پرستاری اورژانس
مقدمه:
مراقبت های اورژانس شامل مراقبت های پرستاری از بیماران با مشکلات داخلی، جراحی، پرستاری مادران و نوزادان، کودکان، بیماری های روانی و بهداشت عمومی است.
پرستاران اورژانس باید دارای دانش، مهارت و نگرش کافی در کلیه زمینه های پرستاری باشند.
این افراد باید در انجام تکنیک های بررسی بیمار، معاینات فیزیکی، روش های کنترل وضعیت گردش خون و احیاء قلبی-ریوی مهارت داشته باشند.
مقدمه:
پرستاران اورژانس باید با افراد در سنین مختلف، فرهنگ ها، رسوم و مذاهب متفاوت ارتباط برقرار کنند. این افراد باید نسبت به نیازهای ویژه افراد و شیوه زندگی آن ها حساس باشند؛ زیرا چنین عواملی اغلب روی فرآیند حل مسئله و مراقبت های بهداشتی تاثیر می گذارند.
داشتن مهارت در مدیریت و رهبری نیز از جمله نقش های ویژه پرستاران اورژانس است، بی برنامه گی در موقعیت های غیرقابل پیش بینی، تعامل با بیمار، جو پر فشار، کمبود کنترل روی تعداد افراد مراقبت کننده و چهارچوب زمانی محدود برای ارزیابی تاثیر مداخلات درمانی، از مسائل تنش زا برای پرستاران این بخش ها هستند.
مراقبت های پیش بیمارستانی:
تکنیسین های اورژانس پیش بیمارستانی باید همیشه برای کمک حاضر باشند. در مدت 4 دقیقه پس از اعلام خبر حادثه، باید به سرعت جعبه دارو، اکسیژن، رادیوی پرتابل یا بی سیم و دفیبریلاتور پرتابل را با ماشین به محل حادثه حمل کنند.
بعد از اینکه بیمار را تحت مراقبت اولیه قرار دادند، در صورت لزوم او را به بیمارستان منتقل نمایند. در صورت برخورد با یک وضعیت خطیر باید از طریق بی سیم با پرستار اورژانس تماس برقرار نمایند و از او خط مشی بگیرند.
ساخت پرسنلی و سیستم فوریت های پیش بیمارستانی:
یک واحد سیار که بتواند کاملا بیمار را در وضع موجود کنترل نماید.
یک گروه پیراپزشک که با مراقبت های اولیه خود وضعیت بیمار را تثبیت و در آن موقعیت ویژه به مراقبت از وی بپردازد.
یک بیمارستان مرجع با پرسنلی که بتواند توسط تماس با بی سیم یا تلفن، مراقبت های تیم اورژانس را هدایت نماید.
سیستم های ارتباطی بیومدیکال
وظایف پرسنل بخش اورژانس:
محیطی فراهم کنید که موجب امنیت و اطمینان شود و مکانی برای رفع مشکلات باشد.
از ابراز جملات منفی در مورد وضعیت بیمار خودداری کنید زیرا بیماران غیرپاسخگو ممکن است جملات شما را شنیده، دچار ترس و اضطراب شدید شوند.
برای شروع مراقبت از افراد به ظاهر بیهوش نیز در مورد اقدامات مراقبتی توضیح دهید.
برای حفظ شخصیت بیمار هر کاری که می توانید انجام دهید و به بیمار احترام بگذارید.
به خاطر داشته باشید که وابستگان بیمار نسبت به چگونگی برخورد با او حساس بوده و به همه کنایه ها و اشارات توجه می کنند.
وظایف پرسنل بخش اورژانس:
با بیمار و وابستگان او بطور مناسب ارتباط برقرار کنید، حتی اگر لازم بود چندین بار در مورد آنچه که اتفاق افتاده و اقداماتی که باید انجام شود توضیح دهید.
در اولین برخورد با بیمار، نام خود را به او بگویید و او را نیز با نام صدا بزنید، این کار به بیمار و وابستگان او اطمینان خاطر می بخشد.
با انتقال حس اعتماد و برقراری تماس چشمی به سخنان بیمار گوش دهید. استفاده از مهارت های غیرکلامی ارتباط گاهی حتی از ارتباط کلامی هم موثرتر است. پس در صورت امکان بیمار را لمس کنید، او را صدا بزنید.
هنگام صحبت با بیمار و بستگان وی، تن صدای آرم داشته باشید تا از کلام شما اعتماد به نفس و آرامش برداشت شود.
وظایف پرسنل بخش اورژانس:
از دادن اطمینان کاذب اجتناب کنید. صادق و مودب باشید و روش های درمانی را با زبانی ساده و غیرتکنیکی شرح دهید. بیمار و اطرافیان باید اطمینان حاصل کنند که شما هر کاری از دستتان برآید انجام می دهید.
به وابستگان بیمار اجازه دهید احساسات خود را بروز دهند و گریه کنند. این کار به پذیرش موقعیت از طرف آن ها کمک کرده و آن ها را آرام می سازد.
اگر اطرافیان بیمار نسبت به شما ابراز عصبانیت و خشم کردند، آن را شخصی تلقی نکنید بلکه رفتارهای غیرمعقول آن ها را با متانت تحمل کنید.
هرگز برخورد دفاعی و مقابله به مثل نکنید. عصبانیت و خشم شما اوضاع را بدتر می کند.
وظایف پرسنل بخش اورژانس:
برای آرام نمودن خانواده هر اقدامی که از دستتان بر می آید انجام دهید. به آن ها اجازه دهید که در صورت امکان، در تماس دائم با بیمار خود باشند. حتی یکی از وابستگان می تواند با شما در ارائه مراقبت ها همکاری نماید.
تا جای ممکن ظاهر بیمار را آراسته کنید تا تصویر اضطراب آوری برای خانواده نداشته باشد. به خصوص آثار خون و ترشحات را با سرعت پاک کنید.
در صورت وقوع مرگ با متانت در کنار خانواده بمانید و به آن ها اجازه دهید به نحو مقتضی با بیمار خود ارتباط برقرار کنند، حتی می توانند جسد او را در آغوش بگیرند.
بررسی و درمان بیمار اورژانس:
هدف از مراقبت اورژانس، شروع اقدامات مراقبتی در شرایط حاد از بیمار یا فرد مصدوم با حداکثر سرعت ممکن است.
در مراقبت های پیش بیمارستانی، تکنیسین ها به مثابه چشم، گوش و دست های پرستار و پزشک هستند و بررسی بیمار بر عهده آن ها است.
طبقه بندی فوریت ها:
تریاژ یکی از مهم ترین مفاهیم در بخش اورژانس می باشد که از کلمه فرانسوی Trier به معنی دسته بندی گرفته شده است. اولین بار توسط پزشک ناپلئون بناپارت در جنگ برای تعیین اولویت درمان مصدومین مورد استفاده قرار گرفت. تریاژ یک روش کلی برای تقسیم بندی بیماران براساس فوریت نیاز به درمان است و در سه سطح صورت می گیرد:
تریاژ جهت تعیین اولویت درمان در بدو ورود
تریاژ جهت تعیین اولویت درمان روی سیستم های مختلف بدن
تریاژ جهت تصمیم گیری برای انتقال به اتاق عمل
طبقه بندی فوریت ها:
پرستار باید در شرایط اورژانس، فورا میزان مراقبت های لازم برای مددجو را تعیین کرده و توانایی های خود را جهت حفظ حیات مصدوم به کار گیرد.
به طور کلی در هر سیستمی که تعداد بیماران و شدت آسیب زیاد و منابع امدادی محدود باشد، تریاژ کمک شایانی در ارائه خدمات می کند. تریاژ یک فرآیند پویا است، لذا باید در زمان ها مختلف، چندین بار برای مددجو تکرار شود.
رنگ قرمز: در صورت عدم دریافت مراقبت سریع، در کمتر از 5 دقیقه می میرند.
رنگ زرد: درصورت عدم دریافت مراقبت در طی 5 تا 60 دقیقه دچار مرگ یا مشکلات شدید می شوند.
رنگ سبز: می توان مداخلات درمانی را حتی تا 4 الی 6 ساعت به تاخیر انداخت.
رنگ آبی: بالاترین اولویت جهت دریافت مراقبت دارند ولی شانس زنده ماندنشان کم است.
رنگ سیاه: هیچ گونه پاسخی به صورت تنفس، نبض، فشارخون ندارند و مرده محسوب می شوند.
طبقه بندی برخی از بیماری ها و صدمات براساس تریاژ:
رنگ قرمز (فوری): ایست قلبی-ریوی، دیس ریتمی های کشنده، درد قفسه سینه، دیسترس تنفسی، خون ریزی شدید داخلی، هماتمز و ملنا، شوک، تروماهای شدید، مسمومیت شدید، خودکشی، سوختگی شدید، اورژانس های محیطی مانند هیپرترمی شدید، کما
رنگ زرد (اضطراری): حملات ایسکمیک قلب، شکستگی آشکار، فشردگی عروقی، دردهای غیرطبیعی، خون ریزی با مقادیر کم، تب و لرز بخصوص در کودکان، استفراغ
رنگ سبز (تاخیری): گسیختگی بافت نرم بدون خون ریزی، شکستگی کوچک و بسته بدون فشردگی عروقی، سوختگی خفیف، مشکل تنفسی غیر حاد
رنگ آبی (منتظر): ایست قلبی-ریوی، هیپو و هیپرترمی شدید، صدمات شدید سیستم عصبی، آسیب های بحرانی متعدد، سوختگی شدید بیش از 40%، خون ریزی و شوک در مراحل پایانی
رنگ سیاه (متوفیان): عدم وجود پاسخ های حیاتی در فرد
تریاژ START (Simple Triage And Rapid Transport):
START به معنی تریاژ آسان و انتقال سریع است و جهت مصدومین بخش اورژانس و موقعیت های پیش بیمارستانی می باشد. (در بیماران داخلی-جراحی کاربرد ندارد)
از این تریاژ در حوادث با چندین قربانی استفاده می شود و نباید بیش از 30 ثانیه طول بکشد.
توانایی بلند شدن و راه رفتن
وضعیت تنفسی
وضعیت خون رسانی
وضعیت هوشیاری
تریاژ TRTS (Triage Revised Trauma Score):
TRTS به معنی معیار تجدید نظر شده تریاژ در تروما است.
TRTS یک روش دیگر جهت ارزیابی و تریاژ اولیه مراجعه کنندگان به بخش اورژانس می باشد.
تعداد تنفس
فشارخون سیستولیک
معیار کمای گلاسکو
تریاژ CRAMS:
CRAMS یکی دیگر از سیستم های طبقه بندی بیماران و اولویت بندی آن ها در کشورهای اروپایی و امریکایی است.
براساس امتیازات کسب شده، بیماران در سه رده فوری، اضطراری و تاخیری قرار می گیرند.
گردش خون Circulation
تنفس Respiration
شکم و قفسه سینه Abdomen & Thorax
پاسخ حرکتی Motor Response
پاسخ کلامی Speech
پویایی تریاژ:
پس از تعیین اولویت تریاژ، لازم است بالای سر مددجو کارتی با رنگ فوریت مربوطه گذاشته شود تا براساس آن تصمیم گیری برای مداخلات درمانی توسط تیم اورژانس به اجرا درآید.
تریاژ فرآیندی پویا است و با تغییر وضعیت مددجو با یا بدون درمان مرتبا تغییر می کند. ممکن است در مرحله اول بیمار در گروه نادرستی قرار بگیرد اما با ادامه فرآیند تریاژ و پیشرفت درمان، می توان این مشکل را تصحیح نمود.
پس از مشخص کردن اولویت رسیدگی به بیماران، نوبت به اجرای تریاژ جهت تعیین اولویت رسیدگی و درمان سیستم های مختلف بدن است.
آخرین مرحله تریاژ در بخش اورژانس مربوط به مددجویانی است که نیازمند انتقال به اتاق عمل هستند.
یک پرستار تریاژ باید:
از نظر تحصیلی دارای درجه لیسانس یا بالاتر باشد.
دوره مراقبت های ویژه ICU را به طور کامل گذرانده باشد.
دوره مراقبت از بیماران قلبی-عروقی را گذرانده باشد.
حداقل 2 سال سابقه کار در بخش ICU و 6 ماه کار در بخش اورژانس داشته باشد.
حداقل در 4 شیفت در گردش، همراه با پرستار تریاژ کار کرده باشد.
حداقل در 3 شیفت جهت ارزیابی، در نقش پرستار تریاژ کار کرده باشد.
خصوصیات پرستار تریاژ:
قادر به عملکرد مفید در شرایط پر استرس باشد.
قادر به بررسی در ارتباط با مراقبت از بیمار باشد.
دارای پایه علمی قوی جهت انجام اقدامات مختلف در بخش باشد.
به سیاست ها و اصول داخل بخش آشنا باشد.
قادر به اخذ تصمیمات سریع و بیان آن ها باشد.
داراری ایمان و اخلاق حرفه ای قوی باشد.
قادر به برقراری ارتباط صحیح با بیمار، خانواده و همکاران باشد.
قادر به حمایت روانی از دیگران باشد.
خصوصیات پرستار تریاژ:
قادر به قضاوت و پیش بینی باشد.
قادر به کنترل و هدایت سایر افراد باشد.
یک معلم حاضر در محل باشد و در هر زمان بتواند آموزش های لازم را ارائه دهد.
قادر به کنترل عبور و مرور افراد در بخش باشد.
مهارت کافی در ارائه مداخلات لازم در شرایط بحرانی را دارا باشد.
دانش کافی در رابطه با سیستم مراقبت های پیش بیمارستانی را داشته باشد.
قادر به جلوگیری از برخورد و بروز رفتارهای خشن شود.
قادر به تشخیص تریاژ از طریق تلفن نیز باشد.
ارزیابی اولیه مددجو:
ارزیابی اولیه مددجو با هدف شناسایی و اداره وضعیت های تهدید کننده حیات انجام می شود. این ارزیابی برای تمام مددجویان، صرف نظر از نوع مشکل آنان ضرورت داشته و گاهی مرگ و زندگی بیمار وابسته به همین ارزیابی است.
به خاطر داشته باشید که ارزیابی اولیه نباید بیش از 30 الی 90 ثانیه طول بکشد.
پیش از ارزیابی، رعایت اصول محافظت از خود ضرورت دارد، خون و کلیه ترشحات بدن می توانند منجر به آلودگی پرستار شوند. لذا هرگز نباید بدون دستکش با مددجو تماس داشت.
در مواردی نظیر سرفه های خلط دار نیاز به استفاده از ماسک است و همچنین در موارد خون ریزی و استفراغ جهنده لازم است که از گان عینک محافظ استفاده شود.
ارزیابی اولیه مددجو:
ارزیابی اولیه بلافاصله پس از نخستین برخورد با بیمار آغاز شده و برداشت کلی پرستار از وضعیت بیمار رابه دست می دهد.
برای ارزیابی دقیق و صحیح، پرستار باید از تمامی حواس (بینایی، بویایی، شنوایی، لامسه) خود به درستی استفاده کند.
برای ارزیابی و معاینه مددجو همیشه باید نور کافی در اختیار داشته باشید.
برای ارائه خدمات بهتر ، اطرافیان بیمار را به فضای مناسبی در بخش منتقل کنید.
هنگام ارزیابی، کاملا هوشمندانه عمل کنید و از ایجاد آسیب بیشتر خودداری نمایید.
ارزیابی اولیه مددجو:
ارزیابی راه هوایی
وضعیت تهویه
وضعیت گردش خون
وضعیت ناتوانی
خارج ساختن پوشش مددجو و مشاهده سر تا پا
ارزیابی راه هوایی:
بلافاصله بعد از تعیین سطح پاسخگویی مددجو باید به ارزیابی راه هوایی پرداخت.
ابتدا باید بدن بیمار در راستای آناتومیک خود قرار گیرد.
در مددجویان پاسخگو خشونت صدا می تواند نمایانگر انسداد نسبی باشد.
در مددجویان غیر پاسخگو ابتدا باید با مانورهای روی گردن (بسته به نوع صدمه) زبان و اپی گلوت را از جلوی راه هوایی کنار زد.
به منظور تخلیه خون، ترشحات و اجسام خارجی باید دهان را مشاهده و سپس ساکشن نمود یا از حرکات جارویی دو انگشت دست استفاده کرد.
در صورت اطمینان از وجود جسم خارجی در راه هوایی، میتوان از مانور هیم لیچ استفاده نمود.
علایم انسداد نسبی راه هوایی:
خر خر کردن Snoring: صدای خشن که در دم و بازدم شنیده می شود. علت اصلی بروز آن قرار گرفتن زبان و اپی گلوت در جلوی راه هوایی است. با دادن مانور مناسب به گردن و فک و نیز استفاده از لوله هوایی اوروفارنژیال می توان این مشکل را برطرف نمود.
غل غل کردن Gurgling: این صدا نمایانگر وجود مایع در راه هوایی می باشد و برای رفع آن نیاز به ساکشن دهان و حلق است. در صورت در دسترس نبودن ساکشن، باید مصدوم را در پوزیشن ریکاوری قرار داد.
استریدور Stridor: صدای دمی خشن که اغلب به علت اسپاسم یا ادم راه هوایی ایجاد می شود. در صورت تشدید باید از لوله تراشه، کریکوتیروئیدوتومی یا تراکئوستومی استفاده نمود.
ارزیابی تنفس:
به منظور بررسی تهویه ابتدا به حرکات قفسه سینه بیمار توجه کنید.
در صورت عدم مشاهده حرکات تنفسی، صورت خود را به دهان و بینی بیمار نزدیک کنید تا جریان هوا را بر گونه خود احساس کنید.
در غیر اینصورت می توانید یک آینه کوچک را در نزدیکی هان و بینی بیمار قرار داده و بخار حاصل از تنفس را بر آینه مشاهده کنید.
در صورت فقدان تنفس، باید بلافاصله تنفس با استفاده از آمبوبگ آغاز شود.
اگر مصدوم دچار صدمات شدید صورت شده است می توانید کریکوتیروئیدوتومی انجام دهید.
ارزیابی تهویه:
تعداد تنفس در دقیقه: برادی پنه و تاکی پنه مواردی هستند که فورا باید درمان شوند.
عمق تنفس: تنفس تند و سطحی نشانه کاهش حجم جاری و شروع نارسایی تنفسی است.
تنفس سخت: وضعیتی که بیمار با دشواری دم و بازدم روه به رو است.
علایم دیس پنه:
حرکت پره های بینی
رتراکسیون یا تو کشیدگی بافت نرم فضای بین دنده ای و فضای سوپراکلاویکولار
استفاده از عضلات فرعی تنفس (گردنی، پشت، بین دنده ای) برای عمل دم
استفاده بیش از حد از عضلات شکمی جهت انجام بازدم
حالت گرسنگی و ولع هوا
صداهای غیرطبیعی تنفسی (استریدور، ویز)
صحبت کردن بریده بریده
ارزیابی گردش خون:
بررسی نبض
بررسی خون ریزی
بررسی رنگ، رطوبت و حرارت پوست
بررسی زمان پر شدگی مجدد مویرگی
بررسی نبض:
به منظور بررسی نبض، ابتدا باید محل نبض کاروتید را یافته، وجود یا عدم وجود آن را کنترل کنید. درصورت عدم وجود نبض عملیات CPR باید فورا آغاز شود.
در صورت حس نبض، سه بررسی زیر از طریق نبض رادیال ضروری است:
توجه به سرعت نبض: نیاز به شمارش دقیق نبض وجود ندارد؛ نبض تند، کند و طبیعی
توجه به وجود یا عدم وجود آریتمی: نبض منظم یا نامنظم
بررسی قدرت نبض: نبض بسیار قوی (++++)، نبض طبیعی (+++)، نبض ضعیف که گاهی گم می شود (++)، نبض بسیار ضعیف که به سختی لمس می شود (+)، عدم حضور نبض (0)
برادی کاردی می تواند دلیل بر هیپوکسی شدید و طولانی مدت باشد. اما تاکی کاردی به دنبال مواردی همچون هیپوکسی حاد، خون ریزی، هیپوولمی و شوک ایجاد شود که همگی خطرناک و تهدید کننده حیات هستند.
بررسی خون ریزی:
در صورت مشاهده آثار خون ریزی بر لباس و بدن بیمار، پس از پوشیدن دستکش و رعایت نکات محافظت از خود، فورا باید لباس مصدوم را در محل آسیب با قیچی پاره کرده و کیفیت خون ریزی را مورد بررسی قرار داد.
وجود خونریزی به رنگ روشن و جهش دار دلیل بر آسیب شریانی و خروج سریع و مداوم خون تیره، دلیل بر آسیب وریدی است.
به منظور کنترل خونریزی، ابتدا باید از فشار مستقیم بر روی ناحیه استفاده کرد. در صورت خونریزی شریانی می توان از نقاط فشاری نیز جهت بند آوردن آن کمک گرفت.
همه خون ریزی ها به شکل خارجی و در معرض دید نیستند، بنابراین باید با کمک بررسی پوست و زمان پر شدگی مجدد مویرگی به بررسی علایم خون ریزی داخلی و شوک پرداخت.
بررسی علایم حیاتی پوست:
علایم حیاتی پوست شامل؛ رنگ، درجه حرارت و رطوبت پوست است.
خون ریزی موجب: رنگ پریدگی پوست و رنگ متمایل به خاکستری می شود.
در صورت همراه شدن هیپوکسی با شوک، رنگ پوست آبی متمایل به خاکستری خواهد شد.
با لمس دست های مصدوم می توان به سرعت حرارت و رطوبت آن را سنجید.
هنگام وقوع شوک، به دلیل تحریک سمپاتیک، پوست حالت سرد و مرطوب دارد.
بررسی زمان پرشدگی مجدد مویرگی:
روش سریعی برای بررسی گردش خون بافتی است. سرعت گردش خون مویرگی در کلیه بافت های بدن تقریبا یکسان است، بنابراین با بررسی زمان پرشدگی مجدد مویرگ های بستر ناخن یا بخش گوشتی کف دست می توان گردش خون کاپیلری سایر بافت های بدن نظیر مغز و قلب را نیز ارزیابی نمود.
با انگشت به مدت 5 ثانیه روی لبه یکی از ناخن های دست مصدوم و یا بخش گوشتی کف دست وی فشار آورید. سپس انگشت خود را از روی محل بردارید و با اعداد …، 1003، 1002، 1001 بشمرید و منتظر برگشت رنگ صورتی ناحیه باشید. به محض برگشت رنگ صورتی ناحیه، به شمارش خود خاتمه دهید.
به طور طبیعی این زمان کمتر از یک ثانیه و حداکثر 2 ثانیه است. در صورتی که بیشتر از 3 ثانیه باشد نمایانگر درجاتی از نارسایی پرفیوژن بافتی و همچنین وضعیت شوک است.
ارزیابی سطح پاسخ دهی:
سطح هوشیاری بیمار را می توان با مقیاس درجه بندی گلاسکو اندازه گیری نمود. اما از آنجایی که استفاده از این مقیاس وقت گیر است، می توان از روش AVPU در محل حادثه استفاده نمود.
Alert: آگاهی به زمان و مکان، چشمان بیمار باز بوده و قادر به صحبت کردن آگاهانه است.
Verbal: پاسخ به تحریکات کلامی به صورت گشودن چشم ها
Painful: پاسخ به محرک های درد زا
Unresponsive: عدم پاسخ گویی به هر گونه محرکی
معاینه سر تا پای مددجو در 2 دقیقه:
پس از بررسی سریع بیمار از نظر ABCDE، باید معاینه اجمالی کلیه اندام های بدن انجام شود تا آسیب های آشکار و پنهان مورد شناسایی قرار گیرند.
مهمترین ابزارهای معاینه چشم ها و دست ها هستند بنابراین ماهرانه و سریع عمل کنید.
این معاینات باید به ترتیب و شامل معاینه صورت، جمجمه، گردن، قفسه سینه، شکم و لگن، اندام های تحتانی و اندام های فوقانی باشند.
معاینه صورت:
ابتدا معاینه کل صورت، سپس اطراف چشم، چشم، گوش، بینی، استخوان های صورت، دهان.
مشاهده از نظر صدمه آشکار مانند له شدگی، کبودی، کوفتگی، دفورمیتی و خون ریزی
بررسی حرکت پلک ها، کره چشم از نظر آسیب، جسم خارجی، وضعیت مردمک ها
بررسی گوش ها از نظر خروج هرگونه ترشح و اطراف و پشت گوش از نظر اکیموز
بررسی بینی از نظر خون ریزی و خروج CSF و له شدگی و دفورمیتی
بررسی استخوان های صورت از نظر درد، تندرنس در لمس، دفورمیتی، بی ثباتی و کریپیتوس
باز کردن دهان بیمار با مانورهای خاص و بررسی جسم خارجی، انسداد، خون ریزی، له شدگی، دفورمیتی، مواد استفراغ شده، سیانوز و توجه بوی دهان
معاینه جمجمه:
معاینه دقیق و همراه با احتیاط جمجمه از نظر خون ریزی، دفورمیتی، آسیب پوستی، هماتوم، له شدگی، فرورفتگی
لمس محتاطانه کلیه استخوان های سر از نظر فرورفتگی، هماتوم، کریپیتوس و نقاط حساس
معاینه گردن:
مشاهده دقیق گردن از نظر هماتوم اطراف تراشه و پشت گردن، دفورمیتی، کبودی، خونریزی
بررسی وریدهای گردنی از نظر اتساع و تورم غیرطبیعی
لمس گردن از نظر دفورمیتی، درد و حساسیت، کریپیتوس و آمفیزم زیرجلدی
بررسی صداهای تنفسی مانند استریدور، ویز، خر خر کردن و همچنین توجه به خشونت صدا
معاینه قفسه سینه:
کنار زدن پوشش ها و مشاهده دقیق قفسه سینه از نظر حرکات، تقارن، قظعه شناور، استفاده از عضلات فرعی، دفورمیتی، شکستگی، کبودی، له شدگی، خون ریزی
لمس قفسه سینه از قدام، خلف و دو طرف از نظر درد، تندرنس، کریپیتوس، آمفیزم زیرجلدی
بررسی صداهای تنفسی از طریق سمع 6 نقطه در پهلوها و صدای سوت کشیدن ناشی از مکش هوا از طریق زخم
دق قفسه سینه از نظرپنوموتوراکس و هموتوراکس
معاینه شکم و لگن:
کنار زدن پوشش ها و بررسی شکم از نظر خونریزی، کبودی، بیرون زدگی احشاء و وجود جسم خارجی و توجه به اکیموز اطراف ناف، پهلوها و نیز ناحیه داخلی ران
لمس شکم از نظر درد، تندرنس، سفتی، توده غیرطبیعی در ناحیه طحال، کبد، کلیه ها و مثانه
لمس استخوان های لگن از نظر بی ثباتی، کریپیتوس، درد و حساسیت
بررسی وجود درد در ناحیه شانه و کتف درصورت هوشیار بودن بیمار
معاینه اندام های انتهایی:
مشاهده اندام ها از بالا به پایین از نظر دفورمیتی، خون ریزی، زخم، له شدگی و رنگ پوست.
لمس استخوان های از بالا به پایین از نظر کریپیتوس، شکستگی و …
بررسی حس و حرکت اندام ها
بررسی حرارت، رطوبت پوست و کنترل نبض های دیستال
مقایسه نبض دو اندام با هم و همچنین نبض رادیال با نبض اندام های تحتانی
شرح حال:
توالی مراحل گرفتن شرح حال و معاینه به موجود مشکل داخلی یا تروما و پاسخگویی یا عدم پاسخگویی مددجو بستگی دارد:
در حضور تروما: معاینه فیزیکی و علایم حیاتی قبل از گرفتن شرح حال انجام می شود.
در حضور مشکلات داخلی: تهیه شرح حال مقدم بر معاینه فیزیکی است.
در صورتی که فرد پاسخگو نباشد: ابتدا معاینه فیزیکی انجام می شود.
تهیه شرح حال به روش SAMPLE:
S (Sign & Symptoms): علایم و نشانه ها با بررسی OPQRST
A (Allergies): حساسیت و آلرژی
M (Medications): داروهای مورد مصرف
P (Past history): سوابق گذشته بیماری
L ( Last oral intake): آخرین مواد غذایی خورده شده
E (Events): آنچه باعث مراجعه فرد شده
بررسی OPQRST:
O (Onset): زمان وقوع مشکل
P (Provors & Palliations): عوامل تشدید کننده و تسکین دهنده علایم
Q (Quality): کیفیت و چگونگی علایم
R (Radiation): انتشار علایم
S ( Severity): شدت علایم
T (Time): زمان شروع علایم و طول مدت
اقدامات پرستاری در بخش اورژانس:
پس از تریاژ، پرستار مسئول بیمار فورا مشخص شده و اقدامات پرستاری (کنترل مجدد علایم حیاتی، مانیتورینگ قلبی، پالس اکسی متری، گرفتن یک خط وریدی مناسب و تهیه همزمان نمونه خون جهت آزمایشات روتین) به سرعت آغاز می شود.
صدمات بافت نرم:
صدمات بافت نرم:
جراحات بافت نرم شامل صدمات پوست، عضلات، اعصاب و عروق خونی می باشند. این صدمات برخلاف ظاهر بدشکلشان به ندرت کشنده هستند.
به طور کلی مراقبت های اورژانس در این نوع صدمات بیشتر بر کنترل خون ریزی، جلوگیری از آسیب بیشتر و کاهش خطر عفونت تاکید دارند.
این صدمات در سه گروه تقسیم بندی می شوند: زخمهای باز، زخمهای بسته و قطع شدگی ها
علایم و نشانه های عمومی صدمات بافت نرم عبارتند از: تورم، درد، تغییر رنگ بافت محل جراحت، علایم و نشانه های خون ریزی داخلی
ارزیابی اولیه:
صدمه از چه نوع است؟
چگونه اتفاق افتاده است؟
محل زخم کجاست؟
وضعیت زخم چگونه است؟
آیا می توان حدود زخم را تعیین نمود؟
بیمار چند سال دارد؟
شغل بیمار چیست؟
از نظر جسمی در چه وضعیتی قرار داد؟
آیا سابقه بیماری حاد یا مزمن دارد؟
وضعیت پوست بیمار چگونه است؟
صدمه در چه زمانی ایجاد شده است؟
آیا قبل از رسیدن به بیمارستان اقدامی برای زخم انجام شده است؟
آیا بیمار دچار محدودیت حرکتی شده است؟
آیا مشکل عروقی و پرفیوژن بافتی وجود دارد؟
صدمات بافت نرم:
مانند سایر صدمات، مداخلات اورژانس در زخم ها را نیز ابتدا با کنترل ABCDE آغاز کنید،
سپس جهت پیشگیری از شوک هموراژیک خون ریزی را کنترل نمایید.
بیمار را از نظر وجود آسیب و زخم قفسه سینه کنترل کنید.
نواحی دیستال زخم را از نظر درد، رنگ پوست، پرفیوژن بافتی، حس و حرکت بررسی کنید.
در صورت شکستگی و دررفتگی از آتل استفاده کنید.
در صورت احتمال عفونی بودن زخم از ترشحات کشت تهیه نمایید.
معاینه و مراقبت از زخم را در محیطی که نور کافی دارد انجام دهید.
صدمات بافت نرم:
قبل از شستشوی زخم ابتدا درد بیمار را تسکین دهید.
برای شستشو از یک سواپ نرم و سرم شستشو و بتادین استفاده کنید.
تمام ذرات خارجی باید از داخل زخم خارج شوند.
علاوه بر ناحیه آسیب دیده، باید بافت اطراف آن نیز شستشو داده شود.
اگر نواحی اطراف زخم پرمو باشد ناحیه را شیو کنید (بجز ابروها).
بافت های اطراف زخم عفونی می باشند و باید کاملا دبرید شوند.
بعد انجام همه این مراقبت ها، بخیه و سپس پانسمان انجام می شود.
زخم های باز:
زخم های باز، مصدوم را در معرض خطر خون ریزی خارجی و آلودگی قرار می دهند.
چهار نوع کلی جراحات باز:
خراشیدگی
پارگی
کنده شدن
سوراخ شدگی
هنگام مواجهه با یک زخم، کلیه لباس ها یا وسایلی که مانند تورنیکه عمل می کنند باید خارج شوند.
خراشیدگی Abrasion:
این گونه زخم ها از کشیده شدن پوست روی یک سطح خشن ایجاد می شوند.
این زخم ها به علت سطحی بودن، دردناک هستند.
جهت شستشوی این زخم ها از جریان محلول شستشو استفاده نمایید.
از آب و صابون نیز می توان جهت شستشوی زخم استفاده نمود.
محلی که در آن سنگریزه یا آلودگی وجود دارد در جهت مخالف پاک کنید.
خون ریزی مویرگی این زخم ها به راحتی با اعمال فشار قابل کنترل است.
در خراشیدگی های وسیع احتمال عفونت وجود دارد بهتر است پانسمان شود.
اگر زخم کوچک باشد نیاز به پانسمان ندارد و بهتر است در معرض هوا قرار گیرد.
پانسمان نباید سفت باشد و بعد از پانسمان همیشه جریان خون انتها را کنترل نمایید.
پارگی Laceration:
ایجاد شکاف پوستی به اشکال و عمق گوناگون که معمولا توسط جسم تیز و گاهی ترومای غیرنفوذی ایجاد می شود.
این زخم ها ممکن است خون ریزی بیشتری ایجاد کنند مخصوصا اگر شریان آسیب ببیند.
بنابراین یک پارگی کوچک بسته به محل آن می تواند منجر به مرگ بیمار هم شود.
پارگی های خطی به دلیل صاف بودن لبه های زخم بهتر و زودتر ترمیم می شوند.
جراحات ستاره ای و با لبه نامنظم توسط جسم کند ایجاد شده و با تاخیر بهبود می یابند.
هنگام مواجهه با این گونه جراحات، طول عمق و محل زخم در ابتدا بررسی شود.
زخم باید از نظر وجود جسم خارجی و آلودگی کنترل شده و مقدار خون ریزی برآورد گردد.
در جراحت خفیف خون ریزی را با پانسمان و اعمال فشار ثابت توسط دست کنترل کنید.
پارگی Laceration:
در آسیب شدید، از پانسمان بزرگتر استفاده کنید و مدت زمان اعمال فشار را افزایش دهید.
جهت کنترل خون ریزی، اندام را بالاتر از سطح قلب و بی حرکت نگه دارید.
پس از کنترل خون ریزی، زخم را توسط یک بانداژ نخی بپوشانید.
وضعیت نوروواسکولار قسمت دیستال اندام را بررسی کنید.
درصورت خونی شدن پانسمان، آن را عوض نکنید و یک پانسمان دیگر را اضافه کنید.
برداشتن پانسمان موجب تشدید خون ریزی می شود.
اکثر پارگی ها نیاز به بخیه شدن دارند.
بخیه باید در ساعات اولیه بعد از صدمه و قبل ار ایجاد عفونت و ادم صورت گیرد.
ممکن است نیاز به تزریق آنتی توکسین تتانوس وجود داشته باشد.
سوراخ شدگی Penetration-Puncture:
این آسیب به واسطه نفوذ جسم تیز نظیر میله، سوزن یا گازگرفتگی و نیش ایجاد میشود.
سوراخ شدگی ها معمولا دارای یک منفذ کوچک با عمق زیاد هستند.
ظاهر زخم کوچک است ولی بدلیل جراحت عمیق و تخریب کننده، خونریزی شدید است.
گاهی زخم های سوراخ شده یک مدخل ورودی و یک ناحیه خروجی دارند.
گاهی جسم خارجی در زخم باقی می ماند که هرگز نباید آن را خارج ساخت.
هنگام مواجهه با یک زخم نفوذی، ابتدا آن را شستشو داده و تمیز نمایید.
جهت جلوگیری از عفونت و خون ریزی پانسمان و درصورت نیاز اعمال فشار انجام پذیرد.
در صورت لزوم باید آنتی توکسین کزاز نیز تزریق شود.
باقی ماندن جسم خارجی در بدن:
اجسام باقی مانده در بدن، نباید از محل خود خارج شوند.
یک عکس رادیوگرافی می تواند نشان دهد، جسم تا چه عمقی فرو رفته است.
پس از بررسی ABC، نوع و محل صدمه باید باید مشخص شود.
سپس جسم خارجی باید با دست در جای خود ثابت شود.
از هرگونه حرکت جسم که باعث صدمه و خون ریزی بیشتر شود، جلوگیری کنید.
زخم را در معرض دید قرار دهید و لباس اطراف زخم را بدون ایجاد حرکت اضافی، قیچی کنید.
خون ریزی را توسط فشار مستقیم بر لبه های زخم کنترل کنید.
از یک پانسمان حجیم و بزرگ برای بی حرکت کردن جسم استفاده کنید.
اطراف جسم را به طور کامل با پانسمان پر کرده، آن را توسط نوار چسب یا بانداژ ثابت کنید.
کنده شدگی Avulsion:
یک لایه شل و آویخته پوست و بافت نرم زیر آن که به میزان نسبی یا کامل جدا شده است.
در صورت آسیب عروقی ممکن است خون ریزی شدید رخ دهد.
این صدمه اغلب انگشتان دست و پا، بازوها، ساق پا، گوش ها و بینی را درگیر می کند.
پس از شستشوی زخم با نرمال سالین، باید ناحیه کنده شده را روی محل برگردانده و مصدوم را جهت ترمیم بافتی آماده نمایید.
زخم های بسته:
سه نوع کلی جراحات بسته:
کوفتگی
هماتوم
له شدگی
کوفتگی Cuntusion:
کوفتگی یا ضرب دیدگی صدمه ای است که به سلول ها و عروق خونی موجود در داخل درم وارد شده و موجب نشت خون به داخل بافت می شود.
این نوع آسیب موجب تورم و درد در محل صدمه شده و ممکن است اکیموز ایجاد کند.
این نوع صدمه اغلب در ترومای غیرنفوذی دیده می شود.
مداخلات درمانی شامل: کمپرس سرد و تجویز مسکن است. نیاز به پانسمان نیست.
هماتوم Hematoma:
شبیه به کوفتگی است با این تفاوت که عروق آسیب دیده بزرگتر و آسیب وسیع تر است.
هماتوم به واسطه تجمع خون در زیر پوست به صورت یک توده بزرگ آبی دیده می شود.
تجمع خون ممکن است موجب جدا شدن بافت ها از یکدیگر شود.
هماتوم به اندازه دست مشت شده مصدوم نشان دهنده اتلاف 10 % حجم خون بدن است.
این مصدومین باید از نظر علایم شوک هموراژیک بررسی شوند.
له شدگی Crush injury:
این جراحات جزء آسیب های غیرنفوذی بوده و با له شدگی وسیع ناشی از فشار همراه هستند.
مصدومین دچار له شدگی دچار کوفتگی، کبودی وسیع و تورم ناحیه صدمه دیده می شوند.
صدمه مربوط به بافت زیر پوست و عضلات می باشد و معمولا آسیب استخوانی وجود ندارد.
تورم پیشرونده و طولانی مدت بافت نرم می تواند عوارض خطرناک داشته باشد.
توجهات پرستاری در 72 ساعت اول بعد از صدمه حیاتی است و شامل:
ارزیابی محل و وسعت صدمه، حس، حرکت، نبض، حرارت محل و کنترل V/S هر 3 ساعت
عوارض شامل: سندرم کمپارتمان و سندرم رابدومیولیز
سندرم کمپارتمان:
در صورت بروز ادم به دنبال آسیب بافت نرم، فشار داخل کمپارتمان افزایش یافته و پرفیوژن بافتی مختل می شود.
بالا بودن فشار شریانی باعث ورود خون به ناحیه می شود، اما وردیدها به دلیل ادم بافتب مسدود شده و قادر به تخلیه خون نیستند و این شرایط را بدتر می کند.
بنابراین وجود نبض دیستال در حضور هماتوم و له شدگی وسیع، دلیل بر گردش خون مناسب بافتی نمی تواند باشد. در چنین وضعیتی بررسی زمان پرشدگی مویرگی مناسب تر است.
اقدامات: بررسی درد، حس، حرکت، رنگ پوست، حرارت، اندازه گیری محیط اندام، کنترل v/s
اندام رنگ پریده و سرد با وریدهای کلاپس شده: انسداد شریانی
اندام گرم و برافروخته همراه با وریدهای متورم: انسداد وریدی
اقدامات بعد از فاشیوتومی:
کنترل علایم حیاتی اندام هر 1 ساعت
کنترل درجه حرارت بدن هر 4 ساعت
بررسی پیشرفت ادم اندام هر 8 ساعت
بالا نگه داشتن عضو از سطح قلب
تعویض پانسمان فاشیوتومی هر 8 ساعت و توجه به بو، نوع درناژ و ادم بافت اطراف زخم
اندازه گیری WBC, ESR به صورت روزانه
در صورتی که گردش خون اندام توسط فاشیوتومی بهبود نیابد و نکروز بافتی پیشرفت کند، به عنوان آخرین اقدام آمپوتاسیون عضو صورت می گیرد.
سندرم رابدومیولیز:
به دنبال آسیب شدید بافت نرم، مقادیر زیادی میوگلوبین از سلول های عضلانی آزاد شده و وارد گردش خون می شود و حدود یک سوم مبتلایان را دچار نارسایی حاد کلیه می نماید.
علایم: افزایش BUN و کراتینین سرم، کاهش نسبت BUN به کراتینین، اسیدوز متابولیک، هیپرکالمی، هیپرفسفاتمی، هیپوکلسمی، میوگلوبینوری (ادرار قهوه ای)، اولیگوری
می توان با هیدراسیون مصدوم در ساعات اولیه بستری از سندرم رابدومیولیز پیشگیری کرد.
روش اول: انفوزیون N/S 300 ML/h و کنترل I&O هر ساعت و تجویز لازیکس Mg 120-40
روش دوم: 50-100 mEq بی کربنات سدیم+1000 ml D/W 5% با سرعت 250 ml/h+ لازیکس
سایر مداخلات: سمع ریه، کنترل ABG، مانیتورینگ مداوم قلبی، کنترل سطح الکترولیت ها (Ca, K)
قطع عضو:
قطع عضو نیاز به مراقبت های اورژانسی دارد که بسیار ساده هستند.
قبل از شروع اقدامات محل حادثه را بررسی کنید تا از صدمه بیشتر جلوگیری نمایید.
سریعا راه هوایی، تنفس و گردش خون بیمار را بررسی و سپس بر عضو آمپوته توجه کنید.
جهت جلوگیری از انتقال بیماری ها احتیاط کرده و در اولین فرصت دست ها را بشویید.
در آمپوتاسیون کامل خون ریزی شدید نیست اما آمپوتاسیون ناقص خون ریزی شدید دارد.
قطع عضو کامل:
خون ریزی را با پوشاندن زخم و استفاده از فشار مستقیم یا نقاط فشاری کنترل نمایید.
عضو مزبور را بالاتر از سطح قلب قرار داده و خون از دست رفته را تخمین زده و جبران کنید.
در نهایت جهت کنترل خون ریزی می توانید از تورنیکه با رعایت شرایط استفاده کنید.
با پوشاندن بیمار با پتو از هیپوترمی جلوگیری کنید.
زخم را با نرمال سالین شستشو داده و پانسمان استریل انجام دهید.
عضو قطع شده را با محلول نرمال سالین شستشو داده، در گاز استریل مرطوب بپیچید و سپس در کیسه پلاستیکی گذاشته و در آن را محکم ببندید و کیسه را در یک ظرف مخلوط آب و یخ غوطه ور نمایید یا در جای خنک قرار دهید (عضو آمپوته با یخ در تماس مستقیم نباشد)
نام مصدوم را روی ظرف بچسبانید و همراه مصدوم به بیمارستان منتقل کنید.
مرتبا راه هوایی، تنفس و گردش خون، سطح هوشیاری و خون از دست رفته را کنترل کنید.
قطع عضو ناقص:
سریعا راه هوایی، تنفس و گردش خون را بررسی کنید.
توسط فشار مستقیم یا فشار نقطه ای خون ریزی را کنترل نمایید.
مصدوم را از نظر علایم شوک، سطح هوشیاری و میزان خون از دست رفته بررسی کنید.
سعی کنید به بیمار آرامش دهید.
زخم را با نرمال سالین شستشو داده و در وضعیت آناتومیک طبیعی قرار دهید.
زخم را با پانسمان استریل و مرطوب پوشانده و محل را بانداژ نمایید.
عضو را اسپلینت نموده و بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
مصدوم را هرچه سریع تر به اتاق عمل منتقل نمایید.
در طی این مدت علایم حیاتی، سطح هوشیاری و وضعیت نوروواسکولار عضو را کنترل کنید.
بخیه زدن:
بخیه زدن عبارت است از وصل کردن دو لایه بافت به هم، به منظور افزایش شانس ترمیم زخم با حداقل مقدار اسکار.
نخ بخیه یک جسم خارجی است و بدن نسبت به آن واکنش التهابی نشان خواهد دارد پس تا جای امکان از نازکترین بخیه ها استفاده نمایید.
دو نوع نخ بخیه وجود دارد: قابل جذب و غیرقابل جذب
قابل جذب: فشار را از سطح زخم برداشته و فضای مرده را می بندد؛ گات، کرومیک، دکسون، ویکریل.
غیرقابل جذب: معمولا در سطح پوست استفاده می شوند؛ سیلک، کاتون، داکرون، درمال، استیل.
طرق مختلف بخیه زدن:
بخیه های ساده: جهت قرار دادن لبه های پوست به طور یکنواخت در کنار هم
بخیه های ماتریس عمودی: جهت اطمینان از ترمیم زیر و روی پوست
بخیه های متریس افقی: جهت نزدیک کردن لبه های پوست در مناطق تحت کشش
بخیه های ماتریس افقی نیمه عمیق: استفاده در فلپ ها یا زخم های v شکل و خراش های موازی
بخیه های ساب کوتیکولار: مناطقی که تحت فشار بوده و بخیه ها به مدت طولانی باقی می مانند.
بخیه های ممتد: در جایی که آثار بخیه ها مشهود نباشد مثل پوست سر
بخیه های عمقی: جهت کاهش فضای مرده و کاهش فشار در سطح زخم
زمان برداشتن بخیه ها:
پلک: بعد از 2 روز
صورت: بعد از 3 تا 5 روز
تنه: بعد از 7 تا 10 روز
اندام ها: بعد از 10 تا 14 روز
انواع بی حس کننده های موضعی:
اکثرا جهت بی حسی موضعی از لیدوکائین با یا بدون اپی نفرین استفاده می کنند.
اپی نفرین معمولا در نواحی با خون رسانی بالا جهت کنترل خون ریزی استفاده می شود.
لیدوکائین جهت تزریق موضعی می باشد و نباید داخل ورید تزریق شود.
سایر عوامل بی حس کننده:
پروکائین
کارپوکائین
مارکائین
تراکائین
روش های کنترل خون ریزی:
روش های کنترل خون ریزی:
خون ریزی یکی از اورژانس های مهم و تهدید کننده حیات بوده و درصورت دم کنترل منجر به بروز شوک و در نهایت مرگ می شود. اثرات مختلف خون ریزی بر بدن عبارتند از:
از دست رفتن RBC که منجر به کاهش اکسیژن رسانی بافتی می شود.
کاهش حجم خون که سبب افت BP می گردد.
تحریک اعصاب سمپاتیک که موجب تاکی کاردی و انقباض عروق محیطی می شود.
کاهش قدرت انقباضی قلب، به دلیل کاهش خون رسانی به میوکارد.
انواع خون ریزی:
خون ریزی خارجی:
خون ریزی شریانی: جهنده، پرفشار، به رنگ قرمز روشن، فوران خون منطبق با ضربان قلب
خون ریزی وریدی: یکنواخت، به رنگ قرمز تیره، بدون جهش و فشار
خون ریزی مویرگی: به رنگ قرمز تیره، جریان آهسته، خود به خود لخته می شود.
خون ریزی داخلی: به علت تروما، پارگی خود به خود عروق، اختلال انعقادی، مصرف داروهای آنتی کواگولانت و ترومبولیتیک
روش های کنترل خون ریزی:
خون ریزی خارجی را براساس نوع و وسعت آن می توان توسط هفت روش کنترل نمود:
فشار مستقیم: ساده ترین راه کنترل خون ریزی
استفاده از نقاط فشار: اعمال فشار بر روی نقاطی که نبض کنترل می شود
کاهش دمای عضو: جهت تسهیل انقباض عروقی و کاهش متابولیسم عضو
پانسمان فشاری: جهت ادامه کنترل خون ریزی
استفاده از آتل: بی حرکت نمودن عضو و کنترل بهتر خون ریزی
شلوارهای ضد شوک: فشردگی عروق اندام و هدایت خون به سمت ارگانهای حیاتی
استفاده از تورنیکه: آخرین تدبیر کنترل خون ریزی
اعمال فشار مستقیم:
استفاده از نقاط فشار:
کاهش دمای عضو:
پانسمان فشاری:
استفاده از آتل:
شلوارهای ضد شوک:
بستن تورنیکه:
شوک هیپوولمیک:
این شوک در صورت کاهش بیش از 15 تا 20% حجم مایع داخل عروقی ایجاد می شود.
سه علت عمده بروز شوک هیپوولمیک:
از دست دادن خون: خون ریزی های داخلی و خارجی
از دست دادن پلاسما: سوختگی، ترومای شدید، التهاب صفاق
از دست دادن آب: دهیدراتاسیون، اسهال، استفراغ شدید
پاتوفیزیولوژی
کاهش حجم خون
کاهش بازگشت وریدی
کاهش حجم ضربه ای
کاهش برون ده قلب
کاهش خون رسانی بافتی
مرحله I:
از دست دادن کمتر از 15% حجم خون بدن
پاسخ بدن: فعال شدن مکانیسم های جبرانی (بخصوص سیستم سمپاتیک که موجب انقباض عروق محیطی می شود) جهت حفظ هموستاز بدن.
اثرات روی بیمار:
بیمار هوشیار است.
فشارخون در حد طبیعی یا کمی افزایش یافته است.
نبض قوی و پر بوده و برون ده ادرار در حد طبیعی است.
عمق و تعداد تنفس طبیعی است. (ممکن است کمی افزایش یابد)
زمان پر شدگی مجدد مویرگی طبیعی و کمتر از 2 ثانیه است.
مرحله II:
از دست دادن 30% حجم خون بدن
پاسخ بدن: پاسخ بارورسپتورها به کاهش بازگشت وریدی و برون پایین قلب، بروز پاسخ های سمپاتیک قوی
اثرات روی بیمار:
بیمار کانفیوز و ناآرام می شود.
پوست رنگ پریده، سرد و مرطوب می شود.
فشارخون سیستولیک ممکن است افت پیدا کند یا افزایش یابد.
پاسخ های سمپاتیک موجب تاکی کاردی می شود. فشار نبض کاهش می یابد.
تعداد تنفس افزایش می یابد و زمان پر شدگی مجدد مویرگی طبیعی است.
مرحله III:
از دست دادن 40% حجم خون بدن
پاسخ بدن: مکانیسم های جبرانی موفق به کنترل وضعیت نمی شوند و فشارخون و برون ده قلب افت پیدا می کنند ولی با درمان مناسب قابل برگشت است.
اثرات روی بیمار:
بیمار ناآرام و بی قرار می شود و سطح هوشیاری تا حدودی کاهش می یابد.
علایم کلاسیک شوک ظاهر می شود: تاکی کاردی، هیپوتانسیون، تاکی پنه، پوست سرد و مرطوب
پرشدگی مجدد مویرگی با تاخیر صورت می گیرد (بیش از 2 ثانیه)
برون ده ادراری کاهش پیدا می کند.
مرحله IV:
از دست دادن 40% حجم خون بدن
پاسخ بدن: مکانیسم جبرانی انقباض عروق یک عامل مشکل زا محسوب شده و موجب اختلال پرفیوژن بافتی و صدمه سلولی می شود.
اثرات روی بیمار:
بیمار حالت لتارژیک، خواب آلوده و بهت زده دارد.
علایم شوک آشکارتر می شوندو افت فشارخون ادامه دارد.
فشار نبض کاهش می یابند. اگر فشاردیاستول افت کند، ممکن است افزایش یابد
آنالیز ABG اسیدوز متابولیک و آلکالوز تنفسی را نشان می دهد.
زمان پرشدگی مجدد مویرگی با تاخیر و بیش از 3 ثانیه است.
برون ده ادراری کمتر از 20 میلی لیتر در ساعت است.
یافته های بالینی در مراحل شوک
مداخلات درمانی جهت اصلاح شوک:
اقدامات درمانی بلافاصله پس از ارزیابی اولیه آغاز می گردد. اولویت اصلی در مراقبت از چنین بیمارانی حفظ خونرسانی به ارگان های حیاتی و جلوگیری از پیشرفت شوک و وخیم تر شدن وضعیت بیمار است. این اقدامات به طور کلی شامل:
شناسایی منشاء خون ریزی: شناسایی خون ریزی داخلی و NPO جهت جراحی احتمالی
ایجاد پوزیشن مناسب برای بیمار: اندام ها 20 تا 30 درجه بالاتر از سطح قلب باشند.
فراهم کردن پرفیوژن مناسب بافتی: تجویز اکسیژن، کنترل ABG، گرفتن ECG، کنترل I&O
جایگزینی مایعات: تجویز مایعات وریدی جهت حفظ حجم داخل عروقی
انجام آزمایشات اورژانسی: BG & Rh, Hb, HCT, PT, PTT, BUN, Cr
مایع درمانی:
جایگزینی مایعات نیاز به تعبیه کاتتر حداقل شماره 16 در یک ورید محیطی بزرگ دارد.
انفوزیون 1000 تا 2000 میلی لیتر رینگر لاکتات در مدت 45 دقیقه تا یک ساعت
محلول نرمال سالین نیز ممکن است در ابتدا استفاده شود ولی در حجم های زیاد ممکن است موجب اختلال الکترولیتی شود.
در خونریزی شدید (30% حجم خون) علاوه بر کریستالوئیدها نیاز به تزریق فرآورده های خونی است (با نسبت 3 به 1). البته محلول های کلوئیدی به کریستالوئیدها ترجیح داده می شوند.
هدف اصلی ترانسفیوژن فرآورده های خونی حفظ هماتوکریت در حد 30 تا 35% است.
جهت جلوگیری از افزایش حجم مایعات بدن می توان از خون متراکم استفاده نمود.
محلول های کریستالوئیدی:
رینگر لاکتات:
حاوی سدیم، کلراید، پتاسیم، کلسیم و لاکتات است و مشابه الکترولیت های بدن است.
ارزان، سریع و در دسترس است و خطر واکنش های حساسیتی را ندارد.
باید متناسب با نیازهای برآورد شده بدن انفوزیون شود، موجب افزایش حجم مایعات می شود.
نرمال سالین:
حاول سدیم و کلراید با غلظت 0/9 درصد است.
ارزان، سریع و در دسترس است و خطر واکنش های حساسیتی را ندارد.
باید متناسب با نیازهای برآورد شده بدن انفوزیون شود، موجب افزایش حجم مایعات می شود.
هنگام مصرف آن باید اختلال الکترولیتی مخصوصا هیپوکالمی مورد توجه باشد.
محلول های کلوئیدی:
پلاسمانت:
حاوی محلول 5% پروتئین پلاسما بدون فاکتورهای انعقادی است. یک واحد آن 50-500 Ml است.
بدون تعیین کراس مچ و گروه خونی قابل تزریق است.
نباید سریع تر از 10 ml در دقیقه انفوزیون شود موجب هیپوتانسیون می شود.
در مورد واکنش های آلرژیک و افزایش حجم مایعات باید احتیاط شود.
بسیار گران است و ممکن است هیپرونتیلاسیون و سردرد ایجاد کند.
آلبومین:
از آلبومین پلاسما تشکیل شده و به صورت محلول 5% و 25% موجود است.
آلبومین 5% فشار انکوتیک برابر پلاسما دارد. نوع 25% منجر به انتقال مایعات به داخل عروق میشود.
در مورد واکنش های آلرژیک و افزایش حجم مایعات باید احتیاط شود. آهسته انفوزیون شود.
این فرآورده بسیار گران است.
فرآورده های خونی:
خون کامل:
شامل ترکیبات طبیعی خون کامل بوده و یک واحد آن 500 میلی لیتر است.
هماتوکریت، حجم و ظرفیت حمل اکسیژن خون را بالا می برد.
هر واحد آن در طول 0/5 تا 4 ساعت باید انفوزیون شود.
واکنش های آلرژیک و افزایش حجم مایعات باید مورد توجه باشند.
خون متراکم:
فرآورده خونی شامل سلول های خونی و 20% پلاسما بوده و یک واحد برابر 250-350 ml است.
ظرفیت حمل اکسیژن را بالا می برد بدون اینکه خطر افزایش حجم مایعات را بدنبال داشته باشد.
باید آهسته تزریق شود و همچنین واکنش های آلرژیک مورد توجه باشند.
پلاسمای تازه منجمد FFP:
شامل پروتئین های محلول در خون به صورت منجمد است و هر واحد 200-250 ml میباشد.
غنی از فاکتورهای انعقادی و فاقد پلاکت است، یک واحد آن در عرض 1 ساعت قابل تزریق است.
احیاء قلبی ریوی
زنجیره بقا:
زنجیره بقا نشان دهنده یک سری از وقایع ایده آل است که باید بلافاصله بعد از تشخیص ایست ناگهانی قلبی انجام شوند. این زنجیره متشکل از 5 مرحله کلیدی است:
تشخیص زودهنگام و فعال سازی سیستم اورژانس
انجام سریع CPR اولیه
انجام هر چه سریع تر الکتروشوک
اقدامات حمایت از زندگی پیشرفته ALS
تجمیع و اجرای کلیه اقدامات بعد از موفقیت در احیاء
احیاء قلبی-ریوی-مغزی CPCR:
احیاء قلبی ریوی بخشی ازBLS بوده و شامل اقداماتی است که برای بازگرداندن اعمال حیاتی در فردی که هوشیاری خود را از دست داده، انجام می شود و تلاش می شود تا گردش خون و تنفس به طور مصنوعی تا زمان برگشت جریان خون خودبخودی بیمار برقرار شود.
به دلیل اینکه بدون این اقدامات به علت فقدان اکسیژن، مرگ مغزی دائمی در زمان کمتر از ۶–۴ دقیقه (زمان طلایی) ایجاد می شود واژه احیاء قلبی ریوی در سال ۱۹۸۸ به احیاء قلبی، ریوی و مغزی تغییر نام داد.
این اقدامات بر اساس پروتکل های خاصی صورت می گیرند، لازمه اجرای آن کسب دانش و مهارت فرد احیاگر می باشد درحال حاضر فقط ۱۰٪ موارد احیاء داخل یا خارج از بیمارستان موجب بقاء طولانی مدت بیماران می شود.
احیاء قلبی-ریوی-مغزی CPCR:
بررسی ایمنی محیط
ارزیابی پاسخگویی
ایجاد پوزیشن مناسب
برقراری گردش خون (C):
کنترل نبض کاروتید
فشردن قفسه سینه
باز کردن راه هوایی (A)
برقراری تنفس (B)
30ماساژ
2تنفس
سایر روش های غیرتهاجمی تنفس مصنوعی:
تنفس مصنوعی با روش فشار بر پشت و کشیدن بازوها (روش هولگر نیلسون)
تنفس مصنوعی با اعمال فشار بر قفسه سینه و کشیدن بازوها (روش سیلوستر)
3
1
2
6
4
5
1
2
3
1
2
انسداد راه هوایی به وسیله جسم خارجی:
در صورتی که در تهویه بیمار مقاومتی مشاهده نمودید، باید به انسداد راه هوایی مشکوک شوید، در صورت برطرف نشدن انسداد بعد از تصحیح پوزیشن سر و گردن، باید به فکر جسم خارجی باشید. انواع روش های خارج سازی جسم خارجی عبارتند از:
مانور هیم لیچ:
وارد ساختن ضربه به پشت:
مانور هیم لیچ:
وارد ساختن ضربه به پشت:
ضربه به پشت مصدوم بیهوش: چرخاندن مصدوم به پهلو به نحوی که صورت وی به سمت شما باشد و قفسه سینه اش بر روی زانوی شما باشد. با کف دست ضربات شدید در قسمت میانی فوقانی بین دو کتف وارد سازید (10-4 بار).
ضربه به پشت در مصدوم در حالت ایستاده: مصدوم را با قرار دادن یک دست بر روی قفسه سینه اش حمایت کنید. در صورت امکان بیمار را بر روی دستتان به طرف جلو خم کنید. به نحوی که سر وی پایین تر از قفسه سینه باشد. به ناحیه بین دو کتف ضربه بزنید.
عوارض شایع ناشی از اقدامات اولیه حفظ حیات:
اتساع معده
صدمات استخوانی
پنوموتوراکس
اشکالات شایع در اقدامات اولیه حفظ حیات:
پوزیشن نامناسب بیمار
روش های نامناسب ارزیابی بیمار
ناکافی بودن فشردگی قفسه سینه
خستگی و تاخیر در احیاء
اقدامات پیشرفته حیات:
اقدامات پیشرفته حفظ حیات در بخش اورژانس و یا در آمبولانس و توسط تجهیزات پیشرفته انجام می شود:
برقراری راه هوایی مناسب:
لوله هوایی دهانی حلقی
لوله هوایی بینی حلقی
ماسک لارنژیال
لوله هوایی مری-نای (کامبی تیوب)
لوله داخل تراشه
اعمال جراحی جهت برقراری راه هوایی:
کریکوتیروئیدوتومی
تراکئوتومی
لوله هوایی دهانی-حلقی:
ساده ترین وسیله جهت باز نگه داشتن راه تنفس، لوله هوایی دهانی-حلقی است.
در بیماران هوشیار استفاده نمی شود.
در صورت جایگذاری نامناسب موجب انسداد راه هوایی می شود
لوله هوایی بینی-حلقی:
از این لوله که به آن ترومپت می گویند در بیماران هوشیار هم می توان استفاده کرد.
باید جهت جلوگیری از افتادن زبان از مانور head tilt & chin lift استفاده کرد.
ماسک لارنژیال:
لوله درون هیپوفارنکس قرار گرفته و ماسک کاف مانند اطراف سوراخ لارنژیال ثابت می شود.
اندازه های متفاوت آن از شماره 1 برای نوزادان تا شماره 5 برای بزرگسالان موجود است.
دو دقیقه قبل از جای گذاری ماسک با سرعت 24 بار در دقیقه مصدوم را تهویه کنید.
کاف را از نظر نشتی بررسی کنید و به ژل لوبریکانت آغشته نمایید.
سر را به عقب و فک رابه طرف پایین بکشید.
ماسک را مانند مداد در دست گرفته و تا جایی که به مقاومت برخوردید به طرف جلو برانید.
در ناحیه هیپوفارنکس ماسک را بچرخانید.
کاف را با هوای کافی پر کنید. در این مرحله لوله 1.5 سانتی متر بالا می آید.
صداهای تنفسی را کنترل کنید و لوله دهانی حلقی جهت جلوگیری از گاز گرفتن استفاده کنید.
لوله مری-نای (کامبی تیوب) ETC:
این وسیله یک لوله هوایی دو مجرایی است.
انتهای لوله درپوشی دارد که بسته به محل قرار گیری در مری یا نای محکم می شود.
در ناحیه حلق نیز یک کاف جهت ثابت سازی وجود دارد.
کاف فارنژیال مانع خروج هوای لوله از دهان و بینی می شود.
ساکشن ترشحات معده نیز همزمان قابل انجام است.
در مصدوم هوشیار، افراد کمتر از 16 سال و کسی که ماده سوزاننده بلعیده قابل استفاده نیست.
2 دقیقه قبل از لوله گذاری مصدوم را با سرعت 24 بار در دقیقه تهویه کنید.
سر و گردن مصدوم را در وضعیت خنثی قرار دهید.
انتهای دیستال لوله را با ژل آغشته کرده و با بلند کردن فک و زبان لوله قرار دهید.
موقع خارج ساختن لوله مراقب استفراغ بیمار باشید.
لوله تراشه ETI:
اعمال جراحی جهت برقراری راه هوایی:
کریکوتیروئیدوتومی
تراکئوتومی
درمان با اکسیژن:
درمان با اکسیژن:
کانولای بینی
ماسک ساده صورت
ماسک با کیسه ذخیره
ماسک ونچوری
سیستم بگ-دریچه-ماسک:
اقدامات مربوط به کنترل گردش خون:
مانیتورینگ قلبی
الکتروکاردیوگرافی
درمان با شوک الکتریکی
اورژانس های محیطی
اورژانس های محیطی:
شرایطی هستند که توسط برخی از عناصر محیط های طبیعی اطراف بیمار ایجاد می شوند یا توسط آن ها بدتر می شوند.
نزدیک به غرق شدگی
برق گرفتگی
صاعقه زدگی
آسیب های ناشی از گرما
آسیب های ناشی از سرما
گزیدگی ها
نزدیک به غرق شدگی:
غرق شدن به معنی مرگ ناشی از خفگی در یک محیط مایع است.
نزدیک به غرق شدگی به معنی برگشت فوری به زندگی بعد از خفگی در محیط مایع است.
اقدامات:
رعایت ایمنی
اقدام به نجات بیمار بدون وارد شدن در آب
اطلاع به اورژانس
خارج ساختن لباس های مرطوب بیمار
پوزیشن ریکاوری در صورت تنفس خود به خود
احیاء قلبی ریوی
سایر اقدامات
هیپوترمی:
عبارت است از کاهش درجه حرارت بدن به زیر 35 درجه سانتی گراد که به صورت زیر طبقه بندی می شود.
هیپوترمی خفیف: 35-32
هیپوترمی متوسط: 32-30
هیپوترمی شدید: کمتر از 30 درجه سانتی گراد
اقدامات:
رعایت ایمنی
جلوگیری از اتلاف حرارت بدن
پوشاندن لباس های خشک و پتو
استفاده از یک نوشیدنی گرم
استحمام با آب نزدیک 40 درجه
گرم نگه داشتن سر بیمار
انتقال بیمار به محیط گرم
کنترل منظم علایم حیاتی
به حداقل رساندن حرکت بیمار
یخ زدگی:
عبارت است از انجماد بافت های محیطی بدن به دنبال سرمای شدید که منجر به نکروز بافتی می شود.
اقدامات:
حفظ ایمنی
انتقال به محیط گرم
خارج ساختن لباس های تنگ بیمار
گرم ساختن اندام آسیب دیده
اجتناب از حرارت مستقیم و ماساژ
پانسمان و بانداژ ناحیه
گرما زدگی:
گرمازدگی به دنبال از دست دادن غیرطبیعی مایعات و الکترولیت های بدن توسط تعریق شدید اتفاق می افتد. این وضعیت می تواند به دنبال ورزش شدید در هوای خیلی گرم ایجاد شود.
اقدامات:
استراحت در محیط خنک
نوشیدنی سرد
خارج ساختن لباس های بیمار
استفاده از اسفنج خیس جهت خنک ساختن بیمار
استفاده از پنکه
کنترل علایم حیاتی بیمار
سوختگی ها:
بررسی ایمنی محیط
دور کردن مصدوم از منبع حرارت
متوقف کردن روند سوختگی
خنک ساختن مددجو
خارج ساختن لباس ها و زیور آلات
بررسی علایم حیاتی بیمار
تجویز اکسیژن
تعیین شدت سوختگی و سایر تروماها
شستشو و پانسمان زخم
جلوگیری از هیپوترمی
اقدامات مربوط به صاعقه زدگی:
بررسی ایمنی محیط
خاموش کردن آتش
بررسی علایم حیاتی بیمار
تجویز اکسیژن
بررس از نظر آسیب ستون فقرات
بررسی وضعیت سوختگی
انتقال مصدوم با مانیتورینگ
اقدامات مربوط به گزش مار و حشرات:
بررسی ایمنی
پوزیشن خوابیده به پشت
اطلاع به اورژانس
آهسته کردن جریان لنف در ناحیه
کسب اطلاعات در مورد حشره و حیوان
اجتناب از بستن تورنیکه و مکیدن سم
مسمومیت ها
مسمومیت ها:
مسمومیت ها در اثر تماس اتفاقی و یا عمدی با مواد سمی ایجاد می شوند.
تعریف سم: هر ماده ای که ورودش به بدن و یا تماس آن با پوست موجب اختلال در سلامتی شود سم نام دارد.
راههای ورود سم به بدن:
گوارشی
تنفسی
تماسی
تزریقی
اصول کلی در برخورد با مسمومیت:
شناخت سم ( از بوی دهان، رنگ استفراغ و… )
رقیق کردن سم ( با هر نوشیدنی دردسترس مخصوصاً آب و شیر )
خارج کردن سم (ایجادتهوع و استفراغ)
تذکر : در مسمویت های ناشی از مواد نفتی و اسیدی و بازی و همچنین درحمله قلبی، خواب آلودگی، بیهوشی و بارداری مسموم را وادار به استفراغ نکنید.
مسمومیت های گوارشی:
عوامل: مواد شیمیایی، غذایی، دارویی، نفتی، گیاهان سمی، مواد بسته بندی شده
علایم: تهوع، استفراغ، اسهال، تغییر وضعیت هوشیاری، کرامپ شکمی، سوختگی اطراف دهان، مشکل تنفسی، تغییر سرعت ضربان قلب، تغییر فشار خون، مردمک باز یا بسته، پوست گرم و خشک یا خنک و مرطوب
اقدامات مربوط به مسمومیت گوارشی:
اگر مسموم هوشیار باشد کارهای زیر را انجام می دهیم در غیر این صورت سریعاً او را به مرکز درمانی منتقل می نماییم:
باز کردن راه های تنفسی و اطمینان از ضربان قلب و برقراری تنفس
رقیق کردن سم بوسیله نوشاندن آب یا شیر و امثال آن ها (رقیق کردن درمسمومیت دارویی باید با شناخت دارو باشد)
خارج کردن سم بوسیله استفراغ به جز درموارداعلام شده درتذکر
جلوگیری از آسپیره استفراغ ( مکش به داخل ریه)
انتقال به مرکز درمانی
مسمومیت های تنفسی:
عوامل: CO, CO2، آمونیاک، کلر، دی اکسید گوگرد، بی هوش کننده ها، سلاح های جنگی شیمیایی، بخار ناشی از مایعات فرار، حلال های رنگ و چربی.
علایم: تنفس دشوار، درد قفسه سینه، سرفه، گرفتگی صدا، سرگیجه، سردرد، تشنج، تهوع، استفراغ، سوختگی موی بینی، دوده و خلط در گلو، سوختگی دهانی یا حلقی، سیانوز.
اقدامات مربوط به مسمومیت تنفسی:
دور کردن مسموم از محل سم
برقراری و کنترل تنفس
شل کردن لباس های تنگ
انتقال به مرکز درمانی
یادآوری: حفاظت شخصی امدادگر در محیط آلوده به گازهای سمی باید مورد توجه قرار گیرد.
مسمومیت های تماسی (جذبی):
تعریف: هر ماده ای که در تماس با بدن ایجاد مشکل و ضایعه کند.
عوامل: حشره کش ها، مواد شیمیایی و بعضی از گیاهان
علایم: وجود مایع یا پودر روی پوست، سوختگی، خارش، قرمزی، تورم، تاول، احتمال درد، راش
اقدامات مربوط به مسمومیت تماسی:
شناخت سم
دور کردن مسموم از منبع سم
شستشوی درآب فراوان جاری با فشار
خارج کردن لباس های آلوده
انتقال به مرکز درمانی
توجه: درصورتی که روی بدن آسیب دیده مواد خشک دیده شود، ابتدا پودر را با برس پاک کنید و سپس فرد را شستشو دهید.
مسمومیت های تزریقی:
تعریف: مسمومیت هایی که به وسیله تزریق داروها و نیش حیوانات گزنده مخصوصاً خزندگان مانند مار و عقرب فرد ایجاد می شوند.
کمک های اولیه در مارگزیدگی:
ایجادآرامش وخارج کردن ساعت، النگو و….
جلوگیری از حرکت بی جهت مسموم
بی حرکت کردن عضو گزیده شده و نگه داشتن آن، در سطح قلب
شستشو با آب وصابون (وجود دستکش الزامی است)
با یک باند کشی پهن اندام آسیب دیده را بانداژ کنید (بانداژ اندام، سرعت انتشار سم را در عضو آسیب دیده کاهش می دهد).
عضو گزیده شده را آتل بندی و بی حرکت می نماییم.
هرگز از تورنیکه و گارو استفاده نکنید
هرگز محل گزش را برش ندهید و مک نزنید.
انتقال به مرکز درمانی
کمک های اولیه در عقرب گزیدگی:
ایجادآرامش وخارج کردن ساعت، النگو و….
جلوگیری از حرکت بی جهت مسموم
بی حرکت کردن عضو گزیده شده و نگه داشتن آن پایین تر از سطح قلب
شستشو با آب وصابون (وجود دستکش الزامی است)
با یک باند کشی پهن اندام آسیب دیده را بانداژ کنید (بانداژ اندام، سرعت انتشار سم را در عضو آسیب دیده کاهش می دهد).
عضو گزیده شده را آتل بندی و بی حرکت می نماییم.
هرگز از تورنیکه و گارو استفاده نکنید
هرگز محل گزش را برش ندهید و مک نزنید.
انتقال به مرکز درمانی
بانداژ:
تعریف: نوار بندی نقاط آسیب دیده بدن جهت ثابت نگه داشتن پانسمان و یا جلوگیری از حرکت محل آسیب، را بانداژ می گویند.
اهداف: تثبیت پانسمان و آتل، کاهش ادم، بی حرکت سازی، اعمال فشار روی بافت
نکات: تناسب نوع و عرض باند با نوع زخم، بانداژ خیلی شل یا محکم نباشد، بستن انتهای باند با چسب و یا گره مربعی، کنترل علایم نوروواسکولار اندام
انواع: نواری (ساده و کتانی و کشی)، مثلثی یا سه گوش، سرجی فیکس.
بانداژ نواری بازو:
بانداژ نواری آرنج:
بانداژ نواری زانو:
بانداژ نواری ساعد:
بانداژ نواری دست:
بانداژ نواری پا:
بانداژ سر با باند سه گوش:
بانداژ ترقوه با باند سه گوش:
بانداژ ساعد ( وبال گردن ) با باند مثلثی:
بانداژ دست با باند سه گوش:
بانداژ آرنج و زانو با باند مثلثی:
بانداژ پاشنه پا با باند سه گوش:
بانداژ کف پا با باند مثلثی:
بانداژ گوش با باند سه گوش نواری شده:
بانداژ یک چشم با باند سه گوش نواری شده:
بانداژ دو چشم با باند سه گوش نواری شده:
آتل بندی:
تعریف: هر وسیله مناسبی که جهت ثابت نگه داشتن اندام بکار می رود، آتل نام دارد.
اهداف: پیشگیری از آسیب به عروق و اعصاب و بافت نرم، کاهش ادم، درد و خون ریزی
نکات: تناسب طول و عرض آتل با نوع آسیب، پوشاندن با الیاف نرم، پانسمان زخم ها قبل از آتل بندی، خارج ساختن لباس ها و زیورآلات، کنترل علایم نوروواسکولار اندام
انواع: آتل سخت (فلزی، چوبی، پلاستیکی، وکیوم، ابتکاری)، آتل نرم (بادی، پتو)، تثبیت به خود بدن
آتل کف دست و انگشتان:
آتل ساعد با یک یا دو تخته:
آتل بازو با یک یا دو تخته:
آتل زانوی صاف با یک تخته:
آتل زانوی خم با یک تخته:
آتل دو پا با یک تخته تمام تنه:
آتل ساق پا با دو تخته:
استفاده ازآتل نرم برای مچ پا:
حمل مصدوم
حمل مصدوم:
بلند کردن و حرکت دادن بیماران تقریباً در همه اورژانس های پزشکی انجام می شود.
یکی از وظایف امدادگران این است که بیماران را به روشی بی خطر و موثر بلند کرده و حرکت دهند. این کار باید بدون تشدید وضعیت کنونی بیمار یا ایجاد آسیب بیشتر انجام شود.
همچنین امدادگران باید آگاهی کاملی از روش های بلند کردن و حرکت دادن بیماران بدون ایجاد آسیبی به بدن خودشان داشته باشند.
مکانیک بدن(ارگونومی):
مکانیک بدن، علم استفاده مناسب از قدرت بدن برای تسهیل در بلند کردن و حرکت دادن اشیاء است. چندین نکته مهم وجود دارد که شما می توانید با بدن خود انجام بدهید تا بطور موثرتری اجسام را بلند کنید و از آسیب به خود جلوگیری کنید. مهم این است که قبل از بلند کردن بیمار یا هر شئ دیگری چند نکته را در نظر بگیرید :
وزن آن شئ چقدر است؟
مشخصات فیزیکی من چیست؟
چه امکاناتی در اختیار دارم؟
بعد مسافت حمل چقدر است؟
روش صحیح حمل وسایل:
هنگام بلند کردن اگر کمربند شانه ای در راستای لگن و دست ها نزدیک پاها قرار گیرد، نیرو، در یک خط کاملا مستقیم رو به پایین ستون مهره ها وارد می شود.
اگر هنگام بلند کردن اشیاء فرد به صورت چمباتمه نشسته به طوری که کمر او خم نشود و در وضعیت مستقیم قرار بگیرد (اصطلاحا" سرسینه بالا باشد) و هنگام بلند شدن از عضلات قدرتمند ران و لگن استفاده کند، فشار کمی روی عضلات و رباط ها ی نگهدارنده ستون مهره ای وارد می شود.
حمل یا انتقال مصدومTransporting–Carrying :
جابه جایی و یا حمل فرد آسیب دیده از یک محل به محلی دیگر را با استفاده از یک روش مناسب، انتقال مصدوم می گویند.
در برخی مواقع ممکن است انتقال بیمار پیش از انجام کمک های اولیه یا هر اقدام دیگری صورت پذیرد. این انتقال فوری باید از طریق ایمن ترین راه ممکن انجام شود تا امکان ایجاد آسیب بیشتردر بیمار به حداقل ممکن برسد.
نکات بسیار مهم در انتخاب نوع حمل:
نیروی انسانی آموزش دیده به تعداد کافی وجود داشته باشد.
ابزار و تجهیزات مناسب در اختیار باشد.
به وزن بیمار توجه شود.
به آسیب های مصدوم و هوشیاری وی کاملا" توجه شود.
به دشواری و طول مسافت حمل توجه شود.
به آمادگی جسمانی کمک دهنده توجه شود.
اولویت های انتقال و تریاژ در بین چند مصدوم در نظر گرفته شود.
در بعضی از مواقع امدادگر می تواند از خلاقیت خود در انتخاب نوع حمل استفاده نماید، مشروط به آنکه این عمل ریسک خطر و عواقبی را به دنبال نداشته باشد.
دسته بندی کلی حمل ها:
حمل ها را براساس تعداد نفرات کمک رسانان می توان به 3 دسته تقسیم کرد:
الف – حمل های یک نفره
ب – حمل های دو نفره
ج – حمل های گروهی
در هر 3 دسته بندی یاد شده می توان بر اساس شرایط محیط و وضعیت میزان سلامتی مصدوم، دو روش انتقال را که برحسب زمان تقسیم بندی می شود، در نظر گرفت:
الف) انتقال اضطراری
ب) انتقال غیر اضطراری
حمل مصدوم:
بهتر است که کمک های اولیه در محل حادثه به مصدوم ارائه شود، مگر اینکه شرائطی وجود داشته باشد که باید انتقال اورژانسی یا اضطراری انجام شود چون که خطر فوری برای بیمار و امدادگر وجود دارد یعنی جان یکی یا هر دو در خطر است. خطراتی مانند:
نا امنی در صحنه حادثه
محدودیت در مراقبت بدلیل قرار داشتن مصدوم در محلی نامناسب
کشیدن بیمار از طریق زیر بغل با گرفتن مچ مخالف مصدوم (یک نفره):
کشیدن بیمار از طریق پیراهن(یک نفره):
کشیدن بیمار با استفاده از پتو(یک نفره):
حمل آغوشی (یک نفره):
حمل سینه خیز یا آتش نشانان (یک نفره):
کشیدن بیمار با نوار پهن یا ملحفه لوله شده (یک نفره):
کشیدن بیمار از طریق پا یا زیر بغل (یک نفره):
انتقال غیر اضطراری یا غیر فوری:
اغلب اوقات وضعیت به صورتی است که تهدیدی برای جان بیمار و امدادگر وجود ندارد و قبل از انتقال اضطراری می توان با سرعت ارزیابی اولیه و بقیه اقدامات کمک های اولیه را در محل واقعه انجام داد.
حمل حمایتی(یک نفره):
حمل یک دست و یک پا (یک نفره):
حمل کولی (یک نفره):
قوانین حمل:
پشت خود را به صورت مستقیم و عمودی نگه دارید.
بدون چرخش وزنه را بلند کنید، بلند کردن اجسام در شرایط نامتعارف باعث آسیب دیدگی می گردد.
هرگز شی سنگینی را با بازوهای بیش از حد کشیده شده بلند نکنید.
همیشه جسمی را که بلند می کنید تا حد امکان نزدیک بدن خود نگه دارید.
قوانین حمل:
استفاده حداکثری از نیروی دست در حالی که کف دست رو به بالا باشد.
فاصله دست ها از یکدیگر حداکثر 30 سانتی متر باشد.
روی کمرخم نشوید و از اعمال فشار زیاد یا فشار یک طرفه بر روی ستون فقرات خوداری گردد.
پاهایتان را حدود 40 سانتی متر از هم باز کنید (عرض شانه).
خم شدن پا و باز شدن آن بوسیله عضلات چهار سر ران و دو قلو پشت پا صورت گیرد.
حمل مصدوم با استفاده از تجهیزات:
برانکارد ساده (تخت روان)
تخته بلند ستون مهره ها
تخت آمبولانس
حمل مصدوم با استفاده از پتو
حمل آغوشی با استفاده از چهار حمل کننده
برانکارد ساده:
یکی از تجهیزات پزشکی است که برای حمل کوتاه مدت بیمارانی که نیاز به مراقبت های پزشکی دارند استفاده میشود. برانکار عمدتاً در شرایط حاد مراقبت خارج از بیمارستان توسط اورژانس پیش بیمارستانی، ارتش و امدادگران عملیات امداد و نجات استفاده می شود. در انگلیسی آمریکایی به برانکار چرخ دار گفته می شود.
آزمایش یک برانکارد:
براى آنکه مطمئن شوید که برانکارد مى تواند وزن مصدوم را تحمل کند یک نفر بایستى روى برانکارد بخوابد و ابتدا یک سر برانکارد و سپس سر دیگر برانکارد را باید بلند کنید و پس از آن با کمک یک نفر دیگر هر دو سر برانکارد را بگیرید و همزمان آن را بلند کنید.
روش حمل با برانکارد:
هنگامى که مصدوم را روى برانکارد قرار دادید هر کدام از حمل کنندگان باید یک گوشه
برانکارد را بگیرند. حداقل دو حمل کننده و حداکثر چهار حمل کننده آموزش دیده براى استفاده از برانکارد لازم است و شخصى که مسئولیت گروه را به عهده دارد باید همیشه در بالای سر مصدوم قرار گیرد. در هر صورت باید حداقل یک حمل کننده آموزش دیده در هر سر برانکارد وجود داشته باشد.
حمل برانکارد با کمک چهار نفر:
حمل برانکارد با کمک چهار نفر:
عبور از دیوار:
عبور از نقاط پر خطر:
تخته بلند ستون مهره ها:
وسیله ای است برای تثبیت و جابجایی بیماری که مشکوک به آسیب ستون مهره ها، استخوان ها و یا مفاصل لگن یا ران می باشد تخته ستون فقرات، تخته تروما یا تخته پشتی بلند هم نامیده می شود.
نحوه اندازه گیری و جا گذاری کلار گردن و تثبیت سر:
روش کار با تخت آمبولانس:
حمل مصدوم با استفاده از پتو:
حمل آغوشی با استفاده از چهار حمل کننده:
حمل با استفاده از صندلی:
روش حمل یک نفره:
روش حمل یک نفره:
روش حمل دو نفره:
روش حمل دو نفره:
روش به روش نی: