دوره آموزشی و مصور مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان

دوره آموزشی مبحث هشتم (سازه های با مصالح بنایی)

منابع: مبحث هشتم مقررات ملی ساختمانی (چاپ 84 ) راهنمای تصویری آیین نامه 2800 (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن) تفسیر مفهومی کاربردی آیین نامه 2800 ( جلد سوم ، محمدرضا تابش پور)

فهرست مطالب
فصل 1 : ساختمانهای آجری با کلاف
فصل دوم: ساختمانهای آجری بدون کلاف
فصل سوم : ساختمانهای خشتی
فصل چهارم : ساختمانهای سنگی
فصل پنجم : مصالح

فصل اول
ساختمانهای آجری با کلاف

هدف: شکلپذیری بیشتر در مقایسه با ساختمانهای آجری مسلح
استفاده از ساختمانهای آجری یا بلوکی مسلح نسبت به ساختمانهای آجری غیرمسلح دارای ارجحیت است

مشخصات کلی ساختمانهای آجری با کلاف
– ساختمان با آجر ساخته میشود
– بارهای قائم و جانبی توسط دیوارها تحمل میشود
– از کلافبندی جهت یکپارچه عمل کردن ساختمان استفاده میشود

محدودیت استفاده از این ساختمانها
عدم قرارگیری محل احداث ساختمان بر روی زمینهای ناپایدار و یا در معرض سیل
مطابقت مشخصات مصالح با ضوابط مبحث پنجم مقررات ملی ساختمانی

الزامات عمومی
ضوابط مربوط به پلان ساختمان
ضوابط مربوط به ارتفاع و تعداد طبقات ساختمان

محدودیتهای پلان ساختمان
طول ساختمان از سه برابر عرض آن یا 25 متر بیشتر نباشد
نسبت به هر دو محور اصلی تقریباً قرینه باشد.
پیشامدگیهای ساختمان از حدود مجاز بیشتر نشود.

ضوابط پیشامدگیها
اندازه پیشامدگی در هر راستایی نباید از یک پنجم بعد ساختمان در همان راستا بیشتر باشد و علاوه بر آن بعد دیگر پیشامدگی نباید از مقدار پیشامده کمتر باشد.
اگر عرض پیشامدگی در قسمت متصل به سازه از نصف عرض سازه به موازات آن بیشتر باشد دیگر آن قسمت پیشامدگی محسوب نمیشود و دیگر محدودیتی برای بعد دیگر وجود ندارد.

اگر d>D/2 (در پلان سمت راست) یا l>L/2 ( در پلان سمت چپ ) باشد آنگاه این قسمتها پیشامدگی محسوب نمیشوند

تقسیم ساختمان به قطعات مناسب به وسیله درز انقطاع در صورت عدم رعایت الزامات قسمت قبل

محدودیت ارتفاع و تعداد طبقات
حداکثر تعداد طبقات بدون زیرزمین دو طبقه است
ارتفاع ساختمان از تراز متوسط زمین مجاور نباید از 8 متر بیشتر باشد.
تراز سقف زیرزمین از زمین مجاور نباید بیشتر از 1.5 متر باشد در غیر این صورت دیگر زیرزمین محسوب نمیشود و آن نیز یکی از طبقات محسوب میشود.
حداکثر ارتفاع هر طبقه ( از روی کلاف زیرین تا زیر سقف) محدود به 4 متر است. در صورت تجاوز از این ارتفاع لازم است که یک کلاف افقی میانی در ارتفاع حداکثر 4 متر از کلاف زیرین اضافه شود، به این ترتیب ارتفاع طبقه تا 6 متر میتواند اضافه شود.

محدودیت ارتفاع و تعداد طبقات

حداکثر ارتفاع طبقه

ضوابط پیشامدگی سقف
طول پیشامده طره در مورد بالکنهای سه طرف باز از 1.2 متر و برای بالکنهای دوطرف باز از 1.5 متر تجاوز نکند و طره ها در سقف به خوبی مهارشوند.
در صورت تجاوز طول طره ها از موارد فوق لازم است که اثر نیروی قائم زلزله در طراحی طره ها مطابق مبحث ششم دیده شود.
روی هیچ قسمت پیشامده نباید دیواری ساخته شود. ساخت جان پناه با ارتفاع حداکثر 70 سانتیمتر منعی ندارد.

ضوابط پیشامدگی سقف

اختلاف سطح در طبقه
حتی المقدور از ایجاد اختلاف سطح در طبقه باید احتراز شود. در صورت اختلاف سطح در طبقه ، باید دیوارهای حد فاصل دو قسمتی که اختلاف سطح دارند با کلافبندی مناسب تقویت شوند و یا اینکه دو قسمت ساختمان بوسیله درز انقطاع از یکدیگر جدا شوند.

اختلاف سطح در طبقه

الزامات کلی در مورد سازه

الزامات کلی شالوده ها
شالوده ها باید در یک تراز ساخته شوند و یا هر بخش از شالوده بر روی یک تراز باشد. ساخت شالوده شیبدار مجاز نیست
در زمینهای شیبدار باید شالوده را به صورت پلکانی ساخت. در این حالت شالوده ها باید به اندازه 50 سانتیمتر همپوشانی داشته باشند و ارتفاع هر پله بیش از 30 سانتیمتر نباشد.
برای دیوارهای باربر عرض شالوده نواری باید حداقل 1.5 برابر عرض کرسی چینی و عمق حداقل 50 سانتیمتر باشد.
شالوده باید بتنی باشد و یا از شفته آهک با عیار 350 کیلوگرم آهک در متر مکعب شفته و یا سنگ لاشه با یکی از ملاتهای گل آهک ، باتارد یا ماسه سیمان ساخته شود.
در مناطق سردسیر تراز روی شالوده حداقل 40 سانتیمتر زیر سطح زمین قرار گیرد.

نحوه قرارگیری شالوده بر روی زمین شیبدار (نحوه نامطلوب)

نحوه قرارگیری شالوده بر روی زمین شیبدار (نحوه مطلوب)

نحوه قرارگیری شالوده بر روی زمین شیبدار (نحوه قابل قبول)

اجرای شالوده پلکانی

اجرای پی نواری زیر دیوار

الزامات مربوط به کرسی چینی
کرسی چینی باید از روی شالوده تا حداقل 30 سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده محوطه پیرامون ساختمان باشد
برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باید سطح کرسی چینی با اندود و مصالح مناسب نم بندی شود. لازم است که لایه عایق از روی کرسی از هر طرف به اندازه 10 سانتیمتر به سمت پایین برگردد
عرض کرسی چینی حداقل باید 10 سانتیمتر بیشتر از عرض دیوار باشد
کرسی چینی دیوارها با استفاده از سنگ لاشه ، آجر یا بلوک سیمانی توپر با یکی از ملاتهای ماسه سیمان ، باتارد یا ماسه آهک اجرا شود
در زمینهای مرطوب در صورت استفاده از آجر در کرسی چینی مصرف آجرهای ماسه آهکی یا رسی مرغوب الزامی است.

الزامات مربوط به کرسی چینی

الزامات مربوط به دیوارهای باربر
-دیوارها ترجیحاً باید به صورت منظم و یکنواخت در دو جهت عمود بر هم توزیع شوند.
کلیه دیوارهای پیرامونی باربر و غیرباربر باید 35 سانتیمتری باشند
ضخامت دیوارهای باربر آجری 35 سانتیمتر در نظر گرفته شود
حداکثر طول آزاد دیوار باربر بین دو پشت بند نباید از 6 متر بیشتر باشد. (پشت بند دیواری است که در امتداد دیگری با دیوار باربر تلاقی میکند. دیوار پشت بند ضخامت آن حداقل 20 سانتیمتر وطول آن با احتساب ضامت دیوار باربر حداقل یک ششم بزرگترین دهانه طرفین پشت بند باشد. کلاف قائم نیز میتواند نقش پشت بند را داشته باشد)
حداکثر ارتفاع طبقه بدون کلاف میانی 4متر است. در صورت تجاوز این ارتفاع لازم است که در ارتفاع حداکثر 4 متر یک کلاف میانی افقی اضافه اجرا شود. به این صورت ارتفاع طبقه تا 6 متر میتواند افزایش یابد.

الزامات مربوط به دیوارهای غیرباربر
دیوارهای جداگر میتوانند از آجر ، بلوک سفالی یا قطعات پیش ساخته گچی و نظایر آن ساخته شوند.
حداقل ضخامت دیوارهای جداگر برای آجر 11 سانتیمتر و برای بلوک سفالی و قطعات پیش ساخته گچی 8 سانتیمتر میباشد.
حداکثر طول آزاد دیوار جداگر بین دو پشت بند عبارت است از 40 برابر ضخامت دیوار یا 5 متر هر کدام کمتر باشد. پشت بند باید به ضخامت حداقل معادل ضخامت دیوار و به طول حداقل یک ششم بزرگترین دهانه طرفین پشت بند باشد. به جای پشت بند اجزای قائم فولادی ، بتن مسلح یا چوبی داخل دیوار قرار داد و دو سر این اجزا را به گونه مناسبی در کف و سقف طبقه مهار نمود.
حداکثر ارتفاع مجاز دیوارهای جداگر از تراز کف مجاور 3.5 متر میباشد. اگر بیشتر شود باید با کلاف افقی دیوار را تقویت نمود.
جداگرهایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارند باید کاملاً به زیر پوشش سقف مهار شوند. در مورد بقیه دیوارها لبه فوقانی دیوار را باید با کلاف تقویت و به دیوارهای مجاور ویا کلافهای احاطه کننده دیوار متصل نمود.
لبه قائم دیوارها یا باید به دیوار مجاور متصل شود و یا باید به ستونک متصل شود. ستونک میتواند ناودانی نمره 6 یا مقطع معادل یا به صورت بتن مسلح یا چوبی باشد. اگر طول دیوار کمتر از 1.5 متر باشد لبه قئم دیوار میتواند آزاد باشد.

