بررسی نقش کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتهای پذیرفته شده در صنایع خودروسازی



دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری

عنوان:
بررسی نقش کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتهای پذیرفته شده در صنایع خودروسازی و صنایع مواد غذایی بورس اوراق بهادار تهران

استاد راهنما :
دکتر مجید زنجیر دار

استاد مشاور:
دکتر پیمان غفاری

نگارش:
سراله شربتی

تابستان 1389

Islamic Azad University
Arak Branch

Faculty of Management- Department of Accounting
((M.A)) Thesis

Subject:
Accruals Quality and Corporate Cash Holdings

Thesis Advisor:
M.Zanjirdar Ph.D.

Consulted by:
P. Ghafari Ph.D.

By:
Serollah Sharbati

Summer 2010

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری

عنوان:
بررسی نقش کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتهای پذیرفته شده در صنایع خودروسازی و صنایع مواد غذایی بورس اوراق بهادار تهران

نگارش:
سراله شربتی
تابستان 1389

هیات داوران:
1- استاد راهنما: دکتر مجید زنجیر دار
2- استاد مشاور: دکتر پیمان غفاری
3- استاد داور: دکتر حبیب اله جوانمرد
4- مدیر گروه تخصصی: دکتر مجید زنجیردار

سپاسگزاری:
من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق
در اینجا برخود لازم می دانم از جناب آقای دکترمجید زنجیر دار که در تمام لحظات دلسوزانه مرا از راهنماییهایشان بهره مند ساختند کمال تشکر و قدردانی به عمل آورم. ایشان همواره نه تنها کمبودها و ناتوانی هایم را به سعه صدر پذیرا گشتند بلکه در مقاطع مختلف این کار همواره از هدایت و راهنماییهایشان بهره مندم ساخته اند. همچنین از لطف و راهنماییهای جناب آقای دکترغفاری که مسئولیت مشاوره پایان نامه را به عهده داشتند نهایت سپاس و قدردانی را به عمل آورم،
از استاد بسیار گرانمایه جناب آقای دکترجوانمرد نیز به خاطر قبول زحمت داوری این پایان نامه تشکر و قدردانی می کنم.
و هزاران بار سپاس از دو محراب دلم
از دو عبادتگاه جانم
"پدر و مادر بسیار عزیزم"
آنان که وجودشان برایم همه عشق بود و وجودم برایشان همه رنج.
آنان که مویشان سپید شد تا رو سپید بمانم.
همچنین از دوستان عزیزم بخاطر راهنمایی ها و زحمات زیادی که برای انجام این کار کشیده اند، کمال تشکر و قدردانی را دارم.
در پایان از تمام کسانی که به نحوی در پیشبرد و تکمیل این کار سهیم بودند و برای انجام این تحقیق از هیچ کمکی دریغ نکردند، سپاسگذاری می کنم.

تقدیم به :

آنانکه برایم بهترینند،بودند تا بتوانم.
همسر و خانواده ام،
به پاس رنجها، شکیبائی ها و مهربانی هایشان

چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 4
2-1 بیان مساله 5
3-1 تاریخچه موضوع تحقیق 6
4-1 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق 7
5-1 اهداف تحقیق 8
6-1 چارچوب نظری تحقیق 8
7-1 فرضیه های تحقیق 11
8-1 متغیر های عملیاتی تحقیق 12
9-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات 13
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه 16
2-2 حسابداری تعهدی 17
3-2 اقلام تعهدی 17
4-2 اهمیت اقلام تعهدی 18
5-2 سود حسابداری 19
6-2 استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و کیفیت سود 20
7-2 کیفیت اقلام تعهدی 20
8-2 مدیریت سود 21
9-2 اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی 22
10-2 عمده ترین اهداف گزارشگری مالی 23
11-2 ارتباط وجه نقد با سود 24
12-2 سود(کیفیت حسابداری) به عنوان وسیله ای برای پیش بینی 25
13-2 ارتباط بین اهداف حسابداری و وجه نقد 26
14-2 اهمیت فوق العاده جریانهای نقدی عملیاتی 26
15-2 تاریخچه صورت وجه نقد 27
16-2 وجه نقد و چارچوب نظری 29
18-2 مدیریت نقدینگی ، توانایی واریز بدهی ها و انعطاف پذیری 32
19-2 اهمیت جریان های نقدی 33
20-2 تحقیقات انجام شده در داخل کشور 34
21-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور 36
فصل سوم: روش اجرای تحقیق 38
1-3 مقدمه 39
2-3 روش تحقیق 39
3-3 جامعه مطالعاتی 40
4-3 قلمرو تحقیق 41
5-3 مدل تحلیلی تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها 41
6-3 روش و ابزار گرد آوری اطلاعات 48
1-7-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی 48
2-7-3 روش همبستگی گشتاوری (پیرسون): 50
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه‏ 56
2-4 شاخص های توصیفی متغیرها 56
3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق 61
1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 61
2-3- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود: 62
4-4 خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها 86
5-4 مدل کلی تحقیق با حضور متغیر مستقل و متغیر های کنترلی 87
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه 94
2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها 94
1-2-5 فرضیه اصلی تحقیق : 94
2-2-5 فرضیه فرعی دوم : 96
3-2-5 فرضیه فرعی سوم : 96
4-2-5 فرضیه فرعی چهارم : 97
3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق 97
4-5 پیشنهادها 99
1-4-5 پیشنهادهایی مبتنی بر یافته های تحقیق 99
2-4-5 پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی 100
5-5 محدودیت های تحقیق 100
پیوست ها
پیوست ااف : نام شرکت های نمونه آماری صنایع مواد غذایی 102
پیوست ب : نام شرکت های نمونه آماری صنایع خودروسازی 104
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 106
منابع لاتین: 108
منابع اینترنتی: 110
چکیده انگلیسی: 111

جدول ( 1-1): کیفیت اقلام تعهدی وجریانهای نقدی 10
جدول (1-4) : شاخص های توصیف کننده متغیرهای وابسته تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع 57
جدول (2-4) : شاخص های توصیف کننده متغیر مستقل تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع 58
جدول (3-4) : شاخص های توصیف کننده متغیرهای کنترلی تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع 59
جدول شماره (4-4) آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) 62
جدول (5-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین کیفیت حسابداری و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها 63
جدول (6-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون کیفیت حسابداری و وجه نقد نگهداری شده در شرکتها 64
جدول (7-4) : تحلیل واریانس رگرسیون 65
جدول (8-4) : ضرایب معادله رگرسیون 66
جدول (9-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها 68
جدول (10-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون 69
جدول (11-4) : تحلیل واریانس رگرسیون 69
جدول (12-4) : ضرایب معادله رگرسیون 70
جدول (13-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل و وجه نقد نگهداری شده در شرکت 72
جدول (14-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون 73
جدول (15-4) : تحلیل واریانس رگرسیون 74
جدول (16-4) : ضرایب معادله رگرسیون 75
جدول (17-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری و وجه نقد نگهداری شده در شرکت 77
جدول (18-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون 78
جدول (19-4) : تحلیل واریانس رگرسیون 78
جدول (20-4) : ضرایب معادله رگرسیون 79
جدول (21-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده وجه نقد نگهداری شده در شرکت 81
جدول (22-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون 82
جدول (23-4) : تحلیل واریانس رگرسیون 83
جدول (24-4) : ضرایب معادله رگرسیون 84
جدول (25-4) : خلاصه یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها 86
جدول (26-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون 87
جدول (27-4) : برازش رگرسیون چند گانه 88
جدول (28-4): خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه 90

نمودار (1-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 67
نمودار (2-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 71
نمودار (3-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 76
نمودار (4-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 80
نمودار (5-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون 85

چکیده:
در سال های اخیر در ادبیات مالی دنیا درباره کیفیت اقلام تعهدی و بررسی آثار آن تحقیقات متعددی صورت پذیرفته است . و این که متغیر مورد اشاره می تواند آثار موثری بر دیگر جریانات حسابداری و ادبیات مالی داشته باشد مورد توجه قرار گرفت . به همین منظور در تحقیق حاضر به بررسی کیفیت اقلام تعهدی و تعیین نقش آن بر میزان وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت ها پرداخته شده است.همچنین در این تحقیق تلاش شده است که آثار هر یک از عوامل تعیین کننده بر کیفیت اقلام تعهدی به تنهایی بر وجه نقد مورد آزمون قرار گیرد.هدف اصلی این پایان نامه بررسی تاثیرکیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت های فعال در صنعت خودروسازی و مواد غذایی بورس اوراق بهادار تهران است. در راستای این هدف ، تعداد 44 شرکت که اطلاعات مورد نیاز برای دوره مالی 80-86 در مورد آنها قابل دسترسی بود انتخاب شدند،و با استفاده از مدل دیچا ودیچو کیفیت اقلام تعهدی بدست آمده و سپس میزان تاثیر آن بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت ها با استفاده از تکنیک های آماری رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی پیرسون مورد آزمون قرار گرفته شده است .یافته های پژوهش حاکی از آن است که کیفیت اقلام تعهدی با میزان وجه نقد رابطه معنی داری داشته، بدینگونه هرچه کیفیت اقلام تعهدی بیشتر باشد وجه نقد نگهداری شده در شرکت کمتر میباشد.همچنین در فرضیه های فرعی تایید شد که هر یک از عوامل موثر بر کیفیت اقلام تعهدی در مدل دیچاوو دیچو رابطه معنی داری با میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت دارد.

مقدمه:
در جامعه رقابتی امروز بنگاه های اقتصادی موفق هستند که برای آینده خود برنامه ریزی داشته باشند.امروزه دغدغه بنگاه های اقتصادی رسیدن به حداکثر استفاده از منابع در دسترس جهت برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت خود می باشد.یکی از عوامل موثر در تصمیم گیری،اطلاعات مناسب و مرتبط باموضوع تصمیم است.
وجوه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است .در بسیاری از تصمیمات مالی،مدل های ارزش گذاری اوراق بهادار،روش های ارزیابی طرح های سرمایه ای و غیره،کیفیت اطلاعات حسابداری ارائه شده نقش محوری دارند.
در چارچوب حسابداری مالی که تعیین کننده هدف های گزارشگری مالی است ، توجه خاصی به کیفیت اطلاعات حسابداری(اقلام تعهدی) و جریانهای نقدی مبذول شده است.در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره یک هیات تدوین استاندارهای حسابداری مالی 1 بیان شده است که:
"یکی ازهدف های گزارشگری مالی فراهم آوردن اطلاعاتی است که سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه را در برآورد مبلغ ، زمان و مخاطره دریافت های آینده یاری رساند." لذا با توجه به مبانی نظری موجود که برخی از آنها در بالا بیان شده است، بررسی نقش کیفیت اطلاعات حسابداری (اقلام تعهدی) در کاهش عدم تقارن اطلاعات و چگونگی تاثیر آن بر تصمیمات سرمایه گذاران،در نتیجه کاهش مخاطرات واحد های اقتصادی وتغییر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها میتواند مورد توجه قرار گیرد.

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
در جامعه رقابتی امروز بنگاه های اقتصادی موفق هستند که برای آینده خود برنامه ریزی داشته باشند.امروزه دغدغه بنگاه های اقتصادی رسیدن به حداکثر استفاده از منابع در دسترس جهت برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت خود می باشد.یکی از عوامل موثر در تصمیم گیری،اطلاعات مناسب و مرتبط باموضوع تصمیم است.
وجوه نقد از منابع مهم و حیاتی هر واحد اقتصادی است .در بسیاری از تصمیمات مالی،مدل های ارزش گذاری اوراق بهادار،روش های ارزیابی طرح های سرمایه ای و غیره،کیفیت اطلاعات حسابداری ارائه شده نقش محوری دارند.
در چارچوب حسابداری مالی که تعیین کننده هدف های گزارشگری مالی است ، توجه خاصی به کیفیت اطلاعات حسابداری(اقلام تعهدی) و جریانهای نقدی مبذول شده است.در بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره یک هیات تدوین استاندارهای حسابداری مالی2 بیان شده است که:
"یکی ازهدف های گزارشگری مالی فراهم آوردن اطلاعاتی است که سرمایه گذاران ، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان بالفعل و بالقوه را در برآورد مبلغ ، زمان و مخاطره دریافت های آینده یاری رساند." لذا با توجه به مبانی نظری موجود که برخی از آنها در بالا بیان شده است، بررسی نقش کیفیت اطلاعات حسابداری (اقلام تعهدی) در کاهش عدم تقارن اطلاعات و چگونگی تاثیر آن بر تصمیمات سرمایه گذاران،در نتیجه کاهش مخاطرات واحد های اقتصادی وتغییر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها میتواند مورد توجه قرار گیرد. در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم؛ سپس تعریف موضوع تحقیق را بیان نموده و در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده و در ادامه به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.
2-1 بیان مساله
ترازنامه شرکت ها حاکی است که وجه نقد یکی از منابع عمده تشکیل دهنده دارایی های شرکت می باشد.اما سرمایه گداری در وجه نقد به خاطر بازده پایین بر شرکت هزینه فرصت تحمیل میکند.به خصوص در شرایطی که امکان سرمایه گذاری های سودمندتر برای شرکت مهیا باشد.با این وجود شرکتها جهت انعطاف در واکنش نسبت به موقعیت های پیش بینی نشده و همچنین نیازهای روزمره تمایل به نگهداری مقادیر زیادی وجه نقد دارند (گارسیا و همکاران ،2008،ص136)3.
از سوی دیگر نتیجه انکار ناپذیر کیفیت پایین سود ، افزایش عدم تقارن اطلاعاتی میباشد.علت کیفیت پایین سود در ماهیت اقلام تعهدی نهفته است،چرا که در شناسایی این اقلام ناگزیر از برآورد وتخصیص های ذهنی هستیم.لذا کیفیت سود (اقلام تعهدی ) می تواند بر عدم اطمینان نسبت به وقوع،زمانبندی و توزیع وجوه نقد آتی شرکت اثر گذاشته و لذابر تصمیمات مربوط به تامین مالی و سرمایه گذاری های شرکت موثر باشد(باتاچاریا و همکاران،2007،ص55)4.
بدین صورت که کیفیت بالای اقلام تعهدی ،عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش داده که این خود باعث میشود سرمایه گذاران آگاهانه تر سرمایه گذاری مورد نظر خود را انتخاب کرده و عامل ریسک غیر قابل حذف مرتبط با عدم تقارن اطلاعات را در تصمیم خود حداقل کرده و لذا با نرخ بهره ی پایین تری در شرکت سرمایه گذاری کنند.توانایی شرکت در جذب سرمایه گذاری با نرخ کمتر مدیریت نقدینگی را بهبود می بخشد وبدین ترتیب نیاز به نگهداری مقادیر زیادی وجه نقد (جهت مقابله با تحمل هزینه ی تامین مالی بالا)کاهش می یابد (گارسیا و همکاران،2008،ص125)5.
از این منظر میتوان یکی از دلایل نگهداری مقادیر زیاد وجه نقد در شرکت را به کیفیت پایین گزارشگری مالی ربط داد که در این تحقیق به مطالعه این موضوع،همراه با بررسی پرسش هایی که میتوان در این رابطه مطرح باشد، از قبیل موارد زیر خواهیم پرداخت.
1-کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها در ایران میتواند تاثیر داشته باشد،یا خیر؟و در صورت مثبت بودن پاسخ این تاثیر چگونه مبیاشد؟آیا تاثیر همسو و مثبت خواهد داشت یا بر عکس؟
2- هر یک از عوامل موثر بر کیفیت اقلام تعهدی چه تاثیری بر میزان وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها در ایران میتواند داشته باشد؟
3-1 تاریخچه موضوع تحقیق
یکی از اولین مطالعات انجام شده جهت بررسی تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر تصمیمات مرتبط با سرمایه گذاری توسط می یر و ماجلوف6(1984) صورت گرفته است.نتیجه تحقیق آنها این بود که ، شرکت هایی که اطلاعات خصوصی و محرمانه زیادی دارند به دلیل نرخ بهره بالا جهت انتشار اوراق بدهی و سهام ، سرمایه گذاری های سود آوری را از دست می دهند. هم چنین مدل ارایه شده در این تحقیق بیانگر این است که شرکت ها به منظور تامین مالی سرمایه گذاری های خود به ترتیب از وجه نقد موجود ، تامین مالی از طریق انتشار بدهی و در نهایت انتشار اوراق سهام استفاده میکنند.
در همین راستا در مطالعه ای به منظور بررسی ارتباط بین اطلاعات حسابداری و هزینه سرمایه، ایسلی و اوهارا 7(2004) ، به این نکته پی بردن که با افزایش نسبت اطلاعات خصوصی و محرمانه در مقابل اطلاعات عمومی هزینه ی سرمایه شرکت بالا می رود و در نهایت نشان دادند که میتوان از طریق اعمال رویه های مناسب حسابداری و پوشش مناسب اخبار شرکت توسط تحلیل گران، هزینه سرمایه ای شرکت را پایین آورد.
عوامل اثر گذار بر میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت در تحقیقات مختلف با وارد کردن متغیر های گوناگونی بررسی شده است که مواردی که در زیر به آنها اشاره می شود نمونه هایی از این دستند.
اپلر و همکاران 8(1999) در مطالعه عوامل تعیین کننده میزان وجه نقد نگهداری شده در واحد های تجاری ،یافته های خود را اینگونه گزارش کرده اند که شرکتهایی که فرصت رشد آتی خوبی داشته و همچنین شرکتهایی که کمترین دسترسی را به بازار های سرمایه دارند از نسبت وجه نقد به جمع دارایی های بالاتری در میان دیگر شرکتها برخوردارند.
فاولکندر و همکاران9 (2006) خصوصیات اثرگذار بر میزان وجه نقد در واحد های تجاری کوچک را مورد مطالعه قرار داده است.یافته های وی حاکی است که بر خلاف شرکتهای بزرگ در شرکتهای کوچک با افزایش اهرم ، میزان وجه نقد نگهداری شده نیز افزایش می یابد.به علاوه شرکتهایی که از اعتبار بهتری برخوردار بوده و نیز شرکتهایی که وضعیت مالی بهتری دارند وجه نقد کمتری نگه می دارند.
گارسیا و همکاران ،2008، ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت، را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیدند که در شرکتهایی که کیفیت اقلام تعهدی بالاست وجه نقد نگهداری شده به نسبت سایر شرکت ها کمتر است.به علاوه آنها به این نتیجه رسیده اند که با افزایش سطح تامین مالی از طریق بانکها و همچنین در حضور سایر دارایی های نقد گونه،وجه نقد نگهداری شده کاهش می یابد و البته شرکتهایی که توان بالاتری در ایجاد وجه نقد دارند وجه نقد بیشتری را نیز نگهداری می کنند.
گارسیا و همکاران ، در بررسی عوامل تاثیر گذار بر میزان وجه نقد شرکتهای کوچک و متوسط اینگونه نتیجه گیری کردند که شرکتها در تلاش برای رسیدن به نسبت وجه نقد هدف (مطلوب)بوده و این نسبت برای شرکتهایی که فرصت های رشد و توان ایجاد وجه نقد بهتری دارند از سایر شرکتها بیشتر است.
در ایران نیز قائمی و وطن پرست(1384) تاثیر کیفیت سود بر عدم تقارن اطلاعات را بررسی کرده و نتیجه گرفتند که ارتباطی مثبت بین این دو متغیر وجود دارد.اما بر خلاف تحقیق میلر و ماجلوف،1984، که در بالا به آن اشاره شده رسائیان و حسینی (1387)در تحقیق خود نشان دادند که هزینه سرمایه شرکت تحت تاثیر کیفیت اقلام تعهدی و اجزای مربوط به آن ،قرار نمیگیرد.
در بررسی مختصری که به عمل آمد به مطالعه ای که در ایران به عوامل تعیین کننده ی وجه نقد پرداخته باشد ویا ارتباط بین وجه نقد و عدم تقارن اطلاعات را بررسی کرده باشد برخورد نشد.

4-1 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
وجوه نقد از منابع حیاتی و مهم هر واحد اقتصادی است . و ایجاد توازن بین وجوه نقد موجود و نیازهای نقدی یکی از مهمترین عوامل سلامت اقتصادی و تداوم آنها است.
امروزه در بسیاری از تصمیمات مالی،مدل های ارزیابی اوراق بهادار ،روش های ارزیابی طرح های سرمایه ای و برخی تجزیه و تحلیل های سنتی و جدید مدیریت مالی ،جریانهای نقدی نقش محوری دارند.(توان اقلام صورتهای مالی در پیش بینی جریانهای نقدی)در حال حاضر با توجه به رشد روز افزون سرمایه گذاری در وجه نقد در بین شرکتها هزینه فرصتهای غیر قابل توجیهی ایجاد می کند.که این هزینه فرصت ها ناشی از بازده پایین سرمایه گذاری در وجه نقد میباشد.همچنین با توجه به مطالعات و بررسی تحقیق های مرتبط انجام شده در این زمینه ،کیفیت اقلام تعهدی میتواند یکی از شاخص های مهم جهت کمک به شناخت موضوع اشاره شده در بالا باشد.
در همین راستا به بررسی تاثیر این متغیر بر وجه نقد نگهداری شده در شرکتها پرداخته شده است.لذا با توجه به زمینه های متنوع در سرمایه گذاری های به مراتب با بازده بالاتر از سرمایه گذاری در نقد،تحقیق در راستای کاهش این بحران ضروری به نظر می رسد.

5-1 اهداف تحقیق
با توجه به موضوع پژوهش حاضر که به بررسی نقش کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده در شرکتها می پردازد، اهداف زیر مد نظر است:
هدف اصلی
هدف این مطالعه بررسی تاثیر کیفیت حسابداری و به طور خاص کیفیت اقلام تعهدی بر میزان وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتهای خودرو سازی و مواد غذایی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
سایر اهداف
1- طراحی مدل دیچاو و دیچو در رابطه با تعیین کیفیت اقلام تعهدی در شرکتهای پذیرفته در صنعت خودروسازی و صنایع مواد غذایی بورس اوراق بهادار تهران.
2- طراحی مدلی در رابطه با تاثیر کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد نگهداری شده در شرکتهای پذیرفته در صنعت خودروسازی و صنایع مواد غذایی بورس اوراق بهادار تهران.
3- صورتی که نتایج مورد انتظار محقق شود ، مدیران شرکت ها میتوانند با بهبود کیفیت ارئه اطلاعات حسابداری و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران از یک سو وبین مدیران و سهامداران از سوی دیگر به ترتیب هزینه ها تامین مالی و هزینه های نمایندگی راکاهش دهند.البته این امر بر مدیریت نقدینگی شرکت نیز تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.

6-1 چارچوب نظری تحقیق
تحقیقات گوناگون بیانگر این هستند که کیفیت حسابداری ، و به طور عام تر کیفیت گزارشگری مالی از طریق کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت و سرمایه گذاران از یک سو و بین مدیران و سرمایه گذاران از سوی دیگر کارایی سرمایه گذاری را افزایش می دهد.از طرفی نیز مطالعاتی تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر وجه نقد نگهداری شده توسط شرکت را تحقیق کرده و به ارتباط مستقیم آنها پی برده اند (کیم و همکاران،1998) 10 ؛(اپلر و همکاران،1999) 11؛) دیتمار و همکاران،2003) 12؛ (فریرا و ویللا،2004(13 در مجموع عدم تقارن اطلاعاتی و تضادهای نمایندگی هزینه تامین وجه نقد را بالا می برند.
درچنین شرایطی به منظور کاهش هزینه های ناشی از وابستگی به تامین مالی خارجی طبیعی است که دارایی های نقدگونه ی بیشتری در شرکت نگهداری شود.
در این تحقیق میزان دقت اطلاعاتی که گزارشگری مالی در مورد جریانهای نقد مورد انتظار در اختیار ذینفعان قرار می دهند را به عنوان کیفیت حسابداری در نظر می گیریم .از آنجایی که اقلام تعهدی اطلاعاتی در مورد جریانهای نقدی مورد انتظار به دست می دهند،در این تحقیق از کیفیت اقلام تعهدی به عنوان معیاری برای سنجش کیفیت حسابداری استفاده می شود.با توجه به این بیان و از آنجایی که کیفیت حسابداری (اقلام تعهدی ) عدم تقارن اطلاعات را کاهش می دهد و در جواب به سوال تحقیق ،فرضیه ی این مطالعه با متغیر مستقل کیفیت حسابداری (اقلام تعهدی )و متغیر وابسته ی وجه نقد نگهداری شده در شرکت تدوین شده است.

جدول شماره (1-1) تحقیقات متعدّدی را که در زمینه کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقدصورت گرفته در خود جای داده و چارچوب نظری تحقیق بر گرفته شده از این تحقیقات می باشد.

سال
محقق /محققان
متغیر های مورد مطالعه
یافته های پژوهش
1984
می یر و ماجلوف
عدم تقارن اطلاعات و سرمایه گذاری
شرکتهایی که اطلاعات محرمانه بیشتری دارند سرمایه گذاری های سودآوری را از دست می دهند (می یر و ماجلوف،1984،ص312)14.
1999
اپلر و همکاران
عوامل تعیین کننده میزان وجه نقد
شرکتهای با فرصت های رشد آتی بهتر از نسبت وجه نقد به داراییهای بهتری برخوردار است (اپلر وهمکاران،1999،ص43)15.
2004
ایسلی و اوهارا
اطلاعات حسابداری و هزینه سرمایه
با افزایش اطلاعات خصوصی هزینه سرمایه شرکت ها افزایش مییابد
(ایسلی واوهارا،2004،ص1377)16.
جدول شماره ( 1-1): کیفیت اقلام تعهدی وجریانهای نقدی

ادامه جدول شماره ( 1-1)
2004
فریرا و ویللا
علتهای نگهداری وجه نقد در شرکت ها
توان مقابله با رویدادها و موقعیت های پیش بینی نشده توسط شرکتها
(فریرا و ویلا،2004،ص314)
2005
قائمی و وطن پرست
اطلاعات حسابداری و عدم تقارن اطلاعاتی
عدم تقارن اطلاعات با حجم مبادلات وقیمت سهام مرتبط بوده است
(قائمی و وطن پرست،1384،ص100)
2005
رحمانی وطحانی
اقلام صورتهای مالی و جریانهای نقدی
جریانهای نقدی آتی بر مبنای تغییرات اقلام تعهدی دوره قبل قابل پیش بینی می باشد (رحمانی و طحانی،1384،ص75)
2008
گارسیا- تروئل و مارتینز-سولانا
عوامل تاثیرگذار بر میزان وجه نقد در شرکتهای کوچک
شرکتهایی که فرصت های رشد و توان ایجاد وجه نقد بهتری دارند از نسبت وجه نقد مطلوبتری برخوردارند
( گارسیا و همکاران،2008،ص148)
2008
رساییان و حسینی
کیفیت اقلام تعهدی و هزینه سرمایه
کیفیت بالای اقلام تعهدی موجب کاهش هزینه سرمایه میشود
(رساییان و حسینی، 1387، ص80)

7-1 فرضیه های تحقیق
برای پاسخ به سئوال های تحقیق فرضیه های زیر تدوین گردید :
فرضیه اصلی تحقیق:
شرکت های که از کیفیت حسابداری بالاتری برخوردارند وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
فرضیه های فرعی مربوط به فرضیه اصلی:
شرکتهای که از نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری برخوردارند ، وجه نقد بیشتری نگهداری میکنند.
شرکتهای که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل برخورداربوده اند، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
شرکتهای که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری برخوردارند، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
شرکتهای که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال آینده برخوردارخواهند بود ، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.

8-1 متغیر های عملیاتی تحقیق
متغیر مستقل: در این پژوهش با توجه به مدل ارائه شده کیفیت اقلام تعهدی 17 به عنوان متغیر های مستقل در نظر گرفته شده اند.
متغیر وابسته: با توجه به این که مدل ارائه شده، در این تحقیق وجه نقد نگهداری شده شرکت های پذیرفته شده درصنعت خودروسازی و صنایع غذایی بورس اوراق بهادار تهران18 با عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
متغیرکنترلی: با توجه به این که مدل ارائه شده، در این تحقیق فرصت های رشد آتی19 ، اندازه شرکت20، زمانبندی تسویه بدهی ها21، نسبت بدهی های بانکی به سایر بدهی ها22،هزینه فرصت نگهداری وجه نقد23 ، اهرم 24،سایر دارایی های نقدگونه 25،توان ایجاد وجه نقد26 ،احتمال بروز بحران مالی درشرکت 27 و توزیع یا عدم توزیع سود سهام با عنوان متغیر های کنترلی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

9-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات
وجوه نقد:عبارت است موجودی نقد و سپرده های دیداری نزد بانکها و موسسات مالی اعم از ریالی و ارزی (شامل سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت بدون سررسید)به کسر اضافه برداشت هایی که بدون اطلاع قبلی مورد مطالبه قرار میگیرند (استانداردهای حسابداری شماره 2 ایران ،1386، ص48)1.
معادل وجوه نقد: عبارت است از سرمایه گذاری های کوتاه مدت یوم التبدیل به وجه نقد که احتمال خطر کاهش در ارزش آن ناچیز بوده و به آسانی و بدون اطلاع قبلی قابل تبدیل به مبلغ وجه نقد باشد (همان منبع،ص49)2.
تغییر در سرمایه درگردش غیر نقدی: از تفاوت میان دارایی های جاری به غیر از وجه نقد و بدهی های جاری از دوره t-1 تا t بدست می آید (نوروش و همکاران ،1385،ص146)3.
سود عملیاتی: برابر است با سود حاصل از فعالیتهایی که محور اصلی فعالیتهای مولد شرکت است.این رقم به صورت مستقیم از صورت سود وزیان شرکتها استخراج میشود (همان منبع ،ص147)4.
توان نقدینگی5 :توان نسبی واحد انتفاعی در تبدیل داراییها به وجه نقد یا نزدیکی داراییها به وجه نقد.(طاهری ازبرمی،1385،ص50)6.
توان واریز بدهیها7: توان واحد انتفاعی در تحصیل وجه نقد برای پرداخت کلیه بدهیهای خود در سررسید،توان واریز بدهیهای یک بانک، بقا و تداوم فعالیت آن را امکانپذیر می سازد و ناتوانی واریز بدهیها ممکن است به توقف یا ورشکستگی و انحلا ل آن منجر شود.
انعطافپذیری مالی8: توان واحد انتفاعی در تامین وجه نقد در فاصله کوتاهی از زمان دریافت اطلا عات در خصوص نیازمندیهای مالی پیش بینی نشده یا پیدا شدن فرصت مناسب برای سرمایه گذاری (همان منبع ،ص51)9.
اهرم مالی: توان واحد انتفاعی برای انجام تعهدات کوتاه مدت و بلند مدت میباشد (همان منبع ، ص52)10.
اندازه شرکت : توان و پتانسیل شرکت با توجه به منابع در اختیار داشته،وحجم فعالیتهای عمده ی واحد انتفاعی میباشد (حجازی، 1386،ص 247)11.
کیفیت اقلام تعهدی: میزان تطبیق سود تعهدی شرکت با جریانهای نقدی ایجاد شده بیان می شود (فخاری وتقوی،1388،ص70)1.
عدم تقارن اطلاعات :به معنای نابرابری اطلاعات بین دوطرف قرارداد است که موجب بوجود آمدن دو دسته اشخاص آگاه و ناآگاه میگردد.

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 مقدمه
از آنجایی که محیط فعالیت واحدهای متغیر است و تغییر در ساختار سیاسی ،اجتماعی و اقتصادی محیط باعث تغییر در نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان اطلاعات مالی می شود، حسابداری نیز در واکنش به این تغییرات جهت تامین نیازهای مختلف استفاده کنندگان اطلاعات ،ناگزیر از تغییر می باشد . به بیان دیگر ، نیازهای اطلاعاتی جدیدی که بر اثر تغییر در محیط حسابداری برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی پدید می آید تغییر در بنیانهای حسابداری یا تدوین اصول و استانداردهای اندازه گیری و گزارشگری با کیفیتی بهتر و همچنین افزایش میزان اطلاعاتی که لازم است افشاء شود را ضروری می سازد(عالی ور، 1380،ص67)1.
در میان انواعی از اطلاعات مختلف که شرکتها باید آن را افشاءکنند یکی از مهمترین آنها سود حسابداری است که هدف های مربوط به موضوع سود و سود آوری می باشد.سود حسابداری و اجزای مربوط به آن از جمله اطلاعاتی محسوب می شود که در هنگام تصمیم گیری توسط افراد در نظر گرفته می شود . این رقم بر مبنای سیستم تعهدی محاسبه و شناسایی می شود .
فرض تعهدی یکی از مفروضات بنیادی حسابداری و گزارشگری مالی است. ضرورت اندازه گیری مستمر و مطلوب عملکرد واحد های تجاری به عنوان مبنای تصمیم گیری های استفاده کنندگان صورت های مالی ،بکارگیری فرض تعهدی را در حسابداری و گزارشگری اجتناب ناپذیر کرده است. بنابراین،فرض تعهدی در حسابداری بر تحقق درآمد ،تحمل هزینه و تطابق دقیق هزینه ها با درآمد های شناسایی شده ،تاکید دارد.
در این فصل پس از تشریح مفاهیم کاربردی در رابطه با ادبیات تحقیق و مروری بر آن، تحقیق های گذشته داخلی و خارجی و نتایج آن نیز اشاره گردیده است.

2-2 حسابداری تعهدی
حسابداری تعهدی28 (به عبارتی حسابداری ماندگار)نگاهی کلی به درآمد ها و ثبت آنها داشته و به هزینه ها که درصدی از آنها به عنوان دارایی های قابل ثبت است توجه دارد همچنین در نظام تعهدی ،قیمت تمام شده نیز مورد توجه خاص قرار می گیرد. در این نظام مالی ، درآمدها در حساب سال مالی که تحقق یافته اند ، منظور می شوند هر چند که ممکن است وجوه نقد حاصل از آنها (ارائه خدمات و یا فروش )در سال های مالی قبل یا بعد دریافت شود.به عبارتی هزینه ها در حساب همان دوره مالی که تعهد ایجاد شده است منظور می شود . صرف نظر از آنکه وجه تعهدها و کارهای مزبور چه زمان پرداخت و یا دریافت شده باشد.
در این نظام قیمت تمام شده از ارکان کار است همچنین ارائه اطلاعات کامل و جامع از عملکرد مالی سازمان به مدیران به راحتی صورت می گیرد. این ویژگی ها باعث شده است کاربرد این نظام در موسسات انتفاعی از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد. با توجه به تعاریف مختصر و کوتاهی که ازین نظام مالی ارائه شد می توان استنباط کرد که حسابداری تعهدی ثبت اموال و دارایی ها را نیز به صورت کامل انجام داده وبه کلیه اتفاقات و امور جاری سازمان توجه دارد .
زمانی که ثبت درآمدها ، هزینه ها، دارایی ها و اموال ، هرکدام به جای خود انجام می شود ، ارائه عملکرد سازمان به راحتی امکان پذیر خواهد بود .در این شرایط با توجه به بهتر شدن اعمال مدیریت برمنابع مالی و اموال همچنین امکان شفاف سازی مالی در سازمان و ارائه گزارش به مردم ، می توان تعامل بهتری میان سازمان و مردم برقرار کرد .در نتیجه ثبت های حسابداری تعهدی ،در صورت های مالی شرکت ها ،اقلامی تحت عنوان "اقلام تعهدی " بوجود می آید که اساس سیستم حسابداری تعهدی می باشد ودرواقع مزیت این سیستم نسبت به حسابداری نقدی می باشدکه آن را در کلیه سازمان های انتفاعی قابل استفاده کرده است (حاجی ابراهیمی،1387،ص43)2.

3-2 اقلام تعهدی
جونز ،1991، تفاوت سود و وجوه نقد حاصل از عملیات را به عنوان اقلام تعهدی تعریف می کند و آن را به دو قسمت تقسیم می کند .که در تمامی تحقیقات مرتبط با اقلام تعهدی ،این تقسیم بندی مورد قبول محققین می باشد.الف)اقلام تعهدی غیر اختیاری و ب)اقلام تعهدی اختیاری .در حالی که اقلام تعهدی غیر اختیاری به واسطه مقررات ،سازمان ها و دیگر عوامل خارجی محدود هستند، اقلام تعهدی اختیاری قابل اعمال نظر توسط مدیریت می باشند.در حقیقت تمامی اقلام تعهدی که برای یک شرکت درمقابل طرف حسابهای تجاری آن به کار می رود ،اقلام تعهدی غیر اختیاری است مثل حسابها و اسناد دریافتنی ،حسابها و اسناد پرداختنی ،پیش دریافت ها،پیش پرداخت ها، و قسمتی از درآمدها و هزینه ها(البته افزایش یا کاهش در درآمدهاو هزینه ها،نتیجه ثبت در دارایی ها و بدهی ها می باشد)،واقلام تعهدی که مرتبط با رویدادهای داخل شرکت می باشدو به عوامل خارج ازآن ارتباطی ندارد،اقلام تعهدی اختیاری می باشد مثل هزینه استهلاک دارایی های مشهود و نامشهود ،سود و زیان حاصل از کنارگذاری دارایی ها ،سود و زیان حاصل از توقف یک بخش از واحد تجاری ،سود و زیان حاصل از معاوضه داراییها ،سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری ها،آثار انباشته ناشی از تغییردر روش های پذیرفته شده حسابداری و تمامی اقلام تعهدی که در طبقه بندی اقلام تعهدی غیر اختیاری قرار نمی گیرد.

4-2 اهمیت اقلام تعهدی
همیشه این احتمال وجود دارد که اطلاعاتی که یک شرکت ارائه می کند درست نباشد،بنابراین در کنار مخاطرات متعددی که در ارتباط با شرکت می تواند وجود داشته باشد.یکی از آنها هم ریسک اطلاعات29 می باشد.یعنی همواره ممکن است اطلاعاتی که شرکت می خواهد در صورت های مالی آن را نشان دهد چیزی دور از واقعیت ،یا فریب آمیز باشد.براین اساس سودی که در صورت سود و زیان ارائه می شود ،نمی تواند بیانگر این موضوع باشد که واحد تجاری توان مستمر برای بدست آوردن مبلغ سود را خواهد داشت یا چه مقدار از این سود می تواند به عنوان وجه نقد میان سهامداران تقسیم شود چون تمامی سهامداران مایلند که سالانه تقریبا َمبلغ ثابتی از سود سهام به آنها پرداخت شود.ثبات در تقسیم سود مبین پایین بودن ریسک شرکت است .حتی اگر در سالی ،شرکت به جای سود دچار زیان شود ،باید برای جلوگیری از ایجاد نگرش منفی در سرمایه گذاران فعلی و آتی ،پرداخت سود سهام خود را ادامه دهد. با این کار ، سهامداران بیشتر تمایل خواهند داشت که این زیان را موقتی تفسیر کنند (سادات برقعی،1385،ص 23)2.
بررسی مبانی نظری و هدف های گزارشگری مالی مبین این موضوع است که یکی از اهداف گزارشگری مالی کمک به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان برای پیش بینی جریان های نقدی آتی است.
صورت های مالی ،محصول اصلی گزارشگری مالی و ابزار اصلی انتقال اطلاعات حسابداری به افراد خارج از سازمان قلمداد می شوند.این که صورت های مالی تا چه میزان توانسته است به این مهم دست یابد،سوالی است که مورد توجه صاحبنظران و پژوهشگران بوده و هست .همچنین در خصوص اینکه چه نوع اطلاعاتی برای پیش بینی جریان های نقدی مفید است ،اختلاف نظر وجود دارد.بررسی ادبیات موضوع نشان می دهد که برخی از صاحبنظران و مراجع تدوین کننده مبانی نظری و اهداف گزارشگری مالی براین باورند که با استفاده از سود حسابداری و اجزای آن ، می توان جریان های نقدی را پیش بینی نمود .به عنوان مثال هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی آمریکا بر این باور است که "معمولاَ ارائه اطلاعات درباره سود واجزای آن نسبت به جریان های نقدی برای پیش بینی جریانهای نقدی آتی قابلیت پیش بینی بیشتری دارند" (هاشمی ،1384،ص28)1.

5-2 سود حسابداری
سود حسابدرای بر اساس مبنای تعهدی شناسایی و گزارش می شود .استفاده از مبنای تعهدی موجب متفاوت شدن میزان سود عملیاتی گزارش شده با خالص جریانهای نقدی حاصل از عملیات ،و گزارش یک سری اقلام تعهدی در صورت های مالی خواهد شد.سود حسابداری نیز به دو جزء نقدی و تعهدی قابل تقسیم است، که بخش نقدی آن به دلیل اینکه معیار عینی تری برای ارزیابی عملکرد اقتصادی واحد تجاری است ،کمتر می تواند مورد دستکاری مدیریت قرار گیرد پس با این وجود ،بخش تعهدی سود می تواند دستخوش تغییرات مدیران واحد های تجاری به منظور نایل شدن به اهدافشان باشدو ازاین جهت در ارزیابی عملکرد شرکت ها بسیار نقش مهمی می تواند داشته باشدو سرمایه گذاران باید به این اقلام تهیه شده توسط سیستم حسابداری توجه خاصی مبذول داشته باشند و نحوه ارائه و کیفیت این اقلام را در ارزیابی شرکت ها در نظر داشته باشد (طاهری ازبرمی،1385،ص25)2.
اگر چه مفهوم تعهدی سود به عنوان یک اندازه گیری بنیادی ، با انتقادهایی مواجه است اما از
دیدگاه اطلاعاتی ،این مفهوم بیانگر نتیجه فعالیت حسابداری می باشد.بر اساس فرضیات بازارکارآمد،تحقیقات مشاهده ای نیز نشان داده است که سود حسابداری،بار و محتوی اطلاعاتی دارد.
سود حسابداری بر مبنای فرض تعهدی و در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری اندازه گیری میشود.به طور کلی می توان گفت هدف از اندازه گیری سود عبارت است از تعیین این که وضعیت یک واحد تجاری در نتیجه عملیاتی که طی یک دوره معین انجام داده به چه میزان بهبود یافته است.
6-2 استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و کیفیت سود
با توجه به توضیحات عنوان شده در قسمت قبل،سرمایه گذاران برای تجربه و تحلیل کیفیت سود از معیاری به نام کیفیت اقلام تعهدی می توانند استفاده کنند تا تشخیص دهند که چه مقدار از سود را وجه نقد و چه مقدار از آنرا اقلام تعهدی تشکیل می دهد و در ضمن میزان و مقدار اقلام تعهدی اختیاری و غیر اختیاری را از هم متمایز کنند تا با تجزیه و تحلیل هر دو جزء اقلام تعهدی ،به اهداف خود دست یابند.
طبق بیانیه شماره 1 مفاهیم حسابداری هیات استاندارد های مالی30 (1983) استفاده کنندگان صورت های مالی ،از سود استفاده های گوناگونی می کنند.آن ها می توانند :
الف )عملکرد مدیریت را ارزیابی کنند .
ب)توان سود آوری شرکت را در طی یک افق طولانی مدت ارزیابی کنند.
ج)سود های آتی را پیش بینی کنند.
د)مخاطرات سرمایه گذاری در شرکت با اعتباردهی به آن را برآورد کنند.

7-2 کیفیت اقلام تعهدی
با توجه به اجزای تشکیل دهنده سود و بحث های مطروحه در بالا،بایستی کیفیت اقلام تعهدی موجود در داخل سود، موجود توجه قرار گیرد."کیفیت اقلام تعهدی "در تحقیقات قبلی تعریف متعددی دارد که در این تحقیق سعی می شود عمده ترین تعاریف و روش های ارزیابی آن طبقه بندی و سپس از بین روش های متفاوت سنجش آن، بهترین و پرکاربرد ترین مدل انتخاب شود.
فرانسیس و دیگران31 (2004) در مطالعات خود تحت عنوان اثرات قیمت گذاری کیفیت اقلام تعهدی،پایداری اقلام تعهدی ، و قابلیت پیش بینی آن ها را دلیل کیفیت این اقلام می دانند.پایداری اقلام تعهدی به معنی استمرار و تکرار آن ها در سود سال های بعد می باشد و در جایی دیگر ازهمین تحقیق مربوط بودن ارزش اقلام تعهدی و به موقع بودن این اقلام را عوامل موثر بر کیفیت اقلام تعهدی عنوان می کنند.
پیرس ولندسمن32 (2003)ارتباط بین مربوط بودن سود و میانگین موزون هزینه سرمایه را دلیل کیفیت اقلام تعهدی می دانند.ولی در اکثر تحقیقات برای اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی از مدل تعدیل شده جونز استفاده می شود که در این مدل کیفیت اقلام تعهدی از افزایش و کاهش اقلام تعهدی غیر عادی تاثیر می پذیرد ، در واقع نوسانات اقلام تعهدی غیر عادی یک پروکسی به جای کیفیت اقلام تعهدی می باشد.
اقلام تعهدی غیر اختیاری و اختیاری:
اقلام تعهدی به دو دسته تقسیم می شوند،آن دسته از اقلام تعهدی را که در مدل تجاری شرکت ها3و محیط عملیاتی33 آن هابوجود می آید و مدیریت واحد تجاری در پیدایش آنها دخالتی نداشته است و در حین انجام فعالیت های تجاری شرکت ایجاد شده باشند ،را اقلام تعهدی غیر اختیاری می نامیم .دسته ای دیگر از اقلام تعهدی به خاطر انتخاب روشهای حسابداری ،تخصیص های اختیاری ،تصمیمات مدیریتی و قضاوتها و برآوردها بوجود می آیند.به عبارت دیگر از هر شرکت به شرکت دیگر مقدار ونوع این اقلام می تواند متفاوت باشد چون تحت تاثیر رویه و خط مشی انتخابی شرکت قرار داردوهرچقدر مدیر یک شرکت آزادی عمل بیشتری برای بوجود آوردن آنها داشته باشد.احتمال بیشتر داردکه از این اقلام برای تاثیرگذاری روی سود استفاده کندکه این عمل به پدیده مدیریت سود34 معروف است (عارف منش،1385،ص48)4.

8-2 مدیریت سود
عموما عقیده بر این است که مدیران به طور معمول برای هموار سازی سود تلاش می کنند.هموارسازی سود که ادبیات جدید حسابداری از آن تحت عنوان مدیریت سود بحث میکند، عبارت است از انجام اقداماتی برای کاهش نوسانات سودهای گزارش شده حسابداری و عموما نشان دادن یک رشد ثابت از آن در هر دوره مالی ،میزان سود و نوسان آن از دیدگاه سهامداران شرکت حائز اهمیت است و بر ارزش سهام شرکت تاثیر میگذارد . مدیران تصور می کنند ، برای شرکتهای دارای جریان هموار سود بهای بیشتری پرداخت می شود. مدیر با هموار سازی سود فرصت پیش بینی را برای مدعیان اصلی شرکت فراهم می سازد و این کار ارزشمندی است، زیرا هزینه استقراض شرکت را کاهش می دهد و بر روابط تجاری بین شرکت و مشتریان،فروشندگان و کارکنانش اثر مساعد دارد. مدیریت سود مفهومی برگرفته از اندیشه اثر گذاری بوسیله اختیارات مدیریتی بر گزارشهای حسابداری است.شیپر35آن را دو حالت عمدی در فرآیند گزارشگری خارجی به قصد کسب نفع اختصاصی و نه به منظور آسان سازی بی طرفانه آن ،تعریف نموده است .پاره ای از انگیزه های مداخله مدیران در گزارشگری بسته به اهداف آنان را می توان به شکل زیر برشمرد:
1)حداکثر نمودن پاداش مدیران
2)اجتناب از نقض قراردادهای اوراق قرضه
3)کاهش احتمال حضور دولت در منافع شرکت از طریق پایین نشان دادن سود
پدیده هموارسازی سود به وسیله مدیران ، به خاطر ماهیت فرآیند حسابداری تعهدی صورت می گیرد، گارسیا -تروئل و همکاران در سال 2008 برای بررسی میزان وجه نقد نگهداری شده شرکتهاکه از طریق کیفیت اقلام تعهدی صورت گرفته ،به نقش مدیریت سود پرداخته ،که به واسطه وجود اقلام تعهدی صورت می گیرد و یکی از مهم ترین روش های موجود برای مدیریت سود ، مبتنی بر کاربرد اقلام تعهدی به عنوان شاخصی برای تعیین و کشف مدیریت سود در واحد های تجاری است به همین علت در این تحقیق عنوان شده است که با تجزیه و تحلیل در مورد میزان کیفیت اقلام تعهدی می توان سود مدیریت شده را کشف کرد تا با جذب سرمایه گذاری ها ،مدیریت نقدنگی بهبود یافته و اقلام تعهدی که برای ارزیابی عملکرد واحد تجاری به کار می روند واقعاَ از کیفیت بالایی برخوردار بوده و از این طریق وجه نقد نگهداری شده در شرکت را کاهش داد، یعنی شرکت هایی که دارای کیفیت اقلام تعهدی بالایی هستند،وجه نقد کمتر و شرکت هایی که کیفیت اقلام تعهدی پایینی داشته باشند،وجه نقد بیشتری خواهند داشت .یعنی یک ارتباط معکوس و معنی دار بین کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها برقرار می باشد.

9-2 اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی
اطلاعات حسابداری مدیریت و عملیاتی معمولا برای استفاده کنندگان داخلی مثل کارکنان ومدیران واحد های تجاری مفید است و اطلاعات حسابداری مالی برای گروه های ذینفع خارج از واحد های تجاری مانند سهامداران ،بانکها ،سایر اعتباردهندگان و نهادهای دولتی فراهم میگردد.
سهامدارانی که سرمایه شرکت را تامین کرده اند علاقمند به نحوه کار و آگاهی از نتایج عملیات شرکت هستند اگر آنها قصد فروش سهام خود را داشته باشند باید بتوانند بر مبنای اطلاعات حسابداری مالی ارزش واقعی سهام خود را برآورد کنند.اگر شرکت قصد وام گرفتن داشته باشد بانک یا دیگر اعتبار دهندگان بایدبتوانند وضعیت اقتصادی شرکت را ارزیابی کنند آن را از حسابداری که با پردازش و گزارش اطلاعات مالی برای تامین نیازها و خواسته های استفاده کنندگان برون سازمانی و فراهم کردن مبانی لازم برای تصمیم گیری آنان سر و کار دارند اصطلاحا حسابداری وگزارشگری مالی نامیده می شوند (زاهدی ،1386،ص55)1.

10-2 عمده ترین اهداف گزارشگری مالی
هدف اصلی گزارشگری مالی بیان رویدادهای اقتصادی موثر بر وضعیت و عملکرد واحد تجاری برای استفاده کنندگان برون سازمانی جهت کمک به آنان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی است ابزار انتقال این اطلاعات به اشخاص مزبور عمدتا صورتهای مالی است که محصول نهایی فرآیند حسابداری و گزارشگری مالی محسوب می شود اصول پذیرفته حسابداری تهیه سه گزارش را الزامی می سازد: ترازنامه،سود و زیان و صورت جریان های نقدی.
هدف های عمده حسابداری و گزارشگری مالی خارجی عبارت است از:
1- گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را فراهم سازد که برای تصمیم گیرندگان و اعتباردهندگان فعلی و بالقوه و سایر استفاده کنندگان در تصمیم گیریهای سرمایه گذاری و اعطای اعتبار و سایر تصمیمات مشابه ، مفید واقع شود.
2- گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را فراهم سازد که سرمایه گذاران یا اعتباردهندگان و سایرین را در ارزیابی مکان دسترسی به میزان وجوه و همچنین ارزیابی ،زمان بندی و ابهام در مورد چشم انداز آتی جریان وجوه نقد به واحد تجاری ،کمک کند.برآورد انتظارات سرمایه گذاران در واحد تجاری یا اعطای اعتبار به آن یا سایر موارد ، به شدت به دور نمای نقدینگی آتی واحد های تجاری بستگی دارد.
3- گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را در مورد منابع اقتصادی واحد تجاری،حقوق نسبت به منابع مزبور (تعهدات واحد تجاری در مورد انتقال منابع به سایر اشخاص یا صاحبان سهام ) و اثرات رویدادها و شرایطی که منابع و حقوق مزبور را تغییر می دهد.
4- منعکس کننده دستاوردهای مالی واحد تجاری طی یک دوره مالی می باشد (عالی ور،1380، ص43)2.
هدف شماره (1) فوق در برگیرنده کلیه اطلاعات حسابداری می شوداما سایر اهداف هر کدام بیانگر یک نوع از صورتهای مالی می باشد.هدف (2) بیانگر انتظار از صورت جریان نقدی عملیاتی ،هدف شماره (3) مربوط به ترازنامه و هدف شماره (4) مربوط به صورت سود و زیان است.
از آنجایی که یکی از هدفهای حسابداری و تهیه صورت های مالی ، فراهم کردن اطلاعات سودمند به منظور تسهیل تصمیم گیری است، یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری،نیز سودمندی در پیش بینی است.معیار ارزش پیش بینی ،احتمال وجود ارتباط بین رویدادهای اقتصادی مورد علاقه تصمیم گیرنده و متغیر های پیش بینی کننده می باشد.این مفهوم از مدلهای ارزشیابی سرمایه گذاری استخراج شده است اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیم گیری سودمند باشد باید امکان پیش بینی بعضی از رویدادهایی را فراهم کند که به عنوان داده های ورودی مدلهای تصمیم گیری استفاده میشود.
برای تحقق هدفهای حسابداری و گزارشگری مالی باید اطلاعات بسیار متنوعی درباره واحدهای تجاری فراهم آید که این مستلزم تهیه و ارائه چندین صورت مالی است.به بیان دیگر ،هدفهای گزارشگری مالی ایجاب میکندکه مجموعه کاملی از چندین صورت مالی مجزا و در این حال مرتبط با یکدیگر ،ارائه شود.
هر یک از صورتهای مالی اساسی به طور جداگانه و همچنین صورتهای مالی اساسی ،در مجموع،در تحقق هدفهای گزارشگری مالی نقش دارند علاوه بر این نقش ، نقش اجزای متشکل هر یک از صورتهای مالی اساسی را در تامین هدفهای مزبور نباید نادیده گرفت.

11-2 ارتباط وجه نقد با سود
در تحلیل نهایی ، جریان های ورود و خروج وجه نقد از واحد های انتفاعی ، اصولی ترین رویدادهایی است که اندازه گیری های حسابداری برآن مبتنی می باشد و قاعدتاَ سرمایه گذاران و اعتباردهندگان بر مبنای آن تصمیم گیری می کنند.
وجه نقد در ارتباط با سرمایه و سود به این دلیل حایز اهمیت است که معرف قدرت خریدی است که می توان در اقتصاد بازار به اشخاص یا موسسات دیگر انتقال داد تا به مصرف تهیه کالاها و خدمات مورد نیاز خود برسانند.
بنابراین ، بسیاری از اندازه گیری های حسابداری بر گردش وجوه نقد در گذشته ، حال و انتظارات آینده مبتنی می باشد. درآمد فروش معمولاَ بر مبنای وجوه نقد خالصی اندازه گیری می شود که انتظار می رود از فروش کالاها یا خدمات تحصیل گردد هزینه ها نیز معمولاَ بر مبنای وجوه نقد پرداخت شده برای تحصیل کالاها و خدمات مورد استفاده واحد انتفاعی اندازه گیری می شود.بر اساس حسابداری تعهدی می توان بخش از دریافت ها یا پرداخت های نقدی آتی را به دوره جاری تخصیص داد یا بخشی از دریافت ها یا پرداخت های نقدی گذشته را به دوره جاری یا دوره های آتی انتقال داد (شباهنگ،1382،ص86)1.
توسعه حسابداری بر گزارشگری مالی از زمانی آغاز شد که صاحبان کسب و کار، اموال خود و به کارگیری آن ها را در اختیار افراد دیگر گذاشتند این افراد به عنوان امانت دار و مباشر اداره امور و منابع اقتصادی را بر عهده گرفتند و درنتیجه موظف به گزارشگری درباره آنها شدند.
بدیهی است گسترش واحدهای اقتصادی منابع بیشتری را طلب میکرد و از آن رو این واحدها ناگزیر به دریافت اعتبار شدند . اعتباردهندگان بر خلاف صاحبان کسب و کار نمی توانستند از طریق انتخاب مباشردر فعالیت های اقتصادی نقش موثر و اساسی داشته باشند.
لذا همواره بیم آن می رفت که مدیران بر حفظ موقیعت خود ، ثروت مالکانه را با هزینه اعتباردهندگان افزایش دهند این موضوع باعث شد که اعتباردهندگان طبق قراردادهای خاص محدودیت هایی را ایجاد کنندکه بنا به تعیین شرایط محدودکننده از اطلاعات حسابداری استفاده می شد.بنابراین سود(کیفیت حسابداری ) با وجوه نقد شرکتها از این طریق نیز مرتبط میشود.

12-2 سود(کیفیت حسابداری) به عنوان وسیله ای برای پیش بینی
اصولا سود برای ارزیابی توان سودآوری،پیش بینی سود های آتی ،ارزیابی مخاطره سرمایه گذاری یا اعطای وام و اعتبار به واحد انتفاعی مورد استفاده قرار میگیرد.
بنابراین،فرض بر این است که ارتباطی بین سود گزارش شده و گردش وجوه نقد و توزیع وجه نقد میان سهامداران وجود دارد.
ارزش جاری واحد انتفاعی و قیمت سهام آن،به جریان آنی توزیع وجه نقد مورد انتظار سهامداران بستگی دارد.بر مبنای این انتظارات ،سهامداران فعلی تصمیم می گیرند که سهام خود را بفروشند یا نگه داری کنند. سهامداران بالقوه نیز تصمیم گیری می کند که سهام واحد انتفاعی را خریداری کنند یا سرمایه سرمایه خود را در جای دیگری سرمایه گذاری کنند.چنانچه رابطه بین سود گزارش شده و توزیع سود سهام وجود داشته باشد، ممکن است سرمایه گذاران انتظارات مربوط به سود های آتی واحد انتفاعی را در کانون توجه خود قرار دهند.
دارندگان اوراق مشارکت و اعتبار دهندگان کوتاه مدت نیز به سود های آتی واحد انفاعی علاقمند می باشند. هر چه انتظارات سود واحد تجاری بیشتر باشد انتظارات مربوط به دریافت بازده سالانه و دریافت اصل وام و تسهیلات در سررسید نیز بالاتر خواهد بود.

13-2 ارتباط بین اهداف حسابداری و وجه نقد
هدف گزارشگری مالی ، ارائه اطلاعاتی است که بر مبنای آن استفاده کنندگان بتوانند مبلغ ، زمان و ابهام در مورد جریانهای نقدی آتی بنگاه را ارزیابی نمایند. اینگونه ارزیابی ها بر اساس اطلاعات مربوط به وضعیت مالی بنگاه صورت می گیرد.
وضعیت مالی دارای ابعاد مختلفی است ،لیکن همه ابعاد در نهایت به گردش نقدی ارتباط می یابد از این رو ،به نظر می رسد که اطلاعات مربوط به گردش نقد،اطلاعات مربوط تری را به عنوان مبنای ارزیابی جریانهای نقدی آتی فراهم می آورد.
یکی از مهمترین ابعاد ارزیابی ها،بررسی سود آوری است که جزئیات مشروح مربوط به آن در صورت حساب سود و زیان منعکس می شود .هیات تدوین استاندارد های حسابداری مالی امریکا معتقد است که علاقه به جریان نقدی عملیاتی احتمالی،اساسا به ملاحظات مربوط به سود آوری منتهی میشود.سود منبع اصلی تامین ما به ازاء برای کسانی است که سرمایه بنگاه را تامین کرده اند.در نهایت امر،لازمه این که بستانکاران و سهامداران بتوانند وجوهی دریافت دارند،لازم است که سود به وجه نقد تبدیل گردد.به خاطر ارتباط بین اهداف حسابداری،سود و گردش نقدی است که هیات تدوین استانداردهای حسابداری معتقد است در یک مجموعه کامل صورتهای مالی لازم است صورتی از گردش وجوه نقد بنگاه نیز ارائه گردد.این هیات معتقداست که صورت گردش وجوه نقد اطلاعات مربوط به مقدار،چگونگی و فاصله زمانی بین درآمد و دریافت و پرداختهای نقدی را ارائه می نماید که این موضوع در بخشهای بعدی به تفضیل تحت عنوان نقدینگی ،توان واریز بدهی ها و انعطاف پذیری مالی بررسی خواهد شد (احمدی،1386،ص47)1.

14-2 اهمیت فوق العاده جریانهای نقدی عملیاتی
تداوم حیات واحد تجاری بر این وابسته است که بخش اعظم از جریانهای نقدی آتی آنها ناشی از فعالیتهای عملیاتی باشد. کسری جریانهای نقدی ناشی از عملیات مبین این مطلب است که واحد تجاری نتواند این کسری را از طریق سایر منابع مالی و سر مایه گذاری تامین نماید.
در حقیقت توانایی یک موسسه در افزایش وجه نقد از طریق فعالیتهای مالی (منظور اخذ وام و استقراض) وابستگی زیادی به وجه نقد بدست آمده از عملیات دارد.
اصولا بستانکاران و سهامداران در موسساتی تمایل به سرمایه گذاری دارند که آن موسسه وجه نقد کافی برای پرداخت بدهی ها در سررسید وسود سهام را داشته باشد.
15-2 تاریخچه صورت وجه نقد
با ایجاد شرکتهای بزرگ و افزایش تعداد سهامداران تقریباَ امکان کنترل مستقیم واحدها توسط سهامداران منتفی شد و مدیران منتخب آزادی زیادی را به کارگیری منابع اقتصادی واحدها بدست آوردند و به تدریج تاکید گزارشگری مالی از تهیه اطلاعات برای طلبکاران جای خود را به تهیه اطلاعات برای سهامداران داد با تغییر نرخ استفاده کنندگان از صورت های مالی ، هدف از تهیه نیز تغییر یافت . هدف از تهیه صورت های مالی در این دوره ارزیابی وظیفه مدیران تلقی می شد.
اندازه گیری سود( به عنوان ابزار ارزیابی عملکرد مدیران ) که تا آن زمان از طریق گزارش وضعیت مالی صورت می گرفت بتدریج مورد تردید واقع شد زیرا چگونگی تحصیل سود برای ارزیابی وظیفه مدیران با اهمیت تلقی می شد از این زمان به بعد صورت حساب سود و زیان در میان صورت های مالی جای گرفت طی سالیان متمادی ترازنامه و سود و زیان همراه با یادداشتهای پیوست و جداول مربوطه ، مجموعه صورت های مالی را تشکیل می داد .
در این میان نیاز به صورت های مالی دیگری نیز مشهود بود که مدیریت وجه نقد را ارائه نماید.با مواجه شدن با این مسئله تحقیقات و اظهارنظرهای رسمی توسط مراجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری در مورد ضرورت تهیه "صورت گردش وجوه" و انواع مختلف آن گردیده است در گذشته برخی از واحدهای تجاری به منظور برآوردن نیاز استفاده کنندگان به همراه صورت های مالی سالانه خود صورتی تحت عنوان صورت منابع و مصارف وجوه تهیه و ارائه می کردند تهیه و ارائه صورت مزبور الزامی نبوده و برداشت هایی که از واژه وجوه می شود نیز بسیار متفاوت بوده مثلاَ عده ای برداشتی که از وجوه می کردند تنها وجه نقد را شامل می شد و عده ای دیگر وجوه را به معنای سرمایه در گردش به کار می برند گروهی نیز وجوه را به مفهوم فراگیر آن یعنی تمام منابع مالی مورد استفاده قرار می دادند (طاهری ازبرمی،1385،ص41)1.
پس از بررسی های بسیار تصمیم گرفته شد که صورت تغییرات در وضعیت مالی به جای صورت منابع و مصارف وجوه تهیه شود و از آنجا که در این صورت های مالی نیز مفهوم تمام منابع مالی از واژه وجوه گرفته شده بود و مفهوم های مختلفی از این واژه وجود داشت و قابلیت مقایسه این صورت های مالی در بین واحد های تجاری مختلف وجود نداشت و هر یک مبانی خاصی را به کار می بردند، صورت جریان های نقدی جایگزین صورت تغییرات در وضعیت مالی شد.

در سال 1961 انجمن حسابداران رسمی آمریکا36 با شناسایی اهمیت این صورت های مالی ناگزیر، از تحقیق در این زمینه شد که حاصل این کوشش ، انتشار بولتن (بررسی تحقیق )شماره (2 ) مطالعه تحقیقات حسابداری تحت عنوان "صورت تجزیه و تحلیل جریانهای نقدی و صورت گردش وجوه " که توسط دکتر " پری میسون "نوشته شده بود.
وی در این تحقیق بر محاسبه گردش وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی که همان سود خالص بعلاوه هزینه های غیر نقدی است تاکید نمود به نظر میسون ، جامع ترین و در نتیجه مفید ترین تعریفی که می توان برای وجوه قائل شد ، مفهوم "تمامی منابع مالی "است .
در سال 1963 " هیئت تدوین اصول حسابداری آمریکا "به منظور فراهم کردن استانداردهایی برای تهیه و ارائه این صورت مالی ، بیانیه شماره (3) خود را انتشار داد در این نظریه توصیه شده بود که نام این صورت مالی به "صورت منابع و مصارف وجوه " تغییر یابد و به عنوان اطلاعات مکمل به همراه گزارشهای سالانه ارائه شود.
از آنجایی که در این بیانیه وجوه با تمامی منابع مالی تفسیر شده بود لذا این صورت مالی دربرگیرنده جنبه های مالی کلیه معاملات عمده صرف نظر از تاثیر مستقیم آنها بر روی وجوه بود بعنوانمثال می توان به خرید دارایی ثابت در مقابل صدور اوراق قرضه اشاره نمود .درست است که در این رویداد وجهی رد و بدل نشده اما از جمله رویدادهایی است که می باید در صورت منابع و مصارف وجوه منعکس می شد.
واکنش مثبت حرفه حسابداری در این باره منجر به انتشار بیانیه شماره 19 هیئت تدوین اصول حسابداری با عنوان "گزارشگری تغییرات در وضعیت مالی " در سال 1971 گردید.
به موجب این بیانیه ، بنگاه ها ملزم به تهیه و ارائه صورت تغییرات در وضعیت مالی به عنوان یکی از صورتهای مالی اساسی در گزارشات سالانه خود گردیدند.در تهیه این صورت مالی نیز وجوه به مفهوم تمامی منابع مالی تفسیر شده بود.در سال 1978 انجمن حسابداران رسمی امریکا بیانیه ای تحت عنوان "گزارشگری مالی و ارزیابی قدرت پرداخت دیون " را که توسط پروفسور گلوید نوشته شده بود، منتشر نمود.پروفسور گلوید در این بیانیه ایراداتی را به صورت تغییرات در وضعیت مالی مطرح نمود که عبارت است از :
1) اهداف صورت تغییرات در وضعیت مالی نامشخص است.
2) مفهوم تمام منابع مالی تعریف نشده است.
3) محاسبه"وجوه ناشی از عملیات " به روش غیر مستقیم برای عموم استفاده کنندگان از صورتهای مالی ،غیر قابل فهم است.
4) سرمایه در گردش مبنایی مناسب برای ارزیابی قدرت پرداخت دیون نیست.
در طی همین دوران جامعه حرفه ای شاهد عدم توانایی صورت تغییرات در وضعیت مالی بر مبنای سرمایه در گردش در ارزیابی قدرت پرداخت دیون بنگاه های تجاری بود بسیاری از موسسات علیرغم وجود سود خالص و سرمایه در گردش مناسب، ورشکست شدند.نمونه کلاسیک این مساله شرکت دیلیو . تی . گرانت بود (همان منبع،ص44)1.
این گونه نارسایی ها سبب شد تا اعتبار دهندگان و سرمایه گذاران به این نتیجه برسند که حسابداری تعهدی از جریان وجوه نقد بنگاه های فاصله زیادی گرفته است.
وجود این مشکلات و همچنین حمایت و پشتیبانی حرفه ای از بکارگیری مفهوم وجوه به عنوان جریان های نقدی ، منجر به انتشار استاندارد شماره 95 هیات تدوین استاندارد های حسابداری مالی امریکا تحت عنوان صورت گردش وجوه نقد در سال 1987 گردید.
این استاندارد تعریف وجوه به عنوان سرمایه در گردش و به کارگیری مفهوم تمامی منابع مالی را لغو و در مقابل وجوه را به عنوان وجه نقد و معادل نقد تعریف و شکل جدیدی را جهت ارائه صورت گردش وجوه مطرح نمود.
آخرین تغییرات از مفهوم وجوه در بیانیه هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی امریکا آمده است.این مفهوم عموما شامل موجودی نقد یا سپرده های دیداری بعلاوه معادل نقد است.

16-2 وجه نقد و چارچوب نظری
هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی نسبت به ضرورت تهیه و افشای اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد دارای موضع گیری صریح و روشن می باشد.
این موضع با تعریف نیازهای استفاده کنندگان بالقوه از اطلاعات مالی آغاز می گردد.فرض شده است که تصور سرمایه گذاران ، وام دهندگان و کارکنان از بنگاه ، منبعی از وجه نقد است که منجر به تقسیم سود ، پرداخت بهره ، افزایش در ارزش بازار اوراق سرمایه ، باز پرداخت وامها ، پرداخت بهای کالا و خدمات و یا حقوق ودستمزد میگردد.
از آنجایی که اهداف سه گانه گزارشگری مالی عبارت اند از : 1) گزارشات مالی باید به نحوی تهیه شود که نیاز اطلاعاتی سرمایه گذاران فعلی و بالقوه ، بستانکاران و سایر تصمیم گیرندگان سرمایه گذاری را فراهم کند. 2) اطلاعاتی که درباره منابع و تغییرات در منابع موسسه را گزارش نماید. 3)اطلاعات مفیدی درباره جریانهای نقدی آتی گزارش نماید.
به همین لحاظ،هدف اصلی گزارشگری مالی که منعکس کننده علایق مشترک همه استفاده کنندگان بالقوه صورتهای مالی است.بر روی توانایی بنگاه در تامین جریانهای نقدی مطلوب متمرکز گردیده است.
بیانیه شماره (1) مفاهیم حسابداری مالی در این زمینه گفته است:
گزارشگری مالی باید اطلاعاتی در مورد چگونگی تحصیل یا پرداخت وجه نقد ، استقراض بازپرداخت آن ،معاملات مربوط به حقوق صاحبان سرمایه شامل تقسیم سود نقدی و سایر موارد توزیع منافع بنگاه بین صاحبان آن و سایر مواردی که ممکن است بر نقدینگی و قدرت پرداخت دیون آن تاثیر میگذارد، فراهم نماید.
اطلاعات مربوط به جریان های نقدی یا سایر جریان های وجوه می تواند در آشنایی با عملیات بنگاه ، ارزیابی فعالیت های تامین مالی ، ارزیابی نقدینگی ،قابلیت پرداخت دیون و تفسیر اطلاعات تهیه شده مفید و سودمند باشد.
این بیانیه نشان دهنده این مطلب بود که هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی توجه خود را به گزارشگری جریانهای نقدی و در نهایت انتشار بیانیه شماره95 معطوف نموده است .این حرکت هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی ناشی از برخی باورها و اعتقادات اعضای آن به شرح زیر بود:
ارزیابی بازار از موقعیت قابل پیش بینی یک بنگاه در تحصیل جریان های نقدی مطلوب بر قیمت های بازار اوراق بهادار آن تاثیر می گذارد، اگر چه ارزش بازار این اوراق تحت تاثیر عوامل گوناگونی چون شرایط عمومی اقتصادی ، نرخهای بهره ، روانشناسی بازار و غیره نیز قرار دارد که مربوط به یک بنگاه به خصوص نمی باشد (احمدی ،1386،ص67)1.
هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه مفاهیم حسابداری بیان نموده که صورت گردش وجوه نقد می بایستی دارای نقاط مثبتی باشد که به استفاده کنندگان در بر طرف نمودن نیازهایشان کمک نماید در این رابطه آمده است .
اطلاعات سودمندی را در مورد فعالیت های بنگاه در تحصیل وجه نقد از طریق عملیات جاری به منظور باز پرداخت بدهی ها ، تقسیم سود یا سرمایه گذاری مجدد به منظور حفظ یا توسعه ظرفیت عملیاتی ، در مورد فعالیت های تامین مالی چه از طریق استقراض و چه از طریق صاحبان سرمایه و همچنین در مورد فعالیت های سرمایه گذاری یا پرداخت های نقدی ارائه می کند. استفاده های مهم از اطلاعات مربوط به دریافت ها و پرداخت های نقدی جاری به منظور کمک کردن به دست یابی به عواملی همچون نقدینگی بنگاه ، انعطاف پذیری مالی ، سود آوری و ریسک می باشد.

17-2 حرکت به سوی جریانهای نقدی
بر همین اساس ، هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بررسی های اولیه خود در سال 1980 ، صورت گردش وجوه نقد را به عنوان اطلاعاتی مطلوب که می بایست به همراه سایر صورت های مالی ارائه شود ، معرفی نمود.
دلایل پشتوانه این نظریه توسط هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر بیان شده است:
1-باز خورد جریان های نقدی واقعی را فراهم سازد .
2-کمک به تعیین رابطه بین سود حسابداری و جریان های نقدی
3-اطلاعاتی در مورد کیفیت و چگونگی سود فراهم آورد .
4-قابلیت مقایسه اطلاعات مندرج در گزارشگری مالی را ارتقاء دهد .
5-کمک به ارزیابی انعطاف پذیری و وضعیت نقدینگی
6-کمک به پیش بینی جریان های نقدی آتی .
کلیه دلایل فوق ، هر یک به نوعی به محدودیت های حسابداری تعهدی ارتباط می یابد .علی رغم وجود این محدودیت ها نمی توان گفت که اطلاعات حسابداری دارای بازده اطلاعاتی نمی باشد بلکه اطلاعات صورت جریان های نقدی در کنار سایر صورت های مالی گزارش شده اطلاعات بیشتری را به منظور تکمیل اطلاعات قبلی فراهم می نماید .در صورت اینکه جریان های نقدی ، جریانهای وجوه یا سود حسابداری کدامیک در مورد پیش بینی جریان های نقدی آتی بهتراند نمی توان نظر قطعی داد.فلسفه افشاء بر این اساس استوار است که اطلاعات مفید بالقوه به هزینه مربوط به تهیه و افشاء آن اطلاعات مورد بررسی قرارگیرد ، و در صورتی که منافع ناشی از ارائه آنها به مراتب بیش از هزینه تهیه و گزارش آنها باشد، افشاء شوند .بر این اساس صورت گردش وجوه نقد به عنوان یکی از مبانی اطلاعاتی سودمند مطرح است که هزینه تهیه و ارائه آن نیز بسیار اندک است ، زیرا اطلاعات مندرج در این صورت مالی چیزی بیش از تلخیص و طبقه بندی مجدد اطلاعات حسابداری مربوط به یک دوره مالی به شکل دیگر نیست (زاهدی،1386،ص29)1.
بدیهی است که جریان های نقدی در ارزیابی جریان های نقدی گذشته ضروری می باشد همچنین این موضوع می تواند ابزاری برای پیش بینی جریان های نقدی آتی باشد.این مسئله از این بعد حائز اهمیت است که جریان های نقدی مورد انظار سرمایه گذاران و بستانکاران مستقیماَ به جریان های نقدی واحد تجاری مربوط می شود.(نکته اول) همانطور که جریان های نقدی در فهم جریان های نقدی واقعی که از عملیات جاری بدست آمده نیز ضرورت دارد (نکته دوم) به عبارت دیگر، رابطه بین سود حسابداری و جریان های نقدی می باشد.(نکته سوم) مربوط به اجزای نقدی سود حسابداری می باشد.بالاترین و بیشترین همبستگی میان سود حسابداری و جریان های نقدی بهترین کیفیت سودآوری است مفهوم کیفیت سودآوری انعکاس این واقیعت است که سود حسابداری درآمد و هزینه های تعهدی را نیز شامل می شود.
به عبارت دیگر کیفیت سود اصطلاحی است که بوسیله تحلیل گران مالی درتوصیف و تشریح این رابطه به کار برده می شود. همبستگی و رابطه بالا میان سود حسابداری و جریان های نقدی به مفهوم بهتر بودن کیفیت سود می باشد.

18-2 مدیریت نقدینگی ، توانایی واریز بدهی ها و انعطاف پذیری
از دیگر اهداف ارائه اطلاعات مربوط به جریان های نقدی، ارزیابی نقدینگی و توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهداتش می باشد. نقدینگی عبارت است از توانایی نسبی در تبدیل دارایی ها به وجه نقد می باشد و گاهی اوقات به عنوان میزان نزدیکی دارایی ها به وجوه نقد قلمداد می شودو همچنین به ارتباط بین بدهی های کوتاه مدت و اقلام نقد و نزدیک به نقد نیز اطلاق می گردد.توانایی واریز تعهدات در مفهوم وسیعتر به توانایی وصول وجه نقد یا داشتن وجوه قابل دسترسی جهت هر هدف که ممکن است از طرف موسسه مورد نیاز باشد اطلاق می گردد.در معنای دقیق تر توانایی در پرداخت تعهدات عبارت است از توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهدات خود در سررسید می باشد. مفهوم انعطاف پذیری مالی به معنای توانایی واحد تجاری در تحصیل وجه نقد طی زمان کوتاه به منظور بهره جویی از فرصتهای مناسب و یا در برخورد با وقایع پیش بینی نشده است.هر سه مفهوم فوق الذکر در ارتباط با یکدیگر می باشد. لیکن مفهوم انعطاف پذیری دارای مفهوم گسترده تر از توانایی در پرداخت تعهدات و مفهوم توانایی در پرداخت تعهدات دارای مفهوم گسترده تر از نقدینگی است.توانایی پرداخت تعهدات برای تداوم فعالیت شرکت ضروری است.عدم پرداخت تعهدات ممکن است سبب ورشکستگی ،تسویه اجباری ، زیان برای صاحبان سهام و بستانکاران گردد (حسینی،1385،ص26)1.
اطلاعات مربوط به وضعیت نقدینگی در ترازنامه نیز وجود دارد. طبقه بندی ترازنامه به دارایی های جاری و دارایی های غیر جاری می تواند در مورد وضعیت نقدینگی تا حدود کمی راهنما باشد.دلیلش این است که این نحوه طبقه بندی اشکالاتی دارد از جمله : هزینه معوق و بستانکاران از اقلام جاری هستند ولی اثری در جریانات وجه نقد آتی ندارند.سایر دارایی ها نیز از قبیل موجودی ها هم ممکن است به جریانات وجه نقد قابل تبدیل نباشند.
در گروه دارایی های جاری بعضی از اقلام در دوره زمانی کوتاهی تبدیل به نقد میشوند ولی تا هنگامی که مبنای ارزش گذاری دارایی ها به صورت کنونی باشد (به غیر ارزشگذاری بر مبنای ارزش خالص بازیافتنی ) ، برآورد و تعیین وجه نقد حاصل از دارایی ها غیر ممکن خواهد بود.ترازنامه بخش عمده ای از وضعیت نقدینگی را نشان نمی دهد بنابراین ترازنامه مقدار کمی از وضعیت نقدینگی و انعطاف پذیری را آشکار می نماید.اما از طرف دیگر صورت جریان های نقدی، بصیرت و بینش خوبی در مورد امکانات بالقوه ایجاد وجه نقد ناشی از عملیات را ارائه می نماید.

19-2 اهمیت جریان های نقدی
استفاده کنندگان صورت های مالی نیازمند اطلاعات در خصوص چگونگی ایجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد تجاری هستند این نیاز صرف نظر از ماهیت فعالیت های واحد تجاری و تلقی یا عدم تلقی وجه نقد به عنوان محصول واحد تجاری وجود دارد ، چرا که علی رغم تفاوت این واحد ها از لحاظ فعالیت های اصلی درآمدزا، نیازها به وجه نقد عمدتاَ از دلایل مشابهی ناشی می شود به عبارت دیگر واحد های تجاری جهت هدایت عملیات ، تسویه تعهدات و پرداخت سود سهام تماماَ به وجه نقد نیازدارند.
جریانهای در یک واحد تجاری از اساسی ترین رویداد هایی است که اندازه گیریهای حسابداری بر اساس آنها انجام می پذیرد و چنین تصور می شود که بستانکاران و سرمایه گذاران نیز تصمیماتشان را بر همین اساس اتخاذ می نمایند.وجوه نقد از این نظر دارای اهمیت است که نشان دهنده قدرت خرید عمومی است ودر مبادلات اقتصادی به سهولت می تواند به سازمان ها و یا اشخاص مختلف جهت رفع نیازهای خاصشان و در تحصیل کالا و خدمات انتقال یابد.
اگرچه صورت جریان وجوه نقد اطلاعاتی را درباره جریان های وجه نقد واحد تجاری طی دوره مالی مورد گزارش ارائه می کند .لیکن اطلاعات مزبور جهت ارزیابی جریان های نقدی آتی وجه نقد کفایت نمی کند.
برخی جریان های نقدی وجه نقد ناشی از معاملاتی است که در دوره های مالی قبل رخ داده و بعضاَ انتظار می رود منجر به جریان های وجه نقد دیگری در یکی از دوره های آتی گردد بدین لحاظ برای ارزیابی جریان های وجه نقد آتی ، صورت جریان وجه نقد معمولاَ باید توام با صورت های عملکرد مالی و ترازنامه و به طور کلی اقلام تعهدی به کار گرفته شده در صورت های مالی مورد استفاده قرار گیرد (هاشمی،1384،ص31)1.
اقلام تعهدی (اقلام پرداخت نشده) معرف مبالغ تخصیص داده شده به دوره تجاری از بابت دریافت ها و پرداخت های آتی مورد انتظار برای خدمات است و اقلام انتقالی به دوره های آتی مبین مبالغ تخصیص داده شده به دوره های جاری و آتی از بابت دریافتی ها و پرداختی های گذشته برای کالاها و خدمات می باشد.
اقلام سود و ترازنامه که بر مبنای حسابداری تعهدی اندازه گیری شده است مبنای مفیدی از سنجش کارایی موسسه و اطلاعاتی مرتبط با پیش بینی فعالیت آتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام فراهم می نماید.
اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی) مربوط به جریان وجوه نقد می تواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان و میزان اطمینان از تحقق جریان های وجوه نقد آتی به استفاده کنندگان صورت های مالی کمک کند اطلاعات مزبور بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است .علاوه براین تحلیل گران و دیگر استفاده کنندگان اطلاعات مالی اغلب به طور رسمی یا غیر رسمی مدل هایی را برای ارزیابی و مقایسه ارزش فعلی جریان های وجه نقد می تواند جهت کنترل میزان دقت ارزیابی های گذشته مفید واقع شود و رابطه بین فعالیت های واحد تجاری و دریافت ها و پرداخت های آن را نشان دهد.
اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی ) گردش وجوه نقد همانند جریانات وجوه نقد بودجه شده اطلاعات مرتبطی را به تنهایی و یابه عنوان مکمل گزارشات مرسوم مالی برای سرمایه گذاران ، اعتباردهندگان و بستانکاران به منظور ارزیابی شرکت و پیش بینی سود های پرداختی مورد انتظار فراهم مینمایند.

20-2 تحقیقات انجام شده در داخل کشور
در ایران نیز قائمی و وطن پرست(1384) تاثیر اطلاعات حسابداری بر عدم تقارن اطلاعات را بررسی کرده ودر این پژوهش وجود سطح عدم تقارن اطلاعاتی و تاثیر آن بر روی قیمت سهام و حجم مبادلات در بازه زمانی قبل از اعلام سود سود برآوردی شرکتها مورد بررسی قرار داده شد (قائمی و وطن پرست،1384، ص86)1.
در این تحقیق ، تفاوت موجود بین قیمت های پیشنهادی خرید وفروش سهام و رابطه آن با حجم مبادلات وقیمت های سهام در زمان اعلان سود مورد بررسی قرار داده تا مشخص شود که آیا اعلان سودحسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران موثر است؟سه متغیر عمده که تاثیر آن در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفته شده است عبارت اند از:
1- دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام
2- حجم مبادلات
3- اعلان سود
در رابطه با دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، مشاهده شده است که دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام قبل از اعلان سود نسبت به دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام بعد از اعلان سود بیشتر است.و در مورد حجم مبادلات ،مشاهده شده است که حجم مبادلات قبل از اعلان سود، بیشتر از حجم مبادلات پس از اعلان سوداست.همچنین در رابطه با اعلان سود ،مشاهده شده است که اعلان سود منجر به تعدیل قیمت سهام میشود.
محققان این تحقیق نتیجه گرفتند که عدم تقارن اطلاعات با حجم مبادلات وقیمت سهام مرتبط بوده است.و به طور کلی نتایج حاصل از این تحقیق را میتوان به شرح ذیل ارائه کرد:
1- عدم تقارن اطلاعاتی بر حجم مبادلات و قیمت سهام مرتبط است.
2- سود برآوردی هر سهم دارای محتوی اطلاعاتی است و به این دلیل میتواند بر عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتها موثر باشد (همان منبع، ص100)2.
اما بر خلاف تحقیق میلر و ماجلوف ،1984،که در بالا به آن اشاره شده رسائیان و حسینی ،1387 در تحقیق خود نشان دادند که هزینه سرمایه شرکت تحت تاثیر کیفیت اقلام تعهدی و اجزای مربوط به آن، قرار نمیگیرد. رسائیان و حسینی در این تحقیق این سوال اساسی را بیان می دارند که آیا بین کیفیت اقلام تعهدی و هزینه های سرمایه شرکتها رابطه معنی داری وجود دارد؟سپس در راستای دستبابی به پاسخ پرسش فوق فرضیه اصلی خود را تحت عنوان اینکه بین هزینه سرمایه و کیفیت اقلام تعهدی شرکتها ،رابطه منفی معنی داری وجود دارد،تدوین نمودند.
معیار تشخیص کیفیت اقلام تعهدی در این تحقیق ،قدر مطلق ارزش اقلام تعهدی غیر عادی می باشد که به وسیله مدل تعدیل شده جونز محاسبه شده است.که جایگزین کیفیت اقلام تعهدی شده است (رسائیان و حسینی ،1387،ص71)3.
نتایج این تحقیق نشان داد که هزینه سرمایه شرکتها تحت تاثیر کیفیت اقلام تعهدی و اجزای مربوط به آن ،قرار نمی گیرد.به عبارت دیگر نمیتوان پذیرفت که ،بین هزینه سرمایه شرکتهای با کیفیت اقلام تعهدی ضعیف و پایین ، در مقایسه با شرکتهای با کیفیت اقلام تعهدی خوب و مناسب ،اختلاف معنی داری وجود دارد.
در بررسی مختصری که به عمل آمد به مطالعه ای که در ایران به عوامل تعیین کننده ی وجه نقد پرداخته باشد ویا ارتباط بین وجه نقد و عدم تقارن اطلاعات را بررسی کرده باشد برخورد نشد.

21-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
یکی از اولین مطالعات انجام شده جهت بررسی تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر تصمیمات مرتبط با سرمایه گذاری توسط می یر و ماجلوف،1984، صورت گرفته است.نتیجه تحقیق آنها این بود که ، شرکت هایی که اطلاعات خصوصی و محرمانه زیادی دارند به دلیل نرخ بهره بالا جهت انتشار اوراق بدهی و سهام ، سرمایه گذاری های سود آوری را از دست می دهند. هم چنین مدل ارایه شده در این تحقیق بیانگر این است که شرکت ها به منظور تامین مالی سرمایه گذاری های خود به ترتیب از وجه نقد موجود ، تامین مالی از طریق انتشار بدهی و در نهایت انتشار اوراق سهام استفاده میکنند (می یر و ماجلوف،1984، ص295)37.
در همین راستا در مطالعه ای به منظور بررسی ارتباط بین اطلاعات حسابداری و هزینه سرمایه ، ایسلی و اوهارا ، به این نکته پی بردن که با افزایش نسبت اطلاعات خصوصی و محرمانه در مقابل اطلاعات عمومی هزینه ی سرمایه شرکت بالا می رود و در نهایت نشان دادند که میتوان از طریق اعمال رویه های مناسب حسابداری و پوشش مناسب اخبار شرکت توسط تحلیل گران ، هزینه سرمایه ای شرکت را پایین آورد ( ایسلی و اوهارا،2004،ص157)38.
عوامل اثرگذار بر میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت در تحقیقات مختلف با وارد کردن متغیر های گوناگونی بررسی شده است که مواردی که در زیر به آنها اشاره می شود نمونه هایی از این دستند.
اپلر و همکاران در مطالعه عوامل تعیین کننده میزان وجه نقد نگهداری شده در واحد های تجاری ،یافته های خود را اینگونه گزارش کرده اند که شرکتهایی که فرصت رشد آتی خوبی داشته و همچنین شرکتهایی که کمترین دسترسی را به بازار های سرمایه دارند از نسبت وجه نقد به جمع دارایی های بالاتری در میان دیگر شرکتها برخوردارند (اپلر و همکاران ،1999 ،ص5)39.
فاولکندر خصوصیات اثرگذار بر میزان وجه نقد در واحد های تجاری کوچک را مورد مطالعه قرار داده است.یافته های وی حاکی است که بر خلاف شرکتهای بزرگ در شرکتهای کوچک با افزایش اهرم ، میزان وجه نقد نگهداری شده نیز افزایش می یابد.به علاوه شرکتهایی که از اعتبار بهتری برخوردار بوده و نیز شرکتهایی که وضعیت مالی بهتری دارند وجه نقد کمتری نگه می دارند. (فاولکندر ،2006،ص 1959)40 .
گارسیا-تروئل و همکاران ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت،را مورد بررسی قرار داده وبه این نتیجه رسیدند که در شرکتهایی که کیفیت اقلام تعهدی بالاست وجه نقد نگهداری شده به نسبت سایر شرکت ها کمتر است.به علاوه آنها به این نتیجه رسیده اند که با افزایش سطح تامین مالی از طریق بانکها و همچنین در حضور سایر دارایی های نقد گونه،وجه نقد نگهداری شده کاهش می یابد و البته شرکتهایی که توان بالاتری در ایجاد وجه نقد دارند وجه نقد بیشتری را نیز نگهداری می کنند (گارسیا و همکاران ،2008،ص 112)41.
گارسیا -تروئل و مارتینزو سولانا،2008، در بررسی عوامل تاثیر گذار بر میزان وجه نقد شرکتهای کوچک و متوسط اینگونه نتیجه گیری کردند که شرکتها در تلاش برای رسیدن به نسبت وجه نقد هدف (مطلوب)بوده و این نسبت برای شرکتهایی که فرصت های رشد و توان ایجاد وجه نقد بهتری دارند از سایر شرکتها بیشتر است .

فصل سوم
روش اجرای تحقیق

1-3 مقدمه
هدف از هر نوع بررسی و تحقیق علمی کشف حقیقت است. حقیقت نیز بر پایه کاوش و تجسس و کشف عوامل منطقی مربوط به خصوصیات اجزا، موضوع تحقیق قرار دارد. منظور از روش تحقیق علمی، پیروی از رویه منظم و سیستماتیکی است که در جریان استفاده از روش های آماری و مرتبط ساختن عوامل موضوع تحقیق باید رعایت گردد. در واقع روش تحقیق علمی، شامل اندازه گیری و ارزیابی و مقایسه عوامل بر اساس اصول و موازین پذیرفته شده از طرف دانشمندان، برای حل مشکلات و مسائل بوده و مستلزم قدرت اندیشه و ظرفیت تعمق، تشخیص، قضاوت و ابتکار است.
در این فصل مراحل انجام تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق، ویژگی های تحقیق، فرضیه های تحقیق، جامعه مطالعاتی، نحوه جمع آوری داده های مربوط به متغیرهای تحقیق و چگونگی تجزیه و تحلیل این اطلاعات نیز در این فصل مورد توجه قرار گرفته است.

2-3 روش تحقیق
دشوارترین گام در فرآیند تحقیق، مشخص کردن مساله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است.
در هر تحقیق ابتدا باید نوع، ماهیت، اهداف تحقیق و دامنه آن معین شود تا بتوان با استفاده از قواعد و ابزار و از راه های معتبر به واقعیت ها دست یافت (سرمد و همکاران،1381،ص170)1.
1. بنابراین این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق توصیفی است.
همچنین تحقیق حاضر از لحاظ روش و ماهیت از نوع تحقیقات همبستگی است. هدف، تعیین میزان هماهنگی تغییرات متغیر هاست. برای این منظور بر حسب مقیاس های اندازه گیری متغیر ها، شاخص های مناسبی اختیار می شود(همان منبع،ص172)2.
مقیاس اندازه گیری داده ها مقیاس نسبی است. مقیاس نسبی بالاترین و دقیق ترین سطح اندازه گیری را ارائه می دهد. این مقیاس علاوه بر دارا بودن کلیه خصوصیات مقیاس های دیگر، از صفر مطلق نیز برخوردار است .
بدین منظور ابتدا متغیر های موثر بر کیفیت اقلام تعهدی مربوط به مدل مورد استفاده در تحقیق که مدل دیچاو و دیچو بوده محاسبه و سپس کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد با عنایت به داده های جمع آوری شده محاسبه می شوند وتاثیر و ارتباط میان این داده ها مورد بررسی قرار می گیرند.
در پژوهش حاضر تمرکز بر تاثیر کیفیت اقلام تعهدی و میزان و نوع رابطه آن بر وجه نقد نگهداری شده در شرکتها است.

3-3 جامعه مطالعاتی
با توجه به تحقیقات فوق و برای دقت و اعتبار بیشتر نتایج تحقیق پیش رو دوره زمانی 7 ساله که از ابتدای سال 1380 تا پایان سال 1386 است، به عنوان دوره زمانی تحقیق انتخاب شد.
جامعه مطالعاتی تحقیق شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده درصنایع مواد غذایی و صنعت خودروی بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی سال های1380 تا 1386 ، با در نظر گرفتن ویژگی های زیر می باشد:
1. در بازه زمانی سال های 1380 تا 1386، سهام شرکت در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار گرفته باشد.
2. سال مالی آنها منتهی به پایان اسفند ماه باشد.
3. در دوره مورد رسیدگی تغییر مالی نداده باشند.
4. جزء شرکت های واسطه گری مالی و سرمایه گذاری نباشد.
5. داده های مورد نظر آنها در دسترس باشد.
از آن رو بین کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، تعداد 51 شرکت در صنعت مواد غذایی و تعداد 30 شرکت در صنعت خودرو سازی موجود بوده است.
در ادامه از بین شرکت هایی فوق ،شرکتهایی که پایان سال مالی آن ها 29 اسفند ماه بود و در طی سالهای 1380 الی 1386 تغییر مالی نداشته انتخاب و همچنین شرکت های سرمایه گذاری نیز به دلیل آنکه نحوه تقسیم سود و ساختار سرمایه شان، نسبت به سایر شرکت ها متفاوت است و دارای اهرم مالی بالایی هستند و ممکن است نتایج تحقیق را خدشه دار کنند؛ از جامعه مطالعاتی تحقیق حذف شدند و در نهایت 22 شرکت در صنعت مواد غذایی و 22 شرکت در صنعت خودروسازی به عنوان جامعه مطالعاتی تحقیق انتخاب شد، که نام آن ها به ترتیب در جدول های شماره (1) و شماره (2 ) در پیوست ارائه گردیده است.

4-3 قلمرو تحقیق
قلمرو تحقیق، چارچوبی را فراهم می نماید تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.
قلمرو مکانی تحقیق
این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (بازار سرمایه ایران) را مورد بررسی قرار می دهد.
قلمرو زمانی تحقیق
دوره زمانی این پژوهش، 7 ساله و از ابتدای سال1380 تا انتهای سال 1386 است.
قلمرو موضوعی تحقیق
در این پژوهش، بررسی روابط میان کیفیت اقلام تعهدی و میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت، موضوعی است که مورد کنکاش قرار می گیرد. و در حوزه مدیریت سود (اقلام تعهدی) و تجزیه و تحلیل وجه نقد است.

5-3 مدل تحلیلی تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها
مدلی که در این تحقیق برای آزمون فرضیه ی موجود از آن استفاده میشود به این صورت است:
(رابطه شماره1-1)
CASHit = α + β0CASHit-1 + β1 AQ_DDit + β2 GROWPit +β3 SIZEit + β4 LTDEBit + β5 BANKDit + β6 RSPREADit+ β7 LEVit +β8 LIQit + β9CFLOWit + β10 ZSCOREit + β11 DIVit +έit

در این مدل،
CASHit، بیانگر وجه نقد نگهداری شده در پایان دوره؛ AQ_DDit ، معیار اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی؛ GROWPit،فرصت های رشد آتی؛SIZEit ، اندازه ؛ LTDEBit، زمانبندی تسویه بدهی ها؛ BANKDit،نسبت بدهی بانکی به سایر بدهی ها؛ RSPREADit ، هزینه فرصت نگهداری وجه نقد؛ LEVit ، اهرم؛ LIQit ، سایر دارایی های نقد گونه؛ CFLOWit ،توان ایجاد وجه نقد؛ ZSCOREit ،احتمال بروز بحران مالی در شرکت و DIVit نیز نشانگر توزیع یا عدم توزیع سود سهام می باشد.
توضیح متغیرهای به کار رفته در مدل فوق: (شرکت i در سال t)
همانگونه که از قسمت 2-4 بر می آید متغیر وابسته در این تحقیق میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکت بوده و متغیر مستقل کیفیت حسابداری است.
متغیر وابسته :
در این مطالعه متغیر وابسته به صورت زیر تعریف می شود.
CASHit : نسبت وجه نقد و اوراق بهادار بازاری به جمع دارایی ها.

وجه نقد و اوراق بهادار بازاری
=
Cashit
جمع دارایی ها

روش اندازه گیری متغیر وابسته:
(رابطه شماره2-1)

متغیر مستقل:AQ_DD))
برای تعیین کیفیت اقلام تعهدی از مدل استفاده شده توسط دیچاو و دیچو (2002) بهره میبریم . بدین صورت که کیفیت اقلام تعهدی از طریق بررسی قدرت توضیح دهندگی اقلام تعهدی سرمایه در گردش جاری درباره ی وجه نقد دوره ی قبل ، دوره فعلی و دوره ی آتی تعیین می گردد. در این مدل اقلام تعهدی سرمایه در گردش به وجوه نقد عملیاتی دوره قبل ، دوره جاری و دوره آتی نگاشته می شود:
WCAit
=
β0
+
β1
CFOi t-1
+
β2
CFOi t
+
β3
CFOi t+1
+
Εit
Avg Assetsit

Avg Assetsi t-1

Avg Assetsi t

Avg Assetsit+1

روش اندازه گیری متغیر مستقل: (رابطه شماره 3-1)
WCA
=
( رابطه شماره 4-1) تغییر در بدهی های کوتاه مدت بانکی + تغییر در بدهی جاری – تغییر در وجه نقد – تغییر در دارایی جاری
که در آن:
CFO
=
وجه نقد عملیاتی
(رابطه شماره 5-1)
دارایی های سال قبل+دارایی های سال جاری
=
Avg assets
2

(رابطه شماره 6-1)

WCAit بیانگر اقلام تعهدی سرمایه در گردش شرکت i در سال t بوده و عبارت است از تغییر در دارایی های جاری منهای تغییر در نقد و معادل نقد منهای تغییر در بدهی های جاری به علاوه تغییر در بدهی های کوتاه مدت بانکی.
CFO it-1، CFO itو CFO it+1به ترتیب عبارتند از وجه نقد عملیاتی در شرکت در دوره های t-1 ، tوt+1 می باشد.
Avg assets it-1 ، Avg assets it و Avg assets it+1 به ترتیب بیانگر میانگین مجموع دارایی های شرکت در دوره های t-1 ، tوt+1 می باشد.
و در نهایت میزان خطا (باقیمانده)( εit)،میزان تغییر در اقلام تعهدی سرمایه در گردش را نشان میدهد که جریانهای نقد عملیاتی دوره های قبل ،فعلی و آتی قادر به توضیح آن نبوده و بنابراین میتوان از قدر مطلق εit به عنوان معیار معکوس برای اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی بهره برد.
; به این ترتیب هر چه میزان خطا بیشتر باشد کیفیت اقلام تعهدی پایین تر می باشد.
متغیر های کنترلی و روش های اندازه گیری آنها:
تحقیقات گذشته متغییر هایی را در تعیین میزان وجه نقد موثر دانسته اند که در این مطالعه از این متغیر های به عنوان متغیر های کنترلی استفاده شده است.این متغیرها عبارتند از فرصت های رشد آتی،اندازه شرکت، زمانبندی تسویه بدهی ها،ارتباط با موسسات مالی، هزینه ی فرصت سرمایه گذاری در نقد(نگداری وجه نقد)،میزان اهرم ،سایر دارایی های نقد گونه به جز وجه نقد ، ظرفیت ایجاد وجه نقد عملیاتی و احتمال رخداد بحران مالی در شرکت.

1) فرصت های رشد آتی42
در شرکتهایی که ارزش آنها از طریق فرصت های رشد پیش رو تعیین می گردد عدم تقارن اطلاعاتی بیشتر بوده و لذا هزینه های تامین مالی خارجی آنها بالاتر میباشد.به این دلیل و به منظور جلوگیری از محدود شدن یا از دست دادن فرصت های سرمایه گذاری انتظار می رود میزان نقدینگی چنین شرکتهایی به مراتب بالاتر از سایر شرکتها باشد.برای اندازه گیری فرصت های رشد آتی از نسبت ارزش فعلی شرکت به ارزش دفتری دارایی های آن استفاده می شود.
(رابطه شماره 7-1)
ارزش فعلی شرکت
=
GROWP
ارزش دفتری دارایی ها

2) اندازه شرکت
از آنجایی که شرکتهای کوچکتر اطلاعات عمومی کمتری دارند انتظار می رود شرکتهای بزرگتر به نسبت وجه نقد کمتری نگهداری کنند.برای اندازه گیری آن از لگاریتم فروش سالانه شرکت استفاده شده است.
SIZE
=
فروش سال Log
(رابطه شماره 8-1)
3)زمانبندی تسویه بدهی43
زمانبندی تسویه بدهی ها (پرداخت بدهی ها) از طریق تقسیم بدهی های بلند مدت به مجموع دارایی ها تعیین شده است و انتظار می رود شرکتهایی که بدهی های کوتاه مدت بیشتری نگهداری میکنند به خاطر احتمال بیشتر نیاز به تامین مالی کوتاه مدت،وجه نقد بیشتری جهت جلوگیری از بروز مشکلات ناشی از عدم پرداخت به موقع بدهی نگهداری کنند.
بدهی های بلند مدت
=
LTDEB
مجموع دارایی ها

(رابطه شماره 9-1)
4) نسبت بدهی های بانکی به سایر بدهیها44
هر چه روابط شرکت باموسسات مالی بیشترو بهتر باشد دسترسی آسانتری به منابع تامین مالی خارجی دارد و از آنجایی که اطلاعات عمومی چنین شرکتی زیادتر است عدم تقارن اطلاعاتی نیز در مورد ذینفعان شرکت پایین بوده و هزینه ی تامین مالی آنها کاهش می یابد.لذا انتظار می رود هر چه نسبت بدهی های تامین شده از بانک ها به کل بدهی ها بیشتر باشد وجه نقد نگهداری شده کمتر باشد.
بدهی های بانکی
=
BANKD
کل بدهی ها

(رابطه شماره 10-1)

5)هزینه فرصت نگهداری وجه نقد45
هزینه ی فرصت نگهداری وجه نقد از تفاوت بازده دارایی ها ( سود ناخالص تقسیم بر جمع دارایی ها) و بازده اسناد خزانه تعیین می گردد. که بدیهی است ارتباط منفی بین این معیار و وجه نقد نگهداری شده مورد انتظار است.
(رابطه شماره 11-1)
سود ناخالص
–
سود ناخالص
=
RSPREAD
اسناد دریافتنی

جمع دارایی ها

6) اهرم46
از نسبت مجموع بدهی ها به مجموع دارایی ها به عنوان اهرم استفاده می شود. دلیل اهمیت این نسبت این است که با افزایش اهرم مالی هزینه نگهداری وجه نقد بالا می رود.به علاوه شرکتهایی که تامین مالی بدهی برای آنها میسر است می توانند به جای سرمایه گذاری در نقد و نگهداری دارایی های نقد گونه از تامین نقد مورد نیاز از طریق ایجاد بدهی استفاده کنند.بنابراین انتظار بر این است که ارتباط بین اهرم ووجه نقد نگهداری شده منفی باشد.
(رابطه شماره 12-1)
مجمو بدهی ها
=
LEV
مجموع دارایی ها

7)سایر دارایی های نقدگونه47
وجود سایر دارایی های نقدگونه به استثنای وجه نقد از طریق کم کردن آن دسته از دارایی های جاری با نقدینگی بسیار پایین از جمع دارایی های جاری تقسیم بر جمع دارایی ها در این مدل وارد می شود.

(رابطه شماره 13-1)
وجه نقد -دارایی های جاری
=
LIQ
مجموع دارایی ها

8) توان ایجاد وجه نقد48
توان ایجاد وجه نقد از طریق تقسیم وجه نقد عملیاتی به فروش اندازه گیری می شود.نظر اول این است که این شرکتها با اتکا به این توان خود از نگهداری وجه نقد زیاد در شرکت پرهیز می کنند و نظر دیگر این که در تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری ارزان ترین منبع ،وجه نقد ایجاد شده در واحد تجاری است وبنابر این وجه نقد ایجاد شده را در شرکت نگهداری می کنند. با توجه به تحقیقات گذشته انتظار داریم ارتباطی مثبت بین توان ایجاد وجه نقد و وجه نقد نگهداری شده وجود داشته باشد.
وجه نقد
=
CFLOW
فروش

(رابطه شماره 14-1)
9)احتمال بروز بحران مالی در شرکت49
در رابطه با احتمال رخداد بحران مالی برای شرکت نیز دو نظر وجود دارد.اول آنکه شرکتهایی که با احتمال بیشتری در مضیقه مالی قرار میگیرند به منظور جلوگیری از قصور در ایفای تعهداتشان سطح وجه نقد نگهداری شده در شرکت را افزایش می دهند.نظر دوم این است که به خاطر وجود این احتمال، توان انباشته کردن وجه نقد کاهش می یابد .چرا که شرکت در ایفای تعهدات خود مشکل دارد و وجه نقد ایجاد شده را به این تعهدات اختصاص می دهد. برای برآورد احتمال رخداد بحران مالی در اینجا از مدل ارائه شده توسط آلتمن (1968) که به صورت زیر بیان شده است استفاده میشود:
(رابطه شماره 15-1)
ZSCORE=0.104*X1+1.010*X2+0.106*X3+0.003*X4+0.169*X5
به این ترتیب که: (رابطه شماره 16-1)
(بدهی های جاری -دارایی های جاری)
=
X1
مجموع دارایی ها

X2
=
سود انباشته

مجموع دارایی ها
(رابطه شماره 17-1)
X3
=
سود عملیاتی

مجموع دارایی ها

( رابطه شماره 18-1)

X4
=
ارزش دفتری سرمایه

ارزش دفتری بدهی ها

(رابطه شماره 19-1)

X5
=
فروش

مجموع دارایی ها

(رابطه شماره 20-1)

1X بیانگر نسبت سرمایه در گردش به مجموع دارایی ها ؛ 2X ، سود انباشته به مجموع دارایی ها؛ 3X ،سود عملیاتی به مجموع دارایی ها؛ 4X ، ارزش دفتری سرمایه به ارزش دفتری بدهی و در نهایت 5X نیز نشان دهنده فروش به مجموع دارایی ها است .
در این مدل هر چه ZSCORE بیشتر باشد با احتمال بیشتری شرکت مورد نظردرمضیقه مالی قرارمی گیرد.با توجه به نظرات متفاوت بالا تاثیر این عامل بر وجه نقد اثرمشخصی نیست اما بی شک تاثیرگذاراست .
10) توزیع یا عدم توزیع سود سهام : (DIV)
اثر احتمالی پرداخت سود سهام از طریق یک متغیر مجازی تحقیق می شود،که در صورت توزیع سود سهام مقدار یک در غیر این صورت مقدار صفر را دارا می باشد.در این مورد هر چند سیاست تقسیم سود می تواند بر سطح وجه نقد اثر گذار باشد اما اثر آن به طور کامل مشخص نیست.شرکتی که توان پرداخت سود سهام و تداوم آن را دارا باشد می تواند وجه نقد را به قیمتی پایین بدست آورد.و لذا نقد کمتری در شرکت نگهداری میکند.نظر مقابل این بیان این است که شرکت برای تداوم در پرداخت سود سهام در دوره های آتی نیاز به نگهداری وجه نقد بیشتری در شرکت دارد.
DIV
=
1
توزیع سود
DIV
=
0
عدم توزیع سود

6-3 روش و ابزار گرد آوری اطلاعات
یکی از ضروریات هر مطالعه و پژوهش وجود اطلاعات مربوط و قابل اتکاء و سرعت و سهولت دسترسی به آن می باشد .
در این تحقیق برای جمع آوری داده های مورد نیاز فرضیه ها و هم چنین مبانی نظری پژوهش، از روش کتابخانه ای استفاده شده است. هم چنین ابزار تحقیق، صورت های مالی، یادداشت های همراه و گزارش های مالی شرکت های مورد مطالعه بوده است که این موارد توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران منتشر گردیده است. این نوع اطلاعات در سایت بورس50 موجود بوده و آرشیو شده است و این گونه داده ها از نوع داده های ثانویه محسوب شده و مشخصاً دارای اعتبار و روایی است.و برای ایجاد پایگاه داده ای مورد نیاز از نرم افزار اکسل استفاده شده است.

7-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها
پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آنها تلاش می شود رابطه متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود این ضریب شاخص دقیقی است که با محاسبه آن می توان نشان داد که یک متغیر تا چه اندازه با متغیرهای دیگر پیوند دارد و می توان برای همبستگی (مثبت یا منفی) میزان و مقدار آن را محاسبه کرد .
به دلیل اینکه متغیر های پژوهش از نوع فاصله ای بوده روش پژوهش همبستگی می باشد جهت انجام آزمون های آماری از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون و تحلیل واریانس (ANOVA)که دارای خطای معیار کمتری در مقایسه با سایر روش های آماری می باشند استفاده شده است .

1-7-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی
پژوهش های همبستگی – تعریف ، هدف و مزایا:
پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی، کشف یا تعیین می شود. هدف روش پژوهش همبستگی ، مطالعه حدود تغییرهای چند متغیر با حدود تغییرهای چند متغیر دیگر است. هدف ضریب همبستگی ، بیان رابطه بین دو یا چند متغیر به صورت ریاضی است.
در صورتی که رابطه متغیرها کامل و مثبت باشد ضریب همبستگی ، یک است و چنانچه همبستگی بین متغیرها کامل و منفی باشد ضریب همبستگی ، منفی یک ، (-1) خواهد شد. طرح بنیانی و اساسی پژوهش همبستگی بسیار ساده است. در این روشها به جمع آوری نمره های دو (یا چند) متغیر برای آزمودنی های یکسان می پردازیم و سپس ضریب همبستگی را محاسبه می کنیم. به طور خلاصه، ضریب همبستگی را می توان برای بیان روابط علت و معلولی به کار برد. مزیت عمده روش همبستگی این است که به محقق اجازه می دهد که متغیرهای زیادی را اندازه گیری کند و همزمان، همبستگی درونی بین آنها را محاسبه نماید. امتیاز دیگر روش همبستگی در این است که می تواند درباره درجه همبستگی بین متغیرها مورد مطالعه ، اطلاعات لازم را فراهم سازد و روش همبستگی یا درجه همبستگی را در کل دامنه یا محدوده معین مشخص کند. روش همبستگی برای دو هدف عمده به کار می رود:
1) کشف همبستگی بین متغیرها
2) پیش بینی یک متغیر از یک یا چند متغیر دیگر.
به طور کلی هدف پژوهش همبستگی عبارت است از درک الگوهای پیچیده رفتاری از طریق مطالعه و همبستگی بین این الگوها و متغیرهایی که فرض می شود بین آنها رابطه وجود دارد . تحلیل همبستگی ، ابزاری آماری است که بوسیله آن می توان درجه ای که یک متغیر به متغیری دیگر از نظر خطی مرتبط است را اندازه گیری کرد. همبستگی را به طور معمول با تحلیل رگرسیون به کار می برند.
درجه همبستگی درباره دو معیار بحث می کند:
1) ضریب تعیین 2) ضریب همبستگی
1) ضریب تعیین :
مهمترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین دو متغیر x و y را توضیح داد. این مقدار همیشه بین دو صفر تا یک است: رابطه شماره (1-3)

گرچه ضریب همبستگی مثلاً 50% به این معنا نیست که دو یا چند متغیر دارای 50 درصد تغییرهای مشترک می باشد، ولی مجذور همبستگی (ضریب تعیین) ، این تغییرهای مشترک را نشان می دهد. در صورتی که همبستگی دو آزمون 50% باشد، این دو ازمون دارای تغییرهای مشترک به میزان یا 25 درصد است.
2) ضریب همبستگی:
اگر از ضریب تعیین ، ریشه دوم بگیریم ، به مقدار بدست آمده ضریب همبستگی می گویم و آن را با r نشان می دهیم که می تواند عدد مثبت یا منفی یا صفر باشد.
کرلینجر ،1986، و تاک من در بحث انتخاب مسئله و ساخت فرضیه برای بیان فرضیه، ویژگی هایی را مطرح می کنند که سه ویژگی اول مشترک و ویژگی چهارم مربوط به تاک من می باشد:
1) مسئله باید همبستگی بین دو یا چند متغیر را مورد سوال قرار دهد.
2) مسئله باید به صورت روشن ، بدون ابهام و به طور معمول سوالی بیان شود.
3) با استفاده از روش های موجود قابل آزمون باشد. باید امکان جمع آوری اطلاعات برای پاسخ گویی به آن وجود داشته باشد .
4) نباید موقعیت یا وضعیت اخلاقی را پدید آورد (دلاور، 1374،ص 98)1.

2-7-3 روش همبستگی گشتاوری (پیرسون):
روش همبستگی گشتاوری 51 زمانی به کار می رود که متغیرهای مورد مطالعه (دو متغیری که قصد محاسبه ضریب همبستگی بین آنها را داریم) به صورت پیوسته باشند.
در این پژوهش نیز با توجه به ویژگی متغیر های بدست آمده )کیفیت اقلام تعهدی،اندازه شرکت،فرصت های رشد آتی و(… که از لحاظ پیوسته بودن متغیر ها دارند و نیز مزیتی که روش همبستگی پیرسون دارد از این روش استفاده شده است .
و نحوه محاسبه آن به شرح فرمول زیر می باشد: رابطه شماره (2-3)

در این پژوهش پس از جمع آوری داده ها و محاسبه …, ROE, EVA REVA)) با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شده است. در بسیاری از فرضیه ها هدف بررسی ارتباط بین دو متغیر است. صرف نظر از بحث تحلیل رگرسیون می تواند از آزمون های استقلال برای بررسی ارتباط معنی دار دو متغیر استفاده کرد.
اگر دو متغیر تعریف شده در فرضیه ها دارای مقیاس کمی باشند، می توان با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون به استقلال یا ارتباط بین دو متغیر پی برد. ضریب همبستگی پیرسون دارای پارامتری است و همان طور که از قبل عنوان شد به صورت زیر است:
رابطه شماره (3-3)

مراحل آزمون :
1) تعریف فرضیه های آماری به صورت زیر:
بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها و کیفیت حسابداری رابطه معنی دار وجود ندارد.
بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها و کیفیت حسابداری رابطه معنی دار وجود دارد.
بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها ونسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی دار وجود ندارد.
بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها ونسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی دار وجود دارد.
بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل رابطه معنی داری وجود ندارد.
بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل رابطه معنی داری وجود دارد.
بین وجه نقد نگهداری شده ونسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی داری وجود ندارد.
بین وجه نقد نگهداری شده ونسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی داری وجود دارد.

بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل رابطه معنی داری وجود ندارد.
بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل رابطه معنی داری وجود دارد.
(2) تعیین سطح زیر منحنی : و
که حسب مورد آزمون t یا z استفاده می گردد،که در این پژوهش با توجه به دو متغیر بودن فرضیه و نوع همبستگی آن از ضریب همبستگی پیرسون و نیز از آزمون t استیودنت در سطح اطمینان 95 درصد (سطح خطا 5 درصد) به منظور آزمون معنی دارد بودن رابطه همبستگی بین دو متغیر استفاده شده است .
(3) به طور معمول دو نوع ریسک یا خطا وجود دارد:
خطای نوع اول (ریسک) : که در این خطا ما به اشتباه فرض رد می کنیم در حالی که بایستی فرضیه پذیرفته می شود
خطای نوع دوم (ریسک): در این خطا نیز فرضه غلط می باشد و بایستی رد شود، درحالی که به اشتباه پذیرفته می شود.
به طور معمول دو نوع با مقادیر 5% = و 1%= برگزیده می گردد و با توجه به دو دامنه بودن توزیع ها، به طور معول از برای آزمون استفاده می شود به طوری که می باشد که در این پژوهش سطح خطا () ، 5% در نظر گرفته شده است و درجه آزادی به صورت df= n-2 محاسبه می گردد نمودار این آزمون به صورت زیر می باشد:
نمودارشماره (1-3)
(4) تعریف و محاسبه آماره آزمون:
آماره آزمون اگر از نوع باشد به صورت زیر تعریف خواهد شد:
رابطه شماره (5-3) یا رابطه شماره (4-3)
(5) تصمیم گیری
اگر t محاسبه شده درناحیه دنباله سمت راست یا چپ قرار گیرد نظر به برگزیدن 5% = با اطمینان 95% می توان پذیرفت که بین دو متغیر x و y ارتباط معنی دار و در صورتی که در ناحیه قرار گیرد می توان گفت که رابطه معنی داری بین x و y وجود ندارد.
مسئله ای که بیشتر پژوهشگران در برنامه ریزی هر پژوهش، با آن مواجه اند اندازه یا حجم لازم برای نمونه است. قانون کلی در این مورد، بزرگترین اندازه ممکن را تصویب می کند. هدف از مطالعه نمونه کسب اطلاع در مورد جامعه است که نمونه از ان انتخاب شده است. بنابراین هر چه نمونه با حجم بزرگتری انتخاب شود،بین شاخص های آماری ، ارتباط نزدیکی وجود دارد. با نمونه بزرگ ، پژوهشگر، کمتر فرض صفر را در شرایطی که درست نیست، می پذیرد.
خط رگرسیون جامعه بدین صورت معرفی میگردد که:
که برآورده های و B به صورت و b نشان داده شده و از رابطه ذیل بدست آمدهاست:
رابطه شماره (7-3)
رابطه شماره (6-3)
همچنین ضریب ثابت () و شیب خط (B) به صورت زیر آزمون گردیده است:
عرض از مبدا مساوی با صفر است
عرض از مبدا مخالف صفر است

شیب خط برابر صفر است
شیب خط برابر صفر نیست
که برای آزمون فرضیه های بالا آماره های زیر استفاده می شود:

رابطه شماره (8-3)

رابطه شماره (9-3)

و دارای توضیح t با n-2 درجه آزادی است که برای نمونه های بزرگ ، توزیع آن با توزیع نرمال استاندارد ، تقریب زده می شود(آذر و مومنی،1385،ص209-201)1.
پنج فرض اساسی به عنوان مفروضات تجزیه و تحلیل رگرسیون وجود دارد که صحت آن برای دستیابی به اطمینان از دقت پیش بینی ها ضرورت دارد و سنجش صحت این مفروضات به کمک واریانس بیان نشده انجام می گیرد. این پنج فرض شامل خطی بودن رابطه، همگن بودن واریانس خطاها، نرمال بودن توزیع جامعه آماری، همبسته نبودن واریانس بیان شده و بالاخره همبسته نبودن متغیرهای مستقل با یکدیگر است که در این تحقیق به طور کامل بیان و رعایت شده است.
در انتها پس از تهیه و محاسبه کامل متغیر ها در محیط اکسل، تمام متغیر ها به محیط SPSS، جهت پردازش آماری، منتقل گردید و خروجی هایی طبق مفروضات مورد نظر حاصل و تجزیه و تحلیل گردیده است که شرح و تفسیر کامل آن در فصل چهارم تحقیق حاضر گنجانده شده است.

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 مقدمه‏
پژوهشگر پس از این که روش تحقیق خود را مشخص کرد و با استفاده از ابزارهای مناسب،داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری کرد، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها،… سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آن ها را روشن کند و سرانجام بتواند راه حلی و پاسخی برای پرسش تحقیق بیابد. پیوند دادن موضوع تحقیق به رشته ای از اطلاعات موجود مستلزم اندیشه ای خلاق است، معمولاً موضوعی به ذهن محقق خطور می کند که یافتن منابع داده های موجود برای بررسی آن مستلزم خلاقیت ذهنی محقق است، آرایش و تنظیم داده ها نیز مستلزم خلاقیت است.فرایند تجزیه و تحلیل داده ها فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه (نمونه) آماری فراهم آمده اند خلاصه، کد بندی و دسته بندی… و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید(خاکی،1387،ص 305-303)1.
تجزیه و تحلیل اطلاعات به عنوان مرحله ای علمی از پایه های اساسی هر پژوهش علمی به شمار می رود که به وسیله آن کلیه فعالیت های پژوهش تا رسیدن به نتیجه، کنترل و هدایت می شوند. در این فصل نیز به توصیف داده های پژوهشی و تجزیه و تحلیل هر یک از فرضیات خواهیم پرداخت.

2-4 شاخص های توصیفی متغیرها
به منظور شناخت بهتر ماهیت جامعه ای که در پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است و آشنایی بیشتر با متغیر های پژوهش، قبل از تجزیه و تحلیل داده های آماری، لازم است این داده ها توصیف شود. همچنین توصیف آماری داده ها، گامی در جهت تشخیص الگوی حاکم بر آن ها و پایه ای برای تبیین روابط بین متغیرهایی است که در پژوهش به کار می رود (خورشیدی و قریشی،1381،ص 254)2.
بنابراین، قبل از این که به آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شود، متغیرهای پژوهش به صورت خلاصه در جداول شماره (1-4) و(2-4) و(3-4)و(4-4) مورد بررسی قرار می گیرد.این جداول حاوی شاخص هایی برای توصیف متغیرهای تحقیق می باشد. این شاخص ها شامل شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع است.

جدول شماره (1-4) : شاخص های توصیف کننده متغیرهای وابسته تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع

متغیرها
شاخص ها
نسبت وجه نقد و اوراق بهادار بازاری به جمع دارایی ها
(Cash)
تعداد
220
میانگین
.047281
خطای معیار میانگین
.003378
انحراف معیار
.0419197
واریانس
.002
ادامه جدول شماره (1-4)
متغیرها
شاخص ها
نسبت وجه نقد و اوراق بهادار بازاری به جمع دارایی ها
(Cash)
چولگی
2.945
خطای استاندارد ضریب چولگی
.195
کشیدگی
15.645
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
.389
دامنه تغییرات
.3402
بالاترین
.3418
پایین ترین
.0016
جدول شماره(1-4) شاخص های توصیفی متغیر وابسته یعنی وجه نقد را نشان داده و بیان میکند که متغیر فوق دارای چه ویژگی هایی هستند، سطر اول این جدول بیان می کند که تعداد کلیه داده ها برای متغیر وابسته مورد مطالعه برابر 220 عدد- سال می باشد و سطر دوم میانگین متغیررا نشان می دهد ،که برابر با 047281/0 است. سطر پنجم واریانس و پراکندگی متغیر وابسته را حول میانگین نمایش می دهد که برابر 002/0 می باشد. سطرهای ششم و هشتم میزان چولگی و کشیدگی داده ها را نسبت به منحنی نرمال زنگوله ای شکل نشان می دهد . سطردهم تغییرات بزرگترین و کوچکترین اعداد را به عنوان دامنه تغییرات توصیف می کند، که در این میان برای متغیر وجه نقد برابر 3402/0 و مقدار ماکزیمم برابر 3418/0 می باشد.
جدول شماره (2-4) : شاخص های توصیف کننده متغیر مستقل تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع
متغیرها
شاخص ها
کیفیت حسابداری
(AQ_DD)
تعداد
220
میانگین
21.391334
خطای معیار میانگین
3.5832303
انحراف معیار
44.4667186
واریانس
18.21223
چولگی
4.509
خطای استاندارد ضریب چولگی
.195
کشیدگی
25.389
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
.389
دامنه تغییرات
355.7987
بالاترین
356.9
پایین ترین
1.1013

جدول شماره (2-4) شاخص های توصیفی متغیر مستقل یعنی کیفیت اقلام تعهدی را نشان داده و بیان میکند که متغیر فوق دارای چه ویژگی هایی هستند، سطر اول این جدول بیان می کند که تعداد کلیه داده ها برای متغیر مستقل مورد مطالعه برابر 220 عدد- سال می باشد و سطر دوم میانگین متغیرمستقل را نشان می دهد ،که برابر با 391334/21 است. سطر پنجم واریانس و پراکندگی متغیر وابسته را حول میانگین نمایش می دهد که برابر 18.21223 می باشد. سطرهای ششم و هشتم میزان چولگی و کشیدگی داده ها را نسبت به منحنی نرمال زنگوله ای شکل نشان می دهد . سطردهم تغییرات بزرگترین و کوچکترین اعداد را به عنوان دامنه تغییرات توصیف می کند، که در این میان برای متغیر کیفیت اقلام تعهدی برابر 7987/355و مقدار ماکزیمم برابر 9/356می باشد.

جدول شماره (3-4) : شاخص های توصیف کننده متغیرهای کنترلی تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع

متغیر ها
شاخص ها
فرصت های رشد آتی
(Growp)
اندازه ی شرکت
(Size)
زمان بندی تسویه بدهی ها
(Ltdeb)
نسبت بدهی های بانکی به سایر بدهی ها
(Bankd)
هزینه فرصت نگهداری وجه نقد
(Rspread)
تعداد
220
220
220
220
220
میانگین
92.18934
11.842582
.089644
.337088
-5737114757.682
خطای معیار میانگین
8.4457
.0638
.0087
.01446
5232949023.95
انحراف معیار
104.8095
.7921
.10917
.1794
64939189717.4319
واریانس
78.908
6274.
0119.
03116.
34321.3217
چولگی
3.275
.391
3.414
.373
-12.231
خطای استاندارد ضریب چولگی
.195
.195
.195
.195
.195
کشیدگی
12.524
-.511
15.643
-.023
150.839
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
.389
.389
.389
.389
.389
دامنه تغییرات
648.7413
3.4402
.7830
.606
802302546878
بالاترین
649.0255
13.7213
.7844
.8070
4.3755
پایین ترین
.2842
10.2811
.0014
.201
-80230254873.79

ادامه ی جدول شماره(3-4) شاخص های توصیف کننده متغیرهای کنترلی تحت، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع

متغیر ها
شاخص ها
اهرم
(LEV)
سایردارایی ها نقدگونه
(LIQ)
توان ایجاد وجه نقد
(CFLOW)
احتما بروز بحران مالی در شرکت
(ZSCORE)
توزیع یا عدم توزیع سود سهام
(DIV)
تعداد
220
220
220
220
220
میانگین
.7434
.60565
.22269
.06084
.76
خطای معیار میانگین
.015341
.011533
.013372
.005165
.035
انحراف معیار
.19038
.14313
.16594
.064106
.429
واریانس
03624.
01848.
17536.
00312.
1540.
چولگی
1.213
-.175
-1.241
4.461
-1.228
خطای استاندارد ضریب چولگی
.495
.195
.195
.195
.195
کشیدگی
3.815
-.802
6.753
30.946
-.499
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
.389
.389
.389
.389
.389
دامنه تغییرات
1.1997
.6417
1.2965
.5877
1
بالاترین
1.544
.8761
.5867
.5893
1
پایین ترین
.3423
.2344
-.7098
-.0016
0
جدول شماره (3-4) نشان می دهد که متغیر های کنترلی تحقیق دارای چه ویژگی هایی هستند، سطر اول این جدول بیان می کند که تعداد کلیه داده ها برای تمامی متغیرهای مورد مطالعه برابر 220 عدد- سال می باشد و سطر دوم میانگین متغیرهای جمع آوری شده را به تفکیک نشان می دهد ،که به عنوان مثال میانگین اندازه شرکت 11.842582 است. سطر پنجم واریانس و پراکندگی متغیر ها را حول میانگین نمایش می دهد که واریانس اندازه شرکت 6274. می باشد. سطرهای ششم و هشتم میزان چولگی و کشیدگی داده ها را نسبت به منحنی نرمال زنگوله ای شکل نشان می دهد که در بین متغیرهای تحقیق نسبت بدهی های بانکی به سایر بدهی ها با عدد .373 دارای بیشترین چولگی به سمت راست می باشد و سطردهم تغییرات بزرگترین و کوچکترین اعداد را به عنوان دامنه تغییرات توصیف می کند، که در این میان برای متغیر اندازه شرکت برابر 3.4402 و مقدار ماکزیمم برابر 13.7213می باشد.

3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق
در این مرحله محقق،پس از تعیین و محاسبه متغیر های مستقل و وابسته ، به آزمون فرضیات تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها می پردازد. ابتدا وجود رابطه همبستگی بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل را مورد آزمون قرار داده و سپس از روش رگرسیون جهت تعیین رابطه ریاضی بین متغیر های مستقل و وابسته استفاده گردید. در واقع ،تجزیه و تحلیل رگرسیون کمک می کند تا رابطه خطی بین متغیر ها را در صورت وجود چنین رابطه ای پیدا کنیم .در مرحله پایانی برای تعیین میزان ارتباط بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل در تحقیق از معیار همبستگی استفاده شده است .خوشبختانه جهت اجتناب از محاسبه آماره های متناظر در جدولt ،نرم افزار SPSS مقداراحتمال1رامحاسبه وارائه می نماید که از آن می توان برای رد یاتائید فرض صفر استفاده نمود.

1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها:
از آن جائی که نرمال بودن متغیر وابسته به نرمال بودن باقیمانده های مدل می انجامد؛ لازم است قبل از برازش مدل ، نرمال بودن آن کنترل شود.
فرض صفر و فرض مقابل آزمون نرمالیتی به صورت زیر است:
توزیع داده های نرمال است
توزیع داده ها نرمال نیست

جهت آزمون فرض بالا از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است.در این آزمون هر گاه سطح معناداری کمتر از 5% باشد فرض صفر در سطح 95% اطمینان رد می شود؛

جدول شماره (4-4) آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S))
تعداد
میانگین
انحراف معیار
قدر مطلق
بیشترین
انحراف معیار
بیشترین
انحراف
مثبت
بیشترین
انحراف
منفی
کلموگروف
اسمیرنوف
سطح معنی داری
202
0101.
98005.
039.
039.
027.-
582.
887.

بر اساس مقادیر ارائه شده(جدول 4 -4) از آنجایی که مقادیر سطح معناداری، برای وجه نقد در مدل بیشتر از 5% است ( Sig. > 0/05 یا P- value)، بنابراین فرض صفر یعنی نرمال بودن متغیر ها رد نمی شود.

2-3- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود:
تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرضیه اصلی:
1-شرکت هایی که از کیفیت حسابداری بالاتری برخوردارند وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
فرضیه آماری به صورت زیر ارائه می گردد :
H0 : بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها و کیفیت حسابداری رابطه معنی داری وجود ندارد.
H1 : بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها و کیفیت حسابداری رابطه معنی داری وجود دارد.

جدول شماره (5-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین کیفیت حسابداری و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها
Correlations

کیفیت حسابداری
وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها
کیفیت حسابداری
ضریب همبستگی پیرسون
1
-.526**

Sig. (2-tailed)

.000

تعداد
220
220
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
ضریب همبستگی پیرسون
-.526**
1

Sig. (2-tailed)
.000

تعداد
220
220
**. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).
طبق جدول (5-4)،ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر کیفیت حسابداری و مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت مقدار -.526 شده است که این عدد این عدد در سطح خطای 5% وجود هم بستگی منفی بین این دو متغیر را تایید می کند.یعنی شرکتهایی که وجه نقد بیشتری را در شرکت نگهداری می کنند از کیفیت حسابداری پایین تری برخوردار هستند.
با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS، جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتراز 5 درصد است، بنابراین فرض H0 در سطح خطای پنج رد میشود ومی پذیریم که رابطه معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد. ضریب تعیین برابر .277 شده است که نشان می دهد متغیرکیفیت حسابداری تنها 27.7درصد بر روی متغیر وابسته یعنی مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را تاثیر می گذاردو میزان رابطه این دو متغیر خوب میباشد.

جدول شماره (6-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون کیفیت حسابداری و وجه نقد نگهداری شده در شرکتها

Model Summaryb
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
خطای معیار تخمین
دوربین- واتسون
1
-.526a
.277
.275
.021732
1.950
a. Predictors: (Constant), کیفیت حسابداری

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 و 5/2 داشته باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (4-6)برابر با 1.950می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.

جدول شماره (7-4) : تحلیل واریانس رگرسیون
ANOVAb
مدل
Sum of Squares
درجه آزادی
Mean Square
Fآماره
سطح معنی داری
1
رگرسیون
88450.325
1
88450.325
23.871
.000a

Residual
563206.110
219
3705.303

جمع
651656.435
220

a. Predictors: (Constant), کیفیت حسابداری

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکتها

جدول شماره (7-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین کیفیت حسابداری به عنوان متغیر مستقل و متغیر وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها به عنوان متغیر وابسته می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و ازطریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود:

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد میباشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد. همچنین با توجه به اینکه آماره f بدست آمده در جدول فوق (23.871)خیلی بزرگتر از F.05 (1 , 219) می باشد فرض H0 رد شده و وجود رابطه خطی میان متغیر ها تایید میشود.

جدول شماره (8-4) : ضرایب معادله رگرسیون
Coefficientsa
Model
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده
tآماره
سطح معنی داری

B
Std. Error
Beta

1
(Constant)
1.369
.123

13.135
.000

کیفیت حسابداری
-2.03
.051
-.226
19.364
.000
a. Dependent Variable: وجه نگهداری شده در شرکت

درخروجی جدول شماره (8-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
y=1.369 -2.03β+ei
طبق خروجی جدول شماره (8-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :

,
از آنجا که در این خروجی، sig آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت با صفر کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد.

نمودار شماره (1-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون

نمودار شماره (1-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر کیفیت حسابداری و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها استفاده کرد.

فرضیه های فرعی مربوط به فرضیه اصلی:
1-1) شرکتهایی که از نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری برخوردارند ، وجه نقد بیشتری نگهداری میکنند.
H0 : بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها ونسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی داری وجود ندارد.
H1 : بین وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها ونسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی داری وجود دارد.

جدول شماره (9-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها
Correlations

اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری
ضریب همبستگی پیرسون
1
.304**

Sig. (2-tailed)

.009

تعداد
220
220
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
ضریب همبستگی پیرسون
.304**
1

Sig. (2-tailed)
.009

تعداد
220
220
**. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

طبق جدول شماره (9-4) ،ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی و مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت مقدار.304 شده است که این عدد در سطح خطای 5% وجود هم بستگی مثبت بین این دو متغیر را تایید می کند.
با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS، جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از 5 درصد است، بنابراین فرض H0 در سطح خطای پنج رد میشود ومی پذیریم که رابطه معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد. ضریب تعیین برابر .092 شده است که نشان می دهد متغیراقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی تنها 9.2 درصد بر روی متغیر وابسته یعنی مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را تاثیر می گذارد و این متغیر به تنهایی برازش خوبی برای مدل ما نمی باشد.

جدول شماره (10-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون
Model Summaryb
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
خطای معیار تخمین
دوربین- واتسون
1
.304a
.092
.095
.02686
1.928
a. Predictors: (Constant), اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین داراییهاا

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول شماره (10-4)، 1.928می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.

جدول شماره (11-4) : تحلیل واریانس رگرسیون
ANOVAb
مدل
Sum of Squares
درجه آزادی
Mean Square
Fآماره
سطح معنی داری
1
رگزسیون
76326.514
1
76326.514
21.885
.009a

Residual
593219.114
219
3877.249

جمع
669431.514
220

a. Predictors: (Constant), اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

جدول شماره (11-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها به عنوان متغیر مستقل و متغیر وجه نقد نگهداری شده در شرکت به عنوان متغیر وابسته می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و ازطریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد. همچنین با توجه به اینکه آماره F بدست آمده در جدول فوق (21.885)خیلی بزرگتر از F.05(1,219) می باشد فرض H0 رد شده و وجود رابطه خطی میان متغیر ها تایید میشود.

جدول شماره (12-4) : ضرایب معادله رگرسیون
Coefficientsa
مدل
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده
tآماره
سطح معنی داری

B
Std. Error
Beta

(Constant)
1.003
.223

12.129
.000

اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها
-1.656
.091
-.259
16.338
.009
a. Dependent Variable: وجه نگهداری شده در شرکت

در خروجی جدول شماره (12-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
y=1.003 -1.656β+ei
طبق خروجی جدول شماره (12-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، sig آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت با صفر کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد.
نمودار شماره (2-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون

نمودار شماره (2-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیراقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی و وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها استفاده کرد.

2-1) شرکتهایی که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل برخوردار بوده اند، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
H0 : بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل رابطه معنی داری وجود ندارد.
H1 : بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل رابطه معنی داری وجود دارد.

جدول شماره (13-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل و وجه نقد نگهداری شده در شرکت
Correlations

نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل
ضریب همبستگی پیرسون
1
-.474**

Sig. (2-tailed)

.004

تعداد
220
220
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
ضریب همبستگی پیرسون
-.474**
1

Sig. (2-tailed)
.004

تعداد
220
220
**. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).
طبق جدول شماره (13-4)،ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل و مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها مقدار -.474 شده است که این عدد این عدد در سطح خطای 5% وجود هم بستگی منفی بین این دو متغیر را تایید می کند.
با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS، جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از 5 درصد است، بنابراین فرض H0 در سطح خطای پنج رد شده ومی پذیریم که رابطه معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد. ضریب تعیین برابر .225 شده است که نشان می دهد متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل 22.5 درصد بر روی متغیر وابسته یعنی مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را تاثیر می گذاردو میزان رابطه این دو متغیر خوب می باشد.

جدول شماره (14-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون
Model Summaryb
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
خطای معیار تخمین
دوربین- واتسون
1
-.474a
.225
.229
.02292
1.810
a. Predictors: (Constant), نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول بالا 1.810می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.

جدول شماره (15-4) : تحلیل واریانس رگرسیون
ANOVAb
مدل
Sum of Squares
درجه آزادی
Mean Square
Fآماره
سطح معنی داری
1
رگرسیون
91003.907
1
91003.907
23.743
.004a

Residual
468116.419
219
3059.584

جمع
559120.326
220

a. Predictors: (Constant), نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

جدول شماره (15-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل به عنوان متغیر مستقل و متغیر وجه نقد نگهداری شده در شرکت به عنوان متغیر وابسته می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و ازطریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد. همچنین با توجه به اینکه آماره F بدست آمده در جدول فوق (23.743)خیلی بزرگتر از F.05(1,219) می باشد فرض H0 رد شده و وجود رابطه خطی میان متغیر ها تایید میشود.

جدول شماره (16-4) : ضرایب معادله رگرسیون
Coefficientsa
مدل
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده
tآماره
سطح معنی داری

B
Std. Error
Beta

1
(Constant)
2.603
.139

15.172
.000

نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل
-2.038
.038
-.343
20.047
.004
a. Dependent Variable: وجه نگهداری شده در شرکت

در خروجی جدول شماره (16-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
y=2.603 -2.038β+ei
طبق خروجی جدول شماره (16-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، sig آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت با صفر کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد.
نمودار شماره (3-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون

نمودار شماره (3-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتردر سال قبل و وجه نقد نگهداری شده در شرکت استفاده کرد.

3-1) شرکتهایی که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری برخوردارند ، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
H0 : بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی داری وجود ندارد.
H1 : بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری رابطه معنی داری وجود دارد.

جدول شماره (17-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری و وجه نقد نگهداری شده در شرکت
Correlations

نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری
ضریب همبستگی پیرسون
1
-.412**

Sig. (2-tailed)

.001

تعداد
220
220
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
ضریب همبستگی پیرسون
-.412**
1

Sig. (2-tailed)
.001

تعداد
220
220
**. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

طبق جدول شماره (17-4)،ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری و مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت مقدار -.412 شده است که این عدد این عدد در سطح خطای 5% وجود هم بستگی منفی بین این دو متغیر را تایید می کند.
با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS، جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از 5 درصد است، بنابراین فرض H0 در سطح خطای پنج رد شده ومی پذیریم که رابطه معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد. ضریب تعیین برابر .170 شده است که نشان می دهد متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری 17 درصد بر روی متغیر وابسته یعنی مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را تاثیر می گذارد و میزان رابطه این دو متغیر نسبتا خوب می باشد.

جدول شماره (18-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون

Model Summaryb
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
خطای معیار تخمین
دوربین- واتسون
1
-.412a
.170
.168
.02401
1.820
a. Predictors: (Constant), نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتردر سال جاری

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول بالا 1.820می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
جدول شماره (19-4) : تحلیل واریانس رگرسیون
مدل
Sum of Squares
درجه آزادی
Mean Square
Fآماره
سطح معنی داری
1
رگرسیون
94213.872
1
94213.872
24.964
.001a

Residual
627692.139
219
4102.563

جمع
721906.011
220

a. Predictors: (Constant), نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتردر سال جاری

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

جدول شماره (19-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری به عنوان متغیر مستقل و متغیر وجه نقد نگهداری شده در شرکت به عنوان متغیر وابسته می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و ازطریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد. همچنین با توجه به اینکه آماره F بدست آمده در جدول فوق (24.964)خیلی بزرگتر از F.05(1,219) می باشد فرض H0 رد شده و وجود رابطه خطی میان متغیر ها تایید میشود.

جدول شماره (20-4) : ضرایب معادله رگرسیون
Coefficientsa
مدل
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده
tآماره
سطح معنی داری

B
Std. Error
Beta

1
(Constant)
3.003
.144

16.422
.000

نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتردر سال جاری
-2.821
.041
-.303
22.006
.001
a. Dependent Variable وجه نگهداری شده در شرکتها:

در خروجی جدول شماره (20-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
y=3.003 -2.821β+ei
طبق خروجی جدول شماره (20-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، sig آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت با صفر کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد.

نمودار شماره (4-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون

نمودار شماره (4-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال جاری و وجه نقد نگهداری شده در شرکت استفاده کرد.

4-1) شرکتهایی که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال آینده برخوردارند ، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
H0 : بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده رابطه معنی داری وجود ندارد.
H1 : بین وجه نقد نگهداری شده و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده رابطه معنی داری وجود دارد.

جدول شماره (21-4) : ضریب همبستگی پیرسون بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده وجه نقد نگهداری شده در شرکت
Correlations

نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده
ضریب همبستگی پیرسون
1
-.367**

Sig. (2-tailed)

.011

تعداد
220
220
وجه نقد نگهداری شده در شرکت
ضریب همبستگی پیرسون
-.367**
1

Sig. (2-tailed)
.011

تعداد
220
220

طبق جدول شماره (21-4)،ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده و مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت مقدار -.367 شده است که این عدد این عدد در سطح خطای 5% وجود هم بستگی منفی بین این دو متغیر را تایید می کند.
با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS، جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از 5 درصد است، بنابراین فرض H0 در سطح خطای پنج رد شده ومی پذیریم که رابطه معنی داری بین این دو متغیر وجود دارد. ضریب تعیین برابر .135شده است که نشان می دهد متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده13.5 درصد بر روی متغیر وابسته یعنی مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را تاثیر می گذاردو میزان رابطه این دو متغیر نسبتا خوب می باشد.

جدول شماره (22-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون

Model Summaryb
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
خطای معیار تخمین
دوربین- واتسون
1
-.367a
.135
.138
.02214
1.872
a. Predictors: (Constant), نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول بالا 1.872می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.

جدول شماره (23-4) : تحلیل واریانس رگرسیون
مدل
Sum of Squares
درجه آزادی
Mean Square
Fآماره
سطح معنی داری
1
رگرسیون
94213.872
1
94213.872
21.654
.011a

Residual
627692.139
219
4102.563

جمع
721906.011
220

a. Predictors: (Constant),آینده وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال

b. Dependent Variable: وجه نقد نگهداری شده در شرکت

جدول شماره (23-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده به عنوان متغیر مستقل و متغیر وجه نقد نگهداری شده در شرکت به عنوان متغیر وابسته می
باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و ازطریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد. همچنین با توجه به اینکه آماره F بدست آمده در جدول فوق (21.654)خیلی بزرگتر از F.05(1,219) می باشد فرض H0 رد شده و وجود رابطه خطی میان متغیر ها تایید میشود.

جدول شماره (24-4) : ضرایب معادله رگرسیون
Coefficientsa
مدل
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده
Tآماره
سطح معنی داری

B
Std. Error
Beta

1
(Constant)
3.023
.144

16.422
.000

نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده
-2.832
.041
-.303
14.781
.011
a. Dependent Variable: وجه نگهداری شده در شرکت ها

در خروجی جدول شماره (24-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
y=3.023-2.832β+ei
طبق خروجی جدول شماره (24-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، sig آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت با صفر کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد.
نمودار شماره (5-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون

نمودار شماره (5-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده و وجه نقد نگهداری شده در شرکت استفاده کرد.

4-4 خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها
جدول شماره (25-4) : خلاصه یافته های حاصل از آزمون فرضیه ها

مولفه های آماری

متغیر های تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری
نتیجه آزمون
کیفیت حسابداری و وجه نقد
-.526
.277
.275
1.950
23.871
19.364
220
.05
000.
تایید فرضیه
نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری و وجه نقد
304.
092.
095.
1.928
21.885
16.338
220
05.
009.
تایید فرضیه
نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل و وجه نقد
474.-
225.
229..
1.810
23.743
20.047
220
.05
004.
تایید فرضیه
نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری و وجه نقد
412.-
170.
168.
1.820
24.964
22.006
220
.05
001.
تایید فرضیه
نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال آینده و وجه نقد
367.-
135.
138.
1.872
21.654
14.781
220
.05
011.
تایید فرضیه

5-4 مدل کلی تحقیق با حضور متغیر مستقل و متغیر های کنترلی
جهت بررسی مدل تحقیق و ابتدا میزان تاثیر متغیر مستقل یعنی کیفیت اقلام تعهدی(AQ_DD) به همراه کلیه متغیر های کنترلی که شامل متغیر های GROWPit،فرصت های رشد آتی؛SIZEit ، اندازه ؛ LTDEBit، زمانبندی تسویه بدهی ها؛ BANKDit،نسبت بدهی بانکی به سایر بدهی ها؛ RSPREADit ، هزینه فرصت نگهداری وجه نقد؛ LEVit ، اهرم؛ LIQit ، سایر دارایی های نقد گونه؛ CFLOWit ،توان ایجاد وجه نقد؛ ZSCOREit ،احتمال بروز بحران مالی در شرکت و DIVit نیز نشانگر توزیع یا عدم توزیع سود سهام بوده، مورد آزمون قرار داده شده که جدول شماره (26-4)خروجی این فرآیند بوده:

جدول شماره (26-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون
Model Summaryb
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعین
ضریب تعین تعدیل شده
خطای معیار تخمین
دوربین-واتسن
1
.932a
869.
.867
.0179235
2.169
a. Predictors: (Constant), DIV, LTDEB, LIQ, AQ_DD, ASPREAD, Growth, ZSCORE, Size, CFLOW, WCAit, Bankd, LEV
b. Dependent Variable: Cashit

جدول شماره (26-4)که مربوط به مدل کلی تحقیق می باشد ضریب تعیین برابر.869 شده است که نشان می دهد متغیر های مستقل در مجموع 86.9 درصد بر روی متغیر وابسته یعنی مقدار وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را تاثیر می گذاردو برازش خوبی برای مدل ما می باشد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول بالا 2.169می باشد واین عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاهاردمی شود ومی توان از رگرسیون استفاده کرد.

مدل
ضرایب استاندارد نشده
آماره t
سطح معنی داری

رگرسیون چند گانه

B
Std. Error

شاخص
وضعیت
VIF
Tolerance
1
(Constant)
.014
.027
.541
.589
1.00
–
–

کیفیت اقلام تعهدی
-2.821
.000
-6.071
.000
2.032
1.394
717.

فرصتهای رشد آتی
-.077
.000
-2.688
.014
2.232
1.812
552.

اندازه شرکت
.048-
.002
-2.326
.041
2.551
1.528
654.

زمانبندی تسویه بدهی ها
-.128
.011
-2.823
.030
2.733
1.254
803.

نسبت بدهی بانکی به سایر بدهی
-1.014
.009
-2.537
.007
3.237
1.055
0948.

هزینه فرصت نگهداری وجه نقد
-1.176
.000
2.096
.032
2.479
1.112
891.

اهرم
-1.056
.013
4.210
.000
3.336
1.115
897.

سایر دارایی های نقدگونه
-.034
.013
-2.637
.009
3.693
1.131
884.

توان ایجاد وجه نقد
.566
.024
23.278
.000
3.812
1.165
897.

احتمال بروز بحران مالی
.199
.013
7.899
.000
3.562
1.122
873.

توزیع یا عدم توزیع سود سهام
-.001
.004
-.363
.717
5.778
1.245
802.
وجه نقد a. Dependent Variable: Cashit

جدول شماره (27-4) : برازش رگرسیون چند گانه
در خروجی جدول شماره (27-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیرهای مستقل وکنترلی در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :
CASHit = 0/014 – 2/821 AQ_DDit – 0/77 GROWPit -0/048 SIZEit-0/128 LTDEBit -1/014 BANKDit -1/176RSPREADit -1/056LEVit-0/034 LIQit+0/566 CFLOWit +0/199 ZSCOREit-0/001 DIVit +έit
طبق خروجی جدول شماره (27-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، sig آزمون تساوی ضرایب رگرسیون به غیر از متغیر DIVit که نشانگر توزیع یا عدم توزیع سود سهام می باشد،کوچکتر از پنج درصد است،بنابراین فرض تساوی این ضرایب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد.و این فرض که متغیرهای مستقل و تعدیل گرا با متغیر وابسته رابطه ی خطی دارند تایید می شود.
هم خطی وضعیتی است که نشان می دهد یک متغیر مستقل تابعی خطی از سایر متغیرهای مستقل است. اگر هم خطی در یک مدل بالا باشد بدین معنی است که بین متغیر های مستقل همبستگی بالایی وجود دارد و ممکن است با وجود بالابودن r2 مدل دارای اعتبار بالایی نباشد. شاخصهای وضعیت با مقدار بیشتر از 15 نشان دهنده آن است که احتمال هم خطی بین متغیر های مستقل می باشد و مقدار بیشتر از 30 بیانگر مشکل جدی در استفاده از رگرسیون می باشد و با توجه به اینکه مقدار شاخص وضعیت مربوط به متغیر های مدل، کمتر از 15 است و نشانگر این است که :احتمال هم خطی بین متغیرهای مستقل وجود ندارد و نباید از مدل کلی حذف شوند؛ هر چقدر تلورانس کم باشد اطلاعات مربوط به متغیر ها کم بوده و مشکلاتی در استفاده از رگرسیون ایجاد می شود ؛اما همانطوریکه مشاهده می شود ، مقدار تلورانس متغیر های مدل در حد قابل قبول می باشد. در نتیجه مشکلی در استفاده از رگرسیون چند گانه پدید نمی آید.
اکنون سوال این است که کدام متغیر بیشترین سهم را در مدل ما ایجاد می کند.این متغیر ها طبق خروجی حاصل از رگرسیون گام به گام که در جدول شماره 28-4 نشان داده شده است،عبارت اند ازمتغیر مستقل یعنی کیفیت حسابداری و هم چنین متغیر های CFLOWit ،توان ایجاد وجه نقد، ZSCOREit ،احتمال بروز بحران مالی در شرکت، LEVit ، اهرم، BANKDitنسبت بدهی بانکی به سایر بدهی ها؛ RSPREADit ، هزینه فرصت نگهداری وجه نقد می باشد.

جدول شماره (28-4): خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه
Model Summary
مدل
ضریب همبستگی
ضریب تعین
Change Statistics

سطح معنی داری
dimension0
1
.516a
.266
.000

2
.669b
.448
.000

3
.773c
.598
.000

4
5
6
.834d
.885e
.917f
.696
.783
.841
.007
.010
.013
a. Predictors: (Constant), AQ-DDکیفیت اقلام تعهدی،
b. Predictors: (Constant), AQ-DD,CFLOWکیفیت اقلام تعهدی،توان ایجاد وجه نقد،
c. Predictors: (Constant), AQ-DD,CFLOW, ZSCORE, کیفیت اقلام تعهدی،توان ایجاد وجه نقد، احتمال بروز بحران مالی ،
d. Predictors: (Constant), AQ_DD,CFLOW, ZSCORE, LEV, کیفیت اقلام تعهدی،توان ایجاد وجه نقد، احتمال بروز بحران مالی ،اهرم
e. Predictors: (Constant), AQ_DD,CFLOW, ZSCORE, LEV,BANKED, کیفیت اقلام تعهدی،توان ایجاد وجه نقد، احتمال بروز بحران مالی ،اهرم، نسبت بدهی های بانکی به سایر بدهی ها
f. Predictors: (Constant), AQ_DD,CFLOW, ZSCORE, LEV,BANKED,RSPREAD, کیفیت اقلام تعهدی،توان ایجاد وجه نقد، احتمال بروز بحران مالی ،اهرم، نسبت بدهی های بانکی به سایر بدهی ها،هزینه فرصت نگهداری وجه نقد
با توجه به خروجی جدول (28-4) با توجه به مقدار R2(ضریب تعیین) می بینیم که متغیر کیفیت حسابداری .266 بر روی متغیر وابسته تاثیر گذار بود.در مدل 2 که به علاوه بر متغیر کیفیت حسابداری متغیر توان ایجاد وجه نقد نیز وارد شده است این ضریب به 448. افزایش یافته است به این معنا که این دو متغیر 44.8 درصد از تغیرات مدل را به خود اختصاص داده اند.در مدل 3 این دو متغیر به همراه متغیر احتمال بروز بحران مالی در شرکت آورده شده است که مقدار ضریب تعیین برابر با .598 شده است.مدل چهارم که مدل 3 به علاوه ی متغیر اهرم می باشد این ضریب به .696 افزایش یافته است. مدل 5 که از مدل 4 به علاوه ی متغیر نسبت بدهی بانکی به سایر بدهی ها می باشد این ضریب به .783 افزایش یافته است. ودر نهایت مدل 6 که مدل نهایی ما می باشد متغیر هزینه ی فرصت نگهداری وجه نقد را نیز وارد مدل کرده است و مقدار ضریب تعیین را به .841 رسانده است.بقیه ی تغیرات مدل را متغیر های دیگر و مقدار خطا تعیین می کنند که به دلیل هزینه ی اقتصادی و … از آنها صرف نظر می کنیم . و مدل ذیل را به عنوان مدل نهایی می پذیریم.
مدل نهایی تحقیق در زیر آورده شده است:

CASHit = 0/014- 2/821AQ_DDit – 1/014BANKDit -1/176 RSPREADit -1/056 LEVit +0/566 CFLOWit + 0/199ZSCOREit+έit

فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه
از دیر باز سرمایه گذاران و مدیران مالی به دنبال سرمایه گذاری بوده اند که بیشترین و حداکثر بازدهی و سودآوری را برای آنان داشته باشد. و تا کنون تئوری های زیادی در این زمینه مطرح گردیده تا بتوان به این هدف نائل گردید. نکته مهم این است که بدست آوردن میزان مشخصی از بازدهی نیاز به وجه نقد میباشد. حال این که از وجه نقد موجودی که نگهداریمیشود، چه میزان از آن ضرورت دارد و این که مازاد وجه نقد نگهداری شده به چه مقداراست، میتواند جای تفکر داشته باشد.
مدل بررسی شده که به تبیین میزان وجه نقد نگهداری شده در شرکتها از طریق کیفیت اقلام تعهدی پرداخته است میتواند آغاز تحقیقاتی در این رابطه باشد.در این تحقیق کیفیت اقلام تعهدی در تشریح و تحلیل وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها ی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صنایع مواد غذایی و خودرویی بررسی شد.اقلام تعهدی به خاطر قابلیت دستکاری ممکن است که کیفیت سود را تحت تاثیر قرار دهند.همانگونه که انتظار می رفت اقلام تعهدی با کیفیت بالا ،باعث کمتر نگهداشتن وجه نقد در شرکتها خواهد شد.همچنین در تحقیق حاضرتاثیر هر یک از عوامل موثر بر کیفیت اقلام تعهدی که در مدل برآورد کیفیت اقلام تعهدی استفاده شده بود بر وجه نقد مورد بررسی قرار گرفت و رابطه مورد انتظار مشاهده شده است.

2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها
با توجه به تجزیه و تحلیل ارائه شده در فصل چهارم که در خصوص هر فرضیه انجام گرفت، ابتدا به تفکیک به نتایج هر فرضیه اشاره نموده و سپس به نتیجه گیری کلی در خصوص یافته این تحقیق می پردازیم.
1-2-5 فرضیه اصلی تحقیق :
1-شرکت هایی که از کیفیت حسابداری بالاتری برخوردارند وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
یافته های بدست آمده از آزمون فرضیه نشان می دهد که ضریب همبستگی منفی بین دو متغیر کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها وجود دارد و مقدار آن0.526- است. جدول شماره(6-4) به وضوح رابطه منفی بین دو متغیر کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها را با ضریب تعیین خوب .277 نشان می دهد. مطالعه برروی این مدل در دوره زمانی تحقیق بین سال های 1380 تا 1386 حکایت کننده این مطلب است که، کیفیت اقلام تعهدی به عنوان معیاری خوب، قدرت تبیین وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها رادارد. بررسی ها نشان داد که فرضیه فوق تایید گردید، و رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها منفی بیان شد، که این نتیجه با مستندات ارائه شده در چارچوب نظری تحقیق و ادبیات مالی همسو است.تحقیقات صورت پذیرفته در گذشته که ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی بر میزان وجه نقد را مورد بررسی قرار دهد تنها از سوی گارسیا-تروئل و همکاران در سال 2008 میلادی بوده است که آنها در تحقیق خود به این نتیجه دست یافتند که در شرکتهایی که کیفیت اقلام تعهدی بالاست وجه نقد نگهداری شده به نسبت سایر شرکتها کمتر است.
در رابطه با تاثیر سایر متغیر ها بر وجه نقد، تحقیقاتی صورت پذیرفته که برخی از این متغیر ها در این تحقیق به عنوان متغیر کنترلی تاثیرشان مورد توجه قرار گرفته است از جمله آنکه :
اپلر و همکاران در سال 1999 در تحقیقی به بررسی عوامل تعیین کننده وجه نقد پرداخته و به این نتیجه رسیدند که شرکتهای با فرصت های رشد آتی بهتر از وجه نقد بهتری برخوردارند .در بررسی فرصت های رشد آتی در پژوهش حاضر که با Growth نشان داده شده است ،این متغیر با ضریب تعیین 077/0- هر چند بر وجه نقد موثر میباشد ولی به تنهایی تاثیر قابل توجه ای بر وجه نقد عملیاتی نداشته است.
فریرا و ویلا نیز در سال 2004 به بررسی علتهای نگهداری وجه نقد در شرکتها پرداخته و به این نتیجه رسیدند که احتمل بروز بحران های مالی و توان مقابله با این رویداد ها از عوامل اصلی نگهداری وجه نقد توسط شرکتها است. در تحقیق حاضر متغیر مستقل فوق یعنی احتمال بروز بحران مالی ، ZSCORT ، با ضریب تعیین نسبتا خوب نتیجه بدست آمده فوق را در بر دارد.
فرضیه فرعی اول :
1-1 شرکتهایی که از نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری برخوردارند ، وجه نقد بیشتری نگهداری میکنند.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه فوق نشان دهنده رابطه ضعیف نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها و وجه نقد است. ضریب همبستگی بدست آمده.304 می باشد و ضریب تعیین 0.092 است که برازش خوبی را توسط متغیر نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها نشان نمی دهد. جدول شماره 10-4 نشان دهنده تایید ادعای فوق در سطح خطای 0.05 است. یافته های این تحقیق هر چند رابطه متغیر های فوق را تایید می کند، اما این یافته ها به خوبی گواه بر این ادعا است که نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های نمی تواند به خوبی وجه نقد نگهداری شده در شرکتها را در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سالهای 1380 تا 1386 تبیین کند. از طرف دیگر رابطه بدست آمده مثبت است و این موضوع به صراحت مطابق با رابطه مستند شده در ادبیات مالی می باشد ولی این رابطه در حد پایینی می باشد. در این راستا باتاچاریا وهمکاران در سال 2007 به بررسی عوامل موثربر کیفیت سود در شرکتها پرداخته و به این موضوع پی برده اند که نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های رابطه مثبت با وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها است.

2-2-5 فرضیه فرعی دوم :
2-1 شرکتهایی که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل برخوردار بوده اند، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
همانطور که در جدول شماره (14-4) مشاهده می شود ضریب همبستگی پیرسون نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل و وجه نقد شرکتها 474.- وضریب تعیین .225می باشد . همان طور که مشاهده می شود رابطه این دو متغیر خوب است. این موضوع شاهد بر این ادعا که نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل و وجه نقد شرکتها تبیین می کند وفرضیه فوق تایید می گردد. در پژوهش های مشابه صورت پذیرفته که از سوی فولکندر و وانگ در سال 2006 به بررسی عوامل موثر بر وجه نقد در شرکتها پرداخته و به این موضوع پی برده اند که نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل رابطه منفی با وجه نقدنگهداری شده توسط شرکتها است.

3-2-5 فرضیه فرعی سوم :
3-1 شرکتهایی که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری برخوردارند ، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه فوق نشان دهنده رابطه نسبتاَ خوب نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی ها ی سال جاری و وجه نقد است. ضریب همبستگی بدست آمده -.412 می باشد و ضریب تعیین 0.170 است که برازش نسبتا خوبی را توسط نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی ها نشان می دهد.یافته های این تحقیق هر چند رابطه متغیر های فوق را تایید می کند، اما این یافته ها به خوبی گواه بر این ادعا است که نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های نمی تواند بطور کامل وجه نقد نگهداری شده در شرکتها را در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله سالهای 1380 تا 1386 تبیین کند. از طرف دیگر رابطه بدست آمده منفی است و این موضوع در پژوهش های مشابه صورت پذیرفته که از سوی فولکندر و وانگ در سال 2006 به بررسی عوامل موثربر وجه نقد در شرکتها پرداخته و به این موضوع پی برده اند که نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل رابطه منفی با وجه نقدنگهداری شده توسط شرکتها است.

4-2-5 فرضیه فرعی چهارم :
4-1 شرکتهایی که از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال آینده برخوردار بوده اند، وجه نقد کمتری نگهداری میکنند.
همانطور که در جدول شماره (22-4) مشاهده می شود ضریب همبستگی پیرسون نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال قبل و وجه نقد شرکتها -.367وضریب تعیین 135.می باشد . همان طور که مشاهده می شود رابطه این دو متغیر نسبتا خوب است. این موضوع شاهد بر این ادعا که نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های سال آینده و وجه نقد شرکتها همبستگی منفی داشته وفرضیه فوق تایید می گردد. فولکندر و وانگ در سال 2006 به بررسی عوامل موثربر وجه نقد در شرکتها پرداخته و به این موضوع پی برده اند که نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل رابطه منفی با وجه نقدنگهداری شده توسط شرکتها است.

3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق
آنچه در جمع بندی و نتیجه گیری کلی آزمون مدل تحقیق می توان عنوان کرد این است که مدل فوق قدرت تبیین وجه نقد نگهداری شده توسط شرکتها را از طریق کیفیت اقلام تعهدی در فاصله زمانی 1380 تا 1386 در بورس اوراق بهادار تهران دارند.
پژوهش پیش رو حکایت از آن دارد که در طول دوره مورد مطالعه (1380 تا 1386) کیفیت اقلام تعهدی عامل تعیین کننده ای در تغییرات وجه نقد داشته است و در مطالعات قبلی کمتر به آن توجه شده است. به عبارتی در دوره زمانی اشاره شده در بورس اوراق بهادار تهران بین کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد رابطه معناداری وجود دارد که قابل توجه است.
به استناد نتایج خلاصه شده در جدول شماره (25-4) در فصل چهارم، کیفیت اقلام تعهدی بر میزان وجه نقد شرکتها رابطه معنی داری داشته که میزان ضریب همبستگی آن 526.- و ضریب تعیین 277. بوده که در حد بالایی میباشد.همچنین این جدول نشاندهنده میزان تاثیر هر یک از عوامل موثر بر کیفیت اقلام تعهدی به تنهایی بر وجه نقد میباشد.مشاهده میشود که نسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی های سال جاری( با ضریب همبستگی 304.- و ضریب تعیین 092.) و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال قبل ( با ضریب همبستگی 474.-و ضریب شده 225.) و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال جاری ( با ضریب همبستگی 412.-و ضریب تعیین 170.) و و نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی های بالاتری در سال آینده ( با ضریب همبستگی 367.-و ضریب تعیین 135.) بر میزان وجه نقد شرکتها موثر است.
همان طور در فصل چهارم مورد بررسی قرار گرفته است از میان متغیر های مستقل و کنترلی ، متغیر هایی که بیشترین تاثیر را بر متغییر وابسته داشته اند به ترتیب عبارت بوده اند از متغیر مستقل یعنی کیفیت حسابداری و هم چنین متغیر های CFLOWit ،توان ایجاد وجه نقد، ZSCOREit ،احتمال بروز بحران مالی در شرکت، LEVit، اهرم، BANKDitنسبت بدهی بانکی به سایر بدهی ها؛ RSPREADit ، هزینه فرصت نگهداری وجه نقد می باشد.
با توجه به خروجی جدول (28-4) و مقدار R2(ضریب تعیین) می بینیم که متغیر کیفیت حسابداری 266. بر روی متغیر وابسته تاتثر گذار بود.در مدل 2 که علاوه بر متغیر کیفیت حسابداری متغیر توان ایجاد وجه نقد نیز وارد شده است این ضریب به 448. افزایش یافته است به این معنا که این دو متغیر 44.8 درصد از تغیرات مدل را به خود اختصاص داده اند.در مدل 3 این دو متغیر به همراه متغیر احتمال بروز بحران مالی در شرکت آورده شده است که مقدار ضریب تعیین برابر با 598. شده است.مدل چهارم که مدل 3 به علاوه ی متغیر اهرم می باشد این ضریب به 696. افزایش یافته است. مدل 5 که از مدل 4 به علاوه ی متغیر نسبت بدهی بانکی به سایر بدهی ها می باشد این ضریب به 783. افزایش یافته است. ودر نهایت مدل 6 که مدل نهایی ما می باشد متغیر هزینه ی فرصت نگهداری وجه نقد را نیز وارد مدل کرده است و مقدار ضریب تعیین را به 841. رسانده است.بقیه ی تغیرات مدل را متغیر های دیگر و مقدار خطا تعیین می کنند که به دلیل هزینه ی اقتصادی و … از آنها صرف نظر می کنیم و مدل ذیل را به عنوان مدل نهایی می پذیریم.
مدل نهایی تحقیق در زیر آورده شده است:
CASHit = 2/018 – 2/561 AQ_DDit – 1/204 BANKDit -1/098RSPREADit -1/104 LEVit +0/602 CFLOWit+ 1/099 ZSCOREit+έit
4-5 پیشنهادها
پس از انجام مراحل یک تحقیق علمی، اگر تحقیق از یک روند سیستماتیک و پژوهشگرانه صورت گرفته باشد، محقق محققاً می تواند نظراتی را هم در مورد یافته ها و نتایج تحقیق و هم راه کارها و پیشنهاد هایی را به منظور بهبود و بسط پژوهش های آتی بیان کند. بدین سبب در ادامه پیشنهاد هایی را مطابق با نتایج تحقیق و همچنین برای پژوهش های آتی ارائه می شود.

1-4-5 پیشنهادهایی مبتنی بر یافته های تحقیق
با توجه به نتایج خوب حاصل از آزمون مدلی که مستندات آن ارائه گردید و فرضیه اصلی وهر چهارفرضیه فرعی تحقیق که ارائه گردیده بود، تایید شده با توجه به نتایج ارائه شده پیشنهادهایی مبتنی بر یافته های هر فرضیه، به شرح زیر ارائه می شود.
1- با توجه به نتیجه فرضیه اصلی؛ به سرمایه گذاران،سهامداران و مدیران پیشنهاد می شود،که با شناخت کیفیت اقلام تعهدی در تصمیم گیریها از آن استفاده کنند.
2- با توجه به نتیجه فرضیه فرعی اول؛ پیشنهاد می شود،که از معیارنسبت اقلام تعهدی سرمایه در گردش به میانگین دارایی ها در کنار سایر معیارها موثردر ارزیابی میزان وجه نقد مورد نیاز شرکت و سایر تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری استفاده شود.
3- با توجه به نتیجه فرضیه فرعی دوم،سوم و چهارم ؛به سهامداران و کلیه فعالان بازار سرمایه پیشنهاد می شود ،که در تصمیمات منطقی از نسبت وجه نقد عملیاتی به میانگین دارایی ها در سال قبل ، جاری و بعد در کنار سایر معیارها استفاده کرده و در ارزیابی وجه نقد مورد نیاز،به شاخصهای کیفیت اقلام تعهدی توجه ویژه شود.
همچنین با توجه به این که در بین سال های 2004 تا 2009 بورس ایران به عنوان یکی از بورس های موفق در نظر گرفته شد، پیشنهاد می شود که در این بازار پر فراز و نشیب تحت شرایط مختلف اقتصادی از مدل های اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی جهت تبیین رابطه اقلام تعهدی و وجه نقد نگهداری شده مورد انتظار استفاده گردد. زیرا با توجه به یافته های تحقیق میتواند تطبیق بیشتری با بازده موردانتظارآینده سرمایه گذاران داشته باشد.

2-4-5 پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی
* با توجه به این که تحقیقات در زمینه کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد در بازه های 5 ساله صورت گرفته، به محققان و پژوهشگران پیشنهاد می شود که برای پژوهش های آتی دوره زمانی تحقیق را طولانی تر در نظر بگیرند و همچنین متغیرهای تحقیق را به صورت ماهانه یا هفتگی محاسبه نمایند.
* پیشنهاد می شود که از سایر مدل های اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی جهت تبیین رابطه کیفیت اقلام تعهدی و وجه نقد صورت گیرد.
* پیشنهاد می شود که تاثیر کیفیت اقلام تعهدی بر وجه نقد،به تفکیک در صنایع مختلف به بوته آزمایش گذاشته شود و نتایج با مدل های قبلی مقایسه گردد.

5-5 محدودیت های تحقیق
در تمام تحقیقاتی که صورت می گیرد، محدودیت ها جزء لاینفک تحقیق هستند. زیرا همین محدودیت ها هستند که زمینه را برای تحقیقات آتی و جدید فراهم می سازد. این تحقیق نیز از این قاعده مستثنی نبود.
* دوره زمانی تحقیق بین سال های 1380 تا 1386 در نظر گرفته شد که دوره ای ناهمگن بود. زیرا بورس اوراق بهادار تهران تا سال 1382 با رونق و در سال های 1383و 1384 با رکود مواجه شده است؛ ولی در این پژوهش دوره زمانی تحقیق همگن فرض گردیده است.
* به دلیل بروز بحران های شدید بورس اوراق بهادار در سال های 1383 و 1384 شرکت های زیادی دچار وقفه های معاملاتی بیش از 1یا 2 ماه شدند. لذا جامعه آماری مطالعاتی را تحت قرار داد و در دوره زمانی 1380 تا1386 محدود به 44 شرکت شد.
* کارا نبودن بازار سرمایه ایران، به عنوان یک عامل مداخله گر می تواند نتایج پژوهش را تحت تاثیر قرار دهد که کنترل آن توسط محقق امکان پذیر نمی باشد. این موضوع یکی از تنگناهای موجود در اجرای تحقیق حاضر است.

پیوست ها

پیوست ااف : نام شرکت های نمونه آماری صنایع مواد غذایی
ردیف
نام شرکت
1
بهپاک
2
بهنوش ایران
3
بیسکوئیت گرجی
4
پیچک
5
خوراک دام پارس
6
روغن نباتی پارس
7
سالمین
8
شهد ایران
9
شوکوپارس
10
شیر پگاه اصفحان
11
شیر پگاه خراسان
12
شیر پگاه آذربایجان غربی
13
صنعتی پارس مینو
14
صنعتی مینو
15
صنعتی ناب
16
فرآئرده های غذایی مشهد
17
فرآورده های غذایی و قند تربت جام
18
قند نقش جهان
19
کشت و صنعت پیاذر
20
کیوان
21
نوش مازندران
22
ویتانا

پیوست ب : نام شرکت های نمونه آماری صنایع خودروسازی
ردیف
نام شرکت
1
الکتریک خودرو شرق
2
ایران خودرو
3
ایران خودرو دیزل
4
پارس خودرو
5
تولیدی مرتب
6
چرخشگر
7
ریخته گری تراکتور سازی ایران
8
رینگ سازی مشهد
9
زامیاد
10
سازه پویش
11
سایپا
12
سایپا آذین
13
سایپا دیزل
14
صنعتی محورسازان ایران خودرو
15
فنر سازی زر
16
فنرسازی خاور
17
گروه بهمن
18
لنت ترمز ایران
19
مهرگام پارس
20
مهندسی نصیر ماشین
21
موتور سازان تراکتور سازی ایران
22
صنعتی نیرو محرکه

منابع و ماخذ

منابع فارسی:
1.آذر، ع.، و منصور مومنی، 1385، "آمار و کاربرد آن در مدیریت"، انتشارات سمت، جلد دوم، چاپ نهم، تهران.
2.حاجی ابراهیمی،ر.، 1387، "بررسی تاثیرهموارسازی سود بر محتوی اطلاعاتی سود شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
3.حجازی ، ر.،1386، "مقایسه رابطه ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده اقتصادی با معیارهای حسابداری در بورس اوراق بهادار تهران"، پژوهشنامه اقتصادی.
4.حسینی،و.، 1385، "تاثیر کیفیت اقلام تعهدی بر هزینه سرمایه شرکتها"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران.
5. خاکی، غ.، 1378، " روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی"، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مرکز تحقیقات علمی کشور، تهران.
6.خورشیدی ،ا.، و احمد قریشی، 1381، "مدیریت سرمایه گذاری پیشرفته".
7.دلاور، ع.، 1374، "مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی"،انتشارات رشد تهران.
8.رسائیان، ا.، و وحید حسینی، 1387، "رابطه کیفیت اقلام تعهدی و هزینه سرمایه در ایران "،مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی ،سال 15.
9.زاهدی،ج.، 1386، "بررسی رابطه بین قابلیت اتکای اقلام تعهدی و ثبات سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
10.سادات برقعی،ز.، 1385، "بررسی رابطه خطای برآورد اقلام تعهدی با کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت سود"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
11.سرمد، ز و همکاران، 1381، "روش تحقیق در علوم رفتاری "، تهران ، نشر آگاه.
12.شباهنگ،ر.، 1382، "تئوری حسابداری"، جلد اول از انتشارات مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی ،سازمان حسابرسی.
13.طاهری، ا. و علیرضا برمی،1385، "بررسی میزان ارتباط بین سود،جریان نقدی جاری و اقلام تعهدی با جریان نقدی عملیاتی آتی"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران.
14.طحانی،م.، 1384، "بررسی توان اقلام صورتهای مالی در پیش بینی وجه نقد در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران "، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران.
15.عارف منش،ز.، 1385، "بررسی هموارسازی سود در شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران "، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
16.عالی ور،ع.، 1380، "صورتهای مالی اساسی"، انتشارات سازمان حسابرسی،تهران.
17.علی احمدی،س.، 1386، "نقش اقلام تعهدی و جریانهای نقدی در ارزش گذاری"، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان.
18.فخاری ، ح. و رحیم تقوی، 1388،"کیفیت اقلام تعهدی و مانده وجه نقد "، مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی ،شماره 57.
19.قائمی ،م.، و محمد وطن پرست، 1384،"بررسی نقش اطلاعات حسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران "، مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی ،سال 12،شماره 41.
20.کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ،1386، "استانداردهای حسابداری ایران، انتشارات سازمان حسابرسی"،تهران.
21. مومنی، م.، 1386، "تحلیل های آماری با استفاده از SPSS"، انتشارات کتاب نو، تهران.
22.نوروش، ا. و همکاران، 1385، " کیفیت اقلام تعهدی و سود با تاکید بر نقش خطای برآورد اقلام تعهدی" ، بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 43 .
23.هاشمی،ع.، 1383، "بررس تحلیلی رابطه بین جریانهای نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی صورتهای مالی – ارئه مدل برای پیش بینی جریانهای نقدی عملیاتی "، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.

منابع لاتین:
1. Altman ,E.,1968,"Financial ratios,discriminiant analysis and the prediction of the corporate bankruptcy",journal of finance23.
2. Bharath ,S.T.,J.Sunder,and S.V.Sunder,2008,"Accounting quality and debt contracting" ,Accounting Review83.
3. Bhattacharya,N.,H.Desai,and K.Venkataraman,2007,"Earnings quality and information asymmetry :evidence from trading costs" ,working paper ,SSRN Working Paper Series.
4. Ditmmar,A.,J.Mahrt Smith ,and H.Servaes,2003, "International corporate governance and corporate cash holdings", journal of financial and quantitative analysis 38,.
5. Easley ,d., and M. O Hara,2004,"Information and the cost of capital",journal of finance 49.
6. Faulkender,M.,and R. Wang ,2006"Corporate financial policy and the value of cash",journal of finance 61.
7. Ferreira,M.A., and A. Vilela,2004," Why do firms hold cash? Evidence from EMU countries", European financial Management 10.
8. Garcia-Teruel ,P.J.,and P.Martinez-solano ,2008,"On the determinants of SME cash holdings:"evidence from Spain,journal of business finance and Accounting 35.
9. Garcia-Teruel, P.J.,P. Martinez-Solano,J.P.Sanchez-Ballesta,2008,"Accruals quality and corporate cash holdings ",accounting and finance 49.
10. Kim, C.S.,D.Mauer, and A.E. Sherman, 1998,"The determinants of corporate liquidity: theory and evidence",journal of financial and quantitative analysis 33.
11. Myers,S.C.,and N.S.Majluf,1984,"Corporate financing and investment decisions when firms have information that investors do not have",journalof financial economics 20.
12. Opler,T.,L.Pinkowitz, R. Stulz, and R. Williamson, 1999," The determinants and implications of corporate cash holdings", journal of Financial Economics 52.

منابع اینترنتی:
1. www. Irbourse. Com
2. www.SSRN.com

Abstract:
In recent years, many researchers have been devoted to accruals quality and its effects on the topics of accounting and financial.this research presents investigations on the relations of accruals quality and the level of cash holding in Companies active in the automotive and food industrials in Tehran Stock Exchange.for this porpose the required information in the period of 80 – 86 for 44 selected companies has been gathered and then using the Dechow and Dichev's model, multivariables statistical regression techniques and the pearsonian correlation coefficient, the effect amount of accruals quality on the level of cash holding in the considered companies has ben examined. our findings confirm an inverse relation between accruals quality and the level of cash holdings. Firms with poor accruals quality hold higher cash levels than firms with good accruals quality. Also in sabordinat hypothesizes, it is emphasized that each effective factor on accruals quality by Dechow and Dichev's model has direct effect on the level of cash holding.

Islamic Azad University
Arak Branch

Faculty of Management- Department of Accounting
((M.A)) Thesis

Subject:
Accruals Quality and Corporate Cash Holdings

Thesis Advisor:
M.Zanjirdar Ph.D.

Consulted by:
P. Ghafari Ph.D.

By:
Serollah Sharbati

Summer 2010
1-Financial Accounting Standards Board (FASB)
2-Financial Accounting Standards Board (FASB)
3- Garcia et al,2008,p136
4- Bhattacharya & Venkataraman,2007,p55
5-Garsiya et all,2008,p125
6- Myers & Majluf,1984
7- Easley & Hara,2004
8- Opler et al,1999
9- Faulkender et al ,2006
10- Kim et al,1998
11-Oplet et al,1999
12- Ditmmar et al ,2003
13- Ferreira & Vilela ,2004
14- Myers & Majluf,1984,312
15- Opler et al,1999,43
16- Easley & Hara,2004,1377
17-Aqdd
18-Cashi
19-Group
20-Size
21-Ltdeb
22-Bankd
23-Rspread
24-Lev
25-Liq
26-Cflow
27-Zscore
5- Liquidity
6- Solvency
8-Financial Flexibility
28- Accruals Accounting
29-Information Risk
30- Financial Accounting Standards Board,1983
31-Feransis,2004
32- Pires and Lansdman ,2003
33-Operation environment
34- Earning management
35- Earning management
36-CPA
37-Myers & Majluf,1984,p295
38-Easley & Hara,2004,p157
39-Opler et all,1999,p5
40-Faulkender ,2006,p1959
41- Garcia et all,2008,p112
1- Group
43- Ltdeb
44- Bankd
45-RSPREAD
46- LEV
47- LIQ
48- CFLOW
49- ZSCORE
50- www.irbourse.com
51- Moment Comrrelation
—————

————————————————————

—————

————————————————————

ا

فهرست مطالب
عنوان صفحه:

ط

فهرست جداول
عنوان صفحه:

ل

فهرست نمودارها
عنوان صفحه:

2

فصل اول …………………………………………………………………………………… کلیات تحقیق

14

فصل دوم ………………………………………………………………………. مروری بر ادبیات تحقیق

37

فصل سوم ………………………………………………………………………. روش اجرای تحقیق

54

فصل چهارم ………………………………………………………………………. تجزیه و تحلیل داده ها

92

فصل پنجم …………………………………………………………………….. نتیجه گیری و پیشنهادات

100

110

108

111