفیت اطلاعات افشا شده در چنین گزارش هایی متفاوت است و تفاوت در افشا شرکت ها به احتمال زیاد در نتیجه تفکر مدیریت و فلسفه فکری آنان و هم چنین صلاح دید آنان در مورد افشای اطلاعات برای مقاصد سرمایه گذاری است، از سوی دیگر تصمیم های افشای مالی شرکت ها معمولا در خلا انجام نمی شود و گزارشگری مالی یکی از راه هایی است که به وسیله آن اطلاعات انتقال داده می شود و ترکیب منابع ارتباطی، کمیت و کیفیت اطلاعات افشا شده، تحت تاثیر عوامل زیادی است که برای دریافت فهمی کلی در مورد رویه های افشا نیازمند بررسی است. تئوریزه کردن و ارزیابی تجربی اثرات متغیرهای موثر بر افشای اجباری، فضا و حدودی را ایجاد می کند که به بهبود کیفیت افشا کمک می کند(نوروش،1377،ص24).
گزارشگری مالی فراتر از صورت های مالی است و سایر ابزارهای اطلا ع رسانی مانند گزارش هیات مدیره، گزارش های ادواری و اطلا ع رسانی اینترنتی را شامل می شود. گزارشگری مالی فقط یک محصول نهایی نیست، بلکه فرآیندی متشکل از چند جزء است. (ثقفی ، 1377،ص 23).
عوامل زیادی بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند همچنین گزارشگری مالی نیز بر عوامل مختلفی تاثیر گذار است. یونس بادآور نهندی طی پایان نامه دکترای حسابداری خود تحت عنوان "تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران" به بررس عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران پرداخت.نتایج آزمون های تک متغیره فرضیه های مرتبط با شناسایی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی نشان داد کیفیت گزارشگری مالی با سودآوری و کارایی مدیریت شرکت رابطه مثبت و با رقابت در بازار محصول، محافظه کاری مدیریت، اندازه، سرمایه بر بودن فعالیت، چرخه عملیاتی و پیچیدگی محیط فعالیت شرکت رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی با میزان فرصت های رشد، تمرکز مالکیت، ساختار هیات مدیره، مالکیت اعضای هیات مدیره، صداقت مدیریت و اهرم مالی شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتایج آزمون های فرضیه های مرتبط با شناسایی پیامدهای اقتصادی انتخاب کیفیت گزارشگری مالی نشان داد کیفیت گزارشگری مالی با هزینه حقوق صاحبان سهام و عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی و نوسانات بازده سهام شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد.
یکی از اهداف گزارشگری مالی تسهیل تخصیص بهینه سرمایه در اقتصاد است. یکی از مهمترین جنبه های این نقش بهبود تصمیمات سرمایه گذاری است. همچنین افزایش شفافیت مالی پتانسیلی برای کاهش مشکل عدم کارایی سرمایه گذاری می شود و این تحقیق در این راستا انجام شده است.
نتایج تحقیقات قبلی نشان می دهد که کیفیت بالای گزارشگری مالی باعث افزایش کارایی سرمایه گذاری می شود.
بوشمن و اسمیت،(2001 ) 17 و همچنین بیدل و هیلاری ( 2006 ) طی تحقیقی به این نتیجه رسیدند که شرکت هایی با کیفیت بالا در گزارشگری مالی کارایی سرمایه گذاری بالا و حساسیت وجه نقد سرمایه گذاری پایینی را دارند. این نتایج باعث ایجاد سوال دیگری در این رابطه می شود و آن اینکه کیفیت گزارشگری مالی بالاتر چه ارتباطی با کاهش سرمایه گذاری بیش از حد و همچنین کاهش سرمایه گذاری کمتر از حد دارد. (بیدل و هیلاری، 2009،ص 118) 18 .
با توجه به موارد ذکر شده در بالا و با توجه به اهمیت کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و عوامل موثر بر آن سوالات اساس زیر قابل طرح می باشند:
1- آیا ارتباطی میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
2- آیا متغیر های مالی و غیر مالی مثل اندازه شرکت، میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت، فرصت های سرمایه گذاری و عینی بودن داراییها می تواند تاثیری بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری داشته باشد یا خیر؟

4-1 چارچوب نظری تحقیق
کیفیت گزارشگری مالی برمبنای دو رویکرد نیازهای استفاده کننده و حمایت از سرمایه گذار تعریف می شوند. رویکرد اول بر مبنای نیازهای استفاده کننده است و کیفیت با توجه به سودمندی گزارش ها برای استفاده کنندگان تعیین می شود. در این رویکرد چند مدل شامل چارچوب (مفاهیم) نظری گزارشگری، کمیته جنکینز و مدل استمرار سود وجود دارد. در مدل چارچوب نظری کیفیت برحسب مربوط بودن (ارزش پیش بینی، ارزش تاییدکنندگی و خاصه اندازه گیری) اتکاپذیری (قابلیت رسیدگی، بیان صادقانه، بی طرفی و کامل بودن)، ثبات رویه و مقایسه پذیری اطلاعات تعریف و ارزیابی می شود. در مدل کمیته جنکینز علا وه بر اجزای مدل چارچوب نظری، نیاز استفاده کنندگان به اطلا عات دیگر به شرح زیر مورد تاکید قرارمی گیرد:
تجزیه و تحلیل جداگانه هر قسمت تجاری که فرصت ها و ریسک های متفاوتی دارد، ارائه اطلا عات لا زم برای درک ماهیت فعالیت شرکت و چشم انداز آن. درک دیدگاه مدیریت، درک عملکرد شرکت نسبت به رقیبان و سایر شرکت ها، درک تغییرات مهمی که به سرعت فعالیت ها را متاثر می کنند.
در مدل استمرار سود نیز تاکید بر این است که گزارش های مالی باید بتواند به سرمایه گذار در :
۱) تشخیص سود اصلی19 از سود غیراصلی20
۲) تفکیک نتایج کسب و کار های اصلی از فعالیت های فرعی کمک کند.
در رویکرد دوم بر حمایت از سرمایه گذاری تاکید و کیفیت به طور عمده برحسب " افشای کامل و منصفانه" برای سهامداران تعریف می شود. از زمانی که آقای لویت رئیس پیشین کمیته بورس و اوراق بهادار آمریکا ( SEC) بحث مدیریت سود را مطرح و برنامه هایی را برای جلوگیری از آن اعلا م و اجرا کرد، این رویکرد بیشتر مورد توجه قرارگرفت. مدل کمیته بلوریبون 21 ، استاندارد اصلاح شده حسابرسی ( SAS) شماره ۶۱ آمریکا، مدل کمیته کرک22 و مدل SEC برای ارزیابی کیفیت استانداردهای بین المللی در این گروه قرار دارد. در این مدل ها بر شفافیت موارد افشا، درجه تهاجمی یا محافظه کاری روش های حسابداری و برآوردهای مورد استفاده، یکنواختی و کامل بودن اطلاعات، مقایسه پذیری و افشای کامل به عنوان معیارهای اصلی کیفیت تاکید می شود.
این دو رویکرد تفاوت بنیادی دارند. رویکرد نیازهای استفاده کننده عمدتا به تامین اطلا عات مالی برای تصمیمات ارزشیابی و تخصیص سرمایه تمرکز دارد ولی رویکرد حمایت از سرمایه گذار در پی اطمینان دادن به استفاده کنندگان است که اطلا عات به مقدار کافی (کفایت اطلاعات) و به شکل شفاف (کامل بودن اطلا عات) ارائه شده است، این دو رویکرد البته مانعه الجمع نیستند و در بعضی زمینه ها تقویت کننده یکدیگرند. کیفیت بالای گزارشگری مالی علاوه بر کارایی بیشتر سرمایه گذاری باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و تامین کنندگان مالی خارج از شرکت می گردد. برای مثال بالا بودن کیفیت گزارشگری مالی شرکت ممکن است شرکت را مجبور به مثبت کردن خالص ارزش فعلی(NPV) پروژه ها یش به منظور جذب سرمایه توسط سرمایه گذاران کند. از سوی دیگر کیفیت گزارشگری مالی باعث محدود کردن انگیزه های مدیریت برای مشغول شدن به فعالیت هایی که ارزش کمی دارند یا ارزش منفی دارند می گردد(فنگ و کریستین23 ، 2010،ص35).
برای مثال کیفیت گزارشگری مالی باعث تسهیل در بستن قراردادهای بهتر برای جلوگیری از عدم کارایی سرمایه گذاری و توانایی سرمایه گذاران برای کنترل تصمیمات سرمایه گذاری مدیران می شود. بنابر این انتظار می رود افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث کاهش سرمایه گذاری بیش از اندازه و سرمایه گذاری کمتر از اندازه گردد(همان منبع،ص41).
کیفیت گزارشگری مالی عبارت از دقت اطلاعات گزارش شده برای تشریح بهتر عملیات شرکت است، عملا اطلاعات مربوط به جریان وجه نقد شرکت اطلاعات مورد علاقه سرمایه گذاران است. این تعریف از کیفیت گزارشگری مالی منطبق بر تعریف هیات استانداردهای حسابداری است که عنوان می کند یکی از اهداف گزارشگری مالی آگاه کردن اعتبار دهندگان و سرمایه گذاران بالقوه جهت کمک به تصمیم گیری منطقی و ارزیابی جریان وجه نقد مورد انتظار شرکت است(بیدل و هیلاری24، 2009،ص 18) .
در این تحقیق ارتباط کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و عوامل تاثیر گذار بر روی این ارتباط مورد بررسی قرار می گیرد.
نتایج تحقیقات انجام شده درارتباط با کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری درنگاره 1-1نشان داده شده است.

جدول(1-1)نتایج تحقیقات انجام شده درارتباط با کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری
نتایج اصلی
سال تحقیق
محقق(محققین(
به این نتیجه رسیدند که افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث افزایش کارایی سرمایه گذاری می شود. (بوشمن و اسمیت، 2001، ص 238).
2001

بوشمن و اسمیت25
طی تحقیق خود در رابطه با کیفیت گزارشگری مالی به این نتیجه رسیدند که کیفیت گزارشگری مالی بر ویژگی های شرکت از جمله اهرم مالی ، سرمایه گذاری ، کیفیت حسابرسی و ساختار مالی شرکت تاثیر گذار است(جنسن و مایر،1986،ص 323).

1986

جنسن و مایر 26
طی تحقیقی به بررسی تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر هزینه سرمایه، عدم اطمینان به اطلاعات و مسئله نمایندگی پرداختند.و به این نتیجه رسید که کیفیت بالای گزارشگری مالی باعث کاهش هزینه سرمایه و هزینه نمایندگی می شود(فنگ لی،2010،ص 184).

2010

فنگ لی 27

کیفیت گزارشگری مالی با سودآوری و کارایی مدیریت شرکت رابطه مثبت و با رقابت در بازار محصول، محافظه کاری مدیریت، اندازه، سرمایه بر بودن فعالیت، چرخه عملیاتی و پیچیدگی محیط فعالیت شرکت رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی با میزان فرصت های رشد، تمرکز مالکیت، ساختار هیات مدیره، مالکیت اعضای هیات مدیره، صداقت مدیریت و اهرم مالی شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد(بادآور نهندی، 1388، ص 148)

1388

بادآور نهندی
اندازه شرکت، عمر شرکت و نوع صنعت ارتباط مثبتی با کیفیت گزارشگری مالی دارند ولی ساختار مالکیت رابطه منفی با کیفیت گزارشگری مالی دارد. (سجادی، 1388، ص 24)

1388
سجادی

5-1 فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی 1: بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
فرضیه اصلی 2: اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
فرضیه اصلی3: وجه نقد نگهداری شده شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
فرضیه اصلی4: فرصت های رشد شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
فرضیه اصلی5: عینی بودن داراییهای شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.

6-1 اهداف تحقیق
اهداف تحقیق حاضر بر اساس تقسیم بندی اهداف به اهداف کلی، فرعی و سایر اهداف به شرح زیر قابل طبقه بندی می باشد:
1- هدف اصلی این تحقیق بررسی ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در شرکت های عضو بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
2-اهداف فرعی: اهداف فرعی این پژوهش بررسی عوامل بالقوه تاثیر گذار بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری، ازجمله عینی بودن داراییها ، اندازه شرکت، وجه نقد نگهداری شده و فرصتهای رشد می باشد.
3- سایر اهداف، امید است با استفاده از نتایج این پژوهش سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی که قصد سرمایهگذاری کوتاه مدت و بلند مدت دارند، بتوانند سهامهایی که دارای بازدهی بالقوه بیشتری هستند را انتخاب کنند.همچنین با آگاهی از اهمیت کیفیت گزارشگری مالی در بازار سرمایه نسبت به افزایش کیفیت گزارشگری اقدام شود. همچنین از دیگر اهداف این تحقیق می توان کمک به سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان از اطلاعت مالی برای فهم بیشتر عناصر صورتهای مالی و تاثیر آنهابر کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری اشاره کرد.

7-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
یکی از عوامل مهم در ارزش گذاری شرکت ها، ریسک اطلاعات است. هرچقدر کیفیت گزارش های مالی افزایش یابد و از استانداردها و ضوابط معتبر در تهیه و حسابرسی گزارش ها استفاده شود، اعتماد استفاده کنندگان اطلا عات افزایش و ریسک اطلاعات کاهش خواهد یافت و بر قیمت سهام تاثیر مثبت خواهد داشت. این پژوهش به بررسی ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد .
براساس چارچوب نظری هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی(FASB)28، اطلاعات مالی برای سودمند واقع شدن در تصمیم گیری ها، در درجه نخست باید مربوط و قابل اتکا باشند. اطلاعات برای مربوط بودن باید به موقع تهیه و ارائه شوند و ارزش پیش بینی کنندگی و ارزش بازخورد داشته باشند. قابل اتکا بودن نیز ارائه صادقانه، قابلیت تایید و بی طرفی را شامل می شود.
بنابراین، شاخص اصلی کیفیت اطلاعات مالی از منظر تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری دو ویژگی مربوط بودن و قابلیت اتکا است و این دو بعد اطلاعات را برای تصمیم گیرندگان سودمند می کند. اگرچه چارچوب نظری استانداردهای حسابداری مالی میزان گرایش به سمت قابلیت اتکا و مربوط بودن را متفاوت می داند، اما آستانه مشخصی را برای هر یک از دو بعد مذکور تعیین نمی کند. این احتمال وجود دارد که ترجیح نسبی بین مربوط بودن و قابلیت اتکا بین گروه های مختلف سرمایه گذاران متفاوت باشد. برای مثال سرمایه گذارانی که افق دید آنها کوتاه مدت تر است، احتمالا مربوط بودن را ترجیح می دهند و سرمایه گذارانی که افق دید آنها بلند مدت تر است، احتمالا قابلیت اتکا را در اولویت قرار می دهند(سجادی، 1388، ص19).
اهمیت کیفیت اطلاعات مالی در زمان وقوع برخی از رویدادهای مالی و غیرمالی صدچندان می شود. مشارکت کنندگان در این رویدادها نیاز دارند که اطلاعات شفاف و با کیفیتی از عملکرد و وضعیت مالی شرکت در اختیار داشته باشند و عدم تقارن اطلاعاتی به حداقل برسد. لذا اهمیت تحقیق حاضر در کشف ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و همچنین عوامل تاثیر گذار بر این رابطه به منظور کمک به استفاده کنندگان از صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمات بهینه می باشد .

8-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق:
تئوری نمایندگی29: براساس تئوری نمایندگی ، مدیران در حقیقت نمایندگان مالکان هستند تا بتوانند منافع آنها را در مسیر صحیح هدایت کنند و در نهایت موجب افزایش ثروت مالکان خود گردند. (جنسن ، 1986) 30 .
سرمایه گذاری31: عبارت است از جریان مخارج اختصاص یافته به طرح های تولید کالاهایی که قصد مصرف فوری آنها در میان نباشد. این طرح های سرمایه گذاری ممکن است به شکل افزایش سرمایه مادی و سرمایه انسانی یا موجودی انبار باشد. سرمایه گذاری در حقیقت جریانی است که حجم آن توسط همه طرح هایی تعیین می شود که ارزش حال خالص مثبت یا نرخ بازده داخلی بیشتر از نرخ بهره دارند.(بیدل و هیلاری32، 2009، ص125)
کارایی سرمایه گذاری33: به عنوان تخصیص بهینه منابع مالی واحد تجاری به سرمایه گذاری ها در ماشین آلات، تجهیزات، مخارج تحقیق و توسعه و طرح های سرمایه گذاری پیش رو تعریف می شود(فنگ و کریستین34،2010،ص225) .
کیفیت گزارشگری مالی35: کیفیت گزارشگری مالی به عنوان دقتی که گزارشگری مالی، اطلاعات درباره عملیات شرکت،مخصوصا جریان نقد مورد انتظار شرکت را منتقل می کند تا بطور عادلانه سرمایه گذاران را آگاه کند، می باشد. (بوشمن و اسمیت36،2001،ص155)

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 مقدمه
حسابداری به عنوان مکانیزمی جهت ایجاد توان ارائه اطلاعات مربوط، علاوه بر ایجاد امکان تصمیم گیری بهتر سرمایه گذاران ، دارای منافع اجتماعی از طریق بهبود کارکرد بازارهای اوراق بهادار می باشد. تحقیقات حسابداری تاکید دارد که قیمت ها در بازار اوراق بهادار به اطلاعات حسابداری واکنش نشان می دهد که این واکنش نشان از محتوا و، بار اطلاعاتی و اطلاعات مفید حسابداری است که باعث تغییر عقاید و رفتارهای سرمایه گذاران می شود و میزان درجه مفید بودن ، به وسیله وسعت و اندازه تغییرات حجم و با به دنبال انتشار اطلاعات اندازه گیری می شود.
گزارشگری مالی فراتر از صورت های مالی است و سایر ابزارهای اطلا ع رسانی مانند گزارش هیات مدیره، گزارش های ادواری و اطلا ع رسانی اینترنتی را شامل می شود. گزارشگری مالی فقط یک محصول نهایی نیست، بلکه فرآیندی متشکل از چند جزء است که در شکل یک ارائه شده است عوامل زیادی بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند همچنین گزارشگری مالی نیز بر عوامل مختلفی تاثیر گذار است. یکی از اهداف گزارشگری مالی تسهیل تخصیص بهینه سرمایه در اقتصاد است. یکی از مهمترین جنبه های این نقش بهبود تصمیمات سرمایه گذاری است. همچنین افزایش شفافیت مالی پتانسیلی برای کاهش مشکل عدم کارایی سرمایه گذاری می شود. طی تحقیقات مختلف رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و متغیرهای مالی و غیر مالی شرکتها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. رویکرد اصلی در این پژوهش بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و عوامل تاثیر گذار بر آن می باشد. از آنجا که در این تحقیق برای سنجش و بررسی کیفیت گزارشگری مالی از معیارها و مبانی کیفیت سود و مدیریت سود استفاده شده است در این فصل موارد فوق نیز مورد بررسی قرار می گیرند.
در این فصل ابتدا ادبیات موضوعی در خصوص گزارشگری مالی، سود، کیفیت سود، مدیریت سود ، کیفیت گزارشگری مالی،سرمایه گذاری و همچنین کارایی سرمایه گذاری پرداخته شده سپس در انتهای فصل به تحقیق های گذشته داخلی و خارجی و نتایج آن نیز اشاره گردیده است.

