پاورپوینت تفاوت های فردی و شخصیت در کار

بسم الله الرحمن الرحیم

درس:روانشناسی کار
فصل :سوم
تفاوتهای فردی و شخصیت در کار

مراقب گفتارت باش که رفتارت گردد
مراقب رفتارت باش که عاددت گردد
مراقب عاددت باش که شخصیتت گردد
مراقب شخصیتت باش که سرنوشتت گردد

(حضرت علی علیه السلام)

تفاوتهای فردی در کار
1-مدیر کارآمد می داند که بین کارکنانش تفاوتهای اخلاقی وجود دارد.
2-هر چه آگاهی مدیر از تفاوتهای فردی کارکنان بیشتر باشد،بهترمیتواند
به هدف سازمان برسد وباعث افزایش بهره وری شغلی وفردی شود.
3-آگاهی مدیران از تفاوتهای فردی که می توانند در تمام مراحل انتخاب،
استخدام،آموزش،ارزیابی عملکردو به کار گیری اثر بخش منابع انسانی
واحد محل کار خود از یافته های علمی بهره بگیرند.
4-مدیر می تواند با آگاهی از این تفاوت فردی رفتار افراد را پیش بینی
کند ورفتار افراد ممکن است در قوانین نوشته شود یا نشود.

سوابق تاریخی مطالعه ی تفاوتهای فردی
یونانیان اولین گروهی بودند که درباره ی تفاوتهای فردی بحث کردند.
از جمله ی افرادی که در زمینه ی تفاوتهای فردی اقداماتی انجام داده اند
می توان به :
1-افلاطون کتاب جمهوری درباره ی تفاوتهای فردی
2-ویلهلم وونت اولین آزمایشگاه روانشناسی در شهر لایپزیک آلمان
3-گالتن اقدام به اندازه گیری تفاوتهای فردی از لحاظ {بدنی،
کنش های روانی (حساسیت،تصورات)}
هدف اصلی گالتن پیدا کردن اساس ارثی تفاوتهای فردی بود.
4-کتل مطالعات عمیقی درباره ی تفاوتهای فردی انجام داده بود.

-از جمله ی ابزاری که روانشناسان برای اندازه گیری تفاوتهای فردی
استفاده می کردند آزمون های عقلی بود.
-آزمون های عقلی الهام بخش روانشناسان درساختن آزمون های مختلف
به ویژه آزمون استعدادبود.

افراد از چه جهاتی با یکدیگر تفاوت دارند؟

افراد از جنبه ی
شرایط جسمانی

رفتار

1-آشکارترین تفاوت موجود بین کارکنان هر سازمان تفاوت در خصوصیات
بدنی است.(قد،وزن،رنگ پوست،چهره و…)که این تفاوت به سادگی مشخص
می شود ولی تفاوت در رفتار دیر آشکار می شود.
2-با مشاهدات سطحی از جمله:نحوه ی دست دادن ،تکیه کلام و…تنها می
توان با خصوصیات ظاهری فرد آشنا شد ولی شخصیت پنهان افراد را باید با
استفاده از روش های روانشناسی وآزمون های روانشناسی آشکار کرد و
روانشناسان می توانند با کمک آزمون های روانی وبررسی سوابق ،مصاحبه
ومشاهده به او بگویند تا چه اندازه با دیگران تفاوت یا شباهت دارد.
3-هر چند تفاوت فردی در دوران گذشته مورد بررسی قرار گرفته شده،اما
مطالعه ی علمی تفاوتهای فردی بسیار کوتاه است.

4-تفاوت افراد در انجام کارها و مهارتهای ساده بسیار اندک است اما در
مهارت پیچیده تفاوت فردی چشمگیری وجود دارد.
راه های اندازه گیری تفاوتهای فردی
1-روانشناسان کار برای مطالعه روی موضوعی باید بدانند که شخص
مورد مطالعه تا چه حدی آن خصوصیت را داراست.
2-روانشناسان باید بدانند هر صفت یا ویژگی تا چه حدی در فرد مورد
مطالعه وجود دارد و نباید به اصطلاحات کلی اکتفا کرد.
3-به عبارتی روانشناسان باید ”کیفیت“را تبدیل به ”کمیت ” کنند و آنها
را با اعداد و ارقام نشان دهند.

4-روانشناسان در اندازه گیری تفاوتهای فردی از مقیاس های گوناگون

فیزیکی و روانشناختی استفاده می کنند.
5-برای اندازه گیری صفاتی مثل هوش،منش،استعدادو… نمی توان از
واحد های فیزیکی استفاده کرد.که در این مورد به جای مقیاس های مطلق
از مقیاس های نسبی(اعداد ترتیبی)استفاده می کنند.
– برای آزمون هوش از مقیاس های فاصله ای استفاده می کنیم.
منشا تفاوتهای فردی
1- وراثت 2- محیط زندگی آنها
-وراثت هر شخصی از طریق کروموزوم ها وبه عبارت دقیق تر از طریق
ژنها(انتقال ژن از والدین به فرزندان)مشخص می شود.

-تفاوت فردی افراد به علت تفاوت در ژنهای افراد مختلف است. وقتی
سلول شروع به تکثیر می کند اطلاعات وراثتی نیز به سلول تکثیر یافته
منتقل می شود و با رشد سلول،موجود زنده شروع به شکل گرفتن در
مایع آمنیوتیک می کند.
مایع آمنیوتیک چیست؟
مایع امنیوتیک محیط خارجی قبل از تولد کودک را تشکیل می دهدوبعد از
تولد کودک در محیط اجتماعی قرار می گیردو باعث شکل گیری رفتار او
می شودپس تفاوت در هر صفت شخصیتی تفاوت در محیط و وراثت است.

منحنی توزیع بهنجار
1-هیچ دو فردی را نمی توان یافت که از همه ی جهات وابعاد شخصیت

یعنی،از نظر ویژگی های ظاهری ونهانی شخصیت،کاملا با هم مشابه باشند.
2-تفاوتهای فردی در تمام ابعاد شخصیت آدمی دیده می شودو هیچ ویژگی
شخصیتی وجود ندارد که همه ی انسانها در آن بعد خاص ،کاملا شبیه به
هم باشند.
کاربرد یافته های مربوط به بحث تفاوتهای فردی در سازمان عبارتند از:
1-در انتخاب کارکنان
2-در آموزش کارکنان
3-در ارزیابی عملکرد شغلی کارکنان
4-در اعمال رهبری و مدیریت
5-در ایجاد انگیز ه ی شغلی

1-قبل از انتخاب هر فردی برای یک شغلی باید به این نکته توجه داشته
باشیم که بین تمامی داوطلبان شغل تفاوتهای فردی وجود دارد.
مراحل مورد نیاز در انتخاب کارکنان
1-تشخیص ویژگی های شخصیتی لازم جهت تصدی شغل مورد نظر با
استفاده از روش تجزیه وتحلیل شغل.
2-ترسیم نیمرخ روانی شغل همراه با اجرای تحقیقات مربوط ومطالعه در
زمینه ی ویژگی های شخصیتی متصدیان موفق آن شغل خاص.
3-اندازه گیری تفاوتهای فردی داوطلبان.
2-زمانی که داوطلبان انتخاب شده با روشهای علمی را در یک دوره ی
آموزش قبل از خدمت شرکت می دهیم،متوجه می شویم که میزان هوش
وعلاقه ی داوطلبان به مطالب یاد گیری شده با یکدیگر متفاوت هستند.

3-از جمله ی مواردی که باعث تمایز شغلی افراد از یکدیگر می شود
توان،علاقه،میزان پشتکار،هوش،سرعت عمل و…است. بنابراین افراد
تحت نظارت خود را دریک جلسه ی مصاحبه ی ارزشیابی شرکت می دهیم
تا روشن سازیم که آیا هریک ازآنان با توجه به ظرفیت خویش توانسته اند
امتیازهای مربوط به فرم ارزیابی عملکرد را کسب کنند یا نه.
4-کار اساسی مدیر یک واحد آن است که افراد تحت نظارت خودرا تا حد
امکان بشناسد وبه شیوه ای با آنان رفتار کند که برای انجام دادن وظایف
شغلی خود انگیخته شوند.
5-اگربخواهیم افرادرا برای افزایش بهره وری فردی درجهت ایفای بهتر
وظایف شغلی خود انتخاب کنیم،لازم است که تفاوتهای فردی موجود بین

افرادرا مورد بررسی قراردهیم.

تعاریف گوناگون شخصیت
1-مفهوم اصلی و اولیه شخصیت ،تصویری صوری و اجتماعی استکه

بر اساس نقشی که فرد در جامعه بازی می کند ترسیم می شود.
از جمله ی افرادی که عنصر با دوام شخصیت را عبارت از عادت می دانندمی توان به: 1- میلر 2-دالارد
تعریف عادت :عادت پیوندی است که میان یک انگیزه ویک پاسخ برقرار
می گردد.
2-اصطلاح شخصیت به کیفیات با ثبات شخص که در چگونگی رفتار وی در
موقعیتهای بسیار متنوع تجلی می کند ،اطلاق می شود.

3-شخصیت عبارت است از مجموع صفات جسمانی،عقلانی،هیجانی و

ارادی فرد وتعامل با این عوامل است که به وسیله ی ظاهر،رفتار،عادت

وروابط با دیگران آشکار می شود.

4-شخصیت عبارت است از مجموعه ای سازمان یافته و واحد متشکلی

از خصوصیات نسبتا ثابت ومداوم که مجموعا یک شخص را از شخص

یا اشخاص دیگر متمایز می سازد.
5-شخصیت عبارت است از سبکهای ویژه ای که هر فرد در فکر کردن
ورفتار کردن دارد.
6-منظور از شخصیت مجموعه یا کل خصوصیات وصفات فرد است.

تفاوت یک روانشناس با غیر روانشناس در تفاوتهای فردی وشخصیت

-وقتی غیر روانشناسان درباره ی شخصیت سخن می گو یند از اصطلاح

شخصیت برای ارزیابی رفتار در رابطه ی با مردم استفاده می کنند .اما

وقتی یک روانشناس از اصطلاح شخصیت استفاده می کند ،قصد ندارد به

قضاوت ارزشی بپردازدبلکه می خواهدآن دسته ازالگوهای رفتاری پایدارو

با دوام یک فردرا توصیف کندکه درموقعیتهای گوناگون نشان داده میشود.

-اجزای گوناگون شخصیت افراد عبارتنداز:نحوه ی راه رفتن،سخن
گفتن،وضع ظاهر،محتوای سخنان،ارزشهاوتعارضهای درونی افراد

صفات ونیازهای شخصیتی

هنری موری اولین کسی بود که فهرستی از نیاز های انسانی را ارایه داد که

بعدا صفات شخصیتی نام گرفتند.

صفات شخصیتی مهم عبارتنداز:
1-برونگرایی

2-ثبات هیجانی

3-خوشایندی

4-وظیفه شناسی (با وجدان بودن) 5-صداقت برای تجربه کردن

اهمیت آشنایی با پنج صفت شخصیتی در روانشناسی کار

آشنایی با پنج صفت شخصیتی از آن جهت در روانشناسی کسب وکار اهمیت

دارد که همه ی این صفات در عملکرد شغلی افراد اثر گذار می باشند.تعبیر

تفسیر و معانی این عوامل شخصیتی باعث می شود ،زمینه های مهم

“رشد شخصی“را مورد توجه خاص قرار دهیم.
صفات برونگرایی:
اجتماعی،جمع گرا،با جرات،سرو زبان دار،فعال بودن .

تعریف برونگراودرونگرا:معمولا به افراد خونگرم برونگرا وبه افراد

خجالتی درون گرا می گویند.

صفات ثبات هیجانی:عاری بودن ازاضطراب،افسردگی،خشم،متین،مودب
،نگرانی و…

تعریف روان نژند:معمولا به شخصی که ثبات هیجانی او کم است روان نژند

یاغیر برخوردار از ثبات هیجانی گفته می شود.

خوشایندی:شخص خوشایند یامطلوب رفتاری دوستانه وهمکارانه دارد.

صفات خوشایندی:مودب،با نزاکت،قابل انعطاف،قابل اعتماد،خوش فطرت

وظیفه شناسی/با وجدان بودن:منظورازوظیفه شناسی قابل اتکا بودن است.

صفات وظیفه شناسی:دقیق،مسئول ومنظم بودن،پر کار بودن،علاقه مند
بودن به پیشرفت.

صداقت برای تجربه کردن:افرادی که نمره ی آنان دراین عامل بالاست از

نیروی عقلانی وخردمندی قابل توجهی برخوردار هستند.صفات این مورد

عبارت است از:تخیلی وخلاق،با فرهنگ،کنجکاو،فهمیده وروشنفکر و…

صفات شخصیتی کلیدی دیگر
1-تحت کنترل بودن یا نبودن سرنوشت بوسیله ی فرد

2-صداقت ودرستکاری

3-هیجان خواهی

4-مثبت یا منفی بودن حا ل وهوای خلقی

1-مرجع کنترل:بعضی ازمردم اعتقاددارند که باید خود را مسئول پاداش ها و
تنبیه هایی که دریافت می کنند بدانند چنین افرادی مرجع کنترل شان درونی
است وسرنوشت را به میزان قابل توجهی در کنترل خود دارند.

مرجع کنترل دو نوع است 1-درونی: افرادی هستند که خود را مسئول

سرنوشت خود می دانند.

2-برونی: افرادی هستند که نیروهای خارجی را مسئول سرنوشت خود
می دانند.

2-درستی ونا درستی :آن چه که در این موضوع مطرح می شود میزان

درجه درستی،صداقت یا درستکاری در کار است.

از جمله ی دستگاه ها و آزمون هایی که برای اندازه گیری درستی/

راستگویی به کار می رود عبارت است از:

1 -دستگاه چند نگار (دروغ سنج):در مورد استفاده از دستگاه چندنگار

بحث و مناقشه های فراوان انجام گرفته است به همین دلیل استفاده از

این دستگاه در بسیاری از سازمان ها ممنوع اعلام شده،اما این

دستگاه در سازمان امنیتی مورد استفاده قرار می گیرد.

2-آزمون های کاغذ و مدادی خاص درستی/راستگویی:دراین آزمون از

افراد خواسته می شود به سوال هایی که به طور مستقیم ویا غیر مستقیم

تمایل آنان را برای ”راست نگفتن“اندازه گیری می کند پاسخ دهند.

هیجان خواهی

شخصیت نوع T چه نوع شخصیتی است؟

شخصی که دارای این نوع سنخ شخصیتی است خواهان آن نوع از زندگی

است که همراه با تحریک و خطر پذیری همیشگی باشد.

انواع سنخ شخصیتی
1-سنخ شخصیتی هیجان خواه مثبت (+T)

2-سنخ شخصیتی هیجان خواه منفی (-T)

1-افرادی هستند که از صفت هیجان خواهی برای مقاصدی سازنده

استفاده می کنند.

2-افرادی هستند که با هیجان خواهی خود،مشکل آفرینی می کنند.

4-حال وهوای عاطفی

افراد از لحاظ وضعیت عاطفی

مثبت:شخصی که وضعیت عاطفی او مثبت می باشد در بیشتر موقعیتها
خوشایند و مطبوع هستند.

منفی:شخصی که وضعیت عاطفی او منفی است در بیشتر موقعیتها دید
گاهش منفی می باشد.