به نام خدا عنوان: فرهنگ سازمانی:بستر تحول
تعاریف
ارزشها و هنجارهای مورد پذیرش
مفروضات و برداشتهای فردی و گروهی نسبت به هدفها و رسالتهای سازمان.
چگونگی سازگاری وضعیت سازمان با شرایط محیطی.
دو لایه فرهنگی سازمان
لایه نخست:
نمایشگر نمادهای ملموس مانند طرز پوشش، رفتار، مراسم، تشریفات، اسطوره ها و افسانه است.
نشانگر و تجلیگاه سازمان رسمی است.
دو لایه فرهنگی سازمان
لایه دوم:
لایه پایه ای و شالوده اساسی فرهنگ سازمان است.
به ارزشهای زیربنائی،مفروضات و باورها و فرآیندهای فکری افراد و گروههای سازمانی اشاره دارد.
فرهنگ سازمانی و انسجام آن
انواع فرهنگ سازمانی از دیدگاهی دیگر:
فرهنگ منسجم
فرهنگ گسسته
عاملهای پایه ای فرهنگ سازمانی
1- ارزشهای پایه ای
این ارزشها بازتابی از ارزشهای محیط و جامعه ای است که سازمان در آن فعالیت دارد.این موضوع در مورد جوامعی که یکپارچه هستند و از فرهنگ یک شکای پیروی می کنند، تناسب بیشتری دارد.
ویژگیهای فرهنگ سازمانی از دیدگاه هافستد
فاصله میان افراد در جامعه بر پایه قدرت و اختیار
میزان اجتناب از مخاطره(ریسک پذیری و محافظه کاری)
گرایش فردی در برابر گرایش گروهی
گرایش مردسالاری در برابر زن سالاری
فاصله بر اساس قدرت و اختیار
عاملی است که بر اساس شرایط و سنت های اجتماعی، قدرت و اختیار میان افراد جامعه بطور مساوی توزیع نشده و طبقه های گوناگون اجتماعی از این لحاظ با هم فاصله دارند.
هر قدر که این فاصله بیشتر باشد،دستیابی به موقعیتهای اجتماعی،ثروت و اعتبار برای افراد جامعه مشکلتر است.
اجتناب از مخاطره(ریسک)
این عامل ناظر بر این است که چگونه افراد یک جامعه را با امکان مخاطره و ریسک در رابطه با آینده مواجه می کند.
جوامعی که در ارتباط با این عامل در مرتبه پایین تری قرار دارند،معمولاً از احساس امنیت بیشتری برخوردارند و منابع زیادی را صرف زدودن ابهامها و یا روشن نمودن موقعیتها می کنند.
گرایش فردی/گرایش گروهی
این عامل نشاندهنده گرایش جوامع گوناگون درباره تاکید روی فرد یا گروه است.
میزان گرایش فردی یا گروهی می تواند ترکیب متفاوتی در جوامع مختلف داشته باشد.
گرایش مرد سالاری/زن سالاری
گرایشهای مرد سالارانه تلاش زیادی برای کسب موقعیت،قدرت و ثروت می کنند.
گرایش های زن سالارانه ناظر به مراقبت و رسیدگی از دیگران و باصطلاح روشهای پرستارانه است.
مقایسه فرهنگهای سازمانی دو شرکت آمریکایی و آلمانی
2- فرآیند اجتماعی سازمان
از طریق این فرآیند است که افراد جای خود را در سازمان با می کنند،یاد می گیرند که چگونه جذب سازمان شوند، با هنجارها و استانداردهای سازمان آشنا شوند و رفتار مناسب را فراگیرند.
ادامه فرآیند اجتماعی سازمان
فرآیند رسمی: مانند آموزشهای توجیهی و قبل از خدمت
فرآیند غیر رسمی: فرصتی است که افراد در ابتدای کا در اختیار دارند تا بتدریج هنجارها و رفتارهای مناسب را تشخیص دهند و بتدریج با آنها خو گیرند.
انواع هنجارها
هنجارهای مثبت
هنجارهای منفی
مقایسه هنجارهای مثبت و منفی
3-سنت ها و تشریفات
معمولاً ناظربر ارائه بیان ها و الگوهائی است که در سازمان شکل گرفته و بصورت عادی پایدار شده است.
مدیریت سازمان تلاش می کند تا از مراسم و تشریفات بعنوان رویدادهائی که می تواند نفوذ این انتظارها را بر کارکنان سازمان تقویت کند بهره گیرد.
3-سنت ها و تشریفات
الف-مراسم مربوط به ورود
ب-مراسم مربوط به قدردانی و تشویق
ج-مراسم مربوط به بهبود و بازسازی کارکنان
د-مراسم مربوط به یکپارچه سازی فرد،گروه و سازمان
4-اسطوره ها
اسطوره های سازمانی مانند اسطوره های اجتماعی است.
نمونه ای از تاریخ گذشته سازمان،پیروزیها و کارهای برجسته موسسات و مدیران در گذشته است که به شکل الگوئی آرمانی و مورد پذیرش بازگو می شود و هدف آن انگیزش کارکنان و پیروی از آن الگوهاست.
استراتژی و فرهنگ سازمان
از لحاظ برنامه های تحول،این محیط بیرونی و استراتژیهای سازمان است که بیشترین اثر را بر فرهنگ سازمانی بر جای می گذارد.
الگوی ارتباط میان فرهنگ،محیط و استراتژی سازمان
فرهنگ سازگاری
این فرهنگ زمانی شکل می گیرد که تاکید استراتژیک سازمان بر محیط بیرونی است.
این نوع سازمان باید به نیازهای محیطی پاسخ شتابنده بدهد، ساختار خود را تندگونه تعدیل کند و الزامهای نوین را به آسانی بکار گیرد.
فرهنگ رسالتی
این فرهنگ تاکید اساسی خود را بر روی یک دید مشترک نسبت به هدفهای سازمان استوار سازد.
تکیه اصلی بر سمت گیری استراتژیک سازمان،آینده نگری و دستیابی به هدفهای آرمانی دور دست است.
فرهنگ مشارکتی
تاکید نخست این فرهنگ،دخالت دادن و مشارکت کارکنان در کارها با توجه به انتظارهای در حال تغییر و شتابنده محیط برون سازمانی است.
فرهنگ تداوم
این فرهنگ از روندهای منظم و پیش بینی شده در اداره کسب و کار پشتیبانی می کند.
سرشت این فرهنگ،دخالت و مشارکت کارکنان را در مرتبه پایین قرار می دهد.
فرهنگ سازمانی و اخلاق کسب وکار
سه منبع در شکل دهی به اخلاق کسب و کار نقش اساسی دارند:
اخلاق فردی
فرهنگ سازمانی
سیستمهای اداری سازمان
بافت نوین فرهنگ سازمانی
”مدیریت کیفیت جامع“،“معماری نوین سازمان“ و ”بهبود و بازسازی سازمان“،همگی دگرگونی فرهنگ سازمانی و همسازی بافت فرهنگ سازمانی با هدفها و فرآیندهای تحول را عامل اصلی پیروزی این برنامه ها بشمار می آورند.