عنوان:
وجه نقد، سرمایه، سود
مقدمه
سرمایه و سود، دو مفهوم اساسی حسابداری محسوب می شوند که هر دو در نهایت به جریان وجوه نقد، بستگی دارند. بنابراین، در تحلیل نهایی، جریانهای ورود و خروج وجه نقد از واحد انتفاعی، اصولی ترین رویدادهایی است که اندازه گیریهای حسابداری بر آن مبتنی می باشد و قاعدتاً سرمایه گذاران و اعتباردهندگان بر مبنای آن تصمیم گیری می کنند.
سرمایه و سود از دیدگاه حسابداران :
حسابداران معمولا سرمایه را مترادف ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام عادی درنظر میگیرند و سود را مترادف سود خالص تعلق گرفته به سهامداران عادی تلقی می کنند.
سرمایه و سود از دیدگاه اقتصادی:
سرمایه عبارت است از ارزش همه پول هایی که دراختیار واحد انتفاعی قرار گرفته است بنابراین سرمایه شامل تمامی دیون، سهام ممتاز و سهام عادی و سایر اوراق بهادار منتشر شده توسط واحد انتفاعی می باشد.
سود را می توان مبلغی تعریف کرد که توسط سهامداران و اعتباردهندگان تحصیل می شود. سود مبتنی بر این تعریف، غالباً سود واحد انتفاعی نامیده می شود تا از سود خالص متعلق به سهامداران عادی، متمایز گردد. به بیان دیگر، سود واحد انتفاعی سودی است که هزینه های بهره و تامین مالی از آن کسر نشده است.
.
اهمیت وجه نقد در ارتباط با سرمایه و سود :
وجه نقد در ارتباط با سرمایه و سود به این دلیل حایز اهمیت است که معرف قدرت خریدی است که می توان در اقتصاد بازار به اشخاص یا موسسات دیگر انتقال داد تا به مصرف تهیه کالاها و خدمات مورد نیاز خود برسانند. بنابراین، بسیاری از اندازه گیریهای حسابداری بر جریان وجوه نقد در گذشته، حال و انتظارات آینده مبتنی می باشد.
درامد فروش(Revenue):معمولا بر مبنای خالص وجه نقدی که انتظار می رود از فروش کالا و خدمات تحصیل گردد اندازه گیری میشود.
هزینه (Expenses):معمولا بر مبنای وجه نقد پرداخت شده یا وجه نقدی که انتظار میرود برای تحصیل کالا یا خدمات پرداخت شود اندازه گیری میشود .
تعهداتAccruals) ):تخصیص بخشی از دریافت ها و پرداخت های نقدی اتی به دوره جاری
اقلام انتقالیDeferrals) )انتقال بخشی از دریافتها و پرداختهای نقدی گذشته به دوره جاری یا دوره اتی
اندازه گیری تئوریک دارایی ها و بدهی ها و سود حدود زیادی بر گردش واقعی وجوه نقد یا مورد انتظار مبتنی میباشد مثلا در اندازه گیری دارایی ها ،ارزش فعلی یک قلم دارایی غالبا به عنوان ارزش تنزیل شده دریافتهای نقدی خالصی که می توان از به کار گیری ان تحصیل کرد تعریف میشود . بدهی ها نیز بر حسب ارزش تنزیل شده وجوه نقدی که در اینده پرداخت خواهد شد اندازه گیری میگردد . با این ترتیب ،سود را نیز می توان بر اساس تغییرات وجوه نقد مورد انتظار تعریف کرد .
گزارش نمودن جریان های نقدی به عنوان عاملی برای پرهیز از یکسونگری و تعصب در تهیه گزارش های مالی
صورت جریان های نقدی به عنوان مکملی برای صورت سود و زیان وترازنامه
دیدگاه اوجین فوگم در خصوص رد کردن تئوری های مبتنی بر ارزش های جاری:
محاسبه سود و زیان صوری از طریق اعمال معیار های عینی برای تعیین فروش و ارزش خالص دارایی های شرکت (به قیمت بازار )زمانی که با وجوه تحقق یافته هیچ رابطه ای ندارد ،باعث خواهد شد که مدیریت با سود هایی روبه رو شود ،ولی شاید هیچ گاه دارای وجوه نقد برای پرداخت سود یا سرمایه گذاری مجدد نباشد .
اهمیت گزارش جریان های نقدی
هدف اصلی حسابداری از دیدگاه FASB:
هدف اولیه حسابداری این است که به سهامداران و سایر استفاده کنندگان امکان دهد که انتظارات خود را گردش وجوه نقد آتی شکل دهند. یعنی گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را ارائه کند که به سرمایه گذاران فعلی و آتی و همچنین اعتبار دهندگان کمک کند تا مبالغ زمانبندی و ابهام مربوط به دریافتهای نقدی مربوط به سود سهام یا بهره و وجوه حاصل از فروش، باز خرید یا سر رسید شدن اوراق بهادار را ارزیابی کنند.
هدف از ارائه اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد
اشخاصی که وجوه خود را در اختیار واحد انتفاعی قرار می دهند، مانند دارندگان سهام ممتاز، عادی و اعتبار دهندگان، انتظار دارند که برای پول خود بازده ای کسب کنند که از نرخ بهره بازار، در سرمایه گذاری های واجد مخاطره مشابه، کمتر نباشد. به بیان دیگر، ارزش فعلی وجوه نقدی که از سرمایه گذاری مورد نظر تحصیل می شود نباید کمتر از وجوه سرمایه گذاری شده باشد یعنی ارزش فعلی خالص سرمایه گذاری بزرگتر از صفر باشد.
ارزش فعلی جریانهای نقدی آتی: NPV
برای بدست اوردن ارزش فعلی میتوان از رابطه ریاضی زیر استفاده کرد
در رابطه بالا:
CFj = جریان وجوه نقد در سال j
R= نرخ بهره بازار
V0= ارزش فعلی سرمایه گذاری در دوره زمانی صفر، و
چنانچه مبلغ سرمایه گذاری اولیه مساوی I فرض شود، سرمایه گذار بالقوه در صورتی به سرمایه گذاری تمایل نشان می دهد که باشد.
چنانچه بتوان جریان های آتی وجوه نقد را برای هر یک از سرمایه گذاران برآورد کرد و در اختیار آنان قرار داد وضعیت بسیار مناسبی پدید می آید. اما نه می توان جریان های آتی وجوه نقد را با قطعیت برآورد کرد و نه ارائه گزارش های انفرادی از لحاظ هزینه قابل توجیه است. بنابراین جایگزین عملی برای چنین گزارش هایی، ارائه اطلاعات درباره گردشهای نقدی گذشته واحد انتفاعی بطور کلی می باشد.
سئوال کلیدی که اینک می توان طرح کرد این است که چه نوع اطلاعاتی باید در اختیار سرمایه گذاران و اعتباردهندگان قرار داده شود تا آنان بتوانند ارزش مورد انتظار سرمایه گذاری خود را محاسبه و به نحوی مناسب تصمیم گیری کنند؟
اینک می توان گفت گردش وجوه نقد در گذشته می تواند مبنای مناسبی را برای پیش بینی گردش وجه نقد در آینده فراهم کند. با این ترتیب هر یک از سرمایه گذاران می توانند برآوردی از سهم خود را از کل گردش وجوه نقد واحد انتفاعی محاسبه نمایند. محاسبه ارزش فعلی جریانهای نقدی به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان در تصمیم گیری ها کمک می کنند.
.می توان معادله ارزش فعلی قبلی را مجدداً در سطح واحد انتفاعی به شرح زیر ارائه کرد:
در رابطه بالا:
TVj= ارزش کل واحد انتفاعی در دوره زمانی j و
ENCFJ = جریان وجوه نقد مورد انتظار واحد انتفاعی در دوره زمانی j
بنابراین، دلیل اصلی تهیه و ارائه صورت جریان وجوه نقد تاریخی در سطح واحد انتفاعی این است که به سهامداران و اعتباردهندگان امکان می دهد که واحد انتفاعی را با فرض تداوم فعالیت آن ارزشیابی کنند. این ارزش می تواند در مدل سرمایه گذاری هر یک از سرمایه گذاران و اعتباردهندگان گنجانده شود و مبنای تصمیم گیری قرار گیرد.
نرخ بازده داخلی : چنانچه ارزش یک سرمایه گذاری بیش از بهای تمام شده ان باشد سرمایه گذار بازده ای بیش از نرخ بهره بازار در طول مدت سرمایه گذاری تحصیل می کند این نرخ بازده معمولا با اصطلاح نرخ بازده داخلی یا نرخ بهره موثر مورد اشاره قرار می گیرد .
ارزش فعلی و ارزش بازار
در بازار کارا رقابت بین سرمایه گذاران باعث می شود که نرخ کسب شده از محل سرمایه گذاری بر اساس نرخ بهره بازارتعیین شود و در نتیجه ارزش اوراق بهادار با بهای تمام شده آنها برابر شود لذا در بازار کارا:
به عبارتی قیمت اوراق بهادار سرمایه گذاری شده با ارزش جریان های نقدی مورد انتظار برابر است.
از رابطه فوق می توان رابطه زیر را استنتاج کرد:
برآورد مبلغ و زمان بندی گردش وجه نقد آتی ،اجزای اصلی و حساس مدل های قیمت گذاری واحد انتفاعی و اوراق بهادار مربوط محسوب می شوند .برآورد مخاطره مربوط به واحد انتفاعی در تعیین نرخ بازده بازار که در تنزیل گردش وجوه نقد در آینده مورد استفاده قرار می گیرد موثر است و عاملی اساسی به شمار می اید.
هر قدر افشای اطلاعات مالی اثر بخش تر باشد، انتظارات ایجاد شده درباره مبلغ، زمان بندی گردش وجوه نقد صحیح تر خواهد بود. هر چه انتظارات مزبور صحیح تر باشد قیمت گذاری سرمایه گذاری مربوط نیز کارآمدتر خواهد بود. اوراق بهاداری که با کارایی کم، قیمت گذاری می شوند، یعنی خوش بینی بیش از حد لازم در مورد گردش وجوه نقد آتی آن وجود داشته است، موجب زیان سرمایه گذاران مربوط خواهد شد.
بدیهی است در مواردی که مدیریت واحد انتفاعی توزیع سود سهام را بر مبنای درصدی از سود خالص تعیین می کند، می توان براساس پیش بینی سود خالص، سود سهام آتی را نیز برآورد کرد. اما در تصمیم گیری درباره توزیع سود سهام، پارامترهای متعدد دیگری نیز مدنظر قرار می گیرد.مانند:
1.در دسترس بودن وجه نقد
2. فرصتها و هدفهای واحد انتفاعی در ارتباط با رشد سرمایه و توسعه
3.خط مشی واحد انتفاعی در مورد تامین مالی از خارج از شرکت
سود خالص برای پیش بینی وجه نقد
اما یکی از نارساییهای جدی سود خالص گزارش شده به عنوان پیش بینی کننده سود سهام آتی این است که در بسیاری از موارد، مقابله هزینه ها با درآمد فروش مناسب نیست. و ماهیت بسیاری تخصیصهای حسابداری نیز اختیاری می باشد.
استفاده از گردش وجه نقد برای پیش بینی سود سهام اتی نارسایی ذکر شده شده بالا را ندارد مگر در مواردی که مدیریت زمان بندی برخی از دریافتها و پرداختهای نقدی را تغییر دهد.
اطلاعات مربوط به توان واریز بدهی ها و انعطاف پذیری مالی به این دلیل مفید است که:
به پیش بینی ارزش های مورد انتظار کمک می کند .
پیش بینی احتمالات بازده های اتی را امکان پذیر می سازد .
سرمایه گذاران را در ارزیابی مخاطرات یاری می کند .
نقدینگی، توان واریز بدهیها و انعطاف پذیری مالی
نقدینگی عبارت است از توان نسبی واحد انتفاعی در تبدیل داراییها به وجه نقد که بعضاً با عنوان نزدیکی دارایی به وجه نقد مورد اشاره قرار می گیرد. نقدینگی همچنین ارتباط بین بدهیهای کوتاه مدت واحد انتفاعی را با وجوه نقد و داراییهای نزدیک به وجه نقد ارزیابی می کند.
توان واریز بدهیها به توان واحد انتفاعی در تحصیل وجه نقد یا در دست داشتن وجه نقد برای تامین نیازمندیهای مربوط اشاره دارد.
انعطاف پذیری مالی به معنای توان واحد انتفاعی در تامین وجه نقد در فاصله کوتاهی از دریافت اطلاع درباره نیازمندیهای مالی پیش بینی نشده یا پیدا شدن فرصت مناسب برای سرمایه گذاری می باشد.
نقدینگی، توان واریز بدهیها و انعطاف پذیری مالی
اهمیت توان واریز بدهی ها :
اهمیت توان واریز بدهی ها در این است که بقای واحد انتفاعی و تداوم فعالیت آن را امکان پذیر می سازد. نبود توان واریز بدهی ها می تواند به ورشکستگی، تصفیه اجباری و از دست رفتن حقوق سهامداران و اعتبار دهندگان منجر شود. چنانچه نبود توان واریز بدهی ها به ورشکستگی نیز منجر نشود ممکن است موجب تجدید ساختار بدهی و حقوق سهامداران و تحمل زیان سهامداران و اعتبار دهندگان گردد. در برخی موارد حتی احتمال نبود واریز بدهی ها نیز می تواند موجب تحمل زیان سهامداران و اعتبار دهندگان بشود زیرا این مخاطره موجب واکنش منفی بازار اوراق بهادار یعنی کاهش قیمت سهام و اوراق قرضه یا افزایش آتی هزینه تامین مالی از طریق استقراض یا افزایش سرمایه خواهد شد.
سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان می توانند با در اختیار داشتن انواع اطلاعات مرتبط با گردش وجه نقد به شرح زیر نسبت به پیش بینی توزیع وجوه نقد اتی توسط واحد انتفاعی اقدام کنند:
جریان وجوه نقد مربوط به عملیات اصلی جاری واحد انتفاعی
جریان وجوه نقد اتفاقی یا احتمالا مکرر غیر مرتبط با عملیات جاری واحد انتفاعی
جریان وجوه نقد لازم برای افزایش تاسیسات عملیاتی و موجودیها یا تحصیل آن از طریق فروش اقلامی که برای عملیات آتی ضرورت ندارد.
وجوه نقد بدست آمده یا پرداخت شده به دارندگان اوراق قرضه و سهامداران به عنوان بخشی از تامین مالی واحد انتفاعی.
پرداخت بهره و سود سهام به سرمایه گذاران دارای اولویت، مانند سهامداران ممتاز
ارائه و پیش بینی اطلاعات مربوط به جریان وجوه نقد
صورت دریافتها و پرداختهای عملیاتی
صورت فعالیتهای تامین مالی
صورت فعالیتهای سرمایه گذاری
طبق FASBشکل صورت جریان وجوه نقد شامل سه بخش زیر است:
برخی از واحد های انتفاعی کماکان تمایل دارند که وجوه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی را به صورت غیر مستقیم تهیه کنند .یعنی با سود خالص شروع کنند و تعدیلات لازم را برای محاسبه خالص وجوه نقد حاصل از فعالیتهای مرتبط با عملیات به عمل آورند اما این روش موجب مخفی ماندن بسیاری از اطلاعات میشود و کنار گذاشتن آن ارجح است .
برخی از صاحبنظران نیز معتقدند که بعضی از اقلام باید در طبقه بندی های دیگری منظور شوند مثلا بهره پرداختی یا سود سهام دریافتی به جای اینکه در فعالیتهای عملیاتی طبقه بندی شوند در فعالیتهای سرمایه گذاری لحاظ گردند .اما موضع هیات استاندارد های حسابداری مالی این است که اطلاعات تفضیلی در صورت گردش وجوه نقد ارائه شود تا استفاده کنندگان بتوانند راسا طبقه بندی مطلوب خود را انجام دهند .
انتقادات وارده به شکل صورت جریان وجه نقد
دید گاه های ضد و نقیض در مورد ماهیت معادل وجه نقد :
از دیدگاه هیات استاندارد های حسابداری مالی :
FASB معتقد است معادل وجه نقد عبارت است از سرمایه گذاری های کوتاه مدت با قدرت نقدینگی بسیار بالا که سر رسید نهایی آنها حداکثر سه ماه است .
از دیدگاه هیات اصول حسابداری :
APBمعادل وجه نقد را در سطح گسترده تری تعریف می کند و آن را سرمایه گذاری های کوتاه مدت منهای وام های کوتاه مدت می داند .
دید گاه های ضد و نقیض در مورد معاملات غیر نقدی :
از دیدگاه هیات استاندارد های حسابداری مالی :
FASBپیشنهاد کرده است اطلاعات مربوط به معاملات غیر نقدی مانند خرید اموال از طریق تامین مالی همزمان بایستی در یادداشت های پیوست صورتهای مالی افشا شوندچون در غیر این صورت موجب ابهام و سر در گمی خواهد شد .
استاندارد های کانادایی مقرر می کنند که این اقلام بایستی در صورت جریان های نقدی گزارش شوند (هنوز هم ضد و نقیض ها و جود دارد)
از مشکلات پیش بینی توزیع سود سهام میان سهامداران می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1.وابستگی بسیاری از گردش های نقدی با یکدیگر
2.نبود آگاهی سرمایه گذار از نیاز واحد انتفاعی به نگهداری وجوه نقد یا افزایش آن
3.عدم آگاهی سرمایه گذار درباره دیدگاه های واحد انتفاعی درباره توزیع سود سهام یا سرمایه گذاری وجوه نقد موجود یا وجوه نقد قابل تحصیل از طریق تامین مالی
پیش بینی گردش وجه نقد در آینده
پیش بینی وجوه نقد مورد انتظار برای هزینه های سرمایه ای :
مخارج سرمایه آتی نوعا تابعی از موارد زیر می باشد:
ساختار سنی دارایی های موجود
نیاز به ایجاد ظرفیت اضافی برای تامین وجوه نقد عملیاتی مورد انتظار
نرخ رشد آتی و گسترش فعالیت های شرکت
معمولا برای پیش بینی وجوه نقد مورد نیاز برای هزینه های سرمایه ای بایستی به موارد زیر توجه کرد :
1.استفاده از اطلاعات تاریخی مربوط
2.انتظارات و بر اورد های مدیریت
3.تفاوت بین هزینه های سرمایه ای مربوط به رشد و توسعه و هزینه های سرمایه ای مربوط به جایگزین کردن دارایی ها
تمایز بین مخارج سرمایه ای رشد و جایگزینی:
مخارج سرمایه ای جایگزینی :اصولا تابعی از ساختار سنی دارایی ها و عمرمفید مورد انتظار آن هاست .
مخارج سرمایه ای رشد:تابعی از نرخ رشد پیش بینی شده برای فروش شامل محصولات جدید و همچنین میزان به کار گیری ظرفیت موجود می باشد.
حسابداران به دو مفهوم اقتصادی برای تعریف سود استناد می کنند :
این دو مفهوم اقتصادی عبارتند از:
تغییر در میزان رفاه (بهبود سطح رفاه)
حداکثر کردن سود تحت شرایط مشخص ساختار بازار، تقاضا و بهای تمام شده عوامل تولید
این مفاهیم بطور ضمنی در تعریف هیات استانداردهای حسابداری مالی (FASB) به شرح زیر نیز مطرح شده است:
«سود جامع عبارت است از تغییر در حقوق صاحبان سرمایه واحد انتفاعی طی یک دوره …)بیانگر مفهوم حفظ سرمایه )
آزمون موفقیت (یا شکست) عملیات یک واحد انتفاعی نیز میزان فزونی وجوه نقد دریافتی (یا کسری آن) نسبت به وجوه نقد مصرف شده (سرمایه گذاری شده) در بلندمدت می باشد.»(به حد اکثر رساندن سود )
اندازه گیری سود
تعاریف سرمایه و سود از دیدگاه های مختلف :
تعریف ایروینگ فیشر :
سرمایه: ثرو ت انباشته در یک مقطع از زمان(مبلغ انباشته شده در یک مخزن )
سود: جریان خدمات در طول زمان(جریان مبالغ به مخزن انباشته شده طی یک دوره مشخص )
در این تعریف سود معرف بهره مندی از بکار گیری سرمایه است .
مقایسه سرمایه با سود
تعریف سرمایه و سود در واحد انتفاعی :
سرمایه :تمام وجوهی است که توسط اشخاصی خارج از واحد انتفاعی مانند سرمایه گذاران و وام دهندگان تامین شده است
سود:مبلغی است که به تمامی تامین کنندگان وجوه واحد انتفاعی تعلق می گیرد یعنی سود شامل بهره متعلق به اعتباردهندگان و سود متعلق به سهامداران است.
در این تعریف سود معرف جریان ثروت یا خدمت اضافه بر مبلغی است که برای ثابت نگهداشتن سرمایه لازم است
مقایسه سرمایه با سود
* سود جامع: سودی است که فقط به صاحبان سهام (سهامداران عادی) تعلق میگیرد نظیر: سود خالص، سود تحقق نیافته
* سود واحد تجاری : به طور کامل به واحد تجاری تعلق می گیرد نظیر بهره، سود سهام ممتاز و سود جامع
مقایسه سود جامع (Comprehensive income) با سود واحد تجاری (Entity income)
تمایز این دو اصطلاح به دو دلیل اهمیت دارد:
1- تغییرات سرمایه واحد تجاری ممکن است بر جریانهای نقدی سهامداران، تاثیر بگذارد و حقوق آنان را در هر مقطع از زمان تغییر دهد.
2- تغییرات سرمایه در واحد تجاری بر ساختار سرمایه و گروههای مختلف سرمایه گذار مثل اعتباردهندگان و سهامداران تاثیر دارد.
سرمایه گذاران و وام دهندگان علاقه مندند بدانند:
-توان واحد انتفاعی در پرداخت سود و توزیع سود سهام
تغییرات خالص در توان واحد انتفاعی برای تامین جریان های اتی وجه نقد
رشد بالقوه واحد انتفاعی
تمایز اصطلاحات
بازده سرمایه (Return on capital )
بازگشت سرمایه (Return of capital)
آدام اسمیت: سود مبلغی است که می توان مصرف کرد بدون آنکه سرمایه کاهش یابد.
هیکز: سود مبلغی که شخص می تواند طی یک دوره مصرف کند و در پایان دوره، همان رفاه اول دوره را داشته باشد.
به طور کلی سود معرف مبلغ مازاد نسبت به حفظ ثروت قبل از مصرف آن است.
مفاهیم سود از دیدگاه حفظ ثروت
اگر ارزش خالص دارایی های شرکت در پایان دوره80هزار دلار و در آغاز دوره 76 هزار دلار باشد در صورت انجام نشدن معامله برروی سرمایه و نپرداختن سود تقسیمی سود4000دلار خواهد شد.اگر سهام اضافی به مبلغ 11000دلار به فروش رفته باشد وطی دوره سود تقسیمی به مبلغ 8000دلار پرداخت شده باشدسود به1000دلار می رسد.
(76000-80000) + (11000-8000) = سود
به عبارت جبری اگر w نشان دهنده رفاه باشد:
.
مثال
تغییر در ثروت سهامداران اصلی + ( سرمایه پرداخت شده – سود تقسیمی ) = سود خالص سهامداران اصلی
= SHCFJ + ∆MASHWJ
تغییر در ثروت سهامداران اقلیت + ( سرمایه پرداخت شده – سود تقسیمی ) = سود خالص سهامداران اقلیت
= MICFJ + ∆MISHWJ
تغییردر ثروت دارندگان اوراق قرضه+ ( باز پرداخت ها + وام های جدید – بهره)= سود خالص دارندگان اوراق قرضه
= LCFJ + ∆LWJ
ادغام این سه جریان سود باعث می شود کل سود واحد تجاری بدست آید
تغییر در ثروت سهامداران و اعتبار دهندگان + جریان نقدی سهامداران و اعتبار دهندگان =سود واحد تجاری
تغییر در ثروت واحد تجاری + جریان نقدی واحد تجاری
ماهیت دقیق سود به شیوه ای بستگی دارد که ثروت واحد تجاری بر آن اساس محاسبه می شود و جریان نقدی واحد تجاری در تمام حالات یکسان است، این همگونی جریان های نقدی بیانگر اهمیت ارائه اطلاعات راجع به آن است
مقایسه سود فردی با سود واحد تجاری
1-ارزشیابی واحد انتفاعی با بکارگیری ارزش های ورودی (بهای تمام شده تاریخی یا ارزش جاری) برای دارایی های غیر پولی و افزودن ارزش فعلی دارایی های پولی و سپس کسر بدهی ها
2- مجموع قیمت های فروش دارایی های شرکت و کسر مجموع بدهی ها
3- خالص گردش وجوه نقد یا خدماتی که انتظار می رود طی عمر شرکت تحصیل شود
4-ارزشیابی واحد انتفاعی بر مبنای ارزش جاری سهام منتشر شده شرکت در بورس اوراق بهادار
روشهای تعیین ارزش ثروت
در هر یک از روش ها فرض می کنیم:
الف: قدرت خرید پول در طی زمان ثابت است.
ب: ثروت را می توان با معیاری معقول محاسبه و بر حسب واحد پول بیان کرد
1)بر مبنای ارزش های ورودی
1-1)ارزش ورودی تاریخی
2-1)ارزش ورودی جاری
مفروضات
بهای تمام شده تاریخی نشان دهنده وجه نقد یا معادل آن است که برای تحصیل کالاها یا خدمات در تاریخ تحصیل پرداخت می شود.
این روش معمولا نشان دهنده سود سنتی حسابداری است .
سود حسابداری عبارت است از تفاوت بین درآمد تحقق یافته ناشی از معاملات دوره و هزینه های مربوط به آن .
ارزش های ورودی تاریخی
ارزشهای
ورودی
تاریخی
ویژگی ها :
*مبتنی بر معاملات واقعی است .
*بر مبنای فرض دوره مالی قرار دارد .
*اصل تحقق درآمد را رعایت می کند .
*اصل تطابق را رعایت می کند .
*نمادی است از حفظ سرمایه مالی و معرف تفاوت ارزشیابی واحد تجاری در اول و آخر دوره
سود مبتنی بر این روش:
تغییر در سود انباشته + سود سهام توزیع شده = سود خالص
خالص وجوه نقد پرداختی به اعتبار دهندگان = سود واحد تجاری
خالص وجوه نقد پرداختی به سهامداران ممتاز +
خالص وجوه نقد پرداختی به سهامداران عادی +
تغییر در ارزش و کنترل حقوق اعتبار دهندگان +
،سهامداران ممتاز و سهامداران عادی
معمولا در بیان نقطه ضعف سود حسابداری موضوع مربوط بودن سود حسابداری در تصمیم گیری ها مورد پرسش قرار می گیرد :
1-به دلیل رعایت اصل بهای تمام شده تاریخی و تحقق درآمد سود حسابداری
نمی تواند افزایش ارزش تحقق نیافته دارایی ها را در دوره زمانی مشخص
شناسائی کند .
2-تکیه بر سود حسابداری ( که مبتنی بر اصل بهای تمام شده است ) کار مقایسه را بسیار مشکل می کند .
3-نسبتهای مالی ممکن است گمراه کننده یا نامربوط باشند .
4- به دلیل اتکای آن به تخصیص های استهلاک و مفهوم حسابداری تحقق درآمد معرف واقعیت های اقتصادی نیست.
5-تغییرات ثروت به دلیل تغییر ارزش های بازار (به جز در موارد بکارگیری قاعده اقل بهای تمام شده یا قیمت بازار )لحاظ نمی شود.
نقاط ضعف سود حسابداری :
ارزش جاری نشان دهنده ی وجه نقد یا معادل آن که در حال حاضر برای تحصیل یا جایگزینی کالاها یا خدمات باید پرداخت شود.
حسابداری برمبنای بهای جایگزینی کاربرد این روش را نشان می دهد.
ویژگی های این روش:
1-کاربرد ارزش جایگزینی به عنوان ویژگی عناصر تشکیل دهنده ی صورت های مالی
2-تقسیم بندی سود وزیان حاصل از نگهداری اقلام بر حسب مقادیر تحقق یافته و تحقق نیافته
3-به بیان کلی تر سود در این روش هم سود عملیاتی را در بر می گیرد هم سودحاصل از نگه داری دارایی ها.
ارزش های ورودی بر اساس ارزش های جاری
در این روش محاسبه سود مشابه روش ارزش های تاریخی است اما سود محاسبه شده شامل سود یا زیان غیر عملیاتی ناشی از تغییر قیمت ها نیز می باشد، صرف نظر از این که از طریق فروش تحقق یافته باشد یا تحقق نیافته باشد.
تغییر در ثروت بر اساس قیمت جاری اقلام ورودی + جریان نقدی = سود
محاسبه سود طبق این روش:
اغلب اقتصاد دانان بر این باورند که سود را باید بر مبنای مقادیر واقعی بیان کرد و هنگامی که سطح عمومی قیمت ها تغییر می کند، اگر ارزش سرمایه در زمان های مختلف بر حسب واحد پولی در همان زمان محاسبه شود، نتیجه ای بدست می آید که نمی تواند نشان دهنده تغییر واقعی در سرمایه باشد. لذا بسیاری از صاحب نظران توصیه کرده اند ارزش سرمایه بر اساس تغییر سطح قیمت ها تعدیل شود.
ایراد وارده به اقلام ورودی جاری:
در مواردی که سطح عمومی قیمتها تغییر می کند (تغییر در قدرت خرید پول)، اندازه گیری سود از طریق مقایسه ارزشهای اسمی سرمایه در مقاطع مختلف زمان تغییر در سرمایه واقعی را نشان نمی دهد.
پیشنهاد صاحبنظران:
باید ارزش سرمایه بر اساس تغییر سطح قیمتها تعدیل شود تا سود بر حسب قدرت خرید ثابت محاسبه شود.
حفظ قدرت خرید ثابت:
ارزش خروجی جاری نشان دهنده ی مبلغی از پول نقد است که می توان بر اساس آن یک قلم دارایی را فروخت یا یک بدهی را تمدید کرد.مفهوم ارزش خروجی جاری را مکنیل ارائه کرد و سپس استرلینگ و چامبرز آن را تایید کردند و گسترش دادند.چامبرز پیشنهاد کرد که به جای ارزش خروجی از عبارت ”معادل نقد جاری”استفاده شود.
ویژگی ها:
1-از دیدگاه روش ارزش خروجی جاری همه ی دارایی ها و بدهی ها بر مبنای خالص ارزش بازیافتنی تجدید ارزش می شوند.معمولا خالص ارزش بازیافتنی بر اساس مظنه ی بازار تعیین می شوندکه با توجه به هزینه های برآوردی فروش تعدیل می گردند.
2-حسابداری مبتنی بر خالص ارزش بازیافتنی حالتی از حسابداری مبتنی بر ارزش خروجی جاری است که ویژگی اصلی این سیستم اینست که برای شناسایی درآمد اصل تحقق به طور کلی نادیده گرفته می شود.
ارزش خروجی جاری
تغییر در ارزش بازار تک تک دارایی ها + جریان نقدی واحد تجاری=سود واحد تجاری
ارزشیابی بر اساس قیمت های فروش در بازار یا قیمت های قابل تحقق دارایی های واحد تجاری می باشد که بدهی ها از آن کم می شود. به بیانی دیگر این قیمتی است که هنگام انحلال بدست می آید.
در واقع قیمت ها در این روش معرف مبلغی است که از فروش تک تک هر یک از دارایی ها تحصیل می گردد. در حالی که ارزش کل شرکت بدلیل وجود سرقفلی یا سایر دارائی های نامشهود بیشتر از جمع مبلغ فروش جداگانه تک تک دارائی ها خواهد بود . بدیهی است اگر چنین حالتی پیش نمی آمد انحلال شرکت و فروش دارائی ها در بازار مقرون به صرفه تر بود.
محاسبه سود طبق روش ارزش خروجی جاری
1)مفهوم اقتصادی فرصت از دست رفته در این سیستم مطرح است که عبارتست از ارزش نقدی که از فروش یک قلم دارایی به دست می آید یا ارزش فعلی منافعی که در سایه ی استفاده از دارایی بدست می آید.در تصمیم گیری در مورد اینکه آیا شرکت باید هنوز هم از دارایی هایی که به کار گرفته است استفاده کند یا آنها را بفروشد این مفهوم اهمیت بسیاری دارد.
2)ارزش خروجی جاری اطلاعات لازم و مربوط را ارائه می کند که بر آن اساس می توان انعطاف پذیری مالی و قدرت نقدینگی را مورد ارزیابی قرار داد.از اینرو شرکتی که دارای دارایی هایی است که قدرت نقدینگی خوبی دارند برای انعطاف پذیری و سازگاری با تغییراتی که در شرایط اقتصادی رخ می دهد در مقایسه با شرکتی که دارای دارایی هایی است که دارای هیچ ارزش فروشی نمی باشند یا ارزش فروش آنها کم است از فرصت بیشتری می تواند استفاده کند.
نقاط قوت این روش:
3)این روش برای مدیری که وظیفه ی مباشرت خود را انجام می دهد رهنمود های بهتری ارائه می کند،زیرا این عدد منعکس کننده ی مصرف منابع در زمان کنونی و سایر گزینه های پیش رو برای تصمیم گیری است.
4)استفاده از این روش مسئله ی نیاز به تخصیص هزینه بر مبنای عمر مفید برآوردی دارایی را حل می کند.برای مثال هزینه ی استهلاک برای یک سال مشخص عبارتست از تفاوت بین ارزش خروجی جاری دارایی در آغاز و پایان دوره
نقاط ضعف این روش
سود حاصل از این روش مشابه سودی است که در صورت انحلال واحد تجاری در آخر هر دوره و آغاز فعالیت مجدد آن در ابتدای دوره بعد بر مبنای ارزشیابی تصفیه محاسبه می شود.
2- دارایی هایی وجود دارند که در صورت تداوم فعالیت واحد تجاری دارای ارزش هستند و نه در صورت انحلال. مانند لوله های زیر زمین شرکت های شیمیایی
1- برای بسیاری از دارایی های شرکت، قیمت های بازار در هر زمان وجود ندارد و تنها در زمان انحلال اجباری قیمتها محقق می شود.
ارزش واحد تجاری:
تلقی ارزش مورد انتظار توزیع نقدی سود میان سهامداران طی عمر باقی مانده واحد انتفاعی بعلاوه احتساب مبالغ نهایی مورد انتظار هنگام انحلال.
ویژگی ها:
1-سود این روش به ندرت همانند سود خالص حسابداری می باشدزیرا طبق محاسبات بالا سود مبلغی است که پس از حفظ ارزش بازار باقی می ماند . 2- سود محاسبه شده به روش تلقی گردش وجه نقد به عنوان ارزش واحد تجاری ،سود اقتصادی نامیده می شود (سود خالص حسابداری بهترین تقریب از سود اقتصادی است)
خالص گردش وجوه نقد به عنوان ارزش واحد تجاری
= سود واحد تجاری
اگر سرمایه گذاری برای تعداد محدودی سال انجام شده باشد و انتظار سرمایه گذار نه تنها شامل بازده تحصیل شد ه بلکه شامل بازپرداخت سرمایه در آخر باشد داریم:
در صورت لحاظ کردن تنها یکسال داریم:
1- انتظارات مربوط به گردش وجود نقد در آینده، را نمی توان به قطعیت تبدیل کرد، زیرا اولویت استفاده کنندگان از اطلاعات در مواجهه با مخاطره ، معلوم نیست.
2- تاکید این روش بر عامل زمان و گردش وجه نقد مورد انتظار است وسایر رویدادها و فعالیت های اقتصادی نادیده گرفته می شود.
3- سود حاصل از این روش، سود حاصل از فعالیتهای مدیریت را از سود تحصیل شده به دلیل سایر رویدادها متمایز نمی کند و نمی توان کارایی مدیریت را سنجید.
معایب روش تلقی گردش وجود نقد برای ارزش گذاری واحد تجاری
4- ارزش واحد تجاری با تنزیل تمامی موارد گردش وجه نقد مورد انتظار در آینده ای نامحدود، محاسبه شده که بسیاری از آنها با فعالیت های جاری یا گذشته مرتبط نیست.
5- در این روش قبل از محاسبه سود، باید گردش وجوه نقد آتی پیش بینی شود پس در صورت نبود ابهام، لزومی برای محاسبه سودآوری وجود ندارد چون این سود از قبل معلوم است.
6- در صورت وجود ابهام و عدم قطعیت ،انتظارات تا حدودی به خوش بینی و بد بینی های موجود در زمان حاضر بستگی دارد و نمی توان در مواجهه با ابهامات ثبات رویه داشت.
از نقطه نظر فنی نمی توان بر مبنای ارزش فعلی ، آینده واحد تجاری را برآورد کرد . اما هر فرد
می تواند درباره سود بصورت انفرادی برآوردهایی انجام دهد.
اگر شرایط نامطمئن باشد ما برای مقادیر مورد انتظار با یک توزیع احتمال روبروخواهیم بود.
این احتمالات می تواند نسبت به هر شخص متغیر باشد ولی مجموع احتمالات باید یک باشد.
ارزش مورد انتظار بدست آمده بستگی به برآورد ذهنی هر فرد دارد .
در شرایط نامطمئن ، نرخ بازده بدین گونه تعریف می شود :
نرخ مورد انتظار ذهنی برای سرمایه گذاری در دارائی هایی با ریسک برابر
برای محاسبه سود با نرخ مبتنی بر قضاوت ذهنی دو شرط لازم است :
1 – انتظارات آینده تغییر نکند.
2 – وجوه نقدی که در سال نخست به دارندگان اوراق بهادار پرداخت می شود نسبت به وجوه نقد پرداختی مورد انتظار آینده تغییر نکند .
ارزش فعلی سرمایه در شرایط نامطمئن
استفاده از روش ارزش فعلی برای محاسبه سود باعث می شود تا به مفاهیم سودمند
در مورد سود دست پیدا کنیم . از جمله :
* در این روش بخش اصلی سود همان بهره ای است که براساس قضاوت ذهنی
تعیین می شود . این عدد تابع عوامل از قبیل : زمان، نرخ بهره مورد انتظار و
جریان نقدی مورد انتظار می باشد .
* تغییرات در انتظارات نسبت به جریانهای نقدی آینده به علت تغییرات در عواملی
چون « قضاوت در مورد کارائی یا عدم کارائی مدیریت » یا « شرایط اقتصادی »
( از قبیل تغییر در سلیقه ها ) بوجود می آید . همچنین این تغییرات می تواند نتیجه
خوش بینی یا بدبینی عموم نیز باشد .
* تفاوت بین وجه نقد واقعی آماده برای تقسیم سود و آنچه که از قبل مورد انتظار بوده ممکن است در نتیجه سود یا زیان های غیرمترقبه ای باشد که منشاء آنها اتفاقات خارج از شرکت بوده است که عامل دیگر اشتباه در تخمین انتظارات اولیه است .
نکات خاص در روش ارزش فعلی
1-انتظارات نسبت به جریان وجوه نقد در آینده را نمی توان به ارزش های یگانه همراه با قطعیت تبدیل کرد .
2-تاکید این روش بر عامل زمان و گردش موردانتظار وجوه نقد بوده و سایر رویدادها و فعالیتهای اقتصادی را نادیده گرفته است .
3-سود بدست آمده در این روش ، سود حاصل از فعالیت های مدیریت را از سود
تحصیل شده به دلیل رویدادهای اتفاقی متمایز نمی کند و نمی تواند کارایی و اثربخشی مدیریت را ارزیابی کند .
معایب روش ارزش فعلی
5-ارزش شرکت با تنزیل وجوه نقد مورد انتظار در آینده ای نامحدود بدست می آید و فعالیت ها و واقعیت های حال و گذشته شرکت را درنظر نمی گیرد .
6-در این روش قبل از محاسبه سود باید گردش مورد انتظار وجوه نقد آتی را پیش بینی کرد . بنابراین در صورت نبود ابهام لزومی برای محاسبه سودآوری وجود ندارد زیرا سود از قبل معلوم شده است . ( به اصطلاح درشکه را جلوی اسب قرار می دهند در حالی که باید درشکه را پشت سر اسب گذارده و به آن ببندند ).
7-در مواجهه با ابهامات نمی توان ثبات رویه داشت، زیرا در صورت وجود عدم قطعیت، انتظارات به خوش بینی ها و بدبینی های موجود در زمان بستگی دارد.
پرداخت های نقدی یک شرکت در 5 سال آینده به شرح زیر خواهد بود:
فرض کنید در شرایط اطمینان هستیم ،نرخ تنزیل مناسب نرخ بهره ی بدون ریسک خواهد بود که در اینجا 5% فرض می کنیم.
ارزش فعلی درپایان سال اول ارزش فعلی در آغاز سال اول
286=0.9524× 300 95=0.9524×100
181=0.9070×200 272=0.9070× 300
346=0.8638×400 173=0.8638×200
411=0.8227×500 329=0.8227×400
1224 392=0.7835×500
1261
مثال
جریان نقدی که انتظار میرود در پایان سال اول بدست آید xx
(+)ارزش فعلی جریان های نقدی مورد انتظار در پایان سال اول xx
کل ارزش شرکت در پایان سال اول با فرض اینکه xx
هیچ مبلغی به سهامداران پرداخت نشود
(-)ارزش فعلی جریان های نقدی مورد انتظار در آغاز سال اول (xx)
سود برای سال اولxx
سود حسابداری سود مبتنی بر ارزش های تاریخی است ولی سود اقتصادی سود متعلق به آینده است که مبتنی برجریان های نقد مورد انتظار در آینده است.در حقیقت سود خالص حسابداری مبلغ مازاد پس از حفظ ارزش های خالص دفتری است ولی سود اقتصادی مبلغ مازاد پس از حفظ ارزش بازار است.سود خالص حسابداری بهترین تقریب از سود اقتصادی محسوب می شود.
در این روش قبل از محاسبه ی سود باید گردش وجوه نقد آتی پیش بینی شود.در صورت نبود ابهام (شرایط اطمینان)لزو می برای محاسبه ی سود وجود ندارد.
ارزش فعلی در شرایط عدم اطمینان:
در شرایط عدم اطمینان نرخ بازده را نرخ مورد نظر برای سرمایه گذاری در دارایی هایی با ریسک مشابه تعریف می کنند همچنین ان را هزینه فرصت از دست رفته نیز می شناسند.نرخ تنزیل را نرخ بازده ذهنی نیز تعریف می کنند از این رو ادواردز و بل سود اقتصادی را سود ذهنی تعریف می کنند.
متغیر هایی که در رابطه ی محاسباتی ارزش فعلی گنجانده شده اند تنها انتظاراتی هستند که دستخوش تغییر قرار خواهند گرفت.فرض کنید مبلغ 100 دلار در پایان سال اول حاصل شود ولی جر یانات نقدی برای 4 سال آینده طبق انتظار کنونی در هر سال به 400 دلار برسد(و نه 300 ،200، 400و 500 دلار)سود سال نخست به شرح زیر خواهد بود:
جریان های نقدی مورد انتظار در پایان سال اول 100
ارزش فعلی جریان های نقدی مورد انتظار درپایان 1418
سال اول مربوط به 4سال باقیمانده ) انتظارات تعدیل شده) 1518
کل ارزش شرکت در پایان سال اول
(-)ارزش فعلی جریان های نقدی مورد انتظار در ابتدای سال (انتظارات اولیه) (1261)
سود برای این سال 257
این سود از اقلام زیر تشکیل شده است:
سود موردانتظار 63
افزایش در ارزش شرکت 194
کل سود 257
اما دیدگاه دیگر اینست که با توجه به تغییر در انتظارات ارزش اولیه ی شرکت دیگر رقم 1261 دلار نیست بلکه 1446 دلار است یعنی:
سود مورد انتظار(1446× 5%) 72
تعدیل ارزش اولیه ی شرکت(1261 – 1446) 185
افزایش در ارزش فعلی 257
ارزشیابی واحد انتفاعی در بازار:
در بازارهای سرمایه کارا، قیمت اوراق بهادار یک واحد انتفاعی برابر با ارزش فعلی گردش وجوه نقد مورد انتظار خواهد بود به عبارت دیگر می توان از بازار به عنوان جایگزینی برای تلقی گردش وجوه نقد آتی به عنوان ارزش واحد انتفاعی استفاده کرد.قیمت های بازاری که در این روش مورد استفاده قرار می گیرند مربوط به کل واحد انتفاعی است و ارتباطی به یکا یک دارایی های مجزا ندارد.به عبارت دیگر این قیمت ها معرف ارزشیابی واحد انتفاعی با فرض تداوم فعالیت است .
ارزش بازار دارایی های واحد انتفاعی در این روش مساوی ارزش بازار تمامی بدهیها و اقلام حقوق صاحبان سرمایه منعکس در صورت وضعیت مالی می باشد .در مورد شرکت های سهامی عام که اوراق بهادار آنان در بورس مبادله می شود این ارزش ها به آسانی در دسترس است
قیمت اوراق بهادار یک واحد تجاری = ارزش فعلی گردش وجوه نقد مورد انتظار
ارزش بازار دارایی های واحد تجاری= ارزش بازار تمامی بدهی ها و حقوق صاحبان سرمایه منعکس شده در صورت وضعیت مالی
ENINCj= سود واحد تجاری در دوره مالی j.
ENCFj= گردش وجه نقد واحد تجاری در دوره مالی j.
∆TMVj= تغییر در ارزش کل واحد انتفاعی در دوره مالی j.
ارزشیابی واحد تجاری بر مبنای ارزش بازار
1- انتظارات بازار جایگزین انتظارات افراد میشود و نتیجه ارزشیابی، قابل رسیدگی مجدد است. که بر ارزشیابی گردش وجه نقد آتی از طریق بازار مبتنی می باشد. نرخ بازده و تعدیل بازار برای مخاطره نیز می تواند با نرخ تنزیل به کار گرفته شده توسط حسابداران متفاوت باشد.
2- ارزش بدست آمده تنها معیاری از سرمایه است که قابل تفسیر و مبتنی بر ارزش های واقعی بازار است یعنی منصفانه می باشد
3- به کارگیری ارزش های بازار، مدل آشکاری را برای رابطه مالی بین شرکت و سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان به دست می دهد.
مزایای به کارگیری روش ارزشهای بازار اوراق بهادار
1-برخی از صاحب نظران در انتقاد به روش بالا اظهار می دارند که قیمت های موجوددر بازار مربوط به تعداد محدودی از سهام شرکت است و اگر کل سهام شرکت موردمبادله قرار گیرد قیمت ها متفاوت خواهد بود .
2-برخی دیگر نیز عقیده دارند که عوامل خارجی و یا تصمیمات ناشی از هوس های زودگذر بر قیمت های بازار تاثیر می گذارد و یا عاری نبودن قیمت ها ازتعصبات می تواند قابلیت اثبات قیمت ها را خدشه دار کند.
3-ولی با در نظر گرفتن فرض بازار کارا این عوامل منتفی خواهند بود . قبلا می دانیم که در یک بازار کارا قیمت ها به سرعت و بدون جانبداری تعیین می گردند .
انتقادات وارد بر روش ارزش بازار
برای سالهای متمادی ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت سود و زیان انباشته همراه با افشای موارد توصیفی و برخی جزئیات از طریق یادداشت ها و جداول مکمل مجموعه کامل صورت های مالی را تشکیل می داد.شناخت این واقعیت که با تهیه و ارائه این مجموعه صورت های مالی دلایل کلیه موارد تغییر در وضعیت مالی افشا نمی شود نهادهای حرفه ای حسابداری در کشورهای مختلف را به فکر تحقیق در این زمینه انداخت.شاید بتوان گفت نخستین چاره جویی در این زمینه ”صورت از کجا آمده و به کجا رفته است“ بود .در این صورت تنها فهرستی از موارد افزایش و کاهش در در اقلام ترازنامه انعکاس می یافت.
سیر تاریخی صورت گردش وجه نقد:
سیر تاریخی صورت گردش وجه نقد:
تفاوت عمده استاندارد ایران با استاندارد FASBدر تهیه و ارائه صورت جریان وجه نقد :
1-عدم شمول اقلام معادل وجه نقد در تعریف وجه نقد در استاندارد ایران
2-تفکیک بازده سرمایه گذاری ها شامل درآمد بهره سود سهام دریافتی و بهره پرداختی از سود عملیاتی و تفکیک سهام پرداختی از فعالیتهای تامین مالی و درج هر چهار مورد در سر فصل جداگانه
3-تفکیک مالیات بر درآمد از سود عملیاتی و گنجاندن آن در سر فصلی جداگانه
4-در تهیه صورت تطبیق به جای سود خالص از سود عملیاتی شروع می شود بنابر این برای تعدیل سود خالص نیازی به تعدیل سود و زیان های غیر عملیاتی و اقلام غیر مترقبه نمی باشد.
وجوه افتراق در طبقه بندی صورت جریان وجه نقد بر اساس استاندارد ایران و FASB:
سود به عنوان مبلغ مازاد پس از حفظ رفاه تعریف می شود در مورد واحد های انتفاعی رفاه به منزله ارزش این واحد ها تلقی می گردد.سود سهامداران را می توان به عنوان خالص گردش وجه نقد به اضافه تغییر در ارزش سهام واحد انتفاعی تعریف کرد .با تغییر تعریف ارزش می توان تعاریف متنوعی از سود را ارائه کرد.هر یک از این مفاهیم نیز به مفهوم حفظ سرمایه و ثروت ارتباط دارد.
مفهوم حفظ سرمایه مستلزم ارزشیابی کل دارایی ها و بدهی های مشخص در اول و آخر هر یک از دوره های مالی است.تغییر دارایی ها و بدهی ها طی دوره مالی با وجوه نقد ایجاد شده توسط واحد انتفاعی ترکیب می شود تا سود آن واحد را طی آن دوره بدست دهد.معیار دقیق سودی که با استفاده از این رویکرد محاسبه می شود بستگی به طریقه ارزشیابی دارایی ها و بدهی ها دارد.
خلاصه:
سود سنتی حسابداری بر معیارهای بهای تمام شده تاریخی دارایی ها و بدهی ها تاکید دارد.سود اقتصادی نیز بر ارزش کلی واحد انتفاعی در بازار اتکا می کند.سایر روش ها برای ارزشیابی دارایی ها و بدهی ها شامل اندازه گیری های مبتنی بر انتظارات مربوط به گردش وجه نقدآتی یا قیمت بازار دارایی ها می باشد.
رویکرد حفظ سرمایه برای اندازه گیری سود مزایای متعددی دارد اما ایراد عملی آن این است که مربوط ترین معیار سرمایه یعنی ارزش کل واحد انتفاعی در بازار تنها برای شرکت های سهامی عام فعال در بورس در دسترس است.مشکل دیگر این روش این است که اطلاعات مبسوط درباره فعالیت های عملیاتی مشخص واحد انتفاعی ارائه نمی شود اما به هر صورت در مواردی که بتوان ارزش های بازار را بدست آورد این روش با اهمیت ترین مکمل برای سود سنتی حسابداری و نتیجه ای مفید از اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد محسوب میشود.
با تشکر از توجه شما