بررسی ارتباط میان محافظه کاری حسابدارای و نگهداری وجه نقد با بازده غیر عادی شرکت های پذیرفته



تعهدنامه اصالت رساله پایان نامه

اینجانب سحر علی بخشی دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته/دکترای حرفه ای/ دکترای تخصصی در رشته حسابداری با شماره دانشجویی 870847121 که در تاریخ 16/6/1390 از پایان نامه/ رساله خود تحت عنوان بررسی ارتباط میان محافظه کاری حسابدارای و نگهدداری وجه نقد با بازده غیر عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار با کسب نمره 18 دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می شوم:
1-این پایان نامه/ رساله حاصل تحقیق پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و …) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط ورودیه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
2- این پایان نامه/ رساله قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی(هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
3- چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
4- چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.

نام و نام خانوادگی دانشجو:سحر علی بخشی
تاریخ، امضا، اثر انگشت:

گواهی امضاء:
دانشجوی فوق الذکر احراز هویت شد. فقط امضای ایشان گواهی می گردد.
فروزان کیوان فر
رئیس پژوهش دانشکده

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری

عنوان:
بررسی ارتباط میان محافظه کاری حسابداری و تغییردر وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر نرمال شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران

استاد راهنما :
دکتر قدرت اله طالب نیا

استاد مشاور:
دکتر پیمان غفاری

نگارش:
سحر علی بخشی

تابستان 1390

Islamic Azad University
Arak Branch

Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis

Subject:
An Investigation of Relationship betwnen accounting conservatism ,change in cash holdings and Abnormal Return in Tehran Exchange Stock

Thesis Advisor:
G.A.Talebnia Ph.D.

Consulted by:
P.Ghaffari Ph.D.

By:
Sahar Alibakhshy

Summer 2011
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده مدیریت، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش: حسابداری

عنوان:
بررسی ارتباط میان محافظه کاری حسابدارای و نگهدداری وجه نقد با بازده غیر عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار

نگارش:
سحر علی بخشی
تابستان 1390

هیات داوران:
1- استاد راهنما: دکتر قدرت اله طالب نیا
2- استاد مشاور: دکتر پیمان غفاری
3- استاد داور: دکتر مجید زنجیردار
4- مدیر گروه تخصصی: دکتر مجید زنجیردار

سپاسگزاری:
سپاس ایزد منان را که توفیق فراگیری علم را برمن عطا فرمود و مرا در کوران مشکلات و سختی ها یاری نمود، تا این رساله را با موفقیت به پایان برسانم.
در طول دوران تحصیلی و تهیه این پایان نامه از راهنمایی ها و مساعدت های اساتید و سروران عزیزی بهره برده ام که در اینجا لازم است از همه ایشان مراتب سپاس قلبی و تشکر خالصانه خود را داشته باشــــم.
از استادان ارجمند و مهربانم جناب آقای دکتر قدرت اله طالب نیا استاد راهنما و همچنین جناب آقای دکتر پیمان غفاری استاد مشاور ، صمیمانه تشکر مینمایم و برایشان توفیقات روز افزون در خدمات علمی و فرهنگی و آموزشی آرزو میکنم .
هم چنین تشکر ویژه دارم از مدیریت پژوهش دانشکده سرکار خانم کیوانفر و از خداوند متعال موفقیتهای بزرگتر در زندگی را برایشان آرزومندم.
" پدر و مادر عزیزم که توفیق خود را نتیجه راهنمایی ها ، زحمات، فداکاریها و دعای خیر ایشان می دانم و همچنین خواهر نازنینم که با صبر و حوصله مرا در تهیه و تنظیم این رساله یاری دادند. باشد که قطره ای از دریای بی کران محبت هایشان را سپاس گفته باشم. "

تقدیم به :

همسر مهربانم

چکیده: 1
مقدمه: 2
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 4
2-1 تاریخچه مطالعاتی 5
3-1 بیان مسئله تحقیق 7
4-1 چارچوب نظری 8
5-1 فرضیه های تحقیق 10
6-1 اهداف تحقیق 10
7-1 اهمیت و ضرورت تحقیق 11
8-1 قلمرو تحقیق 12
1-8-1 قلمرو مکانی تحقیق 12
2-8-1 قلمرو زمانی تحقیق 12
3-8-1 قلمرو موضوعی تحقیق 12
9-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات کلیدی 12
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه 15
2-2-مبانی نظری تحقیق- بخش اول: 16
1-2-2 اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی 16
2-2-2 عمده ترین اهداف گزارشگری مالی 16
3-2-2 ارتباط وجه نقد با سود 17
4-2-2 سود(کیفیت حسابداری) به عنوان وسیله ای برای پیش بینی 18
5-2-2 ارتباط بین اهداف حسابداری و وجه نقد 19
6-2-2 اهمیت فوق العاده جریان های نقدی عملیاتی 20
7-2-2 تاریخچه صورت وجه نقد 20
8-2-2 وجه نقد و چارچوب نظری 23
9-2-2 حرکت به سوی جریان های نقدی 24
10-2-2 مدیریت نقدینگی ، توانایی واریز بدهی ها و انعطاف پذیری 25
11-2-2 اهمیت جریان های نقدی 26
3-2 بخش دوم مبانی نظری تحقیق- محافظه کاری 28
1-3-2. تعریف محافظه کاری 28
2-3-2 . جایگاه محافظه کاری در استانداردهای حسابداری 30
3-3-2 . احتیاط 30
4-3-2. معیارهای ارزیابی محافظه کاری 31
1-4-3-2. معیارهای خالص دارایی ها 31
2-4-3-2. معیارهای سود و اقلام تعهدی 31
3-4-3-2. معیارهای رابطه سود و بازده سهام 32
5-3-2. تقسیم انواع محافظه کاری 33
1-5-3-2. محافظه کاری مشروط: (محافظه کاری سود و زیانی- محافظه کاری از پیش تعیین شده) 33
2-5-3-2. محافظه کاری نامشروط (محافظه کاری ترازنامه ای- محافظه کاری آینده نگر) 34
6-3-2.روش های اندازه گیری محافظه کاری: 34
1-6-3-2. روش ها اندازه گیری محافظه کاری مشروط 34
2-6-3-2 روش های اندازه گیری محافظه کاری نامشروط 37
4-2. بخش سوم بازده و بازده غیر منتظره 38
1-4-2.بازده 38
2-4-2.روش های محاسبه بازده سهامداران 39
3-4-2. بازده مورد انتظار 43
4-4-2.بازده مورد انتظار پرتفولیو 43
5-4-2 بازده غیرعادی سهام 45
6-4-2 تئوری بازار کارا 48
7-4-2 تاثیر کارایی: عدم قابلیت پیش بینی 49
8-4-2 نقاط ضعف نظریه بازار کارا 49
9-4-2 پاسخ نظریه بازار کارا 50
10-4-2 بازار چطور کارا می شود؟ 51
11-4-2 درجات کارایی 51
5-2بخش پنجم: پیشینه تحقیق 51
1-5-2 تحقیقات خارجی: 52
2-5-2 تحقیقات داخلی 56
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
1-3 مقدمه 60
2-3 روش تحقیق 60
3-3 فرضیات تحقیق 61
4-3 جامعه مطالعاتی و نمونه آماری 62
5-3 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر های تحقیق: 63
6-3 روش های جمع آوری اطلاعات 67
7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 67
1-7-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی: 68
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه‏ 75
2-4 شاخص های توصیفی متغیرها 75
3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق 77
1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 78
2-3- 4 خلاصه تجزیه و تحلیل ها به تفکیک هر فرضیه به شرح ذیل بیان می شود 78
1-2-3-4-تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اول 78
2-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه دوم: 82
3-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه سوم 88
4-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه چهارم 90
5-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه پنجم 92
6-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ششم 94
7-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه هفتم 96
8-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه هشتم 98
8-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه نهم 100
9-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه دهم 102
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 مقدمه 108
2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها 109
1-2-5 نتایج فرضیه اول 109
2-2-5 نتایج فرضیه دوم 109
3-2-5 نتایج فرضیه سوم 110
4-2-5 نتایج فرضیه چهارم 110
5-2-5 نتایج فرضیه پنجم 111
6-2-5 نتایج فرضیه ششم 111
7-2-5 نتایج فرضیه هفتم 112
8-2-5 نتایج فرضیه هشتم 112
9-2-5 نتایج فرضیه نهم 113
10-2-5 نتایج فرضیه دهم 113
3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق 114
4-5 پیشنهادها 114
1-4-5 پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش 114
2-4-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی 115
5-5 محدودیت های تحقیق 115
پیوست ها
پیوست الف :جدول مربوط به صنایع و نام شرکت های نمونه آماری 118
منابع و ماخذ
منابع فارسی: 122
منابع لاتین: 124
چکیده لاتین 128

جدول شماره(1-4): شاخص های توصیف کننده متغیرهای تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (آماری) 76
جدول شماره (2-4 ) آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) برای متغیر وابسته(بازده غیر عادی) تحقیق 78
جدول شماره (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 79
جدول شماره (4-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 80
جدول شماره (5-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 80
جدول شماره (6-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی 82
جدول شماره (7-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی 83
جدول شماره (8-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی 84
جدول شماره (9-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده، محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 86
جدول شماره (10-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده، محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 87
جدول شماره (11-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده، محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 87
جدول شماره 12-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در سود بر ضرایب مدل رگرسیون 89
جدول شماره 13-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر ضرایب مدل رگرسیون 91
جدول شماره 14-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر ضرایب مدل رگرسیون 93
جدول شماره 15-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی بر ضرایب مدل رگرسیون 95
جدول شماره 16-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در سود سهام پرداختی بر ضرایب مدل رگرسیون 97
جدول شماره 17-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر اندازه شرکت بر ضرایب مدل رگرسیون 99
جدول شماره 18-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر ضرایب مدل رگرسیون 101
جدول شماره 19-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر اهرم مالی بر ضرایب مدل رگرسیون 103
جدول شماره20-4 : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین همه متغیر های مدل 104
جدول شماره 21-4. خلاصه یافته های رگرسیون چندگانه به روش Enter 105

نمودار( 1-2 )همبستگی کاملاً منفی 44
نمودار( 2-2) همبستگی کاملاً مثبت 44
نمودار( 3-2 )همبستگی صفر و عدم همبستگی 44
نمودار (1-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون بین برای متغیرهای محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 81
نمودار (2-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون بین برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی 85

چکیده:
محافظه کاری به عنوان یکی از اصول محدودکننده حسابداری، سال ها است که مورد استفاده حسابداران قرار می گیرد و علی رغم انتقادات فراوان بر آن، همواره جایگاه خود را در میان سایر اصول حسابداری حفظ نموده است . به طوری که می توان دوام و بقای محافظه کاری را در مقابل انتقادات وارده بر آن در طول سالیان طولانی گواهی بر مبانی بنیادین این اصل دانست. در این تحقیق ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها با بازده غیر عادی و همچنین تاثیر متغیر های تعدیل گر تغییر در سود، تغییر در دارایی های غیر نقدی، تغییر در هزینه بهره پرداختی، تغییر در سود سهام پرداختی، اندازه شرکت، اهرم مالی و میزان وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاریهای کوتاه مدت مورد بررسی قرار گرفت. دوره زمانی تحقیق 4 سال و از سال 1385 تا 1388 انتخاب و آزمون فرضیه ها با نرم افزارSPSS و به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از این است که تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها ارتباط مثبت و معنی داری با بازده غیر عادی دارد و همچنین محافظه کاری حسابداری ارتباط مستقیم و منفی معنی دار با بازده غیر عادی دارد. از دیگر نتایج این تحقیق می توان به این نکته اشاره کرد که متغیر های تغییر در سود، تغییر در مخارج تحقیق و توسعه، تغییر در سود سهام پرداختی، اندازه شرکت و وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر روابط میان محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار هستند.

مقدمه:
در دنیای سرمایه گذاری امروز تصمیم گیری شاید مهمترین بخش از فرایند سرمایه گذاری باشد که طی آن سرمایه گذاران در جهت حداکثر کردن منافع و ثروت خویش نیازمند اتخاذ بهینه ترین تصمیمات می باشند. در این ارتباط مهمترین عامل فرایند تصمیم گیری اطلاعات است. اطلاعات می تواند بر فرایند تصمیم گیری تاثیر بسزایی داشته باشد. زیرا موجب اخذ تصمیمات متفاوت در افراد متفاوت می شود. در بورس اوراق بهادار نیز تصمیمات سرمایه گذاری متاثر از اطلاعات است. نظریه پردازان بازارهای اوراق بهادار ،گزارشگری مالی را مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران می دانند. به همین دلیل یکی از اهداف حسابداری و تهیه صورتهای مالی فراهم کردن اطلاعات به منظور تسهیل تصمیم گیری است.
مدیران به عنوان مسئول تهیه صورت های مالی با وقوف کامل بر وضعیت مالی شرکت و با برخورداری از سطح آگاهی بیشتر نسبت به استفاده کنندگان صورت های مالی، به طور بالقوه سعی دارند که تصویر واحد تجاری را مطلوب جلوه دهند . برای مثال ممکن است از طریق منظور نمودن هزینه های یک دوره به عنوان دارایی، باعث کاهش هزینه ها و گزارش سود بیشتر در صورت های مالی شوند . همچنین ممکن است دارایی ها و سرمایه واحد تجاری بیشتر از میزان واقعی گزارش گردد . نتیجه کلی این عملیات چنین خواهد بود که تصویر واحد تجاری بهتر از وضعیت واقعی به نظر می رسد و انگیزه تزریق سرمایه و منابع مالی از طریق افراد برون سازمانی به شرکت افزایش می یابد . در چنین شرایطی اصول و رویه های حسابداری به پشتوانه مراجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری، با هدف متعادل کردن خوش بینی مدیران، حمایت از حقوق ذی نفعان و ارائه منصفانه صورت های مالی، مفهوم محافظه کاری را به کار می برند. محافظه کاری که بر اعمال احتیاط در شناسایی و اندازه گیری درآمدها و دارایی ها دلالت دارد، یکی از مهم ترین میثاق های محدود کننده صورت های مالی به شمار می رود.
طی سال ها تحقیقات زیادی در رابطه با ارتباط و تاثیر محافظه کاری حسابداری بر متغیر های مالی و غیر مالی صورت گرفته است اما تحقیقات کمی در مورد ارتباط محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها با بازده غیر عادی آنها انجام شده است. این تحقیق در صدد آن است که ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی شرکتها را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد.

فصل اول
کلیات تحقیق

1-1 مقدمه
با توجه به جنبه های اقتصادی اطلاعات،گزارشگری مالی و سیستم حسابداری نقش حیاتی را در بازار سرمایه ایفا می کند. هدف اصلی گزارشگری مالی تامین نیازهای اطلاعاتی سرمایه گذاران است. سرمایه گذاران و استفاده کنندگان با استفاده از اطلاعات حسابداری عملکرد آتی شرکت را پیش بینی و از آن برای ارزش گذاری شرکت استفاده می کنند.
فلتهام و اوهلسون1( 1995) یکی از عوامل کلیدی ارزیابی شرکت را محافظه کاری در گزارشگری دارایی های عملیاتی عنوان نمودند ،تعدادی از پژوهشگران تاثیر محافظه کاری بر ارزش شرکت را مورد بررسی قرار دادند. گیولی و هین2 (2000)در پژوهشی نشان دادند که شناخت زیان نسبت به سود زودتر انجام می شود و میزان محافظه کاری غیر شرطی افزایش یافته است.
هدف این پژوهش آن است که رابطه ی میان بازده با محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها را طی یک دوره 4 ساله بررسی کند. اهمیت پژوهش این است که به گونه تجربی به تحلیلگران مالی، سرمایه گذاران ، مدیران و سایر استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری نشان میدهد که محافظه کاری حسابداری می تواند بر عملکرد شرکت اثرگذار باشد. به عبارت دیگر در تجزیه و تحلیل اطلاعات حسابداری باید به میزان محافظه کاری نهفته در آن توجه نمود. در نهایت این پژوهش، اهمیت محافظه کاری را در ارزیابی عملکرد شرکت ها مشخص می نماید.
در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم؛ سپس به تعریف موضوع تحقیق پرداخته و در ادامه به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف کلی و ویژه بیان می کنیم. چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سوال و موضوع تحقیق بوده است، در این فصل آورده شده و در ادامه به فرضیه های تحقیق و مدل تحلیلی نیز اشاره شده است.

2-1 تاریخچه مطالعاتی
ردیف
محققان
سال تحقیق
موضوع تحقیق
نتیجه تحقیق
1
استوبر 3
1996
بررسی محافظه کاری با استفاده از نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام
معرفی نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام به عنوان معیاری برای اندازهگیری محافظه کاری.
2
باسو 4
1997
بررسی محافظه کاری با استفاده از واکنش سود نسبت به اخبار خوب و بد
معرفی معیار عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری ازمحافظه کاری.
3
پوپ و والکر5
1999
بررسی محافظه کاری در میان شرکت های انگلیسی و امریکایی
محافظه کاری در میان شرکتهای امریکایی بیشتر از شرکتهای انگلیسی است.
4
گیولی و هاین 6
2000
بررسی تغییرات سود، جریانهای نقدی و
اقلام تعهدی

معرفی اقلام تعهدی انباشته شده به عنوان معیاری برای اندازهگیری محافظه کاری.
5
السی و اهارو
2001
بررسی رابطه میان اطلاعات و هزینه سرمایه
سرمایه گذاران برای نگهداری سهام در شرایطی که اطلاعات خصوصی وجود داشته باشد نرخ بازده بالاتری را تقاضا می نمایند
6

بال 7
2001
بررسی رابطه محافظه کاری با انگیزههای منفعت جویانه مدیران که باعث زیان شرکت میگردد .
محافظه کاری به عنوان ساز و کاری اثر بخش باعث کاهش انگیزههای منفعت جویانه مدیران میشود.
7
فرانسیس و لافوند8
2004
بررسی رابطه هزینه سرمایه و ویژگی های کیفی سود
با افزایش ویژگی های کیفی سود ،هزینه سرمایه کاهش می یابد.
8
فرانسیس ، لافوند9، اولسون واسچیپر
2004
بررسی رابطه بین هزینههای سرمایه با ویژگیهای سود از جمله محافظه کاری
بین هزینههای سرمایه و مطلوبیت ویژگیهای سود،از جمله محافظه کاری رابطه منفی وجود دارد.

9
احمد و دوئلمن10
2005
بررسی رابطه بین محافظه کاری و راهبری شرکتی با توجه به ترکیب اعضای هیات مدیره
بین درصد مدیران خارجی و راهبری شرکتی با محافظه کاری رابطه مثبت وجود دارد
10
بال و شیواکومار
2005
بررسی محافظهکاری در میان شرکت های سهامی خاص و سهامی عام
محافظهکاری در میان شرکتهای سهامی خاص کمتر از
شرکتهای سهامی عام است .
11
فرانکل و رویچوداری
2005
بررسی رابطه بین محافظه کاری و اهرمهای مالی
بین محافظه کاری و اهرمهای مالی رابطه مثبت وجود دارد .
12
لارا11
2005
بررسی رابطه بین محافظه کاری و راهبری شرکتی
بین محافظه کاری و راهبری شرکتی رابطه مثبت وجود دارد .

13
لامبرت،لویز و ورشام
2006
اطلاعات حسابداری ، افشاء و هزینه سرمایه
بین افزایش اطلاعات و افشای حسابداری و هزینه سرمایه رابطه منفی معنی داری وجود دارد.
14
بیتی ، وبر و یو
2006
بررسی رابطه بین محافظهکاری و استقراض شرکت
بین محافظه کاری و استقراض شرکت رابطه مثبت وجود دارد .
15
لافوند و واتز12
2006
بررسی رابطه عدم تقارن اطلاعاتی و محافظه کاری در گزارشگری مالی
محافظه کاری به عنوان واکنشی متوازن نسبت به عدم تقارن اطلاعاتی سرمایه گذاران آگاه و ناآگاه است.
16
لارا،اساماوپنالوا13
2007
بررسی رابطه محافظه کاری و هزینه سرمایه
رابطه محافظه کاری و هزینه سرمایه منفی است .
17
لوئیس14
2009
بررسی رابطه محافظه کاری و وجه نقد نگهداری شده و عملکرد شرکت
محافظه کاری حسابداری بر رابطه میان وجه نقد نگهداری شده و عملکرد عملیاتی آتی شرکت تاثیر مثبت دارد.
17
گری ماری وفرانک 15
2010
بررسی رابطه بین محافظهکاری و ریسک ورشکستگی
بین محافظه کاری و ریسک ورشکستگی رابطه منفی وجود دارد .

3-1 بیان مسئله تحقیق
مدیران به عنوان مسئول تهیه صورت های مالی با وقوف کامل بر وضعیت مالی شرکت و با برخورداری از سطح آگاهی بیشتر نسبت به سایراستفاده کنندگان صورت های مالی، به طور بالقوه سعی دارند که تصویر واحد تجاری را مطلوب جلوه دهند . برای مثال ممکن است از طریق منظور نمودن هزینه های یک دوره به عنوان دارایی، باعث کاهش هزینه ها و گزارش سود بیشتر در صورت های مالی شوند . همچنین ممکن است دارایی ها و سرمایه واحد تجاری بیشتر از میزان واقعی گزارش گردد . نتیجه کلی این عملیات چنین خواهد بود که تصویر واحد تجاری بهتر از وضعیت واقعی به نظر می رسد و انگیزه تزریق سرمایه و منابع مالی از طریق افراد برون سازمانی به شرکت افزایش می یابد.
در چنین شرایطی اصول و رویه های حسابداری به پشتوانه مراجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری، با هدف متعادل کردن خوش بینی مدیران، حمایت از حقوق ذی نفعان و ارائه منصفانه صورت های مالی، مفهوم محافظه کاری را به کار می برند(کردستانی ،1387، 91).
محافظه کاری به عنوان یکی از اصول محدودکننده حسابداری، سال ها است که مورد استفاده حسابداران قرار می گیرد و علی رغم انتقادت فراوان بر آن، همواره جایگاه خود را در میان سایر اصول حسابداری حفظ نموده است . به طوری که می توان دوام و بقای محافظه کاری در مقابل انتقادات وارده بر آن در طول سالیان طولانی را گواهی بر مبانی بنیادین این اصل دانست . همچنین می توان از محافظه کاری به عنوان مکانیزمی نام برد که اگر به درستی اعمال شود، منجر به حل بسیاری از مسایل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی خواهد شد که به طور کلی از شکاف روز افزون بین مدیران و تامین کنندگان منابع مالی واحدهای تجاری ناشی می شود . با توجه به اهمیت نقش محافظه کاری، نیاز به معیارهایی برای سنجش دقیق آن در گزارشگری مالی ضروری به نظر می رسد.
با توجه به موارد ذکر شده در بالا سوالات اساسی زیر قابل طرح می باشند:
1- آیا ارتباطی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
2- آیا ارتباطی بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده شرکت ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد یا خیر؟
طی سال ها تحقیقات زیادی در رابطه با ارتباط و تاثیر محافظه کاری حسابداری بر متغیر های مالی و غیر مالی صورت گرفته است، اما تحقیقات کمی در مورد ارتباط محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها با بازده غیر عادی آنها انجام شده است. لذا در این تحقیق ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها با بازده غیر عادی و همچنین تاثیر متغیر های تعدیل گر تغییر در سود، تغییر در دارایی های غیر نقدی، تغییر در هزینه بهره پرداختی، تغییر در سود سهام پرداختی، اندازه شرکت، اهرم مالی و میزان وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاریهای کوتاه مدت مورد بررسی قرار می گیرد. این تحقیق در صدد آن است که ارتباط بین محافظه کاری حسابداری وتغییر درخالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی شرکتها مورد بررسی و مطالعه قرار دهد.

4-1 چارچوب نظری
باسو محافظه کاری را الزام به داشتن درجه بالایی از تائید برای شناخت اخبار خوب مانند سود، در مقابل شناخت اخبار بد مانند زیان تعریف می نماید . این تعریف محافظه کاری را از دیدگاه سود و زیان توصیف می نماید (باسو ،1997، 11) 16. اما تعریف دیگر از فلتهام و اوهلسون 17 تعریف محافظه کاری از دیدگاه ترازنامه است، بر اساس این دیدگاه، در مواردی که تردیدی واقعی در انتخاب بین دو یا چند روش گزارشگری وجود دارد، آن روشی باید انتخاب شود که کمترین اثر مطلوب را بر حقوق صاحبان سهام داشته باشد. تعریف سوم درباره محافظه کاری از گیولی و هین18 بر پایه دیدگاه ترکیبی ترازنامه و سود و زیان است. در دیدگاه سوم، محافظه کاری، یک مفهوم حسابداری است که منجر به کاهش سود انباشته گزارش شده از طریق شناخت دیرتر درآمد و شناخت سریع تر هزینه، ارزیابی پایین دارایی و ارزیابی بالای بدهی می شود . در این پژوهش از تعریف سوم برای محاسبه شاخص محافظه کاری استفاده شده است. دسته بندی دیگری برای تعریف محافظه کار ی از سوی رایان19 در سال 2006 ارائه شده است که عبارت است از محافظه کاری شرطی و محافظه کاری غیر شرطی . محافظه کاری شرطی، محافظه کاری است که توسط استانداردهای حسابداری الزام شده است. یعنی شناخت به موقع زیان در صورت وجود اخبار بد و نامطلوب و عدم شناخت سود در مواقع وجود اخبار خوب و مطلوب. مثلاً کاربرد قاعده اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش در ارزیابی موجودی کالا، نوعی محافظه کاری شرطی است. به این نوع محافظه کاری ، محافظه کاری سود و زیان و یا محافظه کاری گذشته نگر نیز می گویند. اما محافظه کاری غیر شرطی از طریق استانداردهای پذیرفته شده حسابداری، الزام نگردیده است. این نوع محافظه کاری،کمتر از واقع نشان دادن ارزش دفتری خالص دارایی ها به واسطه رویه های از پیش تعیین شده حسابداری است . این محافظه کاری ، به محافظه کاری ترازنامه و یا محافظه کاری آینده نگر نیز معروف است. کاربرد مفهوم محافظه کاری منافعی را در پی دارد. واتز20 (2003) دلایل کاربرد محافظه کاری را چنین بیان می دارد:
1. توجیه مالیاتی. شناسایی نامتقارن سودها و زیان ها، مدیر را در کاهش ارزش فعلی مالیات های پرداختنی و در نتیجه افزایش ارزش شرکت یاری می رساند. تعویق شناسایی درآمدها و تسریع شناسایی هزینه ها، مالیات های قابل پرداخت شرکت را به دوره های آتی منتقل می کند.
2. توجیه قراردادی. محافظه کاری از رفتار فرصت طلبانه مدیران (برای مدیریت سود شرکت) جلوگیری می کند و خطر اخلاقی را کاهش می دهد. رویه های حسابداری محافظه کارانه، مدیران را از خوش بینی بیش از حد در ارائه سود باز می دارد و طبعاً از پرداخت های اضافی (پاداش های اضافی) به مدیران جلوگیری می کند .این نقش محافظه کاری، همانند نقشی است که در محدود نمودن و جلوگیری از پرداخت اضافی سود سهام به سهامداران ایفا می کند. بنابراین، انگیزه ای را برای مدیران ایجاد می نماید که از پذیرش پروژه هایی با خالص ارزش فعلی منفی بپرهیزند در نتیجه، تضاد منافع و هزینه های نمایندگی بین افراد داخلی و خارجی شرکت کاهش می یابد.
3. توجیه حقوقی . در سال های اخیر دعاوی سهامداران، توجیهی برای محافظه کاری شده است . در مواردی که با بیش از واقع نشان دادن سود و خالص دارایی ها، مدیران پاداش های بیشتری دریافت می دارند، احتمال اقامه دعوای حقوقی زیاد است . محافظه کاری با جلوگیری از بیش از واقع نشان دادن خالص دارایی ها از هزینه های اقامه دعوی توسط سهامداران جلوگیری می کند.
4. توجیه سیاسی. محافظه کاری سد محکمی بر سر راه انتقاد به استاندارد گذاران است، زیرا استاندارد گذاران در صورت ارائه بیش از واقع خالص دارایی ها نسبت به ارائه کمتر آن، بیشتر مورد انتقاد قرار می گیرند. به این ترتیب، هزینه های سیاسی آنها نیز با محافظه کاری کاهش می یابد.
در این تحقیق ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها با بازده غیر عادی مورد بررسی قرار می گیرد.

