اختلالات اضطرابی: اختلالات اضطرابی( Anxiety Disorder) از شایعترین اختلالات روانپزشکی در جمعیت عمومی هستند.در ایالات متحده حدود 30 میلیون نفر دچار این اختلالات هستند و نسبت ابتلای زنان تقریبا دو برابر مردان است.اختلالات اضطرابی با عوارض زیادی همراهند واغلب مزمن شده و نسبت به درمان مقاوم هستند .این اختلالات را می توان خانواده ای از اختلالات روانی مجزا و در عین حال مرتبط به هم در نظر گرفت.
متن تجدید نظر شده ویرایش چهارم اختلالات اضطرابی شامل موارد زیرند: 1-اختلال هول(پانیک) با یا بدون بازار هراسی(آگورافوبیا) 2-بازار هراسی با یا بدون اختلال هول 3-هراس(فوبیای)اختصاصی 4-جمعبت هراسی 5-اختلال وسواسی-جبری 6-اختلال استرس پس از سانحه 7-اختلال اضطراب فراگیر 8-سایر اختلالات اضطرابی
اختلا پانیک: حمله های شدید اضطراب همراه با احساس مرگ قریب الوقوع را اختلال هول یا پانیک می نامند.مشخصه اختلال پانیک حملات و دوره های مجزای ترس شدید هستند و فراوانی بروز آنها از چند حمله در یک روز تا صرفا تعداد انگشت شماری حمله در یک سال فرق می کند.اختلال هول با تعدادی اختلالت دیگر و بخصوص بازار هراسی (اگورافوبیا)همراه است. مفهوم اختلال پانیک شاید از مفهوم سندرم قلب تحریک پذیر ریشه گرفته باشد که جاکوب مندس داکوستا در میان سربازان جنگ داخلی امریکا دیده بود. فروید اولین کسی است که ارتباط میان حمله های پانیک و بازار هراسی را دریافته است.
همه گیر شناسی: شیوع مادام العمراختلال پانیک را 1 تا 4 درصد شیوع 6ماهه آن5 / 0 تا 1 درصد زنها دو تا سه برابر بیشتر از مردها تنها عامل اجتماعی پانیک….طلاق و جدایی اندکی پیش از شروع اختلال است. در جوانان روی می دهد بطور میانگین حدود 25 سالگی در کودکان و نوجوانان هم روی می دهد ولی احتمال آن کمتر است. 10تا15 درصد افراد مبتلا همزمان به افسردگی اساسی نیز مبتلا هستند.
سبب شناسی اساسی زیستی آن: نابهنجاریهای زیستی در ساختار مغز بخصوص افزایش فعالیت سمپاتیک می باشد. مطالعات کنترل شده درباره اساس وراثتی اندک است خطر ابتلا در بستگان درجه یک 4 تا8 برابر بیشتر از بیماران روانپزشکی هستند. نظریه شناختی: اضطراب پاسخی آموخته شده با الگوگیری از رفتار والدین نظریه روانکاوی: 1-دفاعی ناموفق در برابر تکانه های اضطراب برانگیز 2-دشوار بودن تحمل خشم 3-جدایی هیجانی 4-افزایش مسئولیت 5 -سوءرفتار جنسی- جسمی 6-طرد والدین
مکانیزم های دفاعی بکار رفته واکنش وارونه –ابطال – جسمانی سازی –برونی سازی ملاک های تشخیصی: دوره ای از ترس یا ناراحتی شدید است که ابتدا و انتهای مشخصی دارد و طی آن حداقل 4تا علایم زیر به طور ناگهانی پیدا می شود و در عرض 10 دقیقه به حداکثر می رسد 1-تپش قلب-کوبش-افزایش ضربان 2-تعریق -3-لرزش یا تکان 4-احساس کوتاه شدن نفس 5 -احساس خفگی 6-دردقفسه سینه 7-تهوع و ناراحتی شکمی 8-سرگیجه –منگی –ضعف 9-مسخ شخصیت 10-ترس از دیوانه شدن 11-ترس از مردن
بازار هراسی (اگورافوبیا): اصطلاح (agoraphobia) در سال 1871 برای حالتی وضع کردند که در آن به نظر می رسید بیمار از پانهادن به اماکن عمومی بدون همراهی می ترسد. این کلمه از دو جزء یونانی اگورا(بازار) و فوبیا(ترس) تشکیل شده. بیماران بازار هراس از هرگونه موقعیتی که در آن به دست آوردن کمک مشکل باشد سرسختانه اجتناب می کنند.در اماکنی مانند خیابانهای شلوغ-مغازه های پر ازدحام فضاهای بسته همچون تونل –زیر پل-آسانسور و وسایل نقلیه عمومی ,دلشان می خواهد یکی از دوستان یا اعضای خانواده همراهیشان کند.معمولا این افراد دچار مشکلات و اختلافات زناشویی و خانوادگی می شوند.
