آموزش کتاب علوم پایه ششم
درس هفتم : ورزش و نیرو (2)
نیروهای غیرتماسی
در مسابقه ی مچ اندازی، هل دادن ماشین، طناب کشی و…، دو جسم در اثر تماس با یکدیگر به هم نیرو وارد می کنند. آیا موقعیت هایی را می شناسید که دو جسم بدون تماس با هم به یکدیگر نیرو وارد کنند؟
موقعیت هایی که دو جسم بدون تماس با هم ، به یکدیگر نیرو وارد کنند:
1) وقتی قطب های هم نام دو آهن ربا نزدیک هم باشند بر هم نیرو دافعه وارد می کنند.
2) نیروی جاذبه ی زمین اجسام را به سمت خود می کشد.
3) وقتی دو بادکنک را به موی سرمان مالش دهیم و آن ها را در فاصله ی نزدیک به هم نگه داریم بر هم نیروی الکتریکی وارد می کنند.
سقوط اجسام به دلیل نیرویی است که از طرف زمین بر هر جسم وارد می شود.
وقتی توپ یا مدادی از دست شما رها شود، به طرف زمین سقوط می کند. میوه ها و برگ ها نیز وقتی از درخت جدا می شوند به طرف زمین سقوط می کنند. آیا تاکنون فکر کرده اید که چرا اجسام به طرف زمین سقوط می کنند؟
وقتی توپ در دست شما قرار دارد، ساکن است. با رهاشدن از دست، شروع به حرکت به طرف پایین می کند و تغییر حرکت اتّفاق می افتد. می دانیم نیرو عامل تغییر حرکت است. بنابراین نتیجه می گیریم زمین به همه ی اجسام اطراف خود نیرو وارد می کند و آنها را به طرف خود می کشد. این نیرو، نیروی گرانشی یا نیروی جاذبه ی زمین نامیده می شود. نیروی جاذبه ی زمین بر همه چیز و همه کس عمل می کند. نیروی جاذبه ای که زمین به هر جسم وارد می کند، وزن جسم نامیده می شود.
جهت نیروی گرانشی زمین در همه جا، به طرف مرکز زمین است
بر سیب در همه ی حالت ها ( آویزان از درخت، در حال
سقوط و افتاده روی زمین) نیروی گرانشی وارد می شود.
نیروی جاذبه زمین آب را به پایین می کشد.
الف) چرا وقتی شیر آب را باز می کنیم، آب بلافاصله به سمت زمین جریان پیدا می کند؟
ب) چرا اسکی باز در سرازیری به طرف پایین حرکت می کند و سرعت آن زیاد می شود؟
جواب : توپ در هوا معلق می ماند.
فرض کنید در زمین مسابقه ی فوتبال، جاذبه ی زمین بر توپ وارد نشود. به نظر شما چه اتّفاق هایی ممکن است بیفتد؟
آیا می دانید زمین و هفت سیّاره ی دیگر منظومه ی شمسی با بیش از ١٦٠ قمر در اثر نیروی گرانشی به دور خورشید می چرخند و فاصله ی هر سیّاره از خورشید هنگام حرکت در مدارش تغییر می کند؛ امّا هیچ گاه با یکدیگر برخورد نمی کنند.
شما در کتاب های قبلی علوم با مفهوم جرم آشنا شدید و دیدید که جرم هر جسم به مقدار مادّه ی تشکیل دهنده ی آن بستگی دارد. یکای اندازه گیری (واحد اندازه گیری)جرم کیلوگرم است. برای اندازه گیری جرم معمولاً از ترازو استفاده می شود؛ امّا بیشتر مردم به جای کلمه ی جرم از کلمه ی وزن استفاده می کنند؛ مثلاً می گویند وزن این هندوانه 5 کیلوگرم است در حالی که این گفته از نظر علمی درست نیست. درست این است که بگوییم جرم این هندوانه 5 کیلوگرم است.
برای اندازه گیری وزن جسم ها از نیروسنج استفاده می کنیم. به طور کلّی نیروسنج ها برای اندازه گیری نیرو به کار می روند. یکای نیرو، نیوتون نامیده می شود. وزن یک طالبی یک کیلوگرمی حدود 10 نیوتون است یا وزن یک هندوانه ی متوسّط ۵ کیلوگرمی، حدود 50 نیوتون است.
