تحلیل کلیسای نوتردام دوئو -لوکوربوزیه
موقعیت- گروه طراحی
محل فرانسه – رونچامپ
طراح LE CORBUSIER
سال پروژه 1955
معرفی پروژه
کلیسای نوتردام دوئو یک کلیسای کوچک کاتولیک رومی در رونشامپ ، فرانسه است. این ساختمان در سال 1955 ساخته شد و یکی از بهترین نمونه های معماری لوکوربوزیه معمار فرانسوی-سوئیسی است. نمازخانه یک ساختمان مذهبی فعال است و تحت سرپرستی بنیاد خصوصی Association de l’Œuvre de Notre-Dame du Haut است. عموماً نوتردام دو هوت طرحی افراطی از سبک دیرینه لوکوربوزیه تلقی می شود.
معرفی معمار
شارل ادوراد ژانرِه، که از سال 1920 به نام لوکوربوزیه مشهور شد، از هنرمندانی است که بیش ترین تاثیر را بر سمت و سوی معماری سده ی بیستم گذاشت. لوکوربوزیه در سال 1923 مهم ترین نکات اندیشه های معماری خود را در کتاب” به سوی نوعی معماری” ارائه داد.
این کتاب که مجموعه ای از مقالات منتشر شده ی او بود، به یکی از تاثیرگذارترین متن های معماری سده ی بیستم تبدیل شد. معماران را به دست کشیدن از تقلید کورکورانه از سبک های پیشینیان و روی آوردن به جهان کلاسیک همچون ابزاری برای خلق زیبایی و برانگیختن احساسات فرامی خواند.
این مجموعه معماری همچنین شامل یک صومعه و یک دروازه است که هر دو در سال 2011 پس از طراحی توسط رنزو پیانو تکمیل شده و یک رواق زنگ زیبا توسط ژان پروو در 1975 طراحی شده است.
از سال 2016 ، کلیسای کوچک رونچم در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
از زمان انقلاب فرانسه ، این ملک به طور خصوصی متعلق به گروهی از حدود چهل خانواده محلی است که شرایطی غیر معمول برای یک مکان مقدس کاتولیک است.
کلیسای کوچک قرون وسطایی ، که به طور قابل توجهی در طول زمان تغییر یافته و احتمالاً در قرن 14 بازسازی شده است ، در سال 1859 با افزودن یک برنامه احیای گوتیک گسترش یافت.
این کلیسای تاریخی که در سال 1913 بر اثر آتش سوزی تخریب شد ، در سال 1926 بازسازی شد ، اما سپس در سال 1944 ، در طول جنگ جهانی دوم بمباران شد و به شدت آسیب دید.
در نتیجه ، در سال 1949 ، صاحبان ملک و اسقف Besançon تصمیم گرفتند که کلیسای کوچک را به طور کامل اما در اشکال مدرن. بازسازی کنند ، بنابراین ، آنها از لوکوربوزیه ، که به عنوان مهمترین معمار زنده اروپایی شناخته می شد ، خواستند تا ساختمان جدید را طراحی کند.
مفهوم معماری بین سالهای 1950 تا 1953 ، با همکاری معمار و مهندس آندره مایسونیر ، لوکوربوزیه نقشه ها و مدلهای مختلف طراحی کلیسای رونچامپ را توسعه داد. با این حال ، ایده معماری او از ابتدا کاملاً روشن بود. هدف معمار سوئیسی "ایجاد مکانی برای سکوت ، دعا ، آرامش و شادی درونی" بود. برای دستیابی به چنین هدفی بلندپروازانه ، او تا حدودی به معماری کلاسیک و رنسانس که بین سالهای 1907 تا 1911 در ایتالیا ، یونان و ترکیه در "تور بزرگ" خود در جنوب و جنوب شرقی اروپا و شمال آفریقا دید ، نگاه کرد. یکی که او در سفر 1931 خود در مغرب دید.
در واقع بیش از یک شباهت ظاهری بین کلیسای سفید Ronchamp در بالای تپه Bourlémont و پارتنون در آکروپولیس وجود دارد که در طرح های مختلف لوکوربوزیه به تصویر کشیده شده است. علاوه بر این ، فضای منحنی ساختمان احتمالاً با الهام از بناهای باسیلیکای باستانی که وی در رم و استانبول بازدید کرده بود ، الهام گرفته شده است.
شکل کلیسای کوچک شامل دنباله ای از سطوح محدب و مقعر است که حس بودن را در نوعی "لانه" ایجاد می کند ، فضایی که بازدیدکنندگان خود را در آغوش می گیرد و در عین حال به نظر می رسد که به سمت آسمان فرار می کند. این باعث می شود این ساختمان که مساحت ناخالص آن تنها 756 متر مربع (8137 فوت مربع) است بسیار بزرگتر از آنچه که هست به نظر برسد. لوکوربوزیه با ترکیب استادانه دیوارهای عمودی با شیب ملایم و سقف برجسته بادبان مانند چنین اثری را به دست آورد.
علاوه بر این ، شکل منحنی ساختمان مناطق بیرونی ایجاد می کند که فضای داخلی کلیسای کوچک را به محیط اطراف گسترش می دهد. آن فضاهای بیرونی ، مانند پشت سر گروه کر ، اغلب برای رویدادهای مذهبی در فضای باز استفاده می شود. چنین رابطه سختی بین داخلی و خارجی توسط مهمترین نماد مذهبی در کلیسای کوچک ، مجسمه گردان قرن 18 بانوی مقدس واقع در پشت محراب تاکید می شود ، که می توان آن را به سمت داخل و یا داخل ساختمان هدف قرار داد.
فضای داخلی Notre Dame du Haut شامل یک شبستان بزرگ مرکزی ، کلیسای اصلی ، دو کلیسای کوچک کوچکتر (به نام کلیسای صبح و نماز شب) ، یک کلیسای مقدس ، یک اتاق اعتراف ، یک منبر و یک گروه کر به بیرون باز می شود.
این ساختمان همچنین شامل یک برج به ارتفاع 23 متر (ارتفاع 76 فوت) (که شامل کلیسای اصلی است) و دو برج کوچکتر شبیه به پریسکوپ طراحی شده است تا نور روز را به دو کلیسای کوچک وارد کند.
سقف بزرگ پوسته مانند کلیسای رونچامپ-در طراحی آن ، لوکوربوزیه از پوسته خرچنگ خالی که در لانگ آیلند پیدا کرده بود الهام گرفته است-از دو غشای بتنی به ضخامت 6 سانتی متر (2.36 اینچ) ساخته شده است.
با فاصله تا 2.26 متر (7.41 فوت) عرض ، غشای فوقانی با کاشی های آلومینیومی ضد آب پوشانده شده است. غشاها یک ساختار باربر شامل تیرهای عرضی بزرگ را که توسط تیرچه های مستطیلی به هم متصل شده اند ، همگی از بتن مسلح ساخته شده است.
سقف توسط دو ردیف ستون بتنی ، بزرگتر و مخروطی در ضلع جنوبی و کوچکتر و مستقیم در ضلع شمالی ، متصل به ستون های بتنی ، پشتیبانی می شود. چنین سازه ای تحمل کننده در ضلع جنوبی ساختمان "دیوارهای نازک" ساخته شده که با اسپری گانیت (یک بتن سیال که به راحتی می تواند به صورت پنوماتیک بر روی سطوح منحنی طراحی شود) بر روی یک تار فولادی ساخته شده است .
در حالی که دیوارها در شمال ، طرف شرقی و غربی تا حدی با سنگهای بازیافت شده از بقایای کلیسای قدیمی ساخته شده است.
مصالح و ساختار
در کلیسای نوتردام دوئو، معماری و مجسمه سازی درهم آمیخته اند تا یکی از مشهورترین ساختمان های لوکوربوزیه را پدید آورند.
دیوارهای سنگین بتنی که پوششی از سیمان سفید دارند، به سوی داخل بنا خم برمی دارند. پوسته بتنی سقف نیز به سوی آسمان بلند می شود و گویی ساختمان را بلند می کند.
نورگیری ساختمان درون بنا از نور طبیعی که از بازشوهای باریک شیشه ای وارد می شود، روشنایی می گیرد. کف ساختمان ، به تبع شیب زمین، اندکی به سوی محراب شیب برمی دارد و به این شکل توجه بیننده را معطوف این جهت می کند.
لوکوبوزیه می گوید: در چهارم جولای۱۹۵۰ ، تعداد زیادی زغال و کاغذ برداشتم و … پوست خرچنگی که در یکی از جزایر نزدیک نیویورک پیدا کرده بودم ، روی میز کار من قرار داشت ، به من کمک کرد تا سقف کلیسا را به وجود آورم . دو لایه از بتن دارای ضخامت شش سانتیمتر و به فاصله ۲٫۲۶ متر ازیکدیگر . این سقف روی دیوارهایی که از سنگهای ساختمان قبلی ساخته می شود ، قرار خواهند گرفت .
عنصر کلیدی نور است ، نور فرم ها را روشن می کند و فرم ها قدرت شگفت انگیز خود را به نمایش می گذارند . بازی با تناسبات و پدید آوردن حوادث غیر منتظره ، یک هیجان ناگهانی را بوجود می آورد . ولی بازی خرد مندانه با اهداف ، بنیان صحیح ، استعداد جاودانگی ساختار اصلاح طلبی ، جسارت و بازی گستاخانه با این موضوعات مجزا ، کیفیت های مورد نیاز و سازنده معماری را بوجود می آورد.
کانسپت طرح
پدر بلاد در باره این کلیسا می گوید : البته که دیری که بوجود آمده زیباست و تمامی مطالبی که گفته شد ، نشانه های این زیبایی است . این دیر نشان می دهد که زندگی نماز گزاران و راهبان ، به فرم های سنتی وابسته نیست و می توان میان این زندگی و معماری مدرن که نشان داده استعدادهای برتری نسبت به نمونه های قبلی داراست ، هماهنگی برقرار کرد .
در بسیاری از موارد ، کلیسا سمبل کارهای دقیق و سنجیده لوکوربوزیه است . اصول معماری دهه ۱۹۲۰ او می رود تا جای خود را به ساختارهای مبهم و متنافض بدهد . او می کوشد تا یک طرح بی پایان و بی قاعده را بوجود آورد و به جای جوابهای آماده ، سوالات جدیدی را مطرح سازد .
خانه های ژائول ، دیر لاتورت و این کلیسا بیان آشکار و دقیق عصر ماشین و مفاهیم منتج از آنرا بیان نمی کنند ، بلکه با استنباط از تفسیر های زندگی ، نشانه هایی از نفوذ مجازی زندگی را ارائه می کنند .
سقف بتنی منحنی برجسته یک ساختار صدفی است که توسط ستون هایی در دیوارها پنهان شده است. شکاف زیرین باعث می شود تا قسمتی از نور به داخل آن فیلتر شود.
نیروهاى سایت سایت بنا بر روی زمین مسطح بالای یک تپه قرار دارد و مسیر دسترسی به آن از پایین تپه در سمت جنوب شرقی آن سایت واقع است .قسمت غربی مسیر با درختان محصور شده است و این مسیر از جبهه غربی سطح صاف بالای تپه به آن وارد می گردد.
در فاصله زیادی از قسمت شرقی سایت ، درختان جنگل لبه شرقی سایت را بوجود آورده اند . در میان این تپه پر درخت ، سطح صاف و کوچکی در جبهه غربی آن قرار گرفته که دارای چشم اندازهایی به اطراف وخصوصا سمت جنوب است .
هر ساختار عمودی موجود بر روی سایت مانند یک نشانه قابل روئیت از دور عمل می کند . ولی لو کوربوزیه یک فرم محوری مستطیل شکل برای کلیسای خود انتخاب می کند زمین صاف و قرارگیری آن بر روی مرتفع ترین نقطه تپه ، اهمیت بصری مورد نیاز را برای قرارگیری یک بنای ماندگار تامین می کند .
سطح صاف و کوچک یک مرکز توجه است و باید نیازهای مذهبی ونیایشی این کلیسای کوچک بصورت یک حجم مرکزی در مرکز ثقل سایت ارائه شود . کلیسای کوچک روی بالاترین نقطه تپه و در امتداد محور شرقی / غربی قرار گرفته است .
سازه ایده اولیه شکل دهی به شکل ساختاری یک قاب فلزی لوله ای که با یک توری سیمی پیچیده شده بود و بتن بنا شده بود. هیچ تغییری در ایده ایجاد نشد ، این فرم با سنگ تراشی پر شد و با ظاهر ایده اولیه ، رنگ سفید را لغو کرد.
سایت بواسطه شیب خود یک جهت دارد مسیر منتهی به بنا در گوشه جنوب غربی و در کنارفضای باز روی خطوط ترازی که شیب جنوب غربی را به وجود آورده اند ، قرار گرفته است . جایگیری کلیسا حالتی مناسب و پرمعنا را برای روبروشدن با بنا درانتهای یک سفر زیارتی بوجود می آورد. لو کوربوزیه با توجه به حالت مایل سایت ، محدوده های مجزایی را برای ورود ومحل تجمع زائرین در فضای باز تعبیه نموده است مسئله مهم ، نحوه جایگیری و شکل گیری بنا برای برقراری ارتباط میان مسیر حرکت ، بنا و حالت مایل سایت است .
نخستین مسئله ، انطباق مسیر مایل و محور طولی کلیسا است . یک سطح مقعر قادر است توالی حرکت مورد نیاز برای قسمت انتهایی مسیر را تامین نماید . محور متقاطع بر اثر فرم درختان محصور کننده قسمت غربی تغییر جهت داده است . این تغییر جهت به طراحی مسیرحرکتی بسوی محور کلیسا کمک می کند . مسیر حرکت به کمک یک محور متقاطع به سوی محور اصلی کلیسا می رود .
فضای داخلی دیوار غربی توسط پنجره ها قطع شد ، بنابراین لازم است که برای شکل دهی به خط پنجره های توخالی در پوسته بنایی یک بتن تعبیه شود.
دیوارهای داخلی و خارجی با ملات تکمیل شد که قبل از سفید شدن یا رنگ آمیزی روی سطوح پاشیده می شد. سقف به صورت خام باقی مانده است و علائم تخته از ریخته گری بتن را نشان می دهد.
چیدمان نامنظم پنجره ها در دیوارها پراکنده شده است. اینها با مخلوطی از شیشه های شفاف و رنگی لعاب داده می شوند.
کف از شیب سایت به سمت محراب اصلی پیروی می کند و با یک سطح بتنی پوشانده شده است که بر روی محل ریخته شده و بر اساس سیستم تناسبات مدولور معمار به یک الگوی مشبک تقسیم شده است.
https://etoood.com/newsshow.aspx?nw=3297
http://www.atlasy.ir/atlas/?p=987
https://divisare.com/projects/429510-le-corbusier-hiepler-brunier-chapelle-notre-dame-du-haut-by-le-corbusier
https://en.wikiarquitectura.com/building/chapel-of-notre-dame-du-haut/
https://inhabitat.com/le-corbusiers-iconic-ronchamp-chapel-damaged-beyond-repair-by-vandals/le-corbusier-chapel-of-ronchamp-church-modern-international-style-architecture-damaged-vandalized-destroyed-painted-glass-window-broken-sun-moon-picture/
https://www.dezeen.com/2016/07/24/le-corbusier-notre-dame-du-haut-ronchamp-chapel-france-unesco-world-heritage-list/
https://www.inexhibit.com/mymuseum/notre-dame-du-haut-le-corbusier-ronchamp-chapel/