کلافبندی در دیوار غیرسازه ای

کلاف قائم در قسمت میانی غیرسازه ای طویل (طویلتر از 3.5 متر)

مهار دیوار تیغه به سقف

اجرای رگ آخر تیغه با ملات کافی و فشار در زیر سقف

اجرای کلاف بتنی یا فولادی افقی بر روی لبه فوقانی آزاد تیغه ها

تقویت لبه آزاد تیغه با طول بیشتر از 1.5 متر ( با استفاده از ستونک چوبی)

تقویت لبه آزاد تیغه با طول بیشتر از 1.5 متر ( با استفاده از ستونک بتنی)

تقویت لبه آزاد تیغه با طول بیشتر از 1.5 متر ( با استفاده از ستونک ناودانی)

دیوارچینی
٩-در دیوارھای باربر باید حداقل از سه میلگرد آجدار به قطر ١٠ میلیمتر که ھر یک به ترتیب در فواصل ، یک سوم ، یک دوم و دو سوم ارتفاع دیوار و به صورت سرتاسری در طول دیوار در بندھای افقی قرار می گیرند، استفاده شود.این میلگردھا باید تا محل کلافھای قائم امتداد داده شده و در داخل آنھا مھار گردد.
١٠ -رگھای دیوار چینی در تمام قسمتھای ساختمان باید ھمزمان (در ارتفاع )اجرا شود و استفاده از روش ھشت گیر در ساخت دیوارھا مجاز نمیباشد.
١١ -دیوار چینی باید کاملا شاقولی باشد.
١٢ -دیوارھای مھاری باید ھمزمان با دیوارھای باربر اجرا شوند.
١٣ -دیوارھا در محل اجرای کلافھای قائم بتن مسلح باید به صورت ھشت گیر اجرا گردند .در این حالت حداقل فاصله بین آجرھای هشت گیر نباید از بعد لازم کلاف کمتر باشد .به جای استفاده از ھشت گیر می توان در ھنگام اجرای دیوار با تعبیه شاخکھا یا میلگردھای افقی در ھر ۵٠ سانتیمتر ارتفاع، اتصال بین دیوار و کلاف را تامین نمود.
١۴ -دیوارھا باید پس از اجرا حداقل به مدت سه روز مرطوب نگه داشته شود.
١۵ -برای حفظ انسجام ساختمان باید دیوارھای باربر با کلاف روی آن به نحو مناسب درگیر شود.

میلگردگذاری افقی در دیوارها

اتصال مناسب دیوارهای عمود برهم

نحوه صحیح دیوارچینی

نحوه صحیح دیوارچینی (دیوار سنگی)

دیوارچینی در تقاطع دو دیوار 22 و 11 سانتیمتری

دیوارچینی صحیح و غلط

پر کردن درزهای هرز ملات با ملات ( روش صحیح و غلط)

بازشوها و تقویت کننده های اطراف آنها
١-بازشوھا نباید سبب قطع کلافھا شوند.
٢-مجموع سطح بازشوھا در ھر دیوار باربر از یک سوم سطح آن دیوار بیشتر نباشد.
٣-مجموع طول بازشوھا در ھر دیوار باربر از یک دوم طول دیوار بیشتر نباشد.
۴-فاصله اولین بازشو در ھر دیوار باربر از بر خارجی ساختمان ( از انتھای دیوار )کمتر از دو سوم ارتفاع بازشو یا کمتراز ٧۵ سانتیمتر نباشد، مگر آنکه در طرفین بازشو کلاف قائم ( از کف تا سقف)قرار داده شود.
۵-فاصله دو بازشو نباید از دوسوم ارتفاع کوچکترین بازشوی طرفین خود و ھمچنین از مجموع طول آن دو
بازشو کمتر باشد.در غیر این صورت جرز بین دو بازشو جزئی از بازشو منظور می شود و نباید آن را به عنوان
دیوار باربر به حساب آورد.
۶-نعل درگاه روی بازشوھای مجاور باید به صورت یکسره با دھانه ای برابر مجموع طول بازشوھا به اضافه جرز
بین آنھا و رعایت نکات بند8-1-6-9 باشد.
7- هیچیک از ابعاد بازشوها از 2.5 متر بیشتر نباشد. در غیر این صورت باید طرفین بازشو را با تعبیه کلافهای قائم که به کلافهای افقی متصل میشوند ، تقویت نمود.

حالات بهینه و قابل قبول در قرارگیری بازشوها (وجود بازشوها در قسمت مرکزی دیوار)

بازشوهای نامطلوب به علت وسعت بیش از حد آنها

اتصال مناسب چارچوب بازشو با دیوار جهت حفظ انسجام سازه

نعل درگاه
١-طول نشیمن نعل درگاه بر روی دیوار در ھر طرف باید حداقل ٢۵ سانتیمتر باشد.
٢-در صورت استفاده از کلافھای قائم در اطراف بازشوھا، نعل درگاه باید به نحو مناسبی به آنھا متصل شوند.
٣-عرض نعل درگاه باید مساوی ضخامت دیوار باشد.

کلافبندی افقی
الف)محلھای تعبیه و مشخصات کلافھای افقی
در کلیه دیوارھای باربر باید کلافھای افقی در تراز زیر دیوار و زیر سقف، ساخته شود:
١- در تراز زیر دیوار :این کلاف باید با بتن مسلح ( با عیار سیمان حداقل ٣٠٠ کیلوگرم در متر مکعب بتن) ساخته شود به طوری که عرض آن از عرض دیوار و یا ٢۵ سانتیمتر و ارتفاع آن از دوسوم عرض دیوار و یا ٢۵ سانتیمتر کمتر نباشد.
٢- در تراز زیر سقف :کلاف سقف چنانچه با بتن مسلح ساخته شود، باید عرض آن ھم عرض دیوار بوده مگر در دیوارھای خارجی که به منظور نماسازی می توان عرض کلاف را حداکثر تا ١٢ سانتیمتر از عرض دیوار کمتر اختیار نمود ولی در ھیچ حال عرض کلاف افقی نباید از ٢٠ سانتیمتر کمتر باشد .ارتفاع کلاف نباید از ٢٠
سانتیمتر کمتر باشد.به جای کلاف بتن مسلح میتوان از پروفیلھای فولادی معادل تیرآھن 100IPE ( نمره ١٠ ) استفاده نمود مشروط بر آن که کلاف فولادی بخوبی به سقف متصل شده و ھمچنین این کلافھا به نحوی مناسب به کلاف قائم یا دیوار متصل گردد .ھنگام اجرای کلاف سقف، تدابیر لازم برای اتصال مناسب آن به تیرھای سقف اتخاذ شود.

کلافبندی افقی
ب)مشخصات و محل تعبیه میلگردھا در کلافھای افقی بتنی
١-میلگردھای طولی باید از نوع آجدار با حداقل قطر ١٠ میلیمتر باشند.
٢-میلگردھای طولی باید در چھار گوشه کلاف با پوشش بتنی مناسب ، قرار گیرند .در صورتی که عرض کلاف از ١٢ سانتیمتر تجاوز نماید تعداد میلگردھای طولی باید به ۶عدد و یا بیشتر افزایش داده شود به گونهای که فاصله ھر دو میلگرد مجاور از ٢۵ سانتیمتر بیشتر نباشد.
٣-میلگردھای طولی باید با تنگھایی به قطر حداقل ۶میلیمتر به یکدیگر بسته شوند .فاصله تنگھا از یکدیگر نباید از ارتفاع کلاف یا ٢۵ سانتیمتر بیشتر باشد .فاصله تنگھا در فاصله ٧۵ سانتیمتر از بر کلاف قائم باید حداقل به ١۵ سانتیمتر کاھش یابد.
۴-پوشش بتن اطراف میلگردھای طولی نباید در مورد کلاف زیر دیوارھا از ۵ سانتیمتر و در مورد کلاف سقف از ٢سانتیمتر کمتر باشد.

کلافبندی افقی
پ) اتصال کلافهای افقی
١-در ھر تراز، کلافھا باید به یکدیگر متصل شوند تا کلافبندی به صورت شبکه به ھم پیوسته ای باشد.
٢-آرماتورھا در محل تلاقی کلافھا باید به اندازه ۵٠ سانتیمتر ھمپوشانی داشته باشند تا اتصال کلافھا بخوبی تامین گردد.
٣-کلاف افقی نباید در ھیچ جا منقطع باشد.عبور لوله یا دودکش به قطر بیش از یک ششم عرض کلاف از درون کلاف مجاز نمی باشد.بدیھی است عبور لوله یا دودکش باید از وسط کلاف عبور نموده و نباید باعث قطع میلگردھا گردد.

کلافبندی افقی

کلافبندی افقی (کلاف زیر دیوار)

کلافبندی افقی (فاصله بین تنگها)

کلافبندی افقی

نحوه اتصال کلاف سقف در برخورد با کانال دودکش – تهویه

نحوه کلافبندی قائم با توجه به فاصله محور تا محور

ابعاد کلاف قائم

کلاف در گوشه های اصلی

کلافبندی قائم
پ) اتصال کلافهای قائم
1- کلافهای قائم باید به نحوی مناسب در کلیه محلهای تقاطع ، به کلافهای افقی متصل شوند. در نقاط تقاطعی که کلاف قائم ادامه نمی یابد میلگردهای طولی کلاف قائم باید حداقل به اندازه 30 سانتیمتر در داخل کلاف افقی مهار گردد.