پیش از این در علوم پایه ی چهارم دیدیم که دو آهن ربا بدون تماس با یکدیگر به هم نیرو وارد می کنند. همچنین آهن رباها بدون تماس، برخی از انواع فلزها مانند آهن را جذب می کنند. نیرویی که یک آهن ربا به آهن ربای دیگر وارد می کند، نیروی مغناطیسی نامیده می شود.
آهن ربا بدون تماس، قطعه های آهنی را جذب کرده
است.
دو آهن ربا بدون تماس با یکدیگر به هم نیرو وارد می کنند.
نتیجه می گیریم که : دو آهن ربا بدون اینکه با یکدیگر در تماس باشند و مثلا بین آنها یک مقوا باشد باز هم بر یکدیگر تاثیر می گذارند .
آزمایش نشان می دهد؛ قطب های همنام همدیگر را دفع و قطب های ناهمنام همدیگر را جذب می کنند.
یک عروسک کوچک که در آن آهن ربای کوچکی قرار دارد تهیه کنید و آن را روی یک مقوّای ضخیم قرار دهید. به کمک یک آهن ربای نسبتاً قوی، از زیر مقوّا، عروسک را به حرکت درآورید. به جای عروسک می توانید از یک اسباب بازی چرخ دار که در آن آهن یا آهن ربا قرار دارد، استفاده کنید و اسباب بازی را روی مقوّا به حرکت درآورید.
از این آزمایش ها چه نتیجه ای می گیرید؟
دو میله از هم دور می شوند.
دو میله ی پلاستیکی (مثلاً دو عدد لوله ی خودکار پلاستیکی) تهیه کنید و یکی را با نخی همانند شکل از میزی آویزان کنید. یک سر هردو میله را به پارچه ی پشمی یا موهای سر، که تمیز و خشک باشد، مالش دهید. مطابق شکل، سر هر دو میله را به هم نزدیک کنید. چه اتّفاقی می افتد؟
تکه های کاغذ جذب میله یا شانه می شوند.
همین آزمایش را با خرده های کاغذ انجام دهید؛ یعنی میله یا شانه ی پلاستیکی مالش داده شده را به خرده های کاغذ نزدیک کنید. چه اتّفاقی می افتد؟
در آزمایش بالا، میله یا شانه پس از مالش دارای خاصیتی شده است که می تواند بعضی از اجسام را به خود جذب کند. نیرویی که باعث جذب خرده های کاغذ به میله یا شانه می شود، نیروی الکتریکی نامیده می شود. شما هم تجربه ی دیگری از نمایش این نیرو را در کلاس بیان کنید.
اصطکاک
در دوچرخه سواری وقتی می خواهیم سرعت خود را کم یا دوچرخه را متوقفّ کنیم از ترمز استفاده می کنیم.
در اثر نیروی اصطکاکی که بین توپ و زمین وجود دارد .
چون سطح یخ و برف صاف است و اصطکاک بسیار کمی بین یخ و کف کفش وجود دارد .
آیا تاکنون فکر کرده اید ترمزکردن چگونه سبب کُندشدن و توقّف سریع وسیله ی نقلیه می شود؟ نه تنها دوچرخه بلکه هر جسمی که روی سطحی در حال حرکت است، پس از مدّتی حرکتش کُند می شود.
چرا وقتی توپی در حال حرکت است، پس از طیّ مسیر کوتاهی از حرکت باز می ایستد؟ چرا راه رفتن بر سطح یخ و برف دشوار است؟
تخته صاف به طول تقریب 40 سانتی متر تهیه کنید و در سطحی صاف مانند یک سطح سرامیکی ، روی چند کتاب قرار دهید. جسمی مانند یک باتری قلمی را از بالای تخته رها کنید ، جسم پس از طی چه مسافتی روی سطح صاف می ایستد ؟
اگر ارتفاع چند کتاب روی هم 10 سانتی متر شود ، باتری حدود دو متر را طی می کند. اگر ارتفاع بیش تر شود یعنی شیب تخته افزایش یابد . باتری مسافت بیش تری طی می کند.
بار دیگر این آزمایش را روی سطح پرزداری مانند موکت تکرار کنید. این بار جسم پس از طی چه مسافتی می ایستد ؟
در این حالت مسافت طی شده کم تر می شود. ( حدود نیم متر روی موکت جابجا می شود.)
