گزارش کار اموزی رشته ی عمران پیمانکاری

گزارش کار اموزی رشته ی عمران(پیمانکاری )

شناخت از مسائل اولیه کارگاه
بطور کلی در هر کارگاه ساختمانی بررسی نکاتی چند قبل از شروع هر گونه عملیات لازم و ضروریست و این بررسی به پیشرفت بعدی کار و در نتیجه پایین آوردن هزینه طرح کمک خواهد کرد .
اصولا بررسی مقدماتی یک کارگاه قبل از هرگونه عملیات اجرائی دارای اهمیت زیادیست . این بررسی را می توان به مراحل مختلف زیر تقسیم کرد :
1) مرحله اول : شناخت پروژه و مسائل مربوط به آن
شناخت پروژه و بررسی مسائل و مشکلات مربوطه با توجه به اطلاعات مقدماتی از جمله مسائل اساسی در شروع یک کارگاه بحساب می آید و بدین منظور نکاتی چند که در ذیل یادآور می شویم را بایستی مورد توجه قرار داد .
الف) دسترسی ها ـ بررسی و مشخص نمودن چگونگی دسترسیهای لازم به کارگاه با توجه به موقعیت خواص زمین مورد نظر و امکانات دسترسیهای مربوطه و خیابانهای اطراف ، راههای وصولی به کارگاه ، امکان استفاده از راههای موجود و ایجاد راههای جدید موقتی در صورت لزوم .
ب) بررسی موقعیت طبیعی و جغرافیایی و واقلیمی .
بررسی فصول و زمانهای کار ، در نظر گرفتن مدت زمان یخبندان ، بارانی ، طوفانی و همچنین روزهای بسیارگرم ، معتدل ، بررسی عوارض طبیعی زمین از قبیل کوه ، تپه ، سنگ ، باتلاق و مرداب و نظایر آن و بررسی چگونگی برخورد با موارد و مسائل مذکور . ج) بررسی طرق مختلف تدارکات مصالح نیاز کارگاه این مرحله می بایستی با توجه به نوع ساختمان و نیازهای آن از نظر مصالح ، از قبیل شن و ماسه ، سیمان ، آب ، چوب، تخته داربست ، میخ ، سیم ، آجر ، آهن ، میلگرد و غیره بررسی شود . ضمنا بررسی چگونگی تامین برق کارگاه و احیانا مولد برق و همچنین تامین آب مورد نیاز و منابع ذخیره آب ، پیش بینی و تدارک انبارهای لازم برای مصالح مختلف ، احداث ساختمان برای دفتر کارگاه و محلهای استراحت افراد کارگاه .
2) مرحله دوم : تدوین برنامه اجرایی و تدارکاتی کارگاه
با توجه به مطالعات و بررسیهای انجام شده در مرحله اول و با در نظر گرفتن امکانات اجرایی ، مدت زمان اجراء پروژه و مشکلات و مسائل مربوطه به آن می بایستی برنامه دقیق ـ کامل و منظمی تهیه گردد .
و در این برنامه جزئیات تحوه اجراء کار و مراحل مختلف زمانبندی آن چگونگی تدارکات کارگاه ، میزان ذخیره سازی و انبارهای مورد نیاز جهت انواع مصالح و کالاهای برآورده شده و تجهیزات و لوازمات ضروری کارگاه می بایستی در نظر گرفته شود .
3) مرحله سوم : آماده سازی محل کار
پس از تدوین برنامه اجرایی و تدارکاتی کارگاه ، جهت شروع اجرای پروژه و قبل از اجرای هرگونه عملیات می بایستی محل کارگاه با توجه به نیازها آماده سازی شود.
پس از بررسی های لازم در مورد محلی که برای اجرا پروژه با توجه به موقعیت خاص آن در نظر گرفته شده است بایستی عوارض آن جهت راه اندازی و نصب و بهره برداری از تجهیزات و انبارها و ساختمان های مورد نیاز برطرف گردد و در این رابطه چنانچه محوطه دارای گیاهان و خاک و خاشاک و پستی و بلندی و نظایر آن باشد که امکان تحرکهای لازم جهت جابه جایی را سلب نموده و یا موجب نارسائیهای دیگری از این قبیل گردد را برطرف نمود .
در شروع میبایستی محل مورد نظر بوسیله ماشین آلات لازم از قبیل بولدوزر و گریدر تسطیح و پاکسازی و آماده گردد . و در بعضی مواقع با در نظر گرفتن طرح پروژه و با توجه به مطالعات مقدماتی انجام شده توسط مشاور محوطه کارگاه میبایستی با مصالح سنگی مناسب خاکریز شود . و در مواردی نیز در صورتیکه محل پروژه در دامنه کوهها و تپه ها قرار داشته باشد می بایستی خاکبرداری و خاک ریزی های لازم نیز انجام شود .
در تمامی موارد فوق بررسی و ومطالعه دقیق موقعیت محل کارگاه و وموقعیت محل احداث پروژه ضروریست و بایستی سعی شود که در انتخاب محل و استقرار تجهیزات مختلف کارگاه بهترین موقعیت تعیین گردد تا پس از شروع راه اندازی کارگاه اختلالی در روند عادی کارگاه ایجاد نگردد و از طرفی نیز دسترسی به نقاط مختلف کارگاه را امکانپذیر نماید .
در رابطه با ساختمانهای موقت و احداث آنها از قبیل دفتر ، انبار ، تعمیرگاه و محل استقرار ماشین آلات باید توجه داشت که حتی المقدور این بناها تمام یا قسمتی از ساختمانهای اصلی پروژه باشند که پس از پایان کار تکمیل و مورد بهره برداری قرار داده شوند در این مورد بطور مثال محل دفتر کارگاه را می توان طوری انتخاب نمود که بعدا بصورت محل نگهبانی ، گارد و دفتر مجموعه و نظایر آن بتواند عملکرد داشته باشد . در نظر گرفتن این موضوع باعث خواهد شد که از به هدر رفتن مصالح در حدالمکان جلوگیری شود .
این نکته را نیز بایستی مورد توجه قرار داد که کار کردن در برخی از انواع زمینها با توجه به موقعیت خاص آن از قبیل جنگلی . باتلاقی ، کنار دریا ، رودخانه و اصولا هر منطقه ای که به سطح آبهای زیر زمینی نزدیک باشد و یامناطقی ازقبیل تپه ماهو ، کوهستانی ، صحرای ، خاک رستی و خاکریزها و غیره به مراقبت های ویژه ای نیاز خواهد داشت . در اینگونه موارد بررسیهای مقدماتی از موقعیت زمین و آزمایشهای لازم ضروی خواهد بود . در ضمن رعایت ایمنی محل تجهیزات و تاسیسات از نکات اساسی می باشد .
4)مرحله چهارم ـ تهیه و تدارک مصالح لازم:
ابتدا بایستی با توجه به نوع و مشخصات خاص هر پروژه مصالح مورد نیاز آن را تعیین نمود . بطور مثال در مورد یک پروژه بتنی مصالح مهمی که در ترکیب بتن مورد استفاده قرار می گیرد شن ، ماسه ، سیمان و آب می باشد .
ضمنامیلگردهای مورد نیاز و قالبهای مختلف را نیز بایستی در مدنظر داشته باشیم. بنابراین در یک کارگاه پروژه بتنی جهت ساختمان بتن مصالح اولیه آن مورد نیاز اساسی است و با مطالعات محلی لازم امکان استفاده از شن و ماسه طبیعی در اطراف محل پروژه را (معادن شن و ماسه ) می بایستی مورد نیاز قرارداد و در صورتیکه پس از بررسی و مطالعات لازم امکان دسترسی به این معادن وجود نداشته باشد . بررسی استفاده از دستگاه سنگ شکن و حمل سنگ و مخلوط مورد نیاز به کارگاه و تولید شن و ماسه و دیگر مصالح سنگی (ماکادام ) بوسیله آن با توجه به حجم پروژه ضروریست . در این صورت هزینه های مربوط به این نوع بتن بطور معمول گرانتر از بتن با شن و ماسه طبیعی خواهد بود . زیرا علاوه بر هزینه تهیه سنگ و استقرار ماشین آلات مورد نیاز مصرف سیمان نیز در این نوع بتن حدودا بالاتر می باشد که البته در پروژه های با حجم زیاد این امر بسیار مطلوب و مناسب بوده ، چه بتن همواره با مقاومت زیاد و یکنواخت و یکدست تر نسبت به استفاده از شن و ماسه طبیعی بدست می آید .