کلاف فلزی روی دیوار

اتصال کلافهای افقی و قائم

نحوه اتصال کلاف سقف در برخورد با کانال دودکش و تهویه

کلافبندی قائم

نحوه چیدن آجر در اطراف میلگرد دیوار

پر کردن کامل هرزه ملات در اطراف میلگرد

نحوه جاگذاری میلگردها در دیوار

نحوه اتصال ستونهای فولادی به کلافهای افقی و پی

دهانه مجاز برای سقف طاق ضربی

استفاده از میلگرد ضربدری جهت حفظ انسجام سقف طاق ضربی

اتصال سقف به تکیه گاه در سقف طاق ضربی

مهار تیرآهن سقف در داخل کلاف افقی

مهار تیرآهن سقف در داخل کلاف افقی و قائم

تعبیه تکیه گاه برای پاطاق آخرین دهانه طاق ضربی

چیدن آجر نما همزمان با آجر پشت کار

نحوه مطلوب اتصال آجر نما به دیوار توسط میلگرد

اتصال نما به دیوار پشت بند

جزییاتی از اتصال نما به دیوار پشت بند

انواع مختلف مهارها و بستها جهت اتصال نما به دیوار

آجر نما بدون اتصال به دیوار پشت کار

دودکش
منظور از دودکش ، مجراھایی است که برای جریان دود یا ھوا تعبیه می شود.ارتفاع دودکشھا و اجزای مشابه آن که با مصالح بنایی اجرا می شوند نباید بیش از 1.5 متر از کف با م باشد و در صورتی که ارتفاع آنها از این مقدار تجاوز نماید باید به وسیله عاناصر قائم فولادی یا بتن مسلح به گونه مناسبی تقویت و در کف بام گیردار شوند.

دودکش ( مهار با کلاف )

دودکش ( مهار با تسمه )

جزییات مهار دودکش با کلاف بتنی

جزییات مهار دودکش با کلاف چوبی

عایقکاری رطوبتی ( ادامه…)

فصل دوم
ساختمانهای آجری بدون کلاف

مقدمه
-احداث ساختمانھای بنایی سنتی آجری، یکپارچگی خود را در برابر حرکتھای ناشی از زلزله حفظ نمیکنند.به ھمین علت احداث چنین ساختمانھایی توصیه نمی شود .
-ساختمانھای مشمول این فصل رفتاری ترد داشته وساخت آنھا در مناطق با خطر نسبی زیاد و خیلی زیاد ممنوع میباشد .
– ساخت اینگونه از ساختمانھا با رعایت ضوابط این فصل که بتوانند یکپارچگی نسبی خود را در مقابل نیروھای قائم حفظ نماید و مقاومت لازم را در برابر زلزله ھای خفیف تا متوسط داشته باشند بلامانع است.

تعریف
منظور از ساختمان بنایی سنتی آجری، ساختمانی است که با آجر ساخته شده و در آن تمام بارھای قائم وجانبی، توسط دیوارھای آجری تحمل می شود.

محدوده کاربرد
ضوابط این فصل به مسایل اجرایی و مصالح ساختمانھای بنایی سنتی آجری محدود می شود.

ساختگاه
-احداث ساختمانھای مشمول این فصل بر روی زمینھای ناپایدار یا در معرض سیل، مجاز نمی باشد .
-منظور از زمین ناپایدار زمینی است که احتمال وقوع پدیده ھایی مانند آبگونگی، نشست زیاد، سنگ ریزش و زمین لغزش در آن وجود داشته باشد یا اینکه زمین متشکل از خاک رس حساس باشد.

مصالح
مصالح مصرفی باید با ویژگیھای ارائه شده در مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان و بخ ش سوم این مقررات مطابقت داشته باشند.

الزامات مربوط به پلان ساختمان
الف)طول ساختمان از دو برابر عرض آن یا ٢٥ متر بیشتر نباشد.
ب )نسبت به ھر دو محور اصلی تقریبا قرینه باشد.
پ )پیشامدگی ھای آن الزاماتی را برآورده نماید.

الزامات مربوط به پیش آمدگیها
اندازه پیشامدگی در ھر راستایی نباید از یک پنجم بعد ساختمان در ھمان راستا بیشتر باشد و علاوه بر آن بعد دیگر پیشامدگی نباید از مقدار پیشامده کمتر باشد.
-چنانچه اتصال قسمت پیشامده با ساختمان، بیش از نصف بعد ساختمان در آن راستا باشد، این قسمت پیشامدگی تلقی نمی شود و در این صورت محدودیتی برای بعد دیگر وجود ندارد مشروط برآن که پلان ساختمان بطور نامناسبی نامتقارن نگردد.
در صورت نداشتن ھر یک از الزامات فوق، باید با ایجاد درز انقطاع، ساختمان را به قطعات مناسب تقسیم نمود، به گونه ای که ھر قطعه واجد شرایط یاد شده باشد .لازم نیست که درز انقطاع در شالوده ساختمان امتداد یابد.

ارتفاع و تعداد طبقه
الف)این ساختمانھا بدون احتساب زیرزمین به یک طبقه محدود می شوند.
ب )تراز روی سقف زیرزمین نباید نسبت به متوسط تراز زمین مجاور بیش از 1.5 متر باشد
ج )تراز روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور نباید بیش از ٥متر باشد.
د )حداکثر ارتفاع طبقه به ٣متر محدود می شود .در صورت تجاوز از این حد باید یک کلاف افقی اضافی در داخل دیوارھا و در ارتفاع حداکثر ٣متر تعبیه گردد .به این ترتیب می توان ارتفاع طبقه را حداکثر تا 4.5 متر افزایش داد.این کلافھا باید به نحو مناسبی در دیوارھا متصل گردد.

پیشآمدگی سقف
در صورت وجود پیشامدگی سقف لازم است ضوابط زیر رعایت گردد:
١- طول پیشامدگی از یک متر بیشتر نباشد.
٢-روی ھیچ قسمت پیشامدگی ساختمان نباید دیواری ساخته شود ولی ساخت جان پناه تا ارتفاع ٧٠ سانتیمتر مجاز است.

اختلاف سطح در طبقه
حتی المقدور از ایجاد اختلاف سطح در طبقه باید پرھیز شود .در صورت وجود اختلاف سطح در طبقه، باید دیوارھای حدفاصل دوقسمتی که اختلاف سطح دارند با کلاف بندی مناسب، تقویت شوند.

سازه
در مورد اجزای سازه ای ساختمانھای مشمول این فصل رعایت موارد کلی زیر الزامی است:
-تمامی اجزای باربر ساختمان باید به گونه مناسبی به ھم پیوسته باشند تا ساختمان در برابر نیروھا به طور یکپارچه عمل کند .به ویژه لازم است سقف با حفظ انسجام خود به صورت یکپارچه، نیروی ناشی از زلزله
را به اجزای قائم منتقل نماید.
– ساختمان باید در دو امتداد عمود بر ھم قادر به تحمل نیروھای افقی ناشی از زلزله باشد و در ھر یک ازامتدادھا نیز باید نیروھای افقی به سمت شالوده به گونه ای مناسب منتقل گردد.
-دیوارھای باربر باید در یک راستای قائم تا پی ادامه داشته باشند.
– ساختمان باید دارای تقارن سازه ای مناسب باشد، در غیر این صورت باید از درز انقطاع استفاده شود.
-از قرار دادن اجزای ساختمانی، تاسیسات و یا اجسام سنگین روی طره ھا، اجزای لاغر، دھانه ھای بزرگ
و بام پرھیز شود.

شالوده
رعایت ضوابط زیر برای شالوده ھا الزامی است:
الف) شالوده ھا باید در یک سطح افقی ساخته شوند و ھرگاه احداث شالوده به ھر دلیل در یک تراز ممکن نباشد، ھر بخشی از شالوده باید در یک سطح افقی قرار گیرد.
ب ) ساخت شالوده شیبدار به ھیچ وجه مجاز نیست .در زمینھای شیبدار چنانچه ساخت شالوده ساختمان در یک تراز ممکن نباشد باید از شالوده ھای پلکانی استفاده شود، به طوری که این شالوده ھا در جھت افقی حداقل ٥٠ سانتیمتر ھمپوشانی داشته و ارتفاع ھر پله نباید بیش از ٣٠ سانتیمتر باشد.
پ )برای دیوارھای باربر، عرض شالوده نواری باید حداقل 1.5 برابر عرض کرسی چینی و عمق آن حداقل 50 سانتیمتر باشد.
ت ) شالوده دیوارھای ساختمانھای مشمول این فصل باید با استفاده از شفته آھکی با عیار ٣٥٠ کیلوگرم
آھک در مترمکعب شفته و یا سنگ لاشه با یکی از ملاتھای گل آھک، ماسه، آھک، ماسه – سیمان -آھک
( باتارد)و یا ماسه سیمان ساخته شود.
ث )در مناطق سردسیر و دارای یخبندان تراز روی شالوده حداقل ٤٠ سانتیمتر زیر سطح زمین قرار گیرد.

کرسی چینی
در مورد کرسی چینی رعایت ضوابط زیر الزامی است:
الف )کرسی چینی باید از روی سطح شالوده تا حداقل ٣٠ سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده محوطه پیرامون ساختمان باشد.
ب )برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باید سطح کرسی چینی با اندود و مصالح مناسب نم بندی (عایق کاری رطوبتی) شود.لازم است لایه عایق از روی کرسی از ھر طرف به اندازه ١٠ سانتیمتر به سمت پایین برگردد.
پ )عرض کرسی چینی باید حداقل ١٠ سانتیمتر بیشتر از عرض دیوار باشد.
ت )کرسی چینی دیوارھا با استفاده از سنگ لاشه، آجر یا بلوک سیمانی توپر با یکی از ملاتھای زیر اجرا شود:
– ملات ماسه سیمان با نسبت حجمی یک به سه ( یک قسمت سیمان، سه قسمت ماسه)
– ملات ماسه – سیمان -آھک ( باتارد)با نسبت حجمی یک به یک به شش ( یک قسمت سیمان، یک قسمت آھک، شش قسمت ماسه)
– ملات ماسه آھک با نسبت حجمی دو به پنج (دو قسمت آھک، پنج قسمت ماسه خاکی)

دیوارهای باربر
-دیوارھای باربر باید به طور یکنواخت در دو جھت عمود بر ھم توزیع شوند
-ھمچنین از نظر مقدار سطح مقطع ومقاومت برای مقابله با نیروھای قائم و نیروھای جانبی زلزله کافی باشند.
-دیوارھا باید در کف و سقف محکم شوند

دیوارهای باربر
برای رفتار مناسب سازه ای، دیوارھا باید مشخصات زیر را دارا باشند:
١- حداقل ضخامت دیوارھای باربر آجری یکدهم ارتفاع آن دیوار یا ٣٥ سانتیمتر (طول یک و نیم آجر )، ھر کدام
بیشتر باشد، در نظر گرفته می شود.
٢- حداکثر طول آزاد دیوار باربر بین دو پشت بند نباید از ٥متر بیشتر باشد .مقصود از پشت بند، دیواری است که در امتداد دیگری با دیوار باربر تلاقی می نماید .دیواری به عنوان پشت بند تلقی می شود که ضخامت آن حداقل ٢٠ سانتیمتر و طول آن با احتساب ضخامت دیوار باربر حداقل برابر بزرگترین د ھانه طرفین پشت بند باشد.کلاف قائم نیز می تواند به عنوان پشت بند محسوب شود.
٣ – ارتفاع دیوارھای باربر باید با مفاد بند (8-2-6-2) تطبیق نماید.

دیوارهای غیرباربر

دیوارچینی

بازشوها

نعل درگاه
١- طول نشیمن نعل درگاه بر روی دیوار در ھر طرف باید حداقل ٣٠ سانتیمتر باشد.
٢-در صورت استفاده از کلافھای قائم در اطراف بازشوھا، نعل درگاه باید به نحو مناسبی به آنھا متصل شوند.
٣-عرض نعل درگاه بایدمساوی ضخامت دیوار باشد.

سقف
سقف ساختمانھای مشمول این فصل می تواند به صورت تخت، شیبدار و قوسی با رعایت شرایط زیر ساخته شود .
در زیر سقف یک کلاف افقی فولادی از تیر آھن حداقل نمره ١٢ و یا معادل آن یا یک کلاف افقی بتنی باعرض حداقل مساوی ضخامت دیوار و ارتفاع ١٥ سانتیمتر و با حداقل چھار میلگرد طولی نمره ١٠ و میلگردھای عرضی نمره ٦به فاصله حداکثر ٢٠ سانتیمتر، اجرا شود .ھنگام اجرای کلاف سقف، تدابیر لازم برای اتصال مناسب آن به تیرھای سقف اتخاذ گردد.
بخش طره ای سقف باید ھمزمان با سقف اجرا شده و تیرھای آن ادامه تیرھای سقف باشد.

سقفهای طاق ضربی
١-فاصله بین تیرآھن ھای سقف از ١متر بیشتر نشود.
٢-تیرآھن ھای سقف باید در فواصل حداکثر ٢متر توسط تیرآھن ھای عرضی (حداکثر یک شماره کمتر از
تیرآھن سقف)که در دل تیر آھن ھای سقف قرار می گیرند، به یکدیگر متصل گردند.
٣-لازم است انتھای تیرآھن ھای سقف توسط تیر آھن ھای دیگری که در امتداد عمود بر تیرھای سقف ھستند، به یکدیگر متصل شوند.
۴-تیر آھن ھای سقف به گونه مناسبی به کلاف افقی متصل شوند.
۵-تیر آھن انتھایی سقف باید در چشمه ھای ٢متری، حداقل به صورت یک چشمه در میان، با تسمه یا میلگرد به شکل ضربدری به تیرآھن کناری خود مھار شود.
۶-تکیه گاه مناسبی برای پاطاق آخرین دھانه طاق ضربی تعبیه گردد .این تکیه گاه می تواند با قرار دادن یک پروفیل فولادی و اتصال آن با کلاف زیر خود یا با جاسازی در کلاف بتنی تامین شود .چنانچه این تکیه گاه فولادی باشد باید با میلگردھا یا تسمه ھای کاملا کشیده و مستقیم در دو انتھای تیر وھمچنین در فواصل کمتر از ٢متر به آخرین تیرآھن سقف متصل گردد.
٧- حداقل سطح مقطع میلگرد یا تسمه که برای مھاربندی ضربدری تیرآھن ھای سقف یا استوار کردن آخرین دھانه به کار می رود، میلگرد با قطر ١٤ میلیمتر یا تسمه معادل آن می باشد.

سقفهای تیرچه بلوک
١-تیرچه ھای سقف به نحو مناسبی به کلاف افقی متصل شوند.
٢-میلگرد مورد استفاده در بتن پوشش سقف حداقل به قطر ٦میلیمتر به فواصل حداکثر ٢٥ سانتیمتر درجھت عمود بر تیرچه ھا، قرار داده شود.
٣-بتن پوشش روی بلوکھا حداقل دارای ٥ سانتیمتر ضخامت باشد.
۴-در صورت تجاوز دھانه تیرچه ھا از ٤متر، تیرچه ھا به وسیله کلاف عرضی که عرض مقطع آن حداقل ١٠ سانتیمتر باشد به ھم متصل شوند .این کلاف باید دارای حداقل ٢میلگرد آجدار سراسری به قطر ١٠میلیمتر ( یکی در بالا و یکی در پائین مقطع کلاف)باشد.
۵-در صورت وجود طره در سقف، لازم است حداقل به اندازه میلگردھای پایین در بالا ھم تعبیه شود . حداقل طول این ملگردها 1.5 متر باشد.

نما
١-نما باید با سطح زیر کار اتصال مناسب و کافی داشته باشد تا ھنگام بروز زلزله خطر جداشدن و فروریختن آن وجود نداشته باشد.
٢-نما باید قابلیت تحمل شرایط اقلیمی خاص ھر منطقه را داشته باشد و حتی المقدور از مصالح سبک وزن استفاده شود.
٣-نما باید به گونه ای انتخاب و اجرا شود که بروز اشکالاتی در آن (مانند ترک خوردگی)موجب آسیب دیدن سطح زیر کار بویژه اجزای سازه ای نشود.
۴-اجرای نماھای مجزا پس از تکمیل سطح زیرکار (سفت کاری)انجام شود.

دودکش

عایقکاری رطوبتی
اجرای عایقکاری رطوبتی در موارد زیر لازم است:
الف)بامھای تخت، شیبدار، قوسی و گنبدھا
ب )ایوانگاھھا و ایوانھا
پ )کفھا (در تماس با زمین نمناک و کف سرویسھا و آشپزخانه)
ت )دیوارھای زیرزمین و دیوارھای در تماس با زمین نمناک
ث ) سایر قسمتھا از قبیل کف پنجره ھای در تماس با محیط اطراف، درپوش و دیوار جان پناه، دودکشھا، بدنه و کف استخرھا و منابع آب، نماھایی که در معرض بوران قرار می گیرند.

عایقکاری رطوبتی
ج )اگر عایقکاری با قیر و گونی و گونی قیراندود انجام می شود باید موارد زیر رعایت شود:
١-ایجاد زیرسازی مناسب برای انجام عایقکاری ضروری است.
٢-عایقکاری به ھنگام بارندگی مجاز نیست.
٣-عایقکاری بر روی سطوح مرطوب مجاز نیست.
۴-قیرھای جامد را تا ھنگامی که گرم و روانند باید مصرف کرد.
۵-عایقکاری در ھوای سرد (زیر ٤+درجه سلسیوس)مجاز نیست.
۶-راه رفتن روی سطوح عایقکاری شده باید با احتیاط و با استفاده از کفشھای بدون میخ انجام شود.
٧-مصرف میخ برای محکم کردن لایه ھای عایقکاری مجاز نیست.
٨- لایه ھای عایق باید از ھر طرف حداقل ١٠ سانتیمتر ھمپوشانی داشته و با قیر مناسب کاملا به ھم چسبانده شوند .در ھمپوشانی لایه ھا باید لایه ھای رویی در سمتی قرار گیرند که مطابق شیببندی انجام شده آب از روی آنھا به سمت لایه زیری سرایز گردد.
٩- ھنگامی که عایقکاری در بیش از یک لایه انجام می شود، لایه ھای متوالی عایق باید عمود بر ھم قرار گیرند.
١٠ – سطوح عایقکاری شده باید پس از تکمیل با لایه محافظی پوشانده شوند.

فصل سوم
ساختمانهای خشتی

مقدمه
اصولا ساختمانھای خشتی بدون کلاف، یکپارچگی خود را در برابر حرکتھای جانبی ناشی از زلزله حفظ نمیکنند.به ھمین علت احداث چنین ساختمانھایی توصیه نمیشود.
در این فصل به تعیین حداقل ضوابط ومقررات به منظور طرح و اجرای ساختمانھای خشتی پرداخته می شود به طوری که در طول عمر بنا، اجزای ساختمان یکپارچگی نسبی خود را در مقابل نیروھای قائم حفظ نماید و حداقل مقاومت لازم در برابر زلزله ھای خفیف تا متوسط را داشته باشد .
ساخت این نوع ساختمانھا در مناطق با خطر نسبی زیاد و خیلی زیاد ممنوع میباشد.

تعریف
منظور از ساختمانھای خشتی ساختمانھایی ھستند که دیوارھای باربر در آنھا از خشت و ملات ساخته شده و به شیوه ھای مقرر در این فصل تقویت شده باشد.

محدوده کاربرد
ضوابط این فصل برای ساختمانھایی است که در نواحی دوردست ساخته می شوند به طوری که فراھم آوردن مصالح، تجھیزات و نیروی انسانی ماھر، در آنجا مشکل می باشد.
احداث این ساختمانھا با حداکثر یک طبقه بالای زمین، یا دو طبقه با در نظر گرفته یک طبقه زیرزمین مجاز است.
حداکثر ارتفاع طبقات به ٨برابر ضخامت دیوار باربر یا 3.5 متر هر کدام کوچکتر باشد ، محدود میباشد

ساختگاه
احداث ساختمانھای مشمول این فصل بر روی زمینھای ناپایدار یا در معرض سیل، مجاز نمی باشد.
منظور از زمین ناپایدار زمینی است که احتمال وقوع پدیده ھایی مانند آبگونگی، نشست زیاد، سنگ ریزش و زمین لغزش در آن وجود داشته باشد یا اینکه زمین متشکل از خاک رس حساس باشد.

مصالح
مصالح مورد استفاده برای اجرای ساختمانھای مشمول این فصل عبارت از خشت، چوب و انواع ملات ھا (گل وکاھگل، گل آھک، ماسه آھک و ماسه سیمان )و مصالح تقویت کننده می باشد که باید مطابق بخش سوم این مقررات باشد

طرح و اجرا
اجزای اصلی ساختمانھای مشمول این فصل عبارتند از شالوده، کرسی چینی، دیوارھای باربر و غیر باربر وسقف.
این اجزا باید چنان اجرا شوند که ھر یک پایداری موضعی خود را حفظ کرده و اتصال آنھا به یکدیگرپایداری کلی ساختمان را حفظ کند.
با توجه به اثر نیروھای ناشی از زلزله، پایداری کلی ساختمان منوط به انتقال صحیح نیروھای زلزله به شالوده می باشد، بدین منظور علاوه بر اجزای اصلی فوق، در اطراف بازشوھای بزرگ باید کلافھای افقی و قائم نیز تعبیه شوند.

الزامات عمومی
الف)طول ساختمان از دو برابر عرض آن یا ٢٥ متر بیشتر نباشد.
ب )نسبت به دو محور اصلی قرینه باشد.
پ )پیشامدگی و پسرفتگی در پلان نداشته باشد.
در صورت تجاوز از ھر یک از بندھای فوق باید با استفاده از درز انقطاع ، ساختمان را به دو یا چند ساختمان کوچکتر که با شرایط فوق سازگار باشند، تقسیم کرد.حداقل عرض درز انقطاع ٤ سانتیمتر می باشد.
ت )باید از ایجاد اختلاف سطح در یک طبقه ساختمان پرھیز شود .در صورت وجود اختلاف سطح، دو قسمت ساختمان باید توسط درز انقطاع از یکدیگر جدا شوند.

شالوده
الف) شالوده ھا باید دریک سطح افقی ساخته شوند و ھرگاه احداث شالوده به ھر دلیل در یک تراز ممکن نباشد، ھر بخش از شالوده باید در یک سطح افقی قرار گیرد.
ب ) ساخت شالوده شیبدار به ھیچ وجه مجاز نیست .در زمینھای شیبدار چنانچه ساخت شالوده ساختمان در یک تراز ممکن نباشد باید از شالوده ھای پلکانی استفاده شود، به طوری که این شالوده ھا در جھت افقی حداقل ٥٠ سانتیمتر با یکدیگر ھمپوشانی داشته و ارتفاع ھر پله نباید بیش از ٣٠ سانتیمتر باشد.
پ )برای دیوارھای باربر، عرض شالوده نواری باید حداقل 1.5 برابر عرض کرسی چینی و عمق آن حداقل 50 سانتیمتر باشد.

شالوده
ت ) شالوده باید به یکی از دو روش زیر ساخته شود:
روش اول، با استفاده از سنگ لاشه و ملات با نسبت حجمی اختلاط زیر:
َ- چھار قسمت سیمان
– یک قسمت آھک
– دوازده قسمت ماسه
– آب تمیز به اندازه کافی
روش دوم:با استفاده از شفته آھکی با عیار ٣٥٠ کیلوگرم آھک در متر مکعب شفته.
ث )در مناطق سردسیر و دارای یخبندان تراز روی شالوده حداقل ٤٠ سانتیمتر زیر سطح زمین قرار گیرد.َ

کرسی چینی
الف)کرسی چینی باید از روی سطح شالوده تا حداقل ٣٠ سانتیمتر بالاتر از کف تمام شده محوطه پیرامون ساختمان اجرا شود.
ب )برای جلوگیری از نفوذ رطوبت باید سطح کرسی چینی با اندود و مصالح مناسب نم بندی (عایق کاری رطوبتی) شود.لازم است لایه عایق از روی کرسی از ھر طرف به اندازه ١٠ سانتیمتر به سمت پایین برگردد.
پ )عرض کرسی چینی باید حداقل ١٠ سانتیمتر بیشتر از عرض دیوار باشد.
ت)کرسی چینی دیوارھا با استفاده از سنگ لاشه، آجر یا بلوک سیمانی با یکی از ملاتھای زیر اجرا شود:
– ملات ماسه سیمان با نسبت حجمی یک به سه ( یک قسمت سیمان، سه قسمت ماسه)
– ملات ماسه – سیمان -آھک ( با تارد )با نسبت حجمی یک به یک به شش ( یک قسمت سیمان، یک قسمت آھک، شش قسمت ماسه)
– ملات ماسه آھک با نسبت حجمی دو به پنج (دو قسمت آھک، پنج قسمت ماسه)

دیوارهای باربر
دیوارھا باید حتی الامکان به طور منظم در ھر دو جھت عمود بر ھم در پلان ساختمان توزیع شوند.
برای تامین مقاومت در برابر نیروھای جانبی ناشی از زلزله، دیوارھا باید در کف و سقف به نحو مناسبی مھار شوند.
در ھریک از امتدادھای طولی و عرضی ساختمان مقدار دیوار نسبی در زیرزمین نباید از ١٠ درصد و در طبقه بالای زیرزمین نباید از ٦درصد کمتر باشد.
مقدار دیوار نسبی ھر طبقه در ھر امتداد عبارت است از نسبت مساحت مقطع افقی دیوارھای موازی با امتداد موردنظر به مساحت زیربنای ساختمان.
برای تعیین مقدار دیوار نسبی فقط دیوارھایی که ضخامت آنھا ٣٥ سانتیمتر یا بیشتر است، به حساب می آیند .دیوارھای بالا و پایین بازشوھادر محاسبه دیوار نسبی منظور نمیشوند

دیوارهای باربر
دیوارھای باربر باید دارای مشخصات زیر باشند:
١)ارتفاع ھر دیوار نباید بیش از ٨برابر ضخامت آن باشد.
٢) حداکثر طول آزاد دیوار واقع بین دو دیوار عمود بر آن، 4.5 متر باشد
٣)اگر استفاده از دیوار طویل تر از 4.5 متر ضروری باشد، باید برای ارضای بند (ب)از پشت بند استفاده شود .ضخامت پشت بند باید حداقل ٣٥ سانتیمتر و طول قاعده آن یک چھارم بزرگترین دھانه طرفین پشت بند و حداقل یک متر باشد .پشت بند باید ھمراه با دیوار اجرا شود و ارتفاع آن به اندازه ارتفاع دیوار باشد.
۴) حداقل ضخامت دیوارھای باربر خشتی که دارای تکیه گاه جانبی ھستند، ٣٥ سانتیمتر باشد.
۵) ھواکش، لوله بخاری یا فاضلاب نباید در دیوارھای باربر قرار گیرند.
۶)برای اتصال مناسبتر دیوارھای گوشه باید از کلافھای گوشه حداکثر در ھر ٧٠ سانتیمتر ارتفاع دیوار استفاده شود .کلاف گوشه از سه قطعه چوب به چوب به ضخامت یک خشت و عرض ١٠سانتیمتر به شکل گونیا ساخته می شود .طول قطعه ھای متعامد یک متر و قطعه مورب نیم متر باشد.
٧)در بالای تمام دیوارھای باربر در تراز سقف باید از کلاف چوبی به قطر حدود ١٠ سانتیمتر استفاده شود.

دیوارهای باربر
٨) خشتھا حداقل به اندازه یکم چهارم طول خود با خشتھای ردیف قبلی ھمپوشانی داشته باشند.
٩)بندھای قائم (کوره بند) در دو رگ متوالی، در یک امتداد نبوده ( یک رگ در میان در مقابل ھم قرار گرفته باشند).
١٠ )رگ ھای دیوار چینی در تمام قسمتھای ساختمان باید ھمزمان (در ارتفاع )اجرا شود و استفاده از روش ھشت گیر در ساخت دیوارھا مجاز نمی باشد.

