موضوع: نقش فضای سبز بر محیط زیست استاد محترم: جناب آقای دکتر فرهاد نژاد کورکی دانشجو: علیرضا امامی بهار 91
اهمیت فضای سبز و تاثیر آن بر روان انسان
فطرت انسانها گرایش ذاتی به طبیعت دارد.نیاز انسانها از ابتدای خلقت به گیاه و طبیعت نیاز زیستی و حیاتی بوده است.این یک نیاز فیزیولوژیکی است.از این جهت که شامل یک نیروی فیزیکی – شیمیایی در مغز است که تمامی تواناییها ی عقلی و ادراکی فرد را سازمان داده و هدایت می کند.نیازها می توانند از لحاظ اضطراری بودن یا نبودن با هم متفاوت باشند.اگر نیازهای اولیه انسان ارضاء نشوند ممکن است که نیاز به پرخاشگری قویترین نیاز باشد.
انواع فضای سبز
انواع فضای سبز از دیدگاه اکولوژیکی اینگونه طبقه بندی می شود : فضاهای سبز را به دو دسته ی "فضاهای سبز شهری" و "فضاهای سبز غیر شهری" تقسیم می کنیم.
فضای سبز شهری
منظور از فضاهای سبز شهری، نوعی از سطوح کاربری زمین شهری با پوشش های گیاهی انسان ساخت است که هم واجد "بازدهی اجتماعی" و هم واجد "بازدهی اکولوژیکی" هستند.تمایز "فضای سبز" و " سطوح سبز" از نظر اکولوژیکی، از این نظر اهمیت دارد که سطوح سبز (به عنوان مثال یک پارک تزیینی) نمی تواند عمل غبارگیری را مانند فضای سبز شبه جنگلی انجام دهد و یا در کاهش آلودگی صوتی نقش موثری داشته باشد و یا به نحو مطلوبی موجبات کاهش دما گردد.افزون بر آن فضاهای سبز شهری، به سه دسته زیر نیز تقسیم می شوند: فضاهای سبز عمومی
فضاهای سبز نیمه عمومی
فضاهای سبز خیابانی
فضاهای سبز عمومی
فضاهای سبز شهری هستند که واجد بازدهی اجتماعی می باشند. این فضاها برای عموم مردم در گذران اوقات فراغت، تفریح و مصاحبت با دوستان و گردهمایی های اجتماعی و فرهنگی استفاده می گردد. فضاهای یاد شده اساساً برای این منظور طراحی یا تجهیز شده اند. وجود نیمکت، روشنایی، آبخوری، دستشویی، کف سازی معابر و دسترسی از مولفه های فضای سبز اجتماعی (عمومی) به شمار می روند. از این فضاهای سبز، معمولاً به عنوان "پارک" نام برده می شود. در واقع فضاهای سبز اجتماعی شامل همه ی فضاهای سبز عمومی مجهز به خدمات و تسهیلات می شود.
فضاهای سبز نیمه عمومی
فضاهای سبزی که بازدهی اکولوژیکی دارند، لیکن استفاده کنندگان آن ها، نسبت به فضاهای سبز عمومی محدودتر هستند، بنابراین، واجد بازدهی تام اجتماعی نیستند. محوطه های باز بیمارستان ها، پادگان ها و ادارات دولتی و… در این دسته قرار می گیرند. فضاهای سبز خیابانی
نوعی از فضاهای سبز شهری هستند که به طور معمول درختکاری حاشیه ی باریکی از حد فاصل مسیرهای پیاده رو و سواره رو را تشکیل می دهند ویا به صورت متمرکز در فضاهای نسبتا کوچک میدان ها و یا در زمین های پیرامون بزرگ راه ها و خیابان ها شکل گرفته اند .
۱- فضاهای سبز تفریحی
۲- باغ ۳- چمن کاری ۴- فضای سبز معابر ۵- فضای سبز میادین ۶- فضای سبز رفوژها
بام سبز ( باغ بام ) و دیوار سبز
انواع دیوار سبز دو گروه اصلی تقسیم دیوارهای سبز وجود دارد: 1- نماهای سبز 2- دیوارهای اکسیژن ساز
نماهای سبز
در این سیستم گیاه بر روی سطح نما حرکت می کند.در این سیستم گیاه رونده و یا پیچ در حالیکه ریشه در زمین دارد(در یک بستر خاکی) شروع به بالا رفتن از ساختمان می کند. اخیرا برای نمای سبز سازه ای حمایت کننده هم در نظر می گیرند.
دیوارهای اکسیژن ساز
خود به دو دسته سیستم های فعال و غیر فعال تقسیم می شوند:
سیستم های فعال
این سیستم ها جدید ترین نوع دیوارهای سبز می باشند.در این سیستم از هوای تولید شده توسط گیاهان در سیستم تهویه هوای ساختمان استفاده می شود.این دیوار ها بر مبنای علم تصفیه هوای بیولوژیکی با واسطه گیاهی بر مبنای تحقیقاتی که در بیمارستان واترلو انجام شده است،پایه ریزی شده است.دیوارهای سبز با فیلتر بیولوژیکی، ظرفیت تصفیه هوا را افزایش می دهند.پوششهای طبیعی موتورهای تصفیه کننده و پاک کننده هستند.و سیستم تهویه هوا با مکش از ریشه سیستم عمل می کند.
سیستم غیر فعال
دیوار سبز غیر فعال هیچ معنایی از حرکت هوا از ریشه ها به درون سیستم تهویه ساختمان ندارد.تاثیر سیستم غیر فعال بر روی کیفیت هوای ساختمان از نظر علمی جای سوالات زیادی دارد.بعضی از دیوار های سبز پشت شیشه محافظت می شوند تا نسبت به آنچه در دیوارهای غیر فعال رخ می دهد، جریان هوای قابل پیش بینی تری داشته باشند.در دیوار غیر فعال هیچ مکانیزمی برای گردش هوا وجود ندارد.در عوض آنها به صورت باز نگهداری می شوند تا بهبودی نسبی در گردش هوای آزاد تا آنجا که ممکن است، ایجاد کنند.
ضرورت فضای سبز
مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آنها است که ایجاد تعادل بخشی در متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر، سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها می شوند. با توجه به اینکه گسترش از یک سو ارتباط ارگانیک با تکنولوژی و از سوی دیگر با آلودگی دارد (و گریزی از آن نیست). برای تداوم آن باید کلیه عوامل لازم به کار گرفته شوند. مولفه های اثرات گسترش در شهرها، به طور گوناگونی نظام زیستی شهرها را می توانند مختل کنند.
فضای سبز مناسب در شهرها یکی از عوامل موثر در کاهش این اثرات بوده و به ویژه در رابط با گرد و غبار، آلودگیهای شیمیایی، هوا، فضای سبز شبه جنگلی ریه های تنفس شهرها به شمار می روند. مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها تعدیل دما، افزایش رطوبت نسبی، تلطیف هوا و جذب گرد و غبار است. سایر اثرات فضای سبز در شهرها نقش نسبی دارند ولی مجموعه اثرات فضای سبز حضور آنها را در شهرها اجتناب ناپذیر می کند به طوری که بدون وجود آن ممکن نیست شهرها پایدار باقی بمانند. مجموعه اثرات فضای سبز را می توان به طور خلاصه به قرار زیر مجموعه بندی کرد.
نقش فضای سبز و اهمیت آن در زندگی
آلودگی هوا
آلودگی صدا
کنترل تشعشعات و باز تاب نور
کنترل ترافیک
زیبایی آفرینی
معماری شهرها
جذب فون
کنترل باد
تفرجگاه
تاثیر روانی
ذخیره انرژی
درختان و سیلاب
تاج بری یا برگاب
شهر دوستار محیط زیست در هلند