ملاک های تشخیصی: الف-اضطراب به خاطر بودن در مکانها یا موقعیت هایی که فرار از آنها ممکن است دشوار باشد(یا خجالت آور) ب-فرد از موقعیت های مذکور اجتناب می کند. ج-این اضطراب یا اجتناب هراس آمیز را اختلال روانی دیگر بهتر توجیه نکند. درمانها: دارودرمانی –آرام سازی کاربردی –تنفس آموزی – مواجه سازی –گروه درمانی شناختی –رفتاری بهترین درمانها دارو درمانی و همزمان درمان شناختی رفتاری می باشد. گزارش های جدید دارویی:نفازودون –ونلافاکسین –بوسپیرون
فوبیای اختصاصی: اصطلاح فوبیا به معنای ترس افراطی از یک موضوع,شرایط یا موقعیت خاص و معین است.هراس اختصاصی عبارت است از ترس شدید و مداوم از شیء یا موقعیتی معین .افراد مبتلا فکر می کنند صدمه ای به آنها وارد خواهد شد. فوبیا شایعترین اختلال روانی منفرد در ایالات متحده امریکا است. 5تا10 درصد از جمعیت مبتلا هستند و تحقیقات جدید 25 درصد را عنوان می کند. گرچه اختلال شایعی است ولی درصد زیادی برای درمان به بالینگران مراجعه نمی کنند. شیوع آن در زنان بالا است. دومین اختلال شایع مردان بعد از مواد نسبت زن به مرد 2 به 1 می باشد. در زنان شیوع 1/16 و در مردان 2/5 بیشترین سن شروع 5 تا 9 سالگی و میانگین در 20 سالگی بیماریهای همزمان همچون اختلالات اضطرابی – خلقی –مرتبط با مواد – پر اشتهایی عصبی
ملاک های تشخیصی: الف-ترس شدید و دایم که افراطی یا نا معقول باشد و در صورت وجود شی ء یا موقعیتی معین مثل بلندی – حیوانات –تزریق-دیدن خون –سوار شدن هواپیما یا انتظار آن برانگیخته می شود. ب-به محض مواجه شدن با محرک هراس آور تقریبا همیشه پاسخی اضطرابی برانگیخته می شود. پ-خود فرد بداند ترسش افراطی یا نامعقول است. ت-اجتناب از موقعیت اضطراب یا درد و رنج ث-در افراد زیر 18 سال حداقل شش ماه طول کشیده باشد.
اختلال جمعیت هراسی: جمعیت هراسی نیز ترس شدید و مداوم است از موقعیت هایی که احتمال خجالت زدگی درآنها مطرح است. به این اختلال , اختلال اضطراب جمع (social anxiety dis)نیز می خوانند.ترس مفرط از تحقیر شدن یا خجالت کشیدن در موقعیت های مختلف اجتماعی نظیر صحبت کردن کردن در جمع- تخلیه کردن در دستشویی های عمومی – صحبت کردن با جنس مخالف شیوع مادامالعمردر مطالعات 3تا13 درصد گزارش شده شیوع شش ماهه جمعیت هراسی حدود 2تا 3 درصد است. زنها بیشتر از مردها مبتلایند وشیوع در سن نوجوانی
ملاک های تشخیصی: الف-ترس شدید و دایم از حداقل یک موقعیت جمعی یا عملکردی که آن فرد در برابر چشمان افرادی نا آشنا واقع شود یا احتمال آن باشد که دیگران او را موشکافی کنند و در چنین موقعیتی فرد بترسد به گونه ای رفتار کند. ب-مواجهه با موقعیت جمعی هراس آور تقریبا همیشه اضطراب انگیز باشد. پ-خود فرد بداند که ترسش افراطی یا نامعقول باشد. ث-فرد از موقعیت هراس آور اجتناب کند. ج-در افراد زیر 18 سال حداقل 6ماه طول بکشد. ح-ناشی از اثرات جسمی یک ماده نباشد. چ-در صورت وجود یک بیماری طبی عمومی یا اختلال روانی ربطی به آن نداشته باشد. بهترین درمان :دارودرمانی + روان درمانی داروها انتخاب اول درمان….SSR با جذب سروتونین –بنزودیازپین ها-ونلافاکسین –بوسپیرون . بیشترین داروهای تجویزی:آتنولول و پروپرانولول می باشد
اختلال وسواسی –جبری(OCD ): خصیصه اصلی وسواسی –جبری وجود وسواسهای فکری یا عملی مکرر و چنان شدید است که رنج و عذاب قابل ملاحظه ای را برای فرد به بار می آورد.این وسوسه های فکری – عملی سبب اتلاف وقت می شوند و اختلال قابل ملاحظه ای در روند معمول و طبیعی زندگی ,شغل,کارکرد و فعالیت های اجتماعی و روابط فرد ایجاد می کند. وسواس فکری(obsession)عبارت است از فکر ,احساس, اندیشه,یا حسی عود کننده و مزاحم وسواس عملی(compalsion) نوعی رفتار است .اجبار رفتاری آگاهانه,استاندارد و عود کننده نظیر شمارش |,وارسی, یا اجتناب
بیمار از غیر منطقی بودن وسواس هایش آگاهی دارد. میزان شیوع مادام العمر در جمعیت عمومی 2تا 3 درصد است. در جمعیت بیماران 10 درصد است. چهارمین بیماری روانپزشکی پس از فوبیا –مواد – افسردگی اساسی در میان بزرگسالان ابتلا مرد و زن یکسان است. میانگین سن شروع 20 سالگی – در مردها مختصری زود تر 19 سال –زنان21 سال مجردها بیشتر از متاهل ها – سیاهپوستان کمتر از سفید پوستها اختلالات همزمان:مصرف الکل –اضطراب فراگیر –اختلال شخصیت – هراس اختصاصی – پانیک عوامل زیستی: گژتنظیمی سروتونین –نورآدرنرژیک مشکل در فعالیت سوخت ساز مغز در قطعه پیشانی – عقده های پایه وراثت :3 تا 5 برابر در خانواد ه های درجه یک
ملاک های تشخیصی: وسواس های فکری:افکار –تکانه ها –تصوراتی عود کننده و دایم –صرفا تکانه ها به خاطر مشکلات زندگی واقعی نباشد.سرکوب کردن تکانه ها وسواس های عملی:یک رفتار تکراری که هدف آن کاهش رنج و عذاب فرد است آلودگی شایعترین وسواس فکری است دارو درمانی:کلومیپرامین –لتیوم – والپرات –کاربامازپین –بوسپیرون –کلونازپام درمانهای اختصاصی:ECT -جراحی روانی
اختلال استرس پس از سانحه: (postrraumatic strss dis) عبارت است از مجموعه ای از علایم نوعی(سندرم) که در پی مواجهه با حوادث آسیب زای زندگی پیدا می شود .فرد به صورت ترس و درماندگی به این تجربه پاسخ می دهد,واقعه را دائما در ذهن خود مجسم می کند و در عین حال می خواهد از یادآوری آن اجتناب کند. برای تشخیص علایم باید لااقل یک ماه طول کشیده باشد وبر حوزه های مهمی از زندگی بیمار نظیر حوزه های خانوردگی و شغلی او تاثیر چشمگیری نهاده باشد. شیوع مادام العمر PTSD 8 درصد جمعیت عمومی میزان بروز آن در طول عمر 9 تا 15 درصد 30 درصد سربازان جنگ ویتنام دچار PTSDشده اند در زنان 10 تا 12 درصد مردان 5تا 6 درصد در هر سنی ممکن است بوجود بیایید در مردها بیشتر در جنگ ها و در زنها حمله یا تجاوز در افراد مجرد – طلاق گرفته –بیوه –منزوی از اجتماع – سطح اقتصادی اجتماعی پایین بیشتر است. بیماریهای همراه: افسردگی – مواد –دوقطبی
عوامل زمینه ساز: 1-وجود آسیب در دوره کودکی 2-اختلالات شخصیت مرزی ,پارانویید,وابسته و ضداجتماعی 3 -ناکافی بودن نظام حمایتی از طرف خانواده و دوستان 4- مونث بودن 5-تغییرات پر استرس اخیر در زندگی 6-سابقه افراط در الکل عوامل زیستی:محور هیپوتالاموس –هیپوفیز –فوق کلیه
