گاوآهن
مقدمه:
مساله اساسی اقتصاد کشاورزی دنیای امروز اتخاذ تدابیر و به کار بردن ماشین ها و ادوات
کشاورزی مدرن که بتوان ضمن تولید بیشتر، محصولاتی ارزان قیمت فراهم نماید، می باشد.
زیرا از طریق مکانیزه کردن کشاورزی علاوه بر آسان شدن عملیات تولیدی و افزایش بازده
می توان سطح کشت را توسعه داد. (منبع شماره 1)
خاکورزی:
آن دسته از عملیات مکانیکی است که برای بهم زدن خاک به منظور پرورش گیاهان زراعی انجام می گیرد و هدف آن فراهم آوردن محیط مناسبی جهت سبز شدن بذر، رشد ریشه، کنترل علفهای هرز، کنترل فرسایش و رطوبت خاک می باشد.
انواع ادوات خاکورزی 1- ادوات خاکورزی اولیه
2- ادوات خاکورزی ثانویه
ادوات خاکورزی اولیه: شامل الف – انواع گاوآهن (برگردان دار) ب – پشته سازها
ج – چاله یا گودال کن ها د – نهرکن می باشد.
ادوات خاکورزی ثانویه: شامل الف – هرس ها ب – کولتیواتورها، ریشه کن ها
وجین کن ها ج – غلتکها می باشد. (منبع شماره 3)
انواع گاوآهن
گاوآهن ایرانی
گاوآهن خاک برگردان ساده
گاوآهن خاک برگردان
انواع گاوآهن خاک برگردان از نظر نیروی کششی الف- گاوآهن برگردان دار دامی
ب- گاوآهن برگردان دار تراکتوری
انواع گاوآهن یرگردان دار تراکتوری 1 – گاوآهن کششی
2- گاوآهن نیمه سوار
3- گاوآهن سوار (هیدرولیکی) (منبع شماره 2)
گاوآهنهای خاک برگردان دار دوطرفه
گاوآهن دیسکی یا بشقابی
گاوآهن شخم زیرین یا زیرشکن
گاوآهن چیزل یا قلمی
گاوآهن دوار
گاوآهن زهکشی
1 – سینه
قسمتهای مختلف یک گاوآهن: 2- تیغه
3- صفحه برگردان
قطعات درگیر یا خاک 4- کفش
5- پاشنه
6- دنباله صفحه برگردان
7- پیش بر بشقابی
8- برگردان شخم پوسته ای (منبع شماره 1)
سینه: قسمت اصلی خیش سینه نامیده می شود، قطعات در گیر با خاک بوسیله پیچ و مهره به سینه متصل شده اند.
تیغه: قسمت کف شیار خاک توسط تیغه بریده می شود.
صفحه برگردان: نوار خاک بریده شده را بالا برده و سپس برمی گرداند. انواع مختلفی از صفحه برگردانها وجود دارند که هر کدام پس از شخم زدن، سطح خاک را به شکل خاصی درمی آورند.
کفش: نیروهای جانبی وارده از طرف گاوآهن به دیوار شیار را جذب می کند.
پاشنه: به انتهای کفش وصل شده و وزن گاوآهن را در عقب تحمل می کند.
دنباله صفحه برگردان: جهت فشار دادن لایه شخم خورده خاک به پایین مورد استفاده قرارمی گیرد.
پیش بر بشقابی: خاک را از محلی که باید برگردانده شود برش عمودی می دهد. پیش بر کاردی نیز همین عمل را انجام می دهد. این پیش بر مثل یک چاقوی بزرگ است مه درون خاک فرو می رود. پیش بر کاردی فضای کمی را اشغال می کند اما دیوار شیار ناصافی را بجا می گذارد.
برگردان شخم پوسته ای: نوار کوچکی از قسمت سطحی خاک را بریده و درون کف شیار قبلی می اندازد. این کار ریسک رویش علفهای هرز در بین شیار را کاهش می دهد. (منبع شماره 3)
خیشها دارای طرحهای مختلفی می باشند که هر کدام مورد استفاده خاصی دارند:
1- خیش همه کاره
2- خیش نیمه عمیق
انواع خیش 3- خیش عمیق
4- خیش با صفحه برگردان مشبک (شکاف دار)
5- تیغه دیلم دار
6- ضامن ایمنی خودکار (منبع شماره 5)
شخم دو طرفه
روشهای اجرای شخم شخم قطعه بندی
شخم یک طرفه
روش گردشی
اتصال به مالبند
طرز اتصال گاوآهن به تراکتور
اتصال سه نقطه ای (منبع شماره 4)
(شکل – 1) منبع شماره 1
اتصالات تغییر دهنده عرض شخم در روی گاوآهن دو طرفه
(شکل – 2) منبع شماره 1
مکانیسم ضامن ایمنی خودکار
(شکل – 3) منبع شماره 1
شخم دو طرفه همراه با غلتک ستاره ای
(شکل – 4) منبع شماره 1
گاوآهن هفت خیشه نیمه سوار
(شکل – 5) منبع شماره 1
گاوآهن سوار دوطرفه
(شکل – 6) منبع شماره 1
شاسی و جک برگردان گاوآهن دوطرفه
(شکل – 7) منبع شماره 5
گاوآهن کششی – فشاری
(شکل – 8) منبع شماره 6
گاوآهن دوطرفه در حال کار در مزرعه
(شکل – 9) منبع شماره 6
انواع خیش
(شکل – 10) منبع شماره 6
گاوآهن دوطرفه در حال کار در مزرعه
(شکل – 12) منبع شماره 6
چرخهای فشار دهنده
)شکل – 13) منبع شماره 6
(شکل – 14) منبع شماره 6
(شکل – 15) منبع شماره 6
گاوآهن دوطرفه قدیمی
(شکل – 16) منبع شماره 6
گاوآهن یک طرفه که خاک را به سمت راست برمی گرداند.
(شکل – 17) منبع شماره 6
گاوآهن قلمی یا چیزل
(شکل – 18) منبع شماره 6
گاوآهن چیزل در حال کار در مزرعه
(شکل – 19) منبع شماره 6
پنجه غازی در حال کار در مزرعه
(شکل – 20) منبع شماره 6
گاوآهن قلمی یا چیزل
(شکل – 21) منبع شماره 6
گاوآهن برگردان دار یک طرفه
(شکل – 22) منبع شماره 6
گاوآهن برگردان دار یکطرفه که خاک را به سمت راست برمی گرداند.
(شکل – 23) منبع شماره 6
گاوآهن تک خیشه قدیمی
منابع:
1- ماشینهای کشاورزی، تالیف برایان یل، ترجمه دکتر کاظم شهیدی و مهندس محسن رودپیما، انتشارات دانشگاه ارومیه، تابستان 1379.
2- ماشین آلات باغبانی، جلداول، تالیف کازنیز، مترجم معاونت آموزش و پرورش سازمان پارکها و فضای سبز، انتشارات سازمان پارکها و فضای سبزتهران، بهار 77.
3- ماشینهای خاکورزی، احمد شفیعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران 1376.
4- منصوری راد، تراکتور و ماشینهای کشاورزی، جلد دوم، دانشکده کشاورزی همدان 1376.
5- سیستمهای تراکتور وادوات خاکورزی، تالیف رالف الکوک، مترجم دکتر رضا علیمردانی، نشر علوم کشاورزی، زمستان 1381.
6- مجله ©Plus ، Vogel & Noot
با تشکر از استاد علیمحمدی که در تهیه این پروژه ما را یاری کردند.