پاورپوینت مبانی و سیاستهای قیمت گذاری آب


مبانی و سیاستهای قیمت گذاری آب

جهت گیری جهانی آب
اثرگذاری بر اقلیم وآب و هوا
تکیه بر سرمایه های مجازی و ارزش افزوده
ارتقاء بهره وری آب
کاهش هزینه های سربار( انبارداری، حمل ونقل، انتقال و…)
مدیریت متوازن منابع چهارگانه از دیدگاه کارفرمایی
ظرفیت سازی در بخش خصوصی و تغییر نقش دولت
تقویت بهره برداران وتشکل های بهره برداری (غیردولتی)

جهت گیری جهانی آب
توجه اکید به حقوق آب، داوران نوظهور
تعاملات وتبادلات آب
اشتراک دانش وجذب نوآوری ها
قیمت آب ،اقتصاد آب.

مدیریت منابع محدود آب
مدیریت تخصیص وتوزیع مطلوب آب
عدالت در مصرف آب
عدالت در اقتصاد آب
کمک به تمامی اقشارجامعه

اهمیت قیمت گذاری آب

ویژگی های قیمت گذاری در بخش آب

ماهیت انحصاری آب
پیچیدگی کار و درگیربودن با هدفهای مختلف کارایی، عدالت و پایداری
– -ضرورت پاسخگویی به تقاضا های رو به رشد و حفظ سطح و کیفیت خدمات
– تامین و بازپرداخت هزینه های سنگین سرمایه ای ، نگهداری و بهره برداری، بهسازی یا توسعه طرح ها
– نا اطمینانی در عرضه مستمر در خشکسا لی ها برای بخش آب
– وجود متقاضیان با کاربری ها و حساسیت های متفاوت

هدف های قیمت گذاری بهینه
کارایی اقتصادی:یعنی، تشویق صاحبان انگیزه های مختلف به فعالیت های کارا و باز داشتن آنها از فعالیت های نا کارآمد
پایداری مالی: فراهم کردن امکان انجام تعهدات مالی بنگاه ها ی کارگزار بر اساس سطح خدمات مورد توافق
برابری و عدالت: وصول هزینه مرتبط از مصرف کننده با رعایت توان مالی و الزامات رفاهی
پایداری منابع آبی و محیط زیست: ایجاد انگیزه برای کاهش هزینه های زیست محیطی یا پذیرش هزینه های اقدامات جبرانی
سهولت اعمال قیمت: سادگی محاسبه و هزینه کم اجرا و اعمال توسط کارگزار و سهولت محاسبه و نحوه دریافت

برخی ازدیدگاههای جهانی

دیدگاه برنامه عمل نشست زمین درسال 1992
دید گاه فائو
دیدگاه شورای جهانی آب

دیدگاه برنامه عمل نشست زمین

در نظر گرفتن منابع آب به عنوان یک کالای اجتماعی و اقتصادی
اجرای تصمیمات مرتبط با تخصیص منابع آب و اعمال مدیریت تقاضا با استفاده از مکانیزم قیمت گذاری و سایر اقدامات ارشادی
اعمال روشهای اخذ هزینه های واقعی آب با در نظر گرفتن قدرت پرداخت مصرف کنندگان .

دید گاه فائو

حذف یارانه های دولتی آب کشاورزی با توجه به آثار آن بر کشاورزان تهیدست
قیمت گذاری بر مبنای پایداری وکارایی مصرف آب
– اجرای سیستم قیمت گذاری حجمی

دیدگاه شورای جهانی آب
-پوشش دادن هزینه کامل به عنوان یک روش عملی در قیمت گذاری آب
– برآورد هزینه‎های عرضه آب، شامل هزینه‎های ثابت و متغیر بیرونی ، اقتصادی و زیست محیطی
– پیش بینی برنامه های مکمل برای جبران اثرات یارانه‎های موردی در افزایش مصرف آب و آثار خارجی منفی آن بر محیط زیست (شامل شوری و زهدار شدن اراضی).

نگاهی به وضعیت حاضر قیمت گذاری آب درجهان
– در موارد پیشرو ، قیمت گذاری آب علاوه بر پوشش کامل هزینه های مالی شامل هزینه های فرصت و آثار خارجی نیز می باشد.
توصیه عام برای آب کشاورزی در مرحله اول پوشش کامل هزینه نگهداری وبهره برداری تاسیسات و سپس بخشی از سرمایه گذاری در طرحها است.
برخی کشورها مانند مصر واندونزی که کشاورزان آنها مسئول بهره برداری و نگهداری از کانالهای درجه سوم هستند.هیچ مطالبه ای از کشاورزان ندارند.
در برخی کشورها قیمت گذاری بصورت هزینه های بهره برداری ونگهداری و بعضاً سرمایه ای دریافت می شود یعنی قیمت گذاری برمبنای مساحت اراضی و برمبنای حجم می باشد.

نگاهی به وضعیت حاضر قیمت گذاری آب درجهان

درچین، نیجریه، پاکستان ، فیلیپین و زیمباوه از طریق نرخگذاری بر اساس مساحت ، قسمتی از هزینه های نگهداری و بهره برداری تامین می شود .
در هند ، اردن و مراکش قسمتی از هزینه های نگهداری وبهره برداری (و بعضاً سرمایه گذاری نظیر هند ) از طریق قیمت گذاری حجمی تامین می شود.

نگاهی به قیمت گذاری آب کشاورزی در ایران
کشور ایران اساساً در گروه قیمت گذاری غیرحجمی و وابسته به نوع شبکه و تولید محصول است.
بطور متوسط آب بها دریافتی براساس« قانون تثبیت آب بهای زراعی»بخشی ازهزینه های دفتری را پوشش می دهد.
بر اساس آیین نامه اجرایی الگوی مصرف بهینه آب کشاورزی امکان کنترل حجمی نیز وجود دارد و بر این اساس پیش نویس لایحه ای در سال 1385 تقدیم هیات دولت شده است.

سیاستهای مبنایی قیمت گذاری آب در کشور
راهبردهای توسعه بلند مدت منابع آب کشور مصوب سال 1382هیئت وزیران
سند فرابخشی مدیریت منابع آب مصوب سال 1384هیئت وزیران
بند «ج» ماده 39 قانون برنامه چهارم توسعه (به منظور تقویت کارایی بنگاههای اقتصادی وابسته به دولت وتعادل بخشی مالی شرکتهای دولتی )

راهبردهای توسعه بلند مدت منابع آب کشور مصوب سال 1382هیئت وزیران

تعیین نرخ آب در مصارف مختلف به گونه ای که نیازهای پایه شرب و بهداشت در چارچوب الگوی مصرف برای شهر و روستا به طور ترجیحی تامین و برای مصارف فراتر از آن با توجه به تامین منابع مالی و تنوع بخشی به این منابع ، در مرحله اول هزینه های بهره برداری و نگهداری پوشش داده شود و در مرحله بعدی بازیافت هزینه های سرمایه گذاری را تامین نماید.

سند فرابخشی مدیریت منابع آب مصوب سال 1384هیئت وزیران

تخصیص آب به سایر مصارف در قالب ساز وکارهای اقتصادی آب

قیمت گذاری آب به گونه ای که همگام با اصلاح ساختار اقتصادی کشور متوسط قیمت به سمت هزینه نهایی میل کند.

بند «ج» ماده 39 قانون برنامه چهارم توسعه (به منظور تقویت کارایی بنگاههای اقتصادی وابسته به دولت وتعادل بخشی مالی شرکتهای دولتی )
قیمت گذاری به کالاها و خدمات عمومی و انحصاری و کالاهای اساسی محدود می گردد.
چنانچه دولت به هر دلیل فروش کالا یا خدمات فوق الذکر را به کمتر از قیمت تعیین شده تکلیف نماید می باید از محل اعتبارات ومنابع دولت در سال اجرا پرداخت ویا از محل بدهی دستگاه ذیربط تهاتر گردد.

برخی ازالزامات و زیرساخت های لازم
– اصلاح ساختار امور مشترکین و تعیین سطح خدمات مورد توافق و اصلاح ساختار متناسب شرکتهای کارگزار
– فراهم کردن امکان تحویل حجمی وقیمت گذاری «موثر»حجمی برای آب کشاورزی
مشخص کردن ساز وکار های ایجاد توازن وتوافق میان هدفهای مختلف نظام قیمت گذاری آب و پذیرش الزامات مرتبط در سطح سیاسی و مدیریتی کشور
برنامه ریزی مرحله ای برای رسیدن از وضع موجود به شرایط مطلوب

تعیین و تصویب قیمت تمام شده آب.

موفق باشید.