اگر آزمایش را روی سطح ناهموار خاکی انجام دهیم. چه اتفاقی می افتد ؟
باتری با حرکت بسیار کمی ( حدود چند سانتی متر ) متوقف می شود.
اگر روی یخ انجام شود چه اتفاقی می افتد ؟
باتری مسافت خیلی بیش تری طی می کند.
– به نظر شما باید چه شرایطی فراهم باشد تا جسم مسافت بیش تری را طی می کند ؟
1- روی سطح صاف باشد. 2- باتری از ارتفاع بالاتری روی تخته رها شود ، یعنی شیب تخته را بیش تر کنیم.
– در کدام حالت جسم سریع تر متوقف می شود ؟
هنگامی که آزمایش روی سطح ناهموار خاکی انجام شود. و شیب تخته هم کم باشد.
– به نظر شما چرا در همه ی حالت ها ، جسم پس از مدتی بالاخره می ایستد ؟
زیرا در اثر تماس جسم با سطح ، نیرویی به نام اصطکاک جلو حرکتش را می گیرد.
نیروی اصطکاک
در آزمایش انجام شده، کدام نیرو سبب کُند شدن حرکت و توقّف جسم شده است؟ این نیرو در کدام جهت بر جسم وارد شده است؟
نیرویی که سبب کُندشدن حرکت می شود، نیروی اصطکاک نامیده می شود. معمولاً نیروی اصطکاک در خلاف جهت حرکت، بر جسم اثر می گذارد.
در (آزمایش کنید) صفحه قبل نیروی اصطکاک در کدام حالت بیش تر است ؟
در آزمایش روی سطح پرزدار
آیا به نظر شما سطحی وجود دارد که جسم رها شده بر روی آن متوقف نشود ؟ در گروه خود بحث کنید.
بله – سطح شیشه صاف یا سطح یک سنگ صاف و صیقلی
زندگی بدون اصطکاک امکان پذیر نیست زیرا نمی توانستیم در یک جا ساکن بشویم و همواره در حال حرکت بودیم .
ب) به طور کلی اگر نیروی اصطکاک نبود، چه اتّفاقی در زندگی ما می افتاد؟
در هریک از فعّالیت های زیر، نیروی اصطکاک بیشتر باشد بهتر است یا کمتر ؟ چرا؟
الف)هنگام ترمز کردن اتومبیل ب) بالا رفتن از کوه
پ)اسکی روی یخ یا برف ت) گره زدن طناب
ث( اصطکاک بین اجزای دوچرخه، مثلا زنجیر و چرخ دند ه ج) هنگام هلُ دادن یک جسم سنگین
بیشتر باشد بهتر است
کم تر باشد بهتر است.
بیش تر باشد بهتر است.
بیش تر باشد
بیش تر باشد
کم تر باشد بهتر است.
1- در مسیرهای برفی شن می ریزند 2- از زنجیر چرخ استفاده می کنند. 3- از لاستیک های عاج دار استفاده می کنند.
برای افزایش اصطکاک در روزهای برفی و سُرنخوردن خودرو ها، چه کارهایی انجام می شود؟ در این باره اطّلاعات جمع آوری و نتیجه را به کلاس گزارش کنید.
اگر چند مداد استوانه ای زیر کتاب باشد راحت تر حرکت می کند چون مدادها باعث کمتر شدن اصطکاک می شوند و حرکت راحت تر می شود .
یک کتاب بزرگ را روی میز قرار دهید و سعی کنید به کمک یک کِش آن را به حرکت درآورید. این آزمایش را می توانید با قراردادن چند کتاب روی هم، نیز انجام دهید. حال چند مداد استوانه ای شکل را زیر کتاب قرار دهید و دوباره سعی کنید کتاب را به کمک همان کِش به حرکت درآورید. در کدام حالت، حرکت دادن کتاب راحت تر است و کِش کمتر کشیده می شود؟ علّت را توضیح دهید.
در زمان های قدیم برای جابه جایی اجسام بسیار سنگین و کاهش اصطکاک از روشی شبیه این آزمایش استفاده می کردند. آنها به جای مداد از تنه ی درختان کمک می گرفتند.
روغن کاری ، استفاده از ساچمه ، چرخ و … در ابزار و وسایل به منظور کم کردن اصطکاک است.
چمدان های بزرگ چرخ دارند ، کودک می تواند با کشیدن چمدان روی زمین آن را جابجا کند.
به نظر شما امروزه برای کم کردن اصطکاک از چه راه هایی استفاده می کنند؟
توضیح دهید چگونه یک دانش آموز می تواند یک چمدان مسافرتی سنگین را به راحتی جابه جا کند؟
بله ، بین بدنه ی هواپیما و مولکول های هوا اصطکاک وجود دارد . در مورد کشتی نیز مولکول های آب به بدنه ی کشتی اصطکاک وارد می کند. در طراحی هواپیما باید به این نکته توجه کنند تا مقاومت به کم ترین مقدار خود برسد.
وقتی خودرو در جادّه ای در حال حرکت است، نیروی اصطکاک بر آن اثر می کند و سبب کاهش سرعت آن می شود. به نظر شما آیا نیروی اصطکاک بر کشتی یا هواپیمای در حال حرکت نیز اثر می کند؟
همانند شکل ، یک برگه ی کاغذ را بردارید و با سرعت زیاد حرکت دهید. چه اتفاقی می افتد ؟
کاغذ خم میشود و آهسته تر حرکت می کند.
چه نیرویی سبب خم شدن کاغذ می شود ؟
نیروی مقاومت مولکولهای هوا در برابر حرکت کاغذ که نوعی نیروی اصطکاک می باشد.
وقتی جسمی حرکت می کند از طرف هوا بر آن نیرویی در خلاف جهت حرکت آن جسم وارد می شود که به آن نیروی مقاومت هوا می گویند. بنابراین برای اینکه اجسام بتوانند به راحتی در هوا حرکت کنند، باید شکل آن ها را به گونه ای طرّاحی کنیم تا نیروی مقاومت هوای وارد بر آنها به کمترین مقدار ممکن برسد.
بررسی کنید « شکل جسم چه اثری روی حرکت جسم دارد » .
1 – یک ماشین اسباب بازی را از بالای سطح شیب داری رها کنید.
۲- مسافتی که ماشین روی سطح افقی طی می کند تا بایستد، اندازه گیری و یادداشت کنید (تکرار آزمایش و به دست آوردن میانگین مسافت طی شده، دقّت شما را بالا می برد).
۳- مقوّایی به ابعاد 20 سانتی متر در 10 سانتی متر ببرید و مانند شکل درماشین قرار دهید و دوباره آن را از بالای سطح شیب دار رها کنید. مشاهدات خود را یادداشت کنید.
صفر ( بدون مقوا )
80 سانتی متر
200 = 10 × 20
50 سانتی متر
100 ( یک تا می زنیم )
60 سانتی متر
50 ( دو تا می زنیم )
70 سانتی متر
وقتی کاغذ روی ماشین قرار می گیرد سرعت آن کمتر می شود و در نتیجه مسافت کمتری را در مقایسه با زمانی که کاغذ روی آن قرار ندارد طی می کند .
هر چه سطح کاغذ بزرگتر باشد ، مقاومت هوا در مقابل حرکت آن بیشتر بوده و سرعت ماشین کمتر شده و مسافت کمتری را طی می کند .
4 – این مقوّا را با تا کردن به ابعاد دیگر درآورید و آزمایش را تکرار کنید. جدول زیر را کامل کنید.
توجه کنید: در همه ی آزمایش ها جرم ماشین به همراه مقوّا یکسان باشد.
• نتیجه ی کاوش خود را در یک یا چند سطر بنویسید.
خودروهایی که زاویه شیشه جلو آن ها بیش تر باشد. شکل بدنه ی خودرو صاف و یکنواخت باشد. . انتهای خودرو را دراز و کشیده بسازند. (ماشین مسابقه)
1 – نیروی مقاومت هوا بر چه نوع خودروهایی اثر کمتری دارد؟
وقتی چتر باز می شود سطح تماس آن با هوا زیاد شده و با توجه به مقاومت هوا باعث می شود سرعت هواپیما کم شود و هنگام توقف مسافت کمتری را طی کند و در نتیجه زودتر بایستد .
2 – چرا هنگام نشستن هواپیماهای جنگی، در پشت آنها چتری باز می شود؟
دو بادکنک را همانند شکل الف از یک میله یا خط کش بیاویزید و به طور مستقیم یا با یک لوله ی خودکار به وسط بادکنک ها فوت کنید. چه اتّفاقی می افتد؟
فشار هوای بین دو بادکنک کمتر از اطراف دو بادکنک می شود و به هم نزدیک می شوند.
اگر سریع تر از دفعه ی قبل فوت کنید ، چه اتفاقی می افتد ؟
حرکت بادکنک ها سریع تر انجام می شود به طوری که از روی خط کش بلند می شوند.
پرواز
یک نوار کاغذی به عرض تقریبی ٤ سانتی متر را از ورق کاغذ بِبُرید و همانند شکل پ، یک طرف آن را میان کتاب قرار دهید و فوت کنید. چه اتّفاقی می افتد؟
نوار کاغذی به طرف بالا حرکت می کند .
اگر سریعتر از دفعه ی قبل فوت کنید و هوا با سرعت بیش تری از روی کاغذ بگذرد، چه اتّفاقی می افتد؟
حرکت نوار کاغذی نسبت به قبل سریع تر می شود .
با دمیدن هوا بر روی کاغذ، از فشار هوای بالای کاغذ، کاسته می شود. در نتیجه فشار هوا در پایین کاغذ بیش تر از فشار آن در بالا شده و در اثر این اختلاف فشار نیرویی رو به بالا بر کاغذ وارد می شود و آن را بالا می برد.
جریان هوا با نیروی زیاد از سطح زیرین سقف شیروانی رو به بالا وارد می کند که همین کار باعث کنده شدن آن می شود.
در روزهای طوفانی امکان اینکه سقف شیروانی خانه های قدیمی کنده شود، زیاد است. آیا می توانید این اتّفاق را براساس آزمایش های انجام شده توضیح دهید؟
بال های هواپیما را به گونه ای طرّاحی می کنند که وقتی هواپیما در حال حرکت است، هوای بالای بال نسبت به هوای پایین بال سرعت بیشتری داشته باشد. همین امر مانند آزمایش نوار کاغذی، سبب اختلاف فشار در بالا و پایین بال و ایجاد نیرویی به طرف بالا می شود. اگر نیروهای رو به بالا از نیروی جاذبه ی وارد بر هواپیما بیشتر باشد، هواپیما را به طرف بالا می کشد. پس به هواپیمای در حال حرکت علاوه بر نیروی جاذبه ی زمین، مقاومت هوا و نیروی رانش، نیروی رو به بالایی نیز وارد می شود که اصطلاحاً به آن نیروی بالابری گفته می شود.
الف) حرکت هوا در بالا و پایین هواپیما، هوا در بالای بال با سرعت بیشتری حرکت می کند.
ب) اختلاف فشار هوا در بالا و پایین هواپیما سبب ایجاد
نیروی بالابری می شود
پ) نیروهای وارد بر هواپیمای در حال پرواز
با نظر معلّم خود به چند گروه تقسیم شوید. هر گروه یک هواپیمای کاغذی درست کند و هواپیمای خود را آزمایش کند؛ سپس یک مسابقه بین هواپیماهای ساخته شده برگزار کنید. هواپیمای کدام گروه، زمان بیشتری در هوا باقی می ماند و مسافت بیشتری را طی می کند؟
سئوالات متن درس هفتم : ورزش و نیرو (2)
1. آیا موقعیت هایی را می شناسید که دو جسم بدون تماس با هم ، به یکدیگر نیرو وارد کنند ؟
1) وقتی قطب های هم نام دو آهن ربا نزدیک هم باشند بر هم نیرو دافعه وارد می کنند.
2) نیروی جاذبه ی زمین اجسام را به سمت خود می کشد.
3) وقتی دو بادکند را به موی سرمان مالش دهیم و آن ها را در فاصله ی نزدیک به هم نگه داریم بر هم نیروی الکتریکی وارد می کنند.
2. چرا اجسام به سمت زمین سقوط می کنند ؟
به دلیل نیرویی که از طرف زمین بر هر جسم وارد می شود.
3. نیروی گرانشی چیست ؟
نیروی جاذبه ای است که از طرف مین بر همه ی اجسام وارد شده و آن را به طرف زمین می کشد.
4.چرا وقتی شیر آب را باز می کنیم ، آب بلافاصله به سمت زمین جریان پیدا می کند ؟
نیروی گرانش زمین آب را به پایین می کشد.
5.جرم چیست ؟ به مقدار ماده ی تشکیل دهنده ی یک جسم ، جرم می گویند.
6. مقدار جرم با چه وسیله ای اندازه گیری می شود ؟ با ترازو
7.واحد اندازه گیری جرم چیست ؟ کیلوگرم
8.چرا زمین و سیاره ها به دور خورشید می چرخند ؟ در اثر نیروی گرانش
9. چرا وقتی لیوان آب را کج می کنیم آب به سمت پایین می ریزد ؟ به دلیل نیروی گرانش زمین
10. منظور از نیروی مغناطیسی چیست ؟
نیرویی که یک آهن ربا به آهن ربای دیگر وارد می کند ، نیروی مغناطیسی نامیده می شود.
11.چه موقع نیروی بین دو آهن ربا ، رانشی ( دافعه ) است ؟
هرگاه قطب های همنام دو آهنربا را به هم نزدیک کنیم.
12. نیروی الکتریکی چیست ؟ مثال بزنید.
نیرویی را که بین دوجسم پس از مالش باعث جذب یا دفع آن ها می شود ، نیروی الکتریکی می گویند. مثلاً وقتی دو بادکنک را به طور جداگانه به پارچه ی پشمی مالش دهیم و آن ها را به هم نزدیک کنیم ، از هم دور می شوند یعنی نیروی الکتریکی آن ها رانشی است.
13. وقتی با شانه ی پلاستیکی موهای خود را شانه می کنید ، شانه موهای شما را می کشد . چرا ؟
بین آن ها نیروی الکتریکی از نوع ربایشی وجود دارد.
14. اگر همان شانه ی باردار را به جریان آب شیر نزدیک کنیم چه مشاهده می کنیم ؟
مسیر آب به سمت شانه منحرف می شود.
15. چرا ترمز کردن سبب کند شدن و توقف سریع وسیله نقلیه می شود ؟
در اثر نیرو اصطکاکی که بین چرخ ها و لنت های ترمز و هم چنین نیروی اصطکاکی که بین چرخ ها با سطح زمین وجود دارد.
16. نیروی اصطکاک چیست ؟
نیرویی که سبب کند شدن حرکت یک جسم می شود . این نیرو همیشه بر خلاف جهت حرکت جسم است.
17. با توجه به حرکت جسم در شکل مقابل ، جهت نیروی اصطکاک کدام سمت است ؟
چون جسم به سمت راست حرکت می کند ، جهت نیروی اصطکاک به سمت چپ است.
18. اگر نیروی اصطکاک نبود و در حرکت بودیم ، چه اتفاقی می افتاد ؟
نمی توانستیم در یک جا ساکن شویم.
19. کف دو دست خود را به هم مالش دهید . چه احساسی می کنید ، چرا ؟
دستمان گرم می شود. نیروی اصطکاک باعث ایجاد گرما می شود.
20. نیروی اصطکاک در کدام حالت بیش تر است ؟
هرچه سطح تماس بین دو جسم ، ناهمواری و پستی و بلندی بیش تری داشته باشد اصطکاک بیش تر است .
21. سه مورد از فواید نیروی اصطکاک را بیان کنید.
1) نیروی اصطکاک بین کف پا و سطح زمین به ما کمک می کند راه برویم .
2) وقتی چوب کبریت را به بدنه ی قوطی کبریت می کشیم نیروی اصطکاک باعث گرما و روشن شدن چوب کبریت می کشیم نیروی اصطکاک باعث گرما و روشن شدن چوب کبریت می شود.
3) هنگام ترمز کردن اتومبیل نیروی اصطکاک بین چرخ و زمین باعث توقف اتومبیل می شود.
22. آیا اصطکاک می تواند مضر نیز باشد ؟
بله ، در چرخ های فلزی نیروی اصطکاک بین دو فلز باعث ساییده شدن آن ها می شود.
23. دو نیروی غیر تماسی را نام ببرید .
مد جاذبه (گرانش) – نیروی مغناطیسی
24.شباهت و تفاوت نیروی مغناطیسی و گرانش را بنویسید.
شباهت : هر دو جسم را به سوی خود می کشند.
تفاوت : 1- آهن ربا فقط اجسام آهنی را به سوی خود می کشد اما گرانش همه اجسام را
2- نیروی مغناطیسی دافعه نیز دارد. اما گرانشی فقط جاذبه است.
25. نیروی مقاومت هوا چیست ؟
نیروی مقاومی است که از حرکت یک جسم در هوا جلوگیری می کند.
موفق باشید