1
نظام بهسازی و آراستگی
در کار و محیط کار
5s
2
تاریخچه 5S
دهه های اخیر در سازمان ها و شرکت های شرق آسیا
بر گرفته از دیدگاه و تفکرات مدیریت اپنی
تائید اثر بخشی آن توسط صاحبنظران
3
هدف اصلی 5s
بهسازی فرآیند های سازمان و حذف اتلاف
4
اهدف تفصیلی 5s
برقراری ایمنی
رسیدن به کارائی
ارتقا کیفیت
حذف ضایعات
کاهش خرابی تجهیزات
افزایش بهره وری
ارتقا روحیه کارکنان
جلب نظر مشتری
5
. 5S جایگاه .
6
خانه داری محیط کار (5S)
گام اول : Seiri( ساماندهی )
شناسایی موارد ضروری از غیر ضروری (جداسازی)
7
گام دوم : Seiton ( نظم و ترتیب ):
ترتیب ویا منطقی کردن محل ذخیره اشیاء.
(برای هرچیز جائی و هرچیز در جای خود)
8
گام سوم : Seiso ( پاکیزگی ) :
پاکیزه نگهداشتن گمبا
برق انداختن ویا تمیز کردن
9
گام چهارم : Seiketsu ( استاندارد سازی ):
آغاز فرایند پاکیزگی توسط هر یک از افراد
تداوم بخشیدن از طریق استاندارد کردن
10
گام پنجم : Shitsuke( انضباط ) :
نهادینه کردن مقررات 5S
تثبیت مقررات5S و تبدیل آن به انضباط و عادت
11
5Sتکرار چرخه
12
تعریف S1 (تفکیک و تعمیر)
نگهداری اقلام ضروری سالم
جدا کردن اقلام، اوراق و اطلاعات لازم و کاربردی از غیر آن و دور نمودن غیر لازم ها و غیر کاربردی ها از محیط کار و همچنین تعمیر، تعویض یا تصحیح معایب و نواقص می باشد.
13
ابعاد S1
تفکیک.
تعمیر .
14
تفکیک
تهیه برگه های مخصوص تعیین وضعیت اشیاء و اسناد
شناسایی اقلام مورد نیاز، زاید و تعمیری
استفاده از برگه های مخصوص برای تعیین وضعیت اقلام
دور نمودن اشیاء زاید از کارگاه
تفکیک اشیاء زاید
تعیین تکلیف اشیاء زاید
کنترل اوراق و اشیاء زاید
پیشگیری از پدید آمدن اشیاء و اموال زاید
15
تعمیر
تعمیر ساختمان، معبر، پل و …
تعمیر یا تعویض سیستمهای روشنایی، تهویه و تاسیسات
تعمیر یا تعویض ماشین آلات، تجهیزات و …
تعویض یا بازسازی اشیاء مستهلک یا غیر قابل استفاده
تعمیر اشیاء و ابزار خراب
اصلاح و بازسازی برنامه های نرم افزاری
نگهداری اموال، اشیاء، تاسیسات و …
برنامه ریزی و نظارت بر تعمیر و نگهداری
16
تعریف S2 (ترتیب و تنظیم)
نظم و جایابی مناسب
مرتب کردن اقلام، اوراق و اطلاعات و تعیین جای مناسب برای آنان، به نحوی که با سرعت و سهولت قابل دسترس باشند
17
ابعاد S2
ایجاد نظم عمومی:
نظم در ثبت، استفاده و بایگانی نامه ها و مدارک
نظم در محیط اداری و برای وسایل اداری
نظم برای اشیاء و وسایل تولیدی
نظم در محیط تولیدی
18
نظم در محیط اداری و برای وسایل اداری
نحوه استقرار (layout) واحدهای یک سازمان .
چگونگی استقرار (layout) بخشهای (اتاقهای) یک واحد
نحوه چیدن میز، کمد، فایل و … در اتاق
شکل میزها و طرز قرار گرفتن آنها
نحوه چیدن لوازم اداری روی میز
نحوه چیدن لوازم التحریر یا لوازم شخصی در داخل کشو
نحوه چیدن پرونده ها در فایل، قفسه یا کمد
نحوه چیدن فرمها و برگه های اداری در قفسه یا …
نحوه چیدن کتابها، مجلات و جزوات و …
19
نظم برای اشیاء و وسایل تولیدی
مرتب نمودن لوازم و وسایل
مرتب نمودن اشیاء مورد مصرف آینده
مرتب نمودن ابزار دقیق
مرتب نمودن مواد اولیه و در جریان ساخت
مرتب نمودن وسایل ذخیره سازی و حمل
مرتب نمودن روان کننده ها
مرتب نمودن لوله ها و شیلنگها
مرتب نمودن سیم و کابل و وسایل برقی
مرتب نمودن اشیاء ظریف
20
نظم در محیط تولیدی
راهنمای بخشها و فعالیتها
نحوه مرتب سازی ماشین آلات
نحوه مرتب سازی ابزارها
نحوه مرتب سازی مواد و قطعات
نحوه مرتب سازی حمل مواد و محصولات
نظم در انبار و نگهداری محصولات تولیدی
نظم در استفاده از کامپیوتر (چه منفرد و چه در حالت شبکه)
نظم در استفاده از اتوماسیون اداری- صنعتی
نحوه خط کشی و مرتب سازی تردد
نحوه مشخص سازی محل قرارگیری اشیاء و تجهیزات
مرتب نمودن وسایل و اشیاء عمومی
21
تعریف S3 (تمیزی)
حذف آلودگیها و آلاینده ها
پیشگیری از کثیفی، و پاکیزه نگاهداشتن محیط، اموال و افراد و حذف یا کنترل آلاینده ها می باشد.
22
ابعاد S3
پاکسازی محیط سازمان
پاکسازی تجهیزات و وسایل
پاکیزگی کارکنان
23
پاکسازی محیط سازمان
انجام هماهنگیها و اطلاع رسانی لازم
تفکیک محیط کار و تقسیم کار
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی محیطی
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی صوتی
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی تصویری
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی شیمیایی و اشعه
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی هوا
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی آب
تعیین دامنه، مصادیق و راههای رفع آلودگی خاص هر صنعت
24
پاکسازی تجهیزات و وسایل
تعیین تجهیزات و وسایل موجود
تعیین شرایط محیطی و نگهداری تجهیزات و وسایل
تعیین مصادیق آلودگی برای تجهیزات و وسایل
تعیین آلاینده ها
تعیین شیوه های پیشگیری از آلودگی
تعیین شیوه های رفع آلودگی
تعیین ابزارهای رفع آلودگی
زمانبندی اجرای پاکسازی
25
تعریف S4 (تداوم، استانداردسازی و ایمنی)
استانداردسازی و تداوم 5S با تاکید بر ایمنی
تداوم، استانداردسازی و حفظ وضع مطلوب ناشی از اجرای تفکیک، ترتیب و تمیزی، و رعایت ایمنی در کار می باشد.
26
ابعاد S4
استانداردسازی
تداوم 5S
برقراری سلامت و ایمنی در محیط کار
27
استانداردسازی
تعیین استاندارد مناسب برای اقلام اداری
مشخص سازی اقلام اداری
تعیین استاندارد مناسب برای دستگاهها و تجهیزات
تعیین استاندارد مناسب برای ابزار و وسایل
تعیین استاندارد مناسب برای مواد و قطعات
تعیین استاندارد مناسب برای کارکنان
تعیین استاندارد مناسب برای علامات و برچسبهای مشخص سازی
28
برقراری سلامت و ایمنی در محیط کار
تدوین یا بکارگیری استانداردهای ایمنی
تعیین هزینه های مادی و غیر مادی حوادث
تعیین منابع و مواقع رویداد حادثه
رعایت ایمنی هنگام طراحی محصول
رعایت ایمنی هنگام طراحی فرایند تولید و راه اندازی
رعایت ایمنی هنگام تجزیه و تحلیل کار
رعایت ایمنی هنگام طراحی استقرار (layout) داخلی
29
تعریف S5 (تعلیم و انضباط)
عادت به انجام کارهای صحیح، به کمک آموزش و فرهنگ سازی
آموزش کاربردی مفاهیم 5Sبه تمامی کارکنان، جلب مشارکت عمومی و تدوین، ابلاغ و اجرای مقررات سازمان است.
30
ابعاد S5
اجرای آموزش (تعلیم)
برقراری انضباط
آراسته سازی کارکنان
توسعه فرهنگ مشارکت
31
برقراری انضباط
تدوین ضوابط اساسی شرکت
تدوین و شفاف سازی ضوابط جذب و استخدام کارکنان
تدوین یا شفاف سازی نحوه آشناسازی و تطبیق کارکنان
تدوین یا شفاف سازی ضوابط نحوه کار کارکنان
تدوین ضوابط تردد
تدوین یا شفاف سازی ضوابط اداری
تدوین یا شفاف سازی وضعیت خدمتی کارکنان
انضباط در فعالیتهای جنبی کار
اطلاع رسانی و نهادینه سازی رعایت ضوابط
تمرین انضباط
32
آراسته سازی کارکنان
تعیین مصادیق آراستگی کارکنان
تدوین ضوابط نحوه تردد کارکنان از در شرکت
تدوین ضوابط ظاهر کارکنان
تدوین ضوابط رفتار فردی کارکنان
تدوین ضوابط رفتار جمعی کارکنان
تدوین رفتار با ارباب رجوع و افراد برون سازمانی
تدوین ضوابط زمانی
تدوین ضوابط کارت سینه
تدوین ضوابط کارت رومیزی
تدوین ضوابط لباس فرم
33
برنامه اجرائی نظام آراستگی
34
مزایای(دستاوردهای) اجرای نظام آراستگی:
1- مزایای مربوط به کارکنان
2- مزایای مربوط به کار
3- مزایای مربوط به سازمان
4- مزایای مربوط به مشتریان
5- مزایای مربوط به سهامداران و پیمانکاران
35
1- مزایای مربوط به کارکنان
دریافت احترامی واقعی و مستمر
فراهم شدن امکان بروز توانمندیها
دلپذیر شدن کار و محیط کار
امکان مشارکت واقعی در تحول سازمان
سالم و ایمن شدن محیط کار
امکان تحقق خواسته های ضروری
36
2- مزایای مربوط به کار
کاهش ابهام در کار (شفافیت)
آسان و کم زحمت شدن انجام کار (سهولت)
کاهش اشتباهات و دوباره کاریها (افزایش دقت)
کاهش زمان انجام کارها (سرعت)
افزایش امکان تداوم عملکرد مناسب (کارایی)
افزایش جذابیت کار (لذت)
37
3- مزایای مربوط به سازمان
بسترسازی برای اجرای موفق سایر سیستمها
ایجاد یک نظم فراگیر
افزایش تعلق سازمانی
ارتقاء فرهنگ سازمانی
بهبود کیفیت و بهره وری
جلب مشارکت و رشد خلاقیت کارکنان
38
4- مزایای مربوط به مشتریان
دریافت سرویس مناسب تر
ارتباط با کارکنان و سازمانی متشخص تر
اطمینان از دریافت محصولی با کیفیت تر
احتمال دریافت محصولی ارزان تر
اطمینان از تداوم کیفیت و خدمات محصول
دریافت احترامی بیشتر و واقعی تر
39
5- مزایای مربوط به سهامداران و پیمانکاران
تسهیل در ارتباطات.
اطمینان بیشتر در معاملات
احتمال سودآوری بیشتر
امکان نظارت راحتتر و موثرتر
شفافیت فرایندها و اقدامات
تعاملی دلپذیرتر با سازمانی دلپذیر