پیشینه ومبانی نظری تحقیق تحلیل پوششی داده ها

 تعریف تحلیل پوششی داده ها
این روش در ابتدا با تز دکتری رودز مطرح شد که در آن پیشرفت تحصیلی مدارس امریکا در سال 1978 مورد ارزیابی قرار گرفته بود که در همین راستا این تکنیک برای رتبه بندی دانشکده های اقتصاد انگلستان نیز مورد استفاده قرار گرفت که اساس آن بر اساس مدلی بود که فارل در سال 1957 برای ارزیابی کارایی با استفاده از روشهای غیر پارامتری مطرح کرده بود. چارنز رودز و کوپر مدل اولیه فارل راکه چند ورودی و یک خروجی داشت را توسعه دادند و نام آن را CCR گذاشتند و در سال 1984نیز مدل BCC توسط بنکر، چارنز و کوپر ارائه شد. (آزادی و فتائی، 1389 : 22)
تعریف تحلیل پوششی داده ها: تکنیکی جهت محاسبه کارایی نسبی یک مجموعه از واحدهای تصمیم گیرنده در مقایسه با یکدیگر با استفاده از یک برنامه ریاضی می باشد.
تعریف ورودی: در تحلیل پوششی داده ها عاملی است که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش یافته و با کاهش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی افزایش می یابد.
تعریف خروجی: در تحلیل پوششی داده ها عاملی که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی افزایش یافته و با کاهش آن و با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش می یابد.
واحدهای تصمیم گیرنده (DMU): واحدهایی هستند که یکسری ورودی را دریافت و پس از فرایند خروجی خارج می کنند.
(کیم و لی، 2011 : 57)

2-1-17- مدل های تحلیل پوششی داده ها
در روش DEA برای هر یک از واحدهای غیرکارا، یک واحد کارا یا ترکیبی از دو یا چند واحد کارا به عنوان مرجع و الگو معرفی می گردند. از آنجائیکه این واحد مرکب (ترکیب دو یا چند واحد کارا) ضرورتاً در صنعت وجود نخواهد داشت، به عنوان یک واحد مجازی کارا شناخته می شود. یکی از مزایای DEA یافتن بهترین واحد مجازی کارا برای هر واحد واقعی (چه کارا و چه غیر کارا) می باشد. چنانچه واحدی کارا باشد، مجموعه مرجع آن واحد مجازی کارا خود این واحد خواهد بود. سهم هر یک از واحدهای کارا در تشکیل واحد مجازی کارا برای یک واحد غیرکارا بستگی به وزن (λ1 , λ2 ,… λn) λ دارد که توسط روش DEA برای هر یک از بنگاههای کارا محاسبه و ارائه می شود. (شعبانی و همکاران، 1389)
تکنیک DEA دارای چهار مدل اصلی می باشد:
1- مدل بازگشت به مقیاس (CRS): این مدل که اولین روش DEA است، توسط چارنز، کوپر و رودز در سال 1978 ارائه شد. این مدل را برخی اوقات با حروف CCR می شناسند که برگرفته از نام این سه پژوهشگر است. در این مدل با تغییر یک واحد در ورودیها، خروجیها نیز با نسبت ثابت (کاهشی یا افزایشی) تغییر می کنند. در واقع شیب تابع تولید در این مدل ثابت است.
2- مدل بازگشت به مقیاس متغیر(VRS) : این مدل توسط بانکر، چارنز و کوپر در سال 1984 ارائه شد و اغلب با حروف BCCشناخته می شود. این مدل در مواقعی استفاده می شود که مقیاس گذاری یکسان بالاتر و پائینتر از حداکثر مقداری که برای هر یک از ورودیها و خروجیها مشاهده شده است، امکانپذیر نباشد. در این مدل با تغییر یک واحد در ورودیها، خروجیها با نسبت متفاوتی تغییر می کنند. این تغییر میتواند کاهشی یا افزایشی باشد. شیب تابع تولید در این مدل متغییر است.
3- مدل بازگشت به مقیاس افزایشی(IRS) : در این مدل با تغییر یک واحد در ورودیها، خروجیها با نسبت افزایشی تغییر میکنند. شیب تابع تولید در این مدل افزایشی است و بنابراین گاهی کارائی تکنیکی ورودی محور بیشتر از کارائی تکنیکی خروجی محور است و بالعکس.
4- مدل بازگشت به مقیاس کاهشی(DRS) : منظور از بازگشت به مقیاس کاهشی این است که با تغییر یک واحد در ورودیها، خروجیها با نسبت کاهشی تغییر میکنند. شیب تابع تولید در این مدل کاهشی است. (قیصری، 1386)
هر کدام از مدلهای فوق دارای دو جهت مطالعه(خروجی محور – ورودی محور) هستند. مفهوم خروجی محور این است که به چه میزان باید خروجیها را با ثابت نگهداشتن میزان ورودیها افزایش داد تا واحد مورد نظر به مرز کارائی برسد. یعنی بدون نیاز به عوامل تولید بیشتر، می توان تولید را به این میزان افزایش داد. مفهوم ورودی محور این است که به چه میزان باید ورودیها را با ثابت نگهداشتن میزان خروجیها، کاهش داد تا واحد مورد نظر به مرز کارائی برسد. (جاکوبس، 2006)

2-1-18- تحلیل پوششی داده ها و محاسبه کارائی
همه تکنیک های محاسبه کارایی بر اساس تابع تولید عمل می کنند. تابع تولید تابعی است که بیشترین ستاده ممکن را به ازای هر نهاده در یک سازمان مشخص می کند. در حالت کلی روشهای تعیین تابع تولید به دو دسته روشهای پارامتری و روشهای غیر پارامتری تقسیم می شوند. در روشهای پارامتری که در علم اقتصاد مورد استفاده قرار می گیرد ابتدا یک فرم تابعی برای تابع تولید در نظر گرفته می شود و سپس با استفاده از مقادیر ورودی و خروجی پارامترهای مجهول تابع برآورد می شود. در روشهای غیر پارامتری هیچ فرم تابعی پیش فرض برای تابع تولید در نظر نمی گیریم و تابع تولید بوسیله خود واحدها تعیین می شود.
روشهای پارامتری هم از لحاظ محاسباتی و هم از لحاظ منطقی محدودیتهایی دارند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– در روشهای پارامتری لازم است که یک فرم تابعی برای تابع تولید داشته باشیم تشخیص اینکه تکنولوژی تولید از چه فرم تابعی تبعیت می کند مشکل است و استفاده از فرمهای تابعی رایجی مانند کاب-داگلاس، به عنوان تابع تولید ممکن است در بعضی از فعالیتهای تولیدی درست نباشد.
– در روشهای پارامتری واحدها باید فقط یک تولید یا به عبارتی یک خروجی داشته باشند و این در حالی است که ممکن است واحدهای تحت ارزیابی، چند محصولی باشند.
– استفاده از روش کمترین مربعات برای بر آورد پارامترهای تابع تولید بیان کاملی از نقاط ممکن تولید نمی باشد. زیرا طبق تعریف، تابع تولید بیشترین تولید ممکن به ازای هر ورودی است در حالی که تابع محاسبه شده از این روش بیشترین تولید ممکن را در هر ورودی بدست نمی دهد.
در تلاش برای رفع مشکلات فوق روشهای غیر پارامتری ایجاد شدند. این روشها از آن جهت غیر پارامتری خوانده می شوند که پیش فرضی از شکل اساسی تابع تولید ندارند و مقدمات آن توسط فارل مطرح شد. روش فارل با اینکه مشکل مربوط به انتخاب تابع تولید را رفع کرد ولی هنوز مشکل تعداد ورودی و خروجی را داشت. بعد از آن این مدل برای حالت چند ورودی و چند خروجی تعمیم یافت و به روش CCR معروف شد و متدولوژی تحلیل پوششی داده ها شکل گرفت. در این روش کارایی، مانند روشهای پارامتری به صورت نسبت خروجی به ورودی تعریف شده و واحدی که این نسبت برای آن بیشترین باشد کارا نامیده می شود. توسعه های بعدی در این مدل اشکال گوناگونی از روشهای ارزیابی را تشکیل داد که هر یک خواص و ویژگی های خاصی را در ارزیابی بیان می کنند.
مدل CCR بعنوان مدل پایه ای تحلیل پوششی داده ها، روشی مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی است که قادر است کارایی مجموعه ای از واحدهای تصمیم گیرنده را که دارای ورودی ها و خروجی های چندگانه هستند در مقایسه با هم محاسبه کند. کارایی در این روش به عنوان نسبت خروجی به ورودی تعریف می شود. در حالتی که ورودی ها و خروجی ها چندگانه می باشند کارایی به صورت مجموع وزن دار شده خروجی ها به مجموع وزن دار شده ورودی ها تعریف می شود. اگر ارزش ورودی ها و خروجی ها معلوم باشد آنگاه کارایی به سادگی به صورت زیر قابل محاسبه است.

که در آن vi ارزش ورودی و ui ارزش خروجی واحد i ام است. اما مشکل در تعیین ارزش ورودی ها و خروجی ها است. اگر واحدهای تحت ارزیابی، واحدهای تولیدی باشند ارزش دهی یا قیمت گذاری ورودی ها و خروجی ها مشکل نیست اما اگر واحدها، تولیدی نباشند تعیین ارزش واقعی ورودی ها و خروجی ها مشکل و شاید غیر ممکن باشد. مثلاً اگر برای یک مدرسه اگر ورودی را میانگین معدل دانش آموزان هنگام ثبت نام و خروجی را تعداد قبولی در دانشگاه ها در نظر بگیریم آنگاه ارزشدهی به این نوع ورودی و خروجی ها به طوری که به خوبی بیانگر میزان تاثیر آنها در کارایی واحد باشد به راحتی میسر نیست. لذا در روش CCR ارزش ورودی ها و خروجی ها متغیر فرض شده و برای محاسبه کارایی مدل کسری زیر ارائه شد.

و سپس قید دیگری برای در نظر گرفتن سقفی برای امتیاز کارایی مانند c ( که معمولا 1 یا 100 در نظر گرفته می شود) منظور گردید که شکل مدل را به فرم زیر تغییر داد:

تعبیر دیگری که برای مدل CCR می توان در نظر گرفت این است که مدل CCR را می توان به یک بازار تشبیه کرد که در آن واحد تحت ارزیابی p می تواند ورودی هایش را به هر قیمتی بخرد و خروجی هایش را به هر قیمتی بفروشد اما واحدهای دیگر نیز می توانند ورودی و خروجی هایشان را به قیمت هایی که واحد p معامله می کند، معامله کنند. حال در این بازار رقابتی واحدی کارا است که نسبت میزان فروش به میزان خرید برای آن بیشترین شود. لازم به ذکر است که مدل CCR بیان شده در فوق کسری است و در عمل از خطی شده آن استفاده می شود.

2-1-19- نتایج حاصل از بکارگیری ارزیابی به روش تحلیل پوششی داده ها
علاوه بر اندازه کارایی بعنوان نمره ای از کارایی برای واحد های تحت ارزیابی و وزنی که هر واحد برای هر شاخص ورودی یا خروجی اش بدست می آورد، دو نتیجه مهم دیگر که حاصل از به کارگیری این مدلها است، تعیین واحدهای الگو برای واحدهای ناکارا و اهداف مورد انتظار در هر یک از شاخصها برای واحدهای ناکارا می باشد.
اهداف مورد انتظار در شاخص ها به گونه ای برای هر واحد ناکارا تعیین می گردد که با فرض ثابت ماندن سایر شرایط اگر آن واحد می توانست ورودی ها و خروجی هایش را به میزان ورودی ها و خروجی های هدف نزدیک کند کارا می شد. بنابراین بایستی تلاش کند تا در دوره های آتی به آن سطح از ورودی ها و خروجی ها بیشتر نزدیک شود.
علاوه بر این می توان از میان واحدهای موجود، واحدهایی را بعنوان واحدهای الگو برای هر واحد ناکارا تعیین کرد بطوری که تقریبا از نظر جثه (بزرگی میزان ورودی ها و خروجی ها) با واحد مورد ارزیابی قابل مقایسه باشند. این واحدهای الگو کاراتر از واحد مورد بررسی عمل کرده اند و می توانند نمونه عملی برای واحد ناکارا محسوب شوند.

2-1-20- ارکان تصمیم گیری انتخاب کانال توزیع در تحلیل پوششی داده ها
همانطور که بیان شد برای تصمیم گیری پیرامون انتخاب کانال توزیع می توان از تکنیک تحلیل پوششی داده ها استفاده کرد. از آنجا که DEA یک تکنیک مبتنی بر تصمیم گیری چندمعیاره می باشد بنابراین باید معیارهای مورد نظر برای تصمیم گیری شناسائی شود. روستا و همکارانش مهمترین معیارهای ارزیابی کانال های توزیع را معرفی کرده اند. این معیارها عبارتند از:
– تحلیل درآمد و هزینه
– زمان توسعه و پرورش کانال
– ملاحظات کنترلی
– محدودیت های قانونی
– قابلیت دسترسی به کانال
برای تعیین کارامدی کانال های توزیع در تکنیک تحلیل پوششی داده ها می توان از این معیارها بهره گرفت.
مروری بر مطالعات انجام شده
مروری بر مطالعات انجام شده نشان می دهد تاکنون مطالعه مطرحی در زمینه ارزیابی و مقایسه کارایی کانالهای توزیع فروش با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) صورت نگرفته است. همچنین مرور مطالعات انجام شده داخلی در زمینه کانال های توزیع نیز نشان می دهد این عنصر از آمیخته بازاریابی نسبت به سایر عناصر آن کمتر مورد اقبال قرار گرفته است. با این وجود در این بخش مطالعات انجام شده مشابه در دو بخش بررسی می شود. به این ترتیب که ابتدا پیشینه پژوهش داخلی و سپس پیشینه پژوهش خارجی در زمینه کانال های توزیع و همینطور مطالعاتی که با استفاده از تحلیل پوششی داده ها انجام شده است، ارائه می گردد.

2-2-1- مطالعات انجام شده داخلی
در یکی از مطالعات انجام شده بختائی و گلچین فر به سال 1385 به بررسی "مدیریت کانال های توزیع" پرداخته اند. به زعم این پژوهشگران تصمیم گیری در خصوص کانال های توزیع و شیوه انتقال کالا به محل خرید یا مصرف، از جمله تصمیمات مهمی است که مدیر بازاریابی با آن مواجه است. اهمیت تصمیمات اتخاذ شده در خصوص کانالهای توزیع، به این دلیل است که شرکت مجبور است برای مدتی طولانی به این تصمیمات پایبند و متعهد بماند. چراکه چندین سال طول می کشد یک سیستم توزیع بطور مطلوب مستقر شود و به آسانی قابل تغییر نیست. (بختائی و گلچین فر، 1385)
دهقان پور نیز به سال 1385 مطالعه ای را تحت عنوان "کانال های توزیع مویرگی" انجام داده است. براساس این مطالعه تصمیم درباره کانال توزیع و فروش کالا، از جمله مهمترین تصمیماتی است که فراروی مدیران قرار دارد. تصمیم درباره توزیع کالا بر سایر تصمیمات بازاریابی تاثیر مستقیم می گذارد. نبض یک شرکت در دست شبکه توزیع و فروش آن است، اما با همه این شرایط اغلب شرکتها به کانال های توزیع کالاهای خود توجه کافی ندارند و این امر گاه عواقب زیانباری برای آنان به دنبال دارد و در مقابل، بسیاری از شرکتهای با استفاده از سیستم های توزیع خلاق، به مزیت رقابتی دست یافته اند. (دهقان پور، 1385)
جواد ابراهیمیان به سال 1385 پایان نامه کارشناسی ارشد خود را تحت عنوان "بررسی عوامل موثر بر انتخاب کانال توزیع محصولات فولادی در فولاد مبارکه اصفهان" در دانشگاه اصفهان دفاع نمود. ابراهیمیان معتقد است واسطه ها، سازمان و یا افرادی هستند که امرانتقال مالکیت از تولید کننده به مصرفکننده نهایی را تسهیل می کنند. واسطه موجب ایجاد مطلوبیت زمانی،مکانی،مالکیت برای مصرف کننده نهایی می گردد، اغلب مقدار و تنوع کالاهایی که توسط یک موسسه تولید می گردد با گستردگی تنوع و مقدار مورد نیاز مشتری تفاوت دارد.کلیه اقلام مورد نیاز یک مشتری توسط یک تولید کننده ساخته نمی شود و انواع تولیدات یک موسسه توسط یکمشتری مصرف نمی شود. بنابراین برای سهولت کار توزیع به واسطه نیاز است تا تولیدات مختلف را جمع آوری، در اندازه های مورد نیاز مشتری تقسیم، و به صورت ترکیب های متفاوت توزیع نماید. این عمل را تمرکز (برابری) توزیع می نامند. (ابراهیمیان، 1385)
فرزین به سال 1386 به مطالعه "آسیب شناسی شبکه توزیع شیر در ایران" پرداخته است. این مقاله به بررسی شبکه توزیع شیردر ایران می پردازد. به این منظور ابتدا شناخت شاخصهای اقتصادی بازار شیر شامل تولید، مصرف، مصرف سرانه، صادرات و واردات صورت گرفت. سپس نظرات تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان در خصوص مهمترین موضوعات شبکه توزیع شیر در کشور از جمله سیاستهای یارانه ای، نهادهای سیاستگذار و قانونگذار، نوع بازار کالا، اندازه بنگاه ها، هزینه توزیع، زمان توزیع، رعایت استانداردها و نوسانهای قیمتی بررسی شد. در نهایت با بررسی نرم ها و مطالعات نظری و مطالعات میدانی، نقاط قوت و ضعف شبکه توزیع از تولید تا مصرف شناسایی گردید. (فرزین، 1386)
ساوجی به سال 1388 مطالعه ای را تحت عنوان "مبانی و مفاهیم طراحی کانال های توزیع" انجام داده است. براساس مطالعه ساوجی در تعریف کانال توزیع عمدتاً از بازاریابی داخلی سازمان شرکت و نیز سازمانهای مستقل خارج از شرکت نام برده می شود زیرا مدیر بازاریابی بایستی برای رسیدن به توزیع محصول از ترکیب هر دو بهره ببرد. توزیع انتقال فیزیکی کالاها از طریق کانالها می باشد و کانالها ساخته شده از واحدهای ساختاری داخلی و خارجی هستند که عملیات رساندن کالا یا خدمات را انجام می دهند. (ساوجی، 1388)
ابراهیم پور و همکارانش نیز به سال پژوهشی را تحت عنوان "کانال توزیع بانک بیمه در بازار خدمات مالی جهانی و بررسی عملکرد آن در فروش بیمه های عمر" انجام داده اند. براساس این مطالعه کاربرد انواع کانال های توزیع و فروش و میزان موفقیت آنها به متغیرهائی همچون ویژگی های جمعیت شناختی، قوانین و مقررات، میزان بلوغ و استحکام بازار و نیز ترجیحات مشتری بستگی دارد. بنابراین به هنگام انتخاب یک کانال بازاریابی موفق نیاز است تا تمامی متغیرها مورد توجه قرار گیرد، بطوریکه خدمت و فرایند عرضه آن به مشتری با محیط سازگار شود. (ابراهیم پور و همکاران، 1389)
قدوسی به سال 1389 نیز پژوهشی را تحت عنوان "جایگاه سازمان میادین میوه و تره بار در شبکه های توزیع و بررسی مشکلات موجود" انجام داده است. قدوسی معتقد است یکی از مهمترین مسایل اقتصاد ایران وجود شبکه های توزیع ناکار آمد است. شبکه ای که همواره از وجود واسطه های زائد، زیاد بودن فاصله میان تولید کننده و مصرف کننده و سنتی بودن و عدم بهره گیری از مبانی علمی و فنی تولید و توزیع رنج برده است. شبکه توزیع در ایران به لحاظ ساختاری ، مدیریتی و ارتباطات، ضعیف عمل نموده است و متاسفانه نتوانسته جایگاه ویژه و کار آمدی را در جنبه های مختلف اقتصادی از جمله در سیستم توزیع محصولات کشاورزی ایفا نماید. سازمان میادین میوه و تره بار به عنوان یکی از شبکه های توزیع در کشور است که نسبت به عرضه اقلام کشاورزی از جمله میوه و تره بار اقدام می کند و هدف و منظور اصلی سازمان مذکور با انگیزه حذف عوامل واسطه از طریق ایجاد ارتباط مستق یم بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می باشد. این مقاله سعی دارد با استفاده ار روش توصیفی و میدانی مشکلات موجود در کانالهای توزیع سازمان موردمطالعه را شناسایی نماید. (قدوسی، 1389)
ملکی و همکارانش نیز مطالعه ای را تحت عنوان "کانال های توزیع و انواع آن در محصولات صنعتی و مصرفی" به سال 1389 انجام داده اند. به زعم این پژوهشگران یکی از سائل مهمی که مدیران با آن مواجه هستند تصمیم گیری در مورد کانال توزیع است زیرا این تصمیم گیری بر دیگر تصمیمات بازاریابی از جمله قیمت گذاری، تبلیغات، بسته بندی و. .. اثر مستقیم دارد. توزیع به زبان ساده به معنای رساندن محصول تولید شده به مصرف کننده در زمان و مکان مناسب است. شرکت ها اغلب به این عنصر بازاریابی توجه نداشته و برای خود مشکلاتی ایجاد می کنند و زمینه موفقیت رقبا را فراهم می کنند. (ملکی و همکاران، 1389)
مطالعات متعددی نیز در زمینه استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها صورت گرفته است. برای نمونه یکی دیگر از نخستین مطالعات انجام شده در زمینه استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها (DEA) به سال 1382 مطالعه صارمی و شهریاری تحت عنوان "تحلیل پوششی داده ها و روش نوین IEP/AHP جهت رتبه بندی کامل واحدهای تصمیم گیرنده" می باشد. در این مطالعه پژوهشگران از تحلیل پوششی داده ها در ترکیب با تکنیک های سلسله مراتبی تصمیم گیری استفاده کرده اند. (صارمی و شهریاری، 1382)
صادقی و آزادی در سال 1388 به بررسی "کاربرد روش تحلیل پوششی داده ها درانتخاب و ارزیابی کارایی سیستم های شناسایی خودکار" پرداخته اند. در این مقاله به معرفی روش تحلیل پوششی داده ها برای بررسی سیستم های شناسایی خودکار از جمله RFID و ارزیابی کارایی آن ها در مقابل هم برای کالاها و محصولات مختلف سازمانهاپرداخته شده و مزایای این ارزیابی ذکر گردیده است. در پایان نیز از روش تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارایی چهار نوع از این سیستم ها برای محصولات شرکت صنایع چوب توسکا استفاده شده است.
شعبانی و همکارانش به سال 1389 پژوهشی را تحت عنوان " مدیریت مصرف انرژی در گلخانه گل میخک با استفاده از تحلیل پوششی داده ها" انجام داده اند. در این تحقیق، کارایی واحدهای گلخانه ها با توجه به انرژی مصرفی در تولید گل میخک در گلخانه های شهرستان محلات در استان مرکزی با استفاده از تحلیل پوششی داده ها محاسبه شد. هدف از این تحقیق تعیین واحدهای کارا و ناکارا، تعیین استفاده بیش از اندازه از انرژی که توسط واحدهای ناکارا مصرف می شود و راه کارهایی برای ذخیره سازی انرژی با کاهش ورودی ها در حدی که عملکرد تغییر نکند، می باشد. نتایج نشان داد که حدود نیمی از واحدهای مورد بررسی که به تولید گل میخک اشتغال دارند کارا بوده اند. در تعدادی از واحدها تا 90درصد می توان در انرژی مصرفی صرفه جویی کرد در صورتی که گلخانه داران روش های پیشنهادی در این تحقیق را انجام دهند. (شعبانی و همکاران، 1389)
رشیدی در پایان نامه کارشناسی ارشد خود "مدل های DEA برای تخمین خروجی و بهبود کارائی با داده های فازی" را بررسی کرده است. براساس این رساله یکی از مسائلی که در سال های اخیر در تحلیل پوششی داده ها مطرح می شود مساله تخمین خروجی ها است که برای اولین بار توسط وی ویان مطرح شد. به این صورت که اگر در یک DMU ورودی ها را به میزان معینی افزایش دهیم و بخواهیم کارائی ثابت بماند چقدر خروجی باید تولید کنیم که مدل ارائه شده برای پاسخ به این سوال مدل DEA معکوس گویند. در این مقاله به بررسی حالتی پرداخته شده است که ورود ی ها و خروجی ها فازی باشند و مساله مطرح شده بالا را با داده های فازی مورد بررسی قرار داده، با استفاده از α برشهای آن را به یک مساله بازه ای تبدیل کرده آنگاه با استفاده از روش نور مدلی برای آن پیشنهاد شده است. (رشیدی، 1389)
خواجوی و همکاران نیز به سال 1389 مطالعه ای تحت عنوان " تکنیک تحلیل پوششی دادهها مکملی برای تحلیل سنتی نسبتهای مالی" انجام داده اند. هدف از پژوهش حاضر معرفی تکنیک تحلیل پوششی دادهها بهعنوان روشی مکمل برای تحلیل سنتی نسبتهای مالی است. یکی از محدودیتهای تحلیل سنتی این است که هر گروه از نسبتها تنها یک بعد از ابعاد مالی را نشان میدهند و در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی به سهولت نمی توان نتایج تحلیل گروهای متفاوت نسبتهای مالی را با هم تجمیع کرد و در مورد کلیت صورت های مالی نظر داد. این پژوهش برای رفع این مشکل، تکنیک تحلیل پوششی دادهها را پیشنهاد کرد. (خواجوی و همکاران، 1389)

2-2-2- مطالعات انجام شده خارجی
در یکی از جدیدترین مطالعات انجام شده لیندگرین به سال 2011 به بررسی اهمیت کانال های توزیع بر فروش محصولات شرکت پرداخته است. این مقاله با بررسی نقش دوجانبه کانال های توزیع بر تولید کنندگان و مشتریان در ادبیات کلاسیک بازاریابی شروع شده و سپس ضمن بیان واقعیت های بازاریابی نوین مبتنی بر روابط بلندمدت با مصرف کنندگان، به اهمیت کانال های توزیع در فروش و سودآوری بلندمدت شرکت تاکید دارد. (لیندگرین، 2011)
نوتیلا، پوتنن و اسمیت نیز به سال 2011 مطالعه ای را تحت عنوان تاثیرات کانال های توزیع بر گردش مالی شرکت انجام داده اند. در این مطالعه برخی معیارهای اصلی یک کانال توزیع مناسب تشریح شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد انتخاب صحیح و اصولی یک کانال توزیع بر سودآوری و گردش نقدینگی سازمان تاثیر مستقیم دارد. (نوتیلا و همکاران، 2011)
براساس مطالعه شرل دیویس1 فناوری، تغییرات دراماتیکی را در مدیریت خرده‎فروشی به وجود آورده است. تغییرات انقلابی در فناوری، فلسفه امور تجاری خاصه در مورد خرده‎فروشان را عوض کرده است. رهبران خرده‎فروشی با سوالات بزرگی که حکایت از ابهام در سازگاری و بقاء در آینده دارد، با تغییرات دست و پنجه نرم می‎کنند. امروز این رهبران با به کارگیری راهکارهای فناورانه ابداعی، آموزش کارمندان، مدیریت موجودی، نظام های تحویل، تحقیقات بازاریابی و بهبود روابط با مشتری را مورد توجه قرار داده‎اند. (دیویس، 1998)
در مطلب دیگری، هانترمدسن2 قواعد بقای سازمان ها را یاد می کند و به عنوان قاعده چهارم 3از ظهور واسطه‎های جدید سخن به میان می‎آورد و می‎نویسد: "واسطه‎های جدید با توجه این نیاز سنتی تعریف می‎شود که هیچ عرضه کننده‎ای کالا را مستقیم نمی‎فروشد و هیچ توزیع‎کننده سنتی نیز نمی‎تواند هم پیش‎بینی کند، هم جنس تحویل دهد و هم رضایت تک تک مشتریان را فراهم کند. (مدسن، 1999)
جان کاف4 سر دبیر نشریه توزیع صنعتی در مقاله‎ای تحت عنوان تغییر روابط کانال5 می نویسد: "تغییر روابط تولیدکننده و توزیع کننده، در چرخه تغییر مداوم بازار و تقاضای مشتری، چه بر سر فروش خواهد آورد؟ سالها پیش روابط بین تولیدکننده و توزیع کننده بر محور اطمینان و اعتماد تعریف می‎شد و در بیشتر موارد، تولیدکننده ضمن اعتماد به توزیع کننده، می دانست که او مارکهای رقابتی را نخواهد فروخت…حال مساله به طور کامل تغییر کرده است. امروزه توزیع‎کنندگان اظهار نگرانی می‎کنند که اینترنت به تولیدکنندگان فرصت فروش مستقیم را می‎دهد." وی در پایان مقاله می‎آورد" :توزیع‎کنندگان باید ثابت کنند که نه تنها تهیه محصول را به عهده می‎گیرند، بلکه متولی تهیه خدمات بعد از آن نیز می‎توانند باشند. در حقیقت آنها باید از تهیه‎کنندگان محصول به تهیه کنندگان خدمات، شیفت کنند. " (کاف، 2000)
رابرت میکولک6 در مقاله ای نقش آشکار توزیع7 به توزیع‎کنندگان توصیه می‎کند، که باید به ارائه‎کنندگان قوی خدمات تبدیل شوند. سپس به بیان ضرورت حضور توزیع‎کننده در دنیای جدید می‎پردازد: "در فروش یک وسیله، فروشنده یک زبان و یک دید و خریدار زبان و دید دیگری دارد. فروشنده وسیله‎ای بی‎رقیب یا پیشرفته‎تر از رقبا می‎خواهد و خریدار وسیله‎ای خوب و بدون ایراد. اینها همه احتیاج به توزیع‎کننده دارد. (میکلوک، 2001)
در پژوهش تورنتون و وایت8 نشان می دهد که استراتژی کانال چندگانه ممکن است به خاطر اینکه کارخانه ها می توانند کانال های مختلف برای فروش محصولات مختلف استفاده کنند، درآمد بیشتری ایجاد کند. هنگامی که یک شرکت استفاده از یک کانال جدید را شروع می کند، می تواند از طریق این کانال نسبت به کانال سنتی رشد فروش بالاتری داشته باشد ، چرا که با این کانال جدید شرکت غالبا تلاش برای ورود به بخش جدید بازار کرده و در نتیجه از فرصت های رشد قابل توجهی برخوردار می شود.( تورنتون و وایت، 2011)
استراتژی کانال چندگانه نیز می تواند هزینه ها را کاهش دهد. بنابراین ، شرکت های با استراتژی کانال چندگانه ممکن است بهتر از شرکت های با استراتژی کانال منفرد عمل کنند. (رایت، 2002) از سوی دیگر، بررسی شده است که اتخاذ یک کانال توزیع جدید ممکن است منجر به تناقض در کانالها شود. علاوه بر این ، مدیریت ساختارهای کانال چندگانه بسیار دشوار هستند. با توجه به استدلال این مقاله ، یک شرکت با استراتژی کانال منفرد بهتر از استراتژی کانال چندگانه عمل کنند.(گرتنر، 2007)
"تاثیر کانالهای توزیع بر فروش محصولات نیجریه " به بررسی تاثیر کانالهای توزیع و اعضای آن و همچنین لزوم حمایت تولید کنندگان از کانالهای توزیع جهت افزایش میزان فروش پرداخته است. (اوباجی، 2011).

فهرست منابع
1) بختائی ،امیر بختائی وگلچین فر، شادی ، مدیریت کانال های توزیع ، بخش کلینیک بازاریابی و تبلیغات، شماره 179 مجله تدبیر
2) کاتلر، فیلیپ، کاتلر در مدیریت بازار، عبدالرضا رضائی نژاد، انتشارات فرهنگی فرا، زمستان 1388
3) عظیمی، آرش ،بررسی تاثیر قابلیت های بازاریابی و عملیات، استراتژی تنوع محصول و بین المللی بر عملکرد مالی شرکت ها (مورد مطالعه: شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران) ، 1389
4) حافظنیا، م، ر(1388). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران، چاپ هشتم
5) سرمد، زهره و دیگران(1386). روش های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگاه، تهران، چاپ دوم
6) نورا عباسعلی، روش حلی برای برنامه ریزی خطی بازه ای و برنامه ریزی خطی فازی، پنجمین کنفرانس سیستم های فازی ایران.(1389)
7) قصیری، ک.، ح، مهرنو و الف، ر، جعفری، 1386 ، مقدمه ای بر تحلیل پوششی داده های فازی، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
8) رشیدی، س.ع، 1389 ، تحلیل پوششی داده ها مدلها و کاربردها،انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
9) شعبانی، م. عبدالله زاده و م. رجبی تنها، 1386 ، تحلیل تفاوتهای منطقهای در بهرهوری بخش کشاورزی با رویکرد تحلیل پوششی دادهها، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران.
10) خواجوی شکراله، سلیمی فرد علیرضا، ربیعه مسعود . کاربرد تحلیل پوشش ی دادهها (DEA) در تعیین پرتفویی از کاراترین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق .89-75 :2 ، بهادار تهران. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز 1389 ؛ دوره 22
11) ابراهیمیان علی. اصول اندازه گیری کارایی و بهره وری. چاپ دوم . تهران : موسسه . مطالعات و پژوهشهای بازرگانی؛ 1385
12) آزادی غلامرضا و محمد فتایی . مقایسه و ارزیابی روش های سنجش کارایی شعب بانک و ارایه الگوی مناسب. مجله بررسیهای حسابداری و حسابرسی 1383
13) آذر عادل، مومنی منصور. اندازهگیری بهره وری در شرکت های تولیدی به وسیله مدلهای تحلیل پوششی داده ها دوماهانه علمی -پژوهشی دانشور رفتار 1383
14) روستا، احمد و دیگران، مدیرت بازاریابی، انتشارات سمت، تهران 1388
15) دهقان پور, سامان, ارزیابی تاثیر تبلیغات تلویزیونی بانک کشاورزی بر سپرده گذاری در حسابهای قرض الحسنه پس انداز، به راهنمایی: احمد روستا. دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اداری، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، 1385.
16) خاکی، غلامرضا (1379). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، تهران: کانون فرهنگی انتشارات داریت، چاپ دوم.
17) قدسی پور، شهلا (1388)، تهیه یک طرح بازاریابی، مجله میثاق مدیران، آذر 1389 .
18) واکر،اورویل سی و بوید، هارپر دابلیو، مالینز، جان ولرش، ژان کلود، 1378،استراتژی بازاریابی، مترجمان: سید محمد اعرابی و داود ایزدی، انتشارات: دفتر پژوهشهای فرهنگی،چاپ سوم.
19) ملکی، محمد؛ بهروز آذر، زهرا و مجید آل رسول دهکردی (1386)، ارائه مدل طراحی برنامه کسب وکار، مورد مطالعه: شرکت نظربازار، پایگاه علمی-پژوهشی پارس مدیر.
20) فرزین، آذر، 1388، بازارشناسی، انتشارات: سارستان، چاپ اول، مشهد.
21) هیام، الکساندر، 1390، بازاریابی به زبان آدمیزاد: ترجمه حامد علی آقایی کن، انتشارات: هیرمند، چاپ دوم، تهران
22) بازرگان، ع (1376). روشهای تحقیق در علوم رفتاری، انتشارت آگاه، تهران
23) عزتی، رضا(1376). آمار و کاربرد آن در مدیریت، انتشارات سمت، تهران، چاپ سوم
24) صارمی،محمود،شهریاری، سلطانعلی.1382.تحلیل پوششی داده ها و روش نوین IEP/AHP جهت رتبه بندی کامل واحدهای تصمیم گیرنده.انتشارات دانش مدیریت

1) Obaji , RN,The effect of channels of distribution on Nigerian sales, University of Logos,Nigeria,2011
2) Mikulec. Robert Sr.، Emerging Role of Distribution، Industrial Distribution، April 2011.
3) Gertner, R and stillman,R,Vertical Integeration and Internet Strategies in the Apparel Industry, Journal of International Economics,Vol.44, No.4, pp.417-40,2001
4) Kotler، Philip، Marketing Management، Analysis، Planning، Implementation and Control، Prentice-Hall، 1991.
5) Niknazar,pooria,Evaliating the use of BSC-DEA method in measuring organization's efficiency,2010
6) Wright,A,Technologyas an enabler of the global branding of retail financial service, Journal of International Marketing,Vol.10 No.2,pp.83-98, 2002.
7) Delgado .M, Verdegay J.L., Vita M.A., A general model for fuzzy linear programming, Fuzzy Sets and systems 29( 2009) 21-29.
8) Davis, Cherly Bruke، Marketing Retail, Business Harizons, July-August 1998.
9) Koaugh، John J.، Changing Channel Relationships، Industrial Distribution، Nov، 2000.
10) MERSEN., Liang L. Aggregated Ratio Analysis in DEA. International Journal of Information Technology & Decision Making 1999; 4 (3): 369-384.
11) ZHAKOBSEN, J. and McMullen, P. R. (2000). Using Data Envelopment Analysis to Select
12) Efficient Large Market Cap Securities, Journal of Business and Management.
13) Lee, C. and Keem, W., J. ,(2005);" The effects of internal marketing and organizational culture on knowledge management in the information technology industry", International Journal of Management ,Vol. 22, No. 4, pp. 661-672.
14) 14) Nostila, Linda Fabienne Miller (2011), The UCare Business Plan Project: A Managerial Accounting Classroom Teaching Tool, in Anthony H. Catanach, Dorothy Feldmann (ed.)
15) Stapleton, J.,& Thomas, M. (1998);" How to prepare a marketing plan: A guide to reaching the consumer market (5th ed.). Brookfield, Vermont:Gower.
16) more, Don And Abela, Andrew V. (2007). Marketing Performance Measurement Ability And Firm Performance, Journal Of Marketing, 71 (April 2007): 79-93
17) Niknazar,pooria,Evaliating the use of BSC-DEA method in measuring organization's efficiency,2010
18) Thornton,J.and White,L, Customer orientations and usage of financial distribution channels, journal of services marketing , Vol.15,No.3,pp.168-85,2001
19) Madsen، Hunter، Survival Rules، Management Today، August 1999.

1 Cheryl Bruke Davis
2 Hunter Madsen
3 Rule 4
4 John J.Keough
5 Changing Channel Relationship
6 Robert Mikulec
7 Emerging role of distribution
8 Thornton and White
—————

————————————————————

—————

————————————————————