5-1 فرضیه های تحقیق
فرضیه اول: بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
فرضیه دوم: بین تغییر در خالص وجه نگهداری شده در شرکت ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
فرضیه سوم: تغییر در سود شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه چهارم: تغییر در دارایی های غیر نقدی شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه پنجم: تغییر در مخارج تحقیق و توسعه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه ششم: تغییر در هزینه بهره پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه هفتم: تغییر در سود سهام پرداختی به سهامداران عادی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه هشتم: اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه نهم: وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه دهم: اهرم مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.

6-1 اهداف تحقیق
اهداف تحقیق حاضر بر اساس تقسیم بندی اهداف به اهداف کلی، فرعی و سایر اهداف به شرح زیر قابل طبقه بندی می باشد:
هدف کلی: کمک به مدیران و سرمایه گذاران جهت تصمیم گیری از طریق بررسی و مطالعه ارتباط میان محافظه کاری حسابداری وتغییر در خالص وجه نقد نگه داری شده با بازده غیر عادی سهام در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
اهداف فرعی: این تحقیق تلاش دارد ضمن بررسی ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ، تاثیر متغیر های بالقوه تاثیر گذار در این ارتباط از قبیل تغییر سود، تغییر دارایی های غیر نقدی،تغییر در مخارج تحقیق و توسعه، تغییر در هزینه بهره پرداختی، تغییر در سود سهام پرداختی ، سود قبل از اقلام غیر مترقبه و اندازه شرکت را بر روابط فوق بسنجد.
سایر اهداف: امید است با استفاده از نتایج این پژوهش سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی که قصد سرمایهگذاری کوتاه مدت و بلند مدت دارند، بتوانند سهامهایی که دارای بازده بالقوه بیشتری هستند را انتخاب کنند. همچنین از دیگر اهداف این تحقیق می توان به کمک به سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی برای فهم بیشتر عناصر صورت های مالی اشاره کرد.

7-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
اهداف گزارشگری مالی و مبانی حسابداری ایجاب می کند، اطلاعاتی که گزارشگری مالی فراهم می آورد از ویژگیهای معینی برخوردار باشد. در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران از این ویژگی ها با عنوان خصوصیات کیفی یاد شده است. یکی از این خصوصیات محافظه کاری است که از آن با عنوان احتیاط یاد شده است )مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی، 1385 ، 49).
این پژوهش به بررسی ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد .
محققان طی پژوهش های مختلف به بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و متغیر های مالی و غیر مالی پرداخته اند، اما تحقیقات کمی به بررسی رابطه بین محافظه کاری و عملکرد شرکت پرداخته اند.اهمیت تحقیق حاضر در کشف ارتباط بین محافظه کاری حسابداری وتغییر در وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر نرمال شرکت ها و همچنین عوامل تاثیر گذار بر این رابطه به منظور کمک به استفاده کنندگان از صورت های مالی در اتخاذ تصمیمات بهینه می باشد .

8-1 قلمرو تحقیق
قلمرو تحقیق چهارچوبی را فراهم می نماید تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.

1-8-1 قلمرو مکانی تحقیق
این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (بازار سرمایه ایران) را مورد بررسی قرار می دهد .

2-8-1 قلمرو زمانی تحقیق
دوره زمانی این پژوهش با توجه به در دسترس بودن اطلاعات مربوط به متغیر های تحقیق و محدودیت های هزینه و زمان ، 4 ساله و از ابتدای سال 1385 تا انتهای سال 1388 است.
3-8-1 قلمرو موضوعی تحقیق
در این پژوهش ، بررسی ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی مورد کنکاش قرار می گیرد و در حوزه مدیریت سرمایه گذاری قابل بحث است.

9-1 تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق:
محافظه کاری حسابداری21 : از دیدگاه تهیه کنندگان صورت های مالی، محافظه کاری به عنوان کوششی برای انتخاب روشی از روش های پذیرفته شده ی حسابداری است که به یکی از نتایج شناخت کندتر درآمد فروش، شناخت سریع تر هزینه، ارزش یابی کمتر دارایی ها، و یا ارزشیابی بیشتر بدهی ها منتج شود (شباهنگ،1382،54)
محافظه کاری نامشروط 22 : محافظه کاری نا مشروط(پیش رویدادی) از به کار گیری آن دسته از استانداردهای حسابداری ناشی می شود که سود را به گونه ای مستقل از اخبار اقتصادی جاری، می کاهند. شناسایی بدون درنگ مخارج تبلیغات و تحقیق و توسعه به عنوان هزینه، حتی در صورتی که جریان های نقدی آتی مورد انتظار آنها مثبت باشد، از این نوع است (رایان، 2006، 4) 26.
محافظه کاری مشروط27 : محافظه کاری مشروط( پس رویدادی) به مفهوم شناسایی به موقع تر اخبار بد نسبت به اخبار خوب در سود است. قاعده ی اقل بهای تمام شده یا ارزش بازار، حذف سرقفلی در پی انجام آزمون کاهش ارزش و شناسایی نامتقارن زیان های احتمالی در مقابل سودهای احتمالی، از این نوع هستند.(پای و همکاران، 2008، 57) 28.
بازده غیر عادی29: به عنوان تفاوت میان بازده واقعی شرکت با بازده مورد انتظار یا بازده کل بازار می باشد(کوتاری ، 2001، 6)30.
تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده: به عنوان میزان افزایش یا کاهش در مقدار وجه نقد موجود در شرکت(اعم از صندوق و حساب بانکی) در پایان سال نسبت به مانده مذکور در ابتدای سال می باشد. (دیتمار و اسمیت، 2007، 602)31.

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 مقدمه
محافظه کاری حسابداری باعث به منفعت رسانیدن سرمایه گذاران می گردد، چرا که باعث تعدیل مشکلات بنگاه در ارتباط با تصمیم گیری های سرمایه گذاری مدیران، افزایش کارایی قراردادها، سهولت نظارت بر مدیران و کاهش دعوی حقوقی می گردد. این مزایای محافظه کاری باعث کاهش اثرات منفی ناشی از نتایج این واقعیت می شود که اشخاص وابسته به شرکت دارای عدم تقارن اطلاعاتی هستند .محافظه کاری علائم هشدار سریع برای سهامداران فراهم می نماید چرا که باعث انتقال سریع اخبار بد می گردد . محافظه کاری که بر اعمال احتیاط در شناسایی و اندازه گیری درآمد و دارایی ها دلالت دارد، یکی از مهم ترین میثاق های محدود کننده صورت های مالی به شمار می رود. در بیانیه ی مفهومی شماره دو هیئت تدوین استانداردهای حسابداری آمریکا محافظه کاری به عنوان "واکنش محتاطانه نسبت به عدم اطمینان به منظور مطمئن شدن از در نظر گرفتن ماهیت عدم اطمینان و ریسک در شرایط تجاری، به اندازه ی کافی" تعریف شده است . گرچه محافظه کاری به طور وسیعی بر ارزش دفتری خالص دارایی ها و سود خالص تاثیر می گذارد، ولی حسابداران اغلب بر شیوه های محدودی از محافظه کاری تمرکز می نمایند. برای مثال انتخاب روش استهلاک تسریعی در مقابل روش خط مستقیم، هزینه کردن بلادرنگ مخارج تحقیق و توسعه، استفاده از قاعده ی اقل بهای تمام شده و خالص ارزش بازار در رابطه با موجودی کالا، از جمله روش های انتخابی حسابداری محافظه کارانه هستند. با این حال پژوهش های تجربی معمولاً بر محدوده های وسیع تری از محافظه کاری تکیه می کنند که منعکس کننده ی تاثیر تجمیعی تصمیمات حسابداری مورد استفاده توسط مدیران، شامل مفروضات و برآوردهای حسابداری و انتخاب رویه های حسابداری است (احمد و دلمن،2007،158) 32.
در این تحقیق رابطه بین محافظه کاری حسابداری به عنوان یکی از ویژگی های اطلاعات مالی و تغییر در میزان وجه نقد شرکت با بازده غیر نرمال شرکتها بررسی شده است .
هدف اصلی در فصل حاضر، بیان موضوعی و مبانی نظری تحقیق می باشد. همچنین در بخش دوم این فصل، پیشینه ای از تحقیقات صورت گرفته در داخل و خارج از کشور ارایه می گردد.
2-2-مبانی نظری تحقیق- بخش اول:
1-2-2 اطلاعات حسابداری و گزارشگری مالی
اطلاعات حسابداری مدیریت معمولاً برای استفاده کنندگان داخلی مثل کارکنان و مدیران واحد های تجاری مفید است و اطلاعات حسابداری مالی برای گروه های ذینفع خارج از واحد های تجاری مانند سهامداران ،بانک ها ،سایر اعتباردهندگان و نهادهای دولتی فراهم می گردد.
سهامدارانی که سرمایه شرکت را تامین کرده اند علاقمند به نحوه کار و آگاهی از نتایج عملیات شرکت هستند، اگر آنها قصد فروش سهام خود را داشته باشند باید بتوانند بر مبنای اطلاعات حسابداری مالی ارزش واقعی سهام خود را برآورد کنند.اگر شرکت قصد وام گرفتن داشته باشد بانک یا دیگر اعتبار دهندگان باید بتوانند وضعیت اقتصادی شرکت را ارزیابی کنند. آن بخش از حسابداری که با پردازش و گزارش اطلاعات مالی برای تامین نیازها و خواسته های استفاده کنندگان برون سازمانی و فراهم کردن مبانی لازم برای تصمیم گیری آنان سر و کار دارند اصطلاحاً حسابداری و گزارشگری مالی نامیده می شوند (زاهدی ،11،1386).

2-2-2 عمده ترین اهداف گزارشگری مالی
هدف اصلی گزارشگری مالی بیان رویدادهای اقتصادی موثر بر وضعیت و عملکرد واحد تجاری برای استفاده کنندگان برون سازمانی جهت کمک به آنان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی است ابزار انتقال این اطلاعات به اشخاص مزبور عمدتاً صورت های مالی است که محصول نهایی فرآیند حسابداری و گزارشگری مالی محسوب می شود. اصول پذیرفته شده حسابداری تهیه سه گزارش را الزامی می سازد: ترازنامه،سود و زیان و صورت جریان های نقدی.
اهداف عمده حسابداری و گزارشگری مالی برون سازمانی عبارتند است از:
1- گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را فراهم سازد که برای تصمیم گیرندگان و اعتباردهندگان فعلی و بالقوه و سایر استفاده کنندگان در تصمیم گیری های سرمایه گذاری و اعطای اعتبار و سایر تصمیمات مشابه ، مفید واقع شود.
2- گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را فراهم سازد که سرمایه گذاران ، اعتباردهندگان و سایرین را در ارزیابی امکان دسترسی به میزان وجوه و همچنین ارزیابی ،زمان بندی و ابهام در مورد چشم انداز آتی جریان وجوه نقد به واحد تجاری ،کمک کند.برآورد انتظارات سرمایه گذاران در واحد تجاری یا اعطای اعتبار به آن یا سایر موارد ، به شدت به دور نمای نقدینگی آتی واحد های تجاری بستگی دارد.
3- گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را در مورد منابع اقتصادی واحد تجاری،حقوق نسبت به منابع مزبور (تعهدات واحد تجاری در مورد انتقال منابع به سایر اشخاص یا صاحبان سهام ) و اثرات رویدادها و شرایطی که منابع و حقوق مزبور را تغییر می دهد،فراهم آورد.
4- در نهایت بایستی ،منعکس کننده دستاوردهای مالی واحد تجاری طی یک دوره مالی می باشد (عالی ور ،43،1380).
هدف شماره (1) فوق در برگیرنده کلیه اطلاعات حسابداری می شود، اما سایر اهداف هر کدام بیانگر یک نوع از صورت های مالی می باشد.هدف (2) بیانگر انتظار از صورت جریان نقدی عملیاتی ،هدف شماره (3) مربوط به ترازنامه و هدف شماره (4) مربوط به صورت سود و زیان است.
از آنجایی که یکی از اهداف حسابداری و تهیه صورت های مالی ، فراهم کردن اطلاعات سودمند به منظور تسهیل تصمیم گیری است، یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری،نیز سودمندی در پیش بینی است.معیار ارزش پیش بینی ،احتمال وجود ارتباط بین رویدادهای اقتصادی مورد علاقه تصمیم گیرنده و متغیر های پیش بینی کننده می باشد.این مفهوم از مدل های ارزشیابی سرمایه گذاری استخراج شده است،که اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیم گیری سودمند باشد باید امکان پیش بینی بعضی از رویدادهایی را فراهم کند که به عنوان داده های ورودی مدل های تصمیم گیری استفاده می شود.
برای تحقق اهداف حسابداری و گزارشگری مالی باید اطلاعات بسیار متنوعی درباره واحدهای تجاری فراهم آید که این مستلزم تهیه و ارائه چندین صورت مالی است.به بیان دیگر،اهداف گزارشگری مالی ایجاب می کند که مجموعه کاملی از چندین صورت مالی مجزا و در این حال مرتبط با یکدیگر ،ارائه شود.
هر یک از صورتهای مالی اساسی به طور جداگانه و همچنین صورتهای مالی اساسی ،در مجموع،در تحقق اهداف گزارشگری مالی نقش دارند. علاوه بر این نقش ، نقش اجزای متشکل هر یک از صورت های مالی اساسی را در تامین اهداف مزبور نباید نادیده گرفت.

3-2-2 ارتباط وجه نقد با سود
در تحلیل نهایی ، جریان های ورود و خروج وجه نقد از واحد های انتفاعی ، اصولی ترین رویدادهایی است که اندازه گیری های حسابداری بر آن مبتنی می باشد و قاعدتاً سرمایه گذاران و اعتباردهندگان بر مبنای آن تصمیم گیری می کنند.
وجه نقد در ارتباط با سرمایه و سود به این دلیل حایز اهمیت است که معرف قدرت خریدی است که می توان در اقتصاد بازار به اشخاص یا موسسات دیگر انتقال داد تا به مصرف تهیه کالاها و خدمات مورد نیاز خود برسانند.
بنابراین ، بسیاری از اندازه گیری های حسابداری بر گردش وجوه نقد در گذشته ، حال و انتظارات آینده مبتنی می باشد. درآمد فروش معمولاً بر مبنای وجوه نقد خالصی اندازه گیری می شود که انتظار می رود از فروش کالاها یا خدمات تحصیل گردد. هزینه ها نیز معمولاً بر مبنای وجوه نقد پرداخت شده برای تحصیل کالاها و خدمات مورد استفاده واحد انتفاعی اندازه گیری می شود.بر اساس حسابداری تعهدی می توان بخش از دریافت ها یا پرداخت های نقدی آتی را به دوره جاری تخصیص داد یا بخشی از دریافت ها یا پرداخت های نقدی گذشته را به دوره جاری یا دوره های آتی انتقال داد (شباهنگ ،86،1382).
توسعه حسابداری بر گزارشگری مالی از زمانی آغاز شد که صاحبان کسب و کار، اموال خود و به کار گیری آن ها را در اختیار افراد دیگر گذاشتند این افراد به عنوان امانت دار و مباشر اداره امور و منابع اقتصادی را بر عهده گرفتند و در نتیجه موظف به گزارشگری درباره آنها شدند.
بدیهی است گسترش واحدهای اقتصادی منابع بیشتری را طلب می کرد و از آن رو این واحدها ناگزیر به دریافت اعتبار شدند . اعتباردهندگان بر خلاف صاحبان کسب و کار نمی توانستند از طریق انتخاب مباشر در فعالیت های اقتصادی نقش موثر و اساسی داشته باشند.
لذا همواره بیم آن می رفت که مدیران بر حفظ موقعیت خود ، ثروت مالکانه را با هزینه اعتباردهندگان افزایش دهند این موضوع باعث شد که اعتباردهندگان طبق قراردادهای خاص محدودیت هایی را ایجاد کنند که بنا به تعیین شرایط محدودکننده از اطلاعات حسابداری استفاده می شد.بنابراین سود(کیفیت حسابداری ) با وجوه نقد شرکت ها از این طریق نیز مرتبط می شود.

4-2-2 سود(کیفیت حسابداری) به عنوان وسیله ای برای پیش بینی
اصولاً سود برای ارزیابی توان سودآوری،پیش بینی سود های آتی ،ارزیابی مخاطره سرمایه گذاری یا اعطای وام و اعتبار به واحد انتفاعی مورد استفاده قرار می گیرد.
بنابراین،فرض بر این است که ارتباطی بین سود گزارش شده و گردش وجوه نقد و توزیع وجه نقد میان سهامداران وجود دارد.
ارزش جاری واحد انتفاعی و قیمت سهام آن،به جریان آتی توزیع وجه نقد مورد انتظار سهامداران بستگی دارد.بر مبنای این انتظارات ،سهامداران فعلی تصمیم می گیرند که سهام خود را بفروشند یا نگه داری کنند. سهامداران بالقوه نیز تصمیم گیری می کند که سهام واحد انتفاعی را خریداری کنند یا سرمایه خود را در جای دیگری سرمایه گذاری کنند.چنانچه رابطه بین سود گزارش شده و توزیع سود سهام وجود داشته باشد، ممکن است سرمایه گذاران انتظارات مربوط به سود های آتی واحد انتفاعی را در کانون توجه خود قرار دهند.
دارندگان اوراق مشارکت و اعتبار دهندگان کوتاه مدت نیز به سود های آتی واحد انتفاعی علاقمند می باشند. هر چه انتظارات سود واحد تجاری بیشتر باشد انتظارات مربوط به دریافت بازده سالانه و دریافت اصل وام و تسهیلات در سررسید نیز بالاتر خواهد بود(همان منبع،88).

5-2-2 ارتباط بین اهداف حسابداری و وجه نقد
هدف گزارشگری مالی ، ارائه اطلاعاتی است که بر مبنای آن استفاده کنندگان بتوانند مبلغ ، زمان و ابهام در مورد جریان های نقدی آتی بنگاه را ارزیابی نمایند. این گونه ارزیابی ها بر اساس اطلاعات مربوط به وضعیت مالی بنگاه صورت می گیرد.
وضعیت مالی دارای ابعاد مختلفی است ،لیکن همه ابعاد در نهایت به گردش نقدی ارتباط می یابد از این رو ،به نظر می رسد که اطلاعات مربوط به گردش نقد،اطلاعات مربوط تری را به عنوان مبنای ارزیابی جریان های نقدی آتی فراهم می آورد.
یکی از مهمترین ابعاد ارزیابی ها،بررسی سود آوری است که جزئیات مشروح مربوط به آن در صورت حساب سود و زیان منعکس می شود .هیات تدوین استاندارد های حسابداری مالی امریکا معتقد است که علاقه به جریان نقدی عملیاتی احتمالی،اساساً به ملاحظات مربوط به سود آوری منتهی می شود.سود منبع اصلی تامین ما به ازاء برای کسانی است که سرمایه بنگاه را تامین کرده اند.در نهایت امر،لازمه این که بستانکاران و سهامداران بتوانند وجوهی دریافت دارند،این است که سود به وجه نقد تبدیل گردد.به خاطر ارتباط بین اهداف حسابداری،سود و گردش نقدی است که هیات تدوین استانداردهای حسابداری معتقد است در یک مجموعه کامل صورت های مالی لازم است صورتی از گردش وجوه نقد بنگاه نیز ارائه گردد.این هیات معتقد است که صورت گردش وجوه نقد اطلاعات مربوط به مقدار،چگونگی و فاصله زمانی بین درآمد وهزینه، دریافت و پرداخت های نقدی را ارائه می نماید که این موضوع در بخش های بعدی به تفضیل تحت عنوان نقدینگی ،توان واریز بدهی ها و انعطاف پذیری مالی بررسی خواهد شد (علی احمدی،47،1386).

6-2-2 اهمیت فوق العاده جریان های نقدی عملیاتی
تداوم حیات واحد تجاری بر این وابسته است که بخش اعظم از جریان های نقدی آتی آنها ناشی از فعالیت های عملیاتی باشد. کسری جریان های نقدی ناشی از عملیات مبین این مطلب است که واحد تجاری نتواند این کسری را از طریق سایر منابع مالی و سر مایه گذاری تامین نماید.
در حقیقت توانایی یک موسسه در افزایش وجه نقد از طریق فعالیت های مالی (منظور اخذ وام و استقراض) وابستگی زیادی به وجه نقد بدست آمده از عملیات دارد.
اصولاً بستانکاران و سهامداران در موسساتی تمایل به سرمایه گذاری دارند که آن موسسه وجه نقد کافی برای پرداخت بدهی ها در سررسید و سود سهام را داشته باشد.

7-2-2 تاریخچه صورت وجه نقد
با ایجاد شرکت های بزرگ و افزایش تعداد سهامداران تقریباً امکان کنترل مستقیم واحدها توسط سهامداران منتفی شد و مدیران منتخب آزادی زیادی را در به کار گیری منابع اقتصادی واحدها بدست آوردند و به تدریج تاکید گزارشگری مالی از تهیه اطلاعات برای طلبکاران جای خود را به تهیه اطلاعات برای سهامداران داد. با تغییر نرخ استفاده کنندگان از صورت های مالی ، هدف از تهیه نیز تغییر یافت . هدف از تهیه صورت های مالی در این دوره ارزیابی وظیفه مدیران تلقی می شد.
اندازه گیری سود( به عنوان ابزار ارزیابی عملکرد مدیران ) که تا آن زمان از طریق گزارش وضعیت مالی صورت می گرفت به تدریج مورد تردید واقع شد، زیرا چگونگی تحصیل سود برای ارزیابی وظیفه مدیران با اهمیت تلقی می شد .از این زمان به بعد صورت حساب سود و زیان در میان صورت های مالی جای گرفت .طی سالیان متمادی ترازنامه و سود و زیان همراه با یادداشت های همراه و جداول مربوطه ، مجموعه صورت های مالی را تشکیل می داد .
در این میان نیاز به صورت های مالی دیگری نیز مشهود بود که مدیریت وجه نقد را ارائه نماید.با مواجه شدن با این مسئله، تحقیقات و اظهارنظرهای رسمی توسط مراجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری در مورد ضرورت تهیه "صورت گردش وجوه" و انواع مختلف آن گردید. در گذشته برخی از واحدهای تجاری به منظور برآوردن نیاز استفاده کنندگان به همراه صورت های مالی سالانه خود صورتی تحت عنوان صورت منابع و مصارف وجوه تهیه و ارائه می کردند .تهیه و ارائه صورت مزبور الزامی نبوده و برداشت هایی که از واژه وجوه می شود نیز بسیار متفاوت بوده، مثلاً عده ای برداشتی که از وجوه می کردند تنها وجه نقد را شامل می شد و عده ای دیگر وجوه را به معنای سرمایه در گردش به کار می برند، گروهی نیز وجوه را به مفهوم فراگیر آن یعنی تمام منابع مالی مورد استفاده قرار می دادند (طاهری ازبرمی،41،1385).
پس از بررسی های بسیار تصمیم گرفته شد که صورت تغییرات در وضعیت مالی به جای صورت منابع و مصارف وجوه تهیه شود و از آنجا که در این صورت های مالی نیز مفهوم تمام منابع مالی از واژه وجوه گرفته شده بود و مفاهیم مختلفی از این واژه وجود داشت و قابلیت مقایسه این صورت های مالی در بین واحد های تجاری مختلف وجود نداشت و هر یک مبانی خاصی را به کار می بردند، صورت جریان های نقدی جایگزین صورت تغییرات در وضعیت مالی شد.
در سال 1961 انجمن CPA(انجمن حسابداران رسمی آمریکا) با شناسایی اهمیت این صورت های مالی ناگزیر، از تحقیق در این زمینه شد که حاصل این کوشش ، انتشار بولتن (بررسی تحقیق )شماره (2 ) مطالعه تحقیقات حسابداری تحت عنوان "صورت تجزیه و تحلیل جریان های نقدی و صورت گردش وجوه " که توسط دکتر " پری میسون "نوشته شده بود.
وی در این تحقیق بر محاسبه گردش وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی که همان سود خالص بعلاوه هزینه های غیر نقدی است تاکید نمود به نظر میسون ، جامع ترین و در نتیجه مفیدترین تعریفی که می توان برای وجوه قائل شد ، مفهوم "تمامی منابع مالی "است .
در سال 1963 " هیئت تدوین اصول حسابداری آمریکا "به منظور فراهم کردن استانداردهایی برای تهیه و ارائه این صورت مالی ، بیانیه شماره (3) خود را انتشار داد در این نظریه توصیه شده بود که نام این صورت مالی به "صورت منابع و مصارف وجوه " تغییر یابد و به عنوان اطلاعات مکمل به همراه گزارش های سالانه ارائه شود.
از آنجایی که در این بیانیه وجوه با تمامی منابع مالی تفسیر شده بود، لذا این صورت مالی دربرگیرنده جنبه های مالی کلیه معاملات عمده صرف نظر از تاثیر مستقیم آنها بر روی وجوه بود. به عنوان مثال می توان به خرید دارایی ثابت در مقابل صدور اوراق قرضه اشاره نمود .درست است که در این رویداد وجهی رد و بدل نشده اما از جمله رویدادهایی است که می باید در صورت منابع و مصارف وجوه منعکس می شد.
واکنش مثبت حرفه حسابداری در این باره منجر به انتشار بیانیه شماره 19 هیئت تدوین اصول حسابداری با عنوان "گزارشگری تغییرات در وضعیت مالی " در سال 1971 گردید.
به موجب این بیانیه ، بنگاه ها ملزم به تهیه و ارائه صورت تغییرات در وضعیت مالی به عنوان یکی از صورت های مالی اساسی در گزارشات سالانه خود گردیدند.در تهیه این صورت مالی نیز وجوه به مفهوم تمامی منابع مالی تفسیر شده بود.در سال 1978 انجمن حسابداران رسمی امریکا بیانیه ای تحت عنوان "گزارشگری مالی و ارزیابی قدرت پرداخت دیون " را که توسط پروفسور گلوید نوشته شده بود، منتشر نمود.پروفسور گلوید در این بیانیه ایراداتی را به صورت تغییرات در وضعیت مالی مطرح نمود که عبارت است از :
1) اهداف صورت تغییرات در وضعیت مالی نامشخص است.
2) مفهوم تمام منابع مالی تعریف نشده است.
3) محاسبه"وجوه ناشی از عملیات " به روش غیر مستقیم برای عموم استفاده کنندگان از صورت های مالی ،غیر قابل فهم است.
4) سرمایه در گردش مبنایی مناسب برای ارزیابی قدرت پرداخت دیون نیست.
در طی همین دوران جامعه حرفه ای شاهد عدم توانایی صورت تغییرات در وضعیت مالی بر مبنای سرمایه در گردش در ارزیابی قدرت پرداخت دیون بنگاه های تجاری بود. بسیاری از موسسات علیرغم وجود سود خالص و سرمایه در گردش مناسب، ورشکست شدند.نمونه کلاسیک این مسئله شرکت دبلیو . تی . گرانت بود (همان منبع،44).
این گونه نارسایی ها سبب شد تا اعتبار دهندگان و سرمایه گذاران به این نتیجه برسند که حسابداری تعهدی از جریان وجوه نقد بنگاه های فاصله زیادی گرفته است.
وجود این مشکلات و همچنین حمایت و پشتیبانی حرفه ای از به کار گیری مفهوم وجوه به عنوان جریان های نقدی ، منجر به انتشار استاندارد شماره 95 هیات تدوین استاندارد های حسابداری مالی امریکا تحت عنوان صورت گردش وجوه نقد در سال 1987 گردید.
این استاندارد تعریف وجوه به عنوان سرمایه در گردش و به کار گیری مفهوم تمامی منابع مالی را لغو و در مقابل وجوه را به عنوان وجه نقد و معادل نقد تعریف و شکل جدیدی را جهت ارائه صورت گردش وجوه مطرح نمود.
آخرین تغییرات از مفهوم وجوه در بیانیه هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی امریکا آمده است.این مفهوم عموماً شامل موجودی نقد یا سپرده های دیداری بعلاوه معادل نقد است.

8-2-2 وجه نقد و چارچوب نظری
هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی نسبت به ضرورت تهیه و افشای اطلاعات مربوط به گردش وجوه نقد دارای موضع گیری صریح و روشن می باشد.
این موضع با تعریف نیازهای استفاده کنندگان بالقوه از اطلاعات مالی آغاز می گردد.فرض شده است که تصور سرمایه گذاران ، وام دهندگان و کارکنان از بنگاه ، منبعی از وجه نقد است که منجر به تقسیم سود ، پرداخت بهره ، افزایش در ارزش بازار اوراق سرمایه ، باز پرداخت وام ها ، پرداخت بهای کالا و خدمات و یا حقوق و دستمزد می گردد.
از آنجایی که اهداف سه گانه گزارشگری مالی عبارتند از : 1) گزارشات مالی باید به نحوی تهیه شود که نیاز اطلاعاتی سرمایه گذاران فعلی و بالقوه ، بستانکاران و سایر تصمیم گیرندگان سرمایه گذاری را فراهم کند. 2) اطلاعاتی که درباره منابع و تغییرات در منابع موسسه را گزارش نماید. 3)اطلاعات مفیدی درباره جریان های نقدی آتی گزارش نماید.
به همین لحاظ،هدف اصلی گزارشگری مالی که منعکس کننده علایق مشترک همه استفاده کنندگان بالقوه صورت های مالی است.بر روی توانایی بنگاه در تامین جریان های نقدی مطلوب متمرکز گردیده است.
بیانیه شماره (1) مفاهیم حسابداری مالی در این زمینه گفته است:
گزارشگری مالی باید اطلاعاتی در مورد چگونگی تحصیل یا پرداخت وجه نقد ، استقراض و بازپرداخت آن ،معاملات مربوط به حقوق صاحبان سرمایه شامل تقسیم سود نقدی و سایر موارد توزیع منافع بنگاه بین صاحبان آن و سایر مواردی که ممکن است بر نقدینگی و قدرت پرداخت دیون آن تاثیر می گذارد، فراهم نماید.
اطلاعات مربوط به جریان های نقدی یا سایر جریان های وجوه می تواند در آشنایی با عملیات بنگاه ، ارزیابی فعالیت های تامین مالی ، ارزیابی نقدینگی ،قابلیت پرداخت دیون و تفسیر اطلاعات تهیه شده مفید و سودمند باشد.
این بیانیه نشان دهنده این مطلب بود که هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی توجه خود را به گزارشگری جریان های نقدی و در نهایت انتشار بیانیه شماره95 معطوف نموده است .این حرکت هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی ناشی از برخی باورها و اعتقادات اعضای آن به شرح زیر بود:
ارزیابی بازار از موقعیت قابل پیش بینی یک بنگاه در تحصیل جریان های نقدی مطلوب بر قیمت های بازار اوراق بهادار آن تاثیر می گذارد، اگر چه ارزش بازار این اوراق تحت تاثیر عوامل گوناگونی چون شرایط عمومی اقتصادی ، نرخ های بهره ، روان شناسی بازار و غیره نیز قرار دارد که مربوط به یک بنگاه به خصوص نمی باشد (علی احمدی ،67،1386).
هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه مفاهیم حسابداری بیان نموده که صورت گردش وجوه نقد می بایستی دارای نقاط مثبتی باشد که به استفاده کنندگان در بر طرف نمودن نیازهایشان کمک نماید .
اطلاعات سودمندی را در مورد فعالیت های بنگاه در تحصیل وجه نقد از طریق عملیات جاری به منظور باز پرداخت بدهی ها ، تقسیم سود یا سرمایه گذاری مجدد به منظور حفظ یا توسعه ظرفیت عملیاتی ، در مورد فعالیت های تامین مالی چه از طریق استقراض و چه از طریق صاحبان سرمایه و همچنین در مورد فعالیت های سرمایه گذاری یا پرداخت های نقدی ارائه می کند. استفاده های مهم از اطلاعات مربوط به دریافت ها و پرداخت های نقدی جاری به منظور کمک کردن به دست یابی به عواملی همچون نقدینگی بنگاه ، انعطاف پذیری مالی ، سود آوری و ریسک می باشد.

9-2-2 حرکت به سوی جریان های نقدی
بر همین اساس ، هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بررسی های اولیه خود در سال 1980 ، صورت گردش وجوه نقد را به عنوان اطلاعاتی مطلوب که می بایست به همراه سایر صورت های مالی ارائه شود ، معرفی نمود.
دلایل پشتوانه این نظریه توسط هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر بیان شده است:
1-باز خورد جریان های نقدی واقعی را فراهم سازد .
2-کمک به تعیین رابطه بین سود حسابداری و جریان های نقدی
3-اطلاعاتی در مورد کیفیت و چگونگی سود فراهم آورد .
4-قابلیت مقایسه اطلاعات مندرج در گزارشگری مالی را ارتقاء دهد .
5-کمک به ارزیابی انعطاف پذیری و وضعیت نقدینگی
6-کمک به پیش بینی جریان های نقدی آتی .
کلیه دلایل فوق ، هر یک به نوعی به محدودیت های حسابداری تعهدی ارتباط می یابد .علی رغم وجود این محدودیت ها نمی توان گفت که اطلاعات حسابداری دارای بازده اطلاعاتی نمی باشد، بلکه اطلاعات صورت جریان های نقدی در کنار سایر صورت های مالی گزارش شده اطلاعات بیشتری را به منظور تکمیل اطلاعات قبلی فراهم می نماید .در صورت اینکه جریان های نقدی ، جریان های وجوه یا سود حسابداری کدامیک در مورد پیش بینی جریان های نقدی آتی بهترند نمی توان نظر قطعی داد.فلسفه افشاء بر این اساس استوار است که اطلاعات مفید بالقوه به هزینه مربوط به تهیه و افشاء آن اطلاعات مورد بررسی قرار گیرد ، و در صورتی که منافع ناشی از ارائه آنها به مراتب بیش از هزینه تهیه و گزارش آنها باشد، افشاء شوند. بر این اساس صورت گردش وجوه نقد به عنوان یکی از مبانی اطلاعاتی سودمند مطرح است که هزینه تهیه و ارائه آن نیز بسیار اندک است ، زیرا اطلاعات مندرج در این صورت مالی چیزی بیش از تلخیص و طبقه بندی مجدد اطلاعات حسابداری مربوط به یک دوره مالی به شکل دیگر نیست (زاهدی،29،1386).
بدیهی است که جریان های نقدی در ارزیابی جریان های نقدی گذشته ضروری می باشد، همچنین این موضوع می تواند ابزاری برای پیش بینی جریان های نقدی آتی باشد.این مسئله از این بعد حائز اهمیت است که جریان های نقدی مورد انظار سرمایه گذاران و بستانکاران مستقیماً به جریان های نقدی واحد تجاری مربوط می شود.(نکته اول) همان طور که جریان های نقدی در فهم جریان های نقدی واقعی که از عملیات جاری بدست آمده نیز ضرورت دارد (نکته دوم) به عبارت دیگر، رابطه بین سود حسابداری و جریان های نقدی می باشد.(نکته سوم) مربوط به اجزای نقدی سود حسابداری می باشد.بالاترین و بیشترین همبستگی میان سود حسابداری و جریان های نقدی بهترین کیفیت سودآوری است. مفهوم کیفیت سودآوری انعکاس این واقعیت است که سود حسابداری درآمد و هزینه های تعهدی را نیز شامل می شود.
به عبارت دیگر کیفیت سود اصطلاحی است که به وسیله تحلیل گران مالی در توصیف و تشریح این رابطه به کار برده می شود. همبستگی و رابطه بالا میان سود حسابداری و جریان های نقدی به مفهوم بهتر بودن کیفیت سود می باشد.

10-2-2 مدیریت نقدینگی ، توانایی واریز بدهی ها و انعطاف پذیری
از دیگر اهداف ارائه اطلاعات مربوط به جریان های نقدی، ارزیابی نقدینگی و توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهداتش می باشد. نقدینگی عبارت است از توانایی نسبی در تبدیل دارایی ها به وجه نقد می باشد و گاهی اوقات به عنوان میزان نزدیکی دارایی ها به وجوه نقد قلمداد می شود و همچنین به ارتباط بین بدهی های کوتاه مدت و اقلام نقد و نزدیک به نقد نیز اطلاق می گردد.توانایی واریز تعهدات در مفهوم وسیع تر به توانایی وصول وجه نقد یا داشتن وجوه قابل دسترسی جهت هر هدف که ممکن است از طرف موسسه مورد نیاز باشد اطلاق می گردد.در معنای دقیق تر توانایی در پرداخت تعهدات عبارت است از توانایی واحد تجاری در پرداخت تعهدات خود در سررسید می باشد. مفهوم انعطاف پذیری مالی به معنای توانایی واحد تجاری در تحصیل وجه نقد طی زمان کوتاه به منظور بهره جویی از فرصت های مناسب و یا در برخورد با وقایع پیش بینی نشده است.هر سه مفهوم فوق الذکر در ارتباط با یکدیگر می باشد. لیکن مفهوم انعطاف پذیری دارای مفهوم گسترده تر از توانایی در پرداخت تعهدات و مفهوم توانایی در پرداخت تعهدات دارای مفهوم گسترده تر از نقدینگی است.توانایی پرداخت تعهدات برای تداوم فعالیت شرکت ضروری است.عدم پرداخت تعهدات ممکن است سبب ورشکستگی ،تسویه اجباری ، زیان برای صاحبان سهام و بستانکاران گردد (حسینی،26،1385).
اطلاعات مربوط به وضعیت نقدینگی در ترازنامه نیز وجود دارد. طبقه بندی ترازنامه به دارایی های جاری و دارایی های غیر جاری می تواند در مورد وضعیت نقدینگی تا حدود کمی راهنما باشد.دلیلش این است که این نحوه طبقه بندی اشکالاتی دارد از جمله : هزینه معوق و بستانکاران از اقلام جاری هستند ولی اثری در جریانات وجه نقد آتی ندارند.سایر دارایی ها نیز از قبیل موجودی ها هم ممکن است به جریانات وجه نقد قابل تبدیل نباشند.
در گروه دارایی های جاری بعضی از اقلام در دوره زمانی کوتاهی تبدیل به نقد می شوند ولی تا هنگامی که مبنای ارزش گذاری دارایی ها به صورت کنونی باشد (به غیر ارزش گذاری بر مبنای ارزش خالص بازیافتنی ) ، برآورد و تعیین وجه نقد حاصل از دارایی ها غیر ممکن خواهد بود.ترازنامه بخش عمده ای از وضعیت نقدینگی را نشان نمی دهد، بنابراین ترازنامه مقدار کمی از وضعیت نقدینگی و انعطاف پذیری را آشکار می نماید.اما از طرف دیگر صورت جریان های نقدی، بصیرت و بینش خوبی در مورد امکانات بالقوه ایجاد وجه نقد ناشی از عملیات را ارائه می نماید.

11-2-2 اهمیت جریان های نقدی
استفاده کنندگان صورت های مالی نیازمند اطلاعات در خصوص چگونگی ایجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد تجاری هستند. این نیاز صرف نظر از ماهیت فعالیت های واحد تجاری و تلقی یا عدم تلقی وجه نقد به عنوان محصول واحد تجاری وجود دارد ، چرا که علی رغم تفاوت این واحدها از لحاظ فعالیت های اصلی درآمدزا، نیازها به وجه نقد عمدتاً از دلایل مشابهی ناشی می شود به عبارت دیگر واحد های تجاری جهت هدایت عملیات ، تسویه تعهدات و پرداخت سود سهام تماماً به وجه نقد نیاز دارند.
جریان های نقدی در یک واحد تجاری از اساسی ترین رویدادهایی است که اندازه گیری های حسابداری بر اساس آنها انجام می پذیرد و چنین تصور می شود که بستانکاران و سرمایه گذاران نیز تصمیماتشان را بر همین اساس اتخاذ می نمایند.وجوه نقد از این نظر دارای اهمیت است که نشان دهنده قدرت خرید عمومی است و در مبادلات اقتصادی به سهولت می تواند به سازمان ها و یا اشخاص مختلف جهت رفع نیازهای خاصشان و در تحصیل کالا و خدمات انتقال یابد.
اگرچه صورت جریان وجوه نقد اطلاعاتی را درباره جریان های وجه نقد واحد تجاری طی دوره مالی مورد گزارش ارائه می کند .لیکن اطلاعات مزبور جهت ارزیابی جریان های نقدی آتی وجه نقد کفایت نمی کند.برخی جریان های نقدی وجه نقد ناشی از معاملاتی است که در دوره های مالی قبل رخ داده و بعضاً انتظار می رود منجر به جریان های وجه نقد دیگری در یکی از دوره های آتی گردد. بدین لحاظ برای ارزیابی جریان های وجه نقد آتی ، صورت جریان وجه نقد معمولاً باید توام با صورت های عملکرد مالی و ترازنامه و به طور کلی اقلام تعهدی به کار گرفته شده در صورت های مالی مورد استفاده قرار گیرد (هاشمی،1383،31).
اقلام تعهدی (اقلام پرداخت نشده) معرف مبالغ تخصیص داده شده به دوره تجاری از بابت دریافت ها و پرداخت های آتی مورد انتظار برای خدمات است و اقلام انتقالی به دوره های آتی مبین مبالغ تخصیص داده شده به دوره های جاری و آتی از بابت دریافتی ها و پرداختی های گذشته برای کالاها و خدمات می باشد.
اقلام سود و ترازنامه که بر مبنای حسابداری تعهدی اندازه گیری شده است مبنای مفیدی از سنجش کارایی موسسه و اطلاعاتی مرتبط با پیش بینی فعالیت آتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام فراهم می نماید.
اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی) مربوط به جریان وجوه نقد می تواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان و میزان اطمینان از تحقق جریان های وجوه نقد آتی به استفاده کنندگان صورت های مالی کمک کند. اطلاعات مزبور بیانگر چگونگی ارتباط بین سودآوری واحد تجاری و توان جهت ایجاد وجه نقد و در نتیجه مشخص کننده کیفیت سود تحصیل شده توسط واحد تجاری است .علاوه براین تحلیل گران و دیگر استفاده کنندگان اطلاعات مالی اغلب به طور رسمی یا غیر رسمی مدل هایی را برای ارزیابی و مقایسه ارزش فعلی جریان های وجه نقد که می تواند جهت کنترل میزان دقت ارزیابی های گذشته مفید واقع شود و رابطه بین فعالیت های واحد تجاری و دریافت ها و پرداخت های آن را نشان دهد را مورد استفاده قرار میدهند.
اطلاعات تاریخی (اقلام تعهدی ) گردش وجوه نقد همانند جریانات وجوه نقد بودجه شده اطلاعات مرتبطی را به تنهایی و یا به عنوان مکمل گزارشات مرسوم مالی برای سرمایه گذاران ، اعتباردهندگان و بستانکاران به منظور ارزیابی شرکت و پیش بینی سود های پرداختی مورد انتظار فراهم می نمایند.

3-2 بخش دوم مبانی نظری تحقیق- محافظه کاری
1-3-2. تعریف محافظه کاری
یکی از پیامد های مهم رفتار نامتقارن محافظه کاری در مورد سودها و زیان ها اصرار بر ارائه کمتر از واقع خالص ارزش داراییها است. قانون گذاران بازارهای سرمایه، تدوین کنندگان استانداردها و دانشگاهیان، محافظه کاری را بدین دلیل مورد انتقاد قرار می دهند که این ارائه کمتر از واقع در دوره جاری می تواند موجب ارائه کمتر از واقع هزینه های دوره های آتی و از این رو منجر به ارائه بیش از واقع سود طی دوره های آتی شوند .اما APB (هیات تدوین اصول حسابداری) محافظه کاری را به عنوان یک میثاق تعدیل کننده حسابداری مالی در بیانیه شماره 4 فهرست بندی نموده است و بیان می کند که دارائی ها و بدهی ها اغلب در یک شرایط نامشخص قابل ملاحظه ارزیابی می شوند و بنابراین حسابداران با رعایت احتیاط پاسخ می دهند .
چات فیلد33 محافظه کاری را در قرون وسطی ردیابی می کند . زمانی که صاحبان اموال بزرگ جریان امور خود را به مباشران واگذار می نمودند. مباشران زود متوجه می شدند که محافظه کار بودن وسیله ای برای حمایت از خود می باشد. عدم پیش بینی افزایش ارزش دارایی ها، از اهمیت برخوردار بود چرا که اگر در این زمان رویدادی رخ می داد که باعث کاهش اموال می گردید، از نظر صاحب مال، مباشر مسئول بود. کی سو، ویگانت و وارفیلد34 (2001) محافظه کاری را این گونه تعریف می کنند، "به طور سنتی محافظه کاری در حسابداری وسیله ای است که به هنگام تردید در انتخاب رویه ای که ممکن است موجب ارائه بیش از واقع داراییها و سود شود راه حلی را بر می گزیند که کمترین پیامد را داشته باشد." برای مثال بند 95 از بیانیه های مفاهیم حسابداری مالی شماره 2 (1980) چنین می گوید: "… اگر برای یک مبلغ دریافتنی یا پرداختنی دو برآورد با درجه احتمال یکسان وجود داشته باشد، محافظه کاری آن برآوردی را انتخاب خواهد کرد که کمترین خوش بینی در آن لحاظ شده باشد".
از نظر بیور35 (1998) رفتار محافظه کارانه به گونه ای است که منجر به انتخاب درآمدهای کمتر (نسبت به درآمد های بیشتر) و هزینه های بیشتر (نسبت به هزینه های کمتر) می شود و زیانهای تحمل نشده را شناسایی می کند ، در حالی که سودهای تحقق نیافته را شناسایی نمی کند. از این رو همان طور که فلتهام و اوهلسون36 (1995) بیان نمودند انتظار بر این است که این نتایج باعث بروز اختلافی بین ارزش بازار و ارزش دفتری سهام در بلند مدت گردد ( شروف، ونکاتارامان و ژانگ، 2004 ، 6 ) 37.
نمونههایی از رویه های حسابداری محافظه کارانه که منجر به شناسایی به هنگام تر اخبار بد میشوند عبارتند از: قاعده اقل بهای تمام شده یا بازار برای ارزشیابی موجودی کالا، شناسایی زیانهای کاهش ارزش ( ولی عدم شناسایی سودهای تجدید ارزیابی) برای دارایی های بلند مدت و حسابداری زیان های احتمالی در مقابل سودهای احتمالی. با تاکید بر اصل محافظه کاری، هنگامی که انجام موفق یک رویداد مالی با برخی ابهامات مواجه می شود رویه های حسابداری ترجیح می دهند که شک و تردیدی در شناسایی سود اعمال شود و همچنین معیار های تایید پذیری بیشتری را پیش از شناسایی سود ضروری می دانند (همان منبع، 6).
سود حسابداری به دلیل اینکه اطلاعاتی درباره جریان های نقدی جـاری و آتـی مـورد انتـظار شـرکت ارائـه می کند مربوط به قیمت سهام است و از این رو ، بر ارزش بازار شرکت تاثیرگذار
می باشد (واتز و زیمرمن ،1986، 27 ) 39. از لحاظ واکنش بازار اوراق بهادار نسبت به سودهای گزارش شده ، نظریه بازارهای کارا نشان می دهند که به طور سیستماتیک، روش های مختلف "اصول عمومی پذیرفته شده در حسابداری"40 موجب گمراهی سرمایه گذاران در محاسبه سودهای عملیاتی گزارش شده نمی شوند (همان منبع، 5). از این رو بر اساس مباحث نظری(هندریکسون و وان بردا 199242 و بیانیه مفاهیم حسابداری مالی شماره 2)، سرمایه گذاران باید درجه ای از محافظه کاری را در قالب انتظارات خود از کاربرد سود حسابداری برای برآورد جریان های نقدی آتی بکار گیرند (اسکات ،2000،1،2) 43.از دیدگاه تهیه کنندگان صورت های مالی، محافظه کاری به عنوان کوششی برای انتخاب روشی از روش های پذیرفته شده حسابداری که به یکی از موارد زیر منتج می شود ، تعریف شده است:
1- شناخت دیرتر درآمد فروش ؛
2- شناخت سریع تر هزینه ؛
3- ارزشیابی کمتر دارایی ها ؛ و یا
4- ارزشیابی بیشتر بدهی ها ( شباهنگ ، 1382 ، 54 ).

2-3-2 . جایگاه محافظه کاری در استانداردهای حسابداری
در خصوص محافظه کاری طبق بند 18-2 مفاهیم نظری گزارشگری مالی استانداردهای ایران ،کلمه احتیاط به عنوان یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری که صورت های مالی را برای استفاده کنندگان مفید می سازد بیان شده است .به هر حال همانند جمله بالا در خصوص تطابق درآمد و هزینه یک شرط اضافه شده است که باعث می گردد تفسیر این بند دچار مشکل گردد:
کمیته فنی سازمان حسابرسی ایران در مفاهیم نظری گزارشگری مالی که ترجمه ای از بیانیه هیات استاندارد های حسابداری انگلستان است محافظه کاری را با لفظی دیگر، احتیاط ، به رسمیت می شناسد و آن را به عنوان یکی از اجزای خصوصیت کیفی " قابل اتکا بودن " معرفی می کند .

3-3-2 . احتیاط
همان طور که در تعاریف فوق از محافظه کاری ملاحظه می شود " شرایط ابهام " کلیدیترین واژه این تعاریف است. هندریکسون و وان بردا 45 دو منبع را باعث بروز ابهام در حسابداری عنوان می کنند. نخست اینکه، عموماً حسابداری با واحد های تجاری ای در ارتباط است که انتظار می رود در آینده تداوم فعالیت داشته باشند. از آنجایی که غالباً تخصیص ها بین دوره های گذشته و آینده صورت می گیرد، باید در مورد منطق این تخصیص ها بر مبنای انتظارات آینده مفروضاتی را در نظر گرفت. اگر چه ممکن است در ارتباط با این تخصیصها برخی از مفروضات و انتظارات در دوره های گذشته معتبر باشند، با این حال هرگز نمی توان به طور کامل تمام تخصیص ها را مورد تایید قرار داد. دوم اینکه، معیارهای حسابداری غالباً بر اساس ارزش های پولی ثروت تعیین می شوند که مستلزم برآورد مبالغ نامطمئن آتی است. قابلیت اتکای این برآوردها ممکن است به طور قابل ملاحظه ای متفاوت باشد. نمی توان با اطمینان کامل ارزش پولی ثروت را تعیین نمود. بنابراین، هر معیار مبتنی بر این برآوردها می تواند فقط جنبه آزمایشی ( غیر قطعی ) داشته باشد. با این حال نمی توان بیان کرد که هر چند ممکن است برآوردها و پیش بینی ها مربوط باشند، اما امکان انجام آنها به درستی میسر نمی باشد، بلکه می بایست معیار های مبتنی بر برآوردهای گذشته را به دقت انجام داد و با استفاده از برآوردهای جدید و قابل اتکا تر آنها تعدیل نمود. محدودیت کلی ابهام به عنوان مبنایی برای ارائه مفهوم محافظه کاری در حسابداری سنتی مورد استفاده قرار گرفته است (هندریکسون و ون بردا ، 1992،159) 46 .

4-3-2. معیارهای ارزیابی محافظه کاری
محققان از سه نوع معیار ، به منظور ارزیابی محافظه کاری استفاده میکنند:
* معیارهای خالص دارایی ها.
* معیارهای سود و اقلام تعهدی.
* معیارهای رابطه سود و بازده سهام.
تمام این معیارها با تکیه بر اثر عدم تقارن محافظه کاری در شناسایی سودها و زیانها میباشند (واتز، 2003، 288) 47.

1-4-3-2. معیارهای خالص دارایی ها
اگر چه ارز ش های بازار داراییها و بدهیها که خالص داراییها را تشکیل می دهند در هر دوره تغییر میکنند ، اما همه این تغییرات در حساب ها و گزارشهای مالی منعکس نمیشود. بر اساس محافظه کاری، افزایش در ارزش دارایی هایی (سودهایی ) که به اندازه کافی تایید پذیر نباشند، ثبت نمی شود ، در حالی که کاهش در ارزش دارایی ها ( سودها )، با همان درجه از تایید پذیری ثبت میگردد. در نتیجه خالص داراییها کمتر از ارزش بازارشان ارائه میشوند. محققان برای برآورد این ارائه کمتر از واقع، از مدل های ارزیابی سهام واحدهای تجاری و یا نسبت ارزش دفتری خالص داراییها به ارزش سهامشان (نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار) استفاده میکنند(همان منبع، 288).

2-4-3-2. معیارهای سود و اقلام تعهدی
محافظه کاری بیانگر این است که سودها پایدارتر از زیان ها هستند، زیرا صورت های مالی افزایش های تایید ناپذیر در ارزش دارایی ها (سودها ) را در زمان وقوع شناسایی نمیکنند، بلکه طی دورههای آتی و به هنگام ورود جریان های نقدی ناشی از این افزایش ها شناسایی میکنند. برای مثال، اگر ارزش یک دارایی افزایش یابد از آنجایی که انتظار می رود جریان های نقدی آتی افزایش یابد، بنابراین سود را طی سال های آتی و به ازی ورود جریان های نقدی مربوطه شناسایی میکنند. این بدین معنی است که سودها گرایش به پایداری و تداوم دارند . در مقابل زیان هایی که درجه تایید پذیری آن ها با سودهای غیرقابل تایید یکسان است، درست در زمانی که به وقوع میپیوندند، بدون توجه به اینکه کاهش در جریان های نقدی آن ها طی دورههای آتی تحمل شوند، شناسایی می گردند. از آنجایی که به طور متوسط، این زیان ها در دورههای آتی قابل برگشت نیستند، پایداری و تداوم این کاهش سودها احتمالاً کمتر از افزایش سودها است، از این رو این کاهش سودها ناپایدار هستند . این پایداری یا ناپایداریها و تغییرات سود، معیاری را برای محافظه کاری فراهم میآورند و این رفتار نامتقارن محافظه کاری در قبال سودها و زیان ها عدم تقارنی را در اقلام تعهدی به وجود میآورند(واتز، 2003، 288) 49. گیولی و هاین (2000) چنین اظهار میکنند که محافظه کاری باعث کاهش سود گزارش شده انباشته در طول زمان میشود . آن ها بیان میکنند که اندازه اقلام تعهدی انباشته شده در طول زمان، یکی از معیارهای محافظه کاری است . شرکت هایی که در مرحله ثبات قرار دارند و هیچ گونه رشدی ندارند و همچنین از نظر استفاده از روش های گوناگون حسابداری نیز بیتفاوت هستند، سودهایشان به جریان های نقدی نزدیک میشود و اقلام تعهدی ادواری آن ها نیز به سمت صفر میل میکند."ثبات اقلام تعهدی منفی (از قبیل منظور نمودن انواع ذخایر) در میان شرکتها و در طول یک دوره بلند مدت نشانهای از وجود محافظه کاری است، نرخ انباشتگی اقلام تعهدی منفی شاخصی از تغییر در میزان محافظه کاری در طول زمان است (گیولی و هاین ، 2000 ، 292) 50".

3-4-3-2. معیارهای رابطه سود و بازده سهام
قیمت های بازار سهام نشان دهنده تغییرات ارزش دارایی در زمانی هستند که آن تغییرات رخ میدهند، خواه اینکه آن تغییرات شامل زیان ها یا سودهایی در ارزش دارایی باشند . از این رو، می توان گفت که بازدههای سهام همواره به هنگام هستند . از آنجا که محافظه کاری پیش بینی میکند، مبنای شناسایی زیان های حسابداری بسیار به هنگام تر از سودها است ، بدین ترتیب انتظار بر این است که زیان های حسابداری بیشتر از سودهای حسابداری با بازدههای سهام، تقارن زمانی51 داشته باشند (واتز ، 2003،78) 52.
باسو53 (1997) با استفاده از این مبانی معیاری را تحت عنوان " عدم تقارن زمانی سود" ، برای محافظه کاری معرفی میکند که در قسمت بعدی به تفصیل در مورد آن بحث خواهد شد .

5-3-2. تقسیم انواع محافظه کاری
رایان در سال 2006 تعریفی را برای محافظه کاری ارائه داد که بنابراین تعریف محافظه کاری به 2 نوع محافظه کاری مشروط و محافظه کاری نامشروط تقسیم می شود.

1-5-3-2. محافظه کاری مشروط: (محافظه کاری سود و زیانی- محافظه کاری از پیش تعیین شده)
محافظه کاری مشروط، محافظه کاری است که توسط استاندارد های حسابداری الزام شده است. یعنی شناخت به مقطع زیان در صورت وجود اخباربد (بازده منفی سهام) و نا مطلوب و عدم شناخت سود در مواقع وجود اخبار خوب (بازده مثبت سهام) و مطلوب مثلاً کاربرد قاعده اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش در ارزیابی موجودی کالا، نوعی محافظه کاری مشروط است. به این نوع محافظه کاری محافظه کاری سود و زیانی و یا محافظه کاری گذشته نگر می گویند (رایان، 2006، 525-511)54. باسو (1977) محافظه کاری را الزام به داشتن درجه بالاتری از تایید برای شناخت اخبار خوب مانند سود، در مقابل شناخت اخبار بد مانند زیان تعریف می نماید، این تعریف محافظه کاری را از دیدگاه سود و زیانی توصیف می نماید که نشان دهنده محافظه کاری مشروط می باشد. این تعریف با توجه به مطالعات انجام شده در بازار سرمایه توسط تحقیق لاوا و ساها مورد تایید قرار گرفته است (باسو، 1977، 37-3)55. همچنین تفسیر قراردادی و حقوقی از تفاسیر محافظه کاری منجر به اعمال محافظه کاری مشروط می شود .

2-5-3-2. محافظه کاری نامشروط (محافظه کاری ترازنامه ای- محافظه کاری آینده نگر)
این نوع محافظه کاری برخلاف محافظه کاری مشروط از طریق استانداردهای پذیرفته شده حسابداری الزام نگردیده است و حاصل کمتر از واقع نشان دادن ارزش دفتری خالص دارایی ها به وسیله رویه های از پیش تعیین شده حسابداری است. این نوع محافظه کاری به محافظه کاری ترازنامه ای نیز معروف است (رایان، 2006، 525-511) 56. تعریف فلتهام واوهلسون (1995) تعریف محافظه کاری از دیدگاه ترازنامه است، بر اساس این دیدگاه، در مواردی که تردیدی واقعی در انتخاب بین 2 یا چند روش گزارشگری وجود دارد آن روشی باید انتخاب شود که کمترین اثر مطلوب بر حقوق صاحبان سهام داشته باشد (فلتهام و اوهلسون، 1995، 731-689)57. همچنین تفاسیر حقوقی، مالیاتی و … منجر به اعمال محافظه کاری نامشروط می شود (کیانگ، 2007، 796-759)58.
طبق این دیدگاه حسابداری بهای تمام شده تاریخی به عنوان رویه ای محافظه کارانه توصیه می شود چرا که خالص ارزش فعلی مثبت سرمایه گذاری در حساب ها کمتر از ارزش منصفانه شان گزارش می شود.

6-3-2.روش های اندازه گیری محافظه کاری:
حال با توجه به اینکه محافظه کاری به 2 نوع محافظه کاری مشروط و محافظه کاری نامشروط تقسیم شده است هر یک از انواع محافظه کاری با روش های گوناگون قابل سنجش است که در ذیل به آن پرداخته می شود.

1-6-3-2. روش ها اندازه گیری محافظه کاری مشروط
1. روش عدم تقارن زمانی سود؛ بر اساس معیار رابطه سود و بازده سهام قیمت بازار سهام نشان دهنده تغییرات ارزش دارایی در زمانی هستند که آن تغییرات رخ می دهند خواه آن تغییرات شامل زیان ها یا سود های در ارزش دارائی باشند از این رو می توان گفت بازده سهام همواره به هنگام هستند. از آنجایی که محافظه کاری پیش بینی می کند مبنای شناسایی زیان های حسابداری بسیار به هنگام تر از سود است، بدین ترتیب انتظار براین است که زیان های حسابداری بیشتر از سود های حسابداری با بازده های سهام، تقارن زمانی داشته باشند. باسو 59 (1997) با استفاده از این مبانی معیاری را تحت عنوان عدم تقارن زمانی سود برای محافظه کاری معرفی می کند .بنابراین عدم تقارن زمانی سود بر اساس رابطه سود و بازده سهام به عنوان یکی از معیار های محافظه کاری تحت عنوان محافظه کاری مشروط شناخته شده است. باسو برای اندازه گیری محافظه کاری از بازده های سهام استفاده کرد و با استفاده از رگرسیون بین سود و بازده سهام معیاری را برای اندازه گیری محافظه کاری مشروط معرفی کرد. بنابراین هرچه عدم تقارن زمانی سود بیشتر باشد بیانگر وجود محافظه کاری بیشتر در گزارشگری مالی است.
2. روش کاربرد اقلام عملیاتی: محافظه کاری یک معیار برای انتخاب اصول و رویه های حسابداری در شرایط ابهام و عدم اطمینان است .هنگام رو به رو شدن با عدم اطمینان بایستی روش هایی انتخاب و اعمال شوند که در نهایت منجر به کمترین مبلغ برای سود انباشته گردند .در واقع در شرایط عدم اطمینان و بر سر دو راهی ها، بایستی از یک سو درآمدها و دارایی ها دیرتر و از سوی دیگر هزینه ها و بدهی ها زودتر شناسایی گردند (گیولی وهاین، 2000، 320-287) 60. انتخاب و اعمال این روش های محافظه کارانه از طریق حسابداری تعهدی امکان پذیر می گردد. برای مثال شناسایی زیان کاهش ارزش موجودی ها فقط بر اقلام تعهدی اثر گذار است و جریان های نقدی را متاثر نمی سازد. به این دلیل از اقلام تعهدی عملیاتی استفاده می شود که از یک سو حسابداری تعهدی مجرایی برای اعمال محافظه کاری است و دیگر سو اعمال اختیار از جانب مدیران در شرایط عدم اطمینان زمینه را برای اعمال محافظه کاری فراهم می کند. استفاده از این معیار مبتنی بر این فرض است که سطح عدم اطمینان در رابطه با اقلامی که جزء عملیات معمول و مستمر شرکت نیستند (اقلام تعهدی غیر عملیاتی)، بیش از سطح عدم اطمینان در رابطه با اقلامی است که جزء فعالیت های عادی شرکت محسوب می شوند (همان منبع، 294).
جمع اقلام تعهدی، عملیاتی (سرمایه در گردش) و اقلام تعهدی غیرعملیاتی بر اساس مدل گیولی و هاین (2000) و ژانگ (2008) به شرح ذیل می شود: (ژانگ، 2008، 54-27)62.

ACC it = NI it + DEP it – Cfo it (1-2)
oACC = ΔAR it + ΔIa + ΔPE it – ΔAP it – ΔTP it (2-2)
NoACC it = ACC it – oACC it (3-2)

که در آن متغیرها به شرح ذیل می شوند:
ACC: جمع اقلام تعهدی
ΔI: تغییر در موجودی کالا
NI: سود خالص قبل از اقلام غیر متفرقه
ΔPE: تغییر در پیش پرداخت ها
DEP:هزینه استهلاک
Cfo: جریان نقدی عملیاتی
oACC: اقلام تعهدی عملیاتی
ΔAR: تغییر حساب های دریافتی
ΔAP: تغییر در حساب های پرداختی
ΔTP: تغییر در مالیات پرداختی
NoACC: اقلام تعهدی غیر عملیاتی
در حالی که اقلام تعهدی عملیاتی (سرمایه در گردش) از فعالیت های مستمر و معمول شرکت ناشی می شوند، اقلام تعهدی غیر عملیاتی برای مثال شامل افزایش هزینه ها که ناشی از تغییر برآوردهاست، سود و زیان فروش دارایی ها و زیان کاهش ارزش دارایی های ثابت، درآمد های انتقالی به دوره های آتی و سرمایه ای کردن مخارج است (گیولی و هاین، 2000، 320-287). 63 از آن جا که مقادیر کوچک تر (منفی تر) اقلام تعهدی غیر عملیاتی نشانگر سطوح بالاتر محافظه کاری هستند، در این تحقیق برای همسو کردن جهت مقادیر جبری اقلام تعهدی غیر عملیاتی با میزان محافظه کاری از قرینه این اقلام استفاده شده است، این معیار توسط پائیک و همکاران، گیولی و همکاران و احمد و همکاران نیز استفاده شده است. حال جهت محاسبه میزان محافظه کاری مشروط در این تحقیق از مدل ژانگ (2008) که به صورت ذیل است استفاده می شود (ژانگ، 2008، 54-27) 64.
CC – ACC = × (1-) (4-2)
2-6-3-2 روش های اندازه گیری محافظه کاری نامشروط
1. روش نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام65
تجربه گراها تمایل دارند که محافظه کاری را به صورت زیر تعریف کنند:
تفاوت بین ارزش سهام66 و ارزش نقدی گزارش شده، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری نیز گفته می شود که آن را با روش نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام نشان می دهند در نتیجه هرچه نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام بالاتر باشد بیانگر وجود محافظه کاری بیشتر در گزارشگری مالی است.
شاید دلیل استفاده از ارزش سهام در تعریف محافظه کاری تجربه گراها به واسطه این باور باشد که حسابداران می توانند برآوردهای تایید پذیر و قابل اتکایی از ارزش بازار سهام داشته باشند که بهتر از ارزش بازار مشاهده شده در بازار های نقدی است و یا شاید فقدان یک تئوری برای محافظه کاری باشد که تجربه گراها از ارزش سهام برای تعریف محافظه کاری استفاده کنند. روش نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام تنها در صورتی می تواند معیار درستی از محافظه کاری باشد که نقش حسابداری، گزارشگری ارزش سهام (EV) باشد. بنابراین ویژگی نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام به عنوان معیاری از محافظه کاری بستگی به نقش حسابداری دارد. بدون وجود شواهد تجربی از ماهیت نقش حسابداری، قضاوت در مورد سودمندی نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام به عنوان یک معیار محافظه کاری مشکل است این در حالی است که واتز و ریچوداری (2007) در تحقیق خود از این معیار استفاده کرده اند (واتز و ریچارد هری، 2007، 31-2) 67.
2. روش Res:
پنمن و ژانگ (2002)68 جهت تخمین میزان محافظه کاری نامشروط در گزارشگری مالی از این روش استفاده کردند در این روش جهت تعیین میزان محافظه کاری از فرمول ذیل استفاده می شود:

UC – Res it = (5-2)
UC – Res it: شاخص محافظه کاری نامشروط برای شرکت i در زمان t
INV it: میزان موجود کالا
RD: هزینه تحقیق و توسعه
ADV: هزینه تبلیغات
At: کل دارایی های شرکت (پنمن و ژانگ، 2002، 364-237) 69.
3. روش به کار گیری اقلام تعهدی:
همان طور که قبلاً گفته شد انتخاب و اعمال روش های محافظه کارانه از طریق حسابداری تعهدی امکان پذیر است. حاصل تحقیق حاضر برای اندازه گیری شاخص محافظه کاری نامشروط از مدل احمد و دوئلمن (2007)70 استفاده شده است. شاخص محافظه کاری بر اساس مدل مزبور به صورت زیر محاسبه می شود.
UC – ACC = × (1-) (6-2)

اقلام تعهدی از تفاوت سود خالص قبل از اقلام غیر مترقبه و جریان نقدی عملیاتی بعلاوه هزینه استهلاک به دست می آید. به عقیده احمد و دوئلمن (2007) رشد اقلام تعهدی می تواند شاخصی از تغییر در درجه محافظه کاری حسابداری در طول یک دوره باشد. به بیانی دیگر اگر اقلام تعهدی افزایش یابد، در آن صورت محافظه کاری کاهش می یابد و برعکس، از این رو برای تعیین جهت محافظه کاری اقلام تعهدی در منفی یک ضرب می شود. برای کنترل عامل تورم بر اقلام تعهدی و تغییرات محافظه کاری و همچنین برای همگن کردن اطلاعات در سطح کشورها با اندازه های مختلف متغیرهای پژوهش بر جمع دارایی ها تقسیم شده اند (احمد و دوئلمن، 2007، 437-411) 71.
4-2. بخش سوم بازده و بازده غیر منتظره
1-4-2.بازده
بازده یک سرمایه گذاری عبارتست از جریان های نقدی قابل تحققی که توسط صاحبان سرمایه گذاری و در طول یک سرمایه گذاری معین تحصیل می شود. بازده نوعاً بر اساس درصدی از ارزش سرمایه گذاری انجام شده در آغاز دوره بیان می شود(رهنمای رود پشتی، 1386، 54)1.

2-4-2.روش های محاسبه بازده سهامداران
بازده یا پاداش سرمایه گذاری شامل، سود سالانه و افزایش (کاهش) ارزش سهام است(پارسائیان، 1384، 41)2.
این بازده معمولاً به صورت درصد و نرخ نشان داده می شود.
چند روش برای محاسبه بازده پیشنهاد شده است که عبارتند از:
1- روش نسبت سود به قیمت
2- روش پیش بینی سود نقدی
روش نسبت سود به قیمت
بر اساس این روش بازده سهامدار برای یک دوره معین به شرح زیر محاسبه می گردد:
(7-2)
که:
: بازده هر سهم
: سود سالیانه هر سهم
: قیمت خرید هر سهم (ارزش بازار)
از آن جا که این روش تغییرات قیمت سهام را مدنظر قرار نمی دهد، کمتر از سوی سرمایه گذاران مورد استقبال قرار گرفته است.
روش پیش بینی سود نقدی
در این روش فرض می شود سهامدار، سهم خود را تا دوره بی نهایت نگهداری می کند. بنابراین عایدی تغییرات قیمت سهام هیچ گاه شامل سهامدار نمی شود.
به دلیل عدم احتمال فروش در آینده قابل پیش بینی،سهام به فروش نخواهد رفت. بنابراین تنها منفعتی که از خرید و نگهداری سهام عاید سهامدار می شود همان سود نقدی است(پارسائیان، 1384،461)1.
جهت بازده دوره ها باید قیمت بازار (خرید) سهم را در اختیار داشت و ارزش هر سهم مانند هر سرمایه گذاری دیگر برابر است با مجموعه ارزش فعلی سودهای دریافتی آتی آن و به صورت زیر محاسبه می گردد:
(8-2)

که:
: نرخ بازده مورد انتظار سهامداران
: سود نقدی مورد انتظار در پایان سال
: قیمت هر سهم
اگر سهامداران انتظار سود نقدی همراه با رسید سالیانه، ثابتی را داشته باشند ارزش یا بازده مورد انتظار سهامدار به شرح زیر محاسبه می گردد:
(9-2)
: آخرین سود تقسیمی هر سهم
: رشد سود نقدی شرکت
محاسبه این نوع بازده بیشتر از سوی سرمایه گذارانی است، که سهام را به منظور نگهداری بلند مدت خریداری می کنند و هدفشان سفته بازی کوتاه مدت نیست.
روش بازده کل (واقعی)
در این روش بازده سهام از دیدگاه شرکت برای سهام داران محاسبه می شود، بازده یک سهم از دو بخش تشکیل می شود:
الف) دریافت سود سهام
ب) افزایش قیمت سهام در انتهای دوره نسبت به ابتدای دوره
بازده واقعی یا بازده کل عبارتست از مجموع مزایایی که در طول سال به سهم تعلق می گیرد. این مزایا را می توان با شرح زیر خلاصه کرد:
1- سود نقدی ناخالص هر سهم طبق مصوبه مجمع عمومی صاحبان سهام
2- مزایای ناشی از حق تقدم خرید سهام
3- مزایای ناشی از سود سهمی یا سهام جایزه
4- استفاده از قیمت سهام درانتهای دوره مورد نظر نسبت به ابتدای دوره
با استفاده از این داده ها و همچنین داشتن زمان و درصد افزایش سرمایه از محل اندوخته و از محل مطالبات و آورده های نقدی، می توان بازده کل سهام نسبت به اولین قیمت آن را در ابتدای دوره به شرح زیر محاسبه کرد:
(10-2)
(11-2)
که:
: بازده هر سهم شرکت
: درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده های نقدی
: سود نقدی ناخالص هر سهم
: قیمت بازار هر سهم در انتهای سال مالی
: قیمت بازار هر سهم در انتهای دوره مالی
: درصد افزایش در تعداد سهام شرکت (از محل مطالبات، آورده های نقدی، اندوخته ها) قبل از مجمع عمومی سالانه و تصویب سود نقدی قبل از تجزیه و تحلیل این روش محاسبه بازده سهام به شرح مختصری از اجزای تشکیل دهنده و همچنین نحوه مدنظر قرار دادن مزایای ذکر شده سهام عادی با استفاده از مزایای به کار گرفته در بازده کل می پردازیم(پارسائیان، 1384، 52).
الف- سود نقدی
این سود همانند سود تصویب شده، در مجمع عمومی صاحبان سهام جهت تقسیم بین سهامداران است. مقدار سود سهام با میزان درآمد و سودآوری شرکت، وضع مالی و میزان نیاز به پول جهت سرمایه گذاری در طرح های جدید بستگی دارد. این سود بعد از اعلام و تصویب در مجمع عمومی تقسیم و بین سهامداران توزیع می شود. طبق قانون تجارت شرکت های ایرانی مکلفند حداکثر پس از 8 ماه از تصویب سود توسط مجمع، آن را به سهامداران پرداخت کنند. اکثر شرکت ها به دلیل مشکلات نقدینگی سعی در تاخیر پرداخت سود نقدی تا حد امکان دارند. بنابراین ارزش پول دریافتی چند ماه پس از تصویب و با شرایط تورم از ارزش نقدی در زمان تصویب کمتر خواهد بود. این مسئله یعنی ارزش زمانی پول در محاسبه بازده کل مورد محاسبه قرار نمی گیرد(همان منبع، 58).
ب- مزایای حق تقدم
در محاسبه بازده کل اولاً فرض می شود که سهامدار از حق تقدم خود استفاده می کند، ثانیاً سهامدار سهام بدست آمده آورده ناشی استفاده از حق تقدم خود را در پایان دوره مالی به همراه اصل سهام خود به فروش می رساند. این دو فرض باعث می شود تا به جای محاسبه ارزش حق تقدم به شرح ذیل:
(9-2) درصد افزایش سرمایه (1000- آخرین قیمت سهام در پایان دوره) = ارزش حق تقدم
2- در محاسبه بازده کل سهام با استفاده از ضرایب که نشان دهنده درصد افزایش سرمایه (از محل مطالبات و آورده های نقدی سهامداران) و ضریب نشان دهنده درصد افزایش در تعداد سهام (از محل مطالبات و آورده های نقدی سهامداران و از محل اندوخته های شرکت) است، ارزش حق تقدم مد نظر قرار می گیرد. ضمن این که باز هم بایستی از ارزش زمانی پول صرف نظر کرد، چرا که بین زمان پرداخت ارزش اسمی سهم تا زمان دریافت سهم فاصله ای چند ماهه وجود دارد(همان منبع ، 59)1.
ج- مزایای سود سهمی
معمولاً شرکت ها از محل اندوخته ها یا سود انباشته اقدام به افزایش سرمایه و اعطای سهم به سهامداران می کنند و سهامداران در قبال سود سهمی وجهی پرداخت نمی کنند. در محاسبه بازده کل فرض می شود که سهامدار سود سهمی دریافتی را تا پایان دوره نگهداری می کند و تا پایان دوره آن و اصل سهام خود را می فروشد.
د- تفاوت نرخ ابتدا و پایان دوره
سهامدار علاوه بر مزایای سود دریافتی از شرکت در صورت فروش سهم در انتهای دوره سودی معادل ما به التفاوت آخر دوره با اول دوره بدست می آورد. برای اینکه تفاوت نرخ در مدل تحقق یابد باید فرض شود که سهامدار در ابتدا دوره اقدام به خرید سهام کرده و در انتهای دوره آن را می فروشد.
دیدیم که مزایای سهام عادی مانند حق تقدم و سود سهمی و… نیز با توجه به ضرایب به کار رفته است و در فرمول بازده کل مدنظر قرار گرفته است. هرچند بازده کل به دلیل در نظر گرفتن کلیه منافع حاصله توسط سهامداران جامع به نظر می رسد، اما در نظر نگرفتن ارزش زمانی پول و بکارگیری مفروضات تاریخ خرید و فروش سهامداران از نقاط ضعف آن به شمار می رود. تفاوت بازده سود نقدی با بازده واقعی در نوع نگرشی است که این دو روش نسبت به بازده در سهم دارند. روش سود نقدی خود نشات گرفته از فرمول بازده واقعی است .در روش سود نقدی سهامداران انتظار دارند تا علاوه بر بدست آوردن عایدات طی دوره نگهداری سهم به هنگام فروش آن نیز از تفاوت قیمت های خرید و فروش سهم منفعت ببرند، اما در موقع فروش سرمایه گذارانی وجود دارند که سهام را از فروشندگان خریداری می کنند، بنابراین سود حاصله از فروشندگان سهم از طرف خریداران سهم تامین می شود. خریداران جدید در پایان دوره نگهداری فروشنده و سرمایه گذار جدید خریدار خواهند بود، بنابراین با فرض دوره نگهداری بی نهایت سود نقدی تنها عایدی سهامداران از خرید و فروش سهم خواهد بود. این روش محاسبه بازده دیدگاهی کلان و کلی نسبت به بازده سهم و سهامداران دارد. ولی روش بازده واقعی از دید یک سهامدار منحصر به فرد که سهام را برای دوره ای معین در اختیار دارد آن را مورد محاسبه قرار می دهد، در عمل نیز روش نقدی بیشتر برای پیش بینی بازده در دوره های آتی از طرف سرمایه گذاران به کار می رود. علاوه بر این سهامداران با توجه به بازده واقعی که ارزیابی عملکرد مدیران (به عنوان نمایندگان سهامداران طی دوره نگهداری سهم) می پردازند، علت این امر قبول محاسبه بازده کل به عنوان معیار عایدی سهامداران از دیدگاه شرکت می باشد(پارسائیان، 1384،ص 69).

3-4-2. بازده مورد انتظار
از آنجایی که نرخ بازده به علت ریسک سرمایه گذاری می تواند چندین مقدار ممکن را اختیار کند، محاسبه بازده مورد انتظار به صورت معیاری از تمایل به مرکز متداول است که نرخ بازده مورد انتظار چنین تعریف می شود:
(12-2)
که:
: نرخ بازده مورد انتظار
: تعداد نتایج ممکن
: احتمال وابسته به نتایج ممکن I ام
: نتیجه ممکن ام
از معادله فوق روشن می شود که عبارتست از میانگین وزنی ریاضی (امید ریاضی) نتایج ممکن، وزن هر نتیجه برابر است با احتمال وابسته به آن نتیجه ممکن(نوروز بیگی، 1386، 61).

4-4-2.بازده مورد انتظار پرتفولیو
بازده مورد انتظار پرتفولیو از طریق میانگین وزنی بازده مورد انتظار هر یک از اوراق بهادار به آسانی قابل محاسبه است.
وزن هایی که برای میانگین مورد استفاده قرار می گیرد، نسبت هایی از وجوه قابل سرمایه گذاری است که در هر یک از اوراق بهادار سرمایه گذاری شده اند، وزن های ترکیب شده پرتفولیو عبارتست از مجموع 100 درصد وجوه قابل سرمایه گذاری(همان منبع، 63).
واضح است که روابطی میان بازده اوراق بهادار هستند که مرکز تئوری پرتفولیو را شکل می دهند. به منظور مشخص نمودن تاثیر روابط میان بازده اوراق بهادار یک پرتفولیو بایستی ضریب همبستگی میان هر جفت از اوراق بهادار برآورد گردد. ضریب همبستگی یک معیار آماری است که میزان رابطه هر دو متغیر را نشان می دهد. ضریب همبستگی یک معیار نسبی از روابط است که محدوده آن از 1+ تا 1- به شرح نمودارهای زیر می باشد.
نمودار( 1-2 )همبستگی کاملاً منفی

نمودار( 2-2) همبستگی کاملاً مثبت

نمودار( 3-2 )همبستگی صفر و عدم همبستگی

وقتی که همبستگی کاملاً مثبت باشد بازده ها، رابطه ی کاملاً مستقیم با همدیگر خواهند داشت، در این صورت فهمیدن رفتار بازده یک اوراق بهادار به سرمایه گذار اجازه می دهد رفتار اوراق بهادار مقابل را کاملاً پیش بینی کند. وقتی که همبستگی کاملاً منفی باشد بازده اوراق بهادار دارای رابطه خطی کاملاً معکوس بر روی همدیگر خواهند بود.
در این حالت اگر بازده یک اوراق بهادار را بدانیم اطلاعات کاملی را در مورد اوراق بهادار کسب کنیم، به عبارت دیگر وقتی بازده یک اوراق بهادار افزایش می یابد بازده دیگر کاهش می یابد.وقتی که همبستگی دو اوراق بهادار صفر باشد، هیچ رابطه ای میان بازده دو اوراق بهادار وجود نخواهد داشت و دانستن بازده یکی از اوراق بهادار هیچ کمک به پیش بینی بازده اوراق بهادار دوم نخواهد کرد(فاما و ویلیام، 1977، 120)72.

5-4-2 بازده غیرعادی سهام
محاسبه بازده غیرعادی سهام به سه روش قابل انجام است (رهنمای رود پشتی ،1386، 39):
روش اول- استفاده از مدل بازار
مدل بازار رابطه میان نرخ بازده یک دارایی و نرخ بازده مجموع دارایی ها در بازار را به صورت آماری توصیف می کند و به صورت زیر نوشته می شود:
(13-2)
(14-2)
(15-2)
که:
: نرخ بازده بازار سهام
: عدد شاخص قیمت بازار سهام در زمان t است.
: قیمت سهام شرکت i در زمان t است.
: مربوط به سهام جایزه است و به صورت زیر محاسبه می گردد:
(16-2) × درصد سهام جایزه =
و مربوط به حق تقدم به صورت زیر محاسبه می گردد:
(17-2) (قیمت اسمی × درصد حق تقدم) – × درصد حق تقدم =
منظور از قیمت معامله شده سهم پس از مجمع است.
برای محاسبه بازده غیرعادی سهام ابتدا بازده مورد انتظار سهم با استفاده از مدل بازار برآورد و سپس بازده مورد انتظار با بازده واقعی مقایسه می گردد تا بازده غیرعادی بدست آید:
(18-2)
که:
: بازده غیرعادی سهم i در زمان t
: بازده واقعی سهم i در زمان t
: بازده مورد انتظار سهم i در زمان t که بر اساس برآورد مدل بازار بدست می آید.
در صورتی که عامل خاص شرکت (غیر از عوامل بازار) موجب بازدهی سهم آن شرکت گردد و دارای مقدار غیر صفر باشد، نشانه وجود بازده غیرعادی است که خاص آن شرکت می باشد، و پارامترهای مدل بوده که از یک سهم به سهم دیگر متفاوت است.
برای محاسبه پارامترهای مدل برای هر شرکت مدل زیر برآورد می گردد:
(19-2)
بازده ماهانه شرکت برای مدت 36 ماه با بازده ماهانه بازار سهام برای مدت 36 ماه محاسبه و مدل رگرسیون فوق برآورد می گردد تا پارامترهای مدل بازار یعنی بدست آید. استفاده از داده های 36 ماه در مدل رگرسیون فوق برآوردهای نسبتاً قابل اتکایی از بدست خواهد داد.
برای داده های بیشتر مثلاً 48 یا 60 ماه دسترسی به قیمت سهام به طور متوالی با محدودیت روبروست(رهنمای رود پشتی ،1386،ص 44).
روش دوم- ما به التفاوت بازده واقعی سهم با بازده بازار
استفاده از مدل بازار برای محاسبه بازده غیرعادی سهام با محدودیت هایی مواجه است. از جمله ناشی از رگرسیون و برای برآورد پارامترهای مدل بازار یعنی در ایران بسیار ناچیز است و قابلیت اتکا نتایج حاصل از برآورد مدل بازار با ابهام روبروست.
از این رو به جای بازده مورد انتظار سهام بر اساس مدل بازار از بازده مورد انتظار که بر اساس مدل بازار که از بازده واقعی بازار استفاده شده است که:
(20-2)
= بازده واقعی بازار
= بازده مورد انتظار سهم i
روش سوم- استفاده از الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و بازده های غیرعادی
اهمیت الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای برای حسابداران این است که آن می تواند ابزار یا وسیله ای ارائه کند تا آنها بازده اوراق بهادار در آینده را تعیین کنند (بازده ای که باید باشد). مشاهده قیمت روزانه بورس نیویورک می تواند نشان دهنده بازده واقعی اوراق بهادار مورد نظر باشد. کم کردن این بازده از آنچه بدست خواهد آمد نشان دهنده "بازده غیرعادی" خواهد بود، یعنی تفاوت بین بازده یک دسته از اوراق بهادار و بازده حاصل از کاربرد الگوی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای. بازده غیرعادی را که به روش جبری نشان می دهند به صورت زیر خواهد بود:
(21-2)
مجموع این بازدهی ها در طول زمان (بازده غیرعادی انباشته) بیانگر ارزش اطلاعاتی است که می توان با استفاده از آن به بازدهی بیش از متوسط بازار دست یافت.
دو پژوهشگر استرالیایی به نام های "ری بیل و فیل برون" از این روش استفاده کردند. آنها در مقاله خود این پرسش را مطرح کردند که آیا می توان با استفاده از عدد متعلق به سود هر سهم سالانه به بازده غیرعادی دست یافت؟ آزمون آنها بسیار ساده بود. آنها چنین فرض کردند که از قبل می دانند سود هر سهم سال بعد چقدر خواهد شد. اگر سود هر سهم آینده افزایش می یافت آنها در آن سهام سرمایه گذاری می کردند، اگر سود هر سهم در سال بعد کاهش می یافت آنها سهام مربوطه را (به صورت استقراضی) می فروختند.
سپس آنها برای محاسبه بازده غیرعادی از معادله ارائه شده استفاده کردند و اگر امکان داشت سود هر سهم آینده را از پیش تعیین کرد، آنها می توانستند با استفاده از این فرمول به سود غیرعادی دست یابند(نوروز بیگی ،1386،ص 74).
برای محاسبه بازده غیرعادی که از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای بدست آمده به شرح زیر است:
(22-2)
که:
: بازده غیرعادی سهم i در زمان t است.
: بازده واقعی سهم i در زمان t است.
: بازده مورد انتظار سهم i در زمان t است.
هر یک از متغیرهای بازده غیرعادی که از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای بدست آمده به شرح زیر است:
(23-2)
که:
: قیمت سهام در پایان دوره مالی
: قیمت سهام در ابتدای دوره مالی
: سود سهام بدست آمده دوره قبل
و به صورت مقابل محاسبه می گردد:
(24-2)
که:
: بازده مورد انتظار سهم i در زمان t است.
: بازده بدون ریسک است.
: ریسک سیستماتیک سهم i است.
: بازدهی بازار
: صرف ریسک است.

6-4-2 تئوری بازار کارا
هنگامی که پولی وارد بازار مالی می شود، هدف کسب سود از سرمایه گذاری است. بسیاری از سرمایه گذارها نه تنها مایلند سودی در حد دیگر سرمایه گذارها کسب کنند بلکه تلاش می کنند متوسط سود سرمایه گذاری شان بالاتر از حد متوسط سود بازار سرمایه باشد.با این حال طبق نظریه سرمایه گذاری "کارایی بازار" که از سوی فاما در سال 1970 مطرح شد در هر زمان، قیمت ها تحت تاثیر اطلاعات موجود درباره سهام و بازار است. به این ترتیب طبق این نظریه هیچ سرمایه گذاری از لحاظ پیش بینی سود سهام نسبت به سرمایه گذار دیگر مزیتی ندارد زیرا هیچ سرمایه گذاری به اطلاعاتی بیش از دیگر سرمایه گذارها دسترسی ندارد. طبق نظریه کارایی بازار سهام همواره بر مبنای قیمت منصفانه و ارزش واقعی شان داد و ستد می شوند و غیرممکن است یک سرمایه گذار بتواند سهامی را با قیمت پایین تر از ارزش واقعی اش بخرد یا با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی اش بفروشد. بدین ترتیب کسب سودی بالاتر از سود متوسط بازار غیرممکن و تنها راه کسب سود بالاتر، خرید سهامی با ریسک بیشتر است(اسماعیلی ،1385، 51).

7-4-2 تاثیر کارایی: عدم قابلیت پیش بینی
واقعیت این است که صرفاً اطلاعات منتشر شده در اخبار مالی یا تحقیقاتی بر قیمت سهام موثر نیست. اطلاعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نیز قضاوت سرمایه گذارها درباره این اخبار چه صحیح باشند چه غلط بر قیمت سهام موثر است. طبق نظریه کارایی بازار چون قیمت سهام تحت تاثیر اطلاعات موجود در بازار قرار می گیرد و چون تمام سرمایه گذارها به اطلاعات یکسانی دسترسی دارند، هیچ یک نمی توانند عملکرد بهتری از لحاظ کسب سود داشته باشند. در بازارهای کارا قیمت ها غیرقابل پیش بینی می شوند بنابراین هیچ الگویی برای تغییرات آن نمی توان تدوین کرد. این تفکر بازار کارا حاکی از آن است که هر استراتژی سرمایه گذاری که هدف آن کسب سود بالاتر از حد متوسط بازار است، شکست خواهد خورد. در واقع طبق نظریه بازار کارا با توجه به هزینه مترتب بر مدیریت سبد دارایی ها برای کسب سود بالاتر بهتر است سرمایه گذار به خرید سهام پر ریسک تر بپردازد، البته با دقت در تمام جوانب(همان منبع ، 521).

8-4-2 نقاط ضعف نظریه بازار کارا
اما در دنیای واقعی استدلال های روشنی علیه نظریه کارایی بازار وجود دارد. برای مثال سرمایه گذارهایی وجود دارند که همواره در اکثر موارد سودی بسیار بالاتر از حد متوسط بازار کسب کرده اند. وارن بافت یکی از همین افراد است. استراتژی سرمایه گذاری او خرید سهامی است که قیمتشان پایین تر از حد واقعی است. همچنین تعداد زیادی از مدیران سرمایه گذاری وجود دارند که بهتر از دیگران روندهای قیمت سهام را در بازارها شناسایی می کنند و بر همین مبنا سود بالایی کسب می کنند. بنابراین در حالی که چنین مواردی وجود دارد چطور ممکن است عملکرد سرمایه گذاران اتفاقی باشد و از هیچ الگویی پیروی نکند؟
در بسیاری از استدلال هایی که علیه نظریه کارایی بازار مطرح شده، آمده است الگوهای مشخص و تکرار شونده ای برای قیمت ها وجود دارد. در ادامه به برخی از مثال های این مورد اشاره می کنیم. تاثیر ژانویه الگویی تکرار شونده است که نشان می دهد در ماه نخست هر سال معمولاً سود بالاتری نصیب سرمایه گذارها می شود. همچنین دوشنبه آبی در وال استریت عبارت است که خرید سهام را در شنبه بعد از ظهر و صبح دوشنبه اشتباه اعلام می کند زیرا طبق الگوی تاثیر آخر هفته قیمت سهام یک روز پیش از تعطیلی آخر هفته و روز بعد از این تعطیلی بالاتر از دیگر ایام هفته است. مطالعاتی که در زمینه رفتار مالی سرمایه گذاری صورت گرفته و در آن به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی سرمایه گذارها بر قیمت سهام پرداخته شده آشکار می کند که برخی الگوهای قابل پیش بینی در بازار سهام وجود دارد. معمولاً سرمایه گذارها مایلند سهامی را بخرند که قیمت آن پایین تر از ارزش واقعی است و برعکس تمایل دارند سهامی را بفروشند که قیمت کنونی آن از ارزش واقعی آن بیشتر است و در بازاری که تعداد زیادی سرمایه گذار در آن وجود دارد هر وضعیتی جز کارایی می تواند حاکم باشد. پل کروگمن استاد اقتصاد دانشگاه ام آی تی معتقد است رفتار سرمایه گذارها باعث عدم کارایی بازارها می شود. بنابراین قیمت سهام حاصل اطلاعات موجود در بازار نیست و همواره از رفتار سود طلبانه سرمایه گذارها تاثیر می پذیرد(اسماعیلی ،1385، 60).

9-4-2 پاسخ نظریه بازار کارا
نظریه کارایی بازار احتمال وجود موارد متناقض با قواعد این نظریه را نادیده نمی گیرد. در واقع طبق نظریه یاد شده، قرار نیست قیمت سهام همواره مساوی ارزش واقعی و منصفانه آنها باشد.
قیمت ها تنها در برخی مواقع و به طور اتفاقی ممکن است بالاتر یا پایین تر از ارزش واقعی شان باشند. بنابراین در نهایت قیمت ها به حد متوسطشان باز خواهند گشت.
به این ترتیب چون انحراف قیمت از ارزش واقعی حالت اتفاقی دارد، استراتژی های سرمایه گذاری که باعث کسب سود بالاتر از حد متوسط بازار می شوند همواره موفقیت آمیز نیستند. از سوی دیگر طبق این نظریه کسب سود بالاتر از حد متوسط حاصل تبحر و تجربه سرمایه گذار نیست بلکه شانس باعث این وضعیت شده است. طرفداران نظریه کارایی بازار طبق قوانین احتمالات چنین می گویند؛ در هر زمان مشخص در بازاری با تعداد زیاد سرمایه گذار، برخی سرمایه گذارها سودی بالا کسب می کنند و برخی نیز همان سود متوسط بازار را می برند.

10-4-2 بازار چطور کارا می شود؟
برای آنکه بازار کارا شود سرمایه گذارها باید تصور کنند بازار غیر کاراست و می توانند سودی بالاتر از حد متوسط آن کسب کنند. نکته جالب اینکه استراتژی های سرمایه گذاری که قصد دارند از عدم کارایی بازار سود ببرند عملاً عامل حفظ کارایی بازار هستند. طبق نظریه کارایی بازار، بازار باید بزرگ و نقد باشد. اطلاعات نیز از لحاظ در دسترس بودن و هزینه باید در هر زمان در اختیار سرمایه گذارها باشد. همچنین هزینه معاملات باید کمتر از سود مورد انتظار از سرمایه گذاری باشد و سرمایه گذارها باید منابع مالی کافی در اختیار داشته باشند تا از موارد عدم کارایی تا زمانی که وجود دارند، استفاده کنند و مهم ترین نکته اینکه سرمایه گذارها باید معتقد باشند که می توانند سودی بالاتر از متوسط سود بازار کسب کنند.

11-4-2 درجات کارایی
قبول نظریه بازار کارا در خالص ترین شکل آن ممکن است دشوار باشد اما سه طبقه بندی برای این نظریه وجود دارد که نشان دهنده میزان امکان به کار بردن این نظریه برای بازار است.
1- کارایی بالا: این گونه از نظریه شدیدترین گونه است که طبق آن تمام اطلاعات در یک بازار چه خصوصی چه عام در قیمت سهام موثر است. حتی اطلاعات نیروهای داخلی شرکت ها و بازار نیز باعث مزیت یک سرمایه گذار نسبت به سرمایه گذار دیگر نمی شود.
2- کارایی متوسط: طبق این گونه نظریه کارایی بازار، تمام اطلاعات عام در تعیین قیمت سهام موثر هستند و برای کسب مزیت نسبت به دیگر سرمایه گذاری ها نه تحلیل بنیادی و نه تحلیل تکنیکال موثر نیستند.
3- کارایی ضعیف: در این گونه تمام حقیقت های پیشین سهام در قیمت کنونی آن موثر هستند. بنابراین برای پیش بینی قیمت آتی سهام از تحلیل تکنیکال نمی توان استفاده کرد (نوروزبیگی ،1386، 77).

5-2بخش پنجم: پیشینه تحقیق
مقدمه
محافظه کاری به عنوان یکی از عوامل موثر بر رویه های حسابداری در طول تاریخ همواره مورد توجه صاحب نظران بوده است . شواهد مختلفی دال بر وجود محافظه کاری از زمان های بسیار قدیمی در دست می باشد، از جمله این شواهد می توان به تعبیر پندورف75 " قراین تاریخی به جامانده از شرکت های تجاری در قرن پانزدهم میلادی حکایت از آن دارد که حسابداری در اروپای قرون وسطی محافظه کارانه بوده است (باسو، 1977، 37-3)76
چات فیلد77 نیز معتقد است که محافظه کاری ریشه در قرون وسطی دارد. در آن زمان ها ارباب ها اداره املاک خود را به مباشر میسپردند ، به زودی مباشر دریافت که داشتن موقعیتی محافظه کارانه تمهیدی برای حفاظت از خود است. محتاطانه تر این بود که افزایش ارزش داراییها را پیش بینی نکنند ، زیرا، اگر افزایشها به عینیت در نمیآمد ، مالک ممکن بود مباشر را مسئول بداند. چت فیلد خاطر نشان میسازد که در اواخر قرن نوزدهم در انگلستان در دعاوی که پس از ورشکستگی شرکت ها از سوی سرمایه گذاران مطرح میشد.در این زمینه تحقیقات دیگری انجام شده است که به برخی از آنها در ادامه اشاره می شود .

1-5-2 تحقیقات خارجی:
طی سال های اخیر تحقیقات جامعی در خصوص بررسی معیار های مختلف محافظه کاری و ارتباط آن با موضوعات مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است، عموماً محور این تحقیقات بر این فرضیه استوار است که اجزایی از معیار محافظه کاری وجود دارد که مورد توجه بازار است و این اقلام نماینده ای برای عدم تقارن ریسک اطلاعاتی است ،طی سال های اخیر تحقیقات جامعی به وسیله برخی محققان از جمله، فرانسیس،لافوند و السون78(2004)، ابودی و همکاران ،2005،شولین ،کاروت و اسکیپر79(2005) انجام گردیده است.
1- تحقیق لافوند و واتس، (2008) : نقش اطلاعاتی محافظه کاری
در این تحقیق رابطه عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران آگاه و ناآگاه در شرکت مورد بررسی قرار گرفته و در پایان به این نتیجه منتج گردید که عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران آگاه و ناآگاه در شرکت باعث به وجود آمدن محافظه کاری در صورت های مالی می گردد . محافظه کاری باعث کاهش انگیزه و توانایی مدیران برای دستکاری در اعداد حسابداری می گردد و بنابراین عدم تقارن اطلاعاتی و زیان های سنگین ناشی از این امر در شرکت کاهش پیدا می کند. این مطلب باعث افزایش در ارزش شرکت می گردد .
آزمون های تجربی انجام شده این تحقیق به دنبال این عقیده انجام گردیده که عدم تقارن اطلاعاتی به صورت بسیار با اهمیتی با محافظه کاری بعد از کنترل سایر عوامل متقاضی محافظه کاری، ارتباط دارد . آزمون های این تحقیق این پیش بینی را که تغییر در عدم تقارن اطلاعاتی باعث تغییر در محافظه کاری می گردد را مورد تایید قرار داد. این مطلب بر خلاف نظر FASB است که می گوید محافظه کاری باعث به وجود آمدن عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران می گردد. یک نتیجه مهمی که از این تحقیق حاصل گردید این بود که با حذف محافظه کاری توسط FASB عملاً عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران افزایش یافته است .
2.ارزش وجه نقد نگهداری شده و محافظه کاری حسابداری( لوئیس80، 2009 )
در این تحقیق رابطه محافظه کاری حسابداری و ارزش وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی شرکت مورد بررسی قرار گرفت و در پایان به این نتیجه رسید که محافظه کاری حسابداری بر رابطه میان وجه نقد نگهداری شده و عملکرد عملیاتی آتی شرکت تاثیر مثبت دارد. همچنین شواهد به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که محافظه کاری حسابداری با استفاده بهینه از وجه نقد در دسترس شرکت در ارتباط است و از این تصور که محافظه کاری حسابداری می توانند به عنوان یک جایگزین برای نظارت خارجی و کاهش هزینه های نمایندگی باشد حمایت می کند.
3- محافظه کاری مشروط در حسابداری و هزینه سرمایه (لارا، اساما، پنالو81 2007)
در این تحقیق ارتباط بین محافظه کاری حسابداری مشروط و هزینه سرمایه مورد آزمون قرار می گیرد، یافته های این تحقیق نشان از یک رابطه منفی قوی بین محافظه کاری مشروط و هزینه سرمایه دارد . در این تحقیق از متغیرهای هزینه سرمایه مختلفی استفاده شده است و این یافته ها پس از کنترل عوامل ریسک ، عوامل تعیین کننده ذاتی سود و عوامل اقتصادی محافظه کاری شرطی بدست آمده است . در نهایت یافته های این تحقیق تایید کننده این مطلب است که محافظه کاری باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و لذا کاهش هزینه سرمایه شرکت است . در این تحقیق نشان داده می شود که هرچه محافظه کاری پایین تر باشد سرمایه گذاران انتظار کسب بازده بالاتری دارند. این تحقیق نشان می دهد که سرمایه گذاران برای محافظه کاری ارزش قائل هستند چرا که اولاً به سرمایه گذاران کمک می کند تا بین پروژه های سرمایه گذاری خوب و بد تمایز قائل شوند ثانیاً باعث کاهش مشکلات آتی می شود ثالثاً به مدیران این اجازه را نمی دهد تا در گزارش هایشان از عملکرد واقعی شرکت منحرف شوند یا هزینه های سنگینی را به خاطر این دستکاری به شرکت تحمیل کنند. همچنین محافظه کاری محدوده ی کمتری برای برآورد جریان های نقدی آتی شرکت فراهم می نماید که باعث می گردد ریسک اطلاعاتی کمتر گردد و روشن می کند که جدا شدن از قابلیت اتکا برای رسیدن به مربوط بودن باعث افزایش ریسک سرمایه گذاران و هزینه سرمایه شرکت می شود .
4- بررسی رابطه بین محافظه کاری و راهبری شرکتی با توجه به ترکیب اعضای هیات مدیره(احمد و دوئلمن 82،2005)
احمد و دوئلمن نشان دادند که از یک سو میزان درصد مدیران خارجی در ترکیب اعضای هیات مدیره رابطه مثبتی با محافظه کاری دارد و از سویی دیگر نیز میزان درصد مدیران داخلی با محافظه کاری رابطه ای منفی دارند . احمد و دوئلمن در تحقیق خود از نمونه های امریکایی و بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری امریکا استفاده کردند. از سویی دیگر احمد و دوئلمن در تحقیق خود از سه نوع معیار برای سنجش محافظه کاری استفاده کردند که شامل: الف) معیار اقلام تعهدی انباشته شده گیولی و هاین83 (2000)، ب) معیار نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری بیور و ریان (2000 ( و ج) معیار عدم تقارن زمانی سود باسو84 (1997)می باشد . البته معیار عدم تقارن زمانی سود مورد استفاده آن ها بر خلاف مدل باسو بر اساس پاسخ سود نسبت به بازده های سهام یک دوره نبود بلکه آنها معیار تعدیل شده ای را از مدل باسو در تحقیق خود استفاده کردند که توسط رویچود اری و واتز85 (2005)معرفی شده بود و بر اساس آن ، معیار عدم تقارن زمانی سود بر اساس پاسخ سود نسبت به بازده های سهام ، طی چندین دوره و به صورت انباشته شده برآورد می شدند.
5- بررسی رابطه محافظه کاری با انگیزه های منفعت جویانه مدیران که باعث زیان شرکت می گردد86(بال 2001)
در این تحقیق مسائل نمایندگی را اساساً ناشی از زمانی می دانند که منافع مدیران و سهامداران همسو نباشد . بال در تحقیق خود اشاره داشت که مدیران اغلب با توجه به دوره تصدی و بینش محدودشان، در جهت کسب پاداش بیشتر از طریق نمایش سود بیشتر ، به دنبال انتخاب پروژه هایی هستند که دارای خالص ارزش فعلی منفی هستند و در دراز مدت باعث زیان شرکت می شوند. این نوع پروژه ها عموماً در سال های اولیه ، آورده های نقدی مثبتی را برای شرکت فراهم می کنند و باعث افزایش سود می شوند. در مقابل، پروژه هایی که دارای ارزش فعلی مثبت باشند، به دلیل نیاز به انجام هزینه هایی همچون تحقیق و توسعه، تبلیغات و هزینه های سرمایه ای، در سال های اولیه، جریان نقدی مثبت چندان مناسبی را به همراه ندارند. بدین ترتیب بال87 (2001( طی تحقیق خود نشان داد که شناسایی زودتر زیان ها بر اساس محافظه کاری، مدیران را وادار می کند تا اینکه در تصمیم گیری هایشان به هنگام باشند . از این رو شناسایی به هنگام زیان های آتی ، هیچ انگیزه ای را برای مدیران جهت انتخاب پروژه های دارای خالص ارزش فعلی منفی و صرفاً برای کسب منافع شخصی به وجود نمی آورد .
6- بررسی محافظه کاری در میان شرکت های انگلیسی و امریکایی(پوپ و والکر88،1999)
در این تحقیق سود گزارش شده بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری در امریکا و انگلستان را از لحاظ به هنگام بودن و محافظه کار بودن، مورد مقایسه قرار دادند . تجزیه و تحلیل آن ها بیانگر این بود که تفاوت بین تاخیر در شناسایی اخبار خوب و تسریع در شناسایی اخبار بد در هنگامی که محافظه کاری بر طبق اصول عمومی پذیرفته شده کشورهای مختلف مقایسه می شود، بسیار اهمیت دارد. نتایج تجربی نشان می دهد که رفتار اقلام غیرعادی در ارزیابی محافظه کاری نسبی مهم است . از این رو آن ها عنوان کردند ، هنگامی که محافظه کاری با استفاده از سود عادی برآورد شود ، میزان محافظه کاری بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده امریکا به طور معنی داری بیشتر از انگلستان است . اما هنگامی که محافظه کاری با استفاده از سود پس از اقلام غیرعادی برآورد شود ، شکاف بین میزان محافظه کاری بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده امریکا و انگلستان کمتر شده و یا حتی ممکن است هیچ شکافی مشاهده نشود . آن ها همچنین نتیجه گرفتند که تفاوت عدم تقارن زمانی سود بین امریکا و انگلستان به تسریع در شناسایی اخبار بد بستگی ندارد بلکه بیشتر در نتیجه شناسایی کندتر اخبار خوب بر اساس اصول عمومی پذیرفته شده امریکا است.
7. بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی (گری، ماری و فرانک 892010)
در این مطالعه رابطه بین محافظه کاری در حسابداری و ریسک ورشکستگی پرداخته شده است. محافظه کاری در این پژوهش به محافظه کاری مشروط و محافظه کاری نامشروط تقسیم شده است. نتایج و مدل های تحلیلی نشان می دهد که نقش اطلاعاتی و افزایش وجوه نقد در دسترس محافظه کاری به مقابله با ریسک ورشکستگی کمک می کند. فرضیات تحقیق با استفاده از تحلیل ضرایب همبستگی و مدل سازی رگرسیونی آزمون شده است.
نتایج این پژوهش حاکی از آن است که یک رابطه معکوسی بین محافظه کاری نامشروط و ریسک ورشکستگی وجود دارد همچنین رابطه بین محافظه کاری مشروط و ریسک ورشکستگی نیز معکوس است این یافته ها منجر به مهیا شدن یک نقش رفتاری برای محافظه کاری جهت کمک به شرکت برای مقابله با تعهدات خود میشود.
8. بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری، کیفیت سود و بازده سهام (پنمان و زانگ90، 2002).
در این مطالعه رابطه بین محافظه کاری حسابداری، کیفیت سود و بازده سهام پرداخته شده است. نتایج و مدل های تحلیلی نشان می دهد که هنگامی که یک شرکت، شیوه های حسابداری محافظه کارانه در پیش می گیرد، تغییر در میزان سرمایه گذاری آن می تواند کیفیت سود شرکت را تحت تاثیر قرار دهد. رشد در سرمایه گذاری، سود گزارش شده را کاهش می دهد و موجب ایجاد ذخایر می گردد. کاهش سرمایه گذاری موجب آزاد شدن آن ذخایر و افزایش درآمد می شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که یک رابطه معکوسی بین محافظه کاری حسابداری و بازده سهام وجود دارد.

2-5-2 تحقیقات داخلی
پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران
1-اثر محافظه کاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیان دهی شرکت ها (بنی مهد و باغبانی، 1388)
این پژوهش اثر محافظه کاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیان دهی شرکت ها در 48 شرکت زیان ده از تابلو بورس اوراق بهادار تهران را برای دوره زمانی 7 ساله 1380 الی 1386 مورد بررسی قرار می دهد شاخص محافظه کاری در این پژوهش بر حسب اقلام تعهدی سنجیده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که محافظه کاری حسابداری با زیان دهی شرکت رابطه مستقیم دارد. این موضوع از دیدگاه نظری پذیرفته شده است. هم چنین نتایج پژوهش بر وجود رابطه مستقیم میان اندازه شرکت و زیان دهی و رابطه معکوس میان نسبت اهرمی و زیان دهی تاکید دارد. نتایج نشان می دهد که مالکیت دولتی اثری بر زیان دهی شرکت ندارد.

2- بررسی رابطه بین تمرکز مالکیت و محافظه کاری در بورس اوراق بهادار تهران
در این تحقیق رابطه بین تمرکز مالکیت و محافظه کاری بررسی شده است. بر اساس ادبیات تحقیق فرضیات رقیب متفاوتی در مورد وجود دارد.
فرضیه نظارت فعال، بیان می کند که سهامداران عمده شرکت، از قدرت رای دهی خود در جهت نظارت فعال بر عملیات شرکت و تصمیم گیری استفاده می نمایند. در مقابل، بیان می کند که سهامداران عمده شرکت، از قدرت خود در جهت اداره شرکت در مسیر دلخواهشان استفاده می نمایند. برای بررسی این رابطه، از مدل رگرسیون استفاده شده است. ما بر اساس اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 85-1381 (285 سال- شرکت) به این نتیجه رسیدیم که با در نظر گرفتن متغیر های کنترلی، از قبیل: اندازه، رشد و … رابطه منفی معناداری میان تمرکز مالکیت و محافظه کاری وجود دارد. این نتیجه گیری مطابق با فرضیات منافع شخصی و اتحاد استراتژیک و نا هماهنگ با فرضیه نظارت فعال است.
3-تاثیر محافظه کاری بر پایداری و توزیع سود (مشایخی، محمودآبادی، حصار زاده 1388)
این تحقیق به بررسی رابطه محافظه کاری با میزان توزیع سود و پایداری آن می پردازد. در این پژوهش داده های مالی 98 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1379 تا 1385 جمع آوری و فرضیات تحقیق با استفاده از مدل رگرسیون آزمون شده و برای سنجش محافظه کاری از اقلام تعهدی غیر عملیاتی استفاده شده است و نتیجه تحقیق حاکی از این است که پایداری سود با افزایش میزان محافظه کاری کاهش می یابد. فرضیه اول با توجه به مبانی نظری مطرح شده از منظر تئوری نمایندگی تبیین گردیده و پیش بینی می کند با افزایش محافظه کاری، توزیع سود سهام کاهش می یابد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که شواهد متقاعد کننده ای در حمایت از این فرضیه وجود دارند.
4-طراحی و تبیین مدل پیش بینی محافظه کاری با تاکید بر ارتباط آن با میانگین موزون هزینه سرمایه (دکتر اعتمادی، دکتر نوروش، دکتر آذر، سراجی 1385)
در این تحقیق به بررسی ارتباط بین میثاق محافظه کاری و اجزا هزینه تامین مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و ارائه مدلی برای پیش بینی میزان رعایت محافظه کاری حسابداری در شرکت هاست. روش تحقیق قیاسی- استقرایی و روش کتابخانه داری، قلمرو مکانی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی دوره ده ساله بین سال های 1375 تا 1385 می باشد. نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که با رعایت محافظه کاری میانگین موزون هزینه مالی کاهش خواهد یافت.
5-عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیار محافظه کاری در گزارشگری مالی(کردستانی و امیر بیگی،1387)
در این تحقیق به بررسی عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری برای سنجش محافظه کاری در گزارشگری مالی پرداخته شده است .مبانی این معیار بر پایه دیدگاه سود و زیانی است و چارچوب آن بر شالوده هایی از تعریف محافظه کاری تعریف شده است که امروزه در دنیا مطرح شده می باشد.
برای بررسی عدم تقارن زمانی سود در این تحقیق رابطه این معیار با نسبت " ارزش بازار به ارزش دفتری سهام( MTB)" به عنوان معیار شناخته شده ای از محافظه کاری مورد بررسی قرار می گیرد. با استفاده از اطلاعات صورت های مالی و قیمت های سهام 100 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار طی دوره زمانی 1375 تا 1385 و با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی چند متغیر به کمک نرم افزار spss، نتایج نشان داد که بین عدم تقارن زمانی سود و نسبت MTB ، رابطه منفی معنا داری وجود دارد، هرچه دوره ی عدم تقارن زمانی سود طولانی تر شود، این رابطه نیز منفی تر می شود.
رابطه منفی بین معیار عدم تقارن زمانی سود و نسبت MTB ناشی از ساختار متفاوت این دو معیار است .عدم تقارن زمانی سود یک معیار سود و زیانی است و نسبت MTB یک معیار ترازنامه ای است . در واقع هر معیار جنبه ای از محافظه کاری را در گزارشگری مالی اندازه گیری می نماید و برای آنکه بتوان معیار محافظه کاری را اندازه گیری نمود، می بایست از تمام معیارها استفاده کنیم .

فصل سوم
روش اجرای تحقیق

1-3 مقدمه
یک محقق پس از انتخاب موضوع باید به دنبال تعیین روش تحقیق باشد. انتخاب روش تحقیق به هدف ها و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن بستگی دارد، بنابراین هنگامی می توان در مورد روش بررسی و انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع و اهداف آن مشخص باشد. به عبارت دیگر، هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را آغاز کند تا او را هر چه دقیق تر، آسان تر در دست یابی به پاسخ یا پاسخ هایی که برای پرسش تحقیق در نظر گرفته شده، یاری نماید.
مطالب این فصل شامل روش تحقیق ، ویژگی های تحقیق، فرضیه های تحقیق ، جامعه آماری، روش جمع آوری داده های مربوط به متغیرهای تحقیق و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه های تحقیق به شرح زیر می باشد.

2-3 روش تحقیق
دشوارترین گام در فرآیند تحقیق، مشخص کردن مساله مورد مطالعه است. نخست آنکه درباره یک چیز، یک مانع یا یک موقعیت مبهم تردید وجود دارد، تردیدی که نیازمند تعیین است.در هر تحقیق ابتدا باید نوع ، ماهیت ، اهداف تحقیق و دامنه آن معین شود تا بتوان با استفاده از قواعد و ابزار مناسب و از راه های معتبر به واقعیت ها دست یافت (سرمد و همکاران،1381، 170).
بنابراین پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق همبستگی است. در این تحقیق هدف، تعیین میزان رابطه متغیرهاست. برای این منظور بر حسب مقیاس های اندازه گیری متغیرها، شاخص های مناسبی اختیار می شود(همان منبع،172).
مقیاس اندازه گیری داده ها مقیاس نسبی است. مقیاس نسبی بالاترین و دقیق ترین سطح اندازه گیری را ارائه می دهد. این مقیاس علاوه بر دارا بودن کلیه خصوصیات مقیاس های دیگر، از صفر مطلق نیز برخوردار است.روش تحقیق به صورت قیاسی – استقرایی است که در آن مبانی نظری و پیشینه پژوهش از راه کتابخانه، مقاله و اینترنت جمع آوری شده و به صورت استدلال قیاسی و در رد یا اثبات فرضیه های پژوهش با بکارگیری روش های آماری مناسب ،از استدلال استقرای در تعمیم نتایج استفاده شده است . چون هدف پژوهش شناخت رابطه همبستگی بین محافظه کاری و نگه داری وجه نقد با بازده غیر عادی است و تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آنها سعی می شود رابطه متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود. بنابراین ضریب همبستگی شاخص دقیقی است، که بیان می کند تغییرات متغیر تا چه اندازه ای به متغیر دیگری وابسته است.

3-3 فرضیات تحقیق
بیان مسئله تنها به صورت کلی، پژوهش را هدایت می کندو تمام اطلاعات ویژه پژوهشی را در بر ندارد. از طرف دیگر در صورتی که کلیه اطلاعات پژوهشی را در مسئله مطرح کنیم مسئله پر حجم می شود، به گونه ای که تدبیر و هدایت آن امکان پذیر نیست. بنابراین، مسئله هرگز به صورت علمی حل نخواهد شد، مگر اینکه به فرضیه یا فرضیه هایی تبدیل شود. فرضیه عبارت است از یک قضیه شرطی یا غیر شرطی که توسط پژوهشگر،(تنها به این منظور که نتایج منطقی آن کشف یا استخراج گردد، بدون اعتقاد به آن)، پذیرفته می شود. نقش فرضیه در تحقیق علمی عبارت است از پیشنهاد تبیین هایی برای برخی از واقعیت ها و هدایت پژوهشگر (دلاور،1375، 96).
فرضیه اول:. بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
فرضیه دوم: بین تغییر در خالص وجه نگهداری شده در شرکت ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد
فرضیه سوم: تغییر در سود قبل از بهره و مالیات شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه چهارم: تغییر در دارایی های غیر نقدی شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه پنجم: تغییر در مخارج تحقیق و توسعه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه ششم: تغییر در هزینه بهره پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه هفتم: تغییر در سود سهام پرداختی به سهامداران عادی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه هشتم: اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه نهم: وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
فرضیه دهم: اهرم مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.

4-3 جامعه مطالعاتی و نمونه آماری
مفهوم جامعه آماری یکی از مفاهیم اساسی است که آن را تعریف نمی کنند بلکه به عنوان مفهوم اولیه توصیف کرده و به صورت زیر بیان می شود: مجموعه اشیاء یا نمودهایی که یک یا چند صفت مشترک داشته باشند و یکجا در نظر گرفته شوند، جامعه آماری گفته می شود .
جامعه مطالعاتی پژوهش حاضر در برگیرنده شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 88-85 به تعداد 450 شرکت می باشد.
جهت انتخاب نمونه محدودیت های زیر بر روی شرکت های جامعه آماری اعمال می شود:
1- به لحاظ افزایش قابلیت مقایسه، دوره مالی آنها منتهی به اسفندماه باشد. علت ایجاد این محدودیت این است که در محاسبه متغیرها، به خصوص بازده، تا حد امکان دوره های زمانی مشابه باشند و شرایط و عوامل فصلی در انتخاب عوامل و متغیرها اثرگذار نباشد.
2- شرکت هایی که وقفه معاملاتی بیش از 6 ماه نداشته باشند.
3- شرکت هایی که داده های مورد نظر آنها در دسترس باشد.
بنابراین با توجه به موارد بند 1 الی 3 در نهایت 80 شرکت به عنوان نمونه از طریق حذف سیستماتیک انتخاب شدند(لیست شرکت های نمونه در پیوست آمده است) و برای هر متغیر این پژوهش داده ها جهت آزمون فرضیه های آماری محاسبه شده است.

5-3 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر های تحقیق:

منبع(لویس ،2010،89) 92
تعریف متغیرها
متغیر وابسته:
بازده غیر عادی93 : بازده غیر نرمال از تفاوت بین بازده واقعی با بازده بازار طبق شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران محاسبه می شود.
برای محاسبه بازده واقعی سهام از فرمول زیر استفاده می شود:

+ DPS
(2-1) = بازده(R)

: قیمت سهام در ابتدای دوره
قیمت سهام در پایان دوره:
DPS : سود سهام نقدی پرداخت شده

(3-1) = مزایای حق تقدم

(4-1) =تعداد سهام افزایش یافته

و برای محاسبه بازده مورد انتظار از بازده بازار محاسبه شده طبق شاخص کل بورس استفاده شده است:

بازده کل بازار:
(5-1)
= شاخص کل بورس در انتهای ابتدای دوره
= شاخص کل بورس در ابتدای دوره

متغیر های مستقل:
محافظه کاری حسابداری94:
در پژوهش حاضر برای اندازه گیری شاخص محافظه کاری حسابداری، از مدل گیولی و هین استفاده شده است. شاخص محافظه کاری بر اساس مدل مزبور به صورت زیر محاسبه می شود(گیولی و هین، 2000، 295):

= شاخص محافظه کاری(1 (6-1)

اقلام تعهدی عملیاتی از تفاوت سود خالص و جریان نقدی عملیاتی بعلاوه هزینه استهلاک به دست می آید. به عقیده گیولی و هین ، )2000)، رشد اقلام تعهدی می تواند شاخصی از تغییر در درجه محافظه کاری حسابداری در طول یک دوره بلند مدت باشد . به بیانی دیگر اگر اقلام تعهدی افزایش یابد، در آن صورت محافظه کاری کاهش می یابد و بر عکس، از این رو برای تعیین جهت تغییرات محافظه کاری اقلام تعهد ی در عدد منفی یک ضرب می شود.
تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده: (c∆)
تغییر در وجه نقد نگهداری شده برابر با تغییر در وجه نقد شرکت طی سال مالی تقسیم بر ارزش بازار سرمایه شرکت در ابتدای دوره(دیتمار و اسمیت، 2007، 602)95.
= تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده(7-1)
متغیر های تعدیل گر:
تغییر در سود: (∆E)
برابر تغییر در سود قبل از اقلام غیر مترقبه تقسیم بر ارزش بازار سرمایه شرکت در ابتدای دوره: (بیتز و استولز، 2009، 241)96
= تغییر در سود(8-1)

تغییر در دارایی های غیر نقدی: (ΔNCA)
برابر تغییر در دارایی های غیر نقدی(کل دارایی ها منهای وجه نقد) طی دوره تقسیم بر ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره: (لوئیس و همکاران، 2010، 7)97.
= تغییر در دارایی های غیر نقدی (9-1)
تغییر در مخارج تحقیق و توسعه: (∆R&D)
برابر با تغییر مخارج تحقیق و توسعه طی دوره تقسیم بر ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره: (همان منبع ، 7)2.

= تغییر در مخارج تحقیق و توسعه(10-1)

تغییر در هزینه بهره: (∆I)
برابر با هزینه بهره پرداختی سال جاری منهای هزینه بهره پرداختی سال گذشته تقسیم بر ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره: (همان منبع ، 7).
= تغییر هزینه بهره پرداختی(11-1)

تغییر در سود سهام پرداختی: (∆D)
برابر با سود پرداختی برای سهام عادی سال جاری منهای سود پرداختی برای سهام عادی سال گذشته تقسیم بر ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره: (همان منبع ، 8)4.
= تغییر هزینه بهره پرداختی(12-1)

اندازه شرکت: (LA)
برابر با لگاریتم ارزش دفتری دارایی های شرکت در ابتدای سال می باشد
(13-1) LA=Log(Asse

وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاریهای کوتاه مدت(LAGCi):
برابر با وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاریهای کوتاه مدت تقسیم بر ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره
اهرم مالی(LAGLi):
برابر با کل بدهی تقسیم بر ارزش بازار سرمایه در ابتدای دوره

6-3 روش های جمع آوری اطلاعات
یکی از ضروریات هر مطالعه و پژوهش اطلاعات مربوط و قابل اتکا، سرعت و سهولت دسترسی به آن می باشد.مباحث تئوریک پژوهش از مسیر مطالعه منابع ، نشریات ؛ منابع داخلی و خارجی موجود در کتاب ها و استفاده از اینترنت جمع آوری شده است. اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق کلا از روش کتابخانه ای بدست آمده است.

7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آنها تلاش می شود رابطه متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی کشف و تعیین شود این ضریب شاخص دقیقی است که با محاسبه آن می توان نشان داد که یک متغیر تا چه اندازه با متغیرهای دیگر پیوند دارد و می توان برای همبستگی (مثبت یا منفی) میزان و مقدار آن را محاسبه کرد .
پس از جمع آوری اطلاعات مربوط از نرم افزار صفحه گسترده اکسل (Excel) جهت طبقه بندی اطلاعات و محاسبه متغیرها استفاده گردید و در نهایت اطلاعات حاصل با استفاده از نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به دلیل اینکه متغیر های پژوهش از نوع فاصله ای بوده روش پژوهش همبستگی می باشد جهت انجام آزمون های آماری از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون و تحلیل واریانس (ANOVA)که دارای خطای معیار کمتری در مقایسه با سایر روش های آماری می باشند استفاده شده است .
آزمون معنی دار بودن مدل
برای بررسی معنی دار بودن مدل رگرسیون از آماره F استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون F به صورت زیر خواهد بود:

که به وسیله آماره زیر صحت آن مورد بررسی قرار می گیرد:

برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد فرضیه صفر، آماره F به دست آمده با F جدول که با درجات آزادی K-1 و N-K در سطح خطای () 5% محاسبه شده، مقایسه می شود، اگر F محاسبه شده بیشتر از F جدول باشد () مقدار عددی تابع آزمون در ناحیه بحرانی قرار گرفته و فرض صفر () رد می شود. در این حالت با ضریب اطمینان 95% کل مدل معنی دار خواهد بود. در صورتی که مقدار F محاسبه شده کمتر از F جدول باشد فرض پذیرفته شده و معنی داری مدل در سطح اطمینان 95% مورد تایید قرار نمی گیرد.
آزمون معنی دار بودن متغیرهای تحقیق
برای بررسی معنی دار بودن ضرایب متغیرهای مستقل در هر مدل از آماره t استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون t به صورت زیر خواهد بود:

که به وسیله آماره زیر صحت آن مورد بررسی قرار می گیرد:

برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا رد فرضیه صفر، آماره T به دست آمده با t جدول که با درجه آزادی N-K در سطح اطمینان 95% محاسبه شده مقایسه می شود، چنانچه قدر مطلق T محاسبه شده از t جدول بزرگتر باشد ، مقدار عددی تابع آزمون در ناحیه بحرانی قرار گرفته و فرض صفر () رد می شود. در این حالت با ضریب اطمینان 95% ضریب مورد نظر () معنی دار خواهد بود که دلالت بر وجود ارتباط بین متغیر مستقل و وابسته دارد

1-7-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی:
پژوهش های همبستگی – تعریف ، هدف و مزایا:
پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی، کشف یا تعیین می شود. هدف روش پژوهش همبستگی ، مطالعه حدود تغییرهای چند متغیر با حدود تغییرهای چند متغیر دیگر است. هدف ضریب همبستگی ، بیان رابطه بین دو یا چند متغیر به صورت ریاضی است. در صورتی که رابطه متغیرها کامل و مثبت باشد ضریب همبستگی ، یک است و چنانچه همبستگی بین متغیرها کامل و منفی باشد ضریب همبستگی ، منفی یک ، (-1) خواهد شد. طرح بنیانی و اساسی پژوهش همبستگی بسیار ساده است. در این روش ها به جمع آوری نمره های دو (یا چند) متغیر برای آزمودنی های یکسان می پردازیم و سپس ضریب همبستگی را محاسبه می کنیم. به طور خلاصه، ضریب همبستگی را می توان برای بیان روابط علت و معلولی به کار برد. هر چند که این روش به منظور کشف و پیش بینی روابط بین دو متغیر A و B به کار می رود. مزیت عمده روش همبستگی این است که به محقق اجازه می دهد که متغیرهای زیادی را اندازه گیری کند و همزمان، همبستگی درونی بین آنها را محاسبه نماید. امتیاز دیگر روش همبستگی در این است که می تواند درباره درجه همبستگی بین متغیرها مورد مطالعه ، اطلاعات لازم را فراهم سازد و روش همبستگی یا درجه همبستگی را در کل دامنه یا محدوده معین مشخص کند. روش همبستگی برای دو هدف عمده به کار می رود:
1) کشف همبستگی بین متغیرها
2) پیش بینی یک متغیر از یک یا چند متغیر دیگر.
به طور کلی هدف پژوهش همبستگی عبارت است از درک الگوهای پیچیده رفتاری از طریق مطالعه و همبستگی بین این الگوها و متغیرهایی که فرض می شود بین آنها رابطه وجود دارد . تحلیل همبستگی ، ابزاری آماری است که به وسیله آن می توان درجه ای که یک متغیر به متغیری دیگر از نظر خطی مرتبط است را اندازه گیری کرد. همبستگی را به طور معمول با تحلیل رگرسیون به کار می برند.
درجه همبستگی درباره دو معیار بحث می کند:
1) ضریب تعیین 2) ضریب همبستگی
1) ضریب تعیین :
مهمترین معیاری است که با آن می توان رابطه بین دو متغیر x و y را توضیح داد. این مقدار همیشه بین صفر تا یک است:
(1-3)
گرچه ضریب همبستگی مثلاً 50% به این معنا نیست که دو یا چند متغیر دارای 50 درصد تغییرهای مشترک می باشد، ولی مجذور همبستگی (ضریب تعیین) ، این تغییرهای مشترک را نشان می دهد. در صورتی که همبستگی دو آزمون 50% باشد این دو آزمون دارای تغییرهای مشترک به میزان یا 25 درصد است.
2) ضریب همبستگی:
اگر از ضریب تعیین ، ریشه دوم بگیریم ، به مقدار بدست آمده ضریب همبستگی می گویم و آن را با r نشان می دهیم که می تواند عدد مثبت یا منفی یا صفر باشد.
روش همبستگی گشتاوری (پیرسون):
روش همبستگی گشتاوری 98 زمانی به کار می رود که متغیرهای مورد مطالعه (دو متغیری که قصد محاسبه ضریب همبستگی بین آنها را داریم) به صورت فاصله ای باشند.
در این پژوهش نیز با توجه به ویژگی متغیر های بدست آمده متغیرها که از لحاظ فاصله ای بودن متغیرها دارند و نیز مزیتی که روش همبستگی پیرسون دارد از این روش استفاده شده است که مشخصات این روش به شرح زیر می باشد.

روش
علامت
متغیر اول
متغیر دوم
متغیر سوم
متغیر چهارم

…
ویژگی
همبستگی گشتاوری پیرسون
r
فاصله ای
فاصله ای
…
…
…
دقیق ترین و با ثبات ترین روش با کمترین خطای معیار
و نحوه محاسبه آن به شرح فرمول زیر می باشد:

(2-3)

در این پژوهش پس از جمع آوری داده ها و محاسبه متغیرها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. در بسیاری از فرضیه ها هدف بررسی ارتباط بین دو متغیر است. صرف نظر از بحث تحلیل رگرسیون می تواند از آزمون های استقلال برای بررسی ارتباط معنی دار دو متغیر استفاده کرد. اگر دو متغیر تعریف شده در فرضیه ها دارای مقیاس کمی باشند، می توان با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون به استقلال یا ارتباط بین دو متغیر پی برد. ضریب همبستگی پیرسون دارای پارامتری است و همان طور که از قبل عنوان شد به صورت زیر است:
(3-3)
مراحل آزمون :
1) تعریف فرضیه های آماری به صورت زیر:
بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی همبستگی معنی دار وجود ندارد.
بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی همبستگی معنی دار وجود دارد.

بین تغییر در خالص وجه نگهداری شده در شرکت ها و بازده غیر عادی همبستگی معنی دار وجود ندارد.
بین تغییر در خالص وجه نگهداری شده در شرکت ها و بازده غیر عادی همبستگی معنی دار وجود دارد.

(2) تعیین سطح زیر منحنی : و
که حسب مورد آزمون t یا z استفاده می گردد،که در این پژوهش با توجه به دو متغیر بودن فرضیه و نوع همبستگی آن از ضریب همبستگی پیرسون و نیز از آزمون t استیودنت در سطح اطمینان 95 درصد (سطح خطا 5 درصد) به منظور آزمون معنی دارد بودن رابطه همبستگی بین دو متغیر استفاده شده است .
(3) به طور معمول دو نوع ریسک یا خطا وجود دارد:
خطای نوع اول (ریسک) : که در این خطا ما به اشتباه فرض رد می کنیم در حالی که بایستی فرضیه پذیرفته می شود
خطای نوع دوم (ریسک) در این خطا نیز فرضیه غلط می باشد و بایستی رد شود، در حالی که به اشتباه پذیرفته می شود
به طور معمول دو نوع با مقادیر 5% = و 1%= برگزیده می گردد و با توجه به دو دامنه بودن توزیع ها، به طور معمول از برای آزمون استفاده می شود به طوری که می باشد که در این پژوهش سطح خطا () ، 5% در نظر گرفته شده است و درجه آزادی به صورت df= n-2 محاسبه می گردد نمودار این آزمون به صورت زیر می باشد:
نمودار

(4) تعریف و محاسبه آماره آزمون:
آماره آزمون اگر از نوع باشد به صورت زیر تعریف خواهد شد:
(4-3) یا
(5) تصمیم گیری
اگر t محاسبه شده در ناحیه دنباله سمت راست یا چپ قرار گیرد نظر به برگزیدن 5% = با اطمینان 95% می توان پذیرفت که بین دو متغیر x و y ارتباط معنی دار و در صورتی که در ناحیه قرار گیرد می توان گفت که رابطه معنی داری بین x و y وجود ندارد.
مسئله ای که بیشتر پژوهشگران در برنامه ریزی هر پژوهش، با آن مواجهند اندازه یا حجم لازم برای نمونه است. قانون کلی در این مورد، بزرگترین اندازه ممکن را تصویب می کند. هدف از مطالعه نمونه کسب اطلاع در مورد جامعه است که نمونه از ان انتخاب شده است. بنابراین هر چه نمونه با حجم بزرگتری انتخاب شود،بین شاخص های آماری ، ارتباط نزدیکی وجود دارد. با نمونه بزرگ ، پژوهشگر ، کمتر فرض صفر را در شرایطی که درست نیست، می پذیرد.

(5-3)
که برآوردهای و B به صورت و b نشان داده شده و از رابطه ذیل بدست آمده است:
(6-3)
همچنین ضریب ثابت () و شیب خط (B) به صورت زیر آزمون گردیده است:
عرض از مبدا مساوی با صفر است
عرض از مبدا مخالف صفر است

شیب خط برابر صفر است
شیب خط برابر صفر نیست
که برای آزمون فرضیه های بالا آماره های زیر استفاده می شود:
(7-3)
و دارای توضیح t با n-2 درجه آزادی است که برای نمونه های بزرگ ، توزیع آن با توزیع نرمال استاندارد ، تقریب زده می شود(آذر و مومنی،1385،201-209).

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 مقدمه‏
پژوهشگر پس از این که روش تحقیق خود را مشخص کرد و با استفاده از ابزارهای مناسب،داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع آوری کرد، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها،… سازگاری دارد، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند، در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آن ها را روشن کند و سرانجام بتواند راه حلی و پاسخی برای پرسش تحقیق بیابد. پیوند دادن موضوع تحقیق به رشته ای از اطلاعات موجود، یافتن منابع داده های موجود برای بررسی آن و آرایش و تنظیم داده ها مستلزم خلاقیت است. فرایند تجزیه و تحلیل داده ها، فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه (نمونه)آماری فراهم آمده اند؛ خلاصه، کد بندی و دسته بندی … و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید(خاکی،1387، 305-303).
تجزیه و تحلیل اطلاعات به عنوان مرحله ای علمی، از پایه های اساسی هر پژوهش علمی به شمار می رود ،که به وسیله آن کلیه فعالیت های پژوهش تا رسیدن به نتیجه، کنترل و هدایت می شوند. در این فصل نیز به توصیف داده های پژوهشی و تجزیه و تحلیل هر یک از فرضیات خواهیم پرداخت.

2-4 شاخص های توصیفی متغیرها
به منظور شناخت بهتر ماهیت جامعه ای که در پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است و آشنایی بیشتر با متغیر های پژوهش، قبل از تجزیه و تحلیل داده های آماری ،لازم است این داده ها توصیف شود.همچنین توصیف آماری داده ها،گامی در جهت تشخیص الگوی حاکم بر آن ها و پایه ای برای تبیین روابط بین متغیرهایی است که در پژوهش به کار می رود(خورشیدی و قریشی،1381،254).
بنابراین، قبل از این که به آزمون فرضیه های پژوهش پرداخته شود، متغیرهای پژوهش به صورت خلاصه در جدول شماره (1-4) مورد بررسی قرار می گیرد. این جدول حاوی شاخص هایی برای توصیف متغیرهای تحقیق می باشد. این شاخص ها شامل ،شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع است.
جدول شماره(1-4): شاخص های توصیف کننده متغیرهای تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (آماری)
متغیرها

شاخص ها
بازده غیر عادی

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری

تغییر در سود
تعداد
320
320
320
320
میانگین
0.1932
0.0182
0.046
0.0442
خطای معیار میانگین
0.02664
0.00524
0.00860
0.01180
انحراف معیار
0.47657
0.09379
0.15389
0.21116
واریانس
0.227
0.009
0.023
0.045
چولگی
0.136-
0.334
0.413
0.906
خطای استاندارد ضریب چولگی
0.136
0.136
0.136
0.136
کشیدگی
0.755
5.724
1.047
3.336
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
0.272
0.272
0.272
0.272
دامنه تغییرات
2.88
0.87
0.91
1.43
بالاترین
1.55
0.36
0.55
0.87
پایین ترین
1.33-
0.52-
0.36-
0.56-
ادامه جدول 1-4
متغیرها

شاخص ها

تغییر در دارایی های غیر نقدی

تغییر در مخارج تحقیق و توسعه

تغییر در هزینه بهره پرداختی

تغییر در سود سهام پرداختی
تعداد
320
320
320
320
میانگین
0.2931
0.0013-
0.0147-
0.1149
خطای معیار میانگین
0.6491
0.00650
0.00291
0.01007
انحراف معیار
1.1611
0.11628
0.05207
0.18008
واریانس
0.348
0.014
0.003
0.032
چولگی
6.739
0.804
1.104-
0.369-
خطای استاندارد ضریب چولگی
0.136
0.136
0.136
0.136
کشیدگی
6.544
8.856
12.309
0.511
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
0.272
0.272
0.272
0.272
دامنه تغییرات
16.36
1.58
0.63
0.99
بالاترین
12.93
0.76
0.30
0.49
پایین ترین
3.43-
0.82-
0.33-
0.49-
ادامه جدول 1-4
متغیرها

شاخص ها

اندازه شرکت

وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت

اهرم مالی
تعداد
320
320
320
میانگین
5.9782
0.1460
1.5584
خطای معیار میانگین
0.04152
0.00820
0.07664
انحراف معیار
0.74277
0.14665
1.37102
واریانس
0.552
0.022
1.880
چولگی
0.034
1.819
1.248
خطای استاندارد ضریب چولگی
0.136
0.136
0.136
کشیدگی
0.172-
3.951
0.825
خطای استاندارد ضریب کشیدگی
0.272
0.272
0.272
دامنه تغییرات
4.25
0.85
5.89
بالاترین
7.86
0.87
5.91
پایین ترین
3.61
0.02
0.02

جدول(1-4) نشان می دهد که متغیر های تحقیق دارای چه ویژگی هایی هستند، سطر اول این جدول بیان می کند که تعداد کلیه داده ها برای تمامی متغیرهای مورد مطالعه برابر با 320عدد می باشد و سطر دوم میانگین متغیرهای جمع آوری شده را به تفکیک نشان می دهد ،که به عنوان مثال میانگین شاخص محافظه کاری 0.046است. سطر پنجم واریانس و پراکندگی متغیرها را حول میانگین نمایش می دهد که واریانس بازده غیر عادی 0.227می باشد. سطرهای ششم و هشتم میزان چولگی و کشیدگی داده ها را نسبت به منحنی نرمال زنگوله ای شکل نشان می دهد و سطر دهم تغییرات بزرگترین و کوچکترین اعداد را به عنوان دامنه تغییرات توصیف می کند.

3-4 تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق
با توجه به مستندات و ادبیات اشاره شده در فصل دوم و همچنین خلاصه چارچوب نظری تحقیق در فصل اول، نشان از این مطلب دارد که در اکثر تحقیقات انجام شده،متغیرهای مورد مطالعه را به صورت سالانه محاسبه و در تحلیل و تفسیر کلی از آنها استفاده نموده اند. در این مرحله محقق،پس از تعیین و محاسبه متغیر های مستقل و وابسته ، به آزمون فرضیات تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها می پردازد. ابتدا وجود رابطه همبستگی بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل را مورد آزمون قرار داده و سپس از روش رگرسیون جهت تعیین رابطه ریاضی بین متغیر های مستقل و وابسته استفاده گردید. در واقع ،تجزیه و تحلیل رگرسیون کمک می کند تا رابطه خطی بین متغیرها را در صورت وجود چنین رابطه ای پیدا کنیم .در مرحله پایانی برای تعیین میزان ارتباط بین متغیر وابسته و متغیر های مستقل در تحقیق از معیار همبستگی استفاده شده است .خوشبختانه جهت اجتناب از محاسبه آماره های متناظر در جدولt ،نرم افزار SPSS مقدار احتمال را محاسبه و ارائه می نماید که از آن می توان برای رد یا تائید فرض صفر استفاده نمود. خلاصه یافته های هر فرضیه به شرح ذیل بیان می شود.

1-3-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها:
از آن جایی که نرمال بودن متغیر وابسته به نرمال بودن باقی مانده های مدل می انجامد؛ لازم است قبل از برازش مدل ، نرمال بودن آن کنترل شود.
فرض صفر و فرض مقابل آزمون نرمالیتی به صورت زیر است:
توزیع داده ها نرمال است
توزیع داده ها نرمال نیست
جهت آزمون فرض بالا از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف استفاده شده است.در این آزمون هر گاه سطح معناداری کمتر از 5% باشد فرض صفر در سطح 95% اطمینان رد می شود؛
جدول شماره (2-4 ) آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) برای متغیر وابسته(بازده غیر عادی) تحقیق
تعداد
میانگین
انحراف معیار
قدر مطلق
بیشترین
انحراف معیار
بیشترین
انحراف
مثبت
بیشترین
انحراف
منفی
کلموگروف
اسمیرنوف
سطح معنی داری
320
1.932
0.47657
0.70
0.56
0.70-
1.259
0.084

بر اساس مقادیر ارائه شده(جدول2 -4) از آنجایی که مقادیر سطح معناداری، برای RET در مدل بیشتر از 5% است ( Sig. > 0/05 یا P- value)، بنابراین فرض صفر یعنی نرمال بودن متغیرها رد نمی شود.

2-3- 4 خلاصه تجزیه و تحلیل ها به تفکیک هر فرضیه به شرح ذیل بیان می شود
1-2-3-4-تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اول
بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
آزمون فرضیه اول :اگر فرضیه اول را به صورت آماری بیان کنیم، به حالت زیر در خواهد آمد:
همبستگی معنا داری بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی ، وجود ندارد.

همبستگی معنا داری بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی ، وجود دارد.

و با جدول های آماری ذیل نمایش داده می شود:

جدول شماره (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی
دوربین- واتسون
خطای معیار تخمین
ضریب تعیین تعدیل شده
ضریب تعیین
ضریب همبستگی
مدل
1.804
0.041768
0.232
0.234
0.484
1

طبق جدول شماره (3-4) ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی 0.484 است. این عدد در سطح خطای 5% رابطه معنی داری را بین دو متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی نشان می دهد. با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS؛ جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از پنج درصد است، فرض H0 در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین این دو متغیر تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد 0.23 را نشان می دهد، که عدد متوسطی می باشد و برازش مناسبی از تغییرات متغیر بازده غیر عادی توسط متغیر محافظه کاری حسابداری ارائه می کند. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (3-4) 1.804 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.

جدول شماره (4-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی
ANOVA b
سطح معنی داری
Fآماره
Mean Square
درجه آزادی
Sum of Squares
مدل
0.00
97.296
16.974
1
16.974
رگرسیون

0.174
318
55.476
Residual

319
72.450
جمع

جدول شماره (4-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و از طریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد.حال دنبال پیدا کردن این رابطه می رویم:

جدول شماره (5-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی
سطح معنی داری
T آماره
ضرایب استاندارد شده
ضرایب استاندارد نشده
مدل

Beta
Std. Error
B

0.00
8.575

0.023
0.200
(Constant)
0.00
9.864-
0.484-
0.156
1.538-
محافظه کاری حسابداری

در خروجی جدول شماره (5-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :

طبق خروجی جدول شماره (5-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، 0) =sig ) آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت ،برابر با صفر و کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون حذف کرد.
نمودار (1-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون بین برای متغیرهای محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی

نمودار شماره (1-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی استفاده کرد.

2-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه دوم:
بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها و بازده غیر عادی در بازار سرمایه ایران ارتباط وجود دارد.
آزمون فرضیه دوم:اگر فرضیه دوم را به صورت آماری بیان کنیم، به حالت زیر در خواهد آمد:
همبستگی معنا داری بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ، وجود ندارد.
همبستگی معنا داری بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ، وجود دارد.

و با جدول های آماری ذیل نمایش داده می شود:

جدول شماره (6-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی
دوربین- واتسون
خطای معیار تخمین
ضریب تعیین تعدیل شده
ضریب تعیین
ضریب همبستگی
مدل
2.017
0.044729
0.120
0.122
0.349
1

طبق جدول شماره (6-4) ضریب همبستگی پیرسون بین دو متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی 0.349 است. این عدد در سطح خطای 5% رابطه معنی داری را بین دو متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی نشان می دهد. با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS؛ جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از پنج درصد است، فرض H0 در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین این دو متغیر تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد 0.12 را نشان می دهد، که عدد متوسطی می باشد و برازش مناسبی از تغییرات متغیر بازده غیر عادی توسط متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده ارائه می کند. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (6-4) 2.017 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
جدول شماره (7-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی
ANOVA b
سطح معنی داری
Fآماره
Mean Square
درجه آزادی
Sum of Squares
مدل
0.00
44.121
8.827
1
8.827
رگرسیون

0.200
318
63.622
Residual

319
72.450
جمع

جدول شماره (7-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و از طریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین دو متغیر تایید می گردد.حال دنبال پیدا کردن این رابطه می رویم:

جدول شماره (8-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی
سطح معنی داری
tآماره
ضرایب استاندارد شده
ضرایب استاندارد نشده
مدل

Beta
Std. Error
B

0.00
6.321

0.025
0.161
(Constant)
0.00
6.642
0.349
0.267
1.774
تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده

در خروجی جدول شماره (8-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :

طبق خروجی جدول شماره (8-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، 0) =sig ) آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت ،برابر با صفر و کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون حذف کرد.
نمودار (2-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون بین برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی

نمودار شماره (2-4)، به بررسی نرمال بودن خطاها به عنوان یکی دیگر از مفروضات رگرسیون می پردازد، طبق این فرض می باید خطاهای معادله رگرسیون دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند که طبق نمودار فوق می باشد و در سمت راست نمودار نشان داده شده است. بنابراین با برقرار بودن این پیش فرض می توان از رگرسیون در خصوص دو متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی استفاده کرد. در ادامه به بررسی فرضیات سوم تا دهم پرداخته می شود.
فرضیات سوم تا دهم به بررسی تاثیر متغیر های تعدیل گر بر روابط میان متغیر وابسته بازده غیر عادی و متغیر های مستقل تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و محافظه کاری حسابداری می پردازد. جهت بررسی فرضیات فوق ابتدا باید رابطه میان بازده غیر عادی، تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و محافظه کاری حسابداری را در قالب یک رگرسیون سه متغیره محاسبه کرد و سپس تاثیر ورود هر یک از متغیر های تعدیل گر بر روابط موجود را بررسی و نسبت به قبول و یا رد فرضیات مربوطه اظهار نظر کرد. بنا بر این قبل از بررسی فرضیات فوق ابتدا معادله رگرسیونی سه متغیره بین متغیر های بازده غیر عادی، تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و محافظه کاری حسابداری را محاسبه می کنیم:

جدول شماره (9-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده، محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی
دوربین- واتسون
خطای معیار تخمین
ضریب تعیین تعدیل شده
ضریب تعیین
ضریب همبستگی
مدل
1.978
0.039942
0.298
0.302
0.550
1

طبق جدول شماره (9-4) ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی 0.550 است. این عدد در سطح خطای 5% رابطه معنی داری را بین متغیر محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده به عنوان متغیر مستقل و بازده غیر عادی به عنوان متغیر وابسته نشان می دهد. با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS؛ جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از پنج درصد است، فرض H0 در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین متغیرهای فوق تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد 0.298 را نشان می دهد، که عدد متوسطی می باشد و برازش مناسبی از تغییرات متغیر بازده غیر عادی توسط متغیرهای محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده ارائه می کند. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (9-4) 1.978 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.

جدول شماره (10-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده، محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی
ANOVA b
سطح معنی داری
Fآماره
Mean Square
درجه آزادی
Sum of Squares
مدل
0.00
68.568
10.939
2
21.878
رگرسیون

0.160
317
50.572
Residual

319
72.450
جمع

جدول شماره (10-4) نشان دهنده تحلیل واریانس بین متغیرهای محافظه کاری حسابداری، تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی می باشد، طبق این خروجی، معنی داری کلی مدل رگرسیون توسط جدول ANOVA و از طریق فرضیه های آماری ذیل آزمون می شود :

با توجه به این که sig کمتر از پنج درصد می باشد، فرض خطی بودن رابطه بین متغیرها تایید می گردد.حال دنبال پیدا کردن این رابطه می رویم:
جدول شماره (11-4) : ضرایب معادله رگرسیون برای متغیرهای تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده، محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی
سطح معنی داری
tآماره
ضرایب استاندارد شده
ضرایب استاندارد نشده
مدل

Beta
Std. Error
B

0.00
7.679

0.023
0.175
(Constant)
0.00
5.544
0.265
0.243
1.348
تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
0.00
9.045-
0.433-
0.152
1.374-
محافظه کاری حسابداری

در خروجی جدول شماره (11-4) و در ستون B به ترتیب مقدار ثابت و ضریب متغیر مستقل در معامله رگرسیون ارائه شده است و این معادله به صورت زیر می باشد :

طبق خروجی جدول شماره (11-4)، بقیه ستون های این جدول شامل معیار ضرایب ستون B ، آماره t و sig است که جهت آزمون فرض تساوی هر یک از ضرایب ستون B با عدد صفر به کار می رود. حال اگرβ و α به ترتیب مقدار ثابت و شیب خط رگرسیون جامعه باشد، آزمون فرض ها را برای این دو مقدار می توان به صورت زیر نوشت :
,
از آنجا که در این خروجی، 0) =sig ) آزمون تساوی ضریب رگرسیون و مقدار ثابت ،برابر با صفر و کوچکتر از پنج درصد است. بنابراین فرض تساوی این دو ضریب با صفر رد می شود و نباید آن ها را از معادله رگرسیون حذف کرد.

3-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه سوم
تغییر در سود شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه سوم مبنی بر تاثیر تغییر در سود شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های تغییر در سود شرکت ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیر تغییر در سود شرکت به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر فوق بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود این متغیر به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در سود شرکت بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (12-4) آمده است:
جدول شماره 12-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در سود بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری تغییر در سود
0.578
0.334
0.328
1.978
52.892
3.916
320
0.05
0.00

H1

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (12-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در سود ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در سود به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 3% از 29.8% به 32.8% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در سود بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (12-4) 1.978 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی سوم (تغییر در سود شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.

4-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه چهارم
تغییر در دارایی های غیر نقدی شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه چهارم مبنی بر تاثیر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های تغییر در دارایی های غیر نقدی ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر تغییر در دارایی های غیر نقدی مقایسه می کنیم. چنانچه ورود این به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود این متغیر به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (12-4) آمده است:
جدول شماره 13-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
0.550

0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
تغییر در دارایی های غیر نقدی
0.551
0.303
0.297
1.964
45.845
0.763-
320
0.05
0.446

H0

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (13-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده تغییر نمی کند که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (13-4) 1.964 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی چهارم (تغییر در دارایی های غیر نقدی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید نمی شود.

5-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه پنجم
تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه پنجم مبنی بر تاثیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های تغییر در مخارج تحقیق و توسعه ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیر فوق به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود این متغیر به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (14-4) آمده است:
جدول شماره 14-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده محافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده محافظه کاری حسابداری تغییر در مخارج تحقیق و توسعه
0.566
0.320
0.313
1.962
49.531
2.881
320
0.05
0.004

H1

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (14-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1.5% از 29.8% به 31.3% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (14-4) 1.962 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی پنجم (تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.

6-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ششم
تغییر در هزینه بهره پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه ششم مبنی بر تاثیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های تغییر در هزینه بهره پرداختی ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر تغییر در هزینه بهره پرداختی مقایسه می کنیم. چنانچه ورود این متغیر به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در هزینه بهره پرداختی بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیر فوق به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در هزینه بهره پرداختی بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (15-4) آمده است:
جدول شماره 15-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده محافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده محافظه کاری حسابداری
تغییر در هزینه بهره پرداختی
0.551
0.303
0.297
1.975
49.841
0.757-
320
0.05
0.450

H0

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (15-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده تغییر نمی کند که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (15-4) 1.975 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی ششم (تغییر در هزینه بهره پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید نمی شود.

7-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه هفتم
تغییر در سود سهام پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه هفتم مبنی بر تاثیر تغییر در سود سهام پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های تغییر در سود سهام پرداختی ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر تغییر در سود سهام پرداختی مقایسه می کنیم. چنانچه ورود این متغیر به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در سود سهام پرداختی بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیر فوق به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر تغییر در سود سهام پرداختی بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (16-4) آمده است:

جدول شماره 16-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر تغییر در سود سهام پرداختی بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
تغییر در سود سهام پرداختی
0.561
0.315
0.309
1.987
48.457
2.460
320
0.05
0.014

H1

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (16-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در سود سهام پرداختی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در سود سهام پرداختی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1.1% از 29.8% به 30.9% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در سود سهام پرداختی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (16-4) 1.987 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی هفتم (تغییر در سود سهام پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.

8-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه هشتم
اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه هشتم مبنی بر تاثیر اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های اندازه شرکت ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر اندازه شرکت مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که این متغیر بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیر فوق به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر تعدیل گر اندازه شرکت بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (17-4) آمده است:

جدول شماره 17-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر اندازه شرکت بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شدهمحافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00
H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
اندازه شرکت
0.568
0.323
0.317
1.941
50.283
3.142-
320
0.05
0.002
H1

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (17-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر اندازه شرکت ، نشان می دهد که با افزودن متغیر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1.9% از 29.8% به 31.7% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر اندازه شرکت بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (17-4) 1.941 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی هشتم (اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.

8-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه نهم
وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه نهم مبنی بر تاثیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که این متغیر بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر فوق بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (18-4) آمده است:
جدول شماره 18-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت
0.560
0.314
0.308
1.978
48.224
2.358
320
0.05
0.019

H1

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (18-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت ، نشان می دهد که با افزودن متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1% از 29.8% به 30.8% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (18-4) 1.978 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی نهم (وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید می شود.

9-2-3-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه دهم
اهرم مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است.
جهت بررسی فرضیه دهم مبنی بر تاثیر اهرم مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی ،ابتدا روابط میان متغیر های اهرم مالی ، محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی را به صورت یک رگرسیون چهار متغیره محاسبه کرده سپس با مدل رگرسیونی سه متغیره محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی ،بدون متغیر تعدیل گر اهرم مالی مقایسه می کنیم. چنانچه ورود متغیر اهرم مالی به مدل رگرسیونی باعث افزایش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که این متغیر بر رابطه میان متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و در صورتی که ورود متغیر اهرم مالی به مدل رگرسیونی باعث عدم تغییر یا کاهش ضریب همبستگی و ضریب تعیین تعدیل شده گردد ، می توان نتیجه گرفت که متغیر فوق بر روابط میان محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست. نتایج مربوط به ضریب همبستگی، ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده در دو حالت مذکور ،در جدول شماره (19-4) آمده است:
جدول شماره 19-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی تاثیر ورود متغیر اهرم مالی بر ضرایب مدل رگرسیون
مولفه های آماری

متغیرهای تحقیق
ضریب همبستگی پیرسون
ضریب تعیین
ضریب تعیین تعدیل شده
دوربین- واتسون
آماره F
آماره t
تعداد
سطح خطا
سطح معنی داری

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
محافظه کاری حسابداری
0.550
0.302
0.298
1.978
68.568
5.544
320
0.05
0.00

H1

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده محافظه کاری حسابداریاهرم مالی
0.552
0.304
0.298
1.985
46.068
1.024
320
0.05
0.307

H0

با توجه به نتایج به دست آمده که در جدول شماره (19-4) مبنی بر مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر اهرم مالی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر اهرم مالی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده تغییر نمی یابد که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر اهرم مالی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (19-4) 1.985 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی دهم (اهرم مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، در سطح اطمینان 95% تایید نمی شود.
در نهایت مدل رگرسیون چندگانه ای را برازش می نماییم،که تاثیر کلیه متغیر های مستقل و متغیر های تعدیل گر مربوط را بر متغیر وابسته؛نشان می دهد .
جدول شماره20-4 : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین همه متغیر های مدل
دوربین- واتسون
خطای معیار تخمین
ضریب تعیین تعدیل شده
ضریب تعیین
ضریب همبستگی
مدل
1.918
0.03764
0.376
0.396
0.629
1

طبق جدول شماره (20-4) ضریب همبستگی مربوط به مدل کلی تحقیق برابر با 0.629 است. این عدد در سطح خطای 5% رابطه معنی داری را بین متغیرهای بازده غیر عادی و متغیر های مستقل نشان می دهد. با توجه به خروجی های نرم افزار SPSS؛ جداول نشان می دهد، از آن جا که sig کمتر از پنج درصد است، فرض H0 در سطح خطای پنج درصد رد می شود و وجود همبستگی بین این متغیرها تایید می شود. همچنین ضریب تعیین تعدیل شده محاسبه شده نیز عدد 0.376 را نشان می دهد، که عدد خوبی می باشد و برازش مناسبی از تغییرات بازده غیر عادی توسط متغیر های فوق ارائه می کند. یکی از مفروضات رگرسیون استقلال خطاهاست؛ در صورتی که فرضیه استقلال خطاها رد شود و خطاها با یکدیگر همبستگی داشته باشند، امکان استفاده از رگرسیون وجود ندارد.آماره دوربین- واتسون به منظور بررسی استقلال خطاها از یکدیگر استفاده می شود که اگر مقدار آماره دوربین – واتسون در فاصله 5/1 تا 5/2 باشد فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد. مقدار آماره دوربین- واتسون طبق جدول (20-4) 1.918 می باشد و این عدد نشان می دهد که خطاها از یکدیگر مستقل هستند و بین خطاها خود همبستگی وجود ندارد و فرض همبستگی بین خطاها رد می شود و می توان از رگرسیون استفاده کرد.
در ادامه به نحوه برازش رگرسیون چندگانه به روش Enter به شرح زیر(جدول 21-4) می پردازیم.

جدول شماره 21-4. خلاصه یافته های رگرسیون چندگانه به روش Enter

مدل
ضرایب استاندارد نشده
ضرایب استاندارد شده

آماره t))
سطح
معنی داری

شاخص
وضعیت
Collinearity Statistics

فرضیه تایید شده

B
Std.Error

VIF
Tolerance

(Constant)
0.540
0.0185
–
2.916
0.004
1.000
–
–

تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده
0.821
0.0252
0.162
3.261
0.001
1.655
1.256
0.796
H1

محافظه کاری حسابداری
1.130-
0.0149
0.356-
7.576-
0.00
1.815
1.126
0.888
H1
تغییر در سود
0.375
0.0104
0.166
3.587
0.00
2.014
1.094
0.914
H1
تغییر در دارایی های غیر نقدی
0.041-
0.019
0.100-
-1.885
0.06
3.059
1.133
0.882
H0
تغییر در مخارج تحقیق و توسعه
0.576
0.0195
0.140
2.945
0.003
2.395
1.163
0.860
H1
تغییر در هزینه بهره پرداختی
0.625-
0.0427
0.068-
1.642-
0.145
2.471
1.115
0.897
H0
تغییر در سود سهام پرداختی
0.229
0.0122
0.087
2.119
0.035
2.647
1.082
0.925
H1
اندازه شرکت
0.078-
0.030
0.122-
-2.644
0.009
3.378
1.092
0.916
H1
وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت
0.358
0.0161
0.110
2.225
0.027
3.907
1.252
0.798
H1
اهرم مالی
0.014
0.0160
0.039
.836
0.404
8.526
1.107
0.903
H0

با توجه به جدول شماره( 21-4) و سطح معنی داری(sig=0) مربوط به آماره فیشر که از سطح خطای 5% کمتر است؛ در نتیجه معنی داری مدل رگرسیونی برازش شده، تایید گردیده و در مورد مقدار ثابت و ضریب B مربوط به هر متغیر،در مدل کلی نیز با توجه به سطح معنی داری(sig) تصمیم گیری شده است. از آنجا که در این خروجی، سطح معنی داری (sig) آزمون تساوی ضریب رگرسیون مربوط به متغیرهای تغییر در دارایی های غیر نقدی و تغییر در هزینه بهره پرداختی و اهرم مالی بزرگتر از پنج درصد است؛ بنابراین فرض تساوی ضریب رگرسیون با صفر(فرض H0)، تایید می شود و باید آن ها را از معادله رگرسیون خارج کرد و نشان می دهد که هیچ رابطه معنی داری بین متغیرهای تغییر در دارایی های غیر نقدی و تغییر در هزینه بهره پرداختی و اهرم مالی با متغیر بازده غیر عادی وجود ندارد.اما در مورد سایر متغیرها فرض تساوی ضریب رگرسیون با صفر(فرض H0) رد می شود و نباید آنها را از معادله رگرسیون خارج کرد. هم خطی وضعیتی است که نشان می دهد یک متغیر مستقل تابعی خطی از سایر متغیرهای مستقل است. اگر هم خطی در یک مدل بالا باشد بدین معنی است که بین متغیر های مستقل همبستگی بالایی وجود دارد و ممکن است با وجود بالا بودن r2 مدل دارای اعتبار بالایی نباشد. شاخص های وضعیت با مقدار بیشتر از 15 نشان دهنده آن است که احتمال هم خطی بین متغیر های مستقل می باشد و مقدار بیشتر از 30 بیانگر مشکل جدی در استفاده از رگرسیون می باشد و با توجه به اینکه مقدار شاخص وضعیت مربوط به متغیر های مدل، کمتر از 15 است و نشانگر این است که احتمال هم خطی بین متغیرهای مستقل وجود ندارد و نباید از مدل کلی حذف شوند؛ هر چقدر تولرانس کم باشد اطلاعات مربوط به متغیرها کم بوده و مشکلاتی در استفاده از رگرسیون ایجاد می شود ؛اما همان طوری که مشاهده می شود ، مقدار تلورانس متغیر های مدل در حد قابل قبول می باشد. در نتیجه مشکلی در استفاده از رگرسیون چندگانه پدید نمی آید.و مدل رگرسیون چندگانه مربوطه به شکل زیر خواهد بود.

0.540 + 0.821 -1.13 CON + 0.375 ∆E + 0.576 ∆R&D + 0.229 ∆D – 0.078 Size + 0.358 LAGCi + e i=RET

فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه
یکی از نیازهای اساسی در فرآیندتصمیم گیری، دسترسی به اطلاعات است. بدون دسترسی به اطلاعات تصمیمات به نتایج بهینه منجر نمی شود. کسانی که در حوزه مالی فعالیت می کنند نیازمند اطلاعات مالی هستند. این افراد ممکن است در مورد اطلاعات مالی گزارش شده قضاوت کنند یا بر مبنای آن تصمیم گیری نمایند. اطلاعات مالی توسط گروه های مختلف استفاده کننده و برای مقاصد گوناگون به کار می روند.
مدیران به عنوان مسئول تهیه صورت های مالی با وقوف کامل بر وضعیت مالی شرکت و با برخورداری از سطح آگاهی بیشتر نسبت به استفاده کنندگان صورت های مالی، به طور بالقوه سعی دارند که تصویر واحد تجاری را مطلوب جلوه دهند . نتیجه کلی این عملیات چنین خواهد بود که تصویر واحد تجاری بهتر از وضعیت واقعی به نظر می رسد و انگیزه تزریق سرمایه و منابع مالی از طریق افراد برون سازمانی به شرکت افزایش می یابد . در چنین شرایطی اصول و رویه های حسابداری به پشتوانه مراجع تدوین کننده استانداردهای حسابداری، با هدف متعادل کردن خوش بینی مدیران، حمایت از حقوق ذی نفعان و ارائه منصفانه صورت های مالی، مفهوم محافظه کاری را به کار می برند. طی سال های تحقیقات زیادی در رابطه با ارتباط و تاثیر محافظه کاری حسابداری بر متغیر های مالی و غیر مالی صورت گرفته است اما تحقیقات کمی در مورد ارتباط محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نگهداری شده در شرکت ها با بازده آنها انجام شده است. لذا در این تحقیق ارتباط بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها با بازده غیر عادی بررسی شده است.
در این فصل به بررسی نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها به طور کاملتر اشاره می گردد.

2-5 ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها طبق شرایط متغیرها
با توجه به تجزیه و تحلیل ارائه شده در فصل چهارم که در خصوص هر فرضیه انجام گرفت، ابتدا به تفکیک ، به نتایج هر فرضیه اشاره نموده و سپس به نتیجه گیری کلی در خصوص یافته های این پژوهش می پردازیم.

1-2-5 نتایج فرضیه اول
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (5-4) مشاهده می شود، به این نتیجه رسیدیم که ضریب همبستگی منفی بین دو متغیر محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی در شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران وجود دارد و مقدار آن0.484 – است ؛که این ضریب همبستگی میزان متوسط می باشد و در واقع متغیر های یاد شده نمی توانند به صورت مستقل عمل کنند و با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده به دست آمده که مقدار آن 0.232 می باشد، نشان می دهد که 23.2% از تغییرات بازده غیر عادی به متغیر محافظه کاری حسابداری وابسته است و بقیه آن مربوط به متغیر هایی می باشد که در این پژوهش در نظر گرفته نشده است. بررسی ها نشان داد که فرضیه فوق تایید گردیده، و رابطه خطی ومنفی بین محافظه کاری حسابداری و بازده غیر عادی وجود دارد،که این نتیجه با تحقیق قبلی صورت گرفته توسط پنمان و زانگ در سال 2002 و همچنین لوئیس و همکاران در سال 2009هماهنگی دارد.

2-2-5 نتایج فرضیه دوم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (8-4) مشاهده می شود، به این نتیجه رسیدیم که ضریب همبستگی مثبت بین دو متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی در شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران وجود دارد و مقدار آن0.349 است ؛که این ضریب همبستگی میزان متوسط می باشد و در واقع متغیر های یاد شده نمی توانند به صورت مستقل عمل کنند و با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده به دست آمده که مقدار آن 0.120 می باشد، نشان می دهد که 12% از تغییرات بازده غیر عادی به متغیر تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده وابسته است و بقیه آن مربوط به متغیر هایی می باشد که در این پژوهش در نظر گرفته نشده است. بررسی ها نشان داد که فرضیه فوق تایید گردیده، و رابطه خطی ومثبت بین تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی وجود دارد،که این نتیجه با تحقیق قبلی صورت گرفته توسط لوئیس و همکاران در سال 2009 و همچنین گیولی و هاین (2000)هماهنگی دارد.

3-2-5 نتایج فرضیه سوم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (12-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در سود، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در سود به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 3% از 29.8% به 32.8% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در سود بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. همچنین sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی سوم(تغییر در سود شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق گیولین و هاین در سال 2000 و فرانسیس و لافوند در سال 2004هماهنگی دارد.

4-2-5 نتایج فرضیه چهارم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (13-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده تغییر نمی کند که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در دارایی های غیر نقدی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. همچنین sig (سطح معنی داری) بیشتر از0.05می باشد که بیانگر عدم وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی چهارم(تغییر در دارایی های غیر نقدی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید نمی شود. این نتیجه با نتیجه تحقیقات ارائه شده در ادبیات پژوهش در تضاد نمی باشد.

5-2-5 نتایج فرضیه پنجم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (14-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1.5% از 29.8% به 31.3% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود.همچنین sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی پنجم(تغییر در مخارج تحقیق و توسعه بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق لوئیس در سال 2009هماهنگی دارد.

6-2-5 نتایج فرضیه ششم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (15-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده تغییر نمی کند که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در هزینه بهره پرداختی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود. همچنین sig (سطح معنی داری) یشتر از0.05می باشد که بیانگر عدم وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی ششم(تغییر در هزینه بهره پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید نمی شود. این نتیجه با نتیجه تحقیقات توسط لوئیس در سال 2009هماهنگی دارد.

7-2-5 نتایج فرضیه هفتم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (16-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر تغییر در سود سهام پرداختی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر تغییر در سود سهام پرداختی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1.1% از 29.8% به 30.9% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر تغییر در سود سهام پرداختی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. همچنین sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه هفتم(تغییر در سود سهام پرداختی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق فرانکل و همکاران در سال 2007 و بیتا مشایخی در سال 1388هماهنگی دارد.

8-2-5 نتایج فرضیه هشتم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (17-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر اندازه شرکت ، نشان می دهد که با افزودن متغیر اندازه شرکت به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1.9% از 29.8% به 31.7% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر اندازه شرکت بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود.همچنین sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی هشتم(اندازه شرکت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیقات توسط لوئیس در سال 2010و همچنین بنی مهد و باغبانی در سال 1388هماهنگی دارد.

9-2-5 نتایج فرضیه نهم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (18-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت ، نشان می دهد که با افزودن متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده با افزایشی به میزان 1% از 29.8% به 30.8% رسید که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار است و باید به مدل رگرسیونی اضافه شود. همچنین sig (سطح معنی داری) کمتر از0.05می باشد که بیانگر وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی نهم(وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید می شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق لوئیس در سال 2010هماهنگی دارد.

10-2-5 نتایج فرضیه دهم
با توجه به آزمونها و تحلیل هایی که از راه رگرسیون و همبستگی در فصل (4) انجام شد و همانطوریکه در جدول (19-4) مشاهده می شود ، مقایسه میان نتایج حاصل از رگرسیون سه متغیره بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی و نتایج رگرسیون چهار متغیره با حضور متغیر اهرم مالی ، نشان می دهد که با افزودن متغیر اهرم مالی به مدل رگرسیونی، ضریب تعیین تعدیل شده تغییر نمی یابد که این نتایج نشان دهنده این است که متغیر اهرم مالی بر روابط بین متغیر های محافظه کاری حسابداری ،تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده و بازده غیر عادی تاثیر گذار نیست و نباید به مدل رگرسیونی اضافه شود.همچنین sig (سطح معنی داری) بیشتر از0.05می باشد که بیانگر عدم وجود همبستگی بین این متغیر با متغیر بازده غیر عادی می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده،فرضیه اصلی دهم(اهرم مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار است) ، تایید نمی شود. این نتیجه با نتیجه تحقیق فرانکل و رویچوداری در سال 2005هماهنگی ندارد.

3-5 نتیجه گیری کلی تحقیق
آنچه در جمع بندی و نتیجه گیری کلی آزمون فرضیه های تحقیق مبنی بر، بررسی رابطه میان متغیر های مستقل و متغیرهای تعدیل گر پژوهش با متغیر وابسته بازده غیر عادی شرکتهای موجود در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1385 تا 1388وجود دارد ،این است که محافظه کاری حسابداری ارتباط مستقیم و منفی معنی دار با بازده غیر عادی دارد و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده در شرکت ها ارتباط مثبت و معنی داری با بازده غیر عادی دارد و همچنین از دیگر نتایج این تحقیق می توان به این نکته اشاره کرد که متغیر های تغییر در سود، تغییر در مخارج تحقیق و توسعه، تغییر در سود سهام پرداختی، اندازه شرکت و وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت بر روابط میان محافظه کاری حسابداری و تغییر در خالص وجه نقد نگهداری شده با بازده غیر عادی تاثیر گذار هستند. نتایج به دست آمده در این پژوهش با نتایج حاصله از تحقیقات لوئیس در سال 2010 و سایرین مطابقت دارد.

4-5 پیشنهادها
1-4-5 پیشنهاد هایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش
با توجه به نتایج ارائه شده در فصل چهارم مبتنی بر یافته های هر فرضیه، پیشنهاداتی به شرح زیر ارائه می شود.
1- با توجه به نتیجه فرضیه اول و با توجه به اهمیت وجه نقد و تغییر در وجه نقد و تاثیر آن بر بازده شرکتها ؛به سرمایه گذاران،سهامداران و مدیران پیشنهاد می شود،که در تصمیم گیریها به آن توجه داشته باشند.
2- با توجه به نتیجه فرضیه دوم؛ و تاثیر محافظه کاری حسابداری بر کاهش مسئله نمایندگی و افزایش کیفیت گزارشگری مالی به استفاده کنندگان از صورتهای مالی پیشنهاد می شود،که در تصمیمات سرمایه گذاری در شرکت ها به این عامل به عنوان متغیری تاثیر گذار بر بازدهی شرکتها توجه بیشتری داسته باشند.
3- با توجه به نتیجه فرضیه سوم تا دهم ؛ پیشنهاد می شود،که در بررسی عملکرد شرکت ها به عوامل تغییر در سود، تغییر در مخارج تحقیق و توسعه، تغییر در سود سهام پرداختی، اندازه شرکت و وجه نقد بعلاوه سرمایه گذاری های کوتاه مدت ، به عنوان متغیرهای تاثیر گذار بر بازدهی شرکتها توجه بیشتری داسته باشند و آن را در تصمیمات منطقی خود لحاظ کنند.

2-4-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی
* به محققان و پژوهشگران پیشنهاد می شود که برای پژوهش های آتی دوره زمانی تحقیق را طولانی تر در نظر بگیرند.
* بررسی تاثیر سایر متغیر های مالی و غیر مالی بر رابطه بین محافظه کاری حسابداری و بازده سهام شرکتها.

5-5 محدودیت های تحقیق
در تمام تحقیقاتی که صورت می گیرد، محدودیت ها جزء لاینفک تحقیق هستند. زیرا همین محدودیت ها هستند که زمینه را برای تحقیقات آتی و جدید فراهم می سازد. این تحقیق نیز از این قاعده مستثنی نبود.
1. کمبود منابع و امکانات نرم افزاری در ارتباط با مبانی تئوریک موضوع
2. عدم استفاده از اطلاعات مالی شرکتهایی که پایان سال مالی آنها منتهی به 29 اسفندماه نبود.
3. عدم وجود یک سیستم منسجم و یکپارچه از تحقیقات پژوهشگران تمامی دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی.
و از جمله مشکلات موجود عدم سابقه زیاد شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که با توجه به این محدودیت جامعه آماری تحقیق محدود به شرکتهایی گردیده است که اطلاعات آماری مربوط به آنها موجود بوده است. ارائه نشدن صورت های مالی در برخی شرکتها به صورت متوالی و ناقص بودن آنها نیز باعث محدود شدن شرکتها در جامعه آماری تحقیق گردیده است. همچنین مشکلاتی نیز در راستای انجام تحقیق فراروی محقق قرار داشته است که از اهم آن می توان به مشکلات دستیابی به منابع خارجی و محدود بودن امکانات کتابخانه دانشگاه در این زمینه و عدم دسترسی ساده و بدون هزینه به اطلاعات مورد نیاز بویژه اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اشاره نمود.

پیوست ها

پیوست الف :جدول مربوط به صنایع و نام شرکت های نمونه آماری

ردیف
نام صنعت
نام شرکتها
1
استخراج کانه های فلزی
باما
2
استخراج کانه های فلزی
سرمایه گذاری معادن و فلزات (هلدینگ)
3
استخراج کانه های فلزی
گل گهر
4
استخراج کانه های فلزی
معادن بافق
5
استخراج کانه های فلزی
معادن منگنز ایران
6
استخراج کانه های فلزی
معدنی دماوند
7
استخراج معادن
تامین ماسه ریخته گری
8
استخراج معادن
درین کاشان
9
انبوه سازی، املاک و مستغلات
سرمایه گذاری مسکن
10
انتشار ، چاپ و تکثیر رسانه های ضبط شده
افست
11
پست و مخابرات
مخابراتی ایران
12
پیمانکاری عمومی
صنعتی دریایی ایران
13
ساخت ابزار پزشکی ، ابزار دقیق و ابزار اپتیکی ، ساعت مچی و انواع دیگر ساعت
آبفر
14
ساخت ابزار پزشکی ، ابزار دقیق و ابزار اپتیکی ، ساعت مچی و انواع دیگر ساعت
کنتور سازی ایران
15
ساخت چوب ، محصولات چوب و چوب پنبه
فیبر ایران
16
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
پارس سرام
17
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
پشم شیشه ایران
18
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
سیمان تهران
19
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
سیمان فارس و خوزستان
20
ساخت سایرمحصولات کانی غیر فلزی
سیمان هگمتان
21
ساخت فلزات اساسی
آلومینیوم ایران
22
ساخت فلزات اساسی
سپنتا
23
ساخت فلزات اساسی
صنعتی سپاهان
24
ساخت فلزات اساسی
فراوری مواد معدنی ایران
25
ساخت فلزات اساسی
فولاد مبارکه اصفهان
26
ساخت فلزات اساسی
کالسیمین
27
ساخت فلزات اساسی
گروه صنعتی سدید
28
ساخت فلزات اساسی
لوله و ماشین سازی ایران
29
ساخت کاغذ و محصولات کاغذی
کارتن مشهد
30
ساخت کاغذ و محصولات کاغذی
کاغذ سازی قائمشهر
31
ساخت کک ، فرآورده های حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هسته ای
پالایش نفت اصفهان
32
ساخت کک ، فرآورده های حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هسته ای
نفت بهران
33
ساخت کک ، فرآورده های حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هسته ای
نفت پارس
34
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
آبسال
35
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
پمپ پارس
36
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
تراکتورسازی ایران
37
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
سرمایه گذاری پارس توشه( هلدینگ)
38
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
کمباین سازی ایران
39
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
گروه بهمن
40
ساخت ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر
هپکو
41
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
ایران ترانسفو
42
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
کابل تک
43
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
لامپ پارس شهاب
44
ساخت ماشین آلات و دستگاههای برقی طبقه بندی نشده در جای دیگر
موتوژن
45
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
پلاستیک شاهین
46
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
پلاسکوکار سایپا
47
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
تولیدی تهران
48
ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک
گاز لوله
49
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
بهنوش ایران
50
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
بیسکویت گرجی
51
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
ساسان
52
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
شوکوپارس
53
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
شهد ایران
54
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
صنعتی بهشهر
55
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
قند نقش جهان
56
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
لبنیات پاستوریزه پاک
57
ساخت محصولات غذایی و انواع آشامیدنیها
لبنیات کالبر
58
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
آذرآب
59
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
آما
60
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
صنعتی کاوه
61
ساخت محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات
ماشین سازی اراک
62
ساخت منسوجات
نساجی بروجرد
63
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
پارس دارو
64
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
پتروشیمی خارک
65
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
پتروشیمی فارابی
66
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
تولی پرس
67
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
داروپخش
68
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
داروسازی جابر ابن حیان
69
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
داروسازی فارابی
70
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
سرمایه گذاری پتروشیمی
71
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
کربن ایران
72
ساخت مواد و محصولات شیمیایی
کف
73
شرکتهای حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات
حمل و نقل توکا
74
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
ایران خودرو
75
وسایل نقلیه موتوری ،
تریلرو نیم تریلر
ایران خودرو دیزل
76
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
پارس خودرو
77
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
زامیاد
78
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
سایپا
79
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
سایپا دیزل
80
وسایل نقلیه موتوری ، تریلرو نیم تریلر
نیرو محرکه

منابع و ماخذ

منابع فارسی:
1. آذر، ع. و منصورمومنی،1385، "آمار و کاربرد آن در مدیریت"، انتشارات سمت، جلد دوم، چاپ نهم، تهران.
2. اسماعیلی، ش، 1385 ، "رابطه بین کیفیت سود و بازده سهام"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
3. بنی مهد، ب، و تهمینه باغبانی ،1388، " اثر محافظه کاری حسابداری، مالکیت دولتی، اندازه شرکت و نسبت اهرمی بر زیان دهی شرکت ها "،فصل نامه بررسی های حسابداری و حسابرسی شماره 58 صص70- 53.
4. پارسائیان ،ع،1384،"تئوری حسابداری". تالیف احمد ریاحی بلکویی،تهران:دفتر پژوهش های فرهنگی.
5. حسینی، و، 1378، "تاثیر کیفیت اقلام تعهدی بر هزینه سرمایه شرکت ها" ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران.
6. خاکی، غ.ر،1387،"روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی"، انتشارات بازتاب، چاپ هشتم خورشیدی ، ا، و احمد قریشی، 1381، " مدیریت سرمایه گذاری پیشرفته" انتشارات دانشگاه تهران
7. دلاور،ع،1374،"مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی" ،انتشارات رشد تهران.
8. رهنمای رودپشتی، ف ، 1386، "مدیریت مالی راهبردی"، انتشارات MCG.
9. زاهدی ، ج، 1386 ، "بررسی رابطه بین قابلیت اتکای اقلام تعهدی و ثبات سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" ،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
10. سرمد، ز، ومحمد بازرگان، و الهه حجازی، 1381، "روش تحقیق در علوم رفتاری "، تهران ، نشر آگاه.
11. شباهنگ،ر،1382،"تئوری حسابداری"، جلد اول از انتشارات مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی ،سازمان حسابرسی .
12. طاهری ،ا. و علیرضا برمی. 1385، "بررسی میزان ارتباط بین سود، جریان نقدی جاری و اقلام تعهدی با جریان نقدی عملیاتی آتی"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران.
13. عالی ور، ع. ،1380، " صورتهای مالی اساسی"، انتشارات سازمان حسابرسی ،تهران.
14. علی احمدی، س.، 1386، " نقش اقلام تعهدی و جریانهای نقدی در ارزش کذاری"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید با هنر کرمان.
15. کردستانی،م، و علی امیر بیگی، 1387، "محافظه کاری در گزارش گری مالی: بررسی رابطه عدم تقارن زمانی سود و MTB به عنوان دو معیار ارزیابی محافظه کاری"، دانشگاه امام خمینی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
16. کمیته فنی سازمان حسابرسی، استاندارد های بین المللی، نشریه 88 سـازمان حسـابرسـی، ص 36-20.
17. مرکز تخصصی حسابداری و حسابرسی، سال 1385، ص 49.
18. مشایخی ،ب و مهدی محمد آبادی ،و رضا حصارزاده ، 1388 " تاثیر محافظه کاری حسابداری بر پایداری و توزیع سود " فصل نامه بررسی های حسابداری و حسابرسی شماره 56 صص 124-107.
19. نوروزبیگی،ع، 1386 ،"محتوای اطلاعاتی اعلامیه های سود هر سهم بر اساس ضریب واکنش سود" ، پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی.
20. هاشمی،ع، 1383، " بررسی تحلیلی رابطه بین جریان های نقدی عملیاتی و اقلام تعهدی صورتهای مالی- ارائه مدل برای پیش بینی جریانهای نقدی عملیاتی" پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.

منابع لاتین:
1. Ahmed, A. and Duellman, S، (2007)، "Accounting Conservatism and Board of Director Characteristics: An Empirical Analysis". Journal of Accounting and Economics
2. Ahmed,A.S., and Duellman, S., (2005), "Evidence on the role of accounting conservatism in corporate governance, On line", http://www.ssrn.com.
3. Ball, R., and P.Brown, (2001) , " An Empirical Evaluation of Accounting Income Numbers," Journal of Accounting Research, Vol 9, pp:159-178.
4. Basu, S. ,(1997)," The conservatism principle and the asymmetric timeliness of earnings", Journal of Accounting and Economics, 24, pp. 337.
5. Bates, T., Kahle, K., and Stulz, R., (2009), "Why do U.S. firms hold so much more cash than they used to?", Journal of Finance, forthcoming.
6. Beaver, W.H. , R. Clarke, and W. Wright,(1998), "The Association between Unsystematic Security Returns and the Magnitude of the Earnings Forecast Error," Journal of Accounting Research: pp.316-340.
7. Dittmar, A., Mahrt-Smith, J., (2007). "Corporate governance and the value of cash holdings". Journal of Financial Economics 83, 599-634.
8. Fama, Eugene, and G. William. Schwert, (1977), "Asset returns and inflation", Journal of FinancialEconomics 5, 115-146.
9. Feltham G., J. Ohlson. (1995)," Valuation and Clean Surplus Accounting for Operating and Financial Activities. Contemporary" Accounting Research; 689-731.
10. Francis, J., R. LaFond, P. Olsson, and K. Schipper., (2004). "Cost of equity and earnings attributes".
11. Gary C. Biddle, Mary L. Ma*, Frank M. Song,) 2010"),Accounting Conservatism and Bankruptcy Risk ". Faculty of Business and Economics The University of Hong Kong.
12. Givoly D., Hayn C,( 2000),"The changing Time-series Properties of Earnings, Cash Flows and Accruals: Has Financial Reporting Become More Conservative?", Journal of Accounting and Economics; 29(3): 287- 320.
13. Givoly, D. and C. Hayn.,(2000), "The Changing Time-series Properties of Earnings, Cash Flows, and Accruals: Has Financial Reporting Become More Conservative?" Journal of Accounting and Economics 29, 287-320.
14. Givoly, D., C. K. Hayn, and A. Natarajan,(2007) ,."Measuring reporting conservatism". The Accounting Review 82 (1): 65-106.
15. Guay, W. and Verrecchia, R.E. (2007). "Conservative disclosure". Working paper, University of Pennsylvania.
16. Hendriksen, E. S.,(1982), "Accounting Theory", 4th ed., Homewood: Irwin.
17. Kothari, S., (2001) , "An Analysis of International and Cross-Sectional Determinants of Earnings Response Coefficients", Journal of Accounting and Economics: pp.1-54.
18. LaFond, R. and Watts, R., (2006), "The Information Role of Conservative Financial Statements". On line, http://www.ssrn.com.
19. Lara, Juan Manuel Garcia, Osma, Beatriz Garcia Penalva, Fernando, (2007), "Cost of Equity and Accounting Conservatism", IESE Business School, University of Navarra.
20. Louis, H., Amy Sun, and Oktay Urcan, (2010), "Value of cash holdings and accounting conservatism". Penn State University and London Business School.www.ssrn.com.
21. Pae, J., Thornton, D. and Welker, M, (2008),"Agency Cost Reduction Associated with EU Financial Reporting Reform" Journal of International Accounting Research,Volume 7, Issue 1, 51-76
22. Penman, S. H. and Zhang, X-J,(2002)," Accounting conservatism and the quality of earnings and stock returns", The Accounting Review, 77(April), pp. 237-264.
23. Pervin Shroff, Ramgopal Venkataraman, Suning Zhang ,(2004),"The Conservatism Principle and the Asymmetric Timeliness of Earnings: An Event Based Approach", University of Minnesota, Carlson School of Management,www.ssrn.com
24. Pope, P.F. and M. Walker.,(1999), "International differences in the timeliness, conservatism and classification ofne earnings". Journal of Accounting Research, 37 (Supplement): 53-99.
25. Qiang, X. (2007) ,"The effects of contracting, litigation, regulation, and tax".
26. Qiang, X., (2008), "The Information Role of Unconditional and conditional Conservatism". Working paper, Xiamen University.
27. Roychowd hury, S. and R. Watts,(2007), "Asymmetric timeliness of earnings, market to book and".
28. Ryan, S. (2006) "Identifying conditional conservatism", Stern School of Business, New York University. www.SSRN.com
29. Watts R. L. , Zimmerman, J. L,(1979) ,"The demand for and supply of accounting theories the market for excuses", The Accounting Review, 54(2), pp. 273-305.
30. Watts, R.L., (2003), "Conservatism in accounting Part II: evidence and research opportunities", Accounting Horizons, 2003, 287-301.
31. Zhang, J., (2008). "The Contracting Benefits of Accounting Conservatism to Lenders".

فهرست منابع اینترنتی
1. www. Irbourse. Com(سایت اینترنتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران)
2. www.SSRN.com
3. www.Emeraled.com

Abstract:
Conservation , as one limited accounting principle, are used by accounters for many years and despite of high eritiques on it, maintained it's status between other accounting principles, such a way that survival of conservatism in countrary with critiques on it in many years, can be an evidence to base principals of this principle. In this study, the relationship between accounting conservation and change in reserved net cash in corporations with uncommon yield, and also effect of moderator variables of profit change, change, change in non cash assets, change in interest payable cost, change in dividends payable, corporation size, financial leverage, and cash value, in addition to short- term investment, were analyzed. Study duration was 4 years, from 1385-88. Hypothesis chose and testing were analyzed with SPSS software, and with descriptive and deductive statics helps, such as correlation analysis, Results of this study suggest that change in teserved net cash in corporations has positive and meaningful relationship. With uncommon yield, and also accounting conservatism has a direct' negative and meaningful relationship with it. It can be noted from other finding of this study that. Profit change variable, change in search and development costs, change in stock payable dividends, corporation size, and cash, in addition to short-term investments, have effects on relationships between accounting conservatism and change in reserved net cash with uncommon yield.

Islamic Azad University
Arak Branch

Faculty of Management-Department of Accounting
((M.A)) Thesis

Subject:
An Investigation of Relationship betwnen accounting conservatism ,change in cash holdings and Abnormal Return in Tehran Exchange Stock

Thesis Advisor:
G.A.Talebnia Ph.D.

Consulted by:
P.Ghaffari Ph.D.

By:
Sahar Alibakhshy

Summer 2011

1. Feltham , Ohlson
2. Givoly, Hayn
3.Estoner
4 . Basu
5. Pope, &. Walker
6 . Givoly D., Hayn
7. Ball
8. Francis, J., R. LaFond, P. Olsson
9. Francis, J., R. LaFond, P. Olsson
10 . Ahmed, A. & Duellman
11 . Lara
12. Roychowd hury, S. & R. Watts
13 . Lara & Osma & Penalva
14 . Lounis
15. Gary C. Biddle, Mary
16 . Basu, S.
17 . Feltham, G. & Ohlson, J. A.
18 . Givoly, D. & Hayn, C
19 . Ryan, S.
20 . Watts, R. L.
21 . Accounting conservatism
22. Ryan, GR
26 . Ryan, GR
27 . Conditional Conservatism
28 . Pae, J; D. Thornton & M. Welker
29. Culmative abnormal returne
30. Kothare
31 . Dittmar& Smith
32. Ahmed, A. S., & Duellman, S
1. Chat Field
2. Kiso,vigant & varfild
35. Beaver ,1988
36 . Feltham & Ohelson
37 . Shroff, Venkataraman & Zhang.
39 . Watts R.L , Zimmerman , J.L
40. Generally Accepted Accounting Principles (GAAP).
7. Hendrickson & Van Breada
8 . scott
45- Hendrickson & Van Breda.
46- Hendrickson & Van Breda
47- Watts
49- Watts
50. Givoly & Hayn
51 -Contemporaneous.
52- Watts
53 . Basu
54 . Ryan
55 . Basu
56 . Ryan
57 . Feltham G., J. Ohlson
58 .Keyang
59 . Basu
60. Givoly & Hayn
3. Zhang
63. Givoly & Hayn
64 . Zhang
65 . MTB
66. Enterprise value (EV)
67 . Roychowdhury , S. & R,watts
68. Penman & Zhang
69. Penman & Zhang
70. Ahmad & Duelman
71. Ahmad & Duelman
72-Fama&villiam
75 -Penndorf.
76 . Basu
77 .Chatfield.
78. Francis, J., R. LaFond, P. Olsson
79 . Kothari&Eskeper
80 . Lounis
81 . Lara & Osma & Penalva
82 . Ahmed, A. & Duellman
83 . Givoly D., Hayn
84 . Basu
85. Roychowd hury, S. & R. Watts
86. Ball,2001
87. Ball
88. Pope, &. Walker
89. Gary C. Biddle, Mary
90 . Penman, S. H. & Zhang
92.Louis
93 . RETi
94 . accounting conservatism
95 . Dittmar, A., Mahrt-Smith
96. Bates, T., Kahle, K., & Stulz
97. Louis et al
1- Moment Comrrelation (Pearson Correlation) – Product
—————

————————————————————

—————

————————————————————

ج

فهرست مطالب
عنوان صفحه

ل

فهرست جداول
عنوان صفحه

س

فهرست نمودارها
عنوان صفحه

2

فصل اول ……………………………………………………………………………………. کلیات تحقیق

13

فصل دوم ………………………………………………………………………. مروری بر ادبیات تحقیق

53

فصل سوم ……………………………………………………………………………. روش اجرای تحقیق

73

فصل چهارم ………………………………………………………………………. تجزیه و تحلیل داده ها

106

فصل پنجم ……………………………………………………………………… نتیجه گیری و پیشنهادات

116

127

124

128