بررسی نوع سیمان مصرفی نیز با توجه به موقعیت محلی و نوع خاک محل و طرح سازه تعیین می گردد . بطور مثال سیمان تیپ پنج (V ) ـ برای خاکهای سولفات دار و یا آبهای سولفات دار مورد استفاده قرار می گیرد . بنابراین با توجه به نوع سیمان مورد نیاز می بایستی نسبت به تهیه آن از نزدیکترین کارخانه سیمان اقدام گردد .
با توجه به اینکه میزان مصرف سیماندر پروژه های مختلف بخصوص پروژه های بتنی بسیار بالاست ، انجام اقدامات لازم برای تهیه آن و انبارهای مناسب برای ذخیره سازی آن از اولویت خاصی برخوردار می باشد . بهمین منظور استفاده از سیلوهای فلزی ذخیره سیمان درنزدیکی دستگاه بتن ساز مرکز ( Batching Plant) و یا انبارهای سرپوشیده با دیوارهای بسته و کف خشک توصیه می شود.
چنانچه اجبارا در محوطه روباز و بصورت کیسه ای انبار شوند پوشاندن روی و اطراف آنها بطور کامل با نایلون و نظایر آن ضروریست . بهتر است کیسه های سیمان را روی روی سکوهای بتنی و یا چوبی با ارتفاعی بالاتر از سطح زمین قرار داد تمامی این تدابیر جهت حفاظت سیمان از رطوبت و بارندگی می باشد که عدم توجه به این امر باعث فاسد شدن سیمان نگردد .
میزان ذخیره سازی سیمان و سایر مصالح سنگی با توجه به حجم بتن مورد نیاز پروژه منابع تدارک مصالح و فاصله آنها از کارگاه برنامه زمانی پیشرفت کار و شرایط زمانی ومکانی موجود تعیین می شود تهیه آب مورد نیاز برای ساختن بتن از دیگر مواردیست که در یک پروژه بتنی بایستی مورد توجه قرار داد بهترین آب برای ساخت بتن آب آشامیدنی است که در آن املاح معدنی وجود نداشته باشد ولی با توجه به اینکه همواره دستیابی یا در نظر گرفتن امکانات محلی و منابع تهیه آب سعی شود از ابهایی استفاده شود که حداقل املاح را داشته باشند و املاح موجود در آن از حد مجاز بالاتر نباشد در غیر اینصورت و عدم دسترسی به آب مناسب نسبت به تعیین نوع سیمان لازم اقدام نمود .
باید توجه داشت که آبهایی آلوده وفاسد ازقبیل فاضلاب ها . مرداب ها و نظایرآنها بهیجوجه برای ساخت بتن مناسب نمی باشد و از بکار بردن آنها جدا خود داری گردد . پس از تعیین منابع تهیه آب میبایستی برای ذخیره سازی آن در منابع زمینی و یا هوایی اقدام نمود تا در مواقع ضروری آب مورد نیاز تامین گردد .
از دیگر مصالح مهم در پروژه های بتنی میلگردهای مصرفی دربتن مطابق نقشه ها ودستورالعمل های ارائه شده وازطرف طراح پروژه میباشد که می بایستی پس از بر آوردهای لازم نسبت به تهیه وابنار کردن آندر کارگاه اقدام گردد. محل انبارمیلگردها می بایستی حتی المقدور از آب وگردوخاک ودرصورت امکان سرپوشیده باشد. با توجه بهمصرف آن می توان درمواردی درمحوطه کارگاه و نزدیک محل برش وخم آرماتورها برروی چهارتراشهای قطور وجدا ازهم خاک ومجزاکردن بندلها ازیکدیگر قرارداداین جداسازی درهنگام اتسفاده از جابه جا کردن های بیمورد که باعث کج وخم شدن میلگردها می شود. جلوگیری می نماید.
سایر مصالح لازم جهت ساختن بتن از جمله مصالح قالب بندی آن است که برای شکل دادن بتن مورد استفاده قرار می گیرد. واین موضوع دربتن ریزی ازاهمیت خاص برخوردار است .
دراین رابطه بررسی منابع تهیه و ذخیره سازی انواع مختلف آن از قبیل چوب وتخته ،صفحات فلزی ( قالبهای فلزی ) بولت با پیچ ومهره ،سیم نجاری ،چهارتراش ، میخ جک ، شمع ، وداربست ونظایر آنها وقراردادن آنها درانبارهای سرپوشیده مناسب ضروری می باشد.
ذخیره سازی انواع دیگر مصالح مودنیازساختمانی ازقبیل آجر بلوک ،گچ آهن ،خاک ،لوله ،ابزار آلات ونظایرآن با توجه به نیاز پروژه در محلهای مناسب وپیش بینی انبارهای موردنیاز آنها نیزازدیگر موارد تهیه و تدارک مصالح لازم می باشد.
مرحله پنجم : تجهیزات وماشین آلات
تجهیزات وماشی آلات هرکارگاه با توجه به نوع پروژه ازنظر سازه و حجم عملیات آن با درنظرگرفتن شرایط کارگاه وامکانات تعیین می شود. دراین رابطه با توجه به مشخصات کارگاههای بتنی که تجهیزات وماشین آلات آن ازاهمیت بیشتری برخوردار است. به برسی آن می پردازیم .
درحقیقت قسمت اعظم ماشین آلات لازم در کارگاههای بتنی با توجه به بررسیهای لازم انجام شده مرحله قبلی درمورد تدارک مصالح تامین می شود. وقسمت دیگر تجهیزات وماشین آلات با مختصر تفاوتی برحسب نوع پروژه دراکثر پروژه های بزرگ مورد نیاز می باشد.
بخش اول دررابطه با ماشی آلاتی است که به تهیه شن وماسه ارتباط دارد و چنانچه گفتیم درصورت عدم دسترسی دراین فصل به ارزیابی بخش های مرتبط بارشته ها علمی خودپرداخته وضمن اینکه کارهای انجام شده درمدت کار آموزی وبرنامه های آینده پروژه رااز نظرمی گذرانیم درطی مدتی که مشغول گذراندن کار آموزی بودم کارهای زیرانجام گرفت اجرای سقف تیرچه وبلوک ،اجرای طاق ضربی و شیب بندی سرویس های بهداشتی ـ عایق کاری کف سرویس های بهداشتی ـ بندکششی دیوار ها ـ قرنیز روی دیوارهای محوطه – گچ خاک – سنگ کاری حاشیه راهروها وکلاس ها ـ موزاییک کاری ـ کاشی کاری – نصب در و پنجره وتخته سیاه ها – دیوار جان پناه پشت بام ـ حفر چاههای فاضلاب ولوله کشی فاضلاب شروع اجرای محوطه سازی وغیره ـ کارهای آینده نیز شامل سفیدکاری ادامه عملیات محوطه سازی – لوله کشی آب ـ برق کشی وتجهیز کارگاه .
وظایف ما در محل کار آموزی همکاری وانجام بعضی کارهایی که در توان ما بود مثلا من به شخصه،نصب درب و پنجره وجوشکاری آنها و ساخت کلاف تخته سیاه از پروفیل فلزی ونصب آنها وهمچنین متر وبرآورد میزان بلوک مصرفی برای سقف جهت سفارش دادن ،تعیین اختلاف سطح محوطه با شلنگ تراز برای محوطه سازی و…را انجام دادم در بین کارهایی که درمدت کارآموزی انجام دادیم بیش از همه اجرای سقف وبتن ریزی آن مرتبط با رشته ما بود که در این باره توضیحاتی کامل ارائه میگردد.