2-2-مبانی نظری تحقیق
1-2-2 استفاده کنندگان از اطلاعات و نیازهای آنان
یکی از نیازهای اساسی در فرآیندتصمیم گیری، دسترسی به اطلاعات است. بدون دسترسی به اطلاعات تصمیمات به نتایج بهینه منجر نمی شود. کسانی که در حوزه مالی فعالیت می کنند نیازمند اطلاعات مالی هستند. این افراد ممکن است در مورد اطلاعات مالی گزارش شده قضاوت کنند یا بر مبنای آن تصمیم گیری نمایند. اطلاعات مالی توسط گروه های مختلف استفاده کننده و برای مقاصد گوناگون به کار می روند.
حسابداری یک سیستم پردازش اطلاعات است که به منظور شناسایی، اندازه گیری و طبقه بندی رویدادهای مالی موثر بر سازمان و واحد های تجاری و گزارش اثرات این گونه رویداد ها به تصمیم گیرندگان ، طرح ریزی شده است. از آنجا که محیط فعالیت واحد های تجاری متغیر است و تغییر در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی محیط باعث تغییر در نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان می گردد ، سیستم پردازش حسابداری ناگزیر از تغییر می باشد. به بیان دیگر ، نیازهای اطلاعاتی جدیدی که بر اثر تغییر در محیط حسابداری برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی پدید می آید، تغییر در مبانی حسابداری یا تدوین اصول و استانداردهای اندازه گیری و گزارشگری با کیفیت بهتر و همچنین افزایش میزان اطلاعاتی که لازم است افشاء شود را ضروری می سازد.
عملکرد و رویه های حسابداری طی قرون متمادی دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای بوده است ولی در جریان این تغییرات، هدف نهایی حسابداری که همان نیاز های اطلاعاتی استفاده کنندگان خدمات حسابداری است، بدون تغییر مانده است. به بیان دیگر مفاهیم ، اصول ، قواعد و رویه های حاکم بر عملکرد کنونی حسابداری در واقع بازتاب نیازهای گروه های مختلف استفاده کننده از اطلاعات حسابداری در طول زمان است.
انتظارات ، نیازها و خواسته های استفاده کنندگان بسیار متنوع و معمولا تعیین کننده نوع اطلاعاتی است که باید ارائه شود تا مبنای قضاوت، ارزیابی و تصمیم گیری قرار بگیرد. گروه های مختلف استفاده کننده از اطلاعات مالی به دلیل مناسبات متفاوتی که با واحد تجاری دارند ، غالبا نیازمند انواع متفاوت اطلاعات هستند. (حقیقت،1385،ص 8)

2-2-2 هدف حسابداری و گزارشگری مالی:
هدف حسابداری و گزارشگری مالی از نیاز ها و خواست های اطلاعاتی استفاده کنندگان خارجی سرچشمه می گیرد. هدف اصلی گزارشگری مالی خارجی، بیان اثرات اقتصادی رویدادها و عملیات مالی موثر بر وضعیت و عملکرد واحد تجاری برای اشخاص خارج از واحد تجاری جهت کمک به آنان در اتخاذ تصمیمات مالی در ارتباط با واحد تجاری است. ابزار اصلی انتقال اطلاعات به اشخاص مزبور ، صورت های مالی است که محصول نهایی فرآیند حسابداری و گزارشگری مالی محسوب می شود.
هیئت تدوین استانداردهای حسابداری سازمان حسابرسی در مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی هدف های عمده حسابداری و گزارشگری مالی را فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی وضعیت مالی و بنیه اقتصادی و فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی و توان سودآوری بیان نموده است. (همان منبع،ص 9)

3-2 مفاهیم سود در حسابداری:
یکی از مواردی که همیشه در تعریف آن بین الگوهای مختلف هیچ گاه توافقی نبوده، اصطلاح سود می باشد. اصطلاح سود یکی از غیر ثابت ترین مفاهیم در دنیای تجارت می باشد. پاره ای از اندیشمندان حسابداری براین باورند "سودی که با یک مبنای واحد ارزش گذاری اندازه گیری شود، می تواند تامین کننده نیازهای همه استفاده کنندگان باشد." این محققان همچنان توافق عام دارند که اطلاعات ارزش جاری برای تصمیم گیریهای اقتصادی استفاده کنندگان، اطلاعات بسیار مفیدتری از اطلاعات سنتی مبتنی بر بهای تمام شده تاریخی در اختیار آنها قرار می دهد.
شاید بتوان گفت که سود یکی از مفاهیمی است که حسابداری از اقتصاد به عاریت گرفته است. اگرچه از دیدگاه اطلاعاتی، مفهوم سود، بیشتر فعالیتهای حسابداری را توصیف می کند اما از لحاظ ملاک اندازه گیری بنیادی کماکان مورد تردید است. براساس مفروضات بازار کارایی سرمایه تحقیقات علمی نیز موید این دیدگاه است که سود حسابداری محتوای اطلاعاتی دارد.
FASB 37 در بیانیه شماره 1 مربوط به مفاهیم حسابداری مالی اظهار می دارد "مرکز اصلی توجه گزارشگری مالی آنگونه اطلاعاتی است که با اندازه گیری سود و اجزاء وابسته آن فراهم شده باشد و عملکرد واحد تجاری را نشان می دهد."
مک نیل38 در بخشی پیرامون سود واقعی می نویسد: در حسابداری یک تعریف درست از سود وجود دارد و آن این است که سود افزایش در ثروت خالص و زیان، کاهش در ثروت خالص است.
این تعریف اگرچه تعریف یک اقتصاد دان می باشد اما مختصر، مفید، عینی و به صورت ریاضی هم قابل ارائه می باشد و باید گفت این یک ایده آل دست نیافتنی نیست.

1-3-2-مفهوم اقتصادی سود
مفهوم اقتصادی سود همواره مورد توجه اقتصاد دانان بوده است . آدام اسمیت نخستین اقتصاد دانی بود که سود را به عنوان افزایش ثروت تعریف نمود . بیشتر کلاسیکها بویژه مارشال به پیروی از آدام اسمیت به مفهوم سود توجه کردند و آن را به مفهوم یا تصویری که از شیوه عملیات تجاری یا کسب کار داشتند ، مربوط نمودند . برای مثال ، آنها سرمایه ثابت و سرمایه در گردش را از یکدیگر تفکیک نمودند . آنها سرمایه فیزیکی و سود را از یکدیگر تفکیک و بر تحقق سود تاکید نمودند و ان را دلیلی برای شناسایی (ثبت ) سود دانستند .
در آغاز سده بیستم ایده هایی در مورد سود ارائه شد . فیشر ، لیندال و هیکس درباره ماهیت مفهوم اقتصادی سود یک دیدگاه جدید ارائه کردند . فیشر سود اقتصادی را بدین گونه تعریف کرد : یک سلسله از رویدادها که به حالت های مختلف مربوط می شوند : لذت بردن از سود روانی ، سود واقعی و سود پولی . سود روانی عبارت است از مصرف واقعی شخص از کالاها و خدماتی که موجب لذت روانی و تامین خواسته ها می شوند . سود روانی یک مفهوم روانشناختی است که نمی توان ان را به صورت تقریبی بیان کرد . سود واقعی عبارتست از بیان رویدادهایی که موجب بروز یا افزایش لذت های روانی می شود . سود واقعی را می توان به بهترین شکل ممکن از طریق هزینه زندگی اندازه گیری کرد . به بیان دیگر ، با پرداخت پول برای خرید کالا یا خدمات ، قبل یا بعد از مصرف ، می توان رضایت حاصل شده از طریق لذت روانی ناشی از سود را محاسبه کرد . از اینرو ، سود روانی ، سود واقعی و بهای زندگی سه مرحله متفاوت از سود هستند . سرانجام سود پولی نمایانگر همه ی پول هایی است که به قصد مصرف در جهت تامین بهای زندگی دریافت می شوند . به هر حال ، سود روانی اساسی ترین پایه سطح سود را تشکیل می ده و سود پولی مرحله ای از سود است که اغلب آنرا سود می دانند ، فیشر تصور کرد که برای حسابداران سود واقعی (نسبت به بقیه) جنبه عملی و کاربرد بیشتری دارد .
لیندال مفهوم سود را در قالب "سود تضمین شده (بهره)" بیان کرد و مقصود ، افزایش مستمر کالاهای سرمایه ای در طول زمان می باشد . این دیدگاه باعث شده که مفهوم پذیرفته شده سود اقتصادی در قالب مصرف به اضافه پس اندازی که انتظار می رود در طی یک دوره زمانی مشخص به وجود آید ، مطرح شود . پس انداز برابر است با تغییر در سرمایه اقتصادی .
هیکس اقتصاد دان انگلیسی و برنده جایزه نوبل با استفاده از مفاهیم ارائه شده بوسیله فیشر و لیندال ، تئوری عمومی "سود اقتصادی" را ارائه نمود که می توان آن را بدین صورت تشریح کرد که سود عبارتست از حداکثر مبلغی که یک شخص می تواند طی یک دوره زمانی مشخص به مصرف رساند بطوریکه ثروت او در پایان دوره همان ثروت اول دوره باشد .(ظریف فرد ، 1378 ، ص 19) .

2-3-2-پیدایش نظریه کیفیت سود
نظریه کیفیت سود برای اولین بار توسط تحلیل گران مالی و کارگزاران بورس مطرح شد ، زیرا انها احساس می کردند سود گزارش شده میزان قدرت سود یک شرکت را آنچنان که در ذهن مجسم می کنند ، نشان نمی دهد . آنها دریافتند که پیش بینی سودهای آتی بر مبنای نتایج گزارش شده ، کار مشکلی است ضمنا تحلیل گران دریافتند که تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکتها به دلیل نقاط ضعف متعدد در اندازه گیری اطلاعات حسابداری کار مشکلی می باشد .
سوال اساسی این است که چرا تحلیل گران مالی در ارزیابی خود از سود خالص گزارش شده و یا سود هر سهم شرکت (بدون تعدیل) استفاه نمی کنند و جانب احتیاط را رعایت می نمایند . پاسخ این است که در تعیین ارزش شرکت فقط به کمیت سود نگاه نمی شود ، بلکه باید به کیفیت آن نیز توجه شود . منظور از کیفیت سود زمینه بالقوه رشد سود و میزان احتمال تحقق سودهای اتی است . به عبارت دیگر ارزش یک سهم تنهابه سود هر سهم سال جاری شرکت بستگی ندارد بلکه به انتظارات ما از آینده شرکت و قدرت سودآوری سالهای آتی و ضریب اطمینان نسبت به سودهای آتی بستگی دارد.
تحلیل گران مالی تلاش می کنند تا چشم انداز سود شرکتها را ارزیابی کنند . چشم انداز سود به ترکیب ویژگیهای مطلوب و نامطلوب سود خالص اشاره دارد . برای مثال ، شرکتی که عناصر و اقلام با ثباتی در صورت سود و زیانش وجود دارد نسبت به شرکتی که این اقلام و عناصر در صورت سود و زیان آن با ثبات نیست ، کیفیت سود بالاتری دارد . همین امر به تحلیل گران اجازه می دهد ، سود آتی شرکت را با قابلیت اطمینان بیشتری پیش بینی نمایند . (همان منبع، ص 21) .

3-3-2-مفهوم کیفیت سود
وجود زمینه های مناسب برای "دستکاری سود" ناشی از تضاد منافع و همچنین به علت پاره ای از محدودیت های ذاتی حسابداری از جمله : نارسایی های موجود در فرایند براوردها و پیش بینی های اتی ، و امکان استفاده از روشهای متعدد حسابداری ، باعث شده است که سود واقعی یک واحد اقتصادی از سود گزارش شده در صورتهای مالی متفاوت باشد . محققان و دست اندرکاران حرفه حسابداری ، با توجه به اهمیت سود به عنوان یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد و تعیین کننده ارزش شرکت ، ناگزیر به ارزیابی سود گزارش شده توسط واحدهای اقتصادی می باشند . برای ارزیابی این سود از مفهومی بنام کیفیت سود استفاده می شود .
در مقالات مختلف در تعریف مفهوم کیفیت سود به دو ویژگی برای تعیین کیفیت سود اشاره شده است : یکی از آنها سودمندی تصمیم گیری و دیگری ارتباط بین این دو مفهوم و سود اقتصادی مد نظر آقای هیکس می باشد . به عبارت دیگر کیفیت سود عبارت است از بیان صادقانه سود گزارش شده ، که مد نظر آقای هیکس . منظور از بیان صادقانه تطابق بین توصیف انجام شده و آن چیزی که ادعای آن را دارد ، می باشد . یعنی کیفیت سود بالا نشان دهنده مفید بودن اطلاعات سود برای تصمیم گیری استفاده کنندگان و همچنین مطابقت بیشتر آن با سود اقتصادی هیکس می باشد . اما بدلیل آنکه افراد از اطلاعات در تصمیمات متفاوتی استفاده می کنند ، امکان ارائه یک تعریف جامع از سود وجود ندارد .
برخی تحلیل گران مالی ، کیفیت سود را بعنوان سود عادی و مستمر ، تکرار پذیر و ایجاد کننده جریان نقدی حاصل از عملیات می دانند ، آنها معتقدند که کیفیت سود رقمی بین سود خالص گزارش شده و جریان نقدی حاصل از عملیات منهای ارقام غیر تکراری می باشد .
تاکنون متخصصان مالی نتوانسته اند به یک محاسبه مستقل از سود که از نظر آنها کیفیت لازم را دارا باشد دست یابند . در این حالت ، متخصصان مالی با انجام تعدیلات مناسب ، می توانند به یک دامنه که به شکل صحیح تر نشانگر کیفیت سود نسبت به سود خالص گزارش شده باشد ، دست یابند . بنابراین مفهوم کیفیت سود ، یک امر تعریف شده ثابت نیست که بتوان به آن دست یافت . بلکه مفهومی است نسبی که به ارتباط آن با دیدگاه ها و نگرش ها بستگی دارد .
اسلون 39 اثبات کرد که شرکتهای با سود گزارش شده بالاتر از جریان وجوه نقد عملیاتی (حجم بالای اقلام تعهدی) ، در سالهای اتی یک کاهشی در سود عملیاتی را تجربه خواهند کرد . بنابراین حجم اقلام تعهدی یک شاخص خوب برای کیفیت سود می باشد .
میچل 40 معتقد است ، سودی که بهتر بتواند جریانات نقدی عملیاتی آتی موسسه را پیش بینی کند ، با کیفیت تر است .
در متون حسابداری و مالی برخی از ویژگیهای واحد تجاری شناسایی شده اند که وجود آنها باعث افزایش کیفیت سود می گردد .
اگر شرکتی ویژگیهای زیر را دارا باشد ، کیفیت سود آن بالا خواهد بود :
1-روشهای با ثبات محافظه کارانه حسابداری
2-جریان درامد قبل از مالیات ناشی از فعالیتهای عملیاتی و تکرار پذیر
3-کسب سطحی از سود خالص و نرخ رشد ، مستقل از ملاحظات مالیاتی (مثل کاهش نرخ مالیات که منجر به معافیت مالیاتی می شود) .
4-داشتن سطح مناسبی از بدهی
5-سود شرکت ناشی از تورم نباشد .
همانطور که ملاحظه گردید ، تعریف یکسانی از واژه کیفیت سود وجود ندارد . بسیاری از تحقیقات انجام شده در کشورهای توسعه یافته موید این مطلب است که سود خالص گزارش شده توسط واحدهای اقتصادی دارای محتوای اطلاعاتی است . ولی در رابطه با تعریف یکسانی از سود ، توفیق چندانی حاصل نگردیده است . لذا ، سوال اساسی این است که چگونه می توان ایرادهای وارده بر سود را مرتفع ساخت و به عبارت دیگر سودی را گزارش نمود که امکان ارزیابی را فراهم نموده و توان سودآوری بنگاه اقتصادی را نشان دهد . چنین سودی که اصطلاحا سود کیفی نامیده می شود در تصمیمات اقتصادی نقش بسیار مهمی دارد و استفاده از آن در شرایط کنونی ایران حائز اهمیت فراوان است . (ظریف فرد ، 1378 ، ص 21) .

4-3-2-معیارهای اندازه گیری کیفیت سود
از آنجا که تعریف یکسانی از کیفیت سود وجود ندارد ، لذا معیار ارزیابی یکسانی نیز وجود ندارد . بطور کلی معیارهای ارزیابی کیفیت سود و اجزای مربوط به آن را که در سال 2003 توسط شیپر و وینسنت 41 ارائه شده به صورت جدول زیر طبقه بندی کرد :

جدول (1-2) معیارهای ارزیابی کیفیت سود
معیارهای ارزیابی
اجزای مربوطه
الف)مفهوم کیفیت سود مبتنی بر سری زمانی ویژگیهای سود
1-پایداری
3-نوسان پذیری
2-قابلیت پیش بینی
ب)مفهوم کیفیت سود براساس رابطه بین سود و اقلام تعهدی و وجه نقد
1-نسبت وجه نقد حاصل از فعالیتهای عملیاتی به سود
2-تغییر در کل اقلام تعهدی
3-پیش بینی اجزا اختیاری اقلام تعهدی به کمک متغیرهای حسابداری
4-پیش بینی روابط بین اقلام تعهدی و جریانهای نقدی
ج)مفهوم کیفیت سود براساس ویژگی های کیفی چارچوب نظری هیات استانداردهای حسابداری مالی 42
مربوط بودن و قابلیت اتکاء بودن
د)مفهوم کیفیت سود براساس تاثیر گذاری در تصمیم
1-قضاوتها و براوردها ، معیاری معکوس از کیفیت سود .
2-رابطه معکوس بین کیفیت سود و تغییر استانداردهای حسابداری
منبع:( شیپر و وینسنت43، 2003،ص 101)

دلیل اصلی تهیه و ارائه صورت جریان وجوه نقد تاریخی در سطح واحد انتفاعی این است که به سهامداران و اعتبار دهندگان امکان می دهد که واحد انتفاعی را با فرض تداوم فعالیت آن ارزشیابی کنند . این ارزش می تواند در مدل سرمایه گذاری هر یک از سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان گنجانده شود و مبنای تصمیم گیری قرار گیرد .
"صورت جریان وجوه نقد تجزیه و تحلیل های قوی از فرصت ها و ریسک هایی که ترازنامه و صورت سود و زیان قادر به نشان دادن آنها نیستند ارائه می نماید . در تمامی مراحل توسعه و مشکلاتی که شرکت با آنها روبرو می شود ، انعطاف پذیری مالی یک عامل اساسی برای حل آن مشکلات می باشد صورت جریان وجوه نقد بهترین ابزار برای اندازه گیری انعطاف پذیری مالی می باشد" (فریدسون و آلوارز44 ، 2002 ، ص 112).