دیوارهای جداگر
در ساختمانھای خشتی دیوار جداگر می تواند خشتی یا آجری باشد،استفاده ازدیوار جداگر سنگی در این ساختمانھا مجاز نمی باشد.دیوارھای جداگر باید دارای مشخصات زیر باشند:
١- حداکثر طول آزاد دیوارھای جداگر ١٥٠ سانتیمتر می باشد و در وصورت تجاوز از این مقدار باید در فواصل ١٥٠ سانتیمتر از پشت بند یا وادار چوبی استفاده شود.
٢-دیوار جداگر باید در امتداد اضلاع قائم خود به دیوارھای باربر و در امتداد ضلع افقی فوقانی به طور مناسب به سقف متصل شود.
٣-دیوار جداگر باید ھمزمان با دیوارھای باربر ساخته شده و اتصال با قفل و بست مناسب در ھنگام چیدن دو دیوار انجام شود.
۴-اتصال دیوار جداگر به دیوار باربر به وسیله چوبھایی به قطر حداقل ٥ سانتیمتر و طول حداقل ٣٠ سانتیمتر که به فاصله حداکثر ١٠٠ سانتیمتر در دیوار باربر قرار داده می شوند، تامین گردد.
۵-دیوار جداگر باید در یک کلاف چوبی چھارتراش محصور کننده، اجرا شود.
۶- حداقل ضخامت دیوار جداگر خشتی ٢٠ سانتیمتر می باشد.
٧- حداقل ضخامت دیوار جداگر آجری ١١ سانتیمتر می باشد ( آجرھا به صورت تیغه ای چیده نشوند ). دیوار چینی باید با ملات ماسه سیمان، ماسه – سیمان -آھک ( باتارد)یا ملات گچ اجرا شود .رعایت تمام موارد دیوارچینی در اجرای دیوارھای جداگر آجری الزامی است.
٨-لبه آزاد افقی دیوار جدااگر باید با تیر چوبی مھار شود.

بازشوها
الف)بازشوھا حتی الامکان در قسمت مرکزی طول دیوارھا تعبیه شوند.
ب )مجموع سطح بازشوھا در ھر دیوار باربر از یک سوم سطح آن دیوار بیشتر نباشد.
پ)طول کل بازشوھا در ھر دیوار از یک سوم طول دیوار بیشتر نباشد.
ت )فاصله اولین بازشو در ھر دیوار باربر از بر خارجی ساختمان کمتر از دوسوم ارتفاع بازشو نباشد مگر اینکه درطرفین بازشو کلاف قائم قرار داده شود.
ث )حداکثر دھانه بازشوھا 1.2 متر می باشد .در صورتی که دھانه بازشوھا از این مقدار بیشتر باشد، با قرار دادن کلافھای قائم و افقی در اطراف، بازشوھا تقویت می شوند.
ج )حداقل فاصله افقی بین دو بازشو برابر ضخامت دیوار می باشد به شرطی که از ٦٥ سانتیمتر کمتر نباشد .در صورت عدم رعایت این فاصله، دو بازشوی نزدیک به یکدیگر مانند یک بازشو در نظر گرفته می شوند .در این حالت دیواری که در بین دو بازشو قرار می گیرد، باربر محسوب نمی شود و باید فاصله با مھاربندی چوبی به صورت قطری، تقویت گردد.

بازشوها
چ )حداکثر ارتفاع بازشوھا 2.2 ر است .در صورت تجاوز از این حد، اطراف بازشوھا باید به وسیله کلافھای افقیو قائم تقویت گردند.مقدار بازشوھا باید با مقدار دیوار نسبی مندرج در بند 8-3-6-4 ھماھنگ باشد.
ح )در بالا و پایین تمام بازشوھای بزرگ باید کلاف افقی چوبی قرار داده شود .این دو کلاف باید به وسیله کلافھای قائم به یکدیگر متصل شوند .حداقل قطر کلاف چوبی با مقطع دایر ه ای ١٠ سانتیمتر میباشد .برای ساخت کلافھای چوبی می توان تیر و الوار چوبی یا ترکیبی از این دو که به نحو مناسبی به یکدیگر متصل شده اند استفاده کرد .در این صورت حداقل عرض و ضخامت کلاف باید ١٠ سانتیمتر باشد .ضخامت ھیچ یک از تیرھا یا الوارھای به کار رفته در کلاف نباید از سه سانتیمتر کمتر باشد .لازم است از تخته ھای زیرسری به طول برابر با ضخامت دیوار، عرض ١٥ سانتیمتر و حداقل ضخامت 1.5 سانتیمتر، به فاصله ٦٥ سانتیمتر، زیر کلافھای چوبی قرار داده شود.
خ )در طرفین تمام بازشوھای بزرگ باید کلاف قائم چوبی قرار داده شود .حداقل ضخامت کلافھای قائم باید 7.5 سانتیمتر باشد .برای ساخت کلافھای چوبی می توان از تیر یا الوار چوبی یا ترکیبی از این دو که به نحو مناسبی به یکدیگر متصل شده اند استفاده کرد .ضخامت ھیچ یک از تیرھا یا الوارھای به کار رفته در کلاف قائم نباید از سه سانتیمتر کمتر باشد.
د )کلافھای افقی و قائم باید کاملا به یکدیگر متصل شوند .اتصال کلافھای چوبی می تواند توسط میخ، بستھای فلزی یا قطعات چوبی مناسب تامین گردد.

نعل درگاه
نعل درگاه می تواند از چوب یا خشت باشد .در صورتی که نعل درگاه چوبی باشد باید از چوبھایی به قطر یا ضخامت حداقل ٥ سانتیمتر استفاده شود.
-مجموع قطر یاعرض چوبھای به کار رفته در نعل درگاه باید حداقل دوسوم ضخامت دیوار را بپوشاند.
-نعل درگاه باید از ھر طرف حداقل به اندازه یک سوم ضخامت دیوار ادامه داشته و در دیوار مھار شود.
-نعل درگاه خشتی باید به صورت قوسی با حداقل خیز برابر با عرض دھانه درگاه ساخته شود.

سقف
سقف ساختمانھای خشتی می تواند به یکی از روشھای تخت، قوسی یا شیبدار ساخته شود.
تبصره:استفاده از سقف شیبدارناشی از اختلاف ارتفاع دیوارھای نگھدارنده سقف مجاز نمی باشد.

سقف تخت
سقف تخت از نوع چوبی متشکل از تیر، پوش ش از تخته، نی یانظایر آن، غوره گل و اندود کاھگل می باشد.
– تیرھای اصلی سقف باید روی تکیه گاه چوبی یکسره (در طول دیوار)قرار گرفته و به آن متصل گردد
– تیرھای چوبی سقف باید در روی دیوارھا به وسیله چارچوب چوبی افقی مھار شوند .برای اتصال تیرھای چوبی باید از میخ ھای چوبی یا فولادی که اتصال مناسب را تامین می کند استفاده شود.
حداکثر فاصله محور تا محور تیرھای اصلی نباید از ٦٠ سانتیمتر بیشتر باشد.
حداقل قطر تیرھا باید بر اساس جدول (8-3-1) تعیین گردد.
– تیرھای اصلی سقف باید از ھر طرف ساختمان حداقل ٣٠ سانتیمتر و حداکثر ٦٠ سانتیمتر به صورت طره ادامه یابند.
– در صورتی که مقطع تیرھای سقف مدور باشد، باید به صورت سر و ته کنار ھم قرار گیرند.
– روی تیرھا به وسیله تخته ھایی با ضخامت حداقل یک سانتیمتر یا مصالح مناسب دیگر به صورت کاملا به ھم چسبیده پوشیده شود.
– روی تخته ھا با غوره گل به ضخامت حداکثر ١٠ سانتیمتر پوشیده شود.
– به منظور عایق کاری، روی غوره گل، با کاھگل به ضخامت حداکثر سه سانتیمتر اندود شود.
– برای عایق کاری مجدد لایه کاگل قبلی باید برداشته شود.

سقف تخت

سقف شیبدار

سقف شیبدار
پوشش ھای سقف شیبدار
پوشش روی تیرچه ھا باید به روش مناسبی مانند یکی از موارد زیر انجام پذیرد:
– ورقھای فلزی موجدار
– تخته ھای نازک و ملات گل آھک و سفال بام پوش
– تخته ھای نازک و غوره گل و اندود کاھگل

سقف شیبدار
١-پوشش فلزی
در این نوع پوشش روی تیرچه ھا با استفاده از ورقھای فلزی موجدار پوشانده می شود .این ورقھا باید به وسیله پیچھای خم شده ( پیچ سرخم)و واشرھای لاستیکی جھت آب بندی به تیرچه ھا وصل شوند.
٢-پوشش سفالی
در این نوع پوشش روی تیرچه ھا باید با تخته ھایی به ضخامت حداقل یک سانتیمتر کاملا پوشیده شود .تخته ھا با میخ ھای چوبی یا فلزی به تیرچه ھا وصل می شوند .زھوارنگھدارنده سفال ھا باید توسط میخ به تخته ھا متصل گردد . سفال ھا باید چنان قرار داده شوند که ھمپوشانی مناسب جھت آب بندی سقف را داشته باشند.
٣-پوشش غوره گل
در این نوع پوش ش روی تیرچه ھا باید با تخته ھایی به ضخامت حداقل یک سانتیمتر کاملا پوشیده شوند .تخته ھا باید با میخ ھای چوبی یا فلزی به تیرچه ھا وصل شوند .روی تخته ھا با استفاده از غوره گل به ضخامت حداکثر ١٠ سانتیمتر و به طور کامل پوشیده شده و روی غوره گل اندود کاھگل به ضخامت حداکثر سه سانتیمتر اجرا می شود.

سقف قوسی
سقف قوسی از نوع خشتی، آجری یا چوبی می باشد .این سقف ھا می توانند به شکل استوانه ای یا گنبدی ساخته شوند.
سقف ھای قوسی روی چارچوب چوبی قرار می گیرند که باید به طور مناسب به آن وصل شوند.
پوشش روی این سقفھا باید به روش مناسبی مانند اندود کاھگل یا آجر فرش با ملات نیمچه کاه اجر شود.

سقف قوسی استوانه ای

سقف قوسی گنبدی
سقف ھای گنبدی باید دارای پلان دایره ای یا چندضلعی منتظم باشند.
حداقل بلندی قوس ھای این نوع سقف ھا یک سوم دھانه گنبد است.
در ا ین قبیل سقف ھا لازم است یک کلاف چوبی پیوسته بر روی دیوارھا و زیر گنبد تعبیه گردد.

دودکش
-دودکش باید به نحو مناسبی به دیوار باربر متصل گردد.
-در ساختمانھای دارای کلاف چوبی، دودکش باید حداقل ١٠ سانتیمتر ازعناصر چوبی، کلاف افقی یا قائم یا تیر فاصله داشته باشد و این فاصله باید با عایق جداکننده مناسب پر شود.
-حداکثر ارتفاع بیرون زدگی دودک ش ساخته شده از مصالح بنایی از روی بام یک متر می باشد.

محافظت از سطوح
به منظور محافظت از سطوح در معرض عوامل جوی رعایت نکات زیر الزامی است.
-وجوه خارجی تمام دیوارھای خارجی خشتی باید با اندود کاھگل با ضخامت حداقل ٣ سانتیمتر پوشیده شود.
– سطوح کلیه چوبھایی که در معرض عوامل جوی قرار دارند، باید با مواد محافظ آغشته یا رنگ شوند.

فصل چهارم: ساختمانهای سنگی

مقدمه

تعریف

محدوده کاربرد

ساختگاه

مصالح

طرح و اجرا

الزامات عمومی

شالوده

کرسی چینی

دیوارهای باربر

دیوارهای باربر
7- ارتفاع هیچ سنگی از عرض ( قاعده ) آن بیشتر باشد

دیوارهای باربر

دیوارهای جداگر

بازشوها

کلافها

کلافهای افقی

کلافهای قائم

اتصال کلافهای افقی و قائم

نعل درگاه

سقف

سقف تخت

سقف شیبدار

پوششهای سقف شیبدار

سقفهای استوانه ای

دودکش

محافظت از سطوح

فصل پنجم: مصالح

کلیات
در مورد مصالح مصرفی ساختمانھای مشمول این مبحث رعایت مواردکلی زیر الزامی است:
-با به کار بردن مصالح سازه ای با نسبت بالای مقاومت به وزن و مصالح غیرسازه ای سبک، وزن ساختمان به حداقل رسانیده شود.
-با به کار بردن مصالح مناسب، آرایش صحیح عناصر سازه ای و اتصال مناسب آنھا شکل پذیری کافی برای ساختمان تامین گردد .منظور از شکل پذیری ساختمان، قابلیت تغییر شکل اجزای ساختمان قبل از رسیدن به حد گسیختگی است.
-کلیه مصالح مصرفی در سا ختمانھای مشمول این مبحث باید به گونه ای انبار شوند که در زمان استفاده تمیز و از نظر فنی برای استفاده موردنظر مناسب باشند.
ھمچنین لازم است مصالح مصرفی در ساخت ساختمانھای مشمول این مبحث علاوه بر ویژگیھای مندرج در مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان، دارای مشخصات این بخش نیز باشند.
در صورتی که برای مصالحی در این بخش و مبحث مذکور، ضوابطی تصریح نشده باشد، کیفیت مصالح باید بر مبنای نتایج آزمایشھای مناسب تعیین شده و به تایید دستگاه نظارت برسد.

خشت
١- سطوح خشت باید صاف باشد.
٢-مقاومت فشاری خشت باید حداقل ١٢ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد.
٣- خشت باید در محیطی که در معرض باد نبوده و احتمال ریزش برف و باران بر روی آن وجود دارد خشک گردد به طوری که رطوبت آن کمتر از ٤درصد باشد.
٤-ابعاد خشت ھا از 5*20*20 تا 6*25*25 سانتیمتر و باید ھم اندازه ھم باشند.

سنگ
١- سنگ مصرفی در ساخت خانه ھای سنگی از کوه تامین می شود و در صورت بزرگ بودن باید به وسیله پتک یا دیگر ابزار دستی به قطعات کوچکتر تقسیم شود.
٢-وزن قطعه سنگ مورد مصرف برای ساخت دیوار سنگی بایددر حدی باشد که یک نفر بتواند آن را برداشته و در دیوار جای دھد.
٣- سنگھایی که در ساخت اعضای باربر مانند دیوارھای باربر، دیوارھای حائل و شالوده ھا به کار برده می شوند باید از نظر ظاھر یکنواخت و بدون ترک بوده و فاقد رگه ھای سست و سایر کانی ھایی باشند که بر اثر عوامل جوی و ھوازدگی خراب شده و به استحکام سنگھا لطمه می زنند.
٤-استفاده از قلوه سنگ مجاز نیست مگر اینکه به صورت شکسته و در ابعاد موردنظر این فصل مصرف شوند.
٥-ایجاد قطعه سنگ مصرفی باید حداقل ١٥ سانتیمتر و حداکثر به اندازه پھنای دیوار باشد.
٦-استفاده از سنگھای کھنه در صورتی که با شرایط این فصل منطبق باشند مجاز است.

ملات
١-در ساخت ساختمانھای خشتی استفاده از ملات گل، کاھگل و گل آھک مجاز است.
٢-در ساخت ساختمانھای سنگی استفاده از ملات گل مجاز نیست و باید از ملاتھای گل آھک، ماسه سیمان و ماسه سیمان آھک استفاده شود.

گل و کاهگل
ملات گل از اختلاط خوب خاک و آب و ورز دادن کامل آن ساخته می شود .این ملات پ س از خشک شدن جمع شده و ترک می خورد.
از ملات گل فقط باید به عنوان لایه بستر (ملات بین ردیفھای مختلف )در دیوارھای خشتی استفاده شود .
برای جلوگیری از ترک خوردن ملات گل پس از خشک شدن به آن کاه میافزایند .
برای ساختن ھر متر مکعب کاھگل حدود ٤٥تا ٥٠ کیلوگرم کاه لازم است.
از ملات کاھگل فقط برای ساخت خشت و اندودکاری دیوارھا و پوشش بام استفاده می شود.

گل آهک
نسبت حجمی خاک و آھک در ساخت ملات گل آھک ١:٣ ( یک حجم آھک و سه حجم خاک )است.
برای ساخت این ملات باید نخست آھک را درون آب اختلاط پاشیده و به صورت شیره آھک درآورده و سپس به خاک افزوده و بخوبی مخلوط نمود.

ماسه آهک
نسبت حجمی ماسه و آھک در ساخت ملات ماسه آھک ١:٣ ( یک حجم آھک و سه حجم ماسه )است.
برای ساخت این ملات نیز باید ھمانند ملات گل آھک عمل کرد .توصیه میشود در ساخت این ملات از ماسه کفی(خاکدار)استفاده شود.
از این ملات فقط می توان برای اندود سطوح استفاده کرد.

ماسه سیمان
١-بھترین نسبت ملات ماسه سیمان برای ساخت دیوارھای ساختمانھای آجری ، بلوکی و سنگی ملات با نسبت یک حجم سیمان به ٣حجم ماسه ( ١:٣ )است.
٢-برای زودگیر کردن ملات ماسه سیمان نباید به آن گچ افزود.
٣-مواد سولفاتی موجود در ماسه، آب و یا آجر مصرفی باعث از ھم گسیختگی ملات و کار آجری می شود.
٤-در مواقعی که خطر حمله سولفاتھا مطرح است باید از نوع ٢ سیمان ضد سولفات یا نوع ٥یا سیمان پوزولانی استفاده شود.
٥-برای شمشه گیری ملاتھای سیمان ھرگز نباید از گچ استفاده کرد.
٦-از افزودن خاک به ملات ماسه سیمان باید خودداری کرد.
٧-ملات ماسه سیمان بعد از گیرش سیمان و سخت شدن نباید مورد استفاده قرار گیرد .

ماسه- سیمان -آھک (باتارد)
بھترین نسبت برای ساخت ملات باتارد نسبت ٨حجم ماسه، دو حجم سیمان و یک حجم آھک است.

سارج
از ملاتھای ساروج سرد و گرم به شرح زیر میتوان در اندودکاری و آب بندی قسمتھای مختلف ساختمان استفاده کرد:
ساروج گرم:
ساروج ھای گرم در واقع نوعی ملات آھک آبی ھستندکه از پختن و آسیاب کردن سنگھای آھکی رس دار و افزودن آب به آن به دست می آیند.
ساروج سرد:
ملات ساروج سرد اختلاط ١٠ حجم گرد آھک شکفته، ٧حجم خاکستر الک شده، یک حجم خاک رس، یک حجم ماسه بادی و ٣٠تا ٥٠ کیلوگرم لویی یا پشم بز ( برای ھر مترمکعب ملات )، آب مقدارکافی و ورز دادن آنھا به دست می آید.

مصالح چوبی
١- چوبھای مصرفی باید خشک بوده و از نظر بافت و ظاھر یکنواخت، تمیز و عاری از ترک و صمغ، فاقد تابیدگی، پیچیدگی و سایر معایب باشد.
٢-وجود گره، بن شاخه، تجمع شیره گیاھی و صمغ در روی سطوح مرئی چوب نشانه نامرغوب بودن آن است.
٣-رطوبت الوارھای مصرفی باید با شرایط اقلیمی و مورد مصرف تناسب داشته باشد.
٤- خصوصیات فیزیکی و مکانیکی چوبھای طبیعی، در انواع مختلف گونه ھای چوب و در جھات طولی، شعاعی و مماسی تنه درخت با یکدیگر متفاوتند، بنابراین ھنگام مصرف باید به این عوامل توجه کرد.

شن و ماسه
١-مصالح سنگی بتن، باید سخت، تمیز و بادوام بوده و از ھرگونه پوسیدگی و لایه ھای ورم کننده یا منقبض شونده به ھنگام مجاورت با ھوا، مواد شیمیایی مضر برای بتن و میلگرد ھا، لایه ھای سست، کلوخه ھای رسی و ذرات میکا عاری باشد.
٢-مواد سنگی سست، ورقه ورقه، پھن و نازک یا دراز، ناپایدار در برابر ھوازدگی، حمله مواد شیمیایی و واکنش زای قلیایی نباید در بتن به مصرف برسد.
٣- جنس شن و ماسه باید از سنگھای سیلیسی، سیلیکاتی یا آھکی سخت باشد.
٤-بارگیری، حمل و تخلیه مواد سنگی بتن و انبار کردن آنھا باید به نحوی باشد که مواد خارجی در آنھا نفوذ نکنند و دانه ھای ریز و درشت از یکدیگر جدا نشوند.

سیمان
١- سیمان مصرفی باید ویژگیھای استاندارد ملی ایران شماره ٣٨٩ راداشته باشد.
٢-از انواع سیمان پرتلند، با توجه به ملاحظات طراحی و شرایط محیطی می توان در ساخت و ساز استفاده کرد.
٣-نگھداری سیمان فله فقط در سیلو مجاز است.ھنگام تغییر نوع سیمان، سیلوھا باید کاملا تمیز شوند.
٤-نگھداری و ذخیره سیمان در نقاطی که رطوبت نسبی ھوا از ٩٠ درصد بیشتر است، نباید در کیسه بیش از ٦ھفته و در سیلوھای مناسب ا ز سه ماه تجاوز کند.
٥- سیمانی که برای مدت زیادی انبار شود، ممکن است به صورت کلوخه ھای فشرده درآید .این گونه سیمان را می توان با غلتاندن کیسه ھا روی کف اصلاح کرد .چنانچه با یک بار غلتاندن کلوخه ھا باز شود سیمان قابل مصرف است.
٦-مصرف سیمان بنایی در ساخت بتن و بتن مسلح مجاز نیست.

آهک ساختمانی
١-آھک مصرفی باید ویژگیھای استاندارد ملی ایران شماره ٢٨٩ را داشته باشد.
٢-آھک مصرفی در ساخت ملات، شفته و خشتھای تثبیت شده معمولا از نوع آھک سفید است.
٣-آھک باید در جایی مصرف شود که ھوا نمناک باشد و یا دست کم آن را به مدت ٢٨روز با وسایلی نمناک نگه دارند.
٤-آھک باید به صورت شیره آھک به مصرف برسد.

آب
١-آب مصرفی باید تمیز و صاف بوده و عاری از مقادیر زیان آور روغنھا، اسیدھا، قلیاییھا، نمکھا، مواد قندی،مواد آلی یا مواد دیگری باشد که ممکن است به کارھای ساختمانی به ویژه بتن،ملاتھا و میلگردھا و سایر اقلام مدفون در کار آسیب برسانند.
٢-معمولا آب آشامیدنی زلال ، بی بو، بی رنگ، بدون طعم را می توان در ساخت بتن و ملاتھا در مناطقی که خطر خوردگی وجود نداشته باشد مورد استفاده قرار داد.
٣-مصرف آبی که دارای خزه است برای ساختن بتن و ملاتھا مناسب نیست.
٤-آب گل آلود را باید قبل از مصرف از میان حوضچه ھای ته نشین گذراند و یا با روشھای دیگر تصفیه کرد تامقدار لای و رس آن کاھش یابد.

آجر
١-کاملا پخته، یکنواخت و سخت باشد و در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدھد.
٢-وجود یک ترک عمیق در سطح متوسط آجر حداکثر تا عمق ٤٠ میلیمتر در آجر پشت کار بلامانع است.
٣-در آجرھای سوراخدار، سوراخھا باید عمود بر سطح بزرگ آجر و به طور یکنواخت در سطح آن توزیع شده و
جمع مساحت آنھا بین ٢٥تا ٤٠ درصد سطح آجر باشد .اندازه سوراخھای مربع و قطر سوراخھای دایره ای باید حداکثر به ٢٦ میلیمتر محدود شود و ضخامت جداره بین سوراخ و لبه آجر بی ش از ١٥ میلیمتر و فاصله بین دو سوراخ بی ش از ١٠ میلیمتر باشد.
٤-وزن ویژه ھر دو نوع آجر نبایداز 1.7 و وزن فضایی آنها از 1.3 گرم بر سانتیمتر مکعب کمتر شود.
٥-مقاومت فشاری آجرھای دستی از ٨و ماشینی از 8.5 مگاپاسکال کمتر نباشد.
٦- ضخامت تیغه ھای آجری مجوف دیواری و بلوک سفالی سقفی باید حداقل ٨ سانتیمتر باشد.
٧-آجر مصرفی در مناطق دارای یخبندان باید در برابر یخبندان مقاومت داشته باشد.
٨-مصرف تکه آجر شامل سه قد، نیمه، چارک و کلوک در قسمتھای درونی و پشت کار و نیز در مکانھایی که مصرف آجر مقدور نیست، مجاز نمی باشد.
٩- جذب آب آجر باید بین ٨تا ٢١ درصد باشد .در غیر این صورت مصرف آن فقط در اجزایی مجاز است که در معرض رطوبت قرار نمی گیرد.

بلوکهای سقفی
ضخامت تیغه ھای بلوک سقفی باید حداقل ١٥ میلیمتر و عرض تکیه گاه بلوک سقفی بر روی تیرچه دست کم 17.5 میلی متر باشد

میلگرد
١-برای تسلیح عمودی و افقی دیوارھا و کلافھا میلگرد آجدار با حداکثر مقاومت تسلیم ٤٠٠ مگاپاسکال قابل استفاده است.
٢-میلگردھای فولادی باید تمیز و عاری از پوسته ھای رنگ، روغن، گرد و خاک و ھر نوع آلودگی دیگر باشند، زیرا این آلودگیھا سبب کاھش چسبندگی بین ماده چسباننده ( بتن، دوغاب، ملات)و میلگرد می شود.
٣-استفاده از میلگردھای زنگ زده و پوسته شده مجاز نیست مگر اینکه با برس زدن یا ماسه پاشی کاملا تمیز شوند. سطح مقطع واقعی ضعیف شده باید در محاسبات در نظر گرفته شود.

فولادهای ساختمانی
١-قطعات فولادی اعم از نیمرخھای نورد شده و ورق باید از نواقصی که به مقاومت یا شکل ظاھری آنھا لطمه می زند، عاری باشند .استفاده از قطعات زنگ زده و پوسته پوسته شده مجاز نیست، مگر اینکه به وسیله ماسه پاشی یا برس زنی کاملا تمیز گردند .در این حالت چنانچه سطح مقطع نیمرخھا ضعیف شده باشد، سطح واقعی ضعیف شده باید در محاسبات منظور گردد.
٢-فولادھای غیراستاندارد و نامشخص را در صورت نداشتن عیوب سطحی و ظاھری میتوان در بخشھایی از ساختمان که دارای اھمیت زیاد نبوده و در مکانھایی که این فولادھا روی استحکام ساختمان اثر سوئی به جا نمی گذارد مانند اجزای غیرسازه ای به کار برد.

گچ ساختمانی
در مناطقی که رطوبت نسبی ھوا در بیشتر اوقات بیش از ٦٠ درصد باشد، مصرف گچ مناسب نیست.

خاک رس
١- خاک رس مصرفی باید عاری از مواد آلی، ریشه گیاھان و سایر بقایای نباتی باشد.
٢-وجود دانه ھای سنگی درشت برای مصرف خاک در شفته مشروط بر اینکه دانه بندی مناسبی داشته باشد، بلامانع است.
٣-بھترین خاک برای ساختن شفته آھکی، خاک با دانه بندی پیوسته است که ریزدانه آن از ٢٥ درصد و خاک رس آن از ١٥ درصد خاک کمتر نباشد.

دوغاب
١-ماده چسباننده برای دوغاب باید سیمان، آھک یا ھر دو باشد.
٢-آب دوغابباید به اندازه ای باشد که ھنگام دوغابریزی اجزای تشکیل دھنده آن از یکدیگر جدا نشوند.
٣-مقاومت فشاری دوغاب نباید از ١٤ مگاپاسکال کمتر باشد.
٤-دوغاب سیمانی باید درکمترین زمان ممکن بعد از اختلاط، مورد مصرف قرار گیرد .استفاده از دوغاب سیمانی که سیمان آن گیرش حاصل کرده و سخت شده، مجاز نیست .به ھر حال، نباید از دوغابی که از شروع اختلاط آن 1.5 ساعت گذشته است، استفاده گردد.
٥- لازم است از یخ زدن دوغاب سیمانی حداقل تا ٢٤ ساعت پ س از اجراء، جلوگیری شود.

عکسهایی از اجرای ساختمانهای بنایی

ساختمان بنایی مسلح

پایان END

تعداد صفحات : 264 | فرمت فایل : pptx

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود