طرح کار افرینی و توجیهی بسته بندی روغن نباتی
توجه:با توجه به نوسانات بازار قیمت ها همواره متغییر بوده و می بایست با توجه به نرخ روز به روز شوند
.: فهرست مطالب :.
اهداف اجرایی طرح 6
مقدمه 6
بخش اول : کلیات 8
1-1) صنعت روغن و اهمیت آن در تغذیه 8
نکاتی که در مورد اسیدهای چر 11
2-1) ویژگی های روغن های خوراکی 15
1-2-1) روغن خام 15
الف)روغن پنیه دانه 15
ب-روغن سویا 15
ج)روغن آفتابگردان 16
2-2-1) روغن جامد تصفیه شده 16
3-1 : تشکیل شرکت سهامی روغن نباتی جهان ( سهامی عام) و به ثبت رساندن آن 17
تبدیل شدن سرمایه به سهام مساوی و فروش آن در بازار 18
4-1) بازار مصرف روغن های خوراکی 18
مقادیر روغن خام وارداتی و تولید داخلی 1370-1346 19
بررسی دقیق تر فهرست ظرفیت کارخانجات موجود اعم از روغنکشی و تصفیه 21
بخش دوم : مرحله صمغ گیری 24
1-2)مرحله خنثی سازی 24
2-2)هیدروژناسیون 28
3-2)بی بو کردن 31
بخش سوم : مطالعات فنی و اقتصادی 34
1-3) زمین و ساختمانهای طرح 34
2-3) برآورد نیروی انسانی 37
3-3) فرضیات طرح 39
4-3 جداول سرمایه گذاری ثابت طرح تصفیه روغن مایع 40
1-4-3 هزینه ماشین آلات اصلی خط تولید 40
2-4-3 هزینه ماشین آلات و تجهیزات و خدمات فنی و پشتیبانی 42
3-4-3 جدول هزینه های زیر بنایی 43
4-4-3 جدول هزینه های قبل از بهره برداری 44
5-4-3 جدول هزینه های نصب و راه اندازی 44
6-4-3 جدول آماده سازی و حصار کشی و محوطه سازی 45
7-4-3 جدول هزینه احداث ساختمانها 46
8-4-3 هزینه ساخت مخازن و فونداسیونها 47
5-3 میزان سرمایه گذاری ثابت طرح 48
6-3 : جدول سرمایه گذاری در گردش طرح تصفیه روغن نباتی 49
2-6-3 جدول دستمزد و مزایای کارکنان در سال 51
3-6-3 جدول هزینه های تعمیرات و نگهداری در سال 53
4-6-3 جدول هزینه های انرژی در سال 54
7-3 میزان سرمایه در گردش جهت یک دوره سه ماهه 55
1-8-3 جدول استهلاکات 56
2-8-3 محاسبه قیمت تمام شده جهت تولید 119000 تن روغن نباتی 57
3-8-3 محاسبه نقطه سربسر 58
4-8-3 محاسبات افزوده 60
1-داده ها : 60
2-ستاده ها 60
5-8-3) صورتحساب های دستویی 61
1-5-8-3) : صورتحساب سود و زیان 61
2-5-8-3) : ترازنامه 64
9-3) بازدهی خط تولید 65
نمودار حق تقدم تاخر 67
اهداف اجرایی طرح :
1- زمینه ایجاد اشتغال
2- توسعه در نقش اقتصاد و صادرات و واردات
3- عرضه
مقدمه
روغن نباتی به عنوان یکی از کالاهای اساسی در الگوی مصرف غذایی ، اهمیت و نقشی ویرژه دارد. روغن های خوراکی و بطور کلی چربی ها ، یکی از سه مواد اصلی غذایی مورد نیاز بشر را تشکیل می دهند که به لحاظ میزان تولید انرژی در بدن به ازای واحد وزن ، از ارزش بیشتری نسبت به پروتئینها و هیدروکربونها برخوردار است . هر گرم چربی حدود 9 کالری انرژی تولید کرده ، حال آن که به ازای هر گرم پروتئین یا هیدروکربور ، انرژی تولید شده حدود 4 کالری می باشد .
چربیها علاوه بر تامین انرژی لازم برای بدن انسان ، در ساخت و ساز و ترمیم بافتها نیز نقش مهمی را بر عهده داشته و افزون بر آن ، سرشار از ویتامینها نیز می یاشد .
مصرف سرانه روغنها و چربیها براساس برنامه توسعه کشور در سال 1368 به مرز حدود 11 کیلوگرم و در سال 1373 به 5/14 کیلوگرم افزایش یافته است . روغنها و چربیهای مصرف شده در طول همان سال به ترتیب چربیهای هیدروژنه 76 درصد ، کرده 14 درصد و روغن مایع 10 درصد بوده است ، یعنی با توجه به تامین 86 درصد از نیاز به چربی از طریق مصرف روغن هیدروژنه و مایع ، مصرف سرانه روغن نباتی (هیدروژنه و مایع) در سال 1373 ، حدود 5/12 کیلوگرم بوده است .
رشد توسعه صنایع غذایی همگام با رشد جمعیت کشور و درآمد خانوار و تغییر الگوی مصرف ، ضرورتی اجتناب ناپذیر است . ضرورت توسعه کشت دانه های روغنی و افزایش ظرفیت کارخانه های صنایع تبدیلی و چربیها و روغنها در کشور برای تامین روغن به عنوان یکی از اصلی ترین اجزاء تشکیل دهنده غذای انسان ، از جایگاه ویژه ای برخوردار است .
بخش اول : کلیات
1-1) صنعت روغن و اهمیت آن در تغذیه
اجزای روغن ها و چربی ها که برای تغذیه مفید و مناسب هستند ترکیبات نسبتا ساده گلیسیریدها می باشند از آنجائیکه در ترکیب روغن ها اجزاء زیادی مانند اسیدهای چرب ، پروتئین ها ، کربوئیدراتها ، ویتامین ها و ترکیبات معدنی مانند کلسیم و فسفر موجود می باشند لذا صنعت روغن را به صنعتی استراتژیک در زمنیه های غذایی ، رنگ ، شوینده ها و … تبدیل کرده که به جای تحقیق و بررسی زیادی در جهان خصوصا در کشور ما دارد .
پایه صنعت روغن در کشور ما براساس دانه های روغنی سویا ، پنبه تخم و آفتابگردان می باشد که ماده اولیه فرآورده های غذایی زیادی مانند روغن های سالاد ، طباخی ، شورتنینگ ، مارگارین ، لستن ، شیر ، ماست ، پنیر می باشد . تحقیقات نشان داده است که براساس امکان تغییرات زیاد هم در تری گلیسیریدها (تغییر استری شدن) و هم در اسیدهای چرب (ایزومره شده) که موجب تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی چربی ها می شود که هنوز زمینه وسیعی برای تحقیقات مختلف بخصوص در زمینه فیزیولوژیک وجود ندارد نقش استرین ، فسفاتیدها و سایر مواد همراه چربی ونقش تری گلیسیریدها در تبدیل مواد (متابولیسم) دارای اهمیت است .
اغلب یک گرایش دو جانبه برای مصرف چربی ها در رژیم غذایی افراد دیده می شود که از یک طرف مصرف چربی بالا با افزایش چاقی و ناراحتی های قلبی ارتباط داشته و از یک سو چربی ها باعث خوشمزگی غذاها می گردد .
ضریب قابلیت هضم در روغن های نباتی حدود 5/97 درصد می باشد که مصرف متعادل آن از بروز کلسترول و رسوب آن در شریانهای قلب ممانعت می کند بررسی های به عمل آمده برای روغنهایی مانند روغن سویا در غذاها از نظر مشکل طعم برگشتی ، ئیدروژناسیون و عدم ثبات طعم، استفاده از روغن را در شورتنینگ ها و مارگارین امکان پذیر کرده است .
گاهی اوقات واکنش های آنزیمی (لیپوکسی آناژ) کیفیت روغن را کم می کند که باید از انجام آنها ممانعت به عمل آورد فرآورده های روغنی را می توان یک منبع غنی از ویتامین ها در رژیم غذایی دانست که نقش مهمی در حفظ سلامت ایفاء می نماید .
کالری بر گرم چربی 25/2 برابر کربوهیدارتها (شکر و نشاسته و پروتئین هاست که از کربوهیدراتها و پروتئین ها بیش از نیاز بدن استفاده شود این کربنهای انتخابی موجود با تبدیل به اسیدهای چرب به عنوان تری گلیسرول به فرم چربی ذخیره می شوند .
وجود چربی هضم این ویتامین ها می باشد . روغن های نباتی منبع مهم توکوفرول شامل ویتامین E کاروتین ویتامین Aکه منبع مهم آنتی اکسیدانت طبیعی در بدن به شمار می رود بوده در حالی که روغن ماهی وحیوانی منبع ویتامین D بوده و اغلب شامل میزان بالاتری اسید چرب اشباع نسبت به روغن گیاهی است . بچه ها و نوجوانان نیاز قوی به چربی و کلسترول برای رشد و تضمیم سلامتی خود دارند در سنین بالا خصوصا چربی اشباع وکلسترول مرتبط با افزایش امراض قلبی می باشد . اسیدهای چرب 12 ، 14 ، 16 سطوح چرخش پلاسما که عامل مهم تصلی شریان است را افزایش می دهند برعکس مصرف n-3 , n-6 اسید چرب چند غیر اشباع با کاهش فشار خود مرتبط می باشد .
گونه هایی از اسیدهای چرب مخصوص که آنها را اسیدهای چرب اساسی می نامند به منظور سنتز از نو انزیم های بدن در رژیم غذایی ضروری است . دو نمونه که برای انسانها مهم هستند عبارتند از اسید لینولئیک و اسید a لینولئیک که اولی دارای عضو n-6 (امگا 6) و دومی n-3 (امگا 3) می باشند اسیدهای چرب با زنجیره طولانی n-3 برای مغز و شبکه چشم مهم بوده و مشخص شده که از منابع موجود به خوبی جذب و هضم می شوند .
از آنجایی که چربی ها اغلب بخش هایی از غذاهای روزمره را شامل می شوند لذا بررسی تغذیه ای غذاهای چربی دار می تواند اهمیت چربی ها را در تغذیه بیش از پیش مشخص نماید :
نکاتی که در مورد اسیدهای چرب یادآور می شویم عبارتند از :
1-از همه چربی ها ممانعت نشود بعضی اسیدهای چرب در سلامتی نقش اساسی داشته و برخی در مقابل بیماری پوشش دهنده هستند .
2-برخی چربی های خاص برای یک نوع بیماری پوشش دهنده ولی در بیماری دیگر ممکن است شرکت کند .
3- ویتامین های آنتی اکسیدانت بدون چربی در رژیم غذایی در بدن منتقل نمی شوند .
و لذا این سوال مطرح می شود که آیا رژیم غذایی با چربی کم از جذب این عوامل تغذیه ای مهم می کاهد . خوشبختانه اخیرا بانک اطلاعات تحقیقاتی ، اطلاعات تغذیه ای غذاها را ارائه کرده است. لذا در سال 1990 سرویس های سلامتی انسانی را ملزم به تنظیم برچسب های تغذیه ای بر محصولات غذایی شامل موارد ذیل نمود :
1-کل کالری
2-کالری حاصل از چربی
3-کل چربی
یک غیر اشباع
4-چربی اشباع
چند غیر اشباع
5-کلسترول
6-سدیم (پتاسیم)
7-فیبر پرهیز غذایی (قابل حل و غیر قابل حل)
8-کل کربوهیدراتها
9-شکرها (الکی یا سایر کربوهیدارتها)
10-پروتئین
11-ویتامین C , A
12-کلسیم و آهن
13-سایر ویتامین های اصلی و مواد معدنی
براساس تحقیقات انجام شده ویتامین های روغن های نباتی می تواند کمبود ویتامین B کمپلکس، ویتامین A و کاروتین در پلاسمای خون ، ویتامین K , E را با توجه به منبع گیاهی آن جبران نماید . از سوی دیگر تحقیقات زیادی بر دانه های روغنی به عنوان یک منبع غنی پروتئنی انجام شده که باعث مطرح شدن برای کشورهای در حال توسعه با قیمت ارزان گشته است . اوایل عرضه روغن های نیاتی مشکل طعم باعث عدم توسعه آن گردیده اما بعدها با جدا کردن عوامل طعم و بو توسعه آن رونق بسیار خوبی پیدا کرد .
اسید فتیک منبع اصلی ذخیره فسفر در دانه غلات می باشد که مهمترین اثر آن در تغذیه انسان تاثیر در جذب روی می باشد که ثبات ترین کمپلکی فتیات می باشد . از آنجایی که عنصر فسفر در بسط و توسعه استخوان کودک موثر است لذا نقش اسید فتیک روشن تر می گردد . بهر حال بررسی جوانب مختلف صنعت روغن و فرآورده های متعدد آن در تغذیه نیاز به تحقیقات وسیعتری داشته تا استفاده روزافزون و تنوع بیشتر این فرآورده ها را به توان دنبال کرد .
از آنجایی که انرژی حاصل از هر گرم چربی حدود 2/9 کالری می باشد لذا به نظر متخصصین جنبه های تغذیه ای مواد از دو دیدگاه قابل بررسی است :
1-چه نوع مواد مغذی باید در کل مواد غذایی وجود داشته باشد و میزان نیاز انسان به آنها مشخص گردد .
2-اثرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مواد غذایی و تاثیر آنها بر سلامتی انسان مشخص گردد .
طبق آمار ارائه شده میزان مصرف در سال 73 حدود 5/14 کیلوگرم برای هر نفر بوده است که این میزان مصرف شامل 76% روغن هیدروژنه ، 14% کرده و 10% روغن مایع بوده است و با توجه به رشد جمعیت میزان مصرف روغن ها دائم در حال افزایش است که تنگناهایی در سیستم خرید و تولید و تامین نیاز مردم وجود دارد که به اختصار عبارتند از :
1-عدم امکان تخلیه و ذخیره سازی در بنادر جنوبی
2-عدم امکان ذخیره سازی دانه های روغنی
3-مشکلات توزیع دانه های روغنی و نوسانات قیمت و تولید ناچیز آن در داخل .
2-1) ویژگی های روغن های خوراکی
1-2-1) روغن خام
از آنجایی که مهمترین روغن های خام مورد استفاده در صنعت فعلی روغن عبارتند از :
روغن پنبه دانه ، سویا ، آفتابگردان ، لذا به ویژگی های این روغن ها اشاره می شود :
الف)روغن پنیه دانه :
-قابلیت استخراج روغن 16%
-اندیس ید 114-106
-اسید چرب ها 25% اشباع و 75^ اشباع نشده
ب-روغن سویا :
-قابلیت استخراج روغن 18%
-اندیس ید 138-124
-اسید چرب ها (15-12)% اشباع شده و % (88-85) اشباع نشده
-تری گلیسیریدها %2 یک غیر اشباعی %(85-55) دو غیر اشباعی %(43-42) سه غیر اشباعی
ج)روغن آفتابگردان :
-قابلیت استخراج روغن %35
-اندیس ید 135-120
-اسید چرب ها %(14-6) اشباع شده
-تری گلیسیریدها %2 یک غیر اشباعی %(45-35) دو غیر اشباعی و %(63-56) سه غیر اشباعی
2-2-1) روغن جامد تصفیه شده :
-اسیدیته : برحسب اسیداولئیک %1/0 – %4/0
-اندیس ید : 85-65
4-1) بازار مصرف روغن های خوراکی
آمار نشان می دهد که علی رغم بالا رفتن میزان مصرف روغن در کشور درصد تولیدات داخلی آن محدود می باشد . جدول زیر مقادیر روغن وارداتی و تولیدی کشور را نشان می دهد .
مقادیر روغن خام وارداتی و تولید داخلی 1370-1346
ردیف
سال
روغن خام وارداتی
نسبت واردات به مصرف کل %
تولیدات داخلی
نسبت تولید داخلی به کل %
مصرف کلی
1
1346
000/80
67%
885/37
33%
885/117
2
1347
500/88
66%
478/44
34%
978/132
3
1348
200/93
62%
444/56
38%
644/149
4
1349
497/92
61%
668/57
39%
165/150
5
1350
998/89
63%
281/51
37%
279/141
6
1351
498/109
60%
066/71
40%
564/180
7
1352
699/138
66%
739/69
34%
438/208
8
1353
735/191
70%
037/82
30%
772/273
9
1354
178/172
76%
489/54
24%
667/226
10
1355
545/259
80%
682/64
20%
227/324
11
1356
534/231
78%
067/65
22%
601/296
12
1357
290/251
82%
015/55
18%
305/306
13
1358
013/307
89%
364/38
11%
377/345
14
1359
519/277
93%
822/18
7%
341/296
15
1360
990/297
91%
417/27
9%
407/325
16
1361
660/335
91%
250/32
9%
910/367
17
1362
982/390
93%
700/26
7%
682/417
18
1363
905/447
92%
081/35
8%
986/482
19
1364
480/457
93%
893/33
7%
373/491
20
1365
356/383
93%
549/29
7%
905/412
21
1366
309/512
94%
563/31
6%
872/543
22
1367
894/330
88%
956/45
12%
850/376
23
1368
000/476
91%
250/46
9%
250/522
24
1369
152/501
92%
103/45
8%
255/546
25
1370
000/570
93%
000/42
7%
000/612
بررسی دقیق تر فهرست ظرفیت کارخانجات موجود اعم از روغنکشی و تصفیه
ردیف
نام شرکت
توسعه در جهت افزایش ظرفیت (تن در روز)
ظرفیت واحد روغنکشی (سال74)
تولید روغن (سال71)
تولید روغن (سال 72)
تولید روغن (سال 73)
تولید روغن (سال 74)
تولید روغن (سال 75)
1
بهشهر
–
–
242/158
002/167
788/201
475/242
492/225
2
پارس
200
–
045/106
042/90
313/96
106/112
458/92
3
مارگارین
–
000/126
735/49
914/56
833/57
129/60
237/95
4
نرگس شیراز
200
000/15
603/105
569/112
635/90
151/80
811/72
5
جهان
200
000/160
228/55
981/55
911/57
421/67
989/71
6
ناز اصفهان
–
000/72
983/24
879/20
778/22
649/30
281/41
7
گلناز کرمان
140
768/25
251/22
005/35
892/37
608/39
8
ناب
–
105/13
761/16
237/29
600/40
576/34
9
کشت و صنعت
–
000/67
191/23
590/25
588/29
261/34
192/34
10
فضل نیشابور
–
000/49
352/17
200/18
315/18
055/20
059/22
11
اتکا 1و2
250
000/45
058/25
802/23
478/24
655/32
853/28
12
پنبه گرگان
–
173/2
956/6
645/3
849/6
430/8
13
شکوفه
–
011/2
001/2
430/4
195/3
863/2
14
گلناب اراک
–
–
–
90
–
–
15
سه گل خراسان
250
–
–
16
بهپاک
–
000/210
17
اکسدانه
–
500/75
18
خاور دشت
–
000/60
19
روغن کش های خراسان
–
000/75
20
گنجه رودبار
–
000/8
394/1
862/5
475/7
21
سایر کارگاهها
–
000/30
جمع کل
1240
500/992
484/608
953/619
440/673
100/774
824/782
(تمامی ارقام برحسب تن می باشند)
-این واحدها فقط عملیات روغنکشی انجام می دهند .
با توجه به مدت مورد نیاز برای احداث و بهره برداری از کارخانجات روغن (اعم از تصفیه و روغنکشی از یک طرف و زمینه های کشاورزی در تولید دانه های روغنی از طرف دیگر) از هم اکنون باید برای ایجاد کارخانجات جدید ظرف برنامه پنج ساله دوم تا سقف 840 هزار تن تا سال 1383 اقدام گردد . در بحث و جلسات شورای اقتصاد در برنامه پنج ساله به رقم 800 هزار تن اشاره شد که با در نظر گرفتن تولید داخلی و واردات رقمی منطقی و معرف مصرف سرانه 5/13 کیلوگرمی است .
آمار مصرف سرانه دنیا تا سال 1980 حدود 5/10 کیلوگرم برای هر نفر بوده در حالی که این رقم در خاورمیانه 5/13 و در آمریکا 7/22 و در کشورهای آسیایی 9/7 می باشد .
با توجه به مطالب بالا و هم چنین افزایش بیماریها ضرورت مطالعه در جهت دگرگونی تولید و مصرف نمونه های مناسب تر روغن مایع به نظر می رسد که برای پیاده کردن طرح اصولی و منطقی نیاز به همکاری نزدیک دست اندرکاران صنعتی ، سیاسی ، علمی و موسسات استاندارد و مصرف کنندگان می باشد .
در این راستا مواردی که می تواند در مصرف روغن در کشور نقش مهمی را ایفا نماید عبارتند از :
الف-در کوتاه مدت در چارچوب استاندارد فعلی کشور با افزایش روغن مایع مصرف آن فراگیر گشته و در طولانی مدت تولید روغن جامد محدود به صنف و صنعت گردد .
ب-از طریق رسانه ها در مورد نگاهداری و مصرف ، میزان و کیفیت روغن ، استانداردهای لازم با مردم ارتباط مستمر باشد .
ج-با رعایت موارد فوق و با استفاده از تجربیات دنیا در مورد انتخاب نوع و میزان روغن های مختلف ضمن ارائه روغن با کیفیت مطلوب ، رفع مشکلات کارخانجات فعلی ، تحقیقات ضروری جهت استفاده های روغن با همکاری نزدیک با پزشکان متخصص انجام پذیرد .
بخش دوم : مرحله صمغ گیری
این مرحله منحصرا در مورد روغنهایی نظیر سویا ، آفتابگردان که مقدار صمغ و فسفاتیدها و موم آنها زیاد است انجام می گیرد . معمولا قبل از عمل خنثی کردن ، روغن خام را با آب و اسید ضعیفی نظیر اسید فسفریک و یا سیتریک مجاور نموده و به کمک سانتریفوژ مواد مورد نظر را جدا می سازند و فسفاتیدهایی که به این ترتیب جدا می شوند خود یک محصول فرعی و با ارزش بوده که بعد از تصفیه قابل فروش و مصرف می باشد . بطور مثال در تصفیه روغن سویا ماده ای که توسط سانتریفوژ از روغن مذکور توسط فاز آبی جدا می گردد لستین نامیده می شود که یکی از فسفولیپیدها بوده و در صنایع یک امولسیفابر از آن استفاده می نماید . از مزایای این روش که در کارخانه روغن کشی بلافاصله بعد از استخراج روغن از دانه انجام می شود ، این است که عمل خنثی سازی سریعتر و با افت کمتری می گیرد .
1-2)مرحله خنثی سازی
هدف از این مرحله جدا سازی اسیدهای چرب آزاد ، مواد جامد ، مواد صمغی باقیمانده ، فسفاتیدها و قسمتی از رنگها به کمک قلیائی های قوی و یا ضعیف می باشد . در این مرحله چربیها و روغنها با افزایش درجه حرارت و با استفاده از یک قلیا خنثی شده ، و در نتیجه این عمل علاوه بر خروج مواد فوق الذکر از روغن ، تبدیل اسیدهای چرب آزاد به صابون می باشد .
صابون حاصله اکثر ناخالصیها را از روغن خارج نموده و وارد لایه آبی می نماید . بعد از این عمل روغن با آب شسته می شود .
قلیایی مصرفی بطور عمده سود سوزآور و در پاره ای از موارد کربنات دو سود می باشد . روش عمل بدین ترتیب است که روغن و چربیها را تا حدود 10 درجه بالاتر از نقطه ذوب آنها گرم نموده و سپس سود رقیق (حداکثر 20 بومه – 14%) را با آن مجاور می کنند . بنابراین شرایط عمل را طوری انتخاب می نمایند که فقط اسیدهای چرب خنثی شوند . عمل اختلاط به کمک به همزن مکانیکی تسهیل می شود تا ذرات صابون تشکیل گردد .
این فرآیند به دو روش در واحدهای صنعتی صورت می پذیرد . در روشهای قدیمی تر ، عمل در تانکهای استوانه ای آهنی با کف مخروطی و به همزمان با دور متغیر انجام شده و سود سوزآور از طریق مارپیچ سوراخ سوراخ که در سطح بالایی تانک نصب شده به شکل دوش روی روغن پا شیده می شود .
به همزن با دور بالا عمل اختلاط را انجام داده و پس از آنکه ذرات صابون به شکل یکنواخت در تمامی محیط تشکیل شد ، دور به همزن را آهسته می کنند و درجه حرارت را تدریجا بالا می برند تا اتصال ذرات صابون به یکدیگر وتشکیل لخته های بزرگتر صابون میسر شود . سپس به همزن را متوقف کرده به مدت حدود 12-8 ساعت محیط را آرام نگه می دارند .
در این فاصله لخته های صابون به علت اختلاف وزن مخصوص از روغن جدا شده و در کف مخروطی تانک جمع آوری و روغن در قشر فوقانی جمع می شود ، آنگاه صابون حاصله را از انتهای قیف مخروط تخلیه کرده و به صابون سازی پمپ می کنند . روغنی را که در بالا جمع شده چند بار با آب نمک می شویند تا صابون آن گرفته شود . بعد از هر شستشو مدتی روغن را می خوابانند تا آب آن جدا شود . روغن خنثی شده را خشک کرده و به مخازن روغن خنثی شده جهت اقدامات دیگر می فرستند . این روش که امروزه در اکثر موارد منسوخ گردیده ، روش ناپیوسته نامیده می شود .
امروزه در اکثر کارخانجات مدرن عمل خنثی سازی به روش پیوسته انجام می یگرد . این عمل به این ترتیب انجام می شود که روغن خام را در مخلوط کن با سود سوزآور با غلظت مناسب بین 20-12 بومه به مقدار لازم مخلوط کرده ، مخلوط حاصله را که شامل گلسیرید ، صابون ، آب و ناخالصیها است از سانتریفوژ خارج می شوند ، برای گرفتن باقیمانده قلیایی و صابون از روغن بعد از عبور از سانتریفوژ اول روغن خنثی شده را یکی دوبار با آب گرم مخلوط کرده از سانتریفوژهای بعدی می گذرانند و پساب قلیایی را از یک سو و روغن شسته شده را از سوی دیگر خارج می نمایند . در انتهای خط تولید ، روغن خنثی شده ، زیر خلاء قوی وحرارت حدود یکصد درجه سانتی گراد خشک می شود . روغن خنثی شده ، خنک شده و به مخازن یا مرحله بعدی تصفیه فرستاده می شود .
به همزن با دور بالا عمل اختلاط را انجام داده و پس از آنکه ذرات صابون به شکل یکنواخت در تمامی محیط تشکیل شد ، دور به همزن را آهسته می کنند و درجه حرارت را تدریجا بالا می برند تا اتصال ذرات صابون به یکدیگر وتشکیل لخته های بزرگتر صابون میسر شود . سپس به همزن را متوقف کرده به مدت حدود 12-8 ساعت محیط را آرام نگه می دارند . در این فاصله لخته های صابون به علت اختلاف وزن مخصوص از روغن جدا شده و در کف مخروطی تانک جمع آوری و روغن در قشر فوقانی جمع می شود ، آنگاه صابون حاصله را از انتهای قیف مخروط تخلیه کرده و به صابون سازی پمپ می کنند . روغنی را که در بالا جمع شده چند بار با آب نمک می شویند تا صابون آن گرفته شود . بعد از هر شستشو مدتی روغن را می خوابانند تا آب آن جدا شود . روغن خنثی شده را خشک کرده و به مخازن روغن خنثی شده جهت اقدامات دیگر می فرستند . این روش که امروزه در اکثر موارد منسوخ گردیده ، روش ناپیوسته نامیده می شود .
امروزه در اکثر کارخانجات مدرن عمل خنثی سازی به روش پیوسته انجام می یگرد . این عمل به این ترتیب انجام می شود که روغن خام را در مخلوط کن با سود سوزآور با غلظت مناسب بین 20-12 بومه به مقدار لازم مخلوط کرده ، مخلوط حاصله را که شامل گلسیرید ، صابون ، آب و ناخالصیها است از سانتریفوژ خارج می شوند ، برای گرفتن باقیمانده قلیایی و صابون از روغن بعد از عبور از سانتریفوژ اول روغن خنثی شده را یکی دوبار با آب گرم مخلوط کرده از سانتریفوژهای بعدی می گذرانند و پساب قلیایی را از یک سو و روغن شسته شده را از سوی دیگر خارج می نمایند .
در انتهای خط تولید ، روغن خنثی شده ، زیر خلاء قوی وحرارت حدود یکصد درجه سانتی گراد خشک می شود . روغن خنثی شده ، خنک شده و به مخازن یا مرحله بعدی تصفیه فرستاده می شود .
2-2)هیدروژناسیون
هیدروژناسیون عملی است که به کمک آن ترکیبات غیر اشباع موجود در چربی تا حدودی اشباع شده و محصول نهایی نیمه جامد و فرآورده های شبیه کره روغن حیوانی بدست آید و واکنش ساده هیدروژناسیون به شرح زیر میباشد :
همانطوریکه ذکر شد ، هدف از هیدروژناسیون روغن ، نشاندن H2 بر روی اتصالهای مضاعف (غیر اشباع) می باشد . در روغن مایع به علت وجود اسیدهای چرب غیر اشباع ، فساد پذیری فرآورده در مقابل عوامل فیزیکی (نظیر گرما ، نور و اکسیژن) شدید بوده و در نتیجه روغن مایع به سرعت فاسد گردیده و غیر قابل مصرف انسانی می گردد .
در فرایند هیدروژناسیون روغنهای خوراکی سعی بر این است که ابتدا تمامی اسید لینولنیک موجود با دریافت یک مولکول هیدروژن ، به لینولنیک اسید و در صورتی که نیاز بود قسمتی از لینولنیک اسید به اولئیک اسید تبدیل شود . در صنعت روغن نباتی ، هیدروژناسیون اسیدهای اولئیک صورت نمی گیرد .
در عمل هیدروژناسیون روغن ، سرعت مورد توجه قرار نمی گیرد بلکه باید شرایطی ایجاد گردد تا انتخاب صورت بگیرد و روش عمل به نحوی است که روغن را تا به آخر هیدروژنه نمی نمایند ، چون اشباع کردن کامل زنجیر ، چربی معمولی می دهد که دارای نقطه ذوب بالا بوده و غیر قابل هضم و نامطلوب می باشد .
بنابراین هیدروژناسیون نسبی با افزودن هیدروژنه ، روغن مایع را به روغن جامد تبدیل نموده و همان طوری که ذکر شد ، به این ترتیب نه فقط حالت فیزیکی آن را تغییر می دهیم بلکه پایداری آن را در برابر اکسیداسیون افزایش داده و رنگ روغن را نیز روشن تر می کنیم .
این گونه هیدروژناسیون که با انتخاب صورت می گیرد به نام هیدروژناسیون انتخابی می نامند که همان طوری که شرح آن رفت ابتدا اسید لینولنیک با سه اتصال مضاعف به اسید لینولئیک و آن هم به اسید اولئیک با یک اتصال مضاعف تبدیل می شود . بنابراین در صنعت به طور مطلق چنین انتخابی میسر نبوده و ناگزیر قسمتی از ترکیبات اشباع شده و کامل خواهند شد .
جریان عمل هیدروژناسیون به شرح زیر است :
ابتدا روغن مایع را با پمپ به مقدار لازم به دستگاه هیدروژناسیون پمپ می کنیم . سپس خلاء دستگاه را باز نموده تا هوای موجود در روغن و مخزن کاملا تخلیه شده ، آن گاه بخار را باز کرده درجه حرارت روغن را تا حد مطلوب بالا می بریم (بین 210-100 درجه سانتیگراد) .
بعد محلول سوسپانسیون کاتالیست در روغن را که در تانک کوچک قبلا آماده شده ومقدار آن طبق دستور متناسب با نیاز است ، بداخل تانک هیدروژناسیون می فرستیم و بهم می زنیم ، پس از اتمام اختلاط کامل خلاء را قطع کرده ، جریان گاز هیدروژن را باز می کنیم تا فشار محیط به کمک هیدروژن به میزان دلخواه برسد (بین 1 تا 3 اتمسفر) . جریان هیدروژن را در روغن مخلوط با کاتالیست همراه با بهم زدن ، آنقدر ادامه می دهیم که به اندیس یدی و نقطه ذوب دلخواه برسیم.
آنگاه شیر هیدروژن را بسته ، سیستم خلاء را متصل می کنیم تا هیدروژن باقی مانده در محیط کاملا تخلیه شود سپس روغن را تا 60-50 درجه سانتی گراد به کمک آب سرد خنک کرده با پمپ به فیلتر پرس پارچه ای می فرستیم تا فلز نیکل را از روغن جدا کند . همراه نیکل باز یافتنی ناگزیر مقداری هم روغن به هدر می رود .
کاتالیست کار شده را می توان تا حدود 5 بار مورد مصرف قرار داد ولی حساسیت آن کم خواهد شد .
3-2)بی بو کردن
عمل بی بو سازی به منظور خروج مواد بودار محلول در چربی و ترکیبات طعم زا و بودار از روغنها و چربیها نظیر الدئیدها ، کتونها ،و مقادیر کمی اسیدهای چرب آزاد می باشد . از زمانی که تهیه مارگارین و روغنهای نباتی نیمه جامد و نیز مصرف روغن ماهی برای تغذیه جامعه مطرح شده نیاز به بی بو کردن روغنها بطور جدی مورد مطالعه قرار گرفت . روغن ماهی بوی نامطلوب داشته روغنهای نباتی نیز بسته به منشاء آن هر کدام بطور طبیعی و طعمی که الزاما مورد پسند ذائقه انسان نمی باشد ، دارند .
روشی که برای گرفتن بو و طعم روغنها در طی قرن نوزدهم و بیستم مورد مطالعه قرار گرفته و به تکامل رسیده است مبتنی بر جوشاندن روغن در حرارت بالا و تحت خلاء قوی به مدت طولانی است تا مواد فرار و بودار موجود در روغن در شرایط فوق استخراج شده و توسط سیستم خلاء از محیط روغن خارج شود . مواد بودار موجود در روغنهای نارگیل ، پالم ، کرده ، و کاکائو از نوع ستن ها و در مورد روغنهای تخم پنبه ، بادام زمینی و آفتابگردان بیشتر هیدروکربورهای سنگین و در مورد روغنهای موجودات دریایی آلدئیدهای ردیف تا و اسیدهای چرب تا شناسایی شده اند .
علاوه بر این همیشه در روغنها ، حتی پس از مراحل اولیه تصفیه مقداری اسید چرب در حدود 2/0% باقی می ماند که ترجیح دارد مقدار آن کاهش یابد . در جریان بی بو کردن عملا مواد فرار و بودار ، اسیدهای چربی باقی مانده نیز تقطیر شده و در نتیجه اندازه گیری باقی مانده اسید چرب در محصول نهایی ، خود وسیله تشخیص صحت عملکرد دستگاه و بی بو کننده می باشد و مقدار اسید چرب باقی مانده در روغنی که به خوبی بی بو شده باشد پایین می آید . به علاوه بی بو کردن پراکسید موجود را نیز کاملا می گیرد .
عوامل اصلی بی بو کردن عبارتند از :
حرارت بالا ، خلاء قوی ، بهم زدن کافی و زمان مناسب هر چه درجه حرارت و خلاء و شدت بهم زدن بیشتر باشد در زمان کوتاهتری عمل صورت خواهد گرفت . درجه حرارت بی بو کردن اکثر روغنها در حدود 250-175 درجه سانتی گراد بوده که این عمل به وسیله تزریق بخار فوق اشباع و یا ماده دیگری به نام دیوترم که به داخل کویلهای دستگاه بی بو وارد می شود ، صورت می پذیرد . عمل بهم زد روغن به وسیله تزریق بخار اشباع به داخل محیط روغن صورت می گیرد . مقدار بخار بهمزن متناسب با نوع روغن و طرز ساختمان دستگاه بی بو کننده متفاوت است و حداکثر در طول زمان بی بو کردن تا 10 درصد حجم روغن می رسد . معذالک بخار بهمزن اثر منفی هیدرلیز را داشته و مقدار آن را باید در حد متعادل کاهش داد .
ایجاد خلاء پیوسته به کمک سیستم جت آب و بخار صورت می گیرد . تعداد جت ها و طرح آن متناسب با خلاء مورد نیاز فرق می کند ولی در هر صورت آب بخار برای ایجاد خلاء بی بو کننده بسیار بالا بوده و هزینه اصلی تصفیه را یعنی 50 درصد کل مصرف بخار و آب کارخانه را تشکیل می دهد .
در هر صورت هر چه خلاء قویتر باشد زمان بی بو کردن کوتاهتر شده کیفیت روغن نهایی بهتر خواهد شد . دور دستگاهها که امروزه می سازند برای خلاء بین 2 تا 6 میلیمتر جیوه طراحی می شود .
زمان بی کردن متناسب با ساختمان برج سازی و بی بو سازی ، قدرت خلاء درجه حرارت ، شدت بهم زدن و البته کیفیت روغن ورودی و استاندارد روغن خروجی در سیستم ناپیوسته معمولا زمان هر پخت بین 8-6 ساعت و در سیستمهای نیمه پیوسته و پیوسته تقریبا نصف این مدت می باشد . دستگاه بی بو کننده در سیستم متناوب عبارتست از برج استوانه ای آهنی که ترجیحا پوشش ضد زنگ دارد و به مارپیچ گرم و سرد کردن مجهز می باشد . سیستم خلاء در بالای دستگاه نصب شده و مواد فرار استخراجی را که با آب جت ها مخلوط شده ، به شبکه فاضلاب متصل می ناید .
فشار بخار برای خلاء بین 13-8 اتمسفر و درجه حرارت آن بین 220-150 درجه سانتی گراد می باشد . آب مصرفی باید تا حد امکان سردتر باشد تا خلاء بهتری حاصل شود . در سیستم متناوب (ناپیوسته) حدود دو سوم برج از روغن پر می شود و فضای باقی مانده برای جوشاندن روغن در نظر گرفته می شود.
بخش سوم : مطالعات فنی و اقتصادی
1-3) زمین و ساختمانهای طرح
برای کارخانه با ظرفیت 350 تن در روز (250 تن روغن ، 100 تن روغن مایع) ، احداث ساختمانها و فضاهای باز مورد نیاز به شرح ذیل برآورد گردیده است . بدیهی است که با اطلاعات واصله از فروشندگان ماشین آلات پیش بینی شده در طرح ، در خصوص انجام تصمیمات لازمه و طرح جانمایی نهایی ، اقدام خواهد شد .
ردیف
شرح واحد
سطح مورد نیاز (مترمربع)
نوع ساختمان
تعداد طبقات
ساختمان اداری
– خدماتی
ساختمان
صنعتی
فضای باز مورد نیاز
اسکلت
فلزی
سوله
1
بررسی و ثبت کالای ورودی
200
–
–
×
–
دو
2
ساختمان باسکول
40
–
100
×
–
یک
3
ساختمان مدیریت
500
–
–
×
یک
4
ساختمان خدمات
500
–
–
×
–
دو
5
ساختمان رفاه کارکنان
1000
–
–
×
–
یک
6
رستوران و آشپزخانه
1000
–
–
×
–
یک
7
نماز خانه و سالن اجتماعات
500
–
–
×
–
یک
8
دفتر فنی – مهندسی
300
–
–
×
–
یک
9
آزماشگاه
300
–
–
×
–
یک
10
مهمانسرا
500
–
–
×
–
یک
11
انبار مواد کمکی
500/4
×
یک
12
انبار قطعات یدکی
500/2
×
یک
13
انبار محصول (روغن)
000/15
×
یک
14
انبار صابون
000/2
×
یک
15
انبار ورق حلب
500/1
×
یک
16
انبار ضایعات
2500
1000
×
یک
17
کارگاههای فنی(برق ، تعمیرات ، تاسیسات ، بخاری ، نوسازی)
2000
1000
×
یک
18
نیروگاه
800
700
×
یک
19
دیگ بخار
800
500
×
یک
20
تصفیه خانه
500/4
×
–
دو
21
هیدروژن پلنت
150
–
1000
×
–
دو
22
الکترولیزرها
–
800
1000
–
–
یک
23
بسته بندی روغن هیدروژنه
–
1000
×
یک
24
بسته بندی روغن مایع
–
500
×
یک
25
واحد و نیتراژ
1000
×
یک
26
چاپ
2000
×
یک
27
قوطی سازی
300
500
×
یک
28
تولید بطری
800
×
یک
29
انبار ذخیره بطری و قوطی
2000
×
یک
30
سردخانه روغن
1500
×
یک
31
اکسیژن پرکنی
800
1000
×
یک
32
پستهای برق (ترانسفورماتورها)
200
200
×
یک
33
ایستگاه گاز
200
–
34
کمپرسور خانه (هوای فشرده)
300
300
×
یک
35
کمپرسورخانه(برودتی)
300
3000
×
یک
36
برجهای خنک کن
1000
37
پمپاژ آب – استخرهای ذخیره و
تصفیه آب و منبع هوایی
200
2000
×
دو
38
تصفیه فاضلاب
100
5000
×
یک
39
مخازن روغن
–
–
5000
–
–
–
40
مخازن سوخت
–
–
1000
–
–
–
41
ایستگاه تخلیه و پمپاژ روغن
–
100
100
×
–
یک
42
آتش نشانی
–
500
500
×
یک
43
پارگینگ خودروهای سواری
–
–
500
–
–
–
44
تعمیرگاه خودرو و لیتراک
–
200
–
×
یک
45
فروشگاه تعاونی
–
500
–
×
یک
46
مجتمع ورزشی
–
–
000/50
–
–
–
جمع کل
090/5
900/51
900/72
9590
400/47
2-3) برآورد نیروی انسانی
ردیف
شرح شغل
تعداد (نفر)
مدرک تحصیلی – تجربه
1
مدیر عامل
1
لیسانس یا فوق لیسانس
2
معاونت بهره برداری
1
لیسانس یا فوق لیسانس
3
معاونت برنامه ریزی
1
لیسانس یا فوق لیسانس
4
معاونت بازرگانی
1
لیسانس یا فوق لیسانس
5
معاونت مالی – اداری
1
لیسانس یا فوق لیسانس
6
مدیر فنی
1
لیسانس مهندسی مکانیک با بیش از 7 سال تجربه مفید
7
مدیر تولید
1
لیسانس مهندسی شیمی با بیش از 7 سال تجربه مفید
8
مدیر کنترل کیفیت
1
لیسانس مهندسی شیمی با بیش از 7 سال تجربه مفید
9
مدیر برنامه ریزی
1
لیسانس مهندسی صنایع با بیش از 7 سال تجربه مفید
10
مدیر فروش
1
لیسانس مهندسی بازرگانی با بیش از 7 سال تجربه مفید
11
مدیر مالی
1
لیسانس مهندسی حسابداری با بیش از 7 سال تجربه مفید
12
مدیر اداری
1
لیسانس مهندسی اداری با بیش از 7 سال تجربه مفید
13
مدیر طرح و توسعه
1
لیسانس یا فوق لیسانس مهندسی مکانیک با بیش از
8 سال تجربه مفید
14
رئیس قوطی سازی ، تصفیه و گاز
، انبارها تعمیرات ، تاسیسات ،
برق ، حسابداری ، تدارکات داخلی
خارجی ، خدمات ، آموزش ،
حسابداری صنعتی ، کنترل کیفیت
13
لیسانس مرتبط با سابقه کار 5 سال
15
کارشناس طرح و توسعه
4
لیسانس یا فوق لیسانس مهندسی(مکانیک ، صنایع ، شیمی
و برق) – 5 سال تجربه
16
سرپرست واحدها
25
فوق دیپلم مرتبط با تجربه مفید بیش از 5 سال
17
سرشیفت ها
54
دیپلم فنی مرتبط با تجربه مفید بیش از 5 سال
18
کارگر استاد کارهای فنی و تولید
135
سیکل به بالا – با تجربه مفید بیش از 7 سال
– گذراندن دوره های آموزش فنی – حرفه ای مرتبط
19
کارگرهای فنی و تولید
135
سیکل – با تجربه مفید بیش از 4سال – گذراندن دوره های آموزش فنی – حرفه ای مرتبط
19
کارگرهای فنی و تولید
135
سیکل – با تجربه مفید بیش از 4سال – گذراندن دوره های آموزش فنی – حرفه ای مرتبط
20
کارمندان اداری و مالی
18
دیپلم و سابقه کار مفید
21
خدمات
15
سیکل به بالا
22
بازرسی
30
دیپلم
جمع 471 نفر
3-3) فرضیات طرح
1-کارخانه با ظرفیت 350 تن در روز (250 تن روغن جامد ، 100 تن روغن مایع) و 119000 تن در سال برای تصفیه روغن نباتی خام احداث می گردد .
2-با توجه به تعطیلات رسمی سالیانه ، مرخصی های کارگری و توقف های پیش بینی نشده ، تعداد روزهای کاری در سال 340 روز منظور گردیده است .
3-تعداد نوبت کاری (شیفت کار) خطوط اصلی تولید ، سه نوبت در روز منظور شده است.
4-در محاسبه قیمت ماشین آلات تولیدی ساخت شرکتهای سازنده خارجی ، براساس اعلام بانک مرکزی ، نرخ برابری دلار در برابر ریال ، 3200 محاسبه و منظور گردیده است.
5-زمان شروع اجرای طرح ، سال 1379 می باشد .
6-زمان بهره برداری : چهار سال پس از شروع اجرای طرح و تامین منابع مالی (ریالی ، ارزی) .
4-3 جداول سرمایه گذاری ثابت طرح تصفیه روغن مایع
1-4-3 هزینه ماشین آلات اصلی خط تولید :
ردیف
شرح ماشین آلات
قیمت
قیمت معادل به (میلیون ریال)
ارزی (دلار)
ریالی (هزار ریال)
1
تصفیه و هیدروژناسیون
خنثی کننده 350 TPD
000/200/1
000/840/3
2
خط کامل بیرنگ کننده اولیه 350TPD
000/500
000/600/1
3
هیدروژناسیون و بیرنگ کننده ثانویه
000/600
000/920/1
4
خط کامل بی بو کننده 350 TPD
000/200/1
000/840/3
5
هیدروژن پلنت 1000 m3/hr
000/350/2
000/520/7
6
قوطی سازی
×
خط چاپ 4 رنگ + خط ورنی + خشک کن ورق
000/700/1
000/440/5
7
خط کامل قیچی و پرس سر و کف قوطی 5/4 کیلو
000/000/1
000/200/3
8
خط کامل قیچی و پرس سر وکف قوطی 17 کیلو
000/150/1
000/680/3
9
خط کامل مونتاژ قوطی 5/4کیلو دقیقه/قوطی 60
000/430/1
000/576/4
10
خط کامل مونتاژ قوطی 17 کیلو دقیقه/قوطی 40
000/570/1
000/24/5
11
بسته بندی ×
پرکن قوطی 5/4 کیلو hr/ 3300
000/600
000/920/1
12
پرکن قوطی 17 کیلو hr /700
000/600
000/920/1
13
پرکن کیسه کارتن T hr/24/ 100
000/340
000/088/1
14
خط روغن مایع
خط و نیترایزT hr / 24/ 100
000/500
000/600/1
15
دستگاه تولید بطری
000/900
000/880/2
16
پرکن بطری 4000 lit/hrو دربند
000/350
000/130/1
17
برچسب زن lit/hr 2000 دو دستگاه
000/120
18
وتیتور T/h 5 r با کمپرسور
000/230
000/736
19
صابون سازیT /12 24hr
000/500/1
000/800/4
جمع
000/720/17
000/824/56
2-4-3 هزینه ماشین آلات و تجهیزات و خدمات فنی و پشتیبانی
ردیف
شرح
قیمت
قیمت معادل به هزار ریال
ارزی (دلار)
ریالی (هزار ریال)
1
دیگ بخار T/hr 15 ، فشار atm 15 چهار دستگاه
000/550/1
2
کمپرسورخانه هوای فشرده nm3/hr , $atm 1000
000/500
3
دیزل ژنراتور mw 1.5و سه دستگاه
000/000/3
4
لوازم و تجهیزات آزمایشگاهی (AA , NMR , GC و…)
000/100/1
5
تجهیزات کارگاهی (واحدهای تعمیرات ، تاسیسات ، تراشکاری ، برق و…)
000/200/1
6
هزینه های پیش بینی نشده
000/350
جمع
000/700/7
3-4-3 جدول هزینه های زیر بنایی
ردیف
شرح
هزینه (هزار ریال)
1
حفر چاه عمیق – حق النساب – ذخیره سازی
(120 متر مکعب در ساعت)
000/600
2
تجهیزات تصفیه فاضلاب
000/800
3
تجهیزات تصفیه آب
000/700
4
کولینگ تادرها gpm 7000
000/500
5
تلمبه خانه (با تابلو های برق و … )
000/600
6
هزینه انشعاب برق منطقه ای – ترانسفورماتورها –
شبکه توزیع برق قوی 3 مگاوات
000/000/2
7
باسکول 50 تنی دیجیتال (2 دستگاه)
000/400
8
هزینه انشعاب گاز – لوله کشی تا ایستگاه گاز (حدود 2 کیلومتر)
000/300
9
هزینه ریال گذاری (با زیر سازی) از ایستگاه قطار تا پست تخلیه روغن (حدود 1کیلومتر)
000/400
10
وسایل نقلیه (8دستگاه لینقراک 4 تنی سهند ، 5دستگاه وانت ،
10دستگاه سواری ، دو دستگاه کامیون سبک ،
یک دستگاه تریلر 25 تنی مخزن دار) .
000/200/2
11
وسایل اداری (فاکس ، دستگاه ، تحریر ، لوازم دفتری –
لوازم التحریر) .
000/500
12
هزینه های پیش بینی نشده
000/465
جمع
000/765/9
4-4-3 جدول هزینه های قبل از بهره برداری
ردیف
شرح
هزینه به هزار ریال
1
هزینه مطالعات طرح
000/100
2
هزینه مهندسین مشاور
000/000/2
3
هزینه های آموزش
000/300
4
هزینه های اداری
000/300
جمع
000/700/2
5-4-3 جدول هزینه های نصب و راه اندازی
ردیف
شرح
هزینه به هزار ریال
1
هزینه نصب و راه اندازی ماشین آلات اصلی خط اصلی تولید
000/000/3
2
هزینه نصب و راه اندازی ماشین آلات خدمات فنی و پشتیبانی
000/500/1
3
هزینه کابل کشی و لوله کشی
000/500/2
4
هزینه احداث سردخانه (نصب و راه اندازی با کلیه تجهیزات برای 350 TPD روغندان)
000/500/3
5
هزینه های پیش بینی نشده
000/500
جمع
000/00/11
6-4-3 جدول آماده سازی و حصار کشی و محوطه سازی
ردیف
شرح
هزینه به هزار ریال
1
حصار کشی به طول 4000 (10000مترمربع) پیرامون زمین از قرار هر مترمربع 60000 ریال
000/600
2
محوطه سازی (خاکبرداری – تسطیح) 000/200مترمربع از یکصدهکتار زمین تحویلی از قرار هر متر مربع 5000 ریال
000/000/1
3
خیابانها ، پیاده روها ، جدول ، حدود 000/50 مترمربع از قرار هر مترمربع 000/50 ریال
000/500/2
4
هزینه های پیش بینی نشده
000/200
جمع کل
000/300/4
7-4-3 جدول هزینه احداث ساختمانها
ردیف
شرح
هزینه به هزار ریال
1
سوله : 400/47متر مربع از قرار هر مترمربع 000/300 ریال
000/220/14
2
اسکلت فلزی : 000/9 مترمربع از قرار هر مترمربع 000/400 ریال
000/600/3
3
ساختمانهای اداری ، فنی مهندسی ، آزمایشگاه و … 5940 متر مربع از قرار هر متر مربع 000/600 ریال
000/564/3
4
سایر
200/069/1
جمع کل
200/453/22
8-4-3 هزینه ساخت مخازن و فونداسیونها
ردیف
شرح
هزینه به هزار ریال
1
مخازن روغن خام به ظرفیت 3000 مترمکعب ، 8دستگاه ، 000/720 کیلوگرم
000/520/2
2
مخازن روغن خام به ظرفیت 500 مترمکعب ، 4دستگاه 000/100 کیلوگرم
000/350
3
مخازن ذخیره روغن خنثی به ظرفیت 350 مترمکعب ، 3 دستگاه ، 000/60 کیلوگرم
000/210
4
مخازن ذخیره روغن بیرنگ شده به ظرفیت 350متر مکعب ، 3 دستگاه ، 000/60 کیلوگرم
000/210
5
مخازن روغن ونیتراژ شده با ظرفیت 250 متر مکعب ، 6 دستگاه ، 000/45 کیلوگرم
500/157
6
مخازن روغن بسته بندی به ظرفیت 150 مترمکعب ، 6 دستگاه ، 75000 کیلوگرم
500/262
7
مخازن صابونسازی به ظرفیت 350 مترمکعب ، 6 دستگاه ، 000/120 کیلوگرم
000/420
8
مخازن گازوئیل به ظرفیت 350 مترمکعب ، 2 دستگاه ، 000/60 کیلوگرم
000/210
جمع کل
000/340/4
5-3 میزان سرمایه گذاری ثابت طرح
ردیف
شـــــــــرح
هزینه به هزار ریال
1
هزینه ماشین آلات اصلی خط تولید
000/824/56
2
هزینه ماشین آلات ، تجهیزات و خدمات فنی و پشتیبانی
000/700/7
3
هزینه های زیر بنایی
000/765/7
4
هزینه های قبل از بهره برداری
000/700/2
5
هزینه های نصب و راه اندازی
000/000/11
6
هزینه آماده سازی زمین ، حصارکشی و محوطه سازی
000/300/4
7
هزینه احداث ساختمانها
200/453/22
8
هزینه ساخت مخازن رفونداسیونها
000/340/4
جمع کل
200/917/115
6-3 : جدول سرمایه گذاری در گردش طرح تصفیه روغن نباتی
1-6-3 جدول میزان مواد و قیمت تمام شده جهت تولید 000/119 تن روغن در سال
(34000 تن روغن مایع ، 85000 تن روغن هیدروژنه)
ردیف
شرح
میزان مصرف سالیانه
قیمت واحد
قیمت معادل
(میلیون ریال)
ارزی
(دلار)
ریالی
1
روغن خام
000/124 تن
1600(هرکیلو)
6/400/198
2
کاستیک سودا
600/483
630
000/668/304
3
خاک رنگبر
400/632
875
000/350/553
4
هایفلوسویرسل
960/35
700
000/172/25
5
اسید سیتریک
440/7
275/2
000/926/16
6
آنتی اکسیدان
890/14
750/29
000/978/442
7
نیکل کاتالیست
000/31
125/13
000/875/406
8
بتاکاروتن
860/8
9730
000/208/86
9
ورق حلب
845/5
277/1
000/467/7
10
گرانول pet
44/14
275/2
000/285/3
11
کاغذ فیلتر
000/124 برگ
800
000/200/99
12
پارچه فیلتر
400/167
1000
000/400/167
13
درب بطری pet
000/000/34 عدد
30
000/000/102
14
کارتن
000/110/4 عدد
1000
000/000/110/4
15
اسید فسفریک
760/29 کیلوگرم
1286
6/279/38
16
سیم جوش
360/42 کیلوگرم
5/1161
000/201/49
17
چسب لاستیکی
9565 کیلوگرم
9500
000/868/90
جمع کل (میلیون ریال)
125/645/215
از جمع هزینه مواد جهت تولید 000/119 تن روغن نباتی در سال ، سهم تولید 000/85 تن روغن جامد 6/713/154میلیون ریال و سهم تولید 000/34 تن روغن مایع 08/932/60 میلیون ریال می باشد . به عبارت دیگر ، هزینه مواد در تولید یک کیوگرم روغن جامد ، 16/1820 ریال و در تولید یک کیلوگرم روغن مایع ، 12/1792 ریال می باشد .
2-6-3 جدول دستمزد و مزایای کارکنان در سال
ردیف
مشاغل
تعداد
نفرات
اصل
حقوق
ماهانه
(هزار
ریال)
دریافتی
سالیانه بر
اساس 14
ماه (هزار
ریال)
23%
پرداختی
بیمه تا
سقف معین
(هزار ریال)
جمع
پرداختی
در سال
(هزار ریال)
1
مدیر عامل 1نفر
1
500/2
000/35
2/711/1
2/36711
2
معاونین
4
000/2
000/112
8/844/6
8/118844
3
مدیران فنی و تولید
2
600/1
800/44
4/3422
4/48222
4
مدیران مالی ، اداری و طرح توسعه
3
500/1
000/63
6/5133
6/68133
5
مدیران کنترل کیفیت و برنامه ریزی و فروش 1 نفر
3
400/1
800/58
6/5133
6/63933
6
روسای قوطی سازی ، تصفیه گاز ، انبارها ، تعمیرات ، تاسیسات ، برق ، حسابداری ، تدارکات داخلی و خارجی ، خدمات ، آموزش حسابداری صنعتی ، کنترل کیفیت
13
100/1
200/200
6/22245
6/222445
7
کارشناسان طرح توسعه 1 نفر
4
1000
000/56
8/6844
8/60844
8
سرپرست واحدهای تولید ، فنی ، خدمات ، انبارها ، مالی (حسابداری
25
650
500/227
42780
270280
9
سرشیفتهای فنی تولید
54
500
000/378
452520
10
تکنسین ها و استاد کراهای فنی و تولید 4 نفر
135
450
500/850
670/167
170/018/1
11
کارگزان تولید و فنی 3 نفر
135
370
300/699
862/137
162/837
12
کارمندان مالی – اداری
18
370
240/93
6/18381
6/621/111
13
پرسنل بازرسی
30
350
000/147
28980
980/175
14
کارگران خدمات
15
300
000/63
12420
420/75
جمع
6/289/560/3
3-6-3 جدول هزینه های تعمیرات و نگهداری در سال
ردیف
شرح
قیمت تمام شده
(هزار ریال)
ضریب
هزینه سالیانه
تعمیرات و نگهداری
(هزار ریال)
1
ماشین آلات اصلی خط تولید
000/824/56
2%
480/136/1
2
ماشین آلات ، تجهیزات و خدمات فنی و پشتیبانی
000/700/7
2%
000/154
3
مخازن
000/340/4
1%
400/43
4
وسائط نقلیه
000/200/2
3%
000/66
5
ساختمانها
200/453/22
1%
532/224
6
سایر تاسیسات زیر بنایی
000/600/6
2%
000/132
7
وسایل اداری
000/500
3%
000/15
جمع
412/771/1
4-6-3 جدول هزینه های انرژی در سال
ردیف
نوع انرژی و واحد آن
میزان مصرف سالیانه
هزینه واحد (ریال)
هزینه سالیانه (هزار ریال)
1
برق (کیلو وات ساعت)
000/000/40
39
000/560/1
2
آب (مترمکعب)
200/979
3
گاز طبیعی (مترمکعب)
000/120/57
18
1600/028/1
4
گازوئیل (مترمکعب)
000/15
50
000/750
5
نفت سیاه (مترمکعب)
6
تلفن
000/200
7
بنزین (مترمکعب)
250
000/160
000/40
جمع
000/578/3
7-3 میزان سرمایه در گردش جهت یک دوره سه ماهه
ردیف
شرح
قیمت
1
قیمت تمام شده
128/911/53
2
دستمزد و مزایای کارکنان
072/890
3
هزینه تعمیر و نگهداری
853/422
4
هزینه انرژی مصرفی
500/894
جمع
553/138/56
8-3 میزان سرمایه گذاری طرح تصفیه و بسته بندی روغن نباتی – بررسی مالی – اقتصادی
1-سرمایه گذاری ثابت
2-سرمایه در گردش
200/917/115 ، 553/138/56 = 753/055/172 هزار ریال
1-8-3 جدول استهلاکات
ماشین آلات اصلی خط تولید (10 ساله مستقیم)
400/682/5
ماشین آلات و تجهیزات فنی و پشتیبانی (10 ساله مستقیم)
000/770
انشعاب آب ، برق ، گاز ، تلفن (20 ساله مستقیم)
000/200
تجهیزات تصفیه آب و فاضلاب (10 ساله مستقیم)
000/210
وسایل اداری (10 ساله مستقیم)
000/50
باسکول (10 سال مستقیم)
000/40
وسائط نقلیه (30% مستقیم)
000/660
هزینه های قبل از بهره برداری (25% مستقیم)
000/675
هزینه های نصب در راه اندازی (20% مستقیم)
000/200/1
ساختمان (20 ساله مستقیم)
660/122/1
مخازن (20 ساله مستقیم)
000/217
جمع (هزار ریال)
060/827/11
2-8-3 محاسبه قیمت تمام شده جهت تولید 119000 تن روغن نباتی
(85000 تن هیدروژنه ، 000/34 تن مایع) در سال
قیمت مواد اولیه
125/645/215
حقوق و دستمزد کارکنان
6/289/560/3
هزینه آب و برق و سوخت و تلفن
000/578/3
هزینه نگهداری و تعمیرات
412/771/1
استهلاکات
060/827/11
سایر هزینه های پیش بینی نشده
–
جمع
6/886/381/236
-قیمت تمام شده متوسط هر کیلو روغن تصفیه شده (مایع و هیدروژنه) 4/1986 ریال
-قیمت فروش متوسط هر کیلو روغن تصفیه شده (براساس 250 تن روغن هیدروژنه ، 100 تن روغن مایع) به نرخ تعاونی :
قیمت روغن مایع 900 گرمی : 2368
قیمت متوسط روغن جامد 2285 (هر کیلو)
جامد مایع
ریال 9/2383 = (2285×250) + (9/0/2368×100)
350
3-8-3 محاسبه نقطه سربسر
استهلاکات + هزینه نگهداری و تعمیرات + هزینه آب ، برق ، گاز ، و … + حقوق و دستمزد کارکنان = کل هزینه های ثابت
060/827/11 + 412/771/1 + 000/578/3 + 6/289/560/3 =000/761/736/200
-هزینه تعمیر واحد کال عبارتست از قیمت هر کیلوگرم روغن خام با نفمام سایر مواد جهت تصفیه که این مبلغ به طور متوسط 1/1812 ریال در هر کیلو می باشد .
-بهای فروش واحد کال جهت هر کیلو گرم روغن تصفیه شده بر نرخ تعونی به طور متوسط 9/2383 ریال می باشد .
بنابراین تولید در منطقه سربسر
استهلاکات + هزینه نگهداری و تعمیرات + هزینه آب ، برق ، گاز ، و … + حقوق و دستمزد کارکنان = کل هزینه های ثابت
060/827/11 + 412/771/1 + 000/578/3 + 6/289/560/3 =000/761/736/200
-هزینه تعمیر واحد کال عبارتست از قیمت هر کیلوگرم روغن خام با نفمام سایر مواد جهت تصفیه که این مبلغ به طور متوسط 1/1812 ریال در هر کیلو می باشد .
-بهای فروش واحد کال جهت هر کیلو گرم روغن تصفیه شده بر نرخ تعونی به طور متوسط 9/2383 ریال می باشد .
بنابراین تولید در منطقه سربسر
000/761/736/20 000/761/736/20
759/265/36= ــــــــــــــــــــ = ـــــــــــــــــــــــــــ 8/571
1/1812-9/2383
4-8-3 محاسبات افزوده
ارزش افزوده = ستاده ها – داده ها
1-داده ها :
-فروش محصول
-فروش ضایعات
-سایر درآمدها
2-ستاده ها
-قیمت مواد اولیه
-تعمیرات و نگهداری
-سوخت ، آب و برق و تلفن
-سایر
000/000/000/1+000/000/250/4+000/100/684/283 =داده ها
000/100/934/288= 000/537/994/220- 000/100/934/288
000/000/578/3+000/412/771/1+000/125/645/215=ستاده ها
000/568/939/67= ارزش افزوده
ارزش افزوده
5/23% = ـــــــــــــــ = درصد ارزش افزوده
-درصد ارزش افزوده
داده ها
ارزش افزوده تقسیم بر داده ها = 5/23%
5-8-3) صورتحساب های دستویی
1-5-8-3) : صورتحساب سود و زیان
صورتحساب سود و زیان
شرکت روغن نباتی جهان (سهامی عام)
برای سال مالی منتهی به 29/12/1383
ارقام به هزارریال
فروش کل : 000/200/851
کسر شود :
برگشت از فروش و تخفیفات 100/650/70
تخفیفات نقدی فروش 014/100/44
جمع کسورات : (114/750/114)
884/449/306/7
فروش خالص
هزینه های تولید :
هزینه مواد اولیه : 125/445/215
هزینه حقوق و دستمزد : 289/540/3
هزینه انرژی : 000/578/3
هزینه تعمیر و نگهداری 412/771/1
هزینه استهلاک 060/827/11
جمع هزینه های تولید 884/381/234
تعدیل موجودی ها (ساخته و نیمه ساخته 000/000/37 (841/381/199)
بهای تمام شده کاالای فروش رفته : 000/068/537
سود ناویژه
کسر می شود هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی
استهلاک هزینه ها قبل از بهره برداری 000/700/2
هزینه تسهیلات بلند مدت 000/955/244
تسهیلات کوتاه مدت 000/031/222
جمع هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی : 000/686/491
سود ویژه 000/382/45
صورتحساب سود و زیان
شرکت روغن نباتی جهان (سهامی عام)
برای سال مالی منتهی به 29/12/1383
ارقام به هزارریال
سرمایه اول دوره 200/917/115
سرمایه گذاری مجدد 400/212/35
جمع 600/129/151
+ سود 000/382/45
جمع 600/511/196
– برداشت (847/455/22)
سرمایه پایان دوره 753/055/172
2-5-8-3) : ترازنامه
ترازنامه
شرکت روغن نباتی جهان (سهامی عام)
برای سال مالی منتهی به 29/12/1383
دارایی های جاری :
وجه نقد 860/972/396
وجه دریافتی 000/790/322
داراییهای ثابت :
ماشین آلات 000/824/56
زمین 000/065/14
ساختمان 200/453/22
وسائط نقلیه 000/200/2
تجهیزات 000/200/9
امتیازات 000/300/2
جمع دارائی های ثابت 200/042/107
کسر می شود
استعلاک دارای ثابت (060/827/11)
خالص دارای ثابت 140/215/95
جمع دارائی ها : 000/978/814
بدهی ها :
حسابهای پرداختنی 247/854/69
وام بلند مدت پرداختی 000/955/266
وام کوتاه مدت پرداختنی 000/031/222
حصه جاری تسهیلات 000/700/38
جمع بدهی ها : 247/540/597
سرمایه : 753/055/172
سود سال مالی : 000/382/45
جمع سود و سرمایه : 753/437/217
جمع کل بدهی و سرمایه : 000/978/814
9-3) بازدهی خط تولید
وظایف
وظایف
ماقبل
شرح
وظایف
زمان مورد نیاز
دقیقه
تعداد مورد نظر تولید 350 تن
تولید در روز تن
36000 ×8
360 = ـــــــــــــ = تعداد تولید
80
3600×8
ثانیه 83 =ــــــــــــــــ= سیکل تولید
350
A
صمغ گیری
70
B
A
خنثی سازی
80
C
B
بیرنگ کردن
40
D
C
هیدروژناسیون
20
E
D
بی بوکردن
40
F
E
زمستانه کردن
30
G
F
رنگ بوی مجدد
50
H
G
بسته بندی و
فرمولاسیون
50
H
راندمان E
سیکل 83
6 5 4 3 2 1
نقطه کاری
76% 76/0 = ــــــ
50 50 70 60 80 70
زمان لازم برای مسافت
100% 1 = ـــــــ
83 83 83 83 83 83
زمان لازم سیکل تولید
24% 24/0 = ــــــــ
33 33 13 23 3 13
زمان از دست رفته
راندمان E
سیکل 83
6 5 4 3 2 1
نقطه کاری
76% 76/0 = ــــــ
50 50 70 60 80 70
زمان لازم برای مسافت
100% 1 = ـــــــ
80 80 80 80 80 80
زمان لازم سیکل تولید
24% 24/0 = ــــــــ
30 30 10 20 0 10
زمان از دست رفته
نمودار حق تقدم تاخر
A B C D E F G
21 | صفحه