طرح کار افرینی و توجیهی پرورش ماهی ( شیلات )
توجه:با توجه به نوسانات بازار قیمت ها همواره متغییر بوده و می بایست با توجه به نرخ روز به روز شوند
.: فهرست مطالب :.
تعریف کارآفرین 5
برآورد نیازهای جامعه 5
مرغداری (پرورش مرغ) 6
گاوداری (پروش دام) 7
شیلات ( پرورش ماهی ) 7
عنوان نهایی 8
مقدمه 9
توضیح در مورد شغل 11
اهداف طرح 13
توصیف پروژه 14
مدیریت طرح 14
منبع تامین آب 14
محل اجرای طرح 14
شبکه خطوط برق 15
مهمترین گونه های آزاد ماهیان پرورشی 16
خصوصیات ماهی قزل آلای رنگین کمان 17
PH آب 19
میزان کدورت آب 21
آلودگی با مواد معدنی و مواد آلی 21
میزان مجاز فاکتورهای فیزیکو شیمیائی آب مزارع پرورش ماهی سردآبی 23
محیط های پرورش (روشهای پرورش) 24
تغذیه ماهی قزل آلا 28
مواد تشکیل دهنده غذا ( ترکیب غذا) 29
اختصاصات فیزیکی غذای قزل آلا 30
شدت سوخت و ساز مواد غذائی تابع عوامل زیر است 31
فواید دفعات تغذیه آزاد ماهیان 34
مقدار غذای خشک لازم برای تغذیه ماهی قزل آلای رنگین کمان 35
فوائد رقم بندی نمودن ماهیان 36
فرمولهای غذائی 37
بازاریابی 39
تبلیغات 39
مقدار تولید طرح 40
جدول شماره 1 : ساختمانها و تاسیسات مورد نیاز 41
جدول شماره 2 : ماشین آلات و ادوات مورد نیاز طرح 42
جدول شماره 3 : هزینه های جاری طرح طی یک دوره پرورش 43
جدول شماره 4 : کارکنان شاغل طرح 44
مقایسه هزینه ها و درآمد حاصل از تولید (بهر ه وری طرح) 45
اقتصادی بودن طرح 46
تعریف کارآفرین :
شخص یا اشخاصی که با ابتکار، ایده و یا روشهای جدید موجب پدید آوردن و یا معرفی شغل جدید و موجب اشغال زایی می شوند.
با توجه به تعریف کارآفرین می توان نتیجه گرفت که کارآفرینی یعنی بوجود آوردن شغل جدید و یا معرفی شغل جدید به جامعه.
برآورد نیازهای جامعه :
انسان موجودی مستقل ولی دارای نیازمندیها و خواسته های ویژه خود می باشد و البته با دارا بودن استدلال شخصی اما سرنوشت آنها با هم آمیخته شده و هر یک در برآوردن نیازهای یکدیگر بگونه ای دخیل بوده و درواقع هر یک پاره ای از اجتماع هستند.
نیازهای هر فرد بطور کلی به دوبخش عمده تقسیم می شود که عبارتند از نیازهای مادی و نیازهای معنوی.
نیازهای مادی از نظر کلی عبارتند از:
1- نیاز به خوراک
2- نیاز به پوشاک
3- نیاز به مسکن
نیازهای معنوی عبارتند از:
1- نیاز به آرامش
2- نیاز به آسایش
3- نیاز به محبت
4- نیاز به غم و شادی
ما هم بر این اساس از بین نیازهایی که در جامعه وجود دارد نیاز به 3 شغل که مربوط به خوراک که خود بخشی از نیازهای مادی است را انتخاب و نقاط ضعف و قوت آنها را مورد بررسی قرار می دهیم .
مرغداری (پرورش مرغ)
نقاط قوت:
1- سودآوری
2- تقاضای زیاد برای مرغ که منحصر به فصل خاصی نمی باشد.
3- در دسترس بودن خوراک لازم برای تغذیه مرغ.
نقاط ضعف:
1- سرمایه اولیه
2- قدرت ریسک پذیری
3- حساس بودن کار به دلیل وجود بیماریها
گاوداری (پروش دام)
نقاط قوت:
1- سودآوری
2- وجود تقاضا در بازار که در تمامی فصول وجود دارد
3- استفاده از لبنیات حاصل از شیر دام
نقاط ضعف :
1- سرمایه اولیه
2- قدرت ریسک پذیری
3- حساس بودن کار به دلیل وجود بیماری هایی که از خارج از کشور وارد می شوند
شیلات ( پرورش ماهی )
نقات قوت :
1 – سودآوری
2 – وجود تقاضای زیاد در تمام فصول
3 – در دسترس بودن خوراک برای تغذیه ماهی
نقات ضعف :
1 – سرمایه اولیه
2 – قدرت ریسک پذیری
3 – حساس بودن کار بدلیل وجود بیماریها از طریق آبهای آلوده و غذا و …
عنوان نهایی :
با توجه به سه شغل فوق الذکر پرورش ماهی (شیلات) را انتخاب کرده ایم و آنرا موضوع پروژه خود قرار داده و به مسایل پیرامون آن می پردازیم.
مقدمه: توسعه بهره برداری از منابع آبزیان در کشور از جمله سیاستهائی است که در سالهای اخیر مورد توجه دولت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. تولید و عرضه آبزیان به عنوان یک منبع مهم غذائی کشور در اعتلای وضعیت تغذیه مردم می تواند نقش بسزائی داشته باشد. علاوه بر این، ایجاد فرصتهای اشتغال مولد و سازنده نیز بعنوان محور توسعه در برخی از نقاط کشور دارای اهمیت وافری است.
امروزه امر تکثیر و پرورش در دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته و روز به روز که بهره برداری از دریاها و اقیانوس ها محدود می گردد به اهمیت آن افزوده می شود. سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی اعتقاد دارد تکثیر و پرورش آبزیان قادر است ک شکاف بین تولید و تقاضای آبزیان در جهان را در آینده برطرف نماید. در کشور ایران امکانات قابل توجهی برای تکثیر و پرورش وجود دارد که تاکنون بهره برداری مطلوب از آنها انجام نشده است. رودخانه ها، آبگیرهای طبیعی و دریاچه های پشت سدها و سایر منابع، و نیز اراضی بسیاری از مناطق مختلف کشور و نیز منابع آبی همجوار آنها قادر است بخش مهمی از نیاز پروتئینی کشور را تامین نماید. ظرفیت های قابل توجه منابع آبهای شور و شیرین قابل ذکر می باشد.
معمولاً معیار پیشرفت و شاخص سطح زندگی مردم کشورهای مختلف را می توان از روی چگونگی تغذیه و خصوصاً میزان پروتئین مصرفی آنها سنجید . پروتئین حیوانی بعلت داشتن اسیدها آمینه لازم و عوامل محرک رشد، اثر مهمی در ترمیم بافتها و سلامتی و سرحالی موجودات زنده و بطور کلی رشد بدن دارد. کمبود این نوع پروتئین سبب عدم تعادل دستگاه عصبی گشته و عقب ماندگی فکر و رنجوری و ضعف جسمانی را در انسان پدید می آورد و مقاومت بدن را در مقابل بیماریهای عفونی کاهش می دهد.
امروزه تنها پرورش مصنوعی ماهی و سایر آبزیان قادر به تامین نیاز روزافزون بشر به فرآورده های آبزیان است. توسعه سریع پرورش ماهی در استخرها و آبگیرهای طبیعی امکان افزایش تولید ماهیان با کیفیت بهتر را فراهم آورده است.
توضیح در مورد شغل :
شیلات در واقع دو سیاست دارد
1 – کلان
2 – منطقه ای
کلان : نقش امنیت غذایی دارد چون هر سازمان یک وظیفه ای دارد
تقلی گری : هدایت گر در واقع واگذار شده به بخش خصوصی
تصدی گری : امروز از این روش استفاده می شود چون مسئولیت مستقیم دارد یعنی مستقیم تمام کارها را انجام می دهد
شیلات سودش در مورد امینت غذایی است
با توجه به رشد جمعیت انسانی و نیاز غذایی و تامین پروتئین حیوانی شیلات در واقع بستر سازی و حمایتهای لازم را در مورد تولید پروتئین سفید ( ماهی ) به عهده دارد .
که امروزه نقش و ارزش غذایی برای همه مشهود است به طوری که ارزش غذایی ماهی و یک تعریف خلاصه شده مساوی است با غذای سلامتی که شیلات رسالت اصلی آن را تامین سلامت جامعه می داند و می تواند موثر باشد به طوری که امروز د رکشور ایران با توجه به پتانسیل های خیلی فراوان در زمینه تولید ماهیان گرمابی مثل ماهی فیتوفاک کپور آمور و ماهیان سردآبی مثل قزل آلا و میگو از آب دریای جنوب و شمال می تواند بخش عمده پروتئین سفید جامعه را با بستر سازی مناسب و استفاده بهینه از این منابع عظیم کشور تولید نماید .
امروزه تمام کسانی که علاقه مند به سرمایه گذاری در امر تولید آبزیان در کشور هستند می توانند با مراجعه به سازمان شیلات نسبت به سرمایه گذاری و تولید آبزیان اقدام نمایند که شیلات همه حمایتهای لازم را در این زمینه می نمایند .
منطقه ای :
وظایف شیلات در منطقه :
تشویق و حمایت سرمایه گذاران علاقه مند اعم در زمینه آبزیان استان ، معرفی پتانسیل های مستعد آبزی پروری استان به سرمایه گذاران استان ، تبلیغ و تلویق مردم به مصرف آبزیان به منظور بالا بردن مصرف آبزیان ، و قرارگرفتن ماهی در سبد غذای مردم ، نظارت و سرویس دهی کارشناس به تمام صاحبان مزارع ماهی ، تامین نهادهای مورد نیاز پرورش دهندگان استان ، اجرای دوره های آموزشی به منظور ارتقاء دانش فنی تولید کنندگان ، اجرای پروژه های ترویجی به منظور آشنایی مردم به پرورش آبزیان .
اهداف طرح:
هدف کلی : 1) تولید قسمتی از نیازهای پروتئینی کشور
2) کمک به قطع وابستگی غذایی و نیل به خودکفایی
3) ایجاد اشتغال در مناطق روستایی
هدف جزئی : 1) استفاده بهینه از هرز آب موجود در رودخانه
2) تغییر کاربری اراضی کشاورزی کم بازده و شیب دار کوهستانی
3) بعلت نزدیکی به شکبه خطوط برق امکان هوادهی (استفاده از روشهای
نوین پرورشی) و جود دارد
4) استفاده بهینه از ضایعات کشتارگاهی دام و طیور در منطقه
هدف رفتاری : 1) بعلت نزدیکی به شهرستان گرگان و جاده، دسترسی مناسب و وجود
دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی گرگان، مزرعه در آینده به
صورت یک مرکز آموزشی و ترویجی در خواهد آمد.
2) بازگشت سرمایه ای که برای شروع کار استفاده شده و حتی مبلغی بیشتر
از آن
3) آشنایی با نقاط قوت و ضعف
4) آشنایی با هزینه های موجود
مهمترین گونه های آزاد ماهیان پرورشی:
1- قزل آلای خال قرمز Brown troat (salmotrutta pariol) :
این ماهی وابسته به آبهای کوهستانی می باشد . ماهی قزل آلای خال قرمز اولین ماهی است که بطور مصنوعی تکثیر و پرورش داده شده است و روشهای تکثیر و پرورش این ماهی مبنای تکثیر و پرورش سایر آزاد ماهیان قرار گرفته است. از لحاظ رنگ و شکل بسیار متنوع می باشد و وجه تمایز آن خالهای قرمز نارنجی می باشد.
ماهی قزل آلای خال قرمز گشتخوار بوده و غذای اصلی آن انواع سخـت پوستان، لارو حشرات و ماهیان ریز می باشد. ماهی قزل آلای خال قرمز در نزدیکی بستر رودخانه زندگی می کند و از این لحاظ با قزل آلای رنگین کمان که بیشتر وابستگی به سطح آب دارد متمامیز است.
تغذیه ماهی قزل آلای خال قرمز با غذای دستی توام با اشکال می باشد و بازده غذائی آن کمتر است و از این لحاظ نیز با قزل آلای رنگین کمان که به آسانی با غذای دستی تغذیه می نماید متمایز می باشد. ماهی قزل آلای خال قرمز نسبت به کیفیت و کمیت آب نیز به مراتب از قزل آلای رنگین کمان حساس تر است. درصورتیکه ماهی قزل آلای خال قرمز خوب تغذیه گردد دارای گوشت بسیار لذیذ خواهد بود و درصورتیکه غذا متضمن سخت پوستان باشد رنگ گوشت این ماهی به رنگ گوشت ماهی آزاد خواهد بود.
2- قزل آلای رنگین کمان Rainbow trout :
ماهی قزل آلای رنگین کمان بومی سواحل اقیانوس آرام امریکای شمالی می باشد. ماهی قزل آلای رنگین کمان فاقد خالهای قرمز نارنجی می باشد. بدن آن دارای خالهای سیاه ستاره ای شکل می باشد. ماهیان بالغ در دو طرف بدن دارای نواری بصورت رنگین کمان هستند که بخصوص در ماهیان نر بالغ بخوبی نمایان می گردد.
خصوصیات ماهی قزل آلای رنگین کمان :
1- سازش خوب با شرایط پرورش متراکم
2- در انتخاب غذا سخت گیر نیست (از غذای دستی آسانتر استفاده می کند)
3- مقاوم بوده و از سرعت رشد خوبی برخوردار است.
4- ارزش اقتصادی فراوان دارد .
5- قزل آلای رنگین کمان در مقابل تغییرات درجه حرارت آب و اکسیژن محلول در آب زیاد حساس نیست در صورتیکه سایر آزاد ماهیان نسبت به تغییرات یاد شده و همچنین نوسانات مواد غذائی حساسیت زیادی از خود نشان می دهند.
3- ماهی آزاد اقیانوس اطلس (Salwo salar l.)
4- ماهی آزاد دانوب Danube salmon
5- آرکتیک چار Arctic char
شرایط فیزیکو شیمیائی آب جهت پرورش ماهی قزل آلا:
اکسیژن محلول :
میزان اکسیژن آب ورودی بایستی 9 الی 11 میلیگرم در لیتر باشد . در حرارتهای بالا میزان اکسیژن محلول کاهش می یابد یا بعبارت دیگر میزان اکسیژن محلول با افزایش درجه حرارت کاهش می یابد ( ارتباط معکوس دارد ) همچنین قدرت حلالیت اکسیژن آبهای شور و لب شور نسبت به آبهای شیرین کمتر است.
آب خروجی استخرها نیز نباید از 6 میلیگرم در لیتر کمتر باشند. هرچه قزل آلا کوچکتر باشد احتیاج به اکسیژن بیشتری دارد.
درجه حرارت :
دامنه حرارتی مطلوب برای پرورش آزاد ماهیان و قزل آلا 16-12 می باشد درجه حرارت مناسب برای استفاده خوب از غذا و رشد ضروری است. حرارتهای بالاتر از 20-18 درجه سانتی گراد می تواند مشکلاتی در رابطه با کمبود اکسیژن بوجود آورد و زیر 8 درجه سانیتگراد غذا گرفتن قزل آلا کم می شود.
PH آب :
PH مناسب برای قزل آلا 4/8، 4/6 است. PHهای پائین می تواند حاصل آبهای مناطق غنی از اسیدهومیک و یا بر اثر ذوب برفها باشد. همچنین در کارگاههای با سیستم آبی بسته بر اثر تشکیل HNo2 یا NHo3 از آمونیاک بوجود می آید.
در PHهای بالا وجود ترکیبات ازته می تواند اثرات سمی داشته باشد. به این معنی که وقتی گاز NH3 افزایش می یابد نوسانات PH (بویژه نوسانات ناگهانی) باعث ایجاد استرس در ماهی شده و تغییرات خارج از محدوده مجاز آن می تواند آسیبهای جدی به ماهی وارد کند. PH پایین باعث خونریزی در برانش (کاهش سطح تنفی و عمل آبشش) شده و ممکن است به تلفات سنگینی بیانجامد. PH را می توان با PH متر اندازه گیری نمود.
آبهائی که دارای املاح کلسیم فراوان می باشند حالت بافری داشته و از نظر PH پایدارترند.
آمونیاک :
آمونیاک از متابولیسم پروتئین ها در ماهی تولید شده و بوسیله کلیه و برانش دفع می گردد. از تجزیه مواد آلی در آب نیز مقداری آمونیاک تولید شده که سرعت آن به درجه حرارت آب بستگی دارد.
مقدار آمونیاک نبایستی از 1/0 میلیگرم در لیتر تجاوز نماید. شستشوی مرتب حوضچه ها، پائین نگهداشتن تراکم ماهی، اجتناب از تغذیه بیش از حد، خطرات ناشی از آمونیاک را کاهش می دهد. در PH بالا بخش بیشتری از آمونیم (NH 4+) به آمونیاک تبدیل می شود که برای بافتهای زنده خطرناک می باشد.
گازکربنیک:
تمام آبهای طبیعی دارای مقداری گاز کربنیک هستند که در حالت تعادل میزان آن 2 میلیگرم در لیتر می باشد. میزان گاز کربنیک چنانچه بیش از اندازه فوق گردد زیان آور است زیرا موجب کاهش اکسیژن و آلوده شدن آب توسط مواد آلی زائد می گردد.
سرعت جریان آب : جریان دائمی آب، اکسیژن دائمی در دسترس ماهی قزل آلا قرار داده و مواد حاصل از سوخت و ساز، فضولات و بقایای مواد غذائی را با خود می برد. جریان آب همچنین می تواند در پخش و توزیع مواد غذائی نقش داشته باشد. هرچه ماهی بزرگتر باشد به همان نسبت سرعت جریان بیشتری را تحمل می نماید. بطور نرمال سرعت جریان آن در کانالها نبایستی بیشتر از cm/See 3-2 باشد. قزل آلای بزرگ Cm/see 20 را نیز تحمل می کند. جریانهای سریع تر سوخت و ساز بیشتری را بوجود آورده و از نظر اقتصادی نیز صحیح نیست.
میزان اصلاح :
از آنجائیکه قزل آلا بخشی از نیازهای معدنی خود را از محیط زندگی تامین می نماید آبهای سخت برای تولید مناسب تر از آبهای نرم است. شایان ذکر است تمایل و قبول املاح با بزرگتر شدن ماهی افزایش می یابد.
اثر نور :
تابش مستقیم نور خورشید می تواند سبب خسارات شبیه سوختگی خورشید را به دنبال داشته باشد به همین جهت در پرورش متراکم بایستی از تابش مستقیم نور جلوگیری نمود.
میزان کدورت آب :
آبهای کدر از جنبه های مختلف نامناسب هستند و بایستی شفافیت تا کف استخر تامین شده باشد. کدورتهای متناوب در گرفتن غذا نقش منفی دارد که در استخرها اغلب با این پدیده روبرو هستیم.
آلودگی با مواد معدنی و مواد آلی:
مقدار اکسیژنی را که برای تجزیه مواد آلی در مدت معینی مصرف می شود (برحسب میلی گرم در لیتر) نیاز بیوشیمیائی به اکسیژن یا BOD می گویند. وقتی آلوده کننده های آلی از طریق هوا یا آب (بعد از طغیان آب) وارد کارگاه شوند مقدار BOD را بالا می برند افزایش شدید BOD منجر به خفگی ماهی و افزایش خفیف آن باعث ایجاد استرس می گردد (در اثر کاهش اکسیژن آب)، آب چشمه ها و چاهها ممکن است به دلیل فقدان تهویه سطحی اکسیژن کمی داشته و برعکس از گازهای سمی مثل ازت (N2) و هیدروژن (SH2) اشباع گردند مشکلات فوق را می توان با زدودن مواد زائد (افزایش جریان آب)، تراکم مناسب و هوادهی آب تا حد کفایت کنترل کرد (بررسی کیفیت منابع آبی قبل از احداث الزامیست)، کاربرد مواد شیمیائی بطور وسیع (حشره کشها، علف کشها، سموم شیمیائی و غیره) تهدیدات جدی برای محیط زیست ماهیها را دربردارند. اگر در مصرف آنها دقت کافی مبذول نگردد منجر به تلفات شدید ماهیان می گردد.
در کنار فاکتورهای بیان شده فاکتورهای دیگری نیز وجود دارند که در بعضی شرایط می توانند اثرات بدی داشته باشند که آنها عبارتند از:
1- آهن 2- کلر 3- ترکیبات فلزات سنگین
میزان آهن نباید از یک میلی گرم در لیتر تجاوز کند و میزان کلر نیز نباید از 1% میلی گرم در لیتر بیشتر باشد.
میزان مجاز فاکتورهای فیزیکو شیمیائی آب مزارع پرورش ماهی سردآبی
ردیف
فاکتورهای فیزیکو شیمیائی
میزان مطلوب
ردیف
فاکتورهای فیزیکو شیمیائی
میزان مطلوب
ملاحظات
1
اکسیژن محلول O2
mg/lit 9
13
BoD5
1/3 mg/lit
2
دی اکسید کربن CO2
mg/lit 2
14
COD
10 mg/lit
3
هدایت الکتریکی EC
US432
15
مواد معلق
6mg/lit
4
سختی کل (به لحاظ کربنات کلسیم )
50-100"
16
سدیم
در حد ناچیز
5
قلیائیت (کربنات کلسیم)
181
17
پتاسیم (در حد فلزات کمیاب)
در حد ناچیز
6
PH
7/3
18
آهن
1/0
7
نیتریت
0/1 mg/lit
19
روی کمتر از
0/04 mg/lit
8
سولفات کمتر از
0/3 mg/lit
20
SH2
صفر
9
آمونیاک
0/1 mg/lit
21
مس (آبهای سخت)
0/3 mg/lit
10
فسفات
0/1 mg/lit
22
نیترات
0/55 mg/lit
11
کلراید (بلحاظ کلر)
3/4-7 mg/lit
23
مس (آبهای سبک)
0/006 mg/lit
12
کلسیم بیش از
52mg/lit
محیط های پرورش (روشهای پرورش) :
1- پرورش در استخرهای طبیعی
2- پرورش متراکم در استخرها
3- پرورش در حوضچه ها
4- پروش در قفس (کیج کالچر)
5- پرورش با سیستم آبی بسته یا گردشی
در استخرهای متراکم یا استخرهای غذائی تغذیه طبیعی قزل آلا هیچگونه نقشی ندارد و عامل تعیین کننده در اینجا از نظر مقدار تراکم ماهیان میزان آب می باشد. پهنای استخرها بین 12-4 متر، طول آنها بین 50-20 متر و عمق آن نبایستی از 20/1 متر تجاوز کند اگر استخرها بنحوی کنار هم قرار بگیرند که آب خروجی آنها توسط یک کانال واحد جمع آوری شود مناسب تر است. آب کانال فوق می تواند مجدداً برای تولید قزل آلا استفاده گردد.
حوضچه ها مدرنترین تاسیسات برای تولید متراکم و صنعتی قزل آلا هستند. مزیتهای آنها به شرح زیر است:
1- حوضچه ها در صورت تعویض سریع آب نگهداری تراکمی از ماهیان را در جایی کوچک امکان پذیر می کند.
2- زمین مورد نیاز حوضچه ها کوچک است.
3- از آنجائیکه تلفات نفوذی آب وجود ندارد می توان از آب موجود بهتر استفاده کرد.
بعلاوه شرایط استفاده مجدد از آب در سیستم بسته به راحتی فراهم می باشد.
4- کنترل خوب و ساده ماهیان در هر زمان امکان پذیر است.
5- ماهیان بیمار به موقع شناسائی و به سادگی عملیات ضروری صورت می گیرد.
6- مکانها و زوایای مرده در صورت طراحی صحیح وجود ندارد.
7- در شرایط مناسب (سرعت مناسب جریان آب) رسوب لحن بسیار کم و عمل تمیز کردن خود به خودی در حوضچه ها انجام می شود.
8- تلفات توسط جانوران ماهیخوار کاهش می یابد.
9-غذا دادن حوضچه ها راحت می باشد.
10- صید در حوضچه ها سریع و ساده می باشد.
از بین حوضچه ها به مختصر توضیحی درباره حوضچه های ساده و دراز که در تولید قزل آلای انگشت قد بکار می رود اکتفا می کنیم.
پهنای این نوع حوضچه ها حدود 2-1 متر و طول آنها برابر با 10-8 متر می باشد که برای تولید متراکم قزل آلا بخوبی مناسب هستند و می توانند بزرگتر هم ایجاد شوند. آب می بایست حداقل ظرف 20-5 دقیقه تعویض گردد بسته به بزرگی ماهیان و کیفیت آب می توان در این حوضچه ها 50 کیلوگرم در متر مکعب تولید نهائی داشت.
بخشهای اساسی موجود در یک مزرعه عبارتند از:
1- کانال اصلی خروجی هدایت آب به درون مزرعه و کانالهای فرعی توزیع آب.
2- کانال اصلی خروجی (تخلیه) و کانالهای فرعی جمع آوری آب که با استفاده از شبکه توری در محل خروجی آغاز می شود.
3- استخرهای بچه ماهی (نوزاد ماهی) : بچه ماهی با وزن حدود 2 الی 3 گرمی از مراکز تکثیر خریداری و تا رسیدن به وزن 10 الی 12 گرمی در آنجا نگهداری می شوند. ابعاد آن بسته به موقعیت زمین مستطیلی می تواند باشد ولی حتماً بایستی مسقف شده باشد.
4- استخرهای پیش پرواری : در این استخرها بچه ماهی حدود 10 الی 12 گرمی تا رسیدن به وزن حدود 80 الی 100 گرمی نگهداری می شود.
5- استخرهای پرواربندی : این استخرها از وزن 80 الی 100 گرمی تا رسیدن به وزن 250 گرمی (بازاری) مورد استفاده قرار می گیرند که بسته به موقعیت زمین ابعاد آن می تواند متغییر باشد.
آرایش استخرها بایستی طوری باشد که استخرهای کوچتر (بچه ماهی- پیش پرواری- پرواربندی) در بالادست و استخرهای پرواری در پائین دست مزرعه باشد یعنی جریان آب از استخرهای کوچکتر به بزرگتر بلامانع است. ولی برعکس آن از لحاظ بهداشت و بیماریها با مشکل مواجه می باشد.
6- حوضچه صید : جهت سهولت در زمان صید ماهیان پرواری در ابتدای کانال خروجی تخلیه حوضچه ای به مساحت تقریبی 24 متر احداث شده، ماهیان هر استخر را از طریق کانال های فرعی و اصلی تخلیه و به این حوضچه وارد و در آنجا صید می نمائیم.
7- استخر رسوبگیر: در زمان سیلابی و گل آلودی آب استفاده می شود. جهت اینکه ماهیان سرد آبی حساس به گل آلودگی می باشد یا به عبارت دیگر با توجه به حساسیت ماهی قزل آلا و ظرافت خاص آبشش های اینگونه از ماهیان در صورت گل آلود بودن آب با تلفات قابل توجهی مواجه خواهیم شد.
8- انبار و تاسیسات
9- ساختمان مدیر مزرعه
10- ساختمان نگهبانی
11- محوطه سازی و حصارکشی مزرعه
تغذیه ماهی قزل آلا:
1- دهان : دهان جائی که دندانها برای صید کردن نه برای جودین قرار گرفته است شروع می شود
2- حلق : حرکت طعمه غذا بطرف مری ادامه پیدا می کند.
3- مری : طعمه غذا را لزج می کند و به طرف معده هدایت می کند.
4- معده : یک عضو تقریباً شکل بوده که هضم اولیه توسط آنزیم صورت می گیرد. یعنی غذا بوسیله عمل اسید و آنزیمهای گوراشی بعلاوه خرد شدن توسط انقباض عضلات دیواره معده خرد می شود.
5- روده : غذا از معده از طریق یک راه دریچه هایی به نام باب المعده (Pylorus) به طرف روده حرکت می کند که در آن محل (روده) جذب شده وارد خون می شود.
6- غده های ترشحی : ترشح اسیدها و آنزیم ها را به عهده دارد.
7- مخرج : غذای هضم نشده (مواد زائد) به روده بزرگ منتقل شده به صورت مدفوع دفع می گردد.
مواد تشکیل دهنده غذا ( ترکیب غذا) :
1- پروتئین: جهت رشد ماهی در بافت سازی موثر است. اضافی این مواد در تولید انرژی مصرف شده و یا به مواد چربی تبدیل می گردد. مواد پروتئینی بایستی حداقل 30 درصد غذای روزانه ماهی قزل آلا را تشکیل دهند که در بعضی موارد (غذای آغازی) تا 50 درصد پروتئین در غذا مفید می باشد.
2- چربی : ماهی چربی را برای تامین انرژی، کاهش اصطکاک اعضاء زنده و نیز به عنوان ماده نرم کننده داخلی بکار می برد و از سه منبع تامین می شود : 1) چربی اخذ شده از غذا
2) چربی ساخته شده از مازاد مواد پروتئینی 3) چربی ساخته شده از مازاد مواد قندی غذای ماهی قزل آلا بایستی بین 5 الی 8 درصد چربی داشته باشد.
3- قندها : قسمتی از مواد قندی بصورت انرژی بکار رفته و بقیه آن بصورت نشاسته حیوانی یا چربی ذخیره می شود. میزان مواد قندی در غذای قزل آلا بین 9 تا 12 درصد است و منبع اصلی آن نیز فرآورده های گیاهی است.
4- ویتامین ها : بطور کلی فقط مقدار بسیار کمی ویتامین در جیره غذائی مورد احتیاج است. ویتامین ها مانند کاتالیزور عمل کرده و در ایجاد امکان و توانائی بدن برای مصرف بقیه ترکیبات مواد غذائی موثرند.
5- مواد معدنی : (میکروالمنت ها)
این مواد در ساختن اسکلت ماهی اثرات قابل توجهی را دارا می باشند. گردش خون، تنفس، هضم، تغییرات مواد غذائی و ترشحات بدن ماهی همه بستگی به وجود مواد معدنی با ترکیبات مشخص دارند. مواد معدنی مهم در این رابطه عبارتند از :
کلسیم و فسفر- در ساختمان استخوانها و دندانها بکار می روند.
آهن و کبالت و مس- در ساختمان گلبولهای قرمز خون بکار می روند.
سدیم، کلر، پتاسیم- فشار اسمزی سلولهای بدن را تنظیم می نمایند.
کلر- کمک به گوارش می کند.
مس- فعل و انفعالات آنزیمی را افزایش می دهد.
ید- تنظیم متابولیسم
6- آب : همه فعالیتها بوسیله آب وارد بدن می شود.
اختصاصات فیزیکی غذای قزل آلا:
1- چسبندگی لازم را بایستی داشته باشد.
2- اندازه غذا متناسب با دهان ماهی باشد.
3- حالت شناوری داشته باشد (پس از خشک کردن غذا)
شدت سوخت و ساز مواد غذائی تابع عوامل زیر است:
1- میزان انرژی ماهیان کوچک به مراتب بیشتر از ماهیان بزرگ است، سوخت وساز مواد به میزان وسیعی به بزرگی ماهی بستگی دارد.
2- در مدت ساعات شبانه روز فعالیت سوخت و ساز مواد دچار تغییراتی می گردد. حداکثر سکون بین ساعات 7-3 و 18- 16 می باشد.
3- گرفتن غذا انرژی مورد نیاز را به میزان 25% بالا می برد.
4- سرعت جریان آب زیاد یا حرکات شدید، شدت سوخت و ساز مواد را افزایش می دهد.
5- مقدار اکسیژن محلول آب در شدت سوخت و ساز مواد تاثیر می گذارد.
6- برای سوخت و ساز درجه حرارت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درجه حرارتهای بالا مصرف انرژی بیشتری را به دنبال دارند. افزایش 10 درجه سانتیگراد حرارت، سرعت عکس العمل های ماهی را 3-2 برابر می نماید. در حرارتهای بالای 20 درجه سانتیگراد نیازهای اکسیژنی قزل آلا تامین نمی گردد.
جیره های غذائی کامل برای لاروهای تازه به تغذیه افتاده، بچه ماهیان انگشت قدو ماهیان بازاری،
جیره های غذائی مورد استفاده در پرورش آزاد ماهیان بصورتهای زیر می باشد:
1- غذای تر 2- غذای مرطوب 3- پلیتهای خشک
بخش اصلی غذای تر می تواند از ماهی، ضایعات حاصل از کارخانجات عمل آوری ماهی و کشتارگاه ها باشد. علاوه بر این انواع ترکیب ویتامینی و معدنی را نیز به غذای تر اضافه می کنند، تا کمبود عناصر معدنی و کمیاب جبران گردد. همچنین 5-10 درصد پودر یا آردهای چسبنده به غذا اضافه می کنند. ترکیب غذای مرطوب اصولاً به ترکیب ماهی اصلی بستگی داد و بطور مطلوب این غذا دارای 15- 20 درصد چربی در ماده خشک خود است.
سرعت هضم و جذب غذا در دستگاه گوارش به عوامل زیر بستگی دارد:
1- درجه حرارت 2- نوع غذا 3- اندازه غذا 4- اندازه ماهی
نکته : رنگ ظرف غذادهی بایستی قرمز رنگ باشد، همچنین غذا را باید روی آب پاشید، هیچ وقت مثل کپور غذادهی نکنید.
درجه حرارت آب به سانتیگراد
مدت زمان تخلیه مواد دفعی به ساعت
دفعات غذادهی
وزن ماهی به گرم
قزل آلای رنگین کمان
ماهی آزاد
ملاحظات
8
11
5/13
15
18
51-49
46
40
35
30
3/0
45/0
61/0
91/0
82/1
6/3
1/6
1/15
45
8
8
6
6
5
4
4
3
2
8
8
6
5
4
3
–
–
–
فواید دفعات تغذیه آزاد ماهیان:
1- برای حصول رشد و ضریب تبدیل غذائی مطلوب، هر وعده غذا بطور اید ه آل باید فقط معادل یک درصد وزن بدن ماهیان باشد.
2- هنگامیکه مرحله تغذیه آغازی ماهی قزل آلا تمام شده باشد میزان بازماندگی آنها به دفعات تغذیه بستگی خواهد داشت.
3- غذا دادن به دفعات بیشتر گرسنگی و کاهش رشد ماهیان کوچک را کاسته و گله ماهیان همشکل و بهتری خواهیم داشت.
مقدار غذای خشک لازم برای تغذیه ماهی قزل آلای رنگین کمان در درجه حرارتهای مختلف آب بر اساس درصد وزن انفرادی ماهی
دمای آب بر حسب درجه سانتیگراد
ملاحظات
15
13
11
9
7
(شماره پلیت) اندازه یا شماره غذا mm
وزن ماهی به گرم
4/6
1/6
8/5
1/5
7/4
1/4
8/3
2/3
9/2
5/2
4/2
2
9/1
6/1
8/5
6/5
1/5
9/4
5/4
9/3
2/3
6/2
2/2
1/2
2
8/1
7/1
3/1
8/4
7/4
5/4
4
8/3
6/3
9/2
1/2
9/1
8/1
7/1
6/1
5/1
1/1
9/3
8/3
6/3
2/3
3
8/2
4/2
9/1
8/1
6/1
5/1
4/1
3/1
1
4/3
3/3
3
8/2
6/2
3/2
2
7/1
6/1
4/1
3/1
2/1
1/1
9/0
NO1
NO1
NO2
NO2
NO3
NO3-4
NO4
2.4
2.4
3.4
3.4
4.8
4.8
6.4
38/0
77/0
43/1
5/2
5
7/7
1/11
25
3/33
50
66
100
200
520
فوائد رقم بندی نمودن ماهیان:
1- همجنس خواری کاهش می یابد
2- باعث می شود متناسب با سایز ماهی پلیت انتخاب نمائیم
3- موجب می شود از درشت سالاری جلوگیری شده گله ماهیان همسان خواهد شد.
فرمولهای غذائی :
فرمول شماره 1
فرمول شماره 2
1- پودر ماهی 3/51 کیلوگرم
2- ماهی کیلکا 6/121 کیلوگرم
3- پودر کنجاله سویا 57 کیلوگرم
4- خون تازه 2/53 کیلوگرم
5- آرد گندم 1/55 کیلوگرم
6- سبوس گندم 19 کیلوگرم
7- روغن سویا 8/3 کیلوگرم
8- مولتی ویتامین 280 گرم همراه با اسید آمینه
9- مخمر 19 کیلوگرم
10- جوش شیرین 60 گرم
11- کولین کلراید 200 گرم
12- متیونین 500 گرم
13- لیزین 380 گرم
1- ماهی کیلکا 28 کیلوگرم
2- پودر ماهی 46 کیلوگرم
3- پودر کنجاله سویا 80 کیلوگرم
4- خون تازه 64 کیلوگرم
5- آرد گندم 60 کیلوگرم
6- روغن سویا 2 کیلوگرم
7- سبوس گندم 20 کیلوگرم
8- مولتی ویتامین 260 گرم همراه با اسید آمینه
9- ویتامین D 80 گرم
10- جوش شیرین 200 گرم
11- کولین کلراید 400 گرم
12- متیونین 270 گرم
13- لیزین 300 گرم
14- فسفات دی کلسیت 285 گرم
15- نمک طعام 150 گرم
جمع 380 کیلوگرم
جمع کل 400 کیلوگرم
فرمول شماره 3
فرمول شماره 4
1- غذای خشک چینه 50%
2- ماهی کیلکا 15%
3- خون تازه 10%
4- طحال گاو و گوسفند 10%
(کبد گاو و گوسفند و ماهی خاویاری)
5- آرد گندم 10% 5
6- آرد سویا 15%
7- مولتی ویتامین هماره 200 گرم
با اسیدهای آمینه ضروری
8- مولتی ویتامین همراه 10 گرم
با میکروالمنت ها (مواد معدنی)
9- ویتامین E 9 گرم
10- ویتامین C 80 گرم
11- کولین کلراید 130 گرم
12- متیونین 300 گرم
13- لیزین 150 گرم
14-جوش شیرین 35 گرم
15-نمک طعام 20 گرم
1- ماهی کیلکا 24 کیلوگرم
2- پودر ماهی 18 کیلوگرم
3- آرد گندم 12کیلوگرم
4- آرد سویا 15 کیلوگرم
5- آرد ذرت 5 کیلوگرم
6- خون تازه 20 کیلوگرم
7- روغن سویا 4 کیلوگرم
8- مخمر 2 کیلوگرم
9- متیونین 100 گرم
10-لیزین 150گرم
11- ویتامین E 18 گرم
12- ویتامین C 115 گرم
13- جوش شیرین 35 گرم
14- نمک 80 گرم
15- مولتی ویتامین همراه 120گرم با اسید آمینه
جمع کل 100 کیلوگرم
تذکر: بازاء هر لیتر خون 3 گرم نمک زده سپس جوشانده می شود (تا یک هفته قابل نگهداری است).
بازاریابی:
فعالیتی لازم برای تطبیق کالاها با نیازها و خواسته های بازار
بازار و ویژگی آن:
بازار محل ملاقات عرضه کنندگان (تولیدکنندگان و فروشندگان) و تقاضاکنندگان (مصرف کنندگان و خریداران) است.
1) فروشندگان و خریداران در بازار همدیگر را ملاقات می کنند.
2) در بازار، مبادله کالا یا خدمتی بین فروشندگان و خریداران صورت می گیرد.
3) بازار حتماً نباید محل خاصی باشد.
تبلیغات:
در زمان ما تبلیغات عامل مهمی در تاثیرگذاری روی سلیقه مصرف کنندگان و بالا رفتن تقاضا و درنتیجه عرضه و فروش کالاها و خدمات می باشد. تبلیغات مثبت در جهت معرفی کالاها و خدمات، فروش آنها را افزایش می دهد.
مقدار تولید طرح :
با توجه به مقدار دبی آب که از حدود 150 لیتر در ثانیه در ماههای تیر و مرداد تا حدود 450 لیتر در ثانیه در ماههای آذر به بعد مقدار ظرفیت اسمی این طرح 15 تن درنظر گرفته شده است که البته این مقدار بدون بهره گیری از روشهای مدرن مانند اکسیژن دهی می باشد. البته با توجه به کیفیت بسیار مناسب آن از نظر میزان اکسیژن محلول و درجه حرارت آن می توان امیدوار بود که میزان تولید در واحد سطح می تواند به نحو چشمگیری افزایش یابد که انشاء … با مدیریتی مناسب این امر دور از دسترس نخواهد بود.
جدول شماره 1 : ساختمانها و تاسیسات مورد نیاز (هزینه های ثابت اجرائی طرح براساس استهلاک 8 ساله).
شرح
مساحت کل (مترمربع)
هزینه واحد (ریال)
هزینه کل (ریال)
ملاحظات
استخر بچه ماهی
180
40000
7200000
تعداد 12 عدد استخر بچه ماهی به ابعاد 10× 5/1× 7/0 متر.
خرید زمین
6000
–
12800000
استخر پرواربندی
1280
40000
51200000
تعداد 8 عدد استخر پرواربندی به ابعاد 40×5×1 متر.
تسطیح و مرمت جاده
1000 متر
20000
20000000
کانالهای ورودی آبرسانی
500 متر
40000
20000000
به عرض 50 سانتیمتر و عمق 50 سانتیمتر
استخر رسوبگیری اولیه
192
40000
7680000
یک استخر به ابعاد 8×8×3 متر.
استخر رسوبگیری ثانویه
120
40000
4800000
یک استخر به صورت کانال عریضی 2 متر عرض، 40 متر طول، و 5/ متر عمق.
خانه مدیریت
100
150000
15000000
خانه کارگری و انبار
106
100000
10600000
اتاق عمل آوری غذا
43
70000
3010000
حصارکشی و محوطه سازی
–
–
5000000
جمع کل هزینه های ثابت اجرائی طرح با استهلاک 8 ساله 166290000
10% هزینه های پیش بینی نشده 16629000
جمع کل هزینه های ثابت اجرائی اعم از پیش بینی شده ونشده 182919000
میزان استهلاک سالیانه سرمایه گذاری فوق 22864875
جدول شماره 2 : ماشین آلات و ادوات مورد نیاز طرح (هزینه خرید لوازمات با استهلاک 8 ساله)
شرح
تعداد
هزینه واحد
هزینه کل
یخچال فریزر
یکدستگاه
2500000
2500000
چرخ گوشت
یکدستگاه
800000
800000
منبع آب (از ورق سفید به ظرفیت 2000 لیتر)
یکدستگاه
1000000
1000000
اجاق گاز
یکدستگاه
300000
300000
آسیاب میکسر (به ظرفیت 500 کیلوگرمی)
یکدستگاه
8000000
8000000
فرقون
10 عدد
500000
500000
قپان
1 عدد
200000
200000
ترازو (ترازوی معمولی)
1 عدد
50000
50000
لوازم آزمایشگاهی از قبیل متر، ترمومتر (دماسنج) ظروف شیشه ای آزمایشگاهی و …)
یکسری
–
1000000
جمع کل هزینه های خرید ملزومات با استهلاک 8 ساله 14350000
10% هزینه های پیش بینی نشده 1435000
جمع کل هزینه های ثابت لوازمات 15785000
میزان استهلاک سالیانه ملزومات بااستهلاک 8 ساله 1973125
جدول شماره 3 : هزینه های جاری طرح طی یک دوره پرورش
عنوان
مقدار(تعداد)
هزینه واحد
هزینه کل
خرید بچه ماهی
90000 قلعه
200
18000000
غذای کنسانتره با استفاده از امکانات مجلی
30000 کیلوگرم
800
24000000
هزینه حمل و نقل
–
–
2000000
سوخت (گازوئیل و بنزین)
–
–
1000000
دارو و درمان
به مقدار موردنیاز
–
2000000
آب بهاء (حق آبه)
–
–
2000000
برق
–
–
1000000
جمع کل هزینه های جاری طی یک دوره پرورش 49950000
10% هزینه های پیش بینی نشده 4995000
جمع کل هزینه های جاری طی یک دوره پرورش 54945000
جدول شماره 4 : کارکنان شاغل طرح
عنوان
تعداد
حقوق ماهیانه هر نفر ریال
جمع حقوق سالانه ریال
سرپرست مزرعه
1 نفر
1500000
18000000
کارکنان تغذیه
5 نفر
90000
54000000
کارکنان نگهبانی
2 نفر
750000
18000000
کارشناس مشاور طرح
1 نفر
750000
9000000
جمع کل هزینه های پرسنلی 99000000
10% هزینه های پیش بینی نشده 9900000
جمع کل هزینه های پرسنلی 108900000
مقایسه هزینه ها و درآمد حاصل از تولید (بهر ه وری طرح)
هزینه های جاری
هزینه های ثابت طرح
هزینه های پرسنلی 10890000
هزینه های جاری 54945000
هزینه های ساختمانی 22864875
هزینه های ماشین آلات و ادوات 1973125
جمع هزینه ها 163845000
جمع هزینه ها 24838000
جمع هزینه های جاری و ثابت طرح : 000/683/188 = 000/838/24 + 000/845/163
ارزش تولیدات طرح طی یک دوره پرورش : قیمت فروش هر کیلوگرم کیلوگرم
33000000 = 22000 × 15000
000/317/141 = 000/683/188/ – 000/000/330
سودآوری یا بهره وری طرح : 000/317/141
اقتصادی بودن طرح :
ما با داشتن سرمایه ای اندک و گرفتن وام بانکی سرمایه مورد نیاز برای انجام طرح را در اختیار گرفتیم .
با خرید 90 هزار قلعه بچه ماهی موجبات تولید 15 تن ماهی را فراهم نمودیم ( وسایل آزمایشگاه ، یخچال و ترازو … ) به مبلغ 15785000 ریال و هزینه ثابت ( زمین ، کانالهای ورودی آبرسانی ، کانالهای خروجی آبرسانی … ) به مبلغ 182919000 ریال و هزینه های انجام شده طی دوره به میزان 54945000 ریال ( هزینه جاری ) و نیز هزینه های پرسنلی به مبلغ 108900000 ریال و با در نظر گرفتن 10% هزینه های پیش بینی شده 8 سال استهلاک و کسر آن از فروش ماهی به مبلغ 330000000 ریال از قراری کیلویی 22000 ریال مبلغ 141317000 ریال سود کردیم .
95