گزارش کار اموزی رشته ی شیمی پالایش

بسم الله الرحمن الرحیم

گزارش کار اموزی رشته ی شیمی _پالایش
فهرست مطالب

عنوان

صفحه

تعریف و تاریخچه
6
فصل اول : آشنایی با مکان کارآموزی
12
فصل دوم : ارزیابی بخش های مختلف شرکت
18
فصل سوم: آزمون آموخته ها

23

تعریف و تاریخچه دوره (کربن بلک ) Carbon black

تعریف
کربن بلک دوده ای است بسیار خالص که از سوزاندن ئیدروکربن ها در مجاورت هوای محدود تهیه می شود. این ماده نرم و ریز دارای قطری حدود 100 تا 1000 انگسترم می باشد و شامل (5/99ـ88) درصد کربن، (11ـ3) درصد اکسیژن و (1ـ01) درصد ئیدروژن می باشد.
کربن بلک یا دوده صنعتی یکی از مهمترین انواع کربن های صنعتی بوده که در آن اتمهای کربن به صورت لایه های موازی و به صورت غیر منظم بر روی هم قرار گرفته اند.
دوده از احتراق ناقص هیدروکربن های نفتی در مجاورت شعله با تجزیه حرارتی تشکیل می گردد. واکنش تولید دوده را می توان به صورت کلی زیر نشان داد.
در هنگام احتراق یا تجزیه حرارتی، هیدروکربورها با از دست دادن هیدروژن به رادیکالهای کوچکتر تجزیه شده و با ادامه این عمل ذرات کربن حاصل می گردد، با جمع شدن این ذرات، دانه های دوده را تشکیل می گردد.
در هنگام تشکیل دوده، درجه حرارت هر چه بالاتر باشد زمان تشکیل دوده کوتاه و اندازه ذرات کوچکتر خواهد شد. کیفیت دوده بستگی به اندازه ذرات دارد. بنابراین با تغییرات شرایط عمل در هنگام تشکیل دوده می توان انواع مختلف دوده با کیفیت متفاوت تهیه نمود.
البته کیفیت دوده، به نوع هیدروکربور نفتی که به عنوان ماده اولیه استفاده می شود بستگی دارد.

مشخصات کربن بلک :
انواع مختلف کربن از نظر اندازه ذرات و سطح جانبی، جرم متوسط دوده، توزیع ذرات در واحد جرمدوده، فرم ساختمان، ترکیب شیمیایی و شکل دوده با هم متفاوت می باشند.
بطور کلی سه خاصیت در تشخیص انواع کربن اهمیت دارند که عبارتند از : مساحت سطح جانبی، ساختمان و قدرت رنگ دهندگی
تاریخچه :
صنعت کربن در جهان قدمتی بیش از یکصد سال دارد که هم اکنون در اکثر کشورهای صنعتی و نیمه صنعتی انواعی از آن در خط تولید قرار دارد. از بزرگترین کارخانه های کربن بلاک می توان از کارخانه کانال واقع در آمریکا نام برد که وابسته به شرکت بوده و قادر است 60 نوع کربن تولید کند انواع کربنها براساس مواد خامی که در تولید آنها نقش داشته و روش تولید، نامگذاری شده اند.
تاریخچه تاسیس شرکت کربن ایران :
شرکت کربن ایران در شهر اهواز و در ناحیه صنعتی کارون واقع شده است. قرارداد ساخت این کارخانه پس از مطالعاتی که در جهت تامین نیاز دوده مصرف کارخانجات لاستیک سازی بعمل آمد با مشارکت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و بانک صنعت و معدن قراردادی با یکی از کارخانجات دوده صنعتی آمریکا منعقد گردید. عملیات ساختمانی با نظارت مهندسین شرکت ایران گاما و یک شرکت آمریکایی بنام سیمون در سال 1353 در اهواز آغاز گردید. که پس از اتمام کارها ساختمانی و نصب ماشین آلات در دیماه 1353 تولید خود را با ظرفیت سالیانه 14000 تن آغاز نمود.
در بدو تولید با توجه به کیفیت و مرغوبیت محصول، خیلی سریع توانست بازارهای داخلی که عمده ترین آن کارخانجات تایر سازی بود جذب نماید. به موازات پیشرفت و توسعه سریع در ایجاد کارخانجات تایر سازی لازم گردید کارخانه کربن توسعه یابد و بهیمن منظور در سال 1356 کلیه مراحل برای افزایش تولید از میزان 14000 تن به 16000 در سال انجام و شروع به خریداری ماشین آلات گردید. همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه 1357 تقریباً 80% اقلام مورد نیاز تهیه شده بود که باقیمانده آن بعلت تحریم های آمریکا بحالت تعلیق درآمد. در سال 1361 مجدداً با همت شایسته مهندسین و کارکنان شرکت کربن ایران و با کمک متخصصین شرکت ملی صنایع پتروشیمی بقیه قطعات در کشور تکمیل و توسعه مورد نظر بدون دخالت کارشناسان خارجی انجام و در نیمه اول سال 1361 با ظرفیت 19 هزار تن کار خود ادامه داد. پس از پیروژی شکوهمند انقلاب اسلامی، کارکنان شرکت کربن ایران با سربلندی و افتخار بدون حضور نیروهای خارجی تولید را ادامه داده و تاکنون نیز بدون وقفه با کمیت و کیفیت بسیار عالی کار ادامه می دهند، بطوریکه ظرفیت واحد یک به 30 هزار تن در سال رسیده که این میزان 30 درصد افزایش نسبت به میزان طراحی را نشان می دهد و کیفیت محصول نیز تا میزان صد درصد عالی بهبود یافته است. در آن زمان 80% سهام شرکت کربن ایران متعلق به شرکت ملی صنایع پتروشیمی ، 10% به بانک صنعت و معدن و 10% دیگر آن متعلق به بنیاد مستضعفان بود. با توجه به نیازهای روزافزون کارخانجات داخلی به محصولات دوده صنعتی و همچنین اهمیت صادرات و تامین ارز و همسو شدن با شتاب رشد اقتصادی کشور، گسترش کارخانه کربن مورد توجه قرار گرفت و در سال 1368 طرح دوده صنعتی با هدف ایجاد یک کارخانه مشابه در مجاورت کارخانه فعالی به تصویب رسید.
بودجه اولیه معادل 13200 میلیون ریال و 20 میلیون دلار و ارزش وارداتی محصولات معادل 21 میلیون دلار در سال پیش بینی گردید. کلیه مراحل طرح شامل مطالعات اولیه طراحی، نصب و راه اندازی توسط متخصصین و کارشناسان مجرب ایرانی انجام گرفت و طبق برنامه ریزی بعمل آمده در آذر ماه سال 1373 با حضور جناب آقای هاشمی رفسنجانی ریاست محترم جمهوری وقت راه اندازی و با ظرفیت سالیانه 21 هزار تن در خط تولید قرار گرفت. در حال حاضر شرکت کربن ایران با دو واحد تولیدی و با ظرفیت تولید 50 هزار تن دوده صنعتی در سال مشغول بکار می باشد.
براساس سیاست خصوصی سازی دولت جمهوری اسلامی ایران، آن شرکت در اسفند سال 1373 از شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام تبدیل و سهام آن به تعداد 29.000.000 سهم از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار به مردم عرض گردید. در حال حاضر شرکت کربن ایران (سهامی عام) با سرمایه 29.070 میلیارد ریال یکی از شرکتهای معتبر در صنایع تولید کشور و سازمان بورس اوراق بهادار تهران می باشد بطوریکه قیمت سهام آن از سال 1378 تاکنون حدود 12 برابر رشد داشته است.
تولید دوده در ایران
در حال حاضر دو شرکت در ایران در امر تولید دوده اشتغال دارند.
1ـ شرکت کربن ایران واقع در اهواز با ظرفیت سالانه بیش از 44000 تن و قابل دسترسی تا 60000 تن .
2ـ شرکت دوده صنعتی پارس واقع در ساوه با ظرفیت سالانه 15 تا 20 هزار تن
موارد مصرف کربن بلاک
کربن بلاک بنا به ترکیب شیمیایی، خواص رنگ دهی ، اندازه ذرات و خواص کلوئیدی آن در صنایع مختلف مخصوصاً صنعت لاستیک بطور گسترده و وسیع مورد استفاده قرار می گیرد. حدوداً 30ـ25 درصد وزن لاستیک را کربن تشکیل می دهد، نه تنها این ماده بعنوان پرکننده در این صنعت استفاده می شود بلکه با توجه به خصوصیات مختلفی که دارا می باشد به آن استحکام قابل توجهی می بخشد از زمان کشف این خاصیت کربن بلاک توسط موت تا کنون مصرف کربن بلاک بطور تدریجی سیر صعودی داشته است.
بیشترین استفاده کربن بلاک پس از صنعت لاستیک سازی در صنایع جوهر سازی بخصوص برای چاپ روزنامه، رنگ سازی و پلاستیک می باشد.
کربن بلاک اغلب در پلاستیک و تولیدات به آن جهت رنگ بخشیدن، محافظت در مقابل حرارت محافظت در مقابل فساد ناشی از تشعشعات ماوراء بنفش، خصوصیات الکتریکی و همچنین خاصیت استحکام بخشی مورد استفاده قرار می گیرد و بعضاً در صنعت بعنوان ماده احیا کننده نیز بکار می رود.
در حال حاضر تولیدات شرکت کربن، خوراک بیش از 200 تولید کننده داخلی در رشته های تولید لاستیک ترمیم تایر، کفش، سیم و کابل ، قطعات اتومبیل، لوله سازی ، باطری سازی ، رنگ، مرکب ، پلاستیک و غیره می باشند.
فرآیند تولید و مواد اولیه
اصول کار تولید کربن براساس احتراق ناقص یک روغن سنگینی که حدود 90 درصد آن را ترکیبات چند حلقوی تشکیل می دهد بنا گردیده است.
این روغن قبلاً از پالایشگاه آبادان تامین می شد اما در زمان جنگ تحمیلی و از کار افتادن این پالایشگاه متعاقباً با تلاش و پیگیری متخصصین ، روغن دیگری بنام فور فورال اکستراکت و با ترکیبی از قطران مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر روغن های مورد نیاز کارخانه پالایشگاه های آبادان، تهران، نفت پارس، بهران، پتروشیمی اراک، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی بندر امام و ذوب آهن اصفهان و سپاهان اصفهان تهیه می گردد.
مواد اولیه و اصلی تهیه دوده صنعتی روغن می باشد و علاوه بر آن در پروسس تولید از آب که از منابع شهری و گاز طبیعی که از منطقه مارون و هوا که توسط بلورها تامین می گردد استفاده می گردد.
صادرات کربن
شرکت کربن با تولید 50 هزار تن دوده صنعتی و فروشی حدود 42 هزار تن می تواند مازاد فروش داخلی خود را به خارج از کشور صادر نماید.
مهمترین پارامترهایی که شرکت کربن ایران را به صادرات خود ترغیب می کند عبارتند از :
1ـ کسب درآمد ارزی
2ـ تقویت موقعیت خود در بازارهای جهانی
3ـ اجرای طرحهای توسعه ای
4ـ بالا بردن کیفیت محصولات خود
5ـ استفاده از تکنولوژی روز
در راستای موارد ذکر شده، شرکت کربن ایران در سال 1377 بطور جدی در جهت صادر نمودن محصولات خود گامهای موثری برداشت . حضور فعال در نمایشگاههای بین المللی و سمینارهای کربن که هر دو سال یک بار در یکی از کشورهای عمده تولید کنده کربن ایران تشکیل می گردد و همچنین ایجاد سایت انترنتی بمنظور تبادل اطلاعات با مشتریان کربن از عمده ترین اقدامات این شرکت در جهت صادرات کربن می باشد، انجام این اقدامات توانست در سال 1379 شرکت کربن ایران را با 15628 تن صادرات محصولات خود به 5 قاره جهان به عنوان صادر کننده نمونه کشور معرفی نماید که در همین راستا موفق به دریافت لوح تقدیر صادر کننده نمونه کشور از ریاست محترم جمهوری در سال 80 نیز موفق به دریافت لوح تقدیر صارد کننده نمونه استان از وزیر محترم صنایع گردید.
حفظ محیط زیست
یکی از معضلات دنیای صنعتی آلوده شدن محیط زیست بدست انسانهای می باشد ولی دست اندرکاران صنعت می توانند با بکارگیری فنون پیشرفته سهم خود را در آلوده کردن محیط زیست به حداقل برسانند. از آنجائیکه ماهیت فیزیکی دوده صنعتی با قدرت سیاهی فوق العاده بالا همواره سبب شده است که ساکنین همجوار کارخانه هرگونه سیاهی را ناشی از انتشار دوده در فضا قلمداد کنند، با اطمینان ادغان می گردد که کارخانه کربن طی سالهای اخیر موفق شده است که آلاینده های خود را به نحو رضایت بخش مهار نماید. از عمده ترین اقدامات انجام شده عبارت است از :
1ـ فرآیند تولید با استفاده از سیستم نوین d.c.s بصورت کامپیوتری تحت کنترل قرار گرفته است که این کار با استفاده از دانش فنی متخصصین کارکنان کارخانه انجام گرفته است، استفاده از سیستم مذکور گام بزرگی صنایع عظیم پتروشیمی محسوب می گردد.
2ـ احداث تصفیه خانه پساب بسیار مدرن به هزینه 5/2 میلیارد ریال که شامل تصفیه فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی می باشد. در حال حاضر کلیه آبهای سطحی ، صنعتی و فاضلاب انسانی به حوضچه های تصفیه خانه پساب هدایت شده و پس از اجرای فرآیند فیزیکی و شیمیایی آب تصفیه شده شفاف به مجاری فاضلاب شهری فرستاده می شود.
3ـ به منظور جلوگیری از انتشار دوده در فضای کارخانه علاوه بر استفاده از فیلترهای نوع مرغوب اقدام به خرید و نصب دستگاه تمام اتوماتیک بسته بندی به بملغ 5/2 میلیون مارک آلمان گردید که کلیه مراحله بسته بندی و چیدن پاکتها و پلاستیک پیچی پاکتها توسط آن انجام می گیرد که توانسته است از انتشار دوده در سطح کارخانه جلوگیری نماید.
4ـ استقرار نظام مدیریت کیفیت از سال 1376 و نظام مدیریت محیط زیست از سال 1377 بمنظور بهینه سازی فعالیتهای و اقدامات فرآیندی در جهت نظام های استاندارد بین المللی از دیگر اقدامات می باشد.
در راستای این فعالیتها، شرکت کربن ایران در سال 1379 موفق به دریافت لوح صنعت سبز از سازمان محیط زیست گردید که یکی از مهمترین افتخارات این شرکت می باشد. همچنین در سال 1380 موفق به دریافت لوح تقدیر تولید کننده نمونه از ریاست محترم صنایع گردید.
ضمناً از سال 1380 شرکت کربن موفق به دریافت پروانه کاربرد علامت استاندارد تشویقی محصول گردید که متعاقب آن لوح تندیس طلایی استاندارد را از مدیر کل استاندارد دریافت نمود.
فصل اول

یکی از تیره ترین موارد شناخت شده در طبیعت دوده است این دوده تشکیل شده از کربن، اکسیژن هیدورژن وسولفور این ماده مهم تشکیل دهنده آن کربن است که99ـ90% از آن را کربن تشکیل می دهد.
یکی از موارد استفاده دوده در صنایع پلاستیک سازی است که در آنجا به عنوان مواد تقویت کننده است.
به علت آنکه در صنایع پلاستیک سازی افزودن آمیزه های پلاستیکی که از ضروریات است در این صنعت کائوچو بندرت تنهایی بکار می رود وجهت ساخت فرآورده های لاستیکی باید مواد دیگری باآن مخلوط گردد تا قابل وشکل گیری پخت گردد تا خاصیت های فزیکی آن افزایش بیابد چناچه کائوچو به تنهایی با مواد پخت مخلوط گردد وپخه شود از خواص فیزیکی خوبی برخودار نیست جهت تقویت وافزایش خواص لاستیکی باید مواد تقویت کننده دوده می باشد. که سبب افزایش خاصیت لاستیکی وطول عمر لاستیک می گردد.
در چند سال گذشته دوده فقط نقش تقویت کننده ئی وافزودن آن باعث افزایش قیمت لاستیک می گردد ولی امروزه به علت وابستگی آن به منابع نفتی وانرژی و انرژی زیادی که در تولید آن مصرف می شود قمت آن بالا رفته و دیگر امروزه سبب کاهش قیمت نمی شود بلکه یک عامل تقویت کننده compoundهای تایرکه باعث تقویت قدرت ومقاومت ماشین می شود استفاده می گردد.
در این روش گاز طبیعی از داخل کانال های آهسته عبور داده تا کم سوخته می شوند.
از جمله خصوصیات این نوع PH می باشد.
کربن بلاک Carbon black
این کربن، نوع دیگری از کربن بی شکل (Amorphous) می باشد که از سوختن ناقص یا از تجزیه حرارتی گازهای طبیعی و یا روغن های نفتی ایجاد می گردد.
و این نوع کربن در کلیه حلاهای نامحلول است.
ترتیب قرار گرفتن گرافیت کریستال اتم های کربن در سه نمونه کربن مهم بدین صورت می باشد که در هر سه نمونه با هم تفاوت هایی دارد.
(Diamond) در الماس : ساختمان face – centeral cubic برخورد مرکزی دارد. در گرافیت بصورت لایه های موازی از موقعیت های منظم قرار دارند بطوریکه لایه سوم در برابر لایه اول و لایه دوم منطبق با لایه چهارم است.
و اما در ساختمان دوده بصورت لایه های که موازی یکدیگرند ولی (carbon black) چرا از یکدیگرند و بطور نامنظم قرار دارند.
کربن به روش های مختلف تولید می گردد که انوا کربن ها در اندازه ذرات متفاوت کمتر از 100 تا 4000 ایجاد می شود.
Carbon black براساس نوع تولید به دسته های زیر تقسیم می شود.
الف : CHNNEL BLACK
در این روش گاز طبیعی از داخل کانال های آهنی عبور داده می شود و با شعله کم سوخته می شود.
از جمله خصوصیات این نوع کربن PH پایین تر ـ مواد فرار زیاد و ساختمان بشکل زنجیره ای بین ذرات آن است و کوچکترین اندازه ذرات را دارا می باشد.
و بزرگترین مساحت سطح را نسبت به هر ماده صنعتی دیگر را دارد. و مهمترین ماده اولیه مورد استفاده گازهای طبیعی است.
و در این نوع کربن درجه بندی تجارتی کربن براساس خوراک اولیه مصرفی اندازه و رنگ آن انجام می گیرد.

pH
Supface area
N2 adsorpation
Average
partcle diameter (A)
Symbol
انواعی از
channel back
3-4
1000-400
90-140
HCC
High color channel
4-5
550-320
150-170
MCC
Medium color channel
5
140-100
220-290
RCC
Regular color channel
5
100
290-300
EPC
Easy processing channel 300
5
110-120
250-280
MPC
Medium processing channel
4
200-210
230-250
MFC
Medium processing channel
3.5
300-360
220-280
LFC
Long – flow channel

خصوصیات شیمیایی این نوع کربن

ASH%
S%
VOLATILE
H%
O%
C%
TYPES
–
–
18
0/4
11/2
88/4
HCC
–
–
12
0/8
8/7
90
LFC
0/02
0/2
5
0/6
5/3
95/6
EPC
–
–
5
0/6
6/3
95/2
PEINFORCING

CHANNEL

و موارد استفاده آن در صنایع پلاستیکی به عنوان تقویت کننده است بطوریکه مقاومت آن در مقابل ساییدگی و روغن را افزایش می دهد این نوع کربن بطور وسیع استفاده نمی شود و از جمله موارد کاربرد آن دوره های EPC و MPC در TREAD تایر ، پاشنه کفش و قطعات مکانیکی می باشد.

ب : THERMAL BLACK
در این روش گاز طبیعی تجزیه حرارتی شده و تولید دوده می نماید این دوده بصورت ذرات نسبتاً ریز و درشت می باشد و خوراک اولیه گاز طبیعی است.

pH
Supface area
N2 adsorpation
Average
partcle diameter (A)
Symbol
انواعی از
channel back
9
13
1800
Ft
Fine thermal (n-880)
8
7
4700
Mt
Medium thermal (n-99)

خصوصیات شیمیایی این نوع کربن

ASH%
VOLATILE
S%
O%
H%
C%
Simbol
0/1
0/01
0/5
0/5
0/3
99/2
Ft n-880
0/3
0
0/5
0/3
0/1
99/4
Mt n-990

دوده Thermal در صنایع لاستیکی برای پوشش داخلی تایر به کار می رود و موارد استفاده اختصاصی آن :
MT: در غلاف و روکش سیمی ، قطعات مکانیکی ، پوشش کفش ، تسمه ها ـ شیلنگ واشرها و قطعات مقاوم
ft: در تیوپ داخلی لاستیک طبیعی رویه روکش کفش، و قطعات مکانیکی
ج : lamp black
در سوختن مواد نفتی یا باقیمانده قطران بدست می آید خوراک اولیه anthracene oils و coal tars می باشد. این نوع دوده دارای ذرات ریزی است که ساختمان بزرگ دارند و در compundهایی با سختی بالا بکار می رود، هنگام کار دینامیکی دارای چسبندگی بالا و گرمازایی کم می باشد.

pH
Supface area
N2 adsorpation
Average
partcle diameter (A)
Symbol
انواعی از
Lampblack
3-7
20-40
650-1000
Lb
Lamp black

خصوصیات شیمیایی این نوع کربن

VOLATILE
ASH%
S%
O%
H%
C%
Symbol
0/3
0
0/02
0/2
0/1
99/7
acet

د: acetylene black
جزو طبقه بندی در thermal black می باشد که از طریق تجزیه حرارت زایی استیلن بدست می آید و خوراک اولیه استیلن است.

pH
Supface area
N2 adsorpation
Average
partcle diameter (A)
Symbol
نوع هایی از استیلن سیاه
7-5
64
420
Acet
استیلن سیاه Shawinigan

خصوصیات شیمیایی این نوع کربن

VOLATILE
ASH%
S%
O%
H%
C%
Symbol
0/3
0
0/02
0/2
0/1
99/7
acet

و از جمله موارد استفاده آن کاربردهای هادی و ضد الکتریسیته ساکن و کیسه های پخت که این کیسه های پخت تیوپ های ضخیمی هستند که قابل باد زدن می باشند و از آمیز های مقاوم در برابر حرارت ساخته می شوند.
ز: furnace black
این نوع دوده از سوخت ناقص گازهای طبیعی و ئیدروکربن ها و روغن های …. در کوره تهیه می شود اندازه این نوع کربن متوسط است. برای تقویت کردن لاستیک ترکیبی مناسب است.
این نوع دوده در شرکت کربن ایران نیز تولید می شود.
این نوع کربن مهمترین فرم دوده یا کربن بلک است و از این نوع بیش از دو نوع دیگر thermal و channel در حجم کل کربن بلک استفاده می شود.

فصل دوم

طبقه بندی و درجه بندی کربن :
طبقه بندی انواع کربن براساس روش تولید و خصوصیات ویژه کربن صورت می گیرد .
انواع کربن براساس نحوه تولید و خصوصیات ویژه کربن صورت می گیرد.
انواع کربن براساس نحوه تولید:
1ـ acetylene black
2ـ lamp black
3ـ furnace black
4ـ thermal black
5ـ channel black
مهمترین روش های طبقه بندی روش astm و cabot می باشد که نامگذاری انواع کربن براساس این دو روش است.
در روش cabot: کربن هایی که در کوره های بزرگ تولید می گردد و به نام VCLCAN3 کد بندی شدند مانند VCLCAN3 (V-3) و (V-6) VCLCAN6 و کربن هایی که در کوره های کوچک تولید می گردند و به نام STERLING کد بندی شدند.
مانند:
STERLING-SO-(S-SO)
STERLING-V-(S-V)
در روش astm
نامگذاری بدین صورت است که از یک حرف و سه عدد تشکیل شده است این حرف تاثیر دوده را روی سرعت پخت نشان می دهد.
مانند:
n-330 حرف n برای پخت نرمال .
s-330 حرف s برای پخت آهسته .
سه عددی که بعد از این حرف قرار می گیرد.
عدد اول : اندازه ذرات دوده را نشان می دهد.
مثلاً اندازه ذرات دوده ای که بین 30ـ26 nm باشد عدد 3 اختصاص داده می شود.
عدد دوم : ساختمان دوده را نشان می دهد.
از این عدد دوم می توان نتیجه گیری کرد.
اگر بزرگتر از عدد قبل باشد ساختمان دوده بالا است.
اگر برابر عدد قبلی باشد ساختمان دوده متوسط است.
اگر کوچکتر باشد ساختان دوده پایین است.
و عدد سوم یا آخر یک عدد اختیاری است.
مثلاً تغییر n-330 یعنی تاثیر دوده روی سرعت پخت نرمال دوده مذبور برای ذراتی با اندازه 26 تا 30 نانومتر است و ساختمان متوسط می باشد.
روش تولید furnace
این روش مهمترین روش تولید دوده است.
در این روش از سوخت ناقص گاز طبیعی یا ئیدروکربن های موجود در روغن دوده حاصل می شود.
براساس نوع خوراک اولیه دو طبقه بندی یا دو نوع دارند.
1ـ gas furnace
2ـ oli furnace
امروزه oil furnace در جهان سوم می باشد خیلی شبیه gas furnace باشد با این تفاوت که خوراک اولیه آن بجای گاز طبیعی از ترکیبات آروماتیکی بمانده تصفیه روغن، قطران و cfo استفاده می شود.
در حال حاضر در بیش از 70% درصد جهان از این روش برای تهیه کربن بلک استفاده می شود.
تولید دوده در این روش بخاطر % کربن در روغن های مصرفی از بازده بیشتری برخوردار است.
این روش سوخت روغن در کوره هایی از نوع عمودی یا افقی توسط یک گاز هوای کمکی جهت سوخت گاز انجام می گیرد.
روش سوختن روغن و سرد کردن در کوره :
ch2 oil (aromatice)
سوخت ناقص
h2 + آروماتیک C ch2
دوده ی حاصله از کوره پس از عبور از خنک کننده افقی وارد برج خنک کننده می شود که از آنجا توسط پاشیدن آب به دوده، کاهش حرارت صورت می گیرد.
در آنجا در واحد فیلتر گازهای حاصل از سوخت روغن از روغن جدا شده در خروجی واحد فیلتر سوزانده می شود.
دوده حاصل طی مراحلی با پاپیدن مقدار آب مناسب به صورت ساچمه می آید ساچمه های دوده در DRYER با حرارت مساعد خشک می شود و وارد سیلوها می گردد.
بازده تولید کیفیت کربن توسط فاکتورهایی زیر کنترل می گردد.
1ـ طراحی کوره
2ـ نوع خوراک
3ـ زمان برخورد
4ـ مقدار دما
5ـ مقدار هوای کمکی
6ـ مقدار جریان سیال
انواع خوراک کربن بلک در روش، oil furnace خوراک مناسب برای کربن باید حاوی حداکثر مواد معطره یا آروماتیک و حداقل ناخالصیها باشد.
خوراک های عمده صنعت کربن که طبق روش کوره ای تهیه می گردند به قرار زیر است.
1ـ محصولات CATALYIC – cracking
این محصول بنام c.f.o از پتروشیمی اراک، بندر امام ، تبریز تهیه می گردد و متوسط BMCI آن 120 است. این از شکستن مولکول های هیدروکربن های سنگین با نقطه جوش بیش از 40 فارنهایت بدست می آید که خوراک مناسبی برای تولید کربن است.
2ـ برش روغن سنگین قطران (COAL TAR)
در جداسازی، مواد فرار همراه با ذرات ذغال ، خاکستر و بخار آب وارد قطران می شوند بنابراین قطران نفت خام بعنوان خوراک کربن قابل استفاده نیست.
ولی اگر قطران خام مجدداً تقطیر گردد برش با نقطه جوش بین 400 تا 800 درجه فارنهایت آن خوراک مناسبی برای کربن بلک است.
3ـ مواد حلقوی جدا شده از روغن پایه
مواد آروماتیک حاصله از تصفیه با حلال روغن پایه، بجز روش تصفیه با گاز سریع، خوراک مناسب برای تولید کربن بلک می باشند در روش تصفیه بار حلال بسیاری از ناخالصی ها جدا می شوند.

خصوصیات مناسب هیدروکربن های خوراک کربن بلک
خوراک ایده آل برای کربن باید دارای حداکثر مواد آروماتیک و حداقل خالصی ها باشد با افزایش درصد مواد آروماتیک و بالا رفتن نسبت به C/H میزان بازده افزایش می یابد.
راندمان تولید و نسبت تبدیل خوراک به دوده تابع ضریب مرغوبیت یا BMC است.
خواص فیزیکی و شیمیایی Furnace black
مهمترین خواص دوده عبارتند از :
1ـ اندازه ذرات
2ـ ساختمان
3ـ طبیعت فیزیکی سطح
4ـ طبیعت شیمیایی مسطح
5ـ تخلخل
از این خصوصیات اندازه ذرات و ساختمان دوده از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که با این خصوصیات انواع کربن از یکدیگر شناسایی درجه بندی می گردند.
1ـ اندازه ذرات
منظور از اندازه ذرات دوده اندازه اتم کربن نیست بلکه منظور اندازه خوشه (دسته ) آن است.
این خصوصیات تاثیر زیادی روی خواص مکانیکی لاستیک دارد. برای تعیین اندازه ذرات از الکترون ماکروسکوپ استفاده می شود.
ولی از آنجائیکه ذرات کروی هستند با روش جذب هم می توان سطح قابل تماس دوده را تعیین کرد و از این طریق اندازه ذرات را محاسبه نمود.
بهترین روش جذب، روش bet می باشد که در آن از نیتروژن استفاده شده است. ولی به علت سهولت کار از روش جذب ید استفاده می شود.
در این روش دوده در تماس با محلول ید با نرمالیته مشخص قرار می گیرد. علت جذب ید توسط دوده مقدار نرمالیته آن تغییر می کند که با توجه با آن سطح قابل تماس دوده محاسبه می شود.
هر چه ید جذب شده بیشتر باشد سطح قابل تماس بیشتر و اندازه ذرات کوچکتر است.

2ـ ساختمان
منظور از ساختمان پیوستگی ذرات دوده صورت زنجیره های طویل و مجموعه های سه بعدی است که در مرحله تولید کربن بلک ایجاد می شود دوده صورت ساختمان کوچک ـ ساختمان متوسط و ساختمان بزرگ تولید می گردد. هر چه ساختمان دوده بزرگتر باشد. شکل تجمع بی نظم تر است بنابراین قابلیت بسته بندی این تجمعات کمتر است.
3ـ طبیعت فیزیکی سطح ذرات
همانطور که می دانیم اتم های کربن در کربن بلک بصورت سطوح لایه ای هستند وقتی این لایه ها به صورت منظم باشند و کمترین نقصی در آنها نباشد قدرت مقاوم بخشی دوده کم می شود از طرف دیگر وقتی این لایه ها بصورت نامنظم هستند قدرت مقاومت بخشی دوده زیاد می شود این ممکن است به علت وجود مقدار زیاد کربن بصورت غیرگرافیکی باشد. در گرافیت لایه ها بطور منظم کنار هم قرار می گیرند ولی در دوده به شکل نامنظم هستند.
4ـ طبیعت شیمیایی ذرات دوده
90 تا 99 درصد کربن بلک اتم کربن است دیگر اجزاء آن هیدروژن و اکسیژن هستند ئیدورژن از سوختن هیدروکربن مصرفی بدست می آید و بنابراین در ذرات دوده بطور همگن پخش است.
از آنجائیکه هیدروکربن در محیط با اکسیژن محدود تبدیل به دوده می شود، نتیجه اکسیژن آن در سطح ذرات دوده ظاهر می شود.
5ـ تخلخل
گازهای اکسید کننده با دماهای بالا روی سطح دوده تشکیل شده ، اثر کرده و ایجاد خلل و فرج می کند در این خصوص اکسیداسیون در کربن غیرگرافیتی انجام می گیرد و بداخل ذره نفوذ می نماید برای اندازه گیری اختلاف بین روش جذب و روش الکتروماکروسکوپ در تعیین اندازه ذرات بعنوان یک روش اندازه گیری به کار می رود . چرا که روش جذب نه تنها سطح ذرات را اندازه می گیرد بلکه خلل و فرج را نیز در برمی گیرد.

فصل سوم

متداول ترین آزمایشاتی که روی کربن بلک صورت می گیرد.
1ـ عدد جبری
این قسمت در ارتباط با اندازه ذره دوده می باشد. که مقدار ید بر روی سطح برحسب mg/g می باشد.
2ـ قدرت سیاهی
در این آزمایش خمیری از کربن به روش خاص تهیه شده و در مقابل نور قرار داده می شود آنگاه میزان بازتابش نود اندازه گیری شده و با نمونه استاندارد مقایسه می گردد که برحسب irb3 یا srf اعلام می گردد.
3ـ جذب DBP
این قسمت در ارتباط با ساختمان کربن می باشد هنگامی که ذرات کربن با یکدیگر درگیرند ساختمان زنجیره ای شکل تشکیل می شود هر چه زنجیر تشکیل شده بزرگتر باشد ساختمان کربن بزرگتر خواهد شد.
کربن بلک هایی که با ساختمان بزرگ دارای ساختمان با فضای آزاد می باشند و این فضاهای آزاد می توانند روغن یا آب را بخوبی جذب نماید بنابراین اگر روغن اضافه شود توسط دوده هایی که ساختمان بزرگتر دارند بیشتر جذب خواهد شد از این خاصیت جهت اندازه گیری ساختمان کربن استفاده می شود.
4ـ خاکستر
در این آزمایش میزان خاکستر باقیمانده از سوزاندن مقدار معینی کربن اندازه گیری می نمایند خاکستر موجود در محصول باید به کمترین مقدار خودش باشد ، زیرا رطوبت جذب شده اثر داشته و نیز می تواند در شدت پخت لاستیک اثر گذارد.
5ـ مواد فرار
در این آزمایش میزان مواد فرار موجود در محصول اندازه گیری می گردد کلیه مواد فرار به غیر از رطوبت در بوته پالاتینی دربسته انجام می گیرد.
6ـ گوگرد
در این آزمایش % گوگرد همراه کربن که بصورت Mercaptam می باشد کربن اندازه گیری می شود.
Mercaptam : گروهی از مواد اکسی گوگرددار که دارای بوی زننده ای هستند و همراه دیگر ترکیبات گوگردی در نفت خام یافت می شود.
7ـ گوگرد آزاد
در این آزمایش میزان گوگرد آزاد در ترکیب با مواد دیگر نیست تعیین می شود.

8ـ استخراج
در این آزمایش میزان چربی و روغ باقیمانده بر روی ذرات کربن بطور % وزنی اندازه گیری می شود.
9ـ رنگبری تولوئن
این آزمایش نیز جهت اندازه گیری میزان روغن باقیمانده روی کربن و یا عبارتی تمیزی سطح کربن انجام می گیرد.
این آزمایش توسط یک اسپکروتوفتومتر انجام می شود و گاهی خود آزمایش نیز به همین اسم نامیده می شود در این آزمایش دوده با تولوئن بهمزده می شود فیلتر شده و میزان پریدگی رنگ تولوئن توسط اسپکروفتومتر اندازه گیری می گردد.
هر چه میزان روی ذرات کربن بیشتر باشد رنگبری تولوئن شدیدتر بوده و بعد نشان داده شده کمتر می شود.
10ـ میزان اسیدتیه
میزان ph کربن باید بیشتر از 7 باشد که در واقع ph مواد همراه کربن که از آب محلول هستند اندازه گیری می شود.
11ـ رطوبت
در این آزمایش میزان رطوبت کربن را بصورت % وزنی اعلام می کنند رطوبت معمولاً از دود منبع بوجود می آید و باعث ضعیف شدن خواص محصول هنگام حمل و نقل آن می گردد و برای مشتریان نیز مشکلات ایجاد می کنند.
12ـ گَرد
در این آزمایش مقدار ذرات ریز کربن که بصورت ساچمه درنیامده است از یک غربال عبور می نمایند اندازه گیری می شود.
13ـ چگالی
در این آزمایش کربن ساچمه شده یا بصورت پودر توسط ریختن آن در یک مخزن مدرج وزن شده، اندازه گیری می شود.
14ـ قدرت مجموع ساچمه ها
در این آزمایش میزان فشار لازم جهت خرد شدن حجم معینی از کربن برحسب کیلوگرم اندازه گیری می شود.
15ـ قدرت خردشدگی ساچمه
در این آزمایش نیروی لازم جهت خرد شدن ساچمه ها از کربن که از یک غربال گذاشته باشند اندازه گیری می گردد.
آزمایشاتی که روی ترکیب کربن بلک با لاستیک انجام می شود.
1ـ modulus
عبارت است از نیروی لازم جهت کشیدن یک نمونه آزمایشی از لاستیک تا طول بخصوص و مشخص برحسب 1b/in2 (kg/cm3)
2ـ tensile strength
عبارت است از نیروی لازم جهت کشیدن یک نوار لاستیک به سطح مقطع یک اینچ مربع تا نقطه بریده شدنش برحسب 1b/in2 (kg/cm3)
3ـ elongation
عبارت از کشیده شدن یک نمونه لاستیک تا نقطه ای که تحت نیروی قرار داده شده بریده شود و برحسب درصدی اولیه اندازه گیری می شود.
4ـ scorsh time
در این آزمایش زمان پخت لاستیک در دمای معینی برحسب دقیقه مشخص می شود.
5ـ abrasion resistance
در این آزمایش مقاومت در مقابل سائیدگی یک نمونه از مواد ولکانیزه شده ساخت شرایط خاص در مقابل یک سنباده چرخنده در مقایسه با نمونه استاندارد اندازه گیری می شود.
6ـ resilience rebound
در این آزمایش درجه برگشت پذیری بحالت اولیه برای یک قطعه لاستیک تحت شرایط معینی در مقایسه با یک حالت استاندارد اندازه گیری می گردد.
7ـ کنترل کیفی کربن
عوامل تغییر دهنده چهار مشخصه کربن و بررسی اثر تغییرات این چهار مشخصه بر روی کیفیت لاستیک.
کنترل کیفیت در این روش قسمت اعظم آن در راکتور انجام می گیرد راکتور جایی است که تمام تغییرهای جریان ورودی کنترل شده و تصمیم گرفته می شود که چه نوع کربنی باید تولید گردد.
برای هر نوع خاصی از کربن شرایط عملکرد راکتور مشخص می باشد.

اهم این شرایط عبارتند از :
ـ شدت جریان نوع، نوع روغن ، دما ، فشار روغن B MCI روغن
ـ نوع راکتور و نوع مشعل
ـ طول و دمای QUENCH
ـ نسبت گاز به روغن
ـ شدت هوا و دمای آن در راکتور
ـ شدت احتراق اولیه و کلی
ـ شدت مواد افزودنی نظیر کربنات کلسیم
از میان مشخصات محصولات تولیدی چهار مشخصه : عدد یدید شده DBM ، قدرت سیاهی و رنگبری تولوئن مهمتر بوده و توسط بررسی نتایج به دست آمده مشخصات می توان جهت کنترل کیفیت در هنگام تولید اقدام نمود. در این جا بررسی مشخصات پرداخته می شود.
1ـ عدد یدی
مهمترین عوامل افزایش دهنده این دو مشخصه از شرایط طبیعی آن عبارتند از :
ـ افزایش BMCI روغن مصرفی
ـ افزایش درصد احتراق
ـ افزایش دمای هوای راکتور
ـ افزایش روغن مصرفی
ـ افزایش زمان خشک کن
ـ افزایش دمای خشک کن
ـ کاهش فاصله محل تا محل انجام واکنش در راکتور
اثرات افزایش عدد یدی بر روی خواص مختلف عبارتند از :
ـ افزایش اندازه ذرات
ـ افزایش سطح موثر ذرات کربن
ـ افزایش tensile strength در لاستیک
ـ افزایش abrasion resisitance
ـ کاهش rebound در لاستیک
ـ افزایش یا سیاهتر شدن رنگ جوهر.
مهمترین عوامل افزایش دهنده مشخصه از شرایط طبیعی آن عبارتند از:
– افزایش BMCI روغن مصرفی
– افزایش دمای هوا
– افزایش تعداد اسپری کننده های روغن وریزتر شدن آنها .
-کاهش فاصل محل تامحل انجام واکنش های راکتور
-کاهش مقدارKzco3 در راکتور

اثرات افزایش این مشخصه بر روی خواص مختلف عبارتند از:
– بزرگتر شدن ساختمان
– افزایشmodulus در لاستیک
– افزایش scorch time درلاستیک
– افزایش abrasion resiytance درلاستیک
– کاهش tensile strength درلاستیک
– کاهش extrusion shrinkage
– کاهش elongation در لاستیک
– افزایش hardnese درلاستیک
– افزایش ویسکوزیته جوهر
– کاهش دانسیته محصول کربن
3-قدرت سیاهی
مهمترین عوامل افزایش دهنده این مشخصه از شرایط طبیعی آن عبارتند از :
– افزایش BMCI روغن مصرفی
– افزایش دمار روغن مصرفی
– افزایش فشار روغن مصرفی
– افزایش درصد احتراق
– افزایش دمای هوا
– افزایش مقدارKzco3 درراکتور
– افزایش شدت کار
– افزایش تعداد اسیدی کننده ها روغن
– کاهش فاصله محل تا محل انجام واکنش در راکتور
– کاهش دمای خشک کن
– کاهش زمان خشک کن
اثرات افزایش این مشخصه بر روی خواص مختلف عبا رتنداز :
– کاهش اندازه ذارت
– افزایش سطح موثر ذارت کربن
– افزایش tensile strength درلاستیک
– کاهش rebound درلاستیک
– افزایش Abrasion Resistance درلاستیک
– افزایش رنگ جوهر
– افزایش ویسکووزیته جوهر
رنگبری تولوئن
مهمترین عوامل افزیش دهنده این مشخصه از شرایط طبیعی آن عبارتند از:
– افزایش دمای روغن مصرفی
– افزایش روغن مصرفی
– افزایش درصد احتراق
– افزایش شدت گاز ورودی به راکتور
– افزایش فاصله محل تا محل انجام واکنش در راکتور
– افزایش دمای هوایی ورودی به راکتور
– افزایش تعداد اسیدی کننده های روغن
– افزایش دمای خشک کن
– افزایش زمان خشک کن
اثرات افزایش این مشخصه بر روی خواص مختلف عبارتند از :
– افزایش سطح موثر ذرات کربن
– افزایش مقاومت الکتریکی در لاستیک
کاربرد furnace carbon درلاستیک ودگیر محصولات
حدود 80% تولید کلیه دوده ها در صنعت تایرسازی مصرف می شود .
مطالعه تاثیر درجات مختلف دوده ها وکاربرد هر یک در قسمت های مختلف تایر در بر آورده شده است.
1ـ کامپاند ترد سواری
کامپاتد ترد سواری اتومبیل سواری باید از مقاومت سایشی و قدرت رمزگیری خود برخوردار بوده و معمولاً ارزان قیمت باشد. تا چند سال بیش در tread سواری از دوده (haf) n-330 و یا (isaf) n-220 استفاده می شد ولی با پیشرفت تکنولوژی جدید در دوده ها و به جهت بهبود مقاومت سایشی n-330 (haf توسعه یافته) و n-375 (haf توسعه یافته) انتخاب و بکار گرفته شد هر دو نوع دوده دارای مقاومت سایشی حدوداً برابر n-220 (isaf) و قیمتی برابر با n-330 است دوده n-234 که جدیداً به محدوده دوده های با تکنولوژی جدید اضافه شده دارای درجه تقویت کنندگی و مقاومت سایشی حدوداً 100، بیش از n-220 و قیمتی برابر با آن می باشد.
2ـ کامپاند ترد باری
مسئله مهم در ترد باری کنترل درجه حرارت بوجود آمده در حین سرویس پس از آن مقاومت در برابر پوسیده شدن، بریدگی و لب پریدگی می باشد سه پارامتر اخیر برای کامیونهای که در جاده های فرعی کار می کند لازم و ضروری است مقاومت در برابر پوسته شدن، بریدگی و لب پریدگی با افزایش ساختمان دوده افزایش می یابد. آمیزه terad باید بر پایه دوده با ساختمان معمولی n-330 و n-220 و مقداری n-110 (saf) باشد. با تکنولوژی جدید در دوره ها از دوده با ساختمان بالا استفاده می شود.
مدولوس کامپاند می بایست به سطح قابل قبولی انت کند که این کار با کاهش دانسیته کراس لینک = تعداد مول اتصالات عرضی موثر فیزیکی به ازای هرگرم از محصول ولکانیزه
و با اعمال تغییراتی در سیستم پخت و یا جانشین کردن 15 پارت از دوده سیلیکا و یا با جانشین نمودن sbr با کائوچوی طبیعی انجام می شود با بکار بردن انی تکنیک ها از n-339 و n-375 و n-234 می توان استفاده کرد.
اگر کاربرد تایر در جاده های ناهموار مورد نظر باشد، مقاومت سایش در کامپاند tread از اهمیت کمتری برخوردار بوده و عواملی چون پوسته شدن، بریدگی ، لب پریدگی اهمیت ویژه ای خواهند داشت دوده خاصی که جهت این منظور بکار برده می شود n-220 و n-231 و یا مخطوط n-110 و n-326 است.
مضاعفاً sbr برای کارهایی با سرعت کم که تولید درجه حرارت مجاز را می نماید بکار می رود و مخلوطی از n-110 و سیلیکا در 100% کائوچوی طبیعی برابر کاربردهای معمولی با سرعت بالاتر بکار می رود.
3ـ کامپاند بریگر
با توجه به اینکه مسئله سایش در کامپاند بریگر از اهمیت زیادی برخورد است. لیکن دوده مورد مصرف در آن می بایست از قدرت تقویت کنندگی بالایی برخوردار باشد. در گذشته جهت کامپاند بریگر از دوده channel استفاده می شد اکنون این دوده پخت آمیزه را آهسته نموده و همچنین بعلت گران بودن و آلوده نمودن محیط، این دوده با دوده haf با ساختمان پایین جایگزین گردید و نهایتاً s-310 نیز بخاطر مسائل تولید و قیمت برداشت شده از دوده n-326 (haf)
سرعت پخت یکنواخت و ساختمان پایین استفاده گردید با استفاده از این نوع دوده سیستم آهسته با استفاده سیلیکا و هگزامتیلن دی آمین انتخاب می شود.
4ـ کامپاند سایدوال
خستگی مهمترین عاملی است که در کامپاندسایروال مطرح گردد و مقاومت در برابر سایش از اهمیت کمتری برخوردار است . دوده ویژه انتخابی برای این منظور n-330 و یا n-550 (fef) می باشد ولی هنوز تکنولوژی جدید در مورد آلوده ها که بتواند مرولوس را در سطح رضایت بخشی ندارد معرفی نشده است.
5ـ کامپاند روکش
به طور معمول دوده مورد مصرف در آمیزه روکش تایر n-660 می باشد کاربرد آن در لایه تایر روکش رادیال سواری رضایتبخش است، ولی جایگزینی دوده با پرکننده های مصرفی ارزان مانند خاک رس افزایش یافته است در ورکش تایرهای سیمی تک لایه کامپوندی که نیاز به تقویت کنندگی و مقاومت در برابر حرارت بالایی دارند از دوده n-330 و یا n-326 استفاده می شود.
6ـ کامپاند لایه داخلی در تایرهای بدون تیوپ و تیوپ دار
وظیفه لایه داخلی یا تیوپ نگهداری هوا می باشد و دوده اثر کمی بر نفوذ پذیری دارد ولی باید اثر مشخصی بر روی پایداری ابعادی داشته باشد و برای این منظور دوده با ساختمان بالا مانند n-550 (apf) و n-683 و (GPF-HS) بهتر خواهد بود.
7ـ موارد استفاده کلی دوده های تولیدی شرکت کربن ایران
(SRP) N-772 : در منجید تایر و غلاف طوقه ی تایر، قطعات مکانیکی پاشنه و زیر کفش روکش سیم ـ واشرها ـ تسمه ها و شیلنگ.
(GPF) N- 660 : در منجید تایر، آج تایر ، دیواره تایر، رینگ های SEAL کننده لاستیک روکش کبال ـ شیلنگ ـ پاشنه کفش ـ و آمیزه های پخت نشده .
(FEF) N- 550 : در منجید تایر ، آج تایر، دیواره تایر، تیوپ ، شیلنگ و آمیزه های پخت نشده
(HAF) N- 330 : در آمیزه های لاستیکی که برای آج تایر اکسترود می شود و آج تایر، پاشنه و زیر کفش ، قطعات مکاینکی
(HAF-HS) N-375.N- 339 : در آج تایر و مواردی در آمیزه های لاستیک که قدرت سائیدگی زیاد دارند خصوصاً در کائوچوهایی که در سخت فشرده شده اند.
(ISAF) N- 220 : در آج و موادی در آمیزهای لاستیک که قدرت سائیدگی زیاد دارند مربوط به تایر، پاشنه و زیر کفش و قطعات مکانیکی .
(HAF-LS) N-327. N- 326 : به عنوان جایگزین channel black در لاستیک های طبیعی و آج تایرهای مورد استفاده در خارج از جاده.
(ISAF-HS) N- 242 : در آج تایر و کاربردهای آمیزه لاستیک که قدرت سائیدگی بالا دارند همچنین مورد استفاده بسیار عالی در کائوچوهایی که سخت فشرده می شوند، دارد.
(ISAF-LS) N- 293 : در آج تایر و کاربدهای دیگر در مواد ساینده
(SAF) N- 110 : در آج تایر و آمیزه لاستیکی که برای آج تایر اکسترود شده است پاشنه و زیر کفش و قطعات مکانیکی .
(CF) N-293 : در کالاهای لاستیکی هادی و ضد الکتریسیته ساکن ، تسمه ها شیلنگ و کف پوش.
دیگر موادر استفاده : در جوهرها چاب بکار می رود بطوریکه در سالهای گذشته از Channel black Grade استفاده می شد در حال حاضر از Grade های نوع furnace black (n-330-haf) بیشتر استفاده می شود.
HCC : برای رنگ های روغنی اتومبیل و لعاب های با Grade بالا بکار می رود.
MCC : برای لعاب های صنعتی .
Hcc , mcc به روش channel تهیه می شود.
Grade های استاندارد black در رنگ های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع کربن هم به روش Channel و هم روش furnace تهیه می شود.
ـ در پلاستیک ها مورد استفاده قرار می گیرد mcc و hcc برای سیاهی پلاستیک مورد استفاده قرار می گیرند.
ـ کربن یکی از مهمترین جزء اصلی سلهای خشک باطری های می باشد. کربن بلک بعنوان یک منبع از کربن خاص جهت احیاء سنگ معدن (در ذوب آهن برای تهیه آهن از سنگ معدن) و کربن گیری فلز (مثل تهیه کربن استیل) بکار می رود. الکترودهای کربن هم از کربن بلک تهیه می شود که نوع lamp black اغلب برای این مورد بکار می رود.
بسته بندی
انواع بسته بندی که در شرکت کربن ایران انجام می گیرد شامل :
Parer bag : در کیسه های کاغذی 25 کیلویی روی پالت هی چوبی قرار می گیرد که تعداد روی هر پالت می تواند تغییر کند.
Big bag : در کیسه های پلاستیکی یا برزنتی پر می شود.
Jumb bag : در کیسه های پلاستیکی
Bluk : در تانکر یا کانتینر ریخته می شود.
موارد ایمنی کربن
هیچگونه اثرات در تماس با کربن وجود ندارد با آزمایشاتی که در اثر خوردن، تنفس کردن، تزریق کردن کربن بلک روی حیوانات انجام گرفت هیچگونه انحرافی از شرایط نرمال مشاهده نگردید.
کربن بلک خود به خود آتش نمی گیرد و منفجر نمی شود بطور معمولی بسختی آتش می گیرد.
اگر حرارت اطراف کربن بلک به مقدار زیادی بالا رود آتش می گیرد اگر شعله در مخازن کربن بلک ایجاد شد بهترین روش مهار کردن توسط دی اکسید کربن CO2 می باشد.

93