ملاک های تشخیصی: الف-فرد باید شرایط زیر را در واقعه تروماتیک قرار گیرد: 1-فرد با واقعه یا وقایعی روبه رو شده شاهد آنها بوده که متضمن مرگ واقعی یا خطر آن 2- واکنش فرد بصورت ترس ,درماندگی ,یا وحشت شدید بوده باشند. ب- سانحه به یکی از شکلهای زیر تجربه می شود: 1-یادآوری عذاب آور مکرر و مزاحم 2-دیدن مکرر واقعه در رویا که باعث رنج و عذاب است 3-عمل به گونه ای که واقعا واقعه تکرار می شود (فلش بک) 4-رنج و عذاب شدید در مواجهه با اشارات و سرنخهای درونی یا بیرونی که شباهت به آن دارد. 5-پیدایش واکنشهای جسمی در برابر نمادها و سرنخهای حادثه 6- اجتناب از محرکهای محیطی 7-مشکل خواب و تداوم خواب 8-تحریک پذیری یا فوران خشم 9-دشواری تمرکز 10-گوش به زنگی مفرط
اختلال استرس حاد: استرس حاد به مقدار زیاد شبیه PTSD است جز اینکه علائمش زودتر از علایم PTSD در ظرف 4 هفته پس از واقعه پیدا می شود و به مدت 2 روز تا 4 هفته نیز طول می کشد .اگر این علایم پس از 4 هفته نیز باقی باشد تشخیص PTSD مطرح خواهد شد. فشاری که موجب PTSD یا استرس حاد می شود به قدری ناتوان کننده است که تقریبا هرکس را از پا در می آورد.این فشار می تواند تجربه جنگ – شکنجه –بلایای طبیعی – آتش سوزی
ملاک های تشخیصی: الف-فرد در معرض واقعه آسیب زایی قرار گرفته باشد 2ویژگی دارد: 1-فرد با واقعه یا وقایعی رو به رو شده باشد,نظاره گر باشد یا دچار شده باشد که متضمن مرگ واقعی یا خطر آن باشد. 2- واکنش فرد به صورت ترس ,درماندگی یا وحشت شدید باشد. ب- درحین وقوع لااقل 3 تا از علایم زیر باشد: 1 – احساس ذهنی گرفتگی –فقدان پاسخدهی هیجانی 2 – کاهش آگاهی از محیط 3-مسخ شخصیت 4-مسخ واقعیت 5-فراموشی تجزیه ای پ – واقعه آسیب زا را فرد دائما حداقل یکی از این اشکال تجربه شود: تصویر –فکر- رویا –خطاهای ادراکی –حملات خطور خاطره(فلش بک) ت – اجتناب از محرکها ث –علایم برجسته اضطراب و برانگیختگی ج –رنج ودرد و عذابی چشمگیر ح – علامتی حداقل به مدت 2 روز و حداکثر 4 هفته چ – ناشی از بیماری جسمی و مواد نباشد. درمان دارویی: سرترالین –پاروکستین
اضطراب فراگیر: اضطراب فراگیر را نگرانی مفرط درباره چندین واقعه یا فعالیت در اکثر ایام و طی یک دوره لااقل 6 ماهه تعریف می کند. نگرانی مزبور به سختی مهار می شود و با علایمی جسمی نظیر تنیدگی عظلانی – تحریک پذیری – دشواری در خواب –بیقراری همراه است. نسبت زن به مرد در حدود 2 به 1 است شیوع مادام العمر 5 درصد 25 درصد از بیماران اختلالات اضطرابی دارند. در اواخر نوجوانی یا اوائل بزرگسالی شروع می شود. علت اختلال اضطراب فراگیر معلوم نیست.
ملاک های تشخیصی: الف –اضطراب و نگرانی مفرط به خاطر چند واقعه یا فعالیت (عملکرد شغلی یا تحصیلی) که حداقل به مدت 6 ماه در اکثر روزها پیدا شود. ب –فرد احساس کند تسلط بر این نگرانی دشوار است پ –اضطراب و نگرانی مزبور حداقل با سه علامت زیر مشخص: 1-بیقراری یا احساس دلواپسی 2 – زود خسته شدن 3 –دشواری در تمرکز یا احساس کار نکردن مغز 4- تنیدگی عضلانی 5- تحریک پذیری 6–به همخوردن خواب ت –اضطراب و نگرانی ناشی از محور Iنباشد
ث –اضطراب , نگرانی یا علایم جسمی مذکور رنج و عذابی ایجاد کرده باشد که به لحاظ بالینی چشمگیر باشد یا کارکردهای اجتماعی , شغلی , یا سایر حوزه های مهم کارکرد فرد را مختل کرده باشد ج –ناشی از اثرات جسمانی ومواد نباشد درمان دارویی: بوسپیرون – ونلافاکسین – ایمی پرامین
سایر اختلالات اضطرابی: 1-اختلال اضطرابی ناشی از بیماری طبی عمومی 2-اختلال اضطرابی ناشی از مواد 3-اختلال اضطرابی نا معین(NOS) 4-اختلال مختلط اضطراب -افسردگی
با تشکر از شما