همان طور که میدانیم مقاومت بتن در برابر نیروهای فشاری بسیار خوب ودر برابر نیروهای کششی خیلی کم است .از این رو در قطعه های بتن مسلح ،نیروهای کششی ،به طور عمده توسط فولاد تحمل می شوند .بنابراین در مورد تیرهای تحت خمش ودالها سعی میشود که قسمتی از بتن که در منطقه تحت کشش واقع است حذف شود ،این عمل به ویژه برای کاهش وزن مرده سقف دارای اهمیت بوده ودر عمل منجر به طرح دالهای مجوف یا پشت بند و مانند آن گردیده است .
دالهای با پشت بند را می توان بصورت مجموعه ای متشکل از تیر های موازی به مقطع Tدر نظر گرفت. که در هر تیر ،فولاد پوششی در پایین جان تیر قرار دارد.آشکارا که قالب بندی با پشت بند نسبت به دال مسطح هزینه ودقت بیشتری می طلبد وهمچنین جاگذاری درست فولادهای کشش سطی درداخل قالب ورعایت پوشش حداقل این فولاد ها ،نیاز به دقت بیشتری دارد .
فن تیر چه وبلوک ، تلفیق دو روش ساختی وبتن ریزی درمحل است که دراین روش ، فولادهای کششی وبرشی یا عرضی وپوششی بتنی فولادهای اصلی ، بصورت تیرچه های پی ساخته درکارخانه تولید می شوند. درکارگاه ،پس از قراردادن تیرچه ها به فاصله معین وشمع بندی زیر یترچه ها ، بلوک ها رابین دو تیرچه مجاور قرار داده و سپس بتن ریزی می کنند بطوریکه حداقل ضخامت بتن درروی بلوک ، پنج سانتی متر باشدبرای اینکه تصویر نسبتا جامعی از مزایای سقف تیر چه و بلوک داشته باشد درزیر بطور خلاصه ، مهمترین ویژگیهای این نوع سقف درمقایسه یا سقف تیر آهن – طاق ضربی ودال بتونی یکپارچه آورده می شود.
1- بعلت مصرف بلوکهای توخالی وحذف بتن منطقه کشش درمصرف بتن ،صرفه جویی بسیار زیادی می شود.
2- بعلت کم بودن وزن متوسط سقف وزیاد بودن ضخامت سقف درمقایسه بادال بتن مسطح، ازمصرف فولاد کاسته می شود.
3- بعلت تولید تیرچه وبلوکه درکارخانه ها ، نیروی انسانی کمی مورد نیاز است .
4- وزن تیرچه کم است ودرساختمانها با طبقات کم نیاز به جرثقیل نیست .
5- بعلت پیش ساخته بودن تیرچه وبلوک،نصب سقف بسیار آسان و سریع وبه کارگران خیلی ماهر نیاز نیست .
6- قالب بندی زیر سقف به سمع بندی ونصب جچهار تراش در فاصله های معین جهت تامین تیکه گاههای موقت تیرچه ها محدود می شود .
7-بعلت توخالی بودن بلوکها . سقف عایق حرارت است .
8-بطوریکپارچه بتن ریزی می شود ودریتن کمتری نسبت به سقف های بتون آرمه معولی مورد نیاز است . برای مثال برای سقف معمولی با ضخامت 14سانتی متر ،140لیتر بتن در هر متر مربع مورد نیاز است . درسقف اجرا شده با تیرچه بلوک این مقدار به دود متوسط 60لیتر کاهش می یابد .
9- بعلت مسطح بودن زیر سقف ضخامت نازک کاری به حداقل می رسد ودرنتیجه ، با مرده سقف کاهش می یابد . .درمصرف گچ صرفه جویی می شود.
10- بعلت سطح یکنواخت بالای سقف ، برای فرش موزائیک به ملات کمتری نیاز است
باتوجه به مصرف کم فولاد ، ازنظر اقتصادی بسیار مناسب است .
مقاومت سقف اجرا شده با تیرچه وبلوک در برابر نیروهای افقی وزلزله ، بسیار خوب است . ازنظر اجرایی ، سرعت عمل بیشتری دارد وبه کارهای پر هزینه ووقت گیر کارگاهی نیازی نیست .
11- بعلت پیش ساخته بودن تیرچه وکنترل دقیق پوشش میلگرد کششی در کارخانه مقاومت سقف حاصل در برابر آتش سوزی خوب است .
حال به بررسی اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه وبلوک می پردازیم .
سقف اجرا شده با تیرچه بلوک از انواع سقف های با پشت بند بتونی ست که تحمل فشار به بتن بالایی واگذار می گردد . وکشش توسط میلگردهای کششی تیرچه ( میلگردهای تحتانی تیرچه ) تحمل می شود. برای پر کردن فاصله تیرچه ها از عناصر گوناگون مانند آجرهای تو خالی . بلوکه های بتنی وحتی پلاستیک استفاده می شود ولی این عناصر پرکننده د رسقف تحمل نیرو نمی کنند . بنابراین سقف تیرچه بلوک ازاجزای اصلی زیرتشکیل می شود .
1- تیرچه
2- بلوک
3- میلگردحرارت وافت ومیلگرد سقفی
4- بتون پوششی

تیرچه :
عنصر پیش ساخته ای است متشکل از بتن و فولاد به مقع تقریبی T که در دو نوع تیرچه خرپایی و تیرچه پیش تنیده تولید می شود.
تیرچه پیش ساخته خر پایی : از خرپایی فولادی وپاشنه بتنی متشکل شده است . ودروصرتی که دارای قالب سفالی باشد تیرچه کف درا نامیده می شود .
تیرچه پیش ساخته خرپایی از اجزاء زیر تشکیل می شود.
1- عضوکشی
2- میلگرد عرضی
3- میلگردبالایی
4-بتن پاشنه تیرچه
5- میلگرد کمکی اتصالی
الف ) عضو کششی
حداقل تعداد میلگرد کشش دو عدد بوده وسطح مقطع میلگردهای کشش سطحی از طریق محاسبه تعیین می شود. برای صفه جویی درمصرف فولاد وپیوستگی بهتر آن بایستی معمولا از میلگرد آجدار بعنوان عضئ کششی استفاده می وشد. حداکثر سطح مقطع میلگردی کشش سطحی بستگی به نوع فولاد وبتن مصرفی دارد . درصورت استفاده از میلگردهای کششی به تعداد بیش از دوعدد ، دو میلگردهی طولی با ید درسرتاسر طول تیرچه ادامه یابند . ولی طول موردنیاز بقیه میلگردهای رامی توان از طریق محاسبه بدست آورد . درمقطعی که نیاز نیست قطع نمود.
ب ) میلگردهای عرضی
این میلگردهای جهت اهداف زیردرتیرچه مصرف می شوند.
1- جهت مقاومت تیرچه در هنگام حمل ونقل 2- تامین مقاومت لازم جهت تحمل بارلوک وبتن پوششی در بین تکیه گاههای موقت پیش ازرسیدن به مقاومت نهایی بتن 3- تامین پیوستگی لازم بین تیرچه وبتن پوششی 4- تامین مقاومت بر شی مورد نیاز تیرچه دربعضی ازانواع تیرچه ها ، بجای میلگردهای عرضی ،ازورق خمکاری شده یاتمسه استفاده می شود ولی متداولترین نوع خرپااز میلگردساخته می شود.
ج ) میلگردبالایی
ازاین میلگرد بمنظور تحمل نیروی فشاری خرپا درمرحله اول کار است درمرحله بعداگر میلگرد بالایی درضخمات بتن پوششی وبالاتر از سطح بلوک ها قرارگیرد. درنقش فولاد افت حرارتی سقف عمل می کند. و درصورتی که پایین تر از سطح بلوک ها قرارگیرد. نقشی نخواهدداشت .
د) بتن پاشنه تیرچه پیش ساخته
برای تامین تیکه گاه بلوک هاونیز برای پرهیزاز قالب بندی قسمت زیرین جان تیر T درموقع اجاروبتن پاشنه تیرچه درکارخانه ریخته می شود. حین دیگر این عمل این است که بعلت فراهم بودن شرایط بهتراجرادرکارخانه ، پوشش آرماتورهای کشش بصورت مطمئن تری تامین می گردد. این پوشش درمقاومت سقف دربرابر آتش سوزی اثر بسزایی دارد. برای اجرای این پاشنه ابتدا خرپا رادرداخل قالب فلزی ویا سفالی قرار می دهند. آنگاه بتن باعیار400یا 450 کیلوگرم سیمان درتر مکعب ومصالح سنگی ریزدانه تهیه نموده وقالب را ازاین بتن پرکرده وویبره می نمایند اگر قالب فلزی باشند. بعد ازسخت شدن بتن آن را ازقالب جداکرده وچند روزی درحوضچه های آب قرار می دهند. ولی اگر قالب سفالی باشد. بهتر است همواره همراه بتن است. باعث می شود. که آب بتن رابمکدوباعث پوکی بتن شود ولی چه قالب فلزی باشد یا سفالی همواره همراه بتن است باعث می شودکه آب بتن رابمکد وباعث پوکی بتن شود. ولی چه قالب فلزی باشد یا سفالی باید تیرچه مدتی در حوضچه های آب باشد وبعد وارد بازار شود.
ح) میلگرد کمکی اتصال
این میلگرد ، بمنظور مهارکردن میلگردهای کششی وامکان استقرار بیش از دو میلگرد کششی درپاشنه تیرچه بکاربرده می شود. قطر میلگردهای کمکی اتصال 6میلی متر وطول آنها درحدود فاصله میلگردهای کشش سطحی است وفواصل میلگردهای کمکی اتصال از هم در حدود40تا100 سانتی متر از یکدیگر است .

بلوک :
از بلوک بعنوان قالب همیشگی یا قالبی که پس از اجرا باقی می ماند،برای قالب بندی زیر بتن پوششی استفاده می شودقسمت زیرین بلوک جهت تامین سطحی مسطح برای انجام کارنازک کاری تعبیه می گردد. بلوک ها در محاسبات مقاوما سقف به حساب نمی آیند واساسا به منزله قالب هایی هستند که باید نیروهای اجرایی پیش ازبتن ریزی سقف راتحمل نمایندمثلا دررویسقف پیش ساخته ازبتن ریزی ، تحمل نیروهای حاصل ازرد شدن چرخ فرغون راداشته باشند.
بلوک های توخالی معمولا از مواد مختلفی تویلد می شوند. مانند 1- بتن بامصالح سنگی 2- بتنبا مصالحسبک وزن 3- سفال 4 – مصالح چوبی یامقوایی 5- یونولیت .
دربعضی موارد . از قالبهای قابل حمل نیز استفاده می شود که د راین نوع سقف محل بلوک خالی است . این سقف ها جزء سقف های تیرچه بلوک نیستند.
مواد تشکیل دهنده بلوک نباید روی بتن اثر شیمیایی داشته باشند. ارتفاع وطول بلوک ، تابع ضخامت کل سقف وفاصله تیرچه ها از هم است . عرض بلوک معمولا 20تا25سانتی متر است . تیغه های دوطرف بلوک جهت جابه جایی بهتر بتن در بین دوبلوک ( جان تیر ) بشکل شیب دار طراحی می گردند وزن بلوک باید طوری باشد که به آسانی بادست درروی سقف جابه جا گردد.وحداکثر از 20کیلوگرم بیشتر نشودمعمولا وزن بلوک سفالی 7 کیلوگرم ووزن بلوک های بتنی با مصالح رودخانه ای 11تا17کیلوگرم است . نکته ای که بهتر است درموردبلوک های بتنی وسفالی رعایت شود.این است که اگر ازتیرچه باقالب سفالی استفاده می شود. بهتراست که ازبلوک سفالی نیز استفاده گردد. زیرا بعلت هماهنگ بودن مصالح بعداز سفید کاری روی سقف ایجادسایه نمی نمایند خصوصیت یک سفال خوب این است که باید عاری از ترک ودانه های آهکی باشد. ورنگ آن یکنواخت بوده وبطور یکسان پخته شده باشد. سطوح بلوک سفالی باید صاف وعاری از انحنا وخمیدیگی ودارای لبه های تیز ومستقیم بوده و بافت زیر ومتراکم داشته باشند. وهمچنین سطح خارجی بلوک ،به جهت ایجاد چسبندگی لازم به بتن باایی وهمچنین به نازک کاری زیر سقف شیار دار می باشد.
میلگردهای افت حرارت
بعداز اتمام سقف وگذاشتن. کلیه آهنها یک سری میلگرد. در جهت عمود برمیلگردهای بالای تیرچه وروی بلوک ها به فاصله حداکثر5/2 سانتی متر ازیکدیگرقرار می گیرند. که این امر برای مقابله با تنش های متفرقه دربتن پوششی وبه منظور جذب تنش های ناشی ازافت وتغییرحرارت منظور می شود.
میلگرد ممان منفی
درمحل تکیه گاههای تیرچه ممانی ( اندازه حرکت ) ایجادمی شود که اندازه آن برابربا نیروضربدر فاصله تا تکیه گاه است که این ممان باید بوسیله میلگردهای تحمل شود. به این لحاظ اگردوعدد تیره به یک تیرختم شود. میلگردهای بالایی تیرچه ها رابوسیله میلگردی که قطراین میلگرد. توسط محاسبات بدست می آید. بهم وصل می کنیم. درآخرین قسمتی که تیرچه برروی تیرقرارمی گیرد. میلگرد را خم کرده وقسمت خم را داخل آهنهای تیرقرارداده وقسمت مستقیم راروی آهن فوقانی تیرچه گذاشته وچند بتن پوششی .
پس از چیدن تیرچه وبلوک وبستن آرماتورهای تیرها وبستن میلگردهای ممان منفی ومیلگردهای حرارتی اقدام به بتن ریزی می نمایم . قبلا ازبتن ریزی باید. یکبار دیگر کلیه آماتورهای تیرها و آرماتورهای سقف کنترل شده ومخصوصا فاصله آنها ازیکدیگر واتصال آنهابه همدیگر بازدید شود. بهتراست برنامه ریزی طوری انجام شود. که کلیه بتن سقف دریک روزریخته شود. اگر بعللی این کار ممکن نشد. باید محل قطع بتن باقطر مهندسی محاسبه باشد. محل قطع بتن بهتر است روی بلوک ها باشد. نه روی تیرها وشاه تیرها باید دقت شود. که فاصله بین بلوک ها که تیرچه قرار دارد. از بتن کاملاپر شود.ضخامت بتن روی سقف باید یکنواخت بوده وباید در ضمن بتن ریزی وقبل از آنکه بتن کاملا سخت شود.روی آن بوسیله ماله کشی تخت گردد.
حمل ونقل وانبار کردن تیرچه :
حمل ونقل وانبار کردن تیرچه باید بادقت انجام شود زیرا دراثر کوچکترین بی احتیاطی درموقع حمل ونقل ویا انبارکردن آنها ،ممکن است تیرچه شکسته ویاترک بخورد ودرموقع نصب نیز ترکها مشاهده نشده ودردراز مدت موجب خصارت جبران ناپذیری شود. درموقع حمل ونقل بهتراست از میلگردهای بالایی بعنوان دستگیره استفاده شود. وبهتر است. بوسیله دو نفر کارگردوسرتیرچه گرفته شودوبطوریکه اگرتقریبا طول تیرچه رابا نمایش دهیم تیره ازمحل ازدو سر تیرچه گرفته شود بطوریکه فاصله دوکارگر از هم باشد درموقع ابنارکردن تیرچه بایدآن را کاملا مسطح نموده و انها رادرکنار هم قراردهیم آنگاه روی تیرچه های ردیف اول را حداکثر بفاصله یک متر به یک متر چوب چهارتراش قرارداده وتیرچه ردیف بعد راروی آن قرار می دهیم . باید دقت شود که کلیه چهارتراش های هرردیف دریک محور واقع شود. وفاصله تخته های کنار تالبه تیرچه بیش از20-50سانتی متر نباشد. بدین طریق می توان حداکثر تا6ردیف تیرچه راروی هم انبار نمود. بهتر است تیرچه های هم طول با هم انبار شود زیرا دراین صورت درموقع استفاده ازجابه جایی بیهوده آن جلوگیری می شود.
اجرای سقفهای تیرچه وبلوک
قبل از هراقدامی باید دقت نمود که ترک خوردگی ویا شکستگی درتیرچه موجود نباشد. بعداز ایجاد تکیه گاههای موقت تیرچه ها راروی تیرهای اصلی قرار می دهند. که این تیرها یا فلزی هستند ویا بتنی ویا آجری . سپس برای حفظ فاصله تیرچه ها از هم یک بلوک رادرابتدا ویک بلوک رادرانتهای آن قرار می دهند. آنگاه قالب بندی وشمع بندی بوسیله چهارتراش هاعمود برجهت تیرچه انجام می شودکه درمورد تیرچه های درحدود دهانه به طرف بالا درنظرمی گیرند. تاسپس از بارگذاری خیرحاصل ازوزن آن که به سمت پایین است حذف شده وسقف مسطح گردد.
بطورکلی .چهارتراش ها وشمع ا باید طوری نصب شوند. که بتوانند درمقابل نیروهای وارده مقاومت نمایند برای این منظور دراجرای تکیه گاههای موقت وجمع آوری آن ،نکته های زیرباید رعایت شود.
1- درصورتی که شمع ها روی زمین تکیه داده شده باشند. باید مطمئن بود که زمین زیرشمع بعلت دستی بودن خاک یاجذب رطوبت بعدی نشست نکند. بطورکلی درصورت سست بودن زمین ،باید باافزایش تکیه گاه شمع ها وجلوگیری از نمناک شدن زمین ،از نشست جلوگیری کرد.
2- چنانچه تکیه گاههای موقت نیزباید از حصول مقاومت کافی سقف موردنظر ،جهت تحمل درصورتی که باززنده سقف کمتراز350کیلوگرم برمتر مربع وطول دهانه بیشتراز 4متر باشد برای جلوگیری ازپیچش تیرهای T وبرای توزیع یکنواخت بارروی سقف تیرچه وبلوک وهمچنین درمحله هایی که بارمنفرد موجود باشد. یک کلاف میانی بتنی که جهت آن عمود بر جهت تیرچه ها ست در سقف تعبیه می شودبرای اجرای آن در وسط دهانه بین بلوک ها فاصله حداقل 2میلی گرد یکی بالا و یکی پایین قرارمی دهند. میلگرد بالارابه میلگردبالایی تیرچه ومیلگردپایین راهم به آهنهای مارپیچ تیرچه متصل می نمایند. واین فضا بعداز آنکه بوسیله بتن پرشور مانند تیری عمودی بر تیرچه ها قرار گرفته ودربرابر نیروهای فوق مقاومت خواهد کرد . برای بارهای زنده بالاتر از 350کیلوگرم برمترمربع وبرای دهانه های بیش از 6متر دو عدد کلاف میانی بافاصله های مساوی درنظرمی گیرند..
تعبیه سوراخ درسقف
برای عبور کانالهای تاسیساتی نظیر کانال کولر ،کانالهای فاضلاب وغیره باید حتی لمکان سعی شود.که عرض کانالها ازیک بلوک تجاوز نکند برای این امر کافی است که پیش از بتن ریزی (دال بالایی ) در محل سوراخ جعبه ای چوبی قرارداده ودوران بتن ریخته شود پس از گرفتن بتن قالب را خارج می نماییم نانچه عرض سوراخ ازفاصله بین دوتیر چه بیشتر باشد باید تیرچه مربو به آن قسمت را قطع کرد ومیلگردهای تیرچه رابوسیله اطراف تحمل می نمایند. میلگردهای آرماتور های عرضی باید دقیقا محاسبه شده وطبق نقشه اجراگردد.
بعدازبلوک چینی باید میلگردهای ممان منفی گذاشته شده واین میلگردها که دوتیرچه مقابل رابه همدیگر متصل می نمایند. بایدبه میلگردفوقانی تیرچه محاسبه شود. بایددقت شودکه تیرچه های هانه مجاور حتما مقابل همدیگر قرار گیرند. تابستن نیلکردهای ممان منفی به سهولت امکان پذیر شود. چنانچه اجبارا تیرچه ها مقابل همدیگر واقع نشوند. بایدبرای هر تیرچه میلگرد ممان منفی جداگانه درنظرگرفت بطوریکه نیمی از آن میلگرد روی تیرچه ونیم دیگر آن داخل بتن سقف قرار گیرد.
سقف های طره ای ( کنسول )
درمواردی که احتیاج به طره ( کنسول ) می باشد بهتر است که طول کنسول بیشتراز 4/1را دهانه سقف مجاور آن نباشد ، سقف تیرچه وبلوک طره ای را می توان به دو صورت اجرا کرد. درحالت اول تنها تیرهای اصلی ( بتنی یافلزی ) بصورت طره است. ودوانتهای تیرچه براین تیرهای طره ای قراردارند. دراین صورت ، تیرچه باتیرچه سقف های معمولی فرق ندارد. ومسائل اجرا ومحاسبه آن وجه تمایز نخواهد داشت.
درحالت دوم معمولا تیرچه ها بصورت یکسره است وآن قسمت که درخارج تکیه گاه واقع است. بشکل طره عمل می کند. دراین حالت مطابق شکل باید کلاف لبه درانتهای سقف طره ای اجرا شود. ، سپس برخلاف سقف های معمولی ناحیه کشش مقطع تیر T دربال وناحیه فشاری درجان تیرقرار خواهدداشت. بنابراین باید آرماتورهای کششی دربال قرار داده شود. لازم است یادآوری شودکه نسبت ضخامت سقف طره ای به طول آزاد آن نباید کمتراز 10/1 باشد بعداز کارگذاری تیرچه وبلوک ها باید میلگردهای ممان منی را قرارداد باید دقت کرد . که کلیه بارهای این قسمت بوسیله همین میلگردهای حرارتی کارگذاشته شود. که این میلگردها برای توزیع باروجلوگیری ازترک خوردن بتن سقف دراثر تغییر حجم بتن دراثر تغییرات مورداستفاده قرار می گیرد.
درمورداجرای سقف درفصل سوم توضیحات بیشتری ارائه شده است .
جزئیات بتن پوششی سقف تیرچه بلوک
بعلت پیشرفت ساختمانهای بتنی در اغلب کشورها آزمایشگاهها وانستیتوهابتن بطور مداوم مشغول آزمایشات مکررروی انواع واقشام سازه های بتنی می باشند که نتیجه این آزمایشات بصورت نشریه هایی بنام آیین نامه بتن در دسترس قراردارد.
بتن :
سنگی است مصنوعی که از مواد سنگی ( شن ماسه ) آب وسیمان تشکیل شده وبعلت روانی شکل قالب خود درمی آید .
مصالح سنگی که دربتن استفاده می شود. شن وماسه می باشد. که درحدود 80درصد حجم بتن را تشکیل می دهد . قسمت اعظم مقاومت بتن بستگی به مقاومت شن وماسه دارددرنتیجه باید درانتخاب معادن شن وماسه جهت بتن ریزی های بزرگ نهایت دقت را بعمل آورد.
شن وماسه موردنیاز در بتن معمولا یا رودخانه ای هستند یعنی ازبستر رودخانه جمع آوری می شوند. که معمولا گردگوشه هستند ویه همین خاطر براحتی درهنگام بتن ریزی روی هم جابه جا می شوند. ویا باخردکردن سنگهای بزرگ تولید می شوند. که اینگونه مصالح گردگوشه نبوده بلکه تیز گوشه یوده و سطح ناصاف دارند که این خود اصطکاک داخلی قطعه رابالا برده وموجب مقاومت بیشتر قطعه می شود. دربتن مصالح دیگری مانند پوکه معدن یاسنگ آتشفشانی متخلخل که معروف به مصالح سبک است استفاده می شود. ویا سایر مصالح که درحیطه کا رسقف های تیرچه وبلوک نیست.
مسائل مهم دیگری که د رمقاومت بتن تاثیردارد . دانه بندی شن وماسه هستند یعنی اینکه چه مقدار دانه ها ریز دانه هستند تا فضای خالی بین دانه ها درشت تررا پرنموده وجسمی توپر و محکم بدست آید بطورگلی می توان گفت که هرقدر شکل دانه به کره نزدیک تر باشد برای مصرف دربتن مناسب تر می باشد . وجوددانه های دراز ویا صفحه ای شکل در بتن مناسب نیست زیرااین دانه ها زودتر از سایر دانه ها می شکند بایددقت داشت که درشن وماسه راگفت و مانع تماس مستقیم سیمان ودانه ها راگرفته وباعث چسبیدن انها به یکدیگر می شود. بنابراین هرچه دانها ریزترباشند. به دلیل افزایش سطح تماس مصرف سیمان افزایش می یابد .
آب در بتن داری سه نقش عمده است 1- سیمان درمجاورت آب شروع به فعالیت میکند . 2 – آب سطح دانه های سنگی راتر می کند وباعث افزایش لغزش روی هم می می شود 3- آب باعث روان کردن بتن می شود.
بدیهی است فقط آب قسمت اول دربتن باقی می ماند وآب در قسمت دیگر به مرورتبخیرمی شود وجای ان بصورت فضای خالی که بصورت تارهای موئین است باقی می ماند که این خود باعث پوکی بتن شده وباعث ضعف قطعه بتنی می شود. به همین دلیل باید به مقدار آب مصرفی توجه داشت وهمچینن به میزان آب موجوددرشن وماسه یعنی همان رطوبت آنها آبی که دربتن مصرف می شودآب آشامیدنی است زیرا هرنوع ناخالصی درآب بررروی مقاومت بتن تاثیرمی گذارد .
سیمان :
سیمان واژه لاتینی است که از کلمه " سمنت " گرفته شده ومعنی آن خرده سنگ می باشدکه یک ماده چسبنده است و بهترین نوع آن ، سیمان پرتلند است که خود پنج نوع دارد.
نسبت اختلاط اجزاء بتن
منظورازنسبت اختلاط اجزای بتن ان ست که نسبت مناسبی برای شن وماسه بدست آورد تادانه های ریز تر فضای بین دانه های درشت ترراپیداکندوتعیین مقدارلازم آب تابراحتی درقالب جاگرفه ودورمیلگرد هارا احاطه نموده وکلیه فضای خالی را پرکند ودرمجاورت آن فعل وانفعالات شیمیایی سیمان شروع شود. وبالخره تعیین مقدار سیمان مورد لزوم برای بدست آوردن بتن با مقاومت کافی که بتواند بارهای وارده را تحمل نماید رایج ترین نسبت اختلاط اجزاء بتن درایران نسبت حجمی برای شن وماسه و نسبت وزنی برای سیمان می باشد. درتعیین نسبت شن وماسه و /اب بهتر است که به نتایج آزمایشگاهی تکیه شود و آن بدین گونه است که با سیمان ثابت وتغییردادن نسبت های شن وماسه مکعب هایی ازبتن ساخته ومقاومت 28روزه هرمکعب راتعیین کرده و بهترین نسبت اختلاط رابه این شکل تعیین می کنند. حتی المقدور برای ساختن بتن حتی به مقدار کم باید از ماشین های بتن سازی ( بتونیر) استفاده نمود. باید دقت شود زمان مخلوط کردن کلیه دفعات بتن سازی مساوی باشد وتقریبا هربار5/1 دقیقه بعدازاضافه نمودن آخرین جزء بتن به دستگاه فرصت داده شود . تا شن وماسه رامخلوط نماید. بهتراست تمام محتویات دیگ بوسیله دمپر ویاوسایل دیگر به محل بتن ریزی برده شودوازریختن بتن روی زمین خودداری شود چون ممکن است دانه بندی بتن را بهم بزند.
قبل از بتن ریزی باید کلیه تیرچه ها وبلوک ها ومیلگردهای ممان منفی وحرارتی با نقشه ها کنترل شود و همچنین محل بن ریزی باید عاری از خاک وموادزاید باشد. کلیه قسمت ها قالب بندی باید به دقت بازدید شود. ازاستحکام تیرها وقالب ها وشمع ها باید مطمئن شویم زیرا تا چند روز کلیه وزن بتن وتیرچه ها وبلوک ها را همین قالب ها تحمل می کنند. واگرنقطه ضعفی درآن باشد. که نتواند باربتن را تحمل نماید ودرموقع بتن ریزی شکسته وفروریزد ضررهای مالی بزرگی بکاروارد خواهدشد. اگرقالب ها چوبی باشند. بایدقالب روغن کاری شود. تاموقع بازکردن قالب ها براحتی ازبتن جدا شود. وعلاوه بر آن قالب روغن کاری شده آب بتن را نمی مکد . بهتر است از قسمتی که به مرکز تهیه بتن نزدیک تر است شروع به بتن ریزی کرد ودردالها وسقف باید با کوبیدن مداوم بتن رابه تمامی گوشه های قالب راهنمایی کرد و باید سطح انرا کاملا ماله کشی روی میلگردها رعایت شود.
حالت انعطاف پذیری ومتری دارند و با ملات ماسه سیمان انجام می شود بندکشی دیوارهای آجری نما علاوه بر افزودن بر زیبایی دیوار باعث مقاومت بیشتر دیوار و جلوگیری ازخالی شدن بندهای آجر و نفوذ احتمالی حشرات در آنها می شود نماهای آجری بندکشی شده را براحتی می توان با پاشیدن آب بر روی آنها شسته واز گردو غبار پاک کرد بندکشی دیوارهای آجری به اشکال مختلف توپر، توخالی گردو یا برجسته می توان انجام داد برای درست کردن ملات بندکشی ، سیمان ، اخری (دوده ) وسیلیس (رودخانه ای ) و آب را با هم مخلوط می کنند و فاصله بین بندها را با این مخلوط به کمک فنر بندکشی پرمی کنند لازم به ذکراست که قبل از بندکشی سطح دیوار آجری را خوب آبخور می کنند و بعد از بندکش سطح دیوار را بوسیله گونی خوب تمیز می کنند .
قرنیز
هر نوع سایبانی را که بالای پنجره ها یاروی دیوارها ساخته شود در اصطاح بنایی قرنیز می گویند که وظیفه اصلی آن ، جلوگیری از نفوذ آن باران و برف به دیوارها و در نتیجه محافظت از آنهاست قرنیز معمولا در چند مورد در ساختمان اجرا می شود جان پناه پشت بام و روی دیوارهای حیاط ـ کف پنجره و بالای پنجره و بالای پنجره .
قرنیزهای خارجی باید از مقاومت کافی در مقابل آب باران ، برف و ضربه های احتمالی برخوردار باشند . بطورکلی مصالحی که در ساختن قرنیز بکار می روند عبارتند از : بتن ، سنگ ، آجر ، موزاییک ، چوب ، انواع ورقهای گالوانیزه ، آلومینیم ، فایبر گلاس و سفال ،
طریقه اجرای قرنیز بتنی دست انداز پشت بام و دیوار حیاط : حداقل ضخامت قرنیز بتنی روی دیوار 5 سانتی متر با شیب حداقل 5 درصد است که بصورت یک یا دو طرفه ساخته می شود سیمان مصرفی در هر متر مکعب بتن 250 کیلوگرم است برای جلوگیری از نفوذ آب ، در لبه آن ، آب چکان مثلثی یا نیمدایره بوجود می آورند آب چکانهای مثلثی از نوع دایره مناسب ترهستند برای اجرای قرنیز بتنی از قالب چوبی یا نبشی فلزی استفاده می کنند قالب را بوسیله آجرو گچی ، کنار دیوار نگه می دارند برای بوجود آوردن آب چکان ، در کف قالب ، تخته های مثلثی شکل یا نیمدایره قرار
می دهند . بتن باید به آرامی در قالب ریخته شود تا آنرا جابجا نکند و همچنین به اندازه کافی کوبیده شود تا متراکم شود پس از گرفتن کامل بتن قالب را باز می کنند و بوسیله تخته ماله ، یک لایه اندود پودر و خاک سنگ و سیمان روی آن می کشند رنگ سیمان با توجه به نمای مورد نظر انتخاب می شود گاهی اوقات قرنیز بتنی را روی زمین بطور پیش ساخته درست می کنند به این شکل که دو نبشی را به فاصله لازم از هم قرار داده و بوسیله آجر آنها را محکم می کنیم وداخل آن را با ملات ماسه و سیمان پرمی کنیم و بعد از خشک شدن آن و باز کردن قالب آن با یک جسم تیز زیر قرنیز را خراش می دهیم تا هنگامی که روی دیوار قرار می دهیم خوب به ملات روی دیوار بچسبد .

اندود گچ و خاک :
از این اندود برای پوشش سطوح جانبی وسقف در قسمتهای داخلی ساختمان استفاده می شود بطور کلی سطوح آجرکاری بخصوص نوع گری چینی آن دارای ناهمواریهایی است که با اندود کردن آن سطوح کاملا صاف و یکنواخت می شود برای ساختن ملات گچ و خاک ، خاک رس معمولی سرند شده و کاملا خشک به نسبت مساوی با گچ مخلوط و برای استفاده آماده می شود چنانچه مقدار خاک از گچ بیشتر باشد خطر ترک برداشتن اندود وجود دارد که باعث تکه تکه و جدا شدن اندود از سفتکاری می شود .
نشانه گذاری یا اجرای کرم بندی :
1- ابتدا گرد و خاک روی سطح دیوار را که سیب نچسبیدن ملات اندود به سفتکاری می شود کاملا جارو کرده و سطح سفتکاری را کاملا مرطوب می کنیم .
2- برای تخت بودن و همچنین شاقول بودن سطح ، قبل از شروع مراحل اندود کاری باید قائم و یا غیر قائم بودن دیوار بررسی شود .
3- به سطوح تورفتگی اصطلاحا قوز و یا سینه گفته می شود که با ریسما نکار کشی مناسب ، ضخامت کرم در سه کنج ها تعیین می شود .
4- گونیا کردن دیوارهای داخلی یک فضا در کرم بندی بوسیله چهارنیمه آخر با رعایت 5/2 سانتیمتر فاصله از سفتکاری انجام می شود . باید توجه شود که اگر چنانچه دیوار پیش آمدگی و یا تورفتگی داشته باشد با کم و زیاد کردن ضخامت کرم این نقص بر طرف خواهد شد و چناچه ضخامت ملات اندود از 7/1 سانتیمتر کمتر باشد رجهای آجرکاری و یا اجزاء سفتکاری در دیوارهایی که با بلوک ساخته می شود مشخص خواهد شد که این نقص اصطلاحا داغ آجرکاری گفته می شود .
کرم بندی بر سطح دیوار : نیمه آجر را به اندازه 5/2 سانتیمتر فاصله از هر طرف در نبش دیوار قرار دهیم .
و نیمه آجر در ضلع مجاور با فاصله ذکر شده از هر طرف در نبش دیوار گذشته می شود در ظرف گچسازی به اندازه لازم گچ و خاک درست کرده و آنرا ورز می دهیم تا بشکل خمیری سفت در آید . با یک دست نیمه آجر را نگهداشته و با دست دیگر ملات را در فاصله بین نیمه آجر و دیوار قرار دهیم .با گرفتن ملات با ضربه زدن بوسیله تیشه ، نیمه آجر از کرم گچی جداشده و سپس بوسیله تیغه ماله و یا لبه کمچه زائده ها کرم را می تراشند بین دو کرم ساخته شده زیری ریسما نکشی می شود . با توجه به موارد ذکر شده کرم میانی و بالایی نیز ساخته می شود در کرم بندی بالایی بوسیله ماله ، ملات آماده در انتهایی ترین ناحیه بالایی در راستای کرم زیرین کشیده می شود وسطح کرم را به ضخامت 5/2 سانتیمتر صاف می کنند بعد بوسیله شاقول کردن قائم سازی دو کرم بالایی وزیری انجام می شود .

شمشه گیری :
در ظرف گچ سازی به اندازه یک پنجم آن آب ریخته مخلوط گچ و خاک روی سطح آب پاشیده می شود پس ورز داده می شود با یک دست ماله را گرفته و با دست دیگر ملات را از داخل ظرف بر می داریم . و از پایین به بالا دربین دو کرم کشیده ملات اضافه را با ماله به طرفین پف می کنیم تا سطح دو کرم کاملا پر شود شمشه را روی دو کرم تحتانی و فوقانی با ضرب می چسبانیم بطوریکه ملات اضافی از اطراف شمشه مستقر شده بین دو کرم بیرون بزند معمولا برای راحت جدا شدن شمشه لاشه آجر در زیر شمشه قرار می دهند که پس از گرفتن ملات ،لاشه آجر را خارج کرده و از ناحیه سر شمشه بوسیله تیشه زده و شمشه براحتی از کار جدا می شود .
شمشه گیری بخش دوم سپس ناحیه میانی بنا به اصول گفته شده انجام می گیرد به همین شکل سطوح گسترده دیوار اجرای اندود گچ و خاک در بین شمشه ها
در ظرف گچ سازی به اندازه یک سوم آن آب ریخته و مخلوط گچ و خاک به سطح آب می پاشیم بطوریکه یک طرف ظرف آبدار باقی بماند . پس از ورز دادن سمت کم آب ملات را با یک دست برداشته روی ماله گذاشته و با ضرب به سطح آجرکاری کشیده بطوریکه ملات پراکنده نشود . پس ماله را بالا می کشیم ملات کشی پی در پی و با سرعت انجام می شود . ماله از چپ به راست به چپ و از پایین به بالا کشیده می شود تا با تخت سازی ملات ، متن شمشه ها پر شود با شمشه کش کردن سطح بین شمشه ها اضافه ملات سطح کار بوسیله شمشه بالا کشیده می شود ضمنا سطوح گرد مجددا بوسیله ملات شل پر شده و عمل شمشه کش کردن تکرار می شود سطح اندود کاری باید کاملا مسطح اما زبر باشد این حالت پیوند رویه گچکاری با اندود آستر گچ و خاک می شود در بسیاری موارد اندود عایق حرارتی در مقابل آتش سوزیها نیز هست چرا که وجود 5/2 سانتیمتر اندود می تواند پوشش مناسبی برای فولادهای بکار رفته در اسکلت و استخوان بندی ساختمان باشد
عایق کاری :
برای عایق کاری کف ، ابتدا کف بندی بوسیله ملات ماسه و سیمان کم عیار یا همان بتن مگر انجام می شود سپس قیر داغ روی کف ریخته و بوسیله پاروپهن می کنیم یک لایه گونی را روی قیر گذاشته و دوباره قیر را روی گونی می ریزیم و آنرا پهن میکنیم لایه دوم گونی را در جهت عکس لایه اول پهن کرده طوری که قیر از چشمه های گونی بیرون بزند در آخر برای سومین بار قیر داغ می ریزیم و آنرا پهن می کنیم معمولا روی قیر گونی پودر خاک سنگ می ریزیم .
موزاییک کاری :
از مخلوط کردن ماسه دانه بندی شده و سیمان با عیار 300 کیلوگرم در متر مکعب ملاتی ساخته می شود که مصرف آن در فرش کردن موزاییک سبب زیاد شدن دوام موزاییک فرش می شود موزاییک فرش بدون شیب معمولا در فضاهای داخلی ساختمانهای مسکونی فرش می شود موزاییک فرش بدون شیب معمولا در فضاهای داخلی ساختمانهای مسکونی فرش می شود کف پوش در چهار ضلع کاملا تراز فرش میشود . اندازه درز موزاییک فرش نباید از 5 میلیمتر کمتر باشد تا نشت کردن دو غاب به درون درز بخوبی انجام شود وجود درزهای تنگ و موزاییک فرش بدون درز سبب می شود که دو غاب بدرون درزهای اطراف موزاییک نرود و سبب لق شدن موزاییک فرش در اثر آمدو شد زیاد بخصوص در اثر سقوط اجسام سنگین در کف پوششها می شود دوغاب ریزی موزاییک فرش باید بلافاصله بعد از فرش کردن آن انجام شود برای پیشگیری از لق شدن موزاییک فرش هنگام کار تخته زیر پایی از نوع کاج که مزیت دارد روی سطح موزاییک فرش گذاشته می شود و عمل رفت و آمد و همچنین عمل دوغاب ریزی با استفاده از تخته زیر پایی انجام می شود بدیهی است پس از دوغاب ریزی سطح موزاییک فرش بوسیله خاک سنگ تمیز می شود این عمل سبب مکش آب دوغاب شده و علاوه بر آن سبب پایداری بیشتر موزاییک فرش می شود
کرم گذاری بوسیله موزاییک :
ابتدا ملات زیر کرم موزاییک را به اندازه 2 سانتیمتر پخش کرده و موزاییک را روی ملات پهن شده گذاشته با تخماق روی آن کوبیده تا در ملات نشت کند پس تراز را چپ و راست روی موزاییک گذاشته بطوریکه از دو جهت سطح موزاییک کاملا افتی می شود بفاصله بیشتر از دو متر کرم دلیل دیگر در ضلع مقابل همتراز و یکبار با کرم نخست گذاشته می شود پس از ترازو سازی دو کرم ویکبار کردن آنها بوسیله ریسمانکاری بین دو کرم ریسمانکشی می شود سپس ملات پخش شده و موزاییک کاری با رعایت درز به اندازه 5 میلیمتر در راستای ریسمانکار گذاشته می شود. موزاییک برای دلیل بین دو کرم از یک طرف در راستای ریسمانکار با فاصله یک میلیمتر گذاشته می شود و از ناحیه اصطلاحا پشت موزاییک بوسیله تراز دستی کوچک شمشه چهار کرده کوچک سطوح موزاییک ها و درزهای آنها شمشه کش می شود .
کرم گذاری متقابل و گونیا سازی :
کرم گذاری متقابل و سوم با رعایت یکبار سازی از راستای گونیا وتراز سازی دو کرم متقابل با یکدیگر انجام می شود و دلیل گذاری بین دو کرم اول وسوم بنا به اصول ذکر شده انجام می گیرد .
چنانچه در دلیل گذاری گونیا در دسترس نباشد و یا نیاز باشد که دلیل گذاری با گونیا مجددا کنترل شود ،با گرفتن قطرهای بین چهار کرم از دو زاویه روبرو و متقابل گونیا کردن کامل موزاییک فرش انجام می گیرد .پس از کنترل اقطار بین کرمهای متقابل تراز سازی کرم چهار از دو جفت کرم دوم و سوم نیز انجام می گیرد دلیل گذاری سوم پس از اجرای سروته برداری و کنترل اقطار بنا به اصول گفته شده در دو دلیل گذاری اول ودوم دلیل گذاری سوم نیز انجام می گیرد .

فرش کردن موزاییک به کمک ریسمانکار:
ملات بین دو دلیل بصورت تخت وبلندتر از سطح زیر موزاییک دلیل به اندازه 5 میلیمتر پخش می شود . ریسمانکار کشی کشیده بین دو دلیل انجام می شود پس موزاییک فرش با رعایت درز و قرار نگرفتن ملات بین درز ، تخماق زدن و همباد سازی در راستای ریسمانکار بنایی اجرا می شود .
محوطه سازی :
در مدت حضور من در کار آموزی ،از کارهای مربوط به محوطه سازی فقط خاکبرداری آن انجام شد .از انجا که محل پروژه از محل ورود تا محل بنایی ساختمان دارای حدود یک میلیمتر شیب بود لذا دستور کار دستگاه نظارت بر این شد که نصف محوطه خاکبرداری شود و جمعی حدود 3000 متر مربع خاکبرداری شد و مابقی کارها که شامل جدول کشی ،زیر سازی،آسفالت ،ساخت باغچه و غیره بود در آینده انجام خواهد شد .
جان پناه پشت بام:
پس از اتمام کارهای مربوط به سقف ،ذیوار جان پناه حدود 50 سانتی متر اجرا شد و بندکشی انجام شد و اطراف میلگردهای انتظار بوسیله آجر چیده شد و روی آن بسته شد و عایق کاری انجام شد .

کاشی کاری :
معمولا کاشی کاری به دو روش انجام می گیرد:1-چسباندن بوسیله چسب ،که در این روش سطح زیر کاشی کاری را بطور کاملا یکنواخت ومسطح وتراز سیمان کاری کرده و کاشی را با چسب مخصوص به این سطح می چسبانند 2-چسباندن بوسیله دو غاب ملات ماسه سیمان، در این روش ابتدال سطح پشت کاشی کاری را خوب آبخور کرده و اصولا زیر رج اول به اندازه حدود10 سانتی متر از مصالح دیگری غیر از کاشی بطور کاملا ترازساخته شده که به آن چفت سطح زیر کاشی کاری می گویند. سپس اولین رج کاشی ها را به فاصله 5/2 سانتی متر از دیوار فاصله داده و با استفاده از فتیله گل خاک رس آنها را بطور موقت نصب می کنندپس دو غاب که مخلوطی از ماسه خاکدار و سیمان وآب است به پشت کاشی ها ریخته و بصورت مرحله پشت کاشی ها را پر می کنند و بعد از هر مرحله دو غاب ریزی کاشی ها را بوسیله شمشه تراز کرده و رج های بعدی را به همین ترتیب می چینند .در پایان سطح کاشی کاری را بوسیله دو غابی از مخلوط پودر سنگ و سیمان سفید به نسبت سه به یک بند کشی می کنند و سطح کار را با گونی تمیز می کنند در ضمن قبلآ از بند کشی ابتدا سطح کاشی کاری را آبخور کرده وبعد بند کشی را انجام میدهند.

سنگ کاری
ابتدا دیواری را که می خواهیم سنگ کاری کنیم خوب آبخور کرده واصولا زیر رج اول را از سنگ دیگری که مقاومت آن در برابر رطوبت زیاد است استفاده می کنیم : زیر کار را ابتدا با ماسه خیس خورده و پودر گچ بوسیله شمشه گذاری تراز می کنیم تا سطح سنگ کاری از لحاظ افقی تراز باشد . پس اولین سنگ را در یک طرف نبش دیوار با فاصله لازم جهت دو غاب خور آن و بطور قائم وافقی تراز می کنیم و بوسیله فتیله گل رس یا میلگردهای مخصوصی آنرا بطور موقت نصب می کنیم و سنگ بعدی را در سر دیوار دیگر به همین شکل گذاشته وریسمانکشی کرده وبقیه سنگها را نسبت به ریسمان کار قرار داده وآنها را بطریقی ثابت نگه می داریم سپس پشت آنها را با دو غاب ملات ماسه سیمان طی چند مرحله پر می کنیم به این صورت که از یک طرف دو غاب ریزی را شروع کرده و مقداری دو غاب به پشت سنگ می ریزیم طوری که سنگ برنگردد و به طرف دیگر دو غاب ریزی را ختم می کنیم سپس مقداری پودر سیمان خشک بر روی دوغاب پشت سنگ میریزیم تا مقداری از آب دو غاب را بمکد و دوبار دوغاب ریزی می کنیم و این کار را بهمین ترتیب انجام می دهیم تا ناحیه دوغاب خورسنگ پر شود رج دوم و رج های بعدی را به همین شکل انجام می دهیم با این تفاوت که سعی می کنیم بندها در یک راستا نباشند . در خاتمه کار سطح سنک کاری سطح سنک کاری را خوب آبخور کرده و بوسیله پودر خاک سنگ و سیمان سفید آن را بندکشی می کنیم وسطح سنگ ها را باگونی تمیز می کنیم
نصب درب پنجره :
ابتدا دوعدد میخ در دو طرف جایگاه درب یا پنجره در پایین و هم در بالا می زنیم و ریسمانکشی کرده و دو طرف پنجره یا درب را ازسیمان به یک فاصله قرار می دهیم و بالای درب را نیز به همین شکل . درب را بوسیله گره ثابت نگه داشته و آنرا از دو طرف شاقول می کنیم و بوسیله گچ و خاک یا جوشکاری آنرا محکم می کنیم البته در این پروژه صفحاتی از قبل در دیوار جهت جوشکاری پنجره به آن در دیوار تعبیه شده بود درب و پنجره به این صفحه جوش شدند .

1

82