پاورپوینت بررسی معماری کلیسای سن مارکو

بررسی معماری کلیسای سن مارکو

تاریخچه
در سال ۸۲۸، تجار ونیسی، آثار به جا مانده از یهودا که از پیروان عیسی مسیح بود را از اسکندریه مصر به سرقت بردند. گفته می شود که آن ها آثار را در بشکه ای ریخته و در زیر بار وسایل خود پنهان کردند تا بتوانند از جلوی نگهبانان مسلمان رد شوند، شرح این ماجرا در بالای سر در ورودی کلیسا نوشته شده است. این آثار در ابتدا در کلیسای کوچکی در دوک نگهداری می شد اما کلیسای دیگری در فاصله سال های ۸۲۹ تا ۸۳۲ ساخته شد تا از این آثار ارزشمند در آن به خوبی محافظت شود. این کلیسا در شورشی که اتفاق افتاد سوزانده شد اما مجددا در سال ۱۰۷۰ مورد بازسازی قرار گرفت و کلیسای کنونی در حدود سال ۱۰۷۱ کامل شد. با اینکه ساختار کلی این ساختمان در طول قرن ها تغییرات کمی داشته اما تزئینات مورد استفاده در آن در فواصل مختلف زمانی تغییرات زیادی کرده است. در قرن های بعد، به خصوص در قرن ۱۴ افراد زیادی برای تزئینات این کلیسا همکاری کردند به طوری که کشتی های ونیزی ستون ها و گچ بری های پیش ساخته را از ساختمان های باستانی مشرق زمین برای تزئین کلیسا می آوردند. نمای آجری این کلیسا کم کم با سنگ های مرمر و حکاکی هایی پوشانده شد. نمای جدید ساخته شد و بر روی گنبد قبلی، گنبد جدید چوبی گذاشته شد تا با معماری گوتیک قصر دوک که در کنار آن قرار داشت یکی باشد. این کلیسا برای سال ها کلیسای قصر دوک بود اما در سال ۱۸۰۷ تبدیل به کلیسای جامع ونیز شد.

سنت مارکو در واقع یک کلیسای جامع است اما هیچ وقت به چنین جایگاهی دست نیافت: این کلیسا تا زمان جلوس اسقف اعظم ونیز در سال ۱۸۰۷، به عنوان نیایشگاه قصر دوک مورد استفاده قرار می گرفت. در سال ۸۲۸ میلادی، بازرگانان ونیزی، آثار باقیمانده از سنت مارک (یا مرقس که یکی از چهار نفری است که چهار کتاب اول انجیل عهد جدید را نوشتند) را از اسکندریه ی مصر به سرقت بردند. گفته می شود که ونیزی ها این آثار را در بشکه و لابه لای گوشت پنهان کردند تا بتوانند از میان نگهبانان مسلمان عبور کنند. این داستان در قرن سیزدهم بر روی معرق کاری بالای سمت چپ در ورودی کلیسا نقاشی شده است

آثار مقدس باقی مانده از سنت مارکو در ابتدا یه صورت موقت در نیایشگاه قصر دوک نگهداری می شد. اما بین سال های ۸۲۹ و ۸۳۲، کلیسایی مستحکم تر برای مصون نگه داشتن این آثار ارزشمند بنا گردید. در سال ۹۷۶ این کلیسا در شورش علیه «دوک پیترو کاندیانو» به آتش کشیده شد اما در سال ۱۰۷۰، توسط «دوک دومینیکو کنتارینی» دوباره احیا گشت. کلیسای کنونی که با ساختمان های پیشین خود ادغام شده بود، حدود سال ۱۰۷۱ کامل شد.

مشخصات کلیسای سنت مارکو
این کلیسا که قدمتی هزارساله دارد که کلیسای سنت مارکو کمتر دچار تغییر شده است و چیزی که تاکنون مرتب عوض شده است آذین بندی آن بوده است. در قرن های بعدی به خصوص قرن چهاردهم میلادی برای زیباسازی کلیسا همه مشارکت داشتند و از بناهای باستانی شرق برای تزیین کلیسا مواردی چون ستون، گچ کاری های برجسته و سر ستون از طریق کشتی های ونیزی وارد می شد. از سنگ های مرمر و مجسمه های حکاکی روی نمای آجری کلیسا به کار گرفته شده و گاهی حتی قدمت این سنگ ها از خود کلیسا نیز بیشتر بود.

ویژگی معماری
این کلیسا پلانی به شکل صلیب یونانی دارد. یک گنبد در بالای صلیب و در بالای هر چهار قسمت هم گنبدهای دیگری وجود دارند. هر قسمت، از یک سالن مرکزی و دو سالن جانبی تشکیل و داخل کلیسا با هنرهای بیزانس، گوتیک و رومی تزئین شده است. در نمای غربی، دو تا از پنج منحنی های منظم وجود دارند که با ستوان ها محافظت می شوند. کنگره های ظریف و دیگر تزئیناتی که در بالای نما به کار رفته اند همگی آثار گوتیکی هستند که در قرن ۱۴ و ۱۵ به نما اضافه شدند.

موقعیت
کلیسای سنت مارکو معروف ترین کلیسای ونیز و یکی از بارزترین نمونه های معماری بیزانسی در ایتالیا و در جهان است. این کلیسا که در نزدیکی گراند کانال واقع شده، مشرف بر میدان سنت مارکو و متصل به «قصر دوک» می باشد.

بررسی نما
نمای آجری کلیسا به تدریج با سنگ های مرمر مختلف و مجسمه های حکاکی شده پوشیده شد. قدمت بعضی از این سنگ ها گاهی از خود کلیسا هم بیشتر بود. کلیسا نمای جدیدی یافت و گنبد های قبلی هم با گنبد های چوبی با کیفیت جایگزین شد تا با معماری گوتیک قصر دوک که مجدداً طراحی شده بود، هم خوانی داشته باشند. کلیسای سنت مارکو بخش زیادی از تاریخ خود، نقش نیایشگاه قصر دوک را داشته است اما در سال ۱۸۰۷، به کلیسای جامع ونیز تبدیل شد.

کلیسای سنت مارکو از کلیسای آپوستل مقدس (Holy Apostles) امپراطور کنستانتین بزرگ و مسجد ایا صوفیه در استانبول الگو برداری شده است. نقشه ی کف ساختمان به شکل یک صلیب یونانی است که در قسمت تلاقی صلیب یک گنبد و بر روی هر یک از چهار بازوی صلیب یک گنبد دیگر وجود دارد. هر بازو دارای یک راهروی مرکزی و دو راهروی فرعی است. هشتی ورودی کلیسا هم در پایانه ی غربی ساختمان قرار دارد. نمای غربی ساختمان که با هنر معماری بیزانسی، رومانسک و گوتیک آراسته شده است، از دو ردیف پنج تایی قوس های فرو رفته و برآمده تشکیل شده که توسط چند ستون با سرستون های حکاکی شده در قرون دوازده و سیزده میلادی، ثابت نگه داشته شده اند. برجستگی های قبه مانند کوچک و ظریف و سایر تزئینات موجود در قسمت بالای نما، ضمائم گوتیکی است که در قرون چهارده و پانزده به نما اضافه شده اند.
جزئیات مجذوب کننده ی فراوانی در نمای ساختمان وجود دارد که آن را مدیون تلفیق زیبای آثار هنری عهد عتیق و قرون وسطی هستیم. یکی از بخش های مهم این طراحی ها شامل قدیمی ترین معرق کاری نمای ساختمان (۱۲۷۰ – ۱۲۶۰) است که در بالای شمالی ترین درب در نمای غربی ساختمان قرار دارد. موضوع این معرق کاری «انتقال کالبد سنت مارکو» است و شامل قدیمی ترین طرح شناخته شده از کلیسای سنت مارکو می باشد.

از بخش جنوبی (نزدیک ترین قسمت به قصر دوک) ،. در این بخش دو ستون آزاد قرار دارد که به سبک بیزانسی حکاکی شده اند .احتمالاً این ستون ها متعلق به قرون پنجم و ششم کشور سوریه است. در نزدیک این بخش، در گوشه ی بیرونی خزانه، مجسمه های مصری ساخته شده از سنگ های آذرین قرار دارند که با نام Tetrarch شناخته می شوند. قدمت این مجسمه ها به قرن چهار میلادی برمی گردد که شامل شمایل چهره های سلطنتی هستند و این اعتقاد وجود دارد که این مجسمه ها متعلق به «دیوکلتیان» و سه امپراطور دیگری است که وی امپراطوری روم را با آنها تقسیم کرد.

هشتی ورودی، مشخصه ی رایج معماری در کلیساهای بیزانسی، پایانه ی غربی کلیسای جامع را در بر می گیرد. این بخش دارای پیاده رویی از موزاییک های مرمرین زیباست که از قرون یازده و دوازده میلادی بر جای مانده اند. موزاییک های طلا اندود سقف هم به دلیل پایین بودن آن، به وضوح  قابل رویت هستند

بخش زیادی از موزاییک های هشتی ورودی کلیسا بیان کننده ی داستان های عهد عتیق هستند. بسیاری از آنها مربوط به قرن سیزدهم میلادی هستند، به خصوص داستان های جالب خلقت انسان که در سمت راست درب مرکزی قرار دارند. درست در مقابل درب مرکزی، شمایلی از چهار انجیل نویس عهد عتیق قرار دارد که متعلق به قرون یازده و دوازده میلادی هستند.

تزیینات
موزاییک های طلایی زیبا تمام سطح هشت هزار متر مربعی طاق های قوسی و گنبد ها را می پوشاند. قدمت این موزاییک ها که به قرن دوازده میلادی بازمی گردد، گواهی بر پیام «رستگاری مسیح» در عهد جدید می باشد. در کنار این طرح اصلی، آثار هنری دیگری مانند داستان «مریم مقدس»، شهادت «سنت پیتر» و «سنت کلمنت» و رویداد های زندگی «یوحنا» و «سنت ایزادور» جهت تکریم معبد بزرگ قدیسان توسط ونیزی ها در این کلیسا قرار داده شده اند؛ اما مهم تر از همه ی این ها، چرخه های منقوش به «افسانه ی سنت مارکو» می باشد. پس زمینه ی طلایی این آثار بیننده را تحت تاثیر قرار داده و سمبلی از الوهیت و نور خداوندی است.

بررسی کف
کف زمین با طرح های زیبا و تو در تو تزئین شده است که ترکیبی از موزاییک و مرمرهای منقوش به اشکال هندسی و طرح هایی از حیوانات می باشد. یک مدال قرمز بر روی زمین سرسرایی که از در اصلی به آن وجود دارد، نقش بسته است که جایی را نشان می دهد که در سال ۱۱۷۷ میلادی، «دوک سباستیانو زیانی»، آشتی میان «بارباروزا»، امپراطور روم و «پاپ الکساندر سوم» را سازماندهی کرد.

تزیینات محراب
در بالای محراب بلند کلیسا، عرشه ای بر روی ستون ها قرار دارد که با برجسته کاری های قرن یازدهم میلادی تزئین شده است. تزئیناتی که در پشت محراب قرار گرفته است همان «پال طلایی» معروف است؛ صفحه ای از جنس طلا با سنگ های الماس. مسئولیت ساخت این طرح بر عهده ی طلاساز بیزانسی در سال ۹۷۶ قرار گرفت و بعدها تزئینات بیشتری به آن اضافه شد. «ناپلئون» بخشی از این سنگ های گرانقیمت را در سال ۱۷۹۷ به تاراج برد اما هنوز هم قسمت زیادی از ان باقی مانده است که از پشت شیشه ی محافظ خود چشم بیننده را به خود خیره می کنند.

مجسمه ها
جایگاه گروه کر توسط «فرا سباستیانو چیاوونه» خاتم کاری شده و در بالای آن هم در هر دو طرف، سه ردیف برجسته کاری توسط «سانسووینو» انجام شده است. بر روی دو منبر موجود در سکوی خطابه، تندیس های ساخته شده توسط برادران «ماسنگو» (۱۳۹۴ میلادی) وجود دارد. همچنین در جایگاه گروه کر، مجسمه های برنزی انجیل نویسان عهد عتیق، اثر سانسووینو قرار داده شده اند.
مجسمه ی معروف «اسب های سنت مارکو» تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته اند. قدمت این چهار مجسمه به دوران یونانی و رومی بازمی گردد و در اصل به عنوان بخشی از ارابه ی چهار اسب پیروزی ساخته شده اند. این مجسمه ها در جنگ های صلیبی چهارم از قسطنطنیه به تاراج رفت و در سال ۱۲۰۴ میلادی توسط «دوک انریکو رونالدو» به ونیز فرستاده شد. این اسب ها در ابتدا در آرسنال قرار گرفتند اما بعد از گذشت ۵۰ سال، به محوطه ی بیرونی کلیسای سنت مارکو منتقل شدند.

بخش جنوبی کلیسا
این بخش در کلیسای سنت مارکو قدیمی ترین طرح شناخته شده است و موضوع آن انتقال کالبد سنت مارکو می باشد. در بخش جنوبی نیز دو ستون آزاد واقع شده است که حکاکی آن ها به سبک بیزانسی می باشد و بسیار تحسین برانگیز است. این ستون ها مربوط به کشور سوریه و قرون 5 و 6 هستند. مجسمه های مصری که از سنگ های آذرین ساخته شده اند در نزدیکی این قسمت و گوشه بیرونی خزانه قرار گرفته اند که قدمت آنها مربوط به قرن چهار میلادی است. چهره های این مجسمه ها مربوط به دیوکلتیان و سه امپراطور دیگر است که امپراتوری روم توسط او بین آن ها تقسیم شده است.

بررسی نما
نمای کلیسای جامع سنت مارکو مواج و رگه دار مانند موج دریاست، پنج دروازه فرورفته آن با موزائیک های خیره کننده و طاق های سنگ کاری شده درخشان پر شده است. قبل از غروب خورشید که تابش آن کمتر می شود و در پایان غروب می کند، موزائیک های طلایی کلیسا درخشان و برافروخته تر می شوند. قدیمی ترین موزائیک در نما متعلق به سال ۱۲۷۰ است و بالای پنجره ای در دروازه سمت چپ قرار دارد که بدن دزدیده شده سنت مارکو را که به کلیسا آورده شده، به تصویر می کشد.

https://www.eavar.com/fa/blog/2017/3/5/129490/san-marco-basilica-venice/
https://deltaban.com/attraction/saint-marks-basilica/
https://lastsecond.ir/attractions/8270-basilica-di-san-marco-venice
https://www.kojaro.com/attraction/11560-%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88/
http://lasttours.net/post/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B3%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88-%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1.html
https://www.eligasht.com/Blog/travelguide/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%87-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B2/