4-2-مبانی نظری مربوط به مدیریت سود
فلسفه مدیریت سود ، بهره گیری از انعطاف پذیری روش های استاندارد و اصول پذیرفته شده حسابداری می باشد . البته تفسیرهای گوناگونی که می توان از روش های اجرایی یک استاندارد حسابداری برداشت کرد ، از دیگر دلایل وجود مدیریت سود می باشد . این انعطاف پذیری دلیل اصلی تنوع موجود در روش های حسابداری است. در زمانی که تفسیر یک استاندارد بسیار انعطاف پذیر است ، یکپارچگی داده های ارائه شده در صورت های مالی کمتر می شود . اصول تطابق و محافظه کاری نیز می تواند باعث مدیریت سود شود . بنابر گفته گتشو 45 (1986) ، شرکت کار باید سود سه ماهه نخست سال مالی خود را بدون اضافه نمودن به موجودی نقد و تنها با استفاده از روش های تعهدی حسابداری استهلاک ، معافیت های مالیاتی سرمایه گذاری ها و به حساب دارایی بردن بهره ، افزایش دهد . مدیران شرکت تاکید کرده اند که این کار برای ارائه صورت های مالی واقعی تر و قابل مقایسه کردن صورت های مالی شرکت ، با سایر شرکت های در صنعت مشابه صورت گرفته است . تحلیل گران مالی و حسابرسان از این پدیده به عنوان "ترفند حسابداری" نام می برند . این در حالی است که تمامی این اقدام ها در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری صورت گرفته است . پژوهش ها نشان می دهد که مدیران شرکت ها از روی قصد ، سودهای گزارش شده را با استفاده از انتخاب سیاست های حسابداری خاص خود ، تغییر در برآوردهای حسابداری و اقلام تعهدی ، دستکاری می کنند تا به هدف های مورد نظر خود برسند. تحلیل گران مالی انتظار دارند که شرکت ها به پیش بینی های انجام گرفته برسند و مغایرتی نداشته باشند ، این مهم برای شرکت هایی که قابل اتکاء تر هستند ، بیشتر صادق است . تحلیل گران مالی و سرمایه گذاران از انحراف میان مقادیر پیش بینی شده وواقعی بسیار ناخشنود خواهندشد (میلر و جون46 ، 2002 ، ص 402)
از این مغایرت ها در خصوص با مدیریت سود ، بیشتر استفاده می شود . در مغایرت منفی ، صاحبان سود را متقلب می دانند درحالی که در مغایرت مثبت ، مدیریت سود را اقدامی بدون مشکل و طبق صلاحدید مدیریت ، قلمداد می نمایند . (فریدسون و الوارز 47، 2002 ، ص 111 ) . برخلاف اینکه ، اکثر افراد هموار سازی را سوء استفاده از انعطاف پذیری در گزارش کاری می دانند ، به نظر ما ، مدیران باخرد که هدفشان افزایش ارزش شرکت هایشان می باشد ، در چارچوب الزامات قانونی و حسابداری اقدام به بیشتر کردن ارزش شرکت تحت نظر خود ،با استفاده ازآن می نمایند (کیرشنهایتر و ملومند 48، 2002 ، ص 17).
در مقابل ، اگر داده های آورده شده در صورت های مالی به زیان صاحبان سود تغییر کند ، تقلب مدیریت در جهت مقاصد فردی اش محسوب می گردد . هانت ، مویر و وشلوین 49 (1997) بررسی کرده اند که آیا صلاحدید مدیریت که در مدیریت سود اعمال می شود ، بر ارزش شرکت تاثیری دارد یا خیر ؟ یافته های پژوهش های آنها نشان داد که نشان دادن رقم پایین تر برای سود حاصل از اقلام معوق ، باعث افزایش ارزش بازار سرمایه می شود . آشکار است هنگامی که نظرهای شخصی مدیریت باعث کاهش سود می شود ، یکپارچگی داده های ارائه شده در صورت های مالی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت .
بازی با "ارقام مالی" (نامی که گاهی اوقات برای مدیریت سود به کار می رود) می تواند تاثیر کاملا منفی ، در هنگام کشف شدن باقی بگذارد . با استفاده از حسابداری مدیریت سود ، مدیریت می تواند تصورهای سایرین نسبت به عملکرد شرکتش را تغییر دهد . ارزیابی قدرت سودآوری شرکت ممکن است به اشتباه تعبیر شود و باعث تعیین نامناسب قیمت اوراق بدهی و سرمایه شود . هنگامی که اشتباه هایی کشف می شود ، شرکت دیگر اطمینان بازار را به دست نخواهد آورد و این باعث کاهش شدید قیمت اوراق بدهی و سرمایه اش خواهد شد (مافورد و کومیسکی50 ، 2008 ، ص 38 ) .
مدیریت سود وقتی است که مدیران قضاوت خویش را در گزارش گری مالی و در نحوه ثبت و گزارش های مالی بصورتی وارد نمایند که تغییر در محتوای گزارش های مالی ، برخی از سهامداران را نسبت به عملکرد اقتصادی شرکت گمراه نماید و بر معیارها و پیامدهای قراردادی که وابسته به ارقام حسابداری گزارش شده اند تاثیر گذارد . از جمله مواردی که مدیران می توانند بر آنها اعمال قضاوت نمایند عبارتند از : عمر مفید دارایی ها و ارزش اسقاط دارایی های بلند مدت و براورد مطالبات مشکوک الوصول و انتخاب یک روش از بین روش های مختلف حسابداری کالا و استهلاک وسرمایه گذاری ها و تخصیص هزینه ها در قیمت تمام شده و .. تمامی این موارد ، جزیی از اقلام تعهدی حسابداری هستند که مدیران در رابطه با آنها دارای اختیار می باشند . بدین ترتیب اعمال آنها که منجر به اعمال مدیریت سود می شود جزء اقلام تعهدی اختیاری هستند ولی اقلام تعهدی غیر اختیاری بواسطه مقررات و سازمان ها و دیگر عوامل خارجی محدود هستند.
و در اختیار و کنترل مدیریت نیستند . لذا مدیریت امکان تغییر آنها را ندارد . در متون حسابداری از اقلام تعهدی اختیاری بعنوان شاخص مدیریت سود نام می برند .
نقش اصلی گزارش گری مالی انتقال اثر بخش اطلاعات مالی به افراد برون سازمانی به روشی معتبر و به موقع است (هیات استانداردهای حسابداری مالی) 51 . برای انجام این مهم ، مدیران از فرصت هایی برای اعمال قضاوت در گزارش گری مالی برخوردار شده اند . مدیران می توانند از دانش خود درباره فعالیت های تجاری برای بهبود اثر بخشی صورت های مالی به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات به سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان بالقوه استفاده کنند . با این حال چنانچه مدیران برای گمراه کردن استفاده کنندگان صورت های مالی (درون و برون سازمانی) از طریق اعمال اختیارات خود در زمینه گزینش های حسابداری در گزارش گری مالی ، انگیزه هایی داشته باشند ، احتمال می رود مدیریت سود رخ دهد . ادبیات اولیه در حوزه مدیریت سود به آزمون تاثیر گزینش های حسابداری بر بازار سرمایه پرداخته است .
کانون تمرکز اصلی آن تمایز میان دو فرضیه رقیب بوده است . فرضیه مکانیکی .52 که در ادبیات حسابداری دهه 1960 رایج بوده ، بیانگر این است که استفاده کنندگان صورت های مالی ، منابع اطلاعاتی غیر از گزارش های مالی شرکت ها را مورد استفاده قرار نمی دهند و سرمایه گذاران صرفا براساس ارزش های ظاهری منعکس در اطلاعات مالی گزارش شده توسط شرکت ها ، تصمیم های خود را اتخاذ می نمایند . فرضیه مکانیکی پیش بینی می کند که رابطه میان سود حسابداری و قیمت سهام صرفا مکانیکی است . به عبارت دیگر ، سرمایه گذاران ممکن است به طور سیستماتیک به وسیله گزینش ها و روش های حسابداری گمراه شوند . رقیب فرضیه مکانیکی ، اصطلاحا فرضیه بازار کارا 53 نامیده می شود .

1-4-2 تئوری بازار کارآ
هنگامی که پولی وارد بازار مالی می شود، هدف کسب سود از سرمایه گذاری است. بسیاری از
سرمایه گذارها نه تنها مایلند سودی در حد دیگر سرمایه گذارها کسب کنند بلکه تلاش می کنند متوسط سود سرمایه گذاری شان بالاتر از حد متوسط سود بازار سرمایه باشد.
با این حال طبق نظریه سرمایه گذاری "کارایی بازار" که از سوی اویگنه فاما در سال 1970 مطرح شد در هر زمان، قیمت ها تحت تاثیر اطلاعات موجود درباره سهام و بازار است. به این ترتیب طبق این نظریه هیچ سرمایه گذاری از لحاظ پیش بینی سود سهام نسبت به سرمایه گذار دیگر مزیتی ندارد زیرا هیچ سرمایه گذاری به اطلاعاتی بیش از دیگر سرمایه گذارها دسترسی ندارد.
طبق نظریه کارایی بازار سهام همواره بر مبنای قیمت منصفانه و ارزش واقعی شان داد و ستد می شوند و غیرممکن است یک سرمایه گذار بتواند سهامی را با قیمت پایین تر از ارزش واقعی اش بخرد یا با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی اش بفروشد. بدین ترتیب کسب سودی بالاتر از سود متوسط بازار غیرممکن و تنها راه کسب سود بالاتر، خرید سهامی با ریسک بیشتر است.

2-4-2 تاثیر کارایی:
واقعیت این است که صرفاً اطلاعات منتشر شده در اخبار مالی یا تحقیقاتی بر قیمت سهام موثر نیست. اطلاعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نیز قضاوت سرمایه گذارها درباره این اخبار چه صحیح باشند چه غلط بر قیمت سهام موثر است. طبق نظریه کارایی بازار چون قیمت سهام تحت تاثیر اطلاعات موجود در بازار قرار می گیرد و چون تمام سرمایه گذارها به اطلاعات یکسانی دسترسی دارند، هیچ یک نمی توانند عملکرد بهتری از لحاظ کسب سود داشته باشند.
در بازارهای کارآ قیمت ها غیرقابل پیش بینی می شوند بنابراین هیچ الگویی برای تغییرات آن نمی توان تدوین کرد. این تفکر بازار کارآ حاکی از آن است که هر استراتژی سرمایه گذاری که هدف آن کسب سود بالاتر از حد متوسط بازار است، شکست خواهد خورد. در واقع طبق نظریه بازار کارآ با توجه به هزینه مترتب بر مدیریت سبد دارایی ها برای کسب سود بالاتر بهتر است، سرمایه گذار به خرید سهام پرریسک تر بپردازد، البته با دقت در تمام جوانب.

3-4-2 نقاط ضعف نظریه بازار کارآ
اما در دنیای واقعی استدلال های روشنی علیه نظریه کارایی بازار وجود دارد. برای مثال سرمایه گذارهایی وجود دارند که همواره در اکثر موارد سودی بسیار بالاتر از حد متوسط بازار کسب کرده اند. وارن بافت یکی از همین افراد است. استراتژی سرمایه گذاری او خرید سهامی است که قیمت شان پایین تر از حد واقعی است. همچنین تعداد زیادی از مدیران سرمایه گذاری وجود دارند که بهتر از دیگران روندهای قیمت سهام را در بازارها شناسایی می کنند و برهمین مبنا سود بالایی کسب می کنند. بنابراین درحالی که چنین مواردی وجود دارد چطور ممکن است عملکرد سرمایه گذاران اتفاقی باشد و از هیچ الگویی پیروی نکند؟
در بسیاری از استدلال هایی که علیه نظریه کارایی بازار مطرح شده، آمده است الگوهای مشخص و تکرار شونده ای برای قیمت ها وجود دارد. در ادامه به برخی از مثال های این مورد اشاره می کنیم. تاثیر ژانویه الگویی تکرار شونده است که نشان می دهد در ماه نخست هر سال معمولاً سود بالاتری نصیب سرمایه گذارها می شود. همچنین دوشنبه آبی در وال استریت که خرید سهام را در جمعه بعدازظهر و صبح دوشنبه اشتباه اعلام می کند زیرا طبق الگوی تاثیر آخرهفته قیمت سهام یک روز پیش از تعطیلی آخر هفته و روز بعد از این تعطیلی بالاتر از دیگر ایام هفته است. مطالعاتی که در زمینه رفتار مالی سرمایه گذاران صورت گرفته و در آن به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی سرمایه گذارها بر قیمت سهام پرداخته شده آشکار می کند که برخی الگوهای قابل پیش بینی در بازار سهام وجود دارد. معمولاً سرمایه گذارها مایلند سهامی را بخرند که قیمت آن پایین تر از ارزش واقعی است و برعکس تمایل دارند سهامی را بفروشند که قیمت کنونی آن از ارزش واقعی آن بیشتر است و در بازاری که تعداد زیادی سرمایه گذار در آن وجود دارد هر وضعیتی جز کارایی می تواند حاکم باشد.
پل کروگمن استاد اقتصاد دانشگاه ام آی تی معتقد است رفتار سرمایه گذارها باعث عدم کارایی بازارها می شود. بنابراین قیمت سهام حاصل اطلاعات موجود در بازار نیست و همواره از رفتار سودطلبانه سرمایه گذارها تاثیر می پذیرد.

4-4-2 پاسخ نظریه بازار کارآ
نظریه کارایی بازار احتمال وجود موارد متناقض با قواعد این نظریه را نادیده نمی گیرد. در واقع طبق نظریه یاد شده، قرار نیست قیمت سهام همواره مساوی ارزش واقعی و منصفانه آنها باشد. قیمت ها تنها در برخی مواقع و به طور اتفاقی ممکن است بالاتر یا پایین تر از ارزش واقعی شان باشند. بنابراین در نهایت قیمت ها به حد متوسط شان باز خواهند گشت.
به این ترتیب چون انحراف قیمت از ارزش واقعی حالت اتفاقی دارد، استراتژی های سرمایه گذاری که باعث کسب سود بالاتر از حد متوسط بازار می شوند همواره موفقیت آمیز نیستند. از سوی دیگر طبق این نظریه کسب سود بالاتر از حد متوسط حاصل تبحر و تجربه سرمایه گذار نیست بلکه شانس باعث این وضعیت شده است. طرفداران نظریه کارایی بازار طبق قوانین احتمالات چنین می گویند؛ در هر زمان مشخص در بازاری با تعداد زیاد سرمایه گذار، برخی سرمایه گذارها سودی بالا کسب می کنند و برخی نیز همان سود متوسط بازار را می برند.

5-4-2 بازار چطور کارآ می شود
برای آنکه بازار کارآ شود سرمایه گذارها باید تصور کنند بازار غیرکاراست و می توانند سودی بالاتر از حد متوسط آن کسب کنند. نکته جالب اینکه استراتژی های سرمایه گذاری که قصد دارند از عدم کارایی بازار سود ببرند عملاً عامل حفظ کارایی بازار هستند. طبق نظریه کارایی بازار، بازار باید بزرگ و نقد باشد. اطلاعات نیز از لحاظ در دسترس بودن و هزینه باید در هر زمان در اختیار سرمایه گذارها باشد. همچنین هزینه معاملات باید کمتر از سود مورد انتظار از سرمایه گذاری باشد و سرمایه گذارها باید منابع مالی کافی در اختیار داشته باشند تا از موارد عدم کارایی تا زمانی که وجود دارند، استفاده کنند و مهم ترین نکته اینکه سرمایه گذارها باید معتقد باشند که می توانند سودی بالاتر از متوسط سود بازار کسب کنند.

6-4-2 درجات کارایی
قبول نظریه بازار کارآ در خالص ترین شکل آن ممکن است دشوار باشد اما سه طبقه بندی برای این نظریه وجود دارد که نشان دهنده میزان امکان به کار بردن این نظریه برای بازار است.
1- کارایی بالا: این گونه از نظریه شدیدترین گونه استفاده است که طبق آن تمام اطلاعات در یک بازار چه خصوصی چه عام در قیمت سهام موثر است. حتی اطلاعات نیروهای داخلی شرکت ها و بازار نیز باعث مزیت یک سرمایه گذار نسبت به سرمایه گذار دیگر نمی شود.
2- کارایی متوسط: طبق این گونه نظریه کارایی بازار تمام اطلاعات عام در تعیین قیمت سهام موثر هستند و برای کسب مزیت نسبت به دیگر سرمایه گذاری ها نه تحلیل بنیادی و نه تحلیل تکنیکال موثر نیستند.
3- کارایی ضعیف: در این گونه تمام حقیقت های پیشین سهام در قیمت کنونی آن موثر هستند. بنابراین برای پیش بینی قیمت آتی سهام از تحلیل تکنیکال نمی توان استفاده کرد (فاما،54 1970، ص385)
5-2 مدل های اندازه گیری مدیریت سود
از آنجایی که مدیریت سود به طور مستقیم قابل اندازه گیری نیست ، ادبیات مدیریت سود چند روش برآورد کننده مدیریت سود بالقوه را پیشنهاد می کنند . این روش ها شامل روش اقلام تعهدی اختیاری ، روش اقلام تعهدی یگانه ، روش جمع اقلام تعهدی و روش توزیعی است که در ادامه به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند .

1-5-2-مدل جمع اقلام تعهدی اختیاری (مدل جونز55 ، 1991)
عمومی ترین روش مورد استفاده ، روش اقلام تعهدی اختیاری است ؛ که فرض می کند مدیران برای مدیریت سود اساسا به اختیارهای خود در خصوص اقلام تعهدی حسابداری تکیه می کنند . اقلام تعهدی شامل اقلام تعهدی اختیاری و غیر اختیاری است . اقلام تعهدی اختیاری توسط مدیریت تعیین می شود ، اما اقلام تعهدی غیر اختیاری بطور اقتصادی تعیین می شوند و در اختیار مدیریت نمی باشند .
مدیران از توانایی اعمال اختیارهای خود برای گزینش روش های حسابداری و برآوردهای مربوط به اقلام اختیاری و تعیین زمان شناسایی این اقلام تعهدی برخوردارند . لذا ، این روش مستلزم تفکیک اقلام تعهدی به اجزای اختیاری و غیر اختیاری است ، سپس اقلام تعهدی بعنوان نمادی برای مدیریت سود استفاده می شوند . همچنین روش اقلام تعهدی اختیاری با توجه به اقلام تعهدی خاص مورد بررسی ممکن است به دو روش مجزا تفکیک شود . روش اول اصطلاحا روش جمع اقلام تعهدی اختیاری نامیده می شود . براساس این روش ، جمع اقلام تعهدی به اقلام تعهدی اختیاری و غیر اختیاری تفکیک می شود . مدل هایی که بصورت مکرر برای انجام این جداسازی استفاده شده اند شامل مدل جونز (همان منبع ، ص125) و مدل تعدیل شده جونز (دچاو و همکاران ، 1995) 56 است . روش کل اقلام تعهدی اختیاری به طور وسیع جهت آزمون فرضیه های مدیریت بکار گرفته شده است . مشکل عمده مربوط به استفاده از این روش ، نیاز به تشخیص و تفکیک کل اقلام تعهدی به اجزای مدیریت نشده و مدیریت شده است .به عبارت دیگر ، انتظار می رود شرکت مورد نظر به جای اقلام تعهدی اختیاری دارای اقلام تعهدی غیر اختیاری عمده باشد . شمول این اقلام تعهدی در محاسبات مدیریت سود منجر به ایجاد اختلالاتی در معیار اندازه گیری مدیریت سود می شود . بنابراین ، اقلام تعهدی غیر اختیاری یا مورد انتظار باید برای برآورد معقول اقلام تعهدی اختیاری از جمع اقلام تعهدی کنار گذاشته شوند . مدل هایی که بطور مکرر برای تفکیک اقلام تعهدی مورد انتظار (غیر اختیاری) و اختیاری استفاده شده اند شامل مدل جونز و مدل تعدیل شده جونز هستند . در مدل جونز ، فرض بر این است که برای محاسبه میزان اقلام تعهدی مدیریت نشده ناشی از معاملات اقتصادی شرکت ، دو متغیر شامل مبلغ ناخالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات و تغییرات درآمد ، در نظر گرفته می شود . مبلغ ناخالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات میزان هزینه استهلاک را تعیین می کند ، در حالیکه تغییر درامد بیانگر تغییرات حساب های سرمایه در گردش است . مدل جونز جمع اقلام تعهدی را بر روی مبلغ ناخالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات و تغییرات درآمد رگرسیون می کند . این رگرسیون منجر به ضرایبی می شود که برای برآورد اقلام تعهدی مدیریت نشده مورد استفاده قرار می گیرند . باقیمانده های رگرسیون مذکور به عنوان اقلام تعهدی اختیاری در نظر گرفته می شوند (بولو و حسینی ، 1386 ، ص 77) .
با فرض اینکه تغییرات در فروش های اعتباری نیز می تواند منبع مدیریت سود باشد ، دچاو و همکارانش 57 (1995) مدل جونز را با کسر نمودن تغییرات در حساب ها و اسناد دریافتنی از تغییرات درآمد ، تعدیل نمودند . مدل تعدیل شده جونز ، هم معاملات اقتصادی و هم خط مشی اعتباری شرکت را کنترل می نماید . دچاو و همکارانش شواهدی را ارائه نمودند که نشان می داد مدل تعدیل شده جونز در کشف موارد دستکاری درآمد بسیار قوی تر از مدل استاندارد جونز است. براساس مدل تعدیل شده جونز ، جمع اقلام تعهدی بر روی مبلغ ناخالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات و تغییرات درامدها پس از تعدیل بابت تغییرات حساب ها و اسناد دریافتنی رگرسیون می شود . آزمون های اولیه مدل جونز و مدل تعدیل شده جونز برای یک دوره طولانی روی شرکتهایی با داده های سری زمانی کافی برای براورد ضرایب خاص شرکت انجام شد . سپس ضرایب بدست آمده برای برآورد اقلام تعهدی اختیاری استفاده شدند . متعاقبلا ، بسیاری از پژوهشها ، این مدل را به صورت مقطعی برآورد نمودند (همان منبع، ص 78) .
مدل تعدیل شده جونز بیانگر آن است که هر شرکت نمونه ابتدا با تمام شرکت های همان صنعت مطابقت داده می شود . جمع اقلام تعهدی روی مبلغ ناخالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات و تغییرات تعدیل شده درآمد برای هر گروه از شرکت های کنترل مطابقت یافته و با شرکت نمونه مورد نظر رگرسیون می شود . داده های این رگرسیون از سال مالی قبل از سال های نمونه برگرفته شده و تمام متغیرها برحسب جمع دارایی های ابتدای دوره استاندارد شده اند .

(1-2)
: جمع اقلام تعهدی در سال t برای شرکت کنترل i
: جمع دارائی ها در ابتدای سال t (آخر سال t-1) برای شرکت کنترل i
: تغییرات درامد طی سال t-1 تا t برای شرکت کنترل i
: مبلغ ناخالص اموال ، ماشین آلات و تجهیزات در سال t برای شرکت کنترل i
: مجموع خطای رگرسیون ، فرض بر این است که بصورت مقطعی ناهمبسته و دارای توزیع نرمال با میانگین صفر هستند .
سپس این ضرایب برآوردی حاصل از رگرسیون های شرکت کنترل برای براورد میزان اقلام تعهدی مدیریت شده برای هر شرکت نمونه از طریق کسر نمودن اقلام تعهدی مدیریت نشده از جمع اقلام تعهدی به شرح زیر بدست می آید :

(2-2)
: اجزای مدیریت شده اقلام تعهدی شرکت نمونه i در سال t که معادل جمع اقلام تعهدی اختیاری است .
: تغییرات حساب ها و اسناد دریافتنی طی سال t-1 تا t برای شرکت کنترل i
بحث قابل توجهی در خصوص کارایی مدل تعدیل شده جونز در خصوص کشف مدیریت سود انجام شده است . پیزنل و همکاران نشان دادند که مدل تعدیل شده جونز صرفا مبلغ اندکی از اقلام تعهدی عادی سرمایه در گردش را کنترل می کند . بنابراین ، پژوهش های اخیر روش جایگزینی را برای اقلام تعهدی اختیاری تدوین کردند .
این روش اصطلاحا روش اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش نامیده می شود . براساس این روش ، تنها اقلام تعهدی سرمایه در گردش به اجزای اختیاری و غیر اختیاری تفکیک می شوند . منطق پشتوانه این روش این است که در مقایسه با اقلام تعهدی بلند مدت ، مدیران نسبت به اقلام تعهدی جاری از آزادی عمل بیشتری برخوردار هستند و بنابراین ، اجزای اختیاری اقلام تعهدی سرمایه در گردش می تواند نمادی برتر نسبت به جمع اقلام تعهدی باشد (توح و همکاران ، 1998) 58 . این مدل که توسط توح و همکاران برای شناسایی اجزای اختیاری اقلام تعهدی سرمایه در گردش تدوین شد ، بر همان منطق مدل های جونز مبتنی است . برای یکنواختی مدل جمع اقلام تعهدی اختیاری با مدل سرمایه در گردش ، تغییر در درامدها بابت تغییرات حساب ها و اسناد دریافتنی تعدیل شده است .
ضرایب اقلام تعهدی مدیریت نشده از رگرسیون اقلام تعهدی سرمایه در گردش روی تغییرات درآمدها ، به صورت مقطعی ، برای هر گروه از شرکت های کنترل مطابقت یافته با شرکت نمونه مورد نظر به دست می آید . رگرسیون شرکت کنترل به شرح زیر است :

(3-2)
: اقلام تعهدی سرمایه در گردش (جمع تغییرات موجود کالا ، حساب ها و اسناد دریافتنی و سایر دارائی های جاری منهای تغییرات حساب ها و اسناد پرداختنی ، مالیات بر درآمد پرداختنی و سایر بدهی های جاری) در سال t برای شرکت کنترل i .
سپس این ضرایب برآوردی حاصل از رگرسیون های شرکت کنترل ، برای برآورد میزان اقلام تعهدی گردش از جمع اقلام تعهدی سرمایه در گردش به شرح زیر استفاده می شود :

(4-2)
: اقلام تعهدی مدیریت شده سرمایه در گردش شرکت j ، در سال t ، که معادل اقلام تعهدی اختیاری سرمایه در گردش است (بولو و حسینی ، 1386 ، ص 79) .

2-5-2-مدل اقلام تعهدی یگانه 59
برخی پژوهش ها تنها با استفاده از اقلام تعهدی یگانه نظیر ذخیره مطالبات مشکوک الوصول (مک
نیکولز و ویلسون 60 ، 1998 ،ص89) .
برآوردهای استهلاک (توح و همکاران 611999) یا ذخایر ارزیابی تخصیص های مالیاتی به آزمون مدیریت سود پرداخته اند .
کوشش برای کشف مدیریت سود با استفاده از اقلام تعهدی یگانه دارای معایبی است . نخست اینکه ، صرفا در صورتی مدیریت سود می تواند براساس روش اقلام تعهدی یگانه کشف شود که اقلام تعهدی مورد آزمون مدیریت شده باشند که معمولا تشخیص این امر دشوار است. حتی چنانچه اقلام تعهدی مناسبی مورد آزمون واقع شده باشند ، تاثیر مدریت هر یک از اقلام تعهدی به تنهایی ممکن است از لحاظ اماری با اهمیت نباشند . ثانیا ، این فرض منطقی است که مدیران برای مدیریت سود ، بیش ازیک اقلام تعهدی را استفاده می کنند . بنابراین ، ضمن اینکه روش اقلام تعهدی یگانه در برخی شرایط برای کشف مدیریت سود موثر است ، اما در اغلب موارد منجر به کشف مدیریت سود نمی شود (نیکولز و ویلسون62 ، 1998،ص48). علاوه بر این ، اعتبار سازه برای روش اقلام تعهدی یگانه کمتر از روش جمع اقلام تعهدی است ، زیرا اقلام تعهدی واحد به سهولت می تواند تحت تاثیر متغیرهای مختلف قرار گیرد . به عنوان مثال، یک تغییر فزاینده سود در ذخیره مطالبات مشکوک الوصول شرکت می تواند نتیجه مدیریت سود باشد . با این حال ، همچنین تغییر مذکور می تواند ناشی از تغییر در سیاست های اعتباری شرکت یا تغییر در وضعیت اقتصادی باشد (همان منبع، ص 82) .

3-5-2- مدل جمع اقلام تعهدی 63
پژوهش های مختلفی از طریق بررسی جمع اقلام تعهدی و تغییرات حسابداری به آزمون مدیریت سود
پرداخته اند . هیلی (1985 )64 از هر دو روش جمع اقلام تعهدی و تغییرات حسابداری برای ازمون تاثیر طرح های پاداش ، بر تصمیم های حسابداری استفاده نموده است . اگر چه وی با استفاده از هر دو نماد مدیریت سود ، شواهد پشتیبانی کننده را برای فرضیه های خود یافت ، اما او ابراز داشت که روش جمع اقلام تعهدی کاربردی تر از روش تغییرات حسابداری است . زیرا تغییر روش های حسابداری بر سود و پاداش مدیران در سال جاری و سال های اتی تاثیر می گذارد ، در حالیکه تاثیر این تغییر تنها برای سالی که تغییر در آن رخ داده است ، افشا می شود . بنابراین ، این نماد قادر به کنترل تاثیر روش های حسابداری در سال های بعد از انجام تغییر نمی باشد . به طور کلی ، اگر چه ر
وش جمع اقلام تعهدی نیز دارای اختلال است ، اما این روش برای کشف مدیریت سود در اغلب موارد ، موثرتر از روش تغییر حسابداری است . علاوه بر این ، روش مذکور اطلاعات مدیریت سود مورد نظر کمیسیون بورس و اوراق بهادار را نیز فراهم می کند .
در پی طرح نظری هیلی65 (1985) روش جمع اقلام تعهدی ، مدیریت سود را به عنوان تفاوت میان سود خالص و جریان های نقدی عملیاتی تعریف کرد . همان طور که وارن بافت 66 ، سرمایه دار افسانه ای متذکر شده است سرمایه گذاران از سود رنجیده اند . زیرا اصول پذیرفته شده حسابداری اختیارهای وسیعی را در تعیین سود گزارش شده به مدیران می دهد و مدیران از اختیارهای خود برای تولید ارقام سود دلخواه خود بهره می گیرند (گروه سهامداران جزء ، 2001) . بافت توصیه می کند که سهامداران جزء از جریان نقدی عملیاتی به عنوان ابزار کنترل کیفیت سود شرکت استفاده کنند . در مواردی که اختلاف زیادی میان سود گزارش شده و جریان نقدی عملیاتی شرکت وجود داشته باشد ، به احتمال زیاد شرکت بطور جدی درگیر مدیریت سود شده است . بنابراین ، یک راه ساده برای سرمایه گذاران عادی برای شناسایی مدیریت سود ، آزمون تفاوت میان جریان نقدی عملیاتی وسود مورد گزارش است . برای همخوانی این روش با معیارهای پیشین ، جریان نقدی عملیاتی و سود گزارش شده برحسب جمع دارائی های ابتدای دوره استاندارد شده است . مدیریت سود شرکت j در طول دوره t به شرح زیر اندازه گیری می شود :
(5-2) : جزء مدیریت شده سود شرکت نمونه j در سال t که معادل جمع اقلام تعهدی است .
: سود گزارش شده شرکت نمونه j در سال t
: جریان نقدی عملیاتی شرکت نمونه j در سال t
: جمع دارائی های شرکت نمونه j در ابتدای سال t-1
اگر چه این روش در کشف میزان مدیریت سود دارای خطا است ، و قادر به شناسایی معیارهای خاص مورد استفاده برای مدیریت سود نیست ، اما این روش می تواند شاخصی برای وجود مدیریت سود باشد . علاوه بر این ، این معیار می تواند روش ساده ای برای سرمایه گذاران ، جهت ارزیابی احتمال درگیری شرکت در مدیریت سود بدون استفاده از روش های آماری پیچیده باشد (بولو و حسینی ، 1386 ، 82) .

4-5-2-مدل توزیعی 67
پژوهش های اخیر با آزمون میزان شیوع مدیریت سود به منظور اجتناب از زیان یا کاهش سود ، رویکرد دیگری را برای آزمون مدیریت سود اتخاذ کرده اند بارگستلر و دیچو68 (1997) به آزمون توزیع تغییرهای سود و سود گزارش شده پرداخته اند . آنها به این نتیجه دست یافتند که فراوانی شرکت های دارای سود اندک (یا تغییرات سود اندک) بیشتر از شرکت های دارای زیان اندک است . این رویکرد برای کشف میزان شیوع مدیریت سود نسبت به روش های پیشین بی طرفانه تربه نظر می رسد . اما برعکس ، این رویکرد در افشاء دامنه مدیریت سود و اقلام تعهدی یا روش های خاص مورد استفاده برای مدیریت سود موفق نبوده است (هیلی و واهلن 69 ، 1999 ص255).
به طور خلاصه هر یک از معیارهای مدیریت سود دارای مزایا و معایب خاص خود به شرح فوق می باشند . در غیاب مدل کامل برای کشف مدیریت سود ، پژوهش های مدیریت سود باید از معیارهای مختلف مدیریت سود برای ارتقاء روایی و اعتبار نتایج خود استفاده نمایند (بولو و حسینی ، 1386 ، ص 84 ) .

6-2 کارایی سرمایه گذاری
سرمایه گذاری به صورتهای گوناگون تعریف می شود.
سرمایه گذاری به تعویق انداختن مصرف کنونی برای بدست آوردن امکان مصرف بیشتر در آینده تعریف می شود.
سرمایه گذاری خرید اقلام دارایی و یا اوراق بهاداری است که میزان بازده و ریسک مورد انتظار آن دارای تناسب باشد.
سرمایه گذاری خرید اقلام دارایی و یا اوراق بهاداری است که با گذشت زمان منجر به ایجاد درآمد و افزایش ارزش برای سرمایه گذار خواهد شد.
اما در تعریف دقیقتر سرمایه گذاری عبارتست از جریان مخارجی که صرف افزایش یا تثبیت حجم سرمایه واقعی می شود. در حقیقت تعریف دقیق تر، که شامل توصیف فوق نیز می شود، عبارت است از جریان مخارج اختصاص یافته به طرح های تولید کالاهایی که قصد مصرف فوری آنها در میان نباشد. این طرح های سرمایه گذاری ممکن است به شکل افزایش سرمایه مادی و سرمایه انسانی یا موجودی انبار باشد. سرمایه گذاری در حقیقت جریانی است که حجم آن توسط همه طرح هایی تعیین می شود که ارزش حال خالص مثبت یا نرخ بازده داخلی بیشتر از نرخ بهره دارند. از این دو، عامل نخست به ضابطه ارزش حال خالص معروف است و عامل دوم به بازده نهایی سرمایه گذاری نام دارد.
سرمایه گذاری را به روشهای مختلفی تقسیم بندی می کنند
1- بر اساس موضوع سرمایه گذاری سرمایه گذاری بر حسب موضوع به دو دسته سرمایه گذاری واقعی و سرمایه گذاری مالی تقسیم می شود. سرمایه گذاری واقعی نوعی سرمایه گذاری است که فرد با فدا کردن ارزشی در زمان حاضر، نوعی دارایی واقعی بدست می آورد. در واقع موضوع سرمایه گذاری، دارایی واقعی است. خرید ملک یا آپارتمان، نمونه ای از این سرمایه گذاری است. در سرمایه گذاری مالی، فرد در ازای فدا کردن ارزش حاضر، نوعی دارایی مالی که نتیجه آن معمولاً جریانی از وجوه نقد است بدست می آورد. سرمایه گذاری در اوراق بهادار مثل سهام عادی یا اوراق مشارکت، که فرد در ازای پرداخت پول، محق به دریافت جریانی از وجوه نقد به شکل سود می شود ، سرمایه گذاری مالی محسوب می شود
2-بر اساس زمان یا مدت سرمایه گذاری:
بر حسب زمان، سرمایه گذاری را می توان به کوتاه مدت یا حداکثر تا یکسال و بلند مدت یا بیش از یک سال تقسیم کرد.
3-بر حسب خطر یا ریسک سرمایه گذاری:
از آنجا که منافع حاصل از سرمایه گذاری در آینده بدست می آید و نسبت به تحقق این منافع یقین وجود ندارد پس انواع سرمایه گذاریها با درجاتی از احتمال عدم تحقق منافع مورد نظر سرمایه گذار یا ریسک مواجهند. بر اساس اینکه میزان یا احتمال تحقق نیافتن منافع آتی (ریسک) چقدر باشد، سه نوع سرمایه گذاری را می توان از یکدیگر متمایز ساخت سرمایه گذاری با ریسک متناسب
سرمایه گذاری با ریسک نسبی بیشتر(سفته بازی)
سرمایه گذاری پر خطر یا ریسکی (قمار) سرمایه گذاری متناسب یا به طور خلاصه سرمایه گذاری، نوعی سرمایه گذاری است که ریسک آن متناسب با بازده ای است که از آن انتظار می رود. سرمایه گذاری با ریسک نسبتاً بیشتر یا سفته بازی، نوعی سرمایه گذاری است که در آن سرمایه گذار برای کسب بازده، ریسک بیشتری تقبل می کند و بالاخره سرمایه گذاری بسیار ریسکی یا قمار، نوعی سرمایه گذاری است که در آن فرد برای بدست آوردن بازده ای ولو بسیار کم، ریسک بسیار زیادی متحمل می شود.
اطلاعات حسابداری مالی بعنوان یک منبع اطلاعاتی مهم از ویژگی های شرکت، به نقش کنترل کننده -ی بازارهای سهام کمک می کنند. بنابراین، اگر کیفیت گزارشگری مالی مشکلات نمایندگی را کاهش دهد ، پس می تواند با افزایش توانایی سهامداران در کنترل مدیران و همچنین بهبود انتخاب پروژه و کاهش هزینه های تامین مالی، کارایی سرمایه گذاری را بهبود دهد.
همانگونه که در بیانیه مفاهیم شماره 1 حسابداری مالی FASB توضیح داده شد، گزارشگری مالی باید" اطلاعاتی که برای سرمایه گذاران فعلی و بالقوه در گرفتن تصمیمات سرمایه گذاری منطقی، مفید هستند را فراهم بیاورد"(بند 34) و " اطلاعاتی را که سرمایه گذاران فعلی و بالقوه را کمک می کنند تا مقادیر، زمان بندی و عدم اطمینان در جریان های نقدی آینده را بسنجند، فراهم بیاورد"(بند 37).بعلاوه، جریانهای نقدی مورد انتظار، یک ورودی مهم در بودجه بندی سرمایه شرکت است .
یکی از اهداف کیفیت گزارشگری مالی، تسهیل اختصاص کارآمد سرمایه است. یکی از جنبه های مهم این نقش، بهبود تصمیمات سرمایه گذاری شرکتهاست.با در نظر گرفتن کارایی سرمایه گذاری، وقتی یک سیاست کارآمد است که تمامی پروژه هایی که ارزش فعلی خالص (NPV) مثبت دارند شناسایی، تامین مالی و اجرا شوند و در همین حال تمامی پروژه هایی که NPV منفی دارند رد شوند.
در تحقیقات قبلی در مورد کارایی سرمایه گذاری و کیفیت گزارشگری مالی ، از معیار کیفیت اقلام تعهدی به عنوان نماینده ای برای سنجش کیفیت گزارشگری مالی استفاده شده است ( مک نیکولز،2002،ص98)70 . استفاده از کیفیت اقلام تعهدی بر این حقیقت استوار است که اقلام تعهدی، تخمین هایی از جریانهای نقدی آینده هستند و وقتی این تخمین اشتباهات کمتری داشته باشد از درآمد که در محاسبه آن از مبنای تعهدی استفاده شده است می تواند تخمین صحیح تری از جریان نقدی آتی استفاده کرد.
رودریگو با استفاده از مدل سرمایه گذاری صرفه جو که سرمایه گذاری مورد انتظار را به عنوان عملکردی از فرصتهای رشد پیش بینی کرد و عدم کارایی سرمایه گذاری را به عنوان انحرافها از سرمایه گذاری مورد انتظار اندازه گیری کرد. بنابراین، هم سرمایه گذاری کمتر از حد(انحرافهای منفی از سرمایه گذاری مورد انتظار) و هم سرمایه گذاری بیشتر از حد(انحرافهای مثبت از سرمایه گذاری مورد انتظار) به عنوان سرمایه گذاری ناکارآمد به حساب می آیند.
او همچنین کیفیت گزارشگری مالی را به عنوان دقتی که گزارشگری مالی، اطلاعات درباره عملیات شرکت،مخصوصا جریان نقدی مورد انتظار شرکت را منتقل می کند تا بطور عادلانه سرمایه گذاران را آگاه کند، تعریف کرد.
کیفیت گزارشگری مالی بالاتر با کاستن از عدم تقارن اطلاعاتی به 2 روش می تواند باعث بهبود کارایی سرمایه گذاری شود: 1- کیفیت گزارشگری مالی، عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذارا ن را کاهش می دهد و بنابراین هزینه سرمایه شرکت را کاهش می دهد.2- کیفیت گزارشگری مالی، عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران و مدیر را کاهش می دهد و بنابراین هزینه سهامداران را در کنترل مدیران کاهش می دهد.
رودریگو 71 جهت محاسبه کارایی سرمایه گذاری ، ابتدا مدلی را پیش بینی کرد که سطوح سرمایه ای شرکت را پیش بینی می کند و سپس از خطای باقیمانده از این مدل بعنوان نماینده ای برای سرمایه گذاری ناکارامد استفاده کرد.
〖Invest〗_(i,t)=β_0+β_1 Growth_(i,t-1)+ε_(i,t) (6-2)
سرمایه گذاری کل(〖Invest〗_(i,t)) در این مدل عبارت است از: مجموع مخارج سرمایه ای ، مخارج تحقیق و توسعه و عواید منهای فروش ماشین آلات، تجهیزات و داراییهای ثابت ضربدر 100 تقسیم بر میانگین کل دارایی ها می باشد. این مقیاس، از یک چارچوب مبتنی بر حسابداری استفاده می کند تا سرمایه گذاری کل را بعنوان تفاوت بین سرمایه گذاری کل و فروش دارایی پیش بینی می کند (ریچاردسون72، 2006) .او همچنین سرمایه گذاری را بعنوان عملکردی از فرصت های رشد، که توسط Q- توبین و رشد فروشها اندازه گیری شده است، پیش بینی کرد. استفاده از Q- توبین بر این استدلال مبتنی است که وقتی بازارها کارا هستند، فرصتهای رشد باید سرمایه گذاری شرکت را توضیح دهند ( توبین 73 ، 1969. هایاشی 74 ، 1982. هابارد 75 ، 1998)76. با این وجود، از آنجایی که کیفیت گزارشگری مالی می تواند با سنجش اشتباه در Q- توبین رابطه داشته باشد، (یعنی شرکتهای با حسابداری محافظه کارانه ای بیشتر، احتمالا برای ارزش دفتری دارایی ها، ارزش کمتری قائلند) وی مدلی را پیش بینی کرد که با استفاده از رشد فروش بعنوان نماینده ای برای فرصت های سرمایه گذاری استفاده می کند. این رویکرد، جایگزینی برای نگرانی هایی مبنی بر این است که ارتباط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ممکن است بصورت نادرستی توسط سنجش اشتباه در Q- توبین تحت تاثیر قرار بگیرد، استفاده شده است.
اگرچه نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان می دهد که شرکتهای با کیفیت گزارشگری مالی بالا بصورت بیشتری با کارایی سرمایه گذاری مرتبطند، گزارشگری مالی بالا ممکن است با کاستن از عدم تقارن اطلاعاتی، کارایی سرمایه گذاری را بهبود ببخشد. بعلاوه، حتی این امر نیز امکان پذیر است که بعضی شرکتها کیفیت گزارشگری مالی شان را با اعمال محدودیتهایی براصول پذیرفته شده حسابداری(GAAP)77 افزایش دهند. عدم تقارن اطلاعاتی می تواند بر هزینه سرمایه و انتخاب پروژه تاثیر بگذارد. مثلا عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران(که اصطلاحا مشکل انتخاب معکوس نامیده می شود) محرکی مهم در هزینه شرکت در افزایش سرمایه مورد نیازش برای تامین مالی فرصتهای سرمایه گذاری به حساب می آید. مایرز و ماجلف78 (1984) مدلی را معرفی کردند که در آن عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران منجر به افزایش سرمایه گذاری کمتر از حد شرکت می شود. آنها نشان می دهند زمانی که مدیران به نفع سهامداران موجود عمل می کنند و شرکت برای تامین مالی یک پروژه NPV مثبت کنونی اش، نیاز به افزایش وجوه سرمایه ای دارد،ممکن است مدیران، افزایش وجوه سرمایه در قیمتهای تنزیل شده را نپذیرند، حتی اگر این کار به بهای از دست دادن فرصتهای سرمایه گذاری مطلوب تمام شود. اگر شرکت، همه پروژه ها و فقط پروژه هایی که ارزش خالص کنونی مثبت(NPV) را انتخاب کند، بطور مفهومی می توان گفت که شرکت بصورت کارآمد سرمایه گذاری کرده است. بنابراین، سرمایه گذاری کمتر از حد (ناکارامد) عبارت است از صرفنظر کردن از فرصتهای سرمایه گذاری مناسب که می توانسته ارزش خالص کنونی (NPV) مثبت داشته باشد. همچنین، سرمایه گذاری بیشتر از حد (ناکارآمد) عبارت است از پذیرش پروژه هایی که ارزش خالص کنونی (NPV) منفی دارند.
کیفیت گزارشگری مالی حداقل به 2 صورت با کارایی سرمایه گذاری در ارتباط است:1- معمولا استدلال می شود که گزارشگری مالی بوسیله کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران و همچنین بین سرمایه گذاران، می تواند هزینه های انتخاب معکوس را کاهش دهد. مثلا لویز و ورچیا (2000) 79 دریافتند که افشای بیشتر، این عدم تقارنهای اطلاعاتی را کاهش می دهد و نقدینگی شرکت را افزایش می دهد. از طرف دیگر، وجود عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران، ممکن است تامین کنندگان سرمایه شرکت را به کاهش قیمت سهام و همچنین افزایش هزینه سرمایه، سوق دهد چون سرمایه گذاران درخواهند یافت که نقدینگی افزایش یافته شرکت از نوع بدی می باشد (مایر و ماجلف، 1984،99) 80. بنابراین، اگر کیفیت گزارشگری مالی، هزینه های انتخاب معکوس را کاهش دهد، پس می تواند با کاستن از هزینه های تامین مالی از منابع خارجی، کارایی سرکایه گذاری را بهبود ببخشد. پتانسیل کیفیت گزارشگری مالی برای بهبود کارایی سرمایه گذاری در شرکتهایی که با محدودیتهای مالی مواجه اند، به بیشترین حد خود می رسد. همچنین، عدم تقارن اطلاعاتی می تواند بدلیل درجه اختلاف اطلاعات بین مدیران و سهامداران (که اصطلاحا تضاد منافع مالکان-نمایندگان نامیده می شود) از سرمایه گذاری کارآمد جلوگیری بعمل آورد. از آنجایی که مدیران، رفاه حداکثری خود را در نظر دارند، ممکن است فرصتهای سرمایه گذاری را انتخاب کنند که به نفع تمام و کمال سهامداران نباشد(برل و مینز 81 ،1932. جنسن و مک لینگ،821976). دلیل اصلی اینکه چرا مدیران سرمایه سهامداران را بصورت ناکارآمد، سرمایه گذاری می کنند، در مدلهای مختلف، متفاوت است. این دلایل شامل مصرف درآمدهای متفرقه(جنسن83،1986-1993) ، مشغله های شغلی(هلمسروم،84 1999) و ترجیح دادن رفاه شخصی(برترند و مولیناتان85 ، 2003) می باشند. مهمتر اینکه، اینگونه پیش بینی می شود که مشکلات نمایندگی بدلیل انتخاب ضعیف پروژه می تواند کارایی سرمایه گذاری را تحت تاثیر قرار دهد.
از بحث بالا می توان اینگونه نتیجه گرفت که عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران و همچنین بین مالک و نماینده، می تواند از سرمایه گذاری کارآمد جلوگیری کند.

7-2 پیشینه تحقیق
1-7-2 تحقیقات خارجی:
رودریگو اس. وردی86 در سال 2006 طی تحقیقی تحت عنوان " کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری " به بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری پرداخت. تحقیق وی شامل نمونه ای از 38062 شرکت بین سالهای 1980 تا 2003 را مورد بررسی قرار بود.
نتایج تحقیقی رودریگو شامل 3 یافته است:
1- نماینده های کیفیت گزارشگری مالی بطور منفی با هر دوی سرمایه گذاری کمتر از حد و سرمایه گذاری بیشتر از حد در ارتباطند. این یافته در واقع تحقیق وانگ87 (2003) را توسعه می دهد که وی هم نتیجه گرفت که یک رابطه مثبت بین کارایی تخصیص سرمایه و سه ویژگی درآمد (مفید یودن، پایداری و دقت) وجود دارد، بدون اینکه بین سرمایه گذاری کمتر از حد و سرمایه گذاری بیشتر از حد، تمایز قائل شود. این یافته با یافته های فرانسیس88 (2005) سازگار است که نشان می دهند که رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و مقیاسهای هزینه سرمایه در مورد جزء لاینفک کیفیت اقلام تعهدی قویتر است.
2- آزمونهای آماری نشان می دهند که تاثیر کیفیت گزارشگری مالی بر سرمایه گذاری بیشتر از حد، ناشی از کاهش هزینه های نمایندگی است. برای مثال، کیفیت گزارشگری مالی دارای ارتباط منفی قویتری با سرمایه گذاری بیشتر از حد در مورد شرکتهایی که جریان نقدی بالا و مالکیت غیرمتمرکز دارند، می باشد . این یافته به این معناست که کیفیت گزارشگری مالی با کاهش هزینه سهامداران در کنترل مدیران، کارایی سرمایه گذاری را بهبود می بخشد. با این وجود، ما شواهد مختلفی در مورد این فرضیه پیدا کرده ایم مبنی براینکه کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه گذاری کمتر از حد در مورد شرکتهایی که با محدودیتهای مالی مواجه اند، قویتر است.
3- رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در شرکتهایی که محیطهای اطلاعاتی
ضعیفی دارند، قویتر است. گزارشهای مالی فقط یکی از منابع اطلاعات برای سرمایه گذارانند و سرمایه گذاران به احتمال بیشتر به اطلاعات حسابداری مالی برای استنباط شرایط اقتصادی عملیات شرکت در مورد شرکتهایی که محیطهای اطلاعاتی ضعیفی دارند، متکی است. این نتایج نشان می دهند که کیفیت گزارشگری مالی می تواند مستقیما کارایی سرمایه گذاری را تحت تاثیر قرار دهد.یافته های دارنو، مرک و یونگ(2004) 89 را تایید می کنند که نشان می دهند کارایی سرمایه گذاری همچنین با آگاهی بخشی قیمتها، در ارتباط است.
فنگ چن90 در سال 2010 طی تحقیق تحت عنوان " کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری شرکتهای خصوصی در بازارهای نوظهور" به بررسی نقش کیفیت گزارشگری مالی (FRQ) در شرکتهای خصوصی در بازارهای نوظهور و ارتباط آن با کارایی سرمایه گذاری پرداخت .
وی با استفاده از داده های بانک جهانی در مورد شرکت ها به این نتیجه رسید که کیفیت گزارشگری مالی بصورت مثبت با کارایی سرمایه گذاری در ارتباط است. همچنین وی دریافت که تامین مالی از طریق بانک در حال افزایش است و انگیزه های برای به حداقل رساندن درآمد برای مقاصد مالیاتی در حال کاهش است. این چنین ارتباطی بین انگیزه ها برای دادن مالیات کمتر و نقش اطلاعاتی درآمد، غالبا در تاریخچه تحقیقات، اظهار شده است. یکی از اهداف کیفیت گزارشگری مالی، تسهیل اختصاص کارآمد سرمایه است. یکی از جنبه های مهم این نقش، بهبود تصمیمات سرمایه گذاری شرکتهاست. نتایج تحقیق وی حاکی از تایید فرضیه وی مبنی بر این که افزایش شفافیت مالی این پتانسیل را دارد که مشکلات هم سرمایه گذاری کمتر از حد و هم سرمایه گذاری بیشتر از حد را کاهش دهد، می باشد. با این وجود، این یافته ها اغلب محدود به شرکت های بزرگ عام در ایالات متحده آمریکا است.
گارسیا و اسما91 در سال 2010 در تحقیقی با عنوان " محافظه کاری حسابداری و کارایی سرمایه گذاری " عنوان کردند که محافطه کاری1- با کاستن از سرمایه گذاری در محیط هایی که احتمال دارد مدیران بیشتر از حد سرمایه گذاری کنند، روند کنترل بر تصمیمات سرمایه گذاری مدیریتی را بهبود ببخشند. و 2- با افزایش سرمایه گذاری در محیط هایی که احتمال دارد مدیران کمتر از حد سرمایه گذاری کنند، دسترسی به تامین مالی از منابع خارجی به قیمت پایین تری را تسهیل کند. آنها دریافتند که شرکتهای محافظه کارتر، به احتمال کمتر سرمایه گذاری بیشتر از حد و سرمایه گذاری کمتر از حد انجام می دهند. بعلاوه، با قبول این موضوع که تحقیقات پیشین، کنترل بیش از حد را با ریسک پذیری ناکارآمد مرتبط می دانند، آنان این اثر نزولی محافظه کاری را نیز تحلیل کردند و ارتباط مثبتی بین محافظه کاری و سودآوری آینده یافتند و هیچ یافته ای مبنی بر اینکه شرکتهای محافظه کارتر در پروژه های با ریسک کمتر سرمایه گذاری می کنند، به دست نیاوردند نتایج بدست آمده از تحقیقات، کنترل ارتباط داخلی ممکن بین سرمایه گذاری و انتخابهای حسابداری محافظه کاری، کیفیت گزارشگری مالی و دیدگاه حاکمیت شرکتی را تایید می کند. همچنین آنها دریافتند که حسابداری محافظه کارانه تضاد بین دارندگان اوراق قرضه و سهامداران بر سر سود سهام را کاهش می دهد و هزینه تامین مالی از طریق استقراض را کاهش می دهد که این خود اجازه دسترسی به بدهی با ریسک پایین را می دهد و بنابراین تاثیرات منفی بدهی بر کارایی سرمایه گذاری را کاهش می دهد .محافظه کاری همچنین هزینه سرمایه را کاهش می دهد ،انتظار می رود که این کاهش ها در هزینه بدهی و هزینه سرمایه، تامین مالی فرصت های سرمایه گذاری را تسهیل کنند، چرا که در غیر اینصورت امکان پیگیری (اجرای) آنها وجود ندارد چون وجه نقد کافی وجود ندارد و یا هزینه های مربوط به دسترسی به این وجوه از منافع اجرای این پروژه ها، بیشتر و سنگین تر است.
استیجن کلنس و همکاران92 در سال 1998 طی تحقیقی تحت عنوان " متنوع سازی و کارایی سرمایه گذاری توسط شرکتهای آسیای شرقی" به بررسی کارایی سرمایه گذاری توسط شرکتهای مختلف در 9 کشور آسیای شرقی با استفاده از داده های بیش از ده هزار شرکت در بین سالهای 1991 تا 1996 بررسی کرد. آنها میزان متنوع سازی در بخش شرکتی را ،با تمایز قائل شدن بین متنوع سازی عمودی و متنوع سازی مکملی، بصورت مستند بررسی کرده و تفاوتهای بین 9 کشور آسیای شرقی را مورد مطالعه قرار دادند. فرضیه های تخصیص نادرست سرمایه و آزمون و خطا بر اساس تاثیر افتراقی متنوع سازی های عمودی و مکملی بر عملکرد شرکتها، آزمایش کردند. نتایج نشان می دهند که تاثیر تخصیص نادرست سرمایه در کره جنوبی و احتمالا در مالزی بیشتر از تاثیر آن در اندونزی، تایوان و تایلند است. در عین حال، فرضیه یادگیری در این 3 کشور(اندونزی،تایوان و تایلند) تاثیر بیشتری داشته است. (کشورهای) نمونه آسیای شرقی در این تحقیق ، تنوع توسعه در بین کشورها رامشخص می کند و امکان می دهند تا این دو فرضیه بیشتر مورد آزمایش قرار گیرند.نتایج نشان می دهد که شرکتها در کشورهای بیشتر توسعه یافته در متنوع سازی عمودی موفقتر بوده اند، چون آنها از فناوری های پیشرفته ای استفاده کرده اند و همچنین احتمالا از شرکتهای رقیبشان یاد گرفته اند. به علاوه، شرکتها در کشورهای بیشتر توسعه یافته، سریعتر یاد می گیرند و عملکردشان را بهبود می بخشند. آنان همچنین شواهدی سازگار با فرضیه تخصیص نادرست سرمایه یافتند که نشان می دهند متنوع سازی توسط شرکتها در کشورهای کمتر توسعه یافته در معرض تخصیص نادرست سرمایه بیشتر قرار دارند.
بوشمن و اسمیت93 در سال 2001 و لمبرت و همکاران94 ( 2007 ) طی تحقیقات خود پیرامون کیفیت گزارشگری مالی و سرمایه گذاری به این نتیجه رسیدند که افزایش کیفیت گزارشگری مالی باعث افزایش کارایی سرمایه گذاری می شود.
همچنین بیدل و هیلاری ) 2009 ) 95 طی تحقیقی به این نتیجه رسیدند که شرکت هایی با کیفیت بالا در گزارشگری مالی کارایی سرمایه گذاری بالا و حساسیت وجه نقد سرمایه گذاری پایینی را دارند(بوشمن و اسمیت، 2001، ص 238). 96
جنسن و مایر در سال 1986 طی تحقیق خود در رابطه با کیفیت گزارشگری مالی به این نتیجه رسیدند که کیفیت گزارشگری مالی بر ویژگی های شرکت از جمله اهرم مالی ، سرمایه گذاری ، کیفیت حسابرسی و ساختار مالی شرکت تاثیر گذار است(جنسن و مایر،1986،ص 323). 97

2-7-2 تحقیقات داخلی
یونس بادآور نهندی طی پایان نامه دکترای حسابداری خود در سال 88 تحت عنوان "تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران" به بررس عوامل موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در ایران پرداخت.نتایج آزمون های تک متغیره فرضیه های مرتبط با شناسایی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی نشان داد کیفیت گزارشگری مالی با سودآوری و کارایی مدیریت شرکت رابطه مثبت و با رقابت در بازار محصول، محافظه کاری مدیریت، اندازه، سرمایه بر بودن فعالیت، چرخه عملیاتی و پیچیدگی محیط فعالیت شرکت رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی با میزان فرصت های رشد، تمرکز مالکیت، ساختار هیات مدیره، مالکیت اعضای هیات مدیره، صداقت مدیریت و اهرم مالی شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتایج آزمون های فرضیه های مرتبط با شناسایی پیامدهای اقتصادی انتخاب کیفیت گزارشگری مالی نشان داد کیفیت گزارشگری مالی با هزینه حقوق صاحبان سهام و عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران رابطه منفی دارد. با این حال بین کیفیت گزارشگری مالی و نوسانات بازده سهام شرکت رابطه معنی داری مشاهده نشد.

فصل سوم
روش اجرای تحقیق

1-3 مقدمه
اعتقاد اندیشمندان معاصر بر این است که توسعه و پیشرفت علوم در چند دهه اخیر به مراتب بیشتر و جامع تر از پیشرفتی است که کلیه علوم از بدو پیدایش خود تا پایان نیمه اول قرن بیستم داشته اند، شاید قبول این واقعیت قدری مشکل تر باشد، اما پیشرفتی چنین شتابان مرهون به کارگیری روش های دقیق و صحیح علمی بوده است. یک محقق پس از انتخاب و تعیین موضوع باید به دنبال تعیین روش تحقیق باشد. انتخاب روش تحقیق بستگی به هدفها و موضوع پژوهش دارد. بنابراین هنگامی می توان در مورد روش بررسی انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع تحقیق و هدف های آن مشخص باشد، به عبارتی روش تحقیق به محقق کمک می کند ،شیوه و روشی را انتخاب و آغاز کند تا بتواند هر چه سریع تر به پاسخ یا پاسخ هایی که برای پرسش های خود در نظر گرفته است دست یابد. در واقع روش تحقیق علمی شامل اندازه گیری و ارزیابی و مقایسه عوامل بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده از طرف دانشمندان، برای حل مشکلات و مسائل و مستلزم قدرت اندیشه و ظرفیت تعمق، تشخیص، قضاوت و ابتکارات است (سرمد ، 1381،ص 80).
در این فصل مراحل انجام تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق ، ویژگیهای تحقیق، فرضیه های تحقیق ، جامعه مطالعاتی، نحوه جمع آوری داده های مربوط به متغییرهای تحقیق و چگونگی تجزیه و تحلیل این اطلاعات نیز در این فصل مورد توجه قرار گرفته است.

2-3 روش تحقیق
دشوارترین گام در فرآیند تحقیق، مشخص کردن مساله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است.در هر تحقیق ابتدا باید نوع ، ماهیت ، اهداف تحقیق و دامنه آن معین شود تا بتوان با استفاده از قواعد و ابزارمناسب و از راه های معتبر به واقعیت ها دست یافت (همان منبع،ص170).
بنابراین پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق همبستگی است. در این تحقیق هدف، تعیین میزان رابطه متغیر هاست. برای این منظور بر حسب مقیاس های اندازه گیری متغیر ها، شاخص های مناسبی اختیار می شود(همان منبع،ص172).
مقیاس اندازه گیری داده ها مقیاس نسبی است. مقیاس نسبی بالاترین و دقیق ترین سطح اندازه گیری را ارائه می دهد. این مقیاس علاوه بر دارا بودن کلیه خصوصیات مقیاس های دیگر، از صفر مطلق نیز برخوردار است.روش تحقیق به صورت استقرایی است که در آن مبانی نظری و پیشینه پژوهش از راه کتابخانه، مقاله و اینترنت جمع آوری شده و در رد یا اثبات فرضیه های پژوهش با بکارگیری روش های آماری مناسب ،از استدلال استقرایی در تعمیم نتایج استفاده شده است . چون هدف پژوهش شناخت رابطه همبستگی بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری می باشد و تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آنها سعی می شود رابطه متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود. بنابراین ضریب همبستگی شاخص دقیقی است، که بیان می کند تغییرات متغیر تا چه اندازه ای به متغیر دیگری وابسته است.

3-3 جامعه مطالعاتی و نمونه آماری
جامعه مطالعاتی پژوهش حاضر در برگیرنده شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 88-85 به تعداد 405 شرکت می باشد.
جهت انتخاب نمونه محدودیت های زیر بر روی شرکتهای جامعه آماری اعمال می شود:
1- به لحاظ افزایش قابلیت مقایسه، دوره مالی آنها منتهی به اسفندماه باشد. علت ایجاد این محدودیت این است که در محاسبه متغیرها، به خصوص بازده، تا حد امکان دوره های زمانی مشابه باشند و شرایط و عوامل فصلی در انتخاب عوامل و متغیرها اثرگذار نباشد.
2- شرکتهایی که وقفه معاملاتی بیش از 6 ماه نداشته باشند.
3- شرکتهایی که داده های مورد نظر آنها در دسترس باشد.
بنابراین با توجه به موارد بند 1 الی 3 تعداد 79 شرکت به عنوان نمونه سیستماتیک تحقیق انتخاب شدند(لیست شرکتهای نمونه در پیوست آمده است) و برای هر متغیر این پژوهش تعداد 316 داده سال، جهت آزمون فرضیه های آماری محاسبه شده است.
نمودار1-3 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر ها

1-4-3متغیر وابسته
1-1-4-3کارایی سرمایه گذاری98
طبق تحقیق بیدل و همکاران99 (2009) جهت محاسبه کارایی سرمایه گذاری از فرمول انحراف از سرمایه گذاری مورد انتظار با استفاده از مدل پیش بینی سرمایه گذاری به عنوان تابعی از رشد درآمد استفاده می شود. بنا بر این سرمایه گذاری کمتر از حد( انحراف منفی از سرمایه گذاری مورد انتظار) و سرمایه گذاری بیشتر از اندازه( انحراف مثبت از سرمایه گذاری مورد انتظار) به عنوان عدم کارایی سرمایه گذاری در نظر گرفته می شود. (مک نیکولز و استابن 100، 2008،ص79) .
〖Invest〗_(i,t)=a_0+a_1 NEG_(i,t)+a_2 〖%RevGrowth〗_(i,t-1)+a_3 〖NEG*%RevGrowth〗_(i,t-1)+ε_(i,t) (1-1)
〖Invest〗_(i,t) : جمع سرمایه گذاری در ماشین آلات ،تجهیزات، زمین، ساختمان،مخارج تحقیق و توسعه منهای درآمد حاصل از فروش داراییهای ثابت تقسیم بر کل داراییهای شرکت i در سال t.
NEG_(i,t) : متغیر ساختگی که برای مقادیر منفی رشد درآمد شرکت مقدار یک می گیرد و در غیر این صورت مقدار صفر می گیرد.
〖%RevGrowth〗_(i,t-1): نرخ رشد سالانه درآمد شرکت i در سال t-1.
ε_(i,t): خطای باقی مانده
a_1 تا a_3ضرایب متغیر ها(شیب)
a_0 : مقدار ثابت محاسبه شده توسط مدل رگرسیون
طبق تحقیق بیدل101 (2009) مقدار انحراف از سرمایه گذاری مورد انتظار( مقدار خطای باقی مانده)102 معادله (1) به عنوان عدم کارایی سرمایه گذاری در نظر گرفته می شود. سرمایه گذاری کمتر از اندازه حاصل مقدار منفی این خطای باقی مانده و سرمایه گذاری بیش از اندازه بیانگر مقدار مثبت آن می باشد.

2-4-3متغیر مستقل
1-2-4-3 کیفیت گزارشگری مالی103
برای محاسبه کیفیت گزارشگری مالی ابتدا بر اساس مدل مک نیکولز 104 (2002)، کیفیت اقلام تعهدی را محاسبه می کنیم سپس قدر مطلق خطای باقی مانده را به عنوان نماینده کیفیت گزارشگری مالی درنظر می گیریم. این معیار بر اساس این نظر می باشد که اقلام تعهدی از طریق کاهش هموارسازی ناشی از تغییرات در وجه نقد باعث افزایش آگاهی دهندگی سود می گردد و و در تحقیقات قبلی نیز در این زمینه مورد استفاده قرار گرفته است.
کیفیت اقلام تعهدی105: کیفیت اقلام تعهدی بر اساس مدل مک نیکولز106 (2002) محاسبه می شود. مدل مک نیکولز به شرح زیر است:
〖ΔWC〗_(i,t)/Assets_(i,t) =β_(0,i)+β_(1,i) CFO_(i,t-1)/Assets_(i,t) +β_(2,i) CFO_(i,t)/Assets_(i,t) +β_(3,i) CFO_(i,t+1)/Assets_(i,t) +β_(4,i) 〖Δsales〗_(i,t)/Assets_(i,t) +β_(5,i) PPE_(i,t)/Assets_(i,t) +V_(i,t)(2-1)
در معادله فوق:
〖ΔWC〗_(i,t) : برابر با تغییر در حسابهای سرمایه در گردش شرکت i در سال t که به شکل زیر محاسبه می شود:
تغییر در حسابهای سرمایه در گردش=افزایش در حسابهای دریافتنی+افزایش موجودی کالا+کاهش حسابهای پرداختنی و بدهی ها+کاهش در مالیات پرداختنی+ افزایش(کاهش) در سایر داراییها(بدهی ها)
〖Assets〗_(i,t) : میانگین داراییهای شرکت i در سال t
〖CFO〗_(i,t-1) : وجه نقد حاصل از عملیات شرکت i در سال t-1
〖CFO〗_(i,t): وجه نقد حاصل از عملیات شرکت i در سال t
〖CFO〗_(i,t+1): وجه نقد حاصل از عملیات شرکت i در سال t
〖Δsales〗_(i,t) : تغییر در حساب فروش شرکت i در سال t
〖PPE〗_(i,t) : اموال ماشین آلات و تجهیزات شرکت I در سال t
V_(i,t) : خطای باقی مانده
β_(1,i) تا β_(5,i) ضرایب متغیر ها(شیب)
β_(0,i) : مقدار ثابت محاسبه شده توسط مدل رگرسیون
مقدار خطای باقی مانده در معادله شماره (2) بیانگر این است که خطای برآورد در اقلام تعهدی جاری ارتباطی با جریان وجه نقد عملیاتی ندارد و به وسیله تغییر در درآمد و ماشین آلات و تجهیزات قابل تبیین نیست. در این تحقیق این قدر مطلق خطای باقیمانده به عنوان نماینده کیفیت گزارشگری مالی مورد استفاده قرار می گیرد.
3-4-3متغیر های تعدیل:
متغیر های تعدیل در این تحقیق شامل اندازه شرکت، وجه نقد نگهداری شده، فرصت های رشد، عینی بودن دارایی می باشد.
1-اندازه شرکت107 : که برابر با لگاریتم داراییهای شرکت می باشد
(3-1) Size=log(〖َAsset〗_t)
t : میزان داراییهای شرکت در سال 〖Asset〗_t
2- وجه نقد 108 : بیانگر متغیر میزان وجه نقد شرکت می باشد که با استفاده از تقسیم برابر با وجه نقد بر کل داراییها استاندارد می شود.

3-فرصت رشد109: که به وسیله نسبت ارزش بازار بر ارزش دفتری سرمایه اندازه گیری می شود:
(4-1) GROWOP = Pij / BVij
:GROWOP فرصت رشد
P_(ij ) : ارزش بازار سرمایه شرکت
〖BV〗_ij : ارزش دفتری سرمایه شرکت
4- عینی بودن داراییها 110 : نسبت عینی بودن داراییها که برابر است با:
Tang=〖PPE〗_(i,t)/(Total Ass〖et〗_(i,t) ) (5-1)
Tang: عینی بودن دارایی
〖PPE〗_(i,t): اموال ماشن آلات و تجهیزات شرکتi در سال t
Total Ass〖et〗_(i,t): کل داراییهای شرکتi در سال t

5-3 حدود مطالعاتی
قلمرو تحقیق چهارچوبی را فراهم می نماید تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.

1-5-3 قلمرو مکانی تحقیق
این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (بازار سرمایه ایران) را مورد بررسی قرار می دهد .

2-5-3 قلمرو زمانی تحقیق
دوره زمانی این پژوهش با توجه به در دسترس بودن اطلاعات مربوط به متغیر های تحقیق و محدودیت های هزینه و زمان ، 4 ساله و از ابتدای سال 1385 تا انتهای سال 1388 است. همچنین برای محاسبه متغیرهای تحقیق از داده های سال 1380 تا سال 1388 نیز استفاده شده است
3-5-3 قلمرو موضوعی تحقیق
در این پژوهش ، بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و همچنین تاثیر متغیر های وجه نقد، اندازه شرکت، عینی بودن داراییها، فرصت های رشد بر روابط میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری مورد کنکاش قرار می گیرد و در حوزه مدیریت سرمایه گذاری قابل بحث است .

6-3 روش های جمع آوری اطلاعات
روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق روش کتابخانه ای است.مباحث تئوریک پژوهش از مسیر مطالعه منابع ، نشریات ؛ منابع داخلی و خارجی موجود در کتابها و استفاده از اینترنت جمع آوری شده است. جمع اوری اطلاعات با استفاده از اطلاعات اولیه شرکتها بوده است؛ یعنی اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق کلاً از روش کتابخانه ای، با استفاده از نرم افزار ره آورد نوین و با مراجعه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و مطالعه صورتهای مالی اساسی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای 1388-1385 بدست آمده اند. در این باره علاوه بر مطالعه صورتهای مالی اساسی، اطلاعات مربوط به صورتهای مالی از سایت اطلاعاتی بورس مورد استفاده قرار گرفته است.

7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آنها تلاش می شود رابطه متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود این ضریب شاخص دقیقی است که با محاسبه آن می توان نشان داد که یک متغیر تا چه اندازه با متغیرهای دیگر پیوند دارد و می توان برای همبستگی (مثبت یا منفی) میزان و مقدار آن را محاسبه کرد .
پس از جمع آوری اطلاعات مربوط از نرم افزار صفحه گسترده اکسل (Excel) جهت طبقه بندی اطلاعات و محاسبه متغییر ها استفاده گردید و در نهایت اطلاعات حاصل با استفاده از نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش پژوهش همبستگی می باشد جهت انجام آزمون های آماری از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون و تحلیل واریانس (ANOVA)که دارای خطای معیار کمتری در مقایسه با سایر روش های آماری می باشند استفاده شده است .

1-7-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی:
پژوهش های همبستگی – تعریف ، هدف و مزایا:
پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی، کشف یا تعیین می شود. هدف روش پژوهش همبستگی ، مطالعه حدود تغییرهای چند متغیر با حدود تغییرهای چند متغیر دیگر است. هدف ضریب همبستگی ، بیان رابطه بین دو یا چند متغیر به صورت ریاضی است. در صورتی که رابطه متغیرها کامل و مثبت باشد ضریب همبستگی ، یک است و چنانچه همبستگی بین متغیرها کامل و منفی باشد ضریب همبستگی ، منفی یک ، (-1) خواهد شد. طرح بنیانی و اساسی پژوهش همبستگی بسیار ساده است. در این روشها به جمع آوری نمره های دو (یا چند) متغیر برای آزمودنی های یکسان می پردازیم و سپس ضریب همبستگی را محاسبه می کنیم. به طور خلاصه، ضریب همبستگی را می توان برای بیان روابط علت و معلولی به کار برد. هر چند که این روش به منظور کشف و پیش بینی روابط بین دو متغیر A و B به کار می رود. مزیت عمده روش همبستگی این است که به محقق اجازه می دهد که متغیرهای زیادی را اندازه گیری کند و همزمان، همبستگی درونی بین آنها را محاسبه نماید. امتیاز دیگر روش همبستگی در این است که می تواند درباره درجه همبستگی بین متغیرهای مورد مطالعه ، اطلاعات لازم را فراهم سازد و روش همبستگی یا درجه همبستگی را در کل دامنه یا محدوده معین مشخص کند. روش همبستگی برای دو هدف عمده به کار می رود:
1) کشف همبستگی بین متغیرها
2) پیش بینی یک متغیر از یک یا چند متغیر دیگر.
به طور کلی هدف پژوهش همبستگی عبارت است از درک الگوهای پیچیده رفتاری از طریق مطالعه و همبستگی بین این الگوها و متغیرهایی که فرض می شود بین آنها رابطه وجود دارد . تحلیل همبستگی ، ابزاری آماری است که بوسیله آن می توان درجه ای که یک متغیر به متغیری دیگر از نظر خطی مرتبط است را اندازه گیری کرد. همبستگی را به طور معمول با تحلیل رگرسیون به کار می برند.
درجه همبستگی درباره دو معیار بحث می کند:
1) ضریب تعیین 2) ضریب همبستگی
1- ضریب تعیین :
مهمترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین دو متغیر x و y را توضیح داد. این مقدار همیشه بین صفر تا یک است:
(1-3)
گرچه ضریب همبستگی مثلاً 50% به این معنا نیست که دو یا چند متغیر دارای 50 درصد تغییرهای مشترک می باشد، ولی مجذور همبستگی (ضریب تعیین) ، این تغییرهای مشترک را نشان می دهد. در صورتی که همبستگی دو آزمون 50% باشدف این دو ازمون دارای تغییرهای مشترک به میزان یا 25 درصد است.
2- ضریب همبستگی:
اگر از ضریب تعیین ، ریشه دوم بگیریم ، به مقدار بدست آمده ضریب همبستگی می گوییم و آن را با r نشان می دهیم که می تواند عدد مثبت یا منفی یا صفر باشد.
کرلینجر (1986) و تاک من111 در بحث انتخاب مسئله و ساخت فرضیه برای بیان فرضیه، ویژگی هایی را مطرح می کنند که سه ویژگی اول مشترک و ویژگی چهارم مربوط به تاک من می باشد:
1) مسئله باید همبستگی بین دو یا چند متغیر را مورد سوال قرار دهد.
2) مسئله باید به صورت روشن ، بدون ابهام و به طور معمول سوالی بیان شود
3) با استفاده از روش های موجود قابل آزمون باشد. باید امکان جمع آوری اطلاعات برای پاسخ گویی به آن وجود داشته باشد .
4) نباید موقعیت یا وضعیت اخلاقی را پدید آورد (دلاور، 1374، ص 9)
روش همبستگی گشتاوری (پیرسون 112 ):
روش همبستگی گشتاوری 113 زمانی به کار می رود که متغیرهای مورد مطالعه (دو متغیری که قصد محاسبه ضریب همبستگی بین آنها را داریم) به صورت پیوسته باشند.
در این پژوهش نیز با توجه به ویژگی متغیر های بدست آمده که از لحاظ پیوسته بودن دارند و نیز مزیتی که روش همبستگی پیرسون دارد از این روش استفاده شده است که مشخصات این روش به شرح زیر می باشد.

روش
علامت
متغیر اول
متغیر دوم
متغیر سوم
متغیر چهارم

…
ویژگی
همبستگی گشتاوری پیرسون
R
پیوسته
پیوسته
پیوسته
پیوسته
…
دقیق ترین و با ثبات ترین روش با کمترین خطای معیار
و نحوه محاسبه آن به شرح فرمول زیر می باشد:
r=〖COV 〗_(x . y)/(〖σ 〗_x 〖σ 〗_y )= ( 1/N ∑▒( x_i-¯x)(y_i-¯y))/√((〖∑▒( x_i-¯x)〗^2 )/N (〖∑▒( y_i-¯y)〗^2 )/N) (2-3)
در این پژوهش پس از جمع آوری داده ها ،محاسبه متغیرها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. در بسیاری از فرضیه ها هدف بررسی ارتباط بین دو متغیر است. صرف نظر از بحث تحلیل رگرسیون می تواند از آزمون های استقلال برای بررسی ارتباط معنی دار دو متغیر استفاده کرد. اگر دو متغیر تعریف شده در فرضیه ها دارای مقیاس کمی باشند، می توان با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون به استقلال یا ارتباط بین دو متغیر پی برد. ضریب همبستگی پیرسون دارای پارامتری است و همان طور که از قبل عنوان شد به صورت زیر است:
(3-3)
مراحل آزمون :
1) تعریف فرضیه های آماری به صورت زیر:
بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری همبستگی معنی دار وجود ندارد.
بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری همبستگی معنی دار وجود دارد.
2) تعیین سطح زیر منحنی : و
که حسب مورد آزمون t یا z استفاده می گردد،که در این پژوهش با توجه به دو متغیر بودن فرضیه و نوع همبستگی آن از ضریب همبستگی پیرسون و نیز از آزمون t استیودنت در سطح اطمینان 95 درصد (سطح خطا 5 درصد) به منظور آزمون معنی دارد بودن رابطه همبستگی بین دو متغیر استفاده شده است .
3) به طور معمول دو نوع ریسک یا خطا وجود دارد:
خطای نوع اول (ریسک) : که در این خطا ما به اشتباه فرض رد می کنیم در حالی که بایستی فرضیه پذیرفته می شود
خطای نوع دوم (ریسک) در این خطا نیز فرضه غلط می باشد و بایستی رد شود، درحالی که به اشتباه پذیرفته می شود
به طور معمول دو نوع با مقادیر 5% = و 1%= برگزیده می گردد و با توجه به دو دامنه بودن توزیع ها، به طور معول از برای آزمون استفاده می شود به طوری که می باشد که در این پژوهش سطح خطا () ، 5% در نظر گرفته شده است و درجه آزادی به صورت df= n-2 محاسبه می گردد نمودار این آزمون به صورت زیر می باشد:
نمودار

4) تعریف و محاسبه آماره آزمون:
آماره آزمون اگر از نوع باشد به صورت زیر تعریف خواهد شد:
(4-3) یا
5) تصمیم گیری
اگر t محاسبه شده درناحیه دنباله سمت راست یا چپ قرار گیرد نظر به برگزیدن 5% = با اطمینان 95% می توان پذیرفت که بین دو متغیر x و y ارتباط معنی دار و در صورتی که در ناحیه قرار گیرد می توان گفت که رابطه معنی داری بین x و y وجود ندارد.
مسئله ای که بیشتر پژوهشگران در برنامه ریزی هر پژوهش، با آن مواجه اند اندازه یا حجم لازم برای نمونه است. قانون کلی در این مورد، بزرگترین اندازه ممکن را تصویب می کند. هدف از مطالعه نمونه کسب اطلاع در مورد جامعه است که نمونه از ان انتخاب شده است. بنابراین هر چه نمونه با حجم بزرگتری انتخاب شود،بین شاخص های آماری ، ارتباط نزدیکی وجود دارد. با نمونه بزرگ ، پژوهشگر ، کمتر فرض صفر را در شرایطی که درست نیست، می پذیرد.
(5-3)
که برآورده های و B به صورت و b نشان داده شده و از رابطه ذیل بدست آمدهاست:
(6-3)
همچنین ضریب ثابت () و شیب خط (B) به صورت زیر آزمون گردیده است:
عرض از مبدا مساوی با صفر است
عرض از مبدا مخالف صفر است
شیب خط برابر صفر است
شیب خط برابر صفر نیست
که برای آزمون فرضیه های بالا آماره های زیر استفاده می شود:
(7-3)
و دارای توضیح t با n-2 درجه آزادی است که برای نمونه های بزرگ ، توزیع آن با توزیع نرمال استاندارد ، تقریب زده می شود(آذر و مومنی،1385، 209-201).

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 مقدمه‏
پژوهشگر پس از این که روش تحقیق خود را مشخص کرد و با استفاده از ابزارهای مناسب،داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری کرد، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها،… سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند، در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آن ها را روشن کند و سرانجام بتواند راه حلی و پاسخی برای پرسش تحقیق بیابد. پیوند دادن موضوع تحقیق به رشته ای از اطلاعات موجود مستلزم اندیشه ای خلاق است، معمولاً موضوعی به ذهن محقق خطور می کند که یافتن منابع داده های موجود، برای بررسی آن مستلزم خلاقیت ذهنی محقق است، آرایش و تنظیم داده ها نیز مستلزم خلاقیت است. فرایند تجزیه و تحلیل داده ها، فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه (نمونه)آماری فراهم آمده اند؛ خلاصه، کدبندی و دسته بندی … و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید(خاکی،1387،ص 305-303).
تجزیه و تحلیل اطلاعات به عنوان مرحله ای علمی، از پایه های اساسی هر پژوهش علمی به شمار می رود ،که به وسیله آن کلیه فعالیت های پژوهش تا رسیدن به نتیجه، کنترل و هدایت می شوند. در این فصل نیز به توصیف داده های پژوهشی و تجزیه و تحلیل هر یک از فرضیات خواهیم پرداخت.

2-4 شا خص های توصیفی متغیرها
به منظور شناخت بهتر ماهیت جامعه ای که در پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است و آشنایی بیشتر با متغیر های پژوهش، قبل از تجزیه و تحلیل داده های آماری ،لازم است این داده ها توصیف شود.همچنین توصیف آماری داده ها،گامی در جهت تشخیص الگوی حاکم برآن ها وپایه ای برای تبیین روابط بین متغیرهایی است که در پژوهش به کار می رود(خورشیدی وقریشی،1381ص،254).
بنابراین، قبل از این که به آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شود، متغیرهای پژوهش به صورت خلاصه در نگاره شماره (1-4) مورد بررسی قرار می گیرد. این نگاره حاوی شاخص هایی برای توصیف متغیرهای تحقیق می باشد. این شاخص ها شامل ،شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع است.

جدول(1-4): شاخص های توصیف کننده متغیرهای تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (آماری)
متغیر ها
شاخص ها
کارایی سرمایه گذاری
کیفیت گزارشگری مالی

اندازه شرکت

فرصت های رشد
تعداد
316
316
316
316
میانگین
0.0357
0.0135
5.999
7.0314
خطای معیار میانگین
0.00228
0.00163
0.04047
1.6423
انحراف معیار
0.04044
0.02897
0.71948
9.1948
واریانس
0.002
0.001
0.518
1.2144
چولگی
1.129
0.291
0.050
12.082
خطای استاندارد ضریب چولگی
0.137
0.137
0.137
0.137
کشیدگی
0.258
6.639
0.236-
15.173
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
0.273
0.273
0.273
0.273
دامنه تغییرات
0.18
0.26
3.71
19.75
بالاترین
0.16
0.14
7.90
19.25
پایین ترین
0.02-
0.12-
4.19
0.05-

ادامه جدول1-4
متغیر ها
شاخص ها

وجه نقد

عینی بودن دارایی ها
تعداد
316
316
میانگین
0.0315
0.1975
خطای معیار میانگین
0.00167
0.01002
انحراف معیار
0.02967
0.17806
واریانس
0.001
0.032
چولگی
1.574
1.022
خطای استاندارد ضریب چولگی
0.137
0.137
کشیدگی
2.744
0.469
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
0.273
0.273
دامنه تغییرات
0.17
0.081
بالاترین
0.16
0.00
پایین ترین
0.01-
0.81

جدول (1-4) نشان می دهد که متغیر های تحقیق دارای چه ویژگی هایی هستند، سطر اول این نگاره بیان می کند که تعداد کلیه داده ها برای تمامی متغیرهای مورد مطالعه برابر با 316عدد می باشد و سطر دوم میانگین متغیرهای جمع آوری شده را به تفکیک نشان می دهد ،که به عنوان مثال میانگین کارایی سرمایه گذاری 0.0.0357 است. سطر پنجم واریانس و پراکندگی متغیر ها را حول میانگین نمایش می دهد که واریانس کارایی سرمایه گذاری 0.002 می باشد. سطرهای ششم و هشتم میزان چولگی و کشیدگی داده ها را نسبت به منحنی نرمال زنگوله ای شکل نشان می دهد و سطر دهم تغییرات بزرگترین و کوچکترین اعداد را به عنوان دامنه تغییرات توصیف می کند.

3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق
با توجه به مستندات و ادبیات اشاره شده در فصل دوم و همچنین خلاصه چارچوب نظری تحقیق در فصل اول، نشان از این مطلب دارد که در اکثر تحقیقات انجام شده،متغیرهای مورد مطالعه را به صورت سالانه محاسبه ودر تحلیل و تفسیرکلی از آنها استفاده نموده اند. در این مرحله محقق،پس از تعیین و محاسبه متغیر های مستقل و وابسته ، به آزمون فرضیات تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها می پردازد. ابتدا وجود رابطه همبستگی بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل را مورد آزمون قرار داده و سپس از روش رگرسیون جهت تعیین رابطه ریاضی بین متغیر های مستقل و وابسته استفاده گردید. در واقع ،تجزیه و تحلیل رگرسیون کمک می کند تا رابطه خطی بین متغیر ها را در صورت وجود چنین رابطه ای پیدا کنیم .در مرحله پایانی برای تعیین میزان ارتباط بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل در تحقیق از معیار همبستگی استفاده شده است .خوشبختانه جهت اجتناب از محاسبه آماره های متناظر در جدولt ،نرم افزار SPSS مقدار احتمال را محاسبه و ارائه می نماید که از آن می توان برای رد یا تائید فرض صفر استفاده نمود. خلاصه یافته ها ی هر فرضیه به شرح ذیل بیان می شود:

1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها:
از آن جائی که نرمال بودن متغیر وابسته به نرمال بودن باقیمانده های مدل می انجامد؛ لازم است قبل از برازش مدل ، نرمال بودن آن کنترل شود.
فرض صفر و فرض مقابل آزمون نرمالیتی به صورت زیر است:
توزیع داده ها نرمال است
توزیع داده ها نرمال نیست
تعداد
میانگین
انحراف معیار
قدر مطلق
بیشترین
انحراف معیار
بیشترین
انحراف
مثبت
بیشترین
انحراف
منفی
کولموگروف
اسمیرنوف
سطح معنی داری
316
0.0357
0.04044
0.75
0.75
0.49-
1.338
0.056

جهت آزمون فرض بالا از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است.در این آزمون هر گاه سطح معناداری کمتر از 5% باشد فرض صفر در سطح 95% اطمینان رد می شود؛
جدول( 2-4)آزمون کولموگراف – اسمیرنوف K-S))برای متغیر وابسته(کارایی سرمایه گذاری) تحقیق

بر اساس مقادیر ارائه شده جدول (2 -4) از آنجایی که مقادیر سطح معناداری، برای کارایی سرمایه گذاری در مدل بیشتر از 5% است ( Sig. > 0/05 یا P- value)، بنابراین فرض صفر یعنی نرمال بودن متغیر ها رد نمی شود.

2-3- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه
1-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول:
بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
آزمون فرضیه اول :اگر فرضیه اصلی اول را به صورت آماری بیان کنیم، به حالت زیر در خواهد آمد:
همبستگی معنا داری بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ، وجود ندارد.
همبستگی معنا داری بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ، وجود دارد.
و با نگاره های آماری ذیل نمایش داده میشود:

جدول (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری
دوربین- واتسون
خطای معیار تخمین
ضریب تعیین تعدیل شده
ضریب تعیین
ضریب همبستگی
مدل
چ
1.699
0.02607
0.126
0.129
0.359
1

طبق جدول شماره (3-4) ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری 0.359 است. این عدد در سطح خطای 5% رابطه معنی داری را بین دو کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری نشان می دهد. با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS؛ جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از پنج درصد است، فرض H0 در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین این دو متغیر تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد 0.126 را نشان می دهد، که عدد متوسطی می باشد و برازش مناسبی از تغییرات متغیر کیفیت گزارشگری مالی توسط متغیر کارایی سرمایه گذاری ارائه می کند. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق نگاره (3-4) 1.699 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
جدول (4-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری

ANOVA b
سطح معنی داری
Fآماره
Mean Square
درجه آزادی
Sum of Squares
مدل
0.00
46.352
0.066
1
0.066
رگرسیون

0.001
315
0.449
Residual

316
0.515
جمع

جدول (4-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین متغیر کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط نگاره ANOVA و ازطریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد.حال دنبال پیدا کردن این رابطه می رویم:
جدول (5-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری

سطح معنی داری
tآماره
ضرایب استاندارد شده
ضرایب استاندارد نشده
مدل

Beta
Std. Error
B

0.00
12.350

0.002
0.029
(Constant)
0.00
6.808
0.359
0.074
0.501
کیفیت گزارشگری مالی
در خروجی جدول شماره (5-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
Y_inveffi=0.029+0.501β_FRQ+e_i
طبق خروجی جدول شماره (5-4)، بقیه ستون های این نگاره شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، 0) =sig ) آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت ،برابر با صفر و کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون حذف کرد.
نمودار 1-4آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون برای متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری

نمودار شماره (6-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری استفاده کرد.

2-2-3-4-تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم
اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه اصلی دوم مبنی بر تاثیر اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ،ابتدا روابط میان متغیر های اندازه شرکت ، کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری را بصورت یک رگرسیون سه متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی دو متغیره کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری بدون متغیرتعدیل گر اندازه شرکت مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیرتعدیل گر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیرتعدیل گر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در نگاره شماره (7-4) آمده است:
جدول(6-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر اندازه شرکت بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری
شده تایید فرضیه
کارایی سرمایه گذاری ،کیفیت گزارشگری مالی
0.359

0.129
0.126
1.699
46.352
6.808
316
0.05
0.00

H1

کارایی سرمایه گذاری ،کیفیت گزارشگری مالی
،اندازه شرکت
0.408
0.166
0.161
1.708
31.164
3.748
316
0.05
0.00

H1

با توجه به نتایج به دست آمده که درجدول شماره (7-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر اندازه شرکت، نشان می دهد که با افزودن متغیر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 3.5% از 12.6% به 16.1% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیرتعدیل گر اندازه شرکت بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق نگاره (7-4) 1.708 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی دوم (اندازه شرکت ، بر روابط میان متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ، تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.

3-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی سوم
میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت ، بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه اصلی سوم مبنی بر تاثیر میزان وجه نقد نگهداری شده بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ،ابتدا روابط میان متغیر های میزان وجه نقد نگهداری شده ، کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری را بصورت یک رگرسیون سه متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی دو متغیره کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری بدون متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در نگاره شماره (7-4) آمده است:
جدول(7-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر میزان وجه نقد نگهداری شده بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری
شده تایید فرضیه
کارایی سرمایه گذاری،کیفیت گزارشگری مالی
0.359

0.129
0.126
1.699
46.352
6.808
316
0.05
0.00

H1

کارایی سرمایه گذاری ، کیفیت گزارشگری مالی
،میزان وجه نقد
0.358
0.125
0.119
1.607
25.594
1.629
316
0.05
0.068

H0

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (8-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده ، نشان می دهد که با افزودن متغیر میزان وجه نقد نگهداری شده به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با کاهشی به میزان 0.7% از 12.6% به 11.9% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر میزان وجه نقد نگهداری شده بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (8-4) 1.607 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی سوم (میزان وجه نقد نگهداری شده ، بر روابط میان متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ، تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% رد می شود.

4-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی چهارم
فرصت های رشد ، بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه اصلی سوم مبنی بر تاثیر فرصت های رشد بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ،ابتدا روابط میان متغیر های فرصت های رشد ، کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری را بصورت یک رگرسیون سه متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی دو متغیره کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری بدون متغیرتعدیل گر فرصت های رشد مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیرتعدیل گر فرصت های رشد به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر فرصت های رشد بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیر فرصت های رشد به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر فرصت های رشد بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (9-4) آمده است:

جدول(8-4) خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر فرصت های رشد بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری
شده تایید فرضیه
کارایی سرمایه گذاری ،کیفیت گزارشگری مالی
0.359

0.129
0.126
1.699
46.352
6.808
316
0.05
0.00

H1

کارایی سرمایه گذاری ،کیفیت گزارشگری مالی
،فرصت های رشد
0.417
0.174
0.168
1.713
32.885
4.123-
316
0.05
0.00

H1

با توجه به نتایج به دست آمده که درجدول شماره (9-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر فرصت های رشد ، نشان می دهد که با افزودن متغیر فرصت های رشد به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 4.4% از 12.6% به 16.8% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیرتعدیل گر فرصت های رشد بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق نگاره (9-4) 1.713 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی سوم (فرصت های رشد ، بر روابط میان متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ، تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.
5-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی پنجم
عینی بودن دارایی ، بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه اصلی پنجم مبنی بر تاثیر عینی بودن دارایی بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ،ابتدا روابط میان متغیر های عینی بودن دارایی ، کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری را بصورت یک رگرسیون سه متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی دو متغیره کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری بدون متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در نگاره شماره (10-4) آمده است:
جدول(9-4)خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر عینی بودن دارایی بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری
شده تایید فرضیه
کارایی سرمایه گذاری ،کیفیت گزارشگری مالی
0.359

0.129
0.126
1.699
46.352
6.808
316
0.05
0.00

H1

کارایی سرمایه گذاری ،کیفیت گزارشگری مالی
،عینی بودن دارایی
0.355
0.122
0.115
1.519
2.885
1.719
316
0.05
0.060

H0

با توجه به نتایج به دست آمده که درجدول شماره (10-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر عینی بودن دارایی رشد به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با کاهشی به میزان 1.1% از 12.6% به 11.5% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق نگاره (10-4) 1.519 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی پنجم (عینی بودن دارایی ، بر روابط میان متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری ، تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% رد می شود.
در نهایت مدل رگرسیون چند گانه ای را برازش می نماییم،که تاثیرکلیه متغیر های مستقل و متغیر های تعدیلی مربوط را بر متغیر وابسته؛نشان می دهد .
جدول (10-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین همه متغیر های مدل
دوربین- واتسون
خطای معیار تخمین
ضریب تعیین تعدیل شده
ضریب تعیین
ضریب همبستگی
مدل
1.694
0.03671
0.176
0.189
0.435
1

طبق جدول شماره (11-4) ضریب همبستگی مربوط به مدل کلی تحقیق برابر با 0.435 است. این عدد در سطح خطای 5% رابطه معنی داری را بین متغیرهای کیفیت گزارشگری مالی و متغیر های مستقل نشان می دهد. با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS؛ جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از پنج درصد است، فرض H0 در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین این متغیرها تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد 0.176 را نشان می دهد، که عدد متوسط و کمی می باشد و برازش کمی از تغییرات کیفیت گزارشگری مالی توسط متغیر های فوق ارائه می کند. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق نگاره (11-4) 1.694 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
در ادامه به نحوه برازش رگرسیون چند گانه به روش Enter به شرح زیر(نگاره 12-4) می پردازیم.

جدول(11-4) خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه به روش Enter

مدل
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده

آماره t))
سطح
معنی داری

شاخص
وضعیت
Collinearity Statistics

B
Std.Error

VIF
Tolerance
(Constant)
0.031-
0.022
–
2.403-
0.00
1.000
–
–
کیفیت گزارشگری مالی
0.479
0.075
0.343
6.347
0.00
1.709
1.117
0.895
اندازه
0.23
0.004
0.162
2.512
0.013
1.906
1.595
0.627
وجه نقد نگهداری شده
0.00
0.00
0.0.095
1.574
0.117
2.283
1.382
0.724
فرصت های رشد
0.19
0.03
0.090
1.538
0.032
3.041
1.207
0.829
عینی بودن دارایی ها
0.011
0.001
0.082
1.457
0.146
4.758
1.068
0.936

با توجه به جدول شماره( 12-4) وسطح معنی داری(sig=0) مربوط به آماره فیشر که از سطح خطای 5% کمتر است؛ در نتیجه معنی داری مدل رگرسیونی برازش شده، تائید گردیده و در مورد مقدار ثابت و ضریب B مربوط به هر متغیر،در مدل کلی نیز با توجه به سطح معنی داری(sig) تصمیم گیری شده است. از آنجا که در این خروجی، سطح معنی داری (sig) آزمون تساوی ضریب رگرسیون مربوط به متغیرهای وجه نقد نگهداری شده و عینی بودن دارایی بزرگتر از پنج درصد است؛ بنابراین فرض تساوی ضریب رگرسیون با صفر(فرض H0)، تایید می شود و باید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد و نشان می دهد که هیچ رابطه معنی داری بین متغیرهای وجه نقد نگهداری شده و عینی بودن دارایی با متغیر کارایی سرمایه گذاری وجود ندارد.اما در مورد سایر متغیر ها فرض تساوی ضریب رگرسیون با صفر(فرض H0) رد می شود ونباید آنها را از معادله رگرسیون خارج کرد. هم خطی وضعیتی است که نشان می دهد یک متغیر مستقل تابعی خطی از سایر متغیرهای مستقل است. اگر هم خطی در یک مدل بالا باشد بدین معنی است که بین متغیر های مستقل همبستگی بالایی وجود دارد و ممکن است با وجود بالابودن r2 مدل دارای اعتبار بالایی نباشد. شاخصهای وضعیت با مقدار بیشتر از 15 نشان دهنده آن است که احتمال هم خطی بین متغیر های مستقل می باشد و مقدار بیشتر از 30 بیانگر مشکل جدی در استفاده از رگرسیون می باشد و با توجه به اینکه مقدار شاخص وضعیت مربوط به متغیر های مدل، کمتر از 15 است و نشانگر این است که احتمال هم خطی بین متغیرهای مستقل وجود ندارد و نباید از مدل کلی حذف شوند؛ هر چقدر تولرانس کم باشد اطلاعات مربوط به متغیر ها کم بوده و مشکلاتی در استفاده از رگرسیون ایجاد می شود ؛اما همانطوریکه مشاهده می شود ، مقدار تولرانس متغیر های مدل در حد قابل قبول می باشد. در نتیجه مشکلی در استفاده از رگرسیون چند گانه پدید نمی آید.و مدل رگرسیون چند گانه مربوطه به شکل زیر خواهد بود.

-0.031+0.479FRQ+0.23Size+0.19Growop+ e i=у

فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه
کی از نیازهای اساسی در فرآیندتصمیم گیری، دسترسی به اطلاعات است. بدون دسترسی به اطلاعات تصمیمات به نتایج بهینه منجر نمی شود. کسانی که در حوزه مالی فعالیت می کنند نیازمند اطلاعات مالی هستند. این افراد ممکن است در مورد اطلاعات مالی گزارش شده قضاوت کنند یا بر مبنای آن تصمیم گیری نمایند. اطلاعات مالی توسط گروه های مختلف استفاده کننده و برای مقاصد گوناگون به کار می روند.
حسابداری یک سیستم پردازش اطلاعات است که به منظور شناسایی، اندازه گیری و طبقه بندی رویدادهای مالی موثر بر سازمان و واحد های تجاری و گزارش اثرات این گونه رویداد ها به تصمیم گیرندگان ، طرح ریزی شده است. از آنجا که محیط فعالیت واحد های تجاری متغیر است و تغییر در ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی محیط باعث تغییر در نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان ، ناگزیر از تغییر می باشد. به بیان دیگر ، نیازهای اطلاعاتی جدیدی که بر اثر تغییر در محیط حسابداری برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی پدید می آید، تغییر در مبانی حسابداری یا تدوین اصول و استانداردهای اندازه گیری و گزارشگری با کیفیت بهتر و همچنین افزایش میزان اطلاعاتی که لازم است افشاء شود را ضروری می سازد. عوامل زیادی بر کیفیت گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند همچنین گزارشگری مالی نیز بر عوامل مختلفی تاثیر گذار است. یکی از اهداف گزارشگری مالی تسهیل تخصصیص بهینه سرمایه در اقتصاد است. یکی از مهمترین جنبه های این نقش بهبود تصمیمات سرمایه گذاری است. همچنین افزایش شفافیت مالی پتانسیلی برای کاهش مشکل عدم کارایی سرمایه گذاری می شود و این تحقیق در این راستا انجام شده است.
در فصل چهارم به تجزیه وتحلیل اطلاعات آزمون فرضیه ها پرداخته شد . برای اطمینان از نرمال بودن توزیع داده ها از روش کلموگروف اسمینروف و برای آزمون فرضیه ها از روش t وخروجی نرم افزار SPSS استفاده گردید .
در این فصل به بررسی نتایج حاصل از ازمون فرضیه ها به طور کاملتر اشاره می گردد.

2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها
با توجه به تجزیه و تحلیل ارائه شده در فصل چهارم که در خصوص هر فرضیه انجام گرفت، ابتدا به تفکیک ، به نتایج هر فرضیه اشاره نموده و سپس به نتیجه گیری کلی در خصوص یافته های این پژوهش می پردازیم.

1-2-5نتایج فرضیه اصلی اول
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در نگاره (3-4) مشاهده می شود، به این نتیجه رسیدیم که ضریب همبستگی مثبت بین دو متغیر کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری در شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران وجود دارد و مقدار آن0.359 است ؛که این ضریب همبستگی میزان متوسط می باشد و در واقع متغیر های یاد شده نمی توانند به صورت مستقل عمل کنند و با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده به دست آمده که مقدار آن 0.126 می باشد، نشان می دهد که 12.6% از تغییرات کارایی سرمایه گذاری به کیفیت گزارشگری مالی وابسته است و بقیه آن مربوط به متغیر هایی می باشد که در این پژوهش در نظر گرفته نشده است. بررسی ها نشان داد که فرضیه فوق تایید گردیده، و رابطه خطی ومثبت بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری وجود دارد،که این نتیجه با تحقیات قبلی صورت گرفته توسط بوشمن و اسمیت114 در سال 2001، بیدل و هیلاری 115در سال 2006 و همچنین فنگ چن در سال 2010 هماهنگی دارد.

2-2-5نتایج فرضیه اصلی دوم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در نگاره (7-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر اندازه شرکت ، نشان می دهد که با افزودن متغیرتعدیل گر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 3.5% از 12.6% به 16.1% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر اندازه شرکت بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود.
sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی در سطح متوسط بین این متغیرها می باشد . با توجه به این که در جدول مربوط به آزمون خطی بودن مدل ، sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین سه متغیر تایید می گردد.با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی دوم(انداز شرکت بر روابط میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است ) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق بادآور نهندی در سال 1388 و همچنین تحقیات فنگ چن در سال 2010 هماهنگی دارد.

3-2-5نتایج فرضیه اصلی سوم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در نگاره (8-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده ، نشان می دهد که با افزودن متغیرتعدیل گر میزان وجه نقد نگهداری شده به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با کاهشی به میزان 0.7% از 12.6% به 11.9% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر میزان وجه نقد نگهداری شده بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. همچنین sig (سطح معنی داری) بیشتر از0.05می باشد که بیانگر عدم وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر کارایی سرمایه گذاری می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی سوم(میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت ، بر رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است) ، تایید نمی شود. این نتیجه با نتیجه تحقیقات فنگ چن در سال 2010 هماهنگی دارد.

4-2-5نتایج فرضیه اصلی چهارم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در نگاره (9-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر فرصت های رشد ، نشان می دهد که با افزودن متغیرتعدیل گر فرصت های رشد به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 4.4% از 12.6% به 16.8% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر فرصت های رشد بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی در سطح متوسط بین این متغیرها می باشد . با توجه به این که در جدول مربوط به آزمون خطی بودن مدل ، sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین سه متغیر تایید می گردد.با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی چهارم (فرصت های رشد بر روابط میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است ) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق هیلاری 116در سال 2006 و بادآور نهندی در سال 1388 و همچنین تحقیقات فنگ چن 117 در سال 2010 هماهنگی دارد.

5-2-5نتایج فرضیه اصلی پنجم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در نگاره (10-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون دو متغیره بین متغیر های کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری و نتایج رگرسیون سه متغیره با حضور متغیرتعدیل گر عینی بودن دارایی ها ، نشان می دهد که با افزودن متغیرتعدیل گر فرصت های رشد به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با کاهشی به میزان 1.1% از 12.6% به 11.5% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر عینی بودن دارایی ها بر روابط بین کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود.. sig (سطح معنی داری) بیشتر از0.05می باشد که بیانگرعدم وجود همبستگی بین متغیر عینی بودن دارایی ها با متغیر کارایی سرمایه گذاری می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی پنجم (عینی بودن دارایی ها بر روابط میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار است ) ، تایید نمی شود. این نتیجه با نتیجه تحقیات فنگ چن در سال 2010 هماهنگی دارد.

3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق
آنچه در جمع بندی و نتیجه گیری کلی آزمون فرضیه های تحقیق مبنی بر،رابطه معناداری متغیر های مستقل و متغیرهای تعدیلی پژوهش با متغیر وابسته کارایی سرمایه گذاری شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1385 تا 1388وجود دارد ،این است که کیفیت گزارشگری مالی ارتباط مثبت و معنی داری با کارایی سرمایه گذاری دارد و همچنین اندازه شرکت و فرصت های رشد بر روابط میان کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری تاثیر گذار هستند. نتایج به دست آمده در این پژوهش با نتایج حاصله از تحقیقات فنگ چن در سال 2010 و سایرین مطابقت دارد.
4-5 پیشنهادها
پس از انجام مراحل یک تحقیق علمی، اگر تحقیق در یک روند سیستماتیک و پژوهشگرانه صورت گرفته باشد، محقق محققاً می تواند نظراتی را هم در مورد یافته ها و نتایج تحقیق و هم راه کارها و پیشنهاد هایی را به منظور بهبود و بسط پژوهش های آتی بیان کند. بدین سبب در ادامه پیشنهاد هایی مطابق با نتایج تحقیق و همچنین برای پژوهش های آتی ارائه می شود.

1-4-5 پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش
با توجه به نتایج ارائه شده در فصل چهارم مبتنی بر یافته های هر فرضیه، پیشنهاداتی به شرح زیر ارائه می شود.
1- با توجه به نتیجه فرضیه اول و با توجه به اهمیت کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمابه گذاری ؛به سرمایه گذاران،سهامداران و مدیران پیشنهاد می شود،که با مفهوم کارایی سرمایه گذاری و کیفیت گزارشگری مالی بیشتر آشنا شده ودر تصمیم گیریها به آن توجه داشته باشند.
2- با توجه به نتیجه فرضیه دوم؛ پیشنهاد می شود،که در بررسی کارایی سرمایه گذاری شرکت ها به عامل اندازه شرکت به عنوان متغیری تاثیر گذار بر کارایی سرمایه گذاری توجه بیشتری داسته باشند و آن را در تصمیمات منطقی خود لحاظ کنند.
3- با توجه به نتیجه فرضیه چهارم ؛ پیشنهاد می شود،که در بررسی کارایی سرمایه گذاری شرکت ها به عامل فرصت های رشد که نماینده ای برای تشخیص چرخه عمر واحد اقتصادی نیز می باشد ، به عنوان متغیری تاثیر گذار بر کارایی سرمایه گذاری توجه بیشتری داشته باشند و آن را در تصمیمات منطقی خود لحاظ کنند.

2-4-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی
1-به محققان و پژوهشگران پیشنهاد می شود که برای پژوهش های آتی دوره زمانی تحقیق را طولانی تر در نظر بگیرند.
2-تحقیقی مشابه تحقیق حاضر و با استفاده از سایر متغیر های مالی و غیر مالی مرتبط با واحد تجاری و همچنین کارایی سرمایه گذاری از قبیل اهرم مالی، هزینه سرمایه، ریسک سیستماتیک و … انجام شود.
3-بررسی عدم کارایی سرمایه گذاری به وسیله سرمایه گذاری بیشتر از حد و سرمایه گذاری کمتر از حد و تاثیر آن بر کیفیت گزارشگری مالی.
4-بررسی تاثیر کیفیت گزارشگری مالی و هزینه نمایندگی و هزینه سرمایه.

5-5 محدودیت های تحقیق
در تمام تحقیقاتی که صورت می گیرد، محدودیت ها جزء لاینفک تحقیق هستند. زیرا همین محدودیت ها هستند که زمینه را برای تحقیقات آتی و جدید فراهم می سازد. این تحقیق نیز از این قاعده مستثنی نبود.
1. کمبود منابع و امکانات نرم افزاری در ارتباط با مبانی تئوریک موضوع
2. عدم استفاده از اطلاعات مالی شرکتهایی که پایان سال مالی آنها منتهی به 29 اسفندماه نبود.
دسترسی نداشتن به یک سیستم منسجم و یکپارچه از تحقیقات پژوهشگران تمامی دانشگاهها و موسسات

پیوست ها

جدول مربوط به صنایع و نام شرکت های نمونه آماری

ردیف
نام صنعت
نام شرکتها
1
استخراج کانه های فلزی
باما
2
استخراج کانه های فلزی
سرمایه گذاری معادن و فلزات (هلدینگ)
3
استخراج کانه های فلزی
معادن بافق
4
استخراج کانه های فلزی
معدنی دماوند
5
استخراج کانه های فلزی
چادرملو
6
استخراج معادن
تامین ماسه ریخته گری
7
انتشار ، چاپ و تکثیر رسانه های ضبط شده
افست
8
پیمانکاری عمومی
صنعتی دریایی ایران
9
ساخت ابزار پزشکی ، ابزار دقیق و ابزار اپتیکی ، ساعت مچی و انواع دیگر ساعت
کنتور سازی ایران
10
ساخت چوب ، محصولات چوب و چوب پنبه
فیبر ایران
11
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
پارس سرام
12
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
پشم شیشه ایران
13
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
سیمان تهران
14
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
سیمان فارس و خوزستان
15
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
سیمان هگمتان
16
ساخت فلزات اساسی
آلومینیوم ایران
17
ساخت فلزات اساسی
سپنتا
18
ساخت فلزات اساسی
صنعتی سپاهان
19
ساخت فلزات اساسی
فراوری مواد معدنی ایران
20
ساخت فلزات اساسی
کالسیمین
21
ساخت فلزات اساسی
گروه صنعتی سدید
22
ساخت فلزات اساسی
لوله و ماشین سازی ایران
23
ساخت کاغذ و محصولات کاغذی
کارتن مشهد
24
ساخت کک ، فرآورده های حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هسته ای
نفت بهران
25
ساخت کک ، فرآورده های حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هسته ای
نفت پارس
26
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
آبسال
27
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
تراکتورسازی ایران
28
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
سرمایه گذاری پارس توشه( هلدینگ)
29
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
کمباین سازی ایران
30
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
هپکو
31
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
ایران ترانسفو
32
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
کابل تک
33
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
لامپ پارس شهاب
34
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
موتوژن
35
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
پلاستیک شاهین
36
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
پلاسکوکار سایپا
37
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
تولیدی تهران
38
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
گاز لوله
39
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
بهنوش ایران
40
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
بیسکویت گرجی
41
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
ساسان
42
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
شوکوپارس
43
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
شهد ایران
44
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
صنعتی بهشهر
45
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
قند نقش جهان
46
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
لبنیات پاستوریزه پاک
47
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
لبنیات کالبر
48
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
آذرآب
49
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
آما
50
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
ماشین سازی اراک
51
ساخت منسوجات
نساجی بروجرد
52
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
پارس دارو
53
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
پتروشیمی خارک
54
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
پتروشیمی فارابی
55
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
تولی پرس
56
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
داروسازی جابر ابن حیان
57
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
داروسازی فارابی
58
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
کربن ایران
59
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
کف
60
شرکتهای معظم چند رشته ای صنعتی
سرمایه گذاری بانک ملی ایران
61
شرکتهای معظم چند رشته ای صنعتی
سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری
62
شرکتهای معظم چند رشته ای صنعتی
سرمایه گذاری غدیر
63
فعالیتهای پشتیبانی و کمکی حمل و نقل ، فعالیتهای آژانسهای مسافرتی
داده پردازی ایران
64
کشاورزی ، دامپروری و خدمات وابسته
کشاورزی و دامپروری مگسال
65
مشاوره مربوط به نرم افزار و عرضه نرم افزار
خدمات انفورماتیک
66
واسطه گریهای مالی به جز تامین وجوه بیمه و بازنشستگی
سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران
67
واسطه گریهای مالی به جز تامین وجوه بیمه و بازنشستگی
سرمایه گذاری رنا
68
واسطه گریهای مالی به جز تامین وجوه بیمه و بازنشستگی
سرمایه گذاری صنعت بیمه
69
واسطه گریهای مالی به جز تامین وجوه بیمه و بازنشستگی
سرمایه گذاری صنعت و معدن
70
واسطه گریهای مالی به جز تامین وجوه بیمه و بازنشستگی
سرمایه گذاری گروه صنایع بهشهر ایران
71
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر ایران خودرو
72
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
ایران خودرو دیزل
73
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
پارس خودرو
74
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
زامیاد
75
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
سایپا
76
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
سایپا دیزل
77
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
محور سازان ایران خودرو
78
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
نیرو محرکه
79
ساخت ماشین آلات و تجهیزات
بلبرینگ ایران

منابع و ماخذ

منابع فارسی:
1. آذر، ع.، محسن مومنی ، 1385، "آمار و کاربرد آن در مدیریت"، انتشارات سمت، جلد دوم، چاپ نهم، تهران.
2. بادآور، ن ، ومحمود یونس ، 1388 ، "تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل موثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران" ، رساله دکترای حسابداری، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
3. بلکونی، الف ، ترجمه علی پارسائیان 1381 ، " تئوری های حسابداری" ، ، انتشارات پژوهش های فرهنگی، چاپ اول، ص 89 تا 95.
4. بولو ، ق. و سید علی حسنی ، 1386، " مدیریت سود و اندازه گیری آن: رویکردی نظری" ، مجله حسابدار رسمی، جامعه حسابداران رسمی ایران، سال چهارم، شماره 12، ص 72تا 88.
5. بهار مقدم، م ،1385 ،" بررسی اثر قرارداد های بدهی ، هزینه های سیاسی، طرح های پاداش و مالکیت و مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی ، شماره 36، ص47 تا 63.
6. پارسائیان ،ع،1384،."تئوری حسابداری. تالیف احمد ریاحی بلکویی،تهران"دفتر پژوهش های فرهنگی.
7. ثقفی، ع ،حسن ملکیان و احمداسفندیار،1377،". جامعیت گزارش های سالانه و ویژگی های مالی شرکت های پذیرفت ه شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران ." بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 22، ص 22و23.
8. حساس یگانه، ی، 1385 ،" تاثیر فرهنگ بر سیستم حاکمیت شرکتی" ، مجله حسابدار، انجمن حسابداران رسمی ایران، شماره 172، ص 19 تا 21.
9. حقیقت، ح ، و علی همایون،1385." بررسی ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" ، پایا ن نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.
10. خاکی، غ.ر، 1387،"روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی" انتشارات بازتاب، چاپ هشتم .
11. دلاور، ع.، 1374،"مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی"،انتشارات رشد تهران.
12. رهنمای رودپشتی، ف، 1386، "مدیریت مالی راهبردی"، انتشارات MCG.
13. سجادی ،ح،1388،"ویژگی های غیرمالی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". بررسی های حسابداری و حسابری،شماره 57 ، ص 9-14.
14. سرمد، ز. ، علی بازرگان،.و الهه حجازی،. 1381، "روش تحقیق در علوم رفتاری "، تهران ، نشر آگاه.
15. ظریف فرد ، الف. ، 1378، " شناسایی و تحلیل عوامل مرتبط با ارزیابی کیفیت سود بنگاه های اقتصادی ایران" ، رساله دکتری، دانشگاه تهران، ص 18 تا 102.
16. مشایخ، ش.، و مریم اسماعیلی، 1385، " بررسی رابطه بین کیفیت سود و برخی از جنبه های اصول راهبردی در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران "، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 45، ص 25 تا 44.
17. نوروش، ا ،1377،" بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و تعداد حسابدا ران آموزش دیده در واحدهای تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ." بررسی های حسابداری و حسابرسی،شماره 24،ص 24-25.

منابع لاتین:

1. Biddle, G., G. Hillary, and R. Verdi, (2009), "How does financial reporting quality improve investment efficiency"?, Journal of Accounting and Economics 48, P:112-138
2. Bushman, R., and A. Smith. (2001), "Financial accounting information and corporate governance". Journal of Accounting and Economics 31,P:237-333.
3. Dechow, P., W. Ge, and C. Schrand. (2009), "Understanding earnings quality: A review of the proxies", their determinants and their consequences. Paper presented at the Journal of Accounting and Economics conference.
4. E. Comiskey and Charles W. Mulford, (2008), "Negative Goodwill: Issues of Financial Reporting and Analysis Under Current and Proposed Guidelines", Journal of Applied Research in Accounting and Finance (JARAF), Vol. 3, No. 1, p: 33-42.
5. empirical work". Journal of Finance, 25,P: 383- 417.
6. Fama, E. F. (1970). "Efficient capital markets: a review of theory and
7. Feng Chen ," Ole-Kristian Hope,Financial Reporting Quality and Investment Efficiency of Private Firms in Emerging Markets", Rotman School of Management University of Toronto,2010,P: 35-42.
8. Fridson, M. and Alvarez, F. (2002). "Financial Statement Analysis – A Practitioner's Guide. John Wiley and Sons", New York, P: 85-120.
9. García Lara, J.M., B. García Osma and F. Penalva.( 2010). "Conditional conservatism and cost ofcapital". Review of Accounting Studies. Forthcoming.
10. Gary Miller , S. Joon and Young .Kim ,(2008)," Is Earnings Management Opportunistic or Beneficial? An Agency Theory Perspective " International Review of Financial Analysis, 2008, Vol 17, P:622-634.
11. Healy, P., (1985)" The Effect of Accounting Procedure Change on CEOs cash salary and Bonus Compensation" , Jornal of Accounting & Economics 9, P:7-34.
12. Jensen, M. 1986. "Agency costs of free cash flow, corporate finance, and takeovers". American Economic Review 76, P: 323-329.
13. M. Kirschenheiter and D.Melumad, (2002) ,"Can 'Big Bath' and Earnings Smoothing Coexist as Equilibrium Financial Reporting Strategies" Journal of Accounting Research, Vol. 40.
14. McNichols, M.( 1989). "Evidence of Informational Asymmetries from Management Earning Forecasts and Stock Returns". The Accounting Review 64 (January), P: 1-27.
15. McNichols, M.F., and S.R. Stubben. (2008). "Does earnings management affect firms' investment decisions"? The Accounting Review 83 ,P: 1571-1603.
16. Schipper, K. and L. Vincent, (2003). "Earnings Quality", AccountingHorizons, 17, P:97-110.
17. Stijn Claessens et all , (1998), "Diversification and Efficiency of Investment By East Asian Corporations" , The University of Chicago, SSRN
18. Teoh, S., I. Welch, and T. Wong, (1998)." Earnings management and the long run market performance of the initial public offering", Journal of Finance 53, P:1935-1974.
19. Verdi, R.,( 2006). "Financial Reporting Quality and Investment Efficiency" , University of Pennsylvania.

Abstract:
Accounting is a processing system that designed to identify ,measure and classification of financial events that affect on firms , business enterprises and report of affecting of this events to determinants. Environment of business units is variable and modification in political ,social and economical structure request modification in data requirements.
on the other hand; due to the new data requirements that provide for users in accounting environment it seems that modification in accounting principles or make principles and standards of measuring and reporting with best quality is unavoidable. also increasing the data must be disclosure is necessary.
Many ingredient affect on financial reporting quality also; financial reporting affect on many ingredient. one of the main goals of financial reporting relative to simplify the optimum allocation of assets in economic. one of the most important views of this issue, relative to improvement decision making for investment. Increasing clarify of financial activities provide a potential to decrease problems of non efficient investment. In this research is investigated relative between financial reporting quality and investment efficiency.
Career of 2007 -2010 have used and proposal testing have done by SPSS software by using of descriptive and presumption statistics such as correlation analysis. conclusion of this research declare that there is positive and straight relation between financial reporting quality and investment efficiency

Islamic Azad University
Arak Branch

Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis

Subject:
An Investigation of Relationship between financial reporting quality and investment efficiency in Tehran bourse

Thesis Advisor:
M.Zanjirdar Ph.D.

Consulted by:
A.Saeedifar Ph.D.

By:
Mahboobeh Karami
Winter 2011
1.Bushman, R., & A. Smith
2.Lembert
3.Biddle,G.,Hillary
4.Bushman, R., and A. Smith
5.Jensen & Mayer
6. Singhve
7. Desai
8. Cook
9.Wallace
10. Long
11. Londholm
12. Mc Nelly
13. haw and Wang Bern
14.Curtis
15. Nyosbh
16. Series and Pvnal
17 .Bushman, R., and A. Smit
18.Biddle, G., G. Hillary
19 . Core Earning
20 . NonCore Earning
21.Blue Ribbon.
22.Kirk
5. Feng c., and Kristian
23. Feng Chen , Ole-Kristian Hope
24. Biddle, G., G. Hillary
25.Bushman, R., and A. Smith
26. Jensen & mayer
27. Feng lee
28.Financial Accounting Standard Board.
29.Agency Theory .
30 .Jensen
31 .Investment .
32. Biddle, G., G. Hillary
33..Investment Efficiency.
34. Feng & kristian.
35 .financial reporting quality
36- Bushman, R., and A. Smith
37 .Financial accounting standard board
38 .Macneal
39 .Slon
40.Michael B . Mikhail .
41.Schipper , Vincent
42.Financial Accounting Standard Board (FASB)
43. Schipper, K& L. Vincent
44.Fridson & Alvarez
45.Getschow
46.Joon & Miller
47 .Fridson & Alvarez
48. Kireschenheiter & Melumad
49.Hunt et all
50 .Mulford & Comiskey
51.Financial Accounting Standard Board (FASB) .
52.Mechanistic Hypothesis
53.Efficient Market Hypothesis
54.Fama
55. Jones model
56.Dechow et all
57. Dechow et al
58. Toeh et all
59.Single accrual model .
60.Nikols & Vilson
61. Teoh et all
62. Nikols & Vilson
63. Total accrual model .
64.Healy
65.Healy
66.Varnbaft .
67. Distribution model .
68 .Barystler and dichow
69. Healy and Wahlen
70. Nikols
71 .Rodrigo.
72.Richardson
73. Tobin
74. Hayashi
75. Hayard

77. General accepted accounting principles.
78.Mayerz & Majelf
79.Lopez & Rejia
80.Jensen & Mayer
81. Berl & Mminz
82 Jensen & Mcling
83.Jensen
84 .Helmesroom
85.Bertrend & Molinatan
86.Rodrigo S. Verdi
87.Vang
88.Francis
89.Merk & yong
90.Feng Chen
91.J.M Garcia, and B.G.Osma
92.Stijn Claessens et all
93.Bushman, R., and A. Smith
94.Lembert
95.Biddle,G.,Hillary
96.Bushman, R., and A. Smith
97.Jensen & Mayer
98.investment efficiency
99.Biddle & coworkers
100.Mc Nichols & Stubben
101.Biddle
102.Residual Value.
103.Financial Reporting Quality.
104.Mike Nichols
105Accrual Items Quality.
106. Mike Nichols
107.Company Size.
108.cash.
109Growth Opportunity
110.Tangible.
1.Cerlenger & Takman
112. Pearson
113. Moment Correlation (Pearson Correlation) – Product
114.Bushman, R., & A. Smith
115.Biddle,G.,Hillary
116.Biddle,G.,Hillary
117. Feng Chen
—————

————————————————————

—————

————————————————————

د

ز

فهرست مطالب
عنوان صفحه

ی

فهرست جداول
عنوان صفحه

ل

فهرست نمودارها
عنوان صفحه

2

فصل اول …………………………………………………………………………………… کلیات تحقیق

44

فصل دوم ………………………………………………………………………. مروری بر ادبیات تحقیق

فصل سوم ………………………………………………………………. روش اجرای تحقیق

57

فصل چهارم ………………………………………………………………………. تجزیه و تحلیل داده ها

74

فصل پنجم ……………………………………………………………………… نتیجه گیری و پیشنهادات